Luận văn Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngân hàng thương trong xu thế hội nhập trên địa bàn thành phố Cần Thơ

tình hình naøy ñaõ coù nhöõng böôùc caûi thieän ñaùng keå theå hieän qua caùc con soá sau: Baûng 1: TÆ LEÄ NÔÏ QUAÙ HAÏN TRONG TOÅNG DÖ NÔÏ CUÛA NGAØNH NGAÂN HAØNG 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 11,1% 6% 7,9% 9,3% 12,4% 12,9% 13,2% 12,7% 8,5% 7,9% 5,3% 4,5% Caùc con soá treân cho thaáy trong suoát caùc naêm 1993 ñeán 1995 tæ leä nôï quaù haïn coù xu höôùng giaûm nhöng trong giai ñoaïn tieáp theo laïi taêng leân, nhöng ñeán naêm 2001 thì baét ñaàu giaûm xuoáng vaø naêm 2004 chæ coøn 4,5% . Maët khaùc, neáu ñem so saùnh vôùi caùc nöôùc trong khu vöïc thì tæ leä nôï quaù haïn cuûa ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khoâng phaûi quaù cao: Haøn Quoác: 10%, Thaùi Lan: 39%, Indonesia: 68%, Malaysia 17%, nhöng ôû ñaây coù söï khaùc bieät trong tieâu chí phaân loaïi nôï quaù haïn cuûa Vieät Nam so vôùi thoâng leä quoác teá. Maëc duø qui ñònh cuûa ngaân haøng nhaø nöôùc taïi qui cheá cho vay ban haønh keøm theo quyeát ñònh 1627/2001/QÑ- NHNN (31/12/2001) ñaõ tieán moät böôùc khaù xa trong loä trình chuaån hoaù caùc qui ñònh theo thoâng leä quoác teáâ, Trang 34 ñaëc bieät phöông thöùc chuyeån nôï quaù haïn. Nhöng hieän nay nôï quùa haïn cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam môùi chæ döïa treân tieâu chí thôøi gian quaù haïn chöù chöa tính ñeán yeáu toá ruûi ro. Noùi caùch khaùc, vieäc xaùc ñònh nôï quaù haïn chæ döïa treân yeáu toá ñònh löôïng maø chöa tính tôùi yeáu toá ñònh tính. Theâm vaøo ñoù, hieän nôï quaù haïn môùi chæ ñöôïc xaùc ñònh vaø haïch toaùn theo tieâu chuaån keá toaùn Vieät Nam, töùc laø coøn khoaûng caùch khaù xa so vôùi tieâu chuaån keá toaùn quoác teá. Bôûi vì, theo tieâu chuaån naøy thì ngay caû caùc khoaûn nôï ñöôïc ñieàu chænh kyø haïn nôï ( laõi vaø goác) hay gia haïn cuõng ñöôïc coi laø moät caáp ñoä quaù haïn vaø ñeàu phaûi trích döï phoøng ruûi ro. Ñoàng thôøi neáu khaùch haøng coù quan heä tín duïng vôùi nhieàu ngaân haøng thì khi coù moät khoaûn vay bò xeáp vaøo daïng quaù haïn thì taát caû caùc khoaûn vay ôû ngaân haøng khaùc ñeàu xeáp vaøo nôï quaù haïn. Nhö vaäy, neáu öôùc tính theo tieâu chuaån naøy, IMF cho raèng tæ leä nôï quaù haïn ôû caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam dao ñoäng ôû möùc 40% toång dö nôï, töùc laø gaáp 8 laàn chuaån cho pheùp theo thoâng leä quoác teá. Ñieàu ñaëc bieät nghieâm troïng laø ñoä ruûi ro vaø khaû naêng deã bò toån thöông cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam ôû möùc khaù cao vì toång soá nôï quaù haïn hieän nay ñaõ gaáp 4 laàn voán töï coù cuûa caùc ngaân haøng, trong ñoù coù tôùi 58% nôï quaù haïn khoâng coù khaû naêng thu hoài. Noùi caùch khaùc, trong khi nguoàn voán töï coù cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam hieän coøn quaù nhoû beù, coù theå khaúng ñònh thöïc löïc taøi chính cuûa Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam laø raát yeáu. Nhöõng yeáu keùm naøy baét nguoàn töø moät nguyeân nhaân cô baûn chính yeáu ñoù laø moâ hình toå chöùc vaø naêng löïc quaûn trò ñieàu haønh coøn nhieàu baát caäp, chöa coù söï thay ñoåi ñeå theo kòp nhöõng ñoøi hoûi soâi ñoäng vaø ña daïng cuûa kinh teá thò tröôøng. Söï baát caäp vaø thieáu naêng ñoäng ôû ñaây theå hieän ôû moâ hình toå chöùc, quaûn lyù vaãn döøng ôû möùc ñoä phaân taùn thieáu söï taäp trung, phaân quyeàn minh baïch roõ raøng, chöa taùch baïch giöõa hoaït ñoäng tín duïng vôùi hoaït ñoäng dòch vuï ngaân haøng, chöa xaây döïng ñöôïc moâ hình hôïp lyù trong quaûn trò ruûi ro vaø quaûn lyù taøi saûn nôï, taøi saûn coù, boä phaän kieåm toaùn noäi boä coøn boäc loä nhieàu yeáu keùm chöa phaùt huy ñöôïc tính chuû ñoäng, khaùch quan cuõng nhö chöa thöïc söï laø coâng cuï kieåm soaùt tuaân thuû höõu hieäu cho caáp ra quyeát ñònh vaø Trang 35 hoaïch ñònh chieán löôïc. Vôùi moâ hình toå chöùc vaø naêng löïc ñieàu haønh hieän taïi cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khoâng theå naâng cao naêng löïc taøi chính, caøng khoâng theå hoäi nhaäp quoác teá. Noù ñoøi hoûi cuoäc caûi caùch, ñoåi môùi trieät ñeå vaø toaøn dieän ñoái vôùi moâ hình toå chöùc vaø trong quaûn trò ñieàu haønh, maø noù ôû taàm roäng hôn chính laø chaát löôïng vaø hieäu quaû nguoàn nhaân löïc. Töø ñoù cho thaáy khi böôùc sang chaëng ñöôøng ñoåi môùi tieáp theo vôùi phaïm vi saâu roäng hôn, nhieàu khoù nhaên hôn, ñoøi hoûi caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khoâng chæ phaûi phaùt trieån, naâng cao naêng löïc taøi chính ñeå toàn taïi, maø coøn phaûi naâng taàm phaùt trieån leân moät thang ñoä cao hôn ñoù laø phaùt trieån taøi chính beàn vöõng ñeå ñöùng vöõng trong caïnh tranh, haïn cheá nguy cô bò toån thöông, chuû ñoäng hoäi nhaäp ngaøy caøng saâu hôn, maïnh hôn vaøo neàn kinh teá toaøn caàu.Muoán vaäy caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam phaûi giaûi quyeát cuøng luùc vaø haøi hoaø ba baøi toaùn : taêng söùc maïnh taøi saûn, naâng cao naêng löïc taøi chính, ña daïng hoaù vaø hieän ñaïi hoaù ngaân haøng, chaát löôïng vaø hieäu quaû nguoàn nhaân löïc maø ôû ñaây chính laø quaù trình taùi cô caáu toaøn dieän Ngaân haøng thöông maïi, trieån khai aùp duïng hieän ñaïi hoaù ngaân haøng noùi chung vaø hieän ñaïi hoaù coâng taùc thanh toaùn noùi rieâng. - Caùc chæ soá ñaùnh giaù veà nôï quaù haïn vaø ñaûm baûo an toaøn, veà tyû troïng chi phí quaûn lyù trong doanh soá hoaït ñoäng…, so vôùi chuaån quoác teá ñeàu ñaõ tuït haäu quaù xa. Haàu heát caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät nam ñeàu coù möùc dö nôï lôùn hôn giôùi haïn cho pheùp töø 1,5 ñeán 2,5 laàn, khaû naêng thanh toaùn bình quaân cuûa caùc toå chöùc tín duïng so vôùi yeâu caàu 100% chæ ñaït 60%, tæ leä sinh lôøi bình quaân treân voán töï coù cuûa caùc toå chöùc tín duïng chæ ñaït 6% so vôùi möùc 13-15% cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ôû caùc nöôùc trong khu vöïc. - Voán sinh lôøi coù xu höôùng gia taêng, coù nhieàu thôøi ñieåm voán coøn chaïy loøng voøng trong khu vöïc thò tröôøng taøi chính laøm cho tyû troïng voán ñaàu tö thöïc vaøo saûn xuaát vaät chaát vaø dòch vuï chöa cao. Vieäc giaûi quyeát baøi toaùn veà nôï toàn ñoïng coøn naëng veà cô cheá bao caáp, yû theá vaøo chieác phao “ khoanh, daõn , xoaù” vaø nguoàn cuûa chính phuû… Trang 36 - Ruûi ro ñaïo ñöùc trong ngaân haøng cuõng ñaõ raát nghieâm troïng, laøm giaûm nieàm tin cuûa nhaân daân vaøo hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng. 2.2.2: THÖÏC TRAÏNG HOAÏT CUÛA NGAÂN HAØNG TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ GIAI ÑOAÏN 2002-2004 Ñeå ñöa thaønh phoá Caàn Thô ngaøy moät phaùt trieån qua caùc naêm, ngoaøi söï noå löïc cuûa toaøn theå caùc caùn boä coâng nhaân vieân caùc ban ngaønh cuøng toaøn theå nhaân daân trong vuøng, coøn coù söï ñoùng goùp raát lôùn cuûa heä thoáng caùc ngaân haøng thöông maïi. Tính ñeán cuoái naêm 2004, treân ñòa baøn tænh Caàn Thô coù 18 Ngaân haøng thöông maïi goàm: 06 ngaân haøng thöông maïi quoác doanh , 1 Ngaân haøng lieân doanh, 6 Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ñoâ thò vaø 5 Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn noâng thoân . Caùc Ngaân haøng thöông maïi naøy ngaøy caøng naâng cao chaát löôïng nghieäp vuï, ña daïng caùc hình thöùc tín duïng, thöïc hieän roäng khaép coâng taùc huy ñoäng voán vaø cho vay, goùp phaàn thuùc ñaåy saûn xuaát vaø löu thoâng haøng hoùa cuûa thaønh phoá ngaøy moät phaùt trieån . 2.2.2.1: Veà hoaït ñoäng huy ñoäng voán : Voán laø moät trong nhöõng nhaân toá quan troïng trong quaù trình chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Nöôùc ta coù neàn kinh teá keùm phaùt trieån vaø khoa hoïc kyõ thuaät coøn laïc haäu so vôùi theá giôùi thì voán laïi caøng ñaëc bieät quan troïng. Ñaûng ta ñaõ nhaän ñònh khoâng chæ troâng chôø vaøo voán beân ngoaøi maø phaûi phaùt huy cao ñoä noäi löïc ñeå ñaåy maïnh chuyeån dòch cô caáu kinh teá. Caùc ngaân haøng thöông maïi caàn phaûi coù bieän phaùp ñeå taäp trung moïi nguoàn voán coøn taïm thôøi nhaøn roãi trong caùc taàng lôùp daân cö, vaø toå chöùc ñeå ñaàu tö vaøo caùc döï aùn xaây döïng cô sôû haï taàng, mua saém thieát bò hieän ñaïi, ñoåi môùi coâng ngheä, aùp duïng coâng ngheä sinh hoïc… Nhöõng naêm gaàn ñaây, khi kinh teá coù böôùc taêng tröôûng khaù thì toác ñoä taêng tröôûng dö nôï cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi luoân cao hôn toác ñoä taêng tröôûng nguoàn voán, ñieàu naøy gaây khoù khaên cho caùc Ngaân haøng thöông maïi trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Do ñòa baøn coù raát ít nhöõng toå chöùc coù nguoàn tieàn gôûi lôùn vaø oån ñònh nhö Böu ñieän, Ñieän löïc, Daàu khí, caùc Toång coâng ty 5, coâng ty 90-91 so vôùi caùc tænh thaønh Trang 37 thuaän lôïi nhö thaønh phoá Hoà Chí Minh, Haø Noäi, Haûi Phoøng... neân coâng taùc huy ñoäng nguoàn tieàn gôûi thanh toaùn ôû thaønh phoá Caàn Thô coøn raát nhieàu haïn cheá . Veà nguoàn tieàn gôûi tieát kieäm, maëc duø thaønh phoá Caàn Thô coù nhieàu trung taâm daân cö ñoâng ñuùc nhö trung taâm Thaønh Phoá Caàn Thô, thò traán OÂ Moân, Thoát Noát, ... nhöng nguoàn tieàn gôûi naøy hieän nay chöa khai thaùc trieät ñeå, moät maët do ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân trong thaønh phoá chöa cao, tích luõy coøn thaáp. Maët khaùc do phöông thöùc huy ñoäng tieàn gôûi tieát kieäm cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi chöa thöïc söï ña daïng vaø phong phuù neân chöa ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu ngaøy caøng cao cuûa ngöôøi gôûi tieàn: nhö phuïc vuï ngoaøi giôø haønh chaùnh, gôûi tieàn tieát kieäm moät nôi ruùt tieàn nhieàu nôi, nhaän tieàn vaø giao tieàn taïi nhaø, tieát kieäm tích luõy ... . Hôn nöõa, hieän nay tæ leä laïm phaùt khaù cao naêm 2002 laø 4%, naêm 2003 laø 3% nhöng sang naêm 2004 taêng leân ñeán 9,5% trong khi ñoù toác ñoä taêng tröôûng kinh teá naêm 2004 laø7,7%, neân ngöôøi daân khoâng an taâm khi gôûi tieàn vaøo ngaân haøng, vì laõi suaát thu ñöôïc khoâng buø ñaép ñöôïc chæ soá gia taêng cuûa giaù caû, laïm phaùt…. . Beân caïnh ñoù hieän nay toác ñoä taêng tröôûng huy ñoäng voán luoân thaáp hôn toác ñoä taêng tröôûng dö nôï cho vay . Töø thöïc traïng ñoù cho thaáy vieäc huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng ñang laø vaán ñeà ñaùng quan taâm maø caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam phaûi sôùm ñöa ra giaûi phaùp nhaèm taêng nguoàn voán cuûa mình. Keát quûa huy ñoäng voán cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc toång hôïp nhö sau: Baûng 2: TOÅNG HÔÏP CHÆ TIEÂU VEÀ NGUOÀN VOÁN HUY ÑOÄNG CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI TREÂN ÑÒA BAØN THAØNH PHOÁ CAÀN THÔ Ñvt : tyû ñoàng. Taêng giaûm Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 03/02 04/03 * Toång nguoàn voán 6.392 8.498 9.757 2.106 32,95% 1.259 14,82% Nguoàn voán huy ñoäng 2.225 3.080 3.886 855 38,43% 806 26,17% - Tieàn gôûi caùc toå chöùc 635 1.009 1.313 374 58,90% 304 30,13% - Tieàn gôûi tieát kieäm 1.590 2.071 2.573 481 30,25% 502 24,24% ( Nguoàn soá lieäu : Ngaân haøng nhaø nöôùc Thaønh phoá Caàn Thô ) Trang 38 Toång nguoàn voán qua caùc naêm ñeàu gia taêng, töø ñoù cho thaáy caùc ngaân haøng khoâng ngöøng gia taêng nguoàn voán nhaèm môû roäng hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Tuy nhieân nguoàn voán naêm 2004 chæ taêng 14,82% so vôùi naêm 2003, thaáp hôn tæ leä taêng naêm 2003 so vôùi 2002 laø 32,95% laø do Tænh Caàn Thô ñöôïc chia taùch thaønh Thaønh Phoá Caàn Thô vaø Tænh Haäu Giang. Vieäc chia taùch tænh laøm aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh teá xaõ hoäi cuûa Caàn Thô. Ñòa baøn bò chia taùch neân hoaït ñoâng huy ñoäng voán, cho vay cuûa ngaân haøng cuõng bò thu heïp laïi. Bieåu ñoà 1: VOÁN HUY ÑOÄNG SO VÔÙI TOÅNG NGUOÀN 0 2000 4000 6000 8000 10000 Tyû ñoàng 2002 2003 2004 Naêm Toång nguoàn Voán Huy ñoäng Qua thoáng keâ treân cho thaáy nguoàn voán huy ñoäng döôùi caùc hình thöùc ñeàu taêng, nhöng baûn thaân nguoàn voán huy ñoäng treân ñòa baøn cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi chæ chieám khoaûng 40% so vôùi toång nguoàn voán (naêm 2002 laø 34,8%, naêm 2003 laø 36,2%, naêm 2004 ñaït 39,8%). Vôùi goùc ñoä phaân tích veà nguoàn voán cho hoaït ñoäng tín duïng roû raøng caùc Ngaân haøng thöông maïi chöa thöïc söï chuû ñoäng trong vieäc huy ñoäng voán ñeå cho vay, phuï thuoäc raát nhieàu vaøo nguoàn voán ñieàu chuyeån trong heä thoáng, hay nguoàn voán vay töø Ngaân haøng trung öông, vieäc taêng nguoàn voán naøy chæ laø giaûi phaùp taïm thôøi khi neàn kinh teá Vieät Nam chöa phaùt trieån ñoàng boä, coøn moät soá tænh, thaønh phoá chæ huy ñoäng ñöôïc nguoàn voán nhöng chöa coù ñaàu ra neân hoaït ñoäng naøy coøn khaû naêng duy trì . Tuy nhieân ñeå chuû ñoäng hôn trong vieäc cho vay cuûa mình caùc Ngaân haøng thöông maïi phaûi xaây döïng keá hoïach phaùt trieån nguoàn voán huy ñoäng taïi choå. Coi ñaây laø ñieàu kieän caàn thieát ñeå phuïc vuï cho nghieäp vuï cuûa mình. Caùc Ngaân haøng thöông maïi luoân quan taâm ñeán maûng huy ñoäng voán vì ñaây laø yeâu caàu quan troïng nhaát ñeå coù nguoàn voán phuïc vuï cho vay cuûa mình. Tuy nhieân, trong huy ñoäng voán caàn quan taâm nhieàu hôn maûng tieàn gôûi thanh toaùn taïm thôøi Trang 39 chöa söû duïng cuûa caùc toå chöùc kinh teá vaø caù nhaân, vì ñaây laø khoaûng tieàn gôûi maø ngaân haøng thu ñöôc khoaûng cheânh leäch cao giöõa laõi suaát huy ñoäng vaø cho vay. Coøn veà huy ñoäng tieát kieäm coù kyø haïn thì cheânh leäch laõi suaát giöõa ñaàu vaøo vaø ñaàu ra raát thaáp nhöng laø nguoàn voán ít bieán ñoäng giuùp ngaân haøng coù nguoàn voán ñeå coù theå söû duïng cho vay ñaàu tö trung daøi haïn cho caùc döï aùn . Trong quaù trình chuyeån ñoäng cuûa neàn kinh teá theo höôùng hoäi nhaäp, ngöôøi daân ngaøy caøng coù nhieàu söï chuû ñoäng vaø linh hoaït löïa choïn caùc keânh khaùc nhau ñeå ñaàu tö voán cuûa mình chöù haàu nhö khoâng phaûi laø gôûi ngaân haøng laáy laõi nhö caùc naêm tröôùc. Ñaây laø thaùch thöùc lôùn ñoái vôùi caùc ngaân haøng, caùc keânh ñaàu tö hieän nay ñang ñöôïc ngöôøi daân löïa choïn: - Soá löôïng ngöôøi mua baûo hieåm nhaân thoï taêng leân - Voán ñaàu tö mua coå phaàn trong caùc doanh nghieäp coå phaàn hoaù ngaøy caøng gia taêng ñaùng keå, beân caïnh ñoù nhieàu ngöôøi coøn tìm bieän phaùp vay voán ngaân haøng ñeå mua coå phaàn. - Ñaàu tö mua coå phieáu treân thò tröôøng chöùng khoaùn - Ñaàu tö kinh doanh döôùi hình thöùc laäp doanh nghieäp môû cöûa haøng, mua saïp trong caùc chôï hay trung taâm thöông maïi…. - Ñaàu tö voán cho ngöôøi thaân ñi xuaát khaåu lao ñoäng - Ñaàu tö baát ñoäng saûn: mua caên hoä cao caáp, chung cö, khaùch saïn,… - Kho baïc nhaø nöôùc thu huùt voán thoâng qua baùn leû traùi phieáu kho baïc,… - Caùc keânh thu huùt khaùc nhö tieát kieäm böu ñieän , quyõ ñaàu tö, quyõ töông hoã,…. Vì vaäy hoaït ñoäng huy ñoäng voán hieäân nay ñang laø ñieåm ñaëc bieät quan taâm vaø laø noãi lo khoâng phaûi cuûa rieâng moät ngaân haøng naøo. 2.2.2.2: Hoaït ñoäng caáp tín duïng ngaân haøng . Ñeå ñaùp öùng nhu caàu voán phaùt trieån kinh teá cuûa caùc doanh nghieäp, hieän nay treân ñòa baøn thaønh phoá Caàn Thô caùc Ngaân haøng thöông maïi thöôøng caáp tín duïng nhö sau: Trang 40 Baûng 3 : DÖ NÔÏ TÍN DUÏNG PHAÂN THEO THÔØI HAÏN CHO VAY Ñvt:tyû ñoàng Taêng giaûm Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 03/02 04/03 Toång dö nôï cho vay 5.936 7.875 9.125 1.939 32,7% 1.250 15,9% - Ngaén haïn 4.051 5.428 6.760 1.377 34% 1.332 24,5% - Trung haïn 1.595 2005 1952 411 26% -53 -3% - Daøi haïn 290 442 413 152 52% -29 -7% ( Nguoàn soá lieäu : Ngaân haøng nhaø nöôùc thaønh phoá Caàn Thô ) - Cho vay hoaït ñoäng chuû yeáu cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn thaønh phoá Caàn Thô chieám tyû leä hôn 90% toång doanh thu hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng, tyû leä taêng tröôûng cuûa hoaït ñoäng cho vay vaãn khoâng ngöøng ñöôïc taêng leân, cuï theå naêm 2003 so vôùi 2002 taêng 1.939 tyû ñoàng toác ñoä naøy laø 32,7% vaø naêm 2004 so vôùi 2003 laø 1.250 tyû ñoàng toác ñoä taêng 15,9% cung caáp ñuû nhu caàu voán cho nhieàu doanh nghieäp trong thaønh phoá taêng tröôûng vaø phaùt trieån. Bieåu ñoà 2: DÖ NÔÏ TÍN DUÏNG PHAÂN THEO THÔØI HAÏN VAY 0 2000 4000 6000 8000 Tyû ñoàng 2002 2003 2004 Naêm Ngaén han Trung haïn Daøi haïn - Hoaït ñoäng cho vay ngaén haïn boå sung voán löu ñoäng chieám tyû troïng raát lôùn trong toång dö nôï tín duïng, vì voøng quay voán tín duïng nhanh khaû naêng thu hoài nôï ñaûm baûo hôn vaø moùn vay vôùi thôøi gian ngaén thì ít ruûi ro. Cuï theå naêm 2002 laø Trang 41 68,24% vaø naêm 2003 laø 68,93% , naêm 2004 laø 74,08% .Trong hoaït ñoäng tín duïng ngaân haøng treân ñòa baøn hieän nay ñang coù xu höôùng giaûm bôùt tín duïng cho vay trung daøi haïn ñoái vôùi caùc khoaûn keá hoaïch nhaø nöôùc vaø tín duïng chæ ñònh, bôûi vì hieän nay doanh nghieäp nhaø nöôùc laøm aên keùm hieäu quûa neân khoù khaên trong vieäc thu hoài nôï. Beân caïnh ñoù vieäc caáp tín duïng trung vaø daøi haïn gaëp nhieàu ruûi ro vì tæ leä laïm phaùt ngaøy caøng taêng nhöng laõi suaát tieàn vay thì khoâng thay ñoåi. Tæ leä laïm phaùt gia taêng laøm caùc döï aùn ñaàu tö ban ñaàu khoâng ñaït hieäu quaû nhö trong tính toaùn, hôn nöõa cho vay trung daøi haïn thöôøng chòu nhieàu ruûi ro tieàm aån hôn vay ngaén haïn vì thôøi haïn vay daøi, tình hình kinh teá xaõ hoäi seõ coù nhieàu bieán ñoåi hôn trong ngaén haïn. Ñaây cuõng laø nguyeân nhaân laøm caùc ngaân haøng caàn phaûi caån troïng hôn nöõa trong vieäc xem xeùt thaåm ñònh cho vay ñoái vôùi caùc döï aùn môùi . Hoaït ñoäng tín duïng trong ñòa baøn naêm 2004 coù tæ leä tín duïng ngaéên haïn chieám tæ troïng khoaûng 74% so vôùi toång dö nôï taêng so vôùi naêm 2003 vaø 2002 laø 68,93% vaø 68,24%. Ñieàu naøy chöùng toû caùc ngaân haøng thöông maïi khoâng nhöõng thu heïp tín duïng trung vaø daøi haïn theo chuû tröông cuûa Ngaân haøng Nhaø nöôùc maø cuõng laø chuû tröông chung cuûa caùc ngaân haøng nhaèm giaûm thieåu ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình. Hieän nay hoaït ñoäng cho vay cuûa caùc ngaân haøng gaëp nhieàu khoù khaên trong lónh vöïc cho vay, vì ña soá laø doanh nghieäp nhaø nöôùc coù voán töï coù thaáp, vaø khi xeùt duyeät cho vay thöôøng laø tín chaáp neân möùc ñoä ruûi ro raát cao. Beân caïnh ñoù hieän nay caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc laøm aên thua loã thöôøng xuyeân keùo daøi, hay hoaït ñoäng kinh doanh keùm hieäu quaû 2.2.2.3:Thöïc traïng veà hoaït ñoäng dòch vuï cuûa Ngaân haøng thöông maïi treân ñòa baøn Thaønh phoá Caàn Thô giai ñoaïn naêm 2002-2004: Phaùt trieån vaø ña daïng hoaù dòch vuï ngaân haøng laø xu höôùng taát yeáu trong quaù trình ñoåi môùi cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam trong xu theá hoäi nhaäp. Ñeå hoaït ñoäng kinh doanh coù hieäu quaû vaø giaûm thieåu ruûi ro caùc ngaân haøng thöông maïi caàn phaûi gia taêng khoaûn thu dòch vuï leân raát nhieàu. Thöôøng thì caùc Ngaân haøng thöông maïi trong khu vöïc vaø treân theá giôùi coù khoaûn thu dòch vuï chieám töø 40% trôû Trang 42 leân trong toång doanh thu. Hoaït ñoäng dòch vuï cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi ôû ñòa baøn thaønh phoá Caàn Thô ñöôïc theå hieän ôû caùc soá lieäu sau: Baûng 4: DOANH THU, THU DÒCH VUÏ CUÛA CAÙC NHTM CAÀN THÔ Ñvt: tyû ñoàng Taêng giaûm Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 03/02 04/03 Toång thu 501 680 851 179 35,7% 171 25,1% -Thu cho vay 478 644,7 786,5 166,7 34,9% 141,8 22% - Thu dòch vuï roøng 23 35,3 64,5 12,3 53,5% 29,2 82,7% + Dòch vuï thanh toaùn 16 21 32 5 31,3% 11 52,4% + Dòch vuï ngaân quyõ 0,2 0,8 1,1 0,6 300% 0,3 24% + Kdoanh ngoaïi teä 4 8,4 23,4 4,4 110% 15 178,6% + Tham gia TT tieàn teä 0,4 1,7 3,2 1,3 325% 1,5 88,2% + Thu baûo laõnh 1 1,3 1,5 0,3 30% 0,2 15,4% + Thu khaùc 1,4 2,1 3,3 0,7 50% 1,2 57,1% Qua soá lieäu cho thaáy thu veà nghieäp vuï cho vay chieám haàu heát toång doanh thu cuûa caùc ngaân haøng, naêm 2002 laø 95,6%, naên 2003 laø 95%, naêm 2004 laø 92,5%. Chöùng toû doanh thu veà hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ôû ñòa baøn Caàn Thô chuû yeáu beân lónh vöïc cho vay chieám haàu heát toaøn boä doanh thu cuûa ngaân haøng. Ñaây laø noåi lo ngaïi cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam khi tham gia hoäi nhaäp kinh teá quoáâc teá. Ñaëc bieät, hoaït ñoäng cho vay hieän nay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi gaëp nhieàu khoù khaên trong vieäc thu hoài nôï, nôï toàn ñoïng nôï khoù ñoøi chieám tæ leä khaù cao vöôït möùc cho pheùp theo thoâng leä quoác teá, beân caïnh ñoù tieàn aån ruûi ro trong cho vay cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi Vieät Nam laø raát cao. Bieåu ñoà 3: THU DÒCH VUÏ SO VÔÙI TOÅNG NGUOÀN THU Trang 43 0 200 400 600 800 1000 Tyû ñoàng 2002 2003 2004 Naêm Toång thu Thu dòch vuï Hoaït ñoäng thu dòch vuï cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô chieám tæ leä raát thaáp trong doanh thu cuûa ngaân haøng, naêm 2002 laø 4,4% hay soá tuyeät ñoái laø 22 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 5% hay hay soá tuyeät ñoái laø 34 tyû ñoàng, naêm 2004 laø 7,5% hay 63 tyû ñoàng. Hôn nöõa, caùc loaïi dòch vuï cuûa ngaân haøng ôû ñòa baøn Caàn Thô raát ngheøo naøn, chuû yeáu laø chuyeån tieàn, thanh toaùn tieàn haøng, coøn dòch vuï thu tieàn taïi choå, chi traû löông nhaân vieân, laøm ñaïi lyù thu chi hoä, dòch vuï ñaïi lyù uyû thaùc, dòch vuï moâi giôùi chieám soá löôïng raát thaáp trong toång thu dòch vuï. Maëc duø vaäy caùc Ngaân haøng thöông maïi coá gaéng ñöa hoaït ñoäng dòch vuï ngaøy caøng gia taêng caû veà soá löôïng laãn chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï. Trong thu dòch vuï roøng thì thu töø dòch vuï thanh toaùn chieám tæ leä raát cao, naêm 2002 laø 72,7% hay 16 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 61,8% hay 21 tyû ñoàng, naêm 2004 laø 50,8% hay 32 tyû ñoàng. Hoaït ñoäng dòch vuï thanh toaùn chieám tæ leä khaù cao trong thu dòch vuï roøng, trong ñoù thu chuû yeáu laø dòch vuï chuyeån tieàn trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Hieän nay caùc ngaân haøng ñang môû roäng hình thöùc thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët baèng caùch khuyeáân khích ngöôøi daân môû taøi khoaûn tieàn gôûi caù nhaân, thanh toaùn tieàn ñieän, nöôùc, hoaù ñôn mua haøng,…. thoâng qua taøi khoaûn tieàn gôûi thanh toaùn ôû ngaân haøng. Dòch vuï ngaân quyõ cuûa heä thoáng Ngaân haøng thöông maïi Caàn Thô chöa phaùt trieån: chuû yeáu laø caùc dòch vuï thu chi taïi choã, thu chi hoä, kieåm ñeám hoä nhöng phaùt sinh raát ít. Coøn caùc dòch vuï khaùc chöa phaùt trieån. Naêm 2004, sau thôøi gian phaùt haønh tieàn polimer , nhieàu hieän töôïng tieàn bò noùng co laïi, tieàn raùch khoâng theå söû duïng ñöôïc nöõa khaùch haøng mang ñeán ñoåûi, ngaân haøng thu phí 4% treân meänh giaù. Töø Trang 44 ñoù hoaït ñoäng thu dòch vuï ngaân quyõ môùi coù theâm dòch vuï thu ñoåi tieàn raùch, coøn luùc tröôùc thì chuû yeáu ñoåi ôû ngaân haøng nhaø nöôùc hay ñoåi hoä caùc ngaân haøng thöôøng khoâng thu phí. Beân caïnh dòch vuï thanh toaùn laø dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä chieám tæ troïng cuõng töông ñoái lôùn trong thu dòch vuï roøng. Naêm 2002 thu veà kinh doanh ngoaïi teä laø 18,2% hay 4 tyû ñoàng, naêm 2003 laø 24,7% hay 8,4 tyû ñoàng, sang naêm 2004 tæ leä naøy taêng ñaùng keå laø 37,1% hay soá tuyeät ñoái laø 23,4 tyû ñoàng. Naêm 2004 caùc ngaân haøng thöông maïi ôû ñòa baøn Caàn Thô kinh doanh mua baùn ngoaïi teä nhieàu hôn tröôùc. Hôn nöõa nguoàn xuaát khaåu thuûy haûi saûn ôû Caàn Thô cuõng taêng keùo theo kinh doanh mua baùn ngoaïi teä taêng. Ñaây laø ñieàu kieän toát giuùp caùc ngaân haøng phaùt trieån hôn trong ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá khu vöïc vaø quoác teá. Hieän nay caùc coâng ty thuyû haûi saûn ôû Caàn Thô ñang phaùt trieån toát: Cty Cafatex, Cty Noâng Saûn Thöïc Phaåm Xuaát Khaåu Cataco, Cty TNHH Thöïc Phaåm Xuaát Khaåu Nam Haûi,… Hôn nöõa, ngaân haøng thöông maïi ôû Caàn Thô böôùc ñaàu kinh doanh mua baùn ngoaïi teä coù kyø haïn taïo theâm nguoàn thu dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä. Hoaït ñoäng dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä taêng trong caùc naêm laø do caùc ngaân haøng ôû Caàn Thô coù ñoäi nguõ nhaân vieân laønh ngheà am hieåu coâng vieäc. Ngoaøi ra, ngaân haøng coøn aùp duïng tyû giaù linh hoaït , coù chính saùch tæ giaù rieâng cho ñoáùi vôùi caùc khaùch haøng ñaëc bieät giuùp cho hoaït ñoäng mua baùn ngoaïi teä ngaøy caøng phaùt trieån. Beân caïnh ñoù, ñòa baøn Caàn Thô hieän nay coù raát nhieàu Vieät Kieàu ôû nöôùc ngoaøi chuyeån tieàn veà, ñaëc bieät laø nguoàn kieàu hoái töø Ñaøi Loan, Malaysia, Haøn Quoác chuyeån veà laøm gia taêng nguoàn ngoaïi teä cho caùc ngaân haøng. Hieän nay ngaân haøng Ngoaïi Thöông Caàn Thô môû chi nhaùnh ôû caùc tænh: Baïc Lieâu, Soùc Traêng laøm taêng theâm nguoàn thu dòch vuï kinh doanh ngoaïi teä cho ñòa baøn Caàn Thô. Baûng 5: DOANH SOÁ MUA BAÙN NGOAÏI TEÄ CUÛA CAÙC NHTM CAÀN THÔ NAÊM 2002-2004 Ñvt: trieäu USD Chæ tieâu Naêm 2002 Naêm 2003 Naêm 2004 Taêng Giaûm (%) Doanh soá mua 579 776 1.387 34% 78,7% Doanh soá baùn 574 765 1.375 33,2% 79,7% Trang 45 Nhìn vaøo baûng soá lieäu ta thaáy toác ñoä phaùt trieån nghieäp vuï kinh doanh ngoaïi teä cuûa caùc ngaân haøng laø raát toát naêm 2003 so vôùi 2002 taêng gaàn 34% nhöng naêm 2004 so vôùi 2003 taêng khoaûng 79% hay soá tuyeät ñoái taêng 611 trieäu USD. Toác ñoä phaùt trieån doanh soá