Luận án Xác định một số yếu tố môi trường trong quy hoạch sử dụng đất huyện Sóc Sơn - Thành phố Hà Nội

hoáng sản Nguồn khoáng sản của huyện chủ yếu là than bùn ở các xã phía Bắc huyện. Vàng sa khoáng ở Minh Trí (Sóc Sơn) phân bố dài 500 m, bề rộng 30 - 50 m, kèm theo là một vành đai thiếc sa khoáng bậc 1 có diện tích 2,2 km2. Ngoài ra còn có nhiêu loại khoáng sản có giá trị là nguyên vật liệu xây dựng như Kaolin, đá ong, cát xây dựng. Trong đó nổi bật là tiềm năng về Kaolin ở khu vực Minh Phú, Phù Linh với trữ lượng khá lớn có thể khai thác để phát triển công nghiệp sứ dân dụng cho địa phương. Bên cạnh đó là cát vàng và sỏi phục cho xây dựng có thể khai thác dọc sông Công, sông Cầu, tuy nhiên hiện nay nguồn tài nguyên nay đang bị tư nhân khai thác bừa bãi, không có tổ chức dẫn đến việc thất thoát tài nguyên và gây hậu quả xói lở bờ sông. 3.1.4. Đặc điểm kinh tế - xã hội huyện Sóc Sơn 3.1.4.1. Khái quát về đặc điểm kinh tế huyện Sóc Sơn Trong những năm qua kinh tế trên địa bàn của huyện có bước tăng trưởng nhanh liên tục. Tổng GTSX trên địa bàn huyện tăng từ 2.015 tỷ đồng năm 2000 lên 12.427 tỷ đồng năm 2006 và đạt 33.055,7 tỷ đồng năm 2010 (theo giá hiện hành). Tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm giai đoạn 2000 55 - 2008 đạt 20%/năm, giai đoạn 2003 - 2007 đạt tới 24%/năm (là một trong những địa phương có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất của thành phố). Giai đoạn 2009 - 2010, do nhiều nguyên nhân chỉ tiêu này của huyện Sóc Sơn chỉ đạt 12%/năm (của Thành phố 11%). Kinh tế do huyện quản lý tăng từ 3.345 tỷ đồng năm 2007 lên 5.272 tỷ đồng năm 2010. Tốc độ tăng trưởng bình quân 2001 - 2007 đạt 20,32%/năm, đến năm 2010 chỉ đạt 15,95%. Cơ cấu kinh tế có bước chuyển dịch tích cực, tỷ trọng công nghiệp - xây dựng tăng từ 43,91% năm 2000 lên 81,09% vào năm 2010, ngành nông - lâm nghiệp, thuỷ sản giảm từ 12,96% năm 2000 xuống còn 3,62% vào năm 2010. Sơ đồ Chuyển dịch cơ cấu kinh tế giai đoạn 2001-2010 Cơ cấu theo thành phần kinh tế cũng có sự chuyển biến tích cực, kinh tế khu vực ngoài quốc doanh đặc biệt khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh góp phần quan trọng giải quyết việc làm cho lao động của huyện, thúc đẩy phát triển nhanh kinh tế - xã hội của địa phương. Tuy nhiên, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo lãnh thổ còn nhiều hạn chế, công nghiệp, dịch vụ chủ yếu phát triển ở các xã, thị trấn khu vực đồng bằng có hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển gắn với các tuyến giao thông đối ngoại chính của huyện như Quốc lộ 3, Quốc lộ 2 và đường 131. 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 CN-XD 43.91 81.09 DV 43.13 15.29 NN 12.96 3.62 2000 (%) 2010 (%) 56 3.1.4.2. Thực trạng phát triển các ngành a) Khu vực kinh tế nông nghiệp Khu vực nông nghiệp thời gian qua có sự tăng trưởng ổn định, nhưng chậm so với các ngành kinh tế khác. GTSX nông nghiệp tăng từ 261 tỷ đồng năm 2000 tăng lên 518 tỷ đồng năm 2006, đạt 1.113 tỷ đồng năm 2010 (theo giá thực tế), bình quân tăng 3,05%/năm. Về mặt tương đối, đóng góp của nông nghiệp vào GTSX trên địa bàn đã giảm mạnh từ gần 13% tổng GTSX trên toàn huyện năm 2000 xuống còn 4,17% năm 2006 và 3,62% năm 2010. Chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ nông nghiệp của huyện những năm 2001-2010 diễn ra theo xu hướng tương đối chậm, tỷ trọng GTSX ngành trồng trọt, lâm nghiệp giảm chậm, ngành chăn nuôi tăng nhẹ 3%. Chi tiết chuyển dịch cơ cấu ngành nông nghiệp được thể hiện qua bảng 3.2. Bảng 3.2. Diễn biến cơ cấu giá trị sản xuất ngành nông nghiệp huyện Sóc Sơn từ năm 2002-2009 Đơn vị tính: % Năm Trồng trọt Chăn nuôi Dịch vụ Lâm nghiệp Thuỷ sản 2002 56,19 40,72 0,22 1,33 1,54 2005 54,73 42,80 0,13 0,70 1,64 2006 56,11 41,24 0,12 0,91 1,62 2007 48,51 49,46 0,11 0,37 1,55 2008 50,65 47,65 0,08 0,08 1,54 2009 51,04 46,82 0,00 0,31 1,83 Nguồn: Niên giám Thống kê Sóc Sơn, Cục Thống kê Hà Nội, 2010 Tình hình phát triển ngành trồng trọt: Hiện tại trồng trọt chiếm 51,04% tổng GTSX ngành nông nghiệp. Diện tích của cây lúa, cây ngô đã giảm xuống, diện tích trồng rau các loại tăng bình quân giai đoạn 2001- 2010 từ 1.094 ha lến 1.436 ha; giai đoạn 2006 - 2009 sản lượng các loại rau hàng năm tăng bình quân 1,54%; năng suất cây lúa, cây ngô, cây rau đều tăng, trung bình mỗi năm tăng lên 1,8% (Chi tiết tại bảng 3.3). 57 Bảng 3.3. Diện tích, năng suất và sản lượng một số cây trồng chính huyện Sóc Sơn giai đoạn 2001-2009 Chỉ tiêu ĐVT 2001 2006 2007 2008 2009 Tăng trưởng BQ 06-09 Cây lúa DT cả năm ha 17.138 16.613 17.077 16.695 18.298 3,05 Năng suất tạ/ha 34 38,34 38,58 40,37 41,10 1,88 Sản lượng tấn 58.533 63.697 65.889 67.397 75.207 5,00 Cây ngô DT cả năm ha 5.211 3.656 3.462 4.301 2.881 -7,53 Năng suất tạ/ha 22 23,65 23,82 23,78 18,13 -6,09 Sản lượng tấn 11.642 8.685 8.248 10.229 5.222 -13,16 Cây rau, đậu DT cả năm ha 1.094 1.457 1.592 1.595 1.436 -5,83 Năng suất tạ/ha 108 96,71 92,42 94,19 113,79 7,84 Sản lượng tấn 11.791 14.091 14.714 15.023 16.340 1,54 Nguồn: Niên giám Thống kê Sóc Sơn, Cục Thống kê Hà Nội, 2010 Tình hình phát triển ngành chăn nuôi: GTSX ngành chăn nuôi tăng từ 140 tỷ đồng năm 2003 lên đến 479 tỷ đồng năm 2009 (giá thực tế), đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 4,46%/năm và chiếm tỷ trọng 46,82% trong GTSX ngành nông nghiệp. Quy mô các đàn bò, lợn và gia cầm đều có xu hướng tăng, đàn trâu giảm. Theo số liệu năm 2009, tỷ trọng đàn lợn, đàn bò của vùng ven sông lần lượt là 46,10% và 36,20% tổng đàn của toàn huyện; vùng gò đồi có lợi thế phát triển đại gia súc, năm 2009 đàn trâu của vùng gò đồi là 2.576 con, chiếm 45,6% tổng đàn trâu của huyện. Cụ thể được so sánh ở bảng 3.4. Theo số liệu năm 2009, tỷ trọng đàn lợn, đàn bò của vùng ven sông lần lượt là 46,10% và 36,20% tổng đàn của toàn huyện; vùng gò đồi có lợi thế phát triển đại gia súc, năm 2009 đàn trâu của vùng gò đồi là 2.576 con, chiếm 45,6% tổng đàn trâu của huyện. Tình hình phát triển ngành thuỷ sản: Sóc Sơn là huyện có điều kiện diện tích khá lớn mặt nước nuôi trồng thuỷ sản và nhiều hồ đập lớn nhỏ, 58 nhưng ngành thuỷ sản của Sóc Sơn chưa phát triển mạnh, chưa khai thác hiệu quả diện tích thuỷ vực đặc biệt là diện tích làm thuỷ lợi. Bảng 3.4. Cơ cấu đàn vật nuôi năm 2009 theo vùng của Sóc Sơn Loại vật nuôi Vùng gò đồi Vùng đất giữa Vùng ven sông Toàn huyện Tổng Cơ cấu Tổng Cơ cấu Tổng Cơ cấu Tổng Cơ cấu (con) (%) (con) (%) (con) (%) (con) (%) 1. Tổng đàn lợn 26.527 20,87 41.914 32,98 58.666 46,15 127.101 100 Tr. đó lợn nái 4.118 23,25 5.289 29,87 8.303 46,88 17.710 100 2. Tổng đàn trâu 2.576 45,65 1.391 24,65 1.676 29,70 5.643 100 Tr. đó trâu cầy kéo 2.270 44,82 1.258 24,84 1.537 30,34 5.065 100 3. Tổng đàn bò 8.078 27,91 10.364 35,81 10.499 36,28 28.941 100 Tr.đó bò cầy kéo 4.594 27,37 6.046 36,02 6.145 36,61 16.785 100 Nguồn: Phòng Thống kê huyện Sóc Sơn, 2009 Giá trị ngành thuỷ sản tính theo giá thực tế năm 2003 là 5,13 tỷ đồng, đến năm 2009 lên đến 18,13 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng giai đoạn 2002-2009 chậm, chỉ đạt 6,25%. Tình hình phát triển ngành lâm nghiệp: Diện tích đất lâm nghiệp chiếm tỷ lệ khá lớn trong tổng diện tích tự nhiên của huyện, năm 2005 chiếm 17,5% tổng DTTN, đến năm 2009 tỷ lệ này đã tăng lên 21,89% tổng DTTN, tổng diện tích rừng trồng mới giai đoạn 1998 - 2005 là 1.393 ha, bình quân mỗi năm trồng 200ha. Diện tích này phản ánh hoạt động lâm nghiệp trên địa bàn huyện có sự chuyển biến tích cực, đặc biệt về tổ chức quản lý bảo vệ và phát triển rừng theo hướng thay đổi cơ cấu cây trồng theo mục đích kinh tế, sinh thái. b) Khu vực công nghiệp Trong những năm gần đây, quy mô GTSX công nghiệp Sóc Sơn liên tục tăng cao, đạt tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 23,55% hàng năm giai 59 đoạn 2002-2010. Về mặt giá trị, quy mô sản xuất công nghiệp trên địa bàn huyện Sóc Sơn trong giai đoạn 2002-2010 đã có sự tăng trưởng đại nhảy vọt, với quy mô tăng trên 36,8 lần (theo giá thực tế). GTSX công nghiệp tăng từ gần 690 tỷ đồng năm 2000 lên 9.938 tỷ đồng vào năm 2006, 18.031 tỷ đồng năm 2008 và 25.395 tỷ đồng năm 2010. Về mặt tốc độ tăng trưởng, sự phát triển của công nghiệp Sóc Sơn có thể được chia thành 2 giai đoạn: Giai đoạn 2002 - 2005, GTSX công nghiệp trên địa bàn đạt tốc độ rất cao ở mức 32,57%/năm; Tốc độ tăng trưởng GTSX công nghiệp giảm mạnh trong giai đoạn 2006 - 2010, đạt mức 15,35%/năm. Điều này cho thấy sự phát triển kinh tế của huyện Sóc Sơn phụ thuộc rất lớn vào lĩnh vực công nghiệp. c) Khu vực kinh tế dịch vụ Quy mô GTSX dịch vụ trên địa bàn huyện Sóc Sơn liên tục tăng cao, đạt tốc độ tăng trưởng bình quân khoảng 8,16%/năm giai đoạn 2002-2010. Về mặt giá trị, quy mô sản xuất dịch vụ trên địa bàn huyện Sóc Sơn trong giai đoạn 2000 - 2010 đã tăng hơn 6 lần (giá thực tế). GTSX dịch vụ tăng từ gần 870 tỷ đồng năm 2000 lên 1.665 tỷ đồng năm 2006, 3.672 tỷ đồng năm 2008 và đạt 5.385 tỷ đồng năm 2010. Về mặt tương đối, đóng góp của dịch vụ vào GTSX trên địa bàn đã giảm mạnh từ hơn 40% tổng GTSX toàn huyện năm 2000 xuống còn 13,4% năm 2006. Từ năm 2007, tỷ trọng đóng góp của dịch vụ vào tổng GTSX trên địa bàn duy trì ở mức khoảng từ 15- 15,5%/năm. Nhìn chung, các dịch vụ trên địa bàn huyện đã đạt được những thành tựu đáng kể. Điều đó được thể hiện ở quy mô và cơ cấu GTSX của ngành trong tổng GTSX trên địa bàn thay đổi theo chiều hướng tăng. Tuy nhiên, tỷ trọng GTSX của nhóm ngành dịch vụ còn khá khiêm tốn; các ngành dịch vụ 60 chưa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của huyện. Sự phát triển của ngành chưa tương xứng với tiềm năng của huyện. Trên địa bàn huyện, du lịch và các dịch vụ gia tăng kèm theo chưa phát triển tương xứng với tài nguyên du lịch của huyện. 3.1.4.3. Về dân số, lao động a) Dân số: Đến ngày 01 tháng 01 năm 2010, tổng dân số trung bình trên địa bàn huyện là 294.143 người với 69.877 hộ. Trong 15 năm qua, tốc độ tăng dân số trung bình hàng năm trên địa bàn huyện qua từng giai đoạn như sau: - Giai đoạn 1991-1995 là 1,35%; - Giai đoạn 1996-2000 là 2,17%; - Giai đoạn 2001-2009 là 1,98%. Trong giai đoạn 1991- 1995 số người giảm cơ học lớn hơn số tăng cơ học, do đó tốc độ tăng dân số chung đã nhỏ hơn tốc độ tăng dân số tự nhiên; giai đoạn 1996 - 2000 bắt đầu diễn ra xu hướng số người tăng cơ học lớn hơn số người giảm cơ học, nên tốc độ tăng dân số chung đã bắt đầu lớn hơn tốc độ tăng dân số tự nhiên. Giai đoạn 2001- 2010 động thái biến động dân số vẫn diễn ra tương tự như giai đoạn 1996 - 2000 nhưng về mức độ đã giảm bớt. Nhìn chung, dân số của huyện có cơ cấu trẻ, tỷ lệ dân số dưới độ tuổi lao động và trên độ tuổi lao động ở mức thấp so với cả nước. Đây là thuận lợi lớn cho yêu cầu về lao động cho phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Cơ cấu dân số đang có sự chuyển dịch tích cực, tỷ lệ dân số nông nghiệp giảm từ 87,10% dân số năm 1995 xuống còn 85,06% vào năm 2010. Mật độ dân số bình quân của huyện là 959 người/km2, phân bố không đều, mật độ dân số cao ở thị trấn và các xã ven quốc lộ 3, quốc lộ 2, đường 131, trong đó cao nhất ở thị trấn Sóc Sơn với 5.063 người/km2, Phù Lỗ 2.116 người/km2, mật đô dân số thấp nhất ở các xã khu vực miền núi như Bắc Sơn 386 người/km2, Nam Sơn 280 người/ km2. 61 b) Lao động, việc làm và đời sống dân cư Năm 2009 tổng số lao động trong độ tuổi của huyện có 199.264 người, chiếm 67,7% dân số, trong đó lao động được đào tạo chuyên môn nghiệp vụ chiếm gần 30% lực lượng lao động của huyện. Đây là một lợi thế rất to lớn, cần có chính sách phù hợp để động viên, khuyến khích, góp phần tích cực thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá của tỉnh, nhất là trong thời kỳ nền kinh tế đang mở cửa, hội nhập. Cơ cấu lao động tại bảng 3.5. Bảng 3.5. Cơ cấu lao động theo ngành trên địa bàn Sóc Sơn Hạng mục Năm 2000 Năm 2006 Năm 2009 SL (người) % SL (người) % SL (người) % Tổng số 130.021 100 138.496 100 199.264 100 - LĐ công nghiệp 7.680 5,90 19.975 14,42 43.898 22,03 - LĐ nông nghiệp 116.976 89,96 99.877 72,12 - LĐ dịch vụ 5.365 4,12 13.316 9,61 Nguồn: Cục Thống kê Hà Nội, 2010 Nhìn chung, cơ cấu lao động theo ngành kinh tế trong suốt giai đoạn 2000-2009 đã có nhiều chuyển biến theo hướng tích cực nhờ kết quả của CNH và thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, hiện nay huyện còn khoảng 5-7% LĐ thiếu việc làm thường xuyên. Số LĐ thiếu việc làm theo mùa vụ còn khá lớn, theo ước tính hiện nay LĐ khu vực NN mới sử dụng khoảng 70 - 80% số ngày công trong năm, còn lại là thời gian nông nhàn. Về đời sống dân cư: Trong những năm gần đây do sản xuất phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao. GTSX bình quân đầu người đã tăng từ 45,98 triệu đồng/người năm 2006 lên 95,35 triệu đồng/người vào năm 2010. Đây vẫn là con số khá thấp so với các quận huyện nội thành. Bên cạnh đó, thu nhập bình quân trên đầu người thực tế còn có sự chênh lệch khá lớn giữa khu vực đô thị và khu vực nông thôn, giữa các xã tiểu vùng đồng bằng với các xã tiểu vùng miền núi. Các con số này chỉ ra 62 rằng Sóc Sơn có cơ hội để duy trì tốc độ tăng trưởng cao trong thời gian tới. 3.1.4.4. Về thực trạng phát triển đô thị và nông thôn a) Đô thị: Hiện nay huyện có đô thị duy nhất là thị trấn Sóc Sơn, với quy mô diện tích đất đô thị của huyện có 81,9 km2, đây là đô thị có vị trí khá đặc biệt, được đánh giá là nằm ở trung tâm hình học của huyện. Thực tế đô thị đã có sự phát triển lan toả theo các trục lộ, các đầu mối giao thông, cụ thể như: đô thị trung tâm đã phát triển mạnh theo hai hướng dọc theo Quốc lộ 3 sang đất của xã Phù Linh (phía Bắc) và xã Tiên Dược (ở phía Nam); dọc theo trục đường tỉnh 131 sang đất của xã Tiên Dược. Cùng với sự phát triển của đô thị Sóc Sơn, với lợi thế về hạ tầng giao thông, trên địa bàn huyện đã xuất hiện một số khu vực có hình thái tiềm năng phát triển đô thị, như: phố Nỉ (xã Trung Giã), ngã ba Phù Lỗ (xã Phù Lỗ), ngã ba Thạch Lỗi (xã Thanh Xuân),... b) Khu vực nông thôn: Do tính chất của địa hình, mức độ đô thị hoá khu vực nông thôn của huyện gồm 2 hình thái chính : Đối với khu vực đồng bằng: Có hệ thống kết cấu hạ tầng phát triển nhanh, hệ thống giao thông, điện chiếu sáng, nước sạch,được đầu tư đồng bộ. Đây là khu vực có tốc độ đô thị hoá cao, quy mô các điểm dân cư lớn phân bố tập trung. Khu vực nhà ở của nhân dân được tầng hoá, ngói hoá. Cơ cấu kinh tế, cơ cấu LĐ có sự chuyển dịch tích cực. Dịch vụ và công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp được đưa vào sản xuất trong nông thôn tạo điều kiện để chuyển dịch cơ cấu dân cư, từng bước đô thị hoá, hiện đại hoá nông thôn. Đây là khu vực có nhiều điều kiện thuận lợi cho quy hoạch mở rộng đô thị trong những năm tới. Đối với khu vực miền núi: Quy mô các điểm dân cư nhỏ phân tán mật độ thấp, hệ thống kết cấu hạ tầng chậm phát triển. Dân số chủ yếu là nông nghiệp. Khoảng cách giữa khu vực miền núi và khu vực đồng bằng có sự chênh lệch đáng kể về nhiều mặt. Đây là khu vực cần được quan tâm đầu tư phát triển trong 63 những năm tới. 3.1.4.5. Về thực trạng phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng a) Giao thông: Sóc Sơn là đầu mối của nhiều tuyến giao thông quan trọng nối liền Thủ đô Hà Nội với các tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ như Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hải Phòng,...; với các tỉnh phía Bắc như Thái Nguyên, Phú Thọ, Hà Giang, Lào Cai và sang Trung Quốc, thông qua Quốc lộ 2, Quốc lộ 3, Quốc lộ 18 và đặc biệt là tuyến cao tốc Bắc Thăng Long - Nội Bài nối sân bay Nội Bài với trung tâm Thành phố. Tổng chiều dài các tuyến đường bộ trên địa bàn huyện là 227 km, mật độ bình quân đạt 0,86 km/km2. Giao thông đường sắt: Tuyến đường sắt Hà Nội - Thái Nguyên đi qua các xã phía Đông của huyện với chiều dài khoảng 16 km với 2 ga đường sắt là ga Nỉ và ga Đa Phúc, với quy mô trung bình 50-60 người/ngày. Giao thông đường hàng không: Sân bay Nội Bài là cảng hàng không quốc tế lớn nhất miền Bắc với diện tích khu vực sân khoảng 325,5 ha, có đường cất hạ cánh rộng 45 m dài 3.200 m. Lưu lượng lưu thông đạt khoảng trên 1 triệu lượt khách/ năm và khoảng 16 nghìn tấn hàng hoá. Nhìn chung, hệ thống giao thông của huyện được quan tâm đầu tư, tuy nhiên chưa đáp ứng được yêu cầu công nghiệp hoá, đô thị hoá trong những năm tới đòi hỏi phải có sự quan tâm đầu tư từ Thành phố. b) Thuỷ lợi: Toàn huyện hiện có 27 công trình hồ chứa, 119 công trình tiểu thuỷ nông, 119 trạm bơm và khoảng 73.810 km kênh mương. Hệ thống đê, kè các tuyến sông được gia cố, cơ bản đáp ứng yêu cầu phòng chống lũ lụt hàng năm. Mặc dù vậy vẫn còn nhiều tồn tại, đến nay mới đảm bảo tưới tiêu chủ động cho 60- 70% diện tích đất canh tác, có những khu vực phải tưới 3 cấp. Một số khu vực địa hình cao gặp khó khăn về nước tưới như Đồng Mốc, Dược Hạ, Vệ Linh, Phù Mã, Xuân Dục, Phú Tàng, Bắc Giã, Xuân Bách, Bắc Thượng, Yên Ninh, Đan Hội, Đình Trạ, Lai Sơn, Chân Chim, Quảng Lạc, 64 Thắng Trí, Trại Rừng, Bên cạnh đó cũng có một số khu vực còn bị úng lụt vào mùa mưa, do đặc điểm địa hình của huyện (vùng Đông Bắc và Đông Nam của huyện), một phần do các trạm bơm tiêu và thống mương thoát, cống tiêu chưa đáp ứng được yêu cầu. c) Năng lượng và Bưu chính viễn thông Năng lượng: Nguồn năng lượng quan trọng của huyện và khu vực là điện năng, được cung cấp bởi Trạm 220kV Chèm bằng các tuyến đường dây 110kV Chèm- Đông Anh, Đông Anh- Thái Nguyên và Đông Anh- Gò Gầm. Các trạm cấp nguồn cho huyện Sóc Sơn gồm: Trạm Đông Anh 110/35/6kV với công suất 2x40+25KW; trạm Nội Bài 110/35/6kV với công suất 1x40KW; trạm Hồng Kỳ 220/100kV với công suất 2x25KW. Các nguồn này nhìn chung đảm bảo cung cấp điện năng cho phụ tải khu vực. Bên cạnh đó là 05 trạm trung gian với tổng dung lượng 14.400KVA, gồm: Phù Lỗ, Đa Phúc, Trung Giã, Phú Cường và Bắc Sơn. Hoạt động dịch vụ bưu chính viễn thông trên địa bàn phát triển nhanh đi trước một bước tạo điều kiện cho các ngành phát triển. Đến nay, mạng lưới bưu chính viễn thông của huyện đã đến được với 100% số xã, thị trấn đảm bảo được nhu cầu trao đổi thông tin thông suốt trong nước và quốc tế. Trên địa bàn huyện hiện có 2 bưu cục huyện và 23 bưu điện khu vực (tính cả bưu điện văn hóa xã). d) Ngành giáo dục - đào tạo: Trong những năm qua ngành giáo dục của huyện có những cố gắng lớn bắt kịp với mục tiêu chung của toàn thành phố. Cơ sở vật chất cho dạy và học ngày càng nâng cao. Nhiều trường đã được trang bị các thiết bị hiện đại phục vụ cho công tác giảng dạy như máy vi tính, các thiết bị thí nghiệm. Đội ngũ giáo viên được nâng lên đạt chuẩn quốc gia. Công tác xã hội hoá giáo dục đạt được những tiến bộ nhất định, bước đầu huy động được toàn xã hội quan tâm công tác giáo dục. e) Ngành y tế: Công tác y tế thường xuyên được quan tâm chỉ đạo và thực hiện tốt. Cơ sở vật chất và trang thiết bị được tăng cường từ huyện đến 65 xã, chất lượng khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe được nâng lên rõ rệt. Toàn huyện có 31 cơ sở y tế, trong đó: Bệnh viện Đa khoa và 01 Trung tâm y tế với 160 giường bệnh, 5 phòng khám đa khoa khu vực; Tuyến cơ sở có 26 trạm y tế xã; Bên cạnh đó còn có 05 cơ sở y tế cơ quan và 140 cơ sở hành nghề y dược tư nhân. g) Văn hoá - thể dục, thể thao: Hoạt động văn hóa thông tin và thể dục thể thao diễn ra sôi nổi, có chất lượng đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của quần chúng nhân dân, thúc đẩy nâng cao hiệu quả sản xuất xã hội. Hầu hết các di tích lịch sử, văn hóa được trùng tu tôn tạo, nhiều phục tục tập quán, lễ hội được phát huy góp phần bảo vệ giữu gìn bản xắc văn hoá dân tộc. Nhiều công trình thiết chế văn hóa cơ sở được đầu tư xây dựng, chủ trương xã hội hóa trong lĩnh vực đầu tư phát triển các hoạt động văn hóa được quần chúng nhân dân tích cực thực hiện. 3.1.4.6. Về thực trạng môi trường Trong những năm gần đây, cùng với tốc độ đô thị hoá của Thành phố, nhiều dự án sử dụng đất trên địa bàn huyện phát triển mạnh ở tất cả các ngành, lĩnh vực: cơ khí, sản xuất vật liệu xây dựng, chế biến thực phẩm, giáo dục - đào tạo, dạy nghề,... Một số đơn vị hoạt động, sản xuất trên địa bàn huyện phát sinh nguồn thải, có khả năng ảnh hưởng tới môi trường là: KCN Nội Bài diện tích 100 ha đã được lấp đầy (75% nhà máy đã đi vào hoạt động). Dự án KCN vừa và nhỏ Sóc Sơn đang được thực hiện nhằm thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước vào đầu tư; Các KCN đang hình thành là: CCN tập trung; KCN Tân Dân - Minh Trí; CCN Đức Hoà - Đông Xuân cũng đang được các đơn vị nghiên cứu lập dự án, trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, trên địa bàn huyện còn có 430 doanh nghiệp ngoài KCN đang hoạt động (trong đó có khoảng 100 doanh nghiệp có hoạt động sản xuất, còn lại kinh doanh thương mại, dịch vụ); 03 làng có nghề mây tre đan, thủ công mỹ 66 nghệ (Thu Thuỷ - xã Xuân Thu, Xuân Dương - xã Kim Lũ, Hiệu Trân - xã Tân Hưng). Trên địa bàn huyện còn có 01 bệnh viện, 01 trung tâm y tế dự phòng cấp huyện; 02 trung tâm giáo dục lao động xã hội (III, VI); 06 cơ sở đào tạo có khu ký túc xá phục vụ học viên; 03 chợ trung tâm,.... và một số hộ gia đình hoạt động sản xuất tự phát theo nhu cầu thị trường (sản xuất vật liệu xây dựng, thu mua phế liệu, giặt bao bì,....). Đặc biệt trên địa bàn huyện có Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nam Sơn (do Công ty TNHH nhà nước một thành viên môi trường đô thị Hà Nội trực tiếp quản lý) là nơi xử lý chất thải rắn của Thành phố Hà Nội, có gây ảnh hưởng nhất định tới môi trường khu vực đặc biệt là khí thải, mùi. Do tốc độ phát triển đô thị hoá nhanh, các cơ sở sản xuất tư nhân phát triển, các nhà máy sản xuất công nghiệp đi vào hoạt động, cùng với tình trạng một số ao hồ bị san lấp hoặc lấn chiếm làm cho lòng hồ nhỏ hẹp, khả năng lưu thông của nước bị hạn chế. Vì vậy, một số hồ, ao, kênh, mương,... cũng bị ô nhiễm cục bộ. Các chỉ tiêu ô nhiễm chính là: Hàm lượng BOD, COD cao và chỉ tiêu vi sinh vật vượt quá chỉ tiêu cho phép, Nước thải công nghiệp và bệnh viện cũng là một trong những nguồn thải cần kiểm tra, giám sát chặt chẽ vì khả năng gây ô nhiễm môi trường lớn. Về chất thải: Chất thải rắn chủ yếu do các hoạt động của con người tạo ra (chất thải sinh hoạt, sản xuất, xây dựng, dịch vụ,). Chất thải sinh hoạt: các xã và thị trấn nằm ven các trục đường chính như Quốc lộ 3, đường 131, đường Quốc lộ 2 được Nhà nước hỗ trợ phí thu gom vận chuyển rác thải. Từ năm 2006, UBND huyện Sóc Sơn đã giao cho Xí nghiệp Môi trường đô thị Sóc Sơn xây dựng phương án khoán đặt hàng để hợp đồng thu gom rác thải vận chuyển đến Khu liên hợp xử lý chất thải rắn Nam Sơn, hiện mô hình đã được nhân rộng ra toàn huyện và có hiệu quả tốt. 67 Do tập quán sinh sống của người dân, hiện tượng ô nhiễm do chất thải chăn nuôi trong khu dân cư còn diễn ra ở một số xã (Xuân Thu, Kim Lũ, Việt Long,...), rác thải vứt bừa bãi ra mương, ao, khu đất trống, ven đường, gây mùi và là nơi cho sinh vật truyền bệnh phát triển. Về chất thải công nghiệp: Hầu hết các nhà máy sản xuất trong KCN thuê đơn vị có tư cách pháp nhân vận chuyển chất thải đem đi xử lý tại bãi rác Nam Sơn. Phế thải xây dựng chưa được xử lý triệt để, thường được tái sử dụng và san nền tại các công trình. Chất thải y tế: Chủ yếu phát sinh từ Bệnh viện Đa khoa Sóc Sơn, được hợp đồng với Công ty môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) vận chuyển về Khu liên hợp để xử lý. Về môi trường không khí: Chất lượng không khí chung của huyện Sóc Sơn cũng chưa được đánh giá để đưa ra một số liệu báo cáo chính thức. Nhìn chung, tại ven các đường trục giao thông, khu công nghiệp tập trung thì hàm lượng bụi và các khí NOx, CO2, SOx, cao. Môi trường không khí trong các khu dân cư hiện nay cơ bản vẫn đảm bảo chất lượng. 3.2. Đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất huyện Sóc Sơn đến năm 2010 theo yêu cầu bảo vệ môi trường Năm 2007, thực hiện chỉ đạo của UBND thành phố Hà Nội, hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Sóc Sơn đã tiến hành lập Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm (2006- 2010) huyện Sóc Sơn trình UBND thành phố Hà Nội xét duyệt. 3.2.1. Khái quát phương án quy hoạch sử dụng đất đến năm 2010 huyện Sóc Sơn 3.2.1.1. Mục tiêu phát triển - Chuyển đổi cơ cấu sử dụng đất một cách phù hợp đáp ứng đúng, đủ nhu cầu đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội mang ý nghĩa sống còn đối với phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong những năm tới. 68 - Ngoài ra yêu cầu phát triển đòi hỏi huyện cần đầu tư nâng cấp cải tạo, mở rộng, phát triển nhiều công trình trên tất cả các lĩnh vực như công nghiệp, thương mại, giao thông, thuỷ lợi, dịch vụ, vui chơi giải trí, nhu cầu đất cho các mục đích này không thể không đáp ứng. Việc phát triển các khu đô thị, các khu dân cư trong tương lai đòi hỏi quỹ đất không nhỏ. Trong khi diện tích đất chưa sử dụng không còn nhiều, vì vậy chủ yếu phải chuyển từ đất nông nghiệp. Trong quá trình chuyển đổi cần cân nhắc hiệu quả kinh tế - xã hội, môi trường. - Quy hoạch phải quan tâm đến phát triển rừng Sóc Sơn trên quan điểm gắn vớ