Luận văn Câu đố dân gian của người Việt nhìn từ góc độ ngôn ngữ học

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU . i

1. Lí do chọn đề tài . 1

2. Lịch sử vấn đề . 2

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu . 4

3.1. Đối tượng nghiên cứu . 4

3.2. Phạm vi nghiên cứu . 4

4. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu . 5

4.1. Mục đích nghiên cứu . 5

4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu . 5

5. Phương pháp nghiên cứu . 5

5.1. Phương pháp thống kê phân loại . 5

5.2. Phương pháp phân tích – tổng hợp . 5

6. Đóng góp mới của luận văn . 5

7. Cấu trúc của luận văn . 6

CHưƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN . 7

1.1. KHÁI QUÁT VỀ CÂU ĐỐ DÂN GIAN . 7

1.1.1. Khái niệm câu đố . 7

1.1.2. Phân loại câu đố . 9

1.1.3. Hoàn cảnh sử dụng câu đố . 10

1.2. SƠ LưỢC VỀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP TU TỪ . 11

1.2.1. Biện pháp tu từ nhân hoá . 11

1.2.2. Biện pháp tu từ ẩn dụ . 13

1.2.3. Biện pháp tu từ so sánh . 14

1.3. KHÁI QUÁT VỀ LÝ THUYẾT NGỮ DỤNG HỌC . 15

1.3.1. Chiếu vật và các phương thức chiếu vật. 15

1.3.2. Hành vi ngôn ngữ . 18

1.3.3. Khái quát về hội thoại . 20

1.3.4. Khái quát về lập luận . 22

1.3.5. Lý thuyết về tiền giả định . 25

1.4. KẾT LUẬN CHưƠNG . 27

CHưƠNG II: CÂU ĐỐ DÂN GIAN CỦA NGưỜI VIỆT . 28

NHÌN TỪ BÌNH DIỆN HÌNH THỨC . 28

2.1. CÂU ĐỐ XÉT THEO THỂ LOẠI VĂN BẢN . 28

2.1.1. Câu đố có dạng thơ . 28

2.1.2. Câu đố có dạng lời nói thông thường . 37

2.2. CÂU ĐỐ XÉT THEO LÝ THUYẾT CẦU TRÚC HỘI THOẠI . 39

2.2.1. Câu đố có dạng một cặp trao - đáp . 39

2.2.2. Câu đố có dạng đoạn thoại . 41

2.3. CÂU ĐỐ XÉT THEO LÝ THUYẾT LẬP LUẬN . 43

2.3.1. Câu đố có luận cứ tường minh và câu đố có luận cứ hàm ẩn . 43

2.3.2. Câu đố có kết luận tường minh và câu đố có luận cứ hàm ẩn . 45

2.3.3. Số lượng luận cứ , kết luận trong một lập luận . 47

2.3.4. Hiện tượng luận cứ đồng hướng lập luận trong câu đố.45

2.3.5. Vai trò của luận cứ trọng tâm trong lời đố có môtip giống nhau . 50

2.4. KẾT LUẬN CHưƠNG . 52

CHưƠNG 3: MỘT SỐ CĂN CỨ VÀ PHưƠNG THỨC XÂY DỰNG . 53

CÂU ĐỐ DÂN GIAN NGưỜI VIỆT . 53

3.1. CĂN CỨ XÂY DỰNG CÂU ĐỐ. 53

3.1.1.Căn cứ vào tri thức ngôn ngữ và tri thức về cuộc sống . 53

3.1.2. Căn cứ vào những tri thức nền khác . 62

3.2. PHưƠNG THỨC XÂY DỰNG CÂU ĐỐ . 94

3.2.1. Phương thức đánh lạc hướng chiếu vật . 95

3.2.2. Phương thức thay thế bổ sung . 108

3.3. KẾT LUẬN CHưƠNG . 112

KẾT LUẬN . 113