Luận văn Chất lượng tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện thành ủy hà nội quản lý trong giai đoạn hiện nay

phê bình. Phê bình như thế mang tính chất "phê bình đập" hơn là giúp đồng chí mình sửa chữa sai lầm, khuyết điểm. Về mặt cá nhân cán bộ lãnh đạo tự phê bình kiểm điểm cũng còn có những thiếu sót như: thiếu tự giác tự phê bình những khuyết điểm mà cấp trên cần biết, cán bộ đồng cấp cần biết, quần chúng cần biết, nhưng đồng thời lại rất hăng hái, tự giác tự phê bình những khuyết điểm mà không tự phê bình cũng đã ít, nhiều người biết được: Tự phê bình và phê bình gần như mất tác dụng đối với không ít người - nhất là người có chức, có quyền mà có sai lầm, khuyết điểm. Sở dĩ như vậy là vì: những cán bộ, đảng viên này hiểu rõ những việc làm sai trái, cũng như biết rõ những hậu quả xấu do hành động của họ mang lại, biết rõ sẽ bị xử lý thế nào khi việc làm của họ bị đưa ra ánh sáng. Do đó, không bao giờ họ tự giác nhận sai lầm, khuyết điểm mà luôn đối phó tìm cách che giấu đến cùng, có chứng cứ đến đâu nhận đến đó, không có không nhận [18, tr. 56]. Cơ sở của tất cả những thiếu sót thuộc loại này là chưa tôn trọng tính chất chân thành, công khai trong tự phê bình và phê bình. - Một số cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý kiểm điểm tự phê bình và phê bình chưa thiết thực, hiệu quả. Tính chất tự phê bình và phê bình trong Đảng đòi hỏi phải thiết thực, hiệu quả thể hiện ở chỗ: tự phê bình và phê bình những việc làm cụ thể của đồng chí mình, thông qua tự phê bình và phê bình giúp đồng chí mình khắc phục khuyết điểm để làm cho tốt hơn, phát huy ưu điểm để đồng chí khác học tập. Không được phê bình chung chung, phê bình không có nội dung, phê bình để mà phê bình: "Tâm lý tự phỉnh nịnh và ưa nịnh phát triển cùng với thái độ dị ứng thậm chí ghét bỏ những ai phê bình mình. Cách ứng xử của họ là người khen ta dù không đúng nếu ở cấp trên là thầy, ngang cấp là cùng cánh, cấp dưới là quân ta; người chê ta, bất kể đúng sai đều là đối thủ của ta" [19, tr. 47]. Phê bình và tự phê bình của cán bộ chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý trong những năm gần đây có các biểu hiện sau: Một số cán bộ lãnh đạo quản lý "chưa kiểm điểm sâu trách nhiệm cá nhân trong việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao gắn với kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo..." [38, tr. 5]. Kiểm điểm tự phê bình và phê bình của cán bộ lãnh đạo quản lý mà chưa gắn với trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo thì thật là thiếu sót lớn: Trong đánh giá phân loại cán bộ, nhiều đồng chí tự nhận phân loại chưa tương xứng với kết quả thực hiện nhiệm vụ được phân công nhưng đồng chí chủ trì hội nghị cũng không chỉ đạo, phân tích làm rõ, dẫn đến tình trạng nể nang, xuê xoa trong quá trình bỏ phiếu biểu quyết đánh giá phân loại cán bộ [38, tr. 5]. Những nhận xét đánh giá nêu trên của Thành ủy về thực trạng tự phê bình và phê bình trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo thuộc diện Thành ủy quản lý đã chỉ rõ những biểu hiện vi phạm tính chất thiết thực hiệu quả của tự phê bình và phê bình trong Đảng. Thứ tư, tính tự giác, dũng khí đấu tranh với sai lầm khuyết điểm trong tự phê bình và phê bình của một bộ phận cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý chưa cao. Đảng ta khẳng định tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng, là công cụ sắc bén để giáo dục, rèn luyện đảng viên và củng cố đoàn kết thống nhất trong Đảng. Song để quy luật tự phê bình và phê bình phát huy được đầy đủ sức mạnh của nó, cần có những điều kiện khách quan sau đây: Một là, đội ngũ đảng viên của Đảng phải có tính gương mẫu, tự giác thực hiện tự phê bình và phê bình; hai là, đảng viên phải có dũng khí đấu tranh với sai lầm khuyết điểm của bản thân và của đồng chí mình. Thiếu hai điều kiện khách quan đó, quy luật tự phê bình và phê bình không thể vận hành tốt được. Thực tiễn xây dựng Đảng ở Đảng bộ thành phố Hà Nội những năm qua cũng khẳng định điều này: Triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) khóa VIII, Ban Thường vụ Thành ủy họp kiểm điểm tự phê bình và phê bình 3 đợt: đợt 1 từ 01/1999 kiểm điểm tập thể và cá nhân vơi 02 nội dung theo tinh thần nghị quyết TW5 khóa VIII: tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống (đợt này có đồng chí Tổng Bí thư và một số đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, các đồng chí ở các Ban Đảng Trung ương dự và chỉ đạo trực tiếp). Tuy đã nêu được một số ưu, khuyết điểm, nhưng đối chiếu với các quy trình được hướng dẫn tiếp theo và yêu cầu chung thì đợt kiểm điểm này của Ban Thường vụ Thành ủy chưa sâu sắc, kết quả còn hạn chế. Đợt hai 10/1999 kiểm điểm của Ban Thường vụ Thành ủy được nâng lên một bước. Đợt 3 từ 29/3/2000-30/3/2000 Ban Thường vụ Thành ủy đã tiến hành kiểm điểm bổ sung một số đồng chí Thường trực Thành ủy (đồng chí Tổng Bí thư và 02 đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị dự). Ngày 5/4/2000 kiểm điểm bổ sung tập thể Ban Thường vụ Thành ủy, sau đó báo cáo kết quả kiểm điểm ra Ban chấp hành. Đợt kiểm điểm này tập trung làm rõ về trách nhiệm của Ban Thường vụ Thành ủy và cá nhân một số đồng chí trong Thường vụ Thành ủy về nội dung gợi ý của Thường vụ Bộ Chính trị [35, tr. 2]. Qua đó thấy được tính tự giác, dũng khí đấu tranh với sai lầm khuyết điểm trong tự phê bình và phê bình của một bộ phận cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Trung ương và Thành ủy quản lý chưa cao. Ở Đảng bộ nào, cấp ủy và tập thể cán bộ lãnh đạo có tính tự giác cao, dám đối mặt với những yếu kém khuyết điểm để đấu tranh khắc phục và sửa chữa, thì ở đó, kết quả kiểm điểm tự phê bình và phê bình tốt, thiết thực phục vụ nhiệm vụ chính trị và công tác xây dựng Đảng bộ ngày càng vững mạnh. Bên cạnh những ưu điểm, những thành tựu đạt được trong kiểm điểm tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý những năm vừa qua, vẫn còn tồn tại những yếu kém, khuyết điểm về tính tự giác, về tinh thần trách nhiệm đấu tranh với sai lầm khuyết điểm trong một bộ phận cán bộ lãnh đạo quan trọng này. Những khuyết điểm đó thường được biểu hiện như: Chưa chỉ rõ được những tồn tại, khuyết điểm chưa phân tích kỹ nguyên nhân chủ quan, khách quan của những tồn tại, khuyết điểm, chưa làm rõ được trách nhiệm của tập thể và cá nhân các đồng chí lãnh đạo trước những khuyết điểm, yếu kém của đơn vị; hoặc là ý thức tự phê bình và phê bình của một số đồng chí chưa cao, chưa thấy được thiếu sót khuyết điểm của mình, coi những khuyết điểm thiếu sót đó là của tập thể hoặc do yếu tố khách quan [38, tr. 5]. Xây dựng chỉnh đốn Đảng, tự phê bình và phê bình trong Đảng là nhiệm vụ hết sức quan trọng của Đảng ta hiện nay. Cũng như mọi nhiệm vụ khác, phẩm chất, năng lực, ý thức tự giác và trách nhiệm của những cán bộ lãnh đạo - người đứng đầu hoặc giữ cương vị chủ chốt - có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, tiêu cực thông qua biện pháp tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng. Nếu cán bộ lãnh đạo, các đồng chí trong Ban Thường vụ cấp ủy, các đồng chí đứng đầu cơ quan, không tự kiểm điểm nêu rõ khuyết điểm của mình, những khuyết điểm không tự nói ra thì không ai có thể biết, thì không thể có đấu tranh phê bình của tập thể giúp đồng chí mình sửa chữa được. Tuy nhiên, vẫn còn có những khuyết điểm của cán bộ lãnh đạo, mà tập thể biết, nhưng do nể nang, ngại va chạm, dễ người dễ mình, nên bỏ qua cho nhau, thủ tiêu đấu tranh để chọn con đường an toàn. Ở những tập thể đó thường có tình trạng dân chủ hình thức, tự phê bình và phê bình chung chung không chỉ rõ được việc, được người, được trách nhiệm và biện pháp khắc phục. Do thiếu tự giác và dũng khí đấu tranh khắc phục khuyết điểm chưa cao, nên tự phê bình và phê bình dù có được tiến hành thường xuyên, có quy trình, phương pháp, được hướng dẫn chu đáo vẫn chưa chuyển được về chất lượng. Song vấn đề là ở chỗ cần có một cơ chế để kiểm soát, về mặt chất lượng, việc thực hiện các quy trình tự phê bình và phê bình khá hoàn chỉnh trong các đảng bộ trực thuộc Thành ủy hiện nay. Thứ năm, sự phối hợp giữa sinh hoạt tự phê bình và phê bình với công tác kiểm tra, công tác tổ chức, công tác tư tưởng ở một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa thật tốt đã hạn chế đến chất lượng tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý. Những năm vừa qua Thành ủy Hà Nội đã có một số biện pháp tích cực, gắn tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ đảng viên hàng năm, giữa nhiệm kỳ và cuối nhiệm kỳ với phân loại đánh giá cán bộ, đảng viên. Bên cạnh những ưu điểm và thành tựu quan trọng đạt được thì vẫn còn một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa gắn chặt sinh hoạt tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý với công tác kiểm tra, công tác tổ chức và công tác tư tưởng. Những khuyết điểm đó thường được biểu hiện ra là: chưa làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, quán triệt sâu sắc mục đích ý nghĩa, quy trình phương pháp kiểm điểm tự phê bình và phê bình trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo. Đồng thời cũng chưa làm tốt công tác động viên, khuyến khích tính tự giác tự phê bình của một số trường hợp cán bộ có vấn đề cần phải làm rõ. Đối với công tác kiểm tra, tự phê bình và phê bình của đảng viên là biện pháp không thể thiếu được khi tiến hành kiểm tra một đảng viên hoặc tổ chức đảng nào đó. Nhưng để sinh hoạt tự phê bình và phê bình trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý có chất lượng cần có sự hỗ trợ tích cực của công tác kiểm tra, nhất là kiểm tra của cấp trên: Một số vụ việc phát sinh chưa được Ban Thường vụ bàn và định hướng giải quyết ngay từ đầu; khi sự việc diễn biến phức tạp, kéo dài thì chỉ đạo lại thiếu kiên quyết, gây hậu quả xấu, ảnh hưởng đến uy tín của cấp ủy và chính quyền Thành phố (vụ giải phóng mặt bằng sân golf Kim Nỗ, khu vui chơi giải trí Thủy cung Thăng Long, vụ án Dương Thị Nga). Qua những vụ việc này thể hiện sự nhậy bén của Ban Thường vụ Thành ủy chưa cao, thiếu chặt chẽ trong điều hành [35, tr. 5]. Một mặt, bằng nghiệp vụ công tác kiểm tra, phối hợp với công tác tổ chức, tham mưu cho thường vụ cấp ủy chỉ đạo, gợi ý kiểm điểm tự phê bình và phê bình cán bộ lãnh đạo có những vấn đề cần làm rõ, nhưng mặt khác, thông qua kiểm điểm tự phê bình và phê bình kịp thời phát hiện dấu hiệu vi phạm để kiểm tra ngăn chặn, hoặc xử lý kỷ luật nếu đủ điều kiện. Những khuyết điểm đã rõ, được kết luận, có dấu hiệu vi phạm, hoặc vi phạm thì cần phải kiểm tra để thực hiện tính nghiêm minh của kỷ luật Đảng. Làm như vậy, sinh hoạt tự phê bình và phê bình vừa là "sinh hoạt" theo đúng nghĩa của nó, vừa có "uy" của tổ chức trong việc thực hiện kỷ luật của Đảng. Và cuối cùng, ở lĩnh vực hoạt động nào cũng đều khẳng định chân lý: cán bộ và công tác cán bộ giữ vai trò quyết định thành công hay không thành công trong lĩnh vực hoạt động đó. Tóm lại, những biểu hiện của loại khuyết điểm này khá đa dạng song đều có điểm chung là thiếu sự phối hợp tự phê bình và phê bình với công tác kiểm tra, công tác tư tưởng và công tác tổ chức trong việc chỉ ra khuyết điểm và sửa chữa những khuyết điểm đó. * Nguyên nhân của những khuyết điểm Một số những khuyết điểm trong sinh hoạt tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý nêu trên đây có rất nhiều nguyên nhân, thậm chí có những khuyết điểm vừa là nhân vừa là kết quả. Qua nghiên cứu khảo sát những khuyết điểm nêu trên do những nguyên nhân chủ yếu sau: Thứ nhất, Hà Nội là thủ đô của cả nước là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội..., đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý có vai trò trách nhiệm lớn trước Đảng và Nhà nước, song phải chịu nhiều tác động tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường thời kỳ mở cửa hội nhập quốc tế. Vai trò, trách nhiệm lớn của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý là một vinh dự nhưng đồng thời cũng là sức ép đối với đội ngũ cán bộ này. Trong khi chế độ, chính sách đãi ngộ chung của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt các tỉnh, thành ủy là như nhau trên phạm vi cả nước là thống nhất, thì những đòi hỏi về trách nhiệm, về nghĩa vụ đối với đội ngũ cán bộ này ở Hà Nội là rất lớn. Do đòi hỏi cao về trách nhiệm nên có thể nói, có những khuyết điểm ở nơi khác là nhỏ, nhưng ở Hà Nội lại là lớn. Kinh tế thị trường ở Hà Nội đang trên đà phát triển nhanh, những tác động tiêu cực của mặt trái kinh tế thị trường đang hàng ngày hàng giờ tác động, thâm nhập rất mạnh vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý, lực lượng có vai trò, quyền hạn lớn trong lãnh đạo chính trị và quản lý nhà nước trên địa bàn thành phố. Những tác động này luôn có nguy cơ làm tha hóa biến chất đội ngũ cán bộ bất cứ lúc nào, song hết sức tinh vi phức tạp. Mặt khác, do vị trí tầm quan trọng của Thủ đô, nên đòi hỏi đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý phải có năng lực, trình độ và phẩm chất khác với những địa phương khác. Cán bộ đảng viên, quần chúng nhân dân luôn đòi hỏi rất cao đối với đội ngũ cán bộ này. Vì thế, những thiếu sót khuyết điểm của cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý là rất khó tránh. Việc đấu tranh tự phê bình và phê bình để loại trừ khuyết điểm không thể làm một lần là xong, mà phải làm thường xuyên, liên tục. Trong quá trình tự phê bình và phê bình, ưu điểm có nhiều nhưng khuyết điểm không nhỏ và khó tránh. Thứ hai, tinh thần tự phê bình và phê bình của một số cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý chưa cao, còn nể nang, dĩ hòa vi quý, đoàn kết xuôi chiều là nguyên nhân của những tồn tại yếu kém. Tinh thần tự phê bình và phê bình chưa tốt vừa là nguyên nhân nhưng đồng thời cũng vữa là khuyết điểm của việc thực hiện chế độ tự phê bình và phê bình. Do bản chất của hoạt động tự phê bình và phê bình đòi hỏi, mỗi cán bộ đảng viên phải chủ động, tự giác tiến hành cuộc đấu tranh ở bên trong mỗi người, mỗi tổ chức nhằm khắc phục, loại trừ những nhân tố tiêu cực, trái với xu hướng phát triển tiến bộ của Đảng của cách mạng; hỗ trợ và phát huy những mặt tốt, mặt tích cực của mỗi người, làm cho tổ chức và cán bộ đảng viên không ngừng tiến bộ. Bởi vậy yếu tố tự giác đấu tranh khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm là nguyên nhân của những tiến bộ và thoái bộ ở mỗi cá nhân và tập thể. Thực tiễn hoạt động lãnh đạo và xây dựng các đảng bộ trực thuộc Thành ủy Hà Nội đã cho thấy rõ điều này. Trong khi phần lớn các cấp ủy đảng, tập thể cán bộ lãnh đạo nêu cao tính tự giác tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt đảng thì vẫn còn có những cán bộ lãnh đạo và một số cấp ủy chưa phát huy đầy đủ tính tự giác của cán bộ trong kiểm điểm tự phê bình và phê bình. Tình trạng nể nang giữa những cán bộ lãnh đạo, ngại phê bình đồng chí của mình, hoặc phê bình nịnh cán bộ lãnh đạo cấp trên đang làm hạn chế kết quả sinh hoạt tự phê bình và phê bình, với tư cách là công cụ sắc bén để giáo dục, rèn luyện cán bộ, đảng viên và củng cố đoàn kết thống nhất trong nội bộ tổ chức đảng. Thứ ba, công tác tổ chức, triển khai các đợt kiểm điểm tự phê bình và phê bình của đảng bộ nói chung, của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý nói riêng, thường vào dịp cuối năm, có nhiều việc đồng thời phải giải quyết nên công tác chuẩn bị không kỹ và thiếu thời gian thực hiện. Trong những năm vừa qua, kiểm điểm tự phê bình và phê bình đều được thực hiện kết hợp với đánh giá phân loại cán bộ hàng năm, và lấy mốc thời gian kết thúc một năm làm kế hoạch, do đó thường trùng khớp với hoạt động tổng kết các mặt công tác hàng năm của cơ sở và thành phố. Chính điều này đã làm cho việc thực hiện quy trình tự phê bình và phê bình trở nên khó khăn do phải tổ chức quá nhiều các hội nghị. Mặt khác, các đồng chí cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý đồng thời phải chuẩn bị và tham gia nhiều loại hội nghị ở cơ sơ mình phụ trách cũng như ở thành phố nên không thể theo dõi, bám sát, chỉ đạo và thực hiện chặt chẽ việc kiểm điểm tự phê bình và phê bình. Đây cũng là một trong những nguyên nhân làm hạn chế chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý. Thứ tư, sự phối, kết hợp giữa các ban xây dựng Đảng với ban chỉ đạo Trung ương 6 (lần 2) ở Thành ủy chưa thật tốt đã hạn chế vai trò tham mưu cho cấp ủy trong thực hiện tự phê bình và phê bình. Các ban tham mưu là "bộ óc" thứ hai, là "tai, mắt" của Thành ủy trong việc nắm bắt các hoạt động và thông tin về đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý. Thông qua các Ban Tổ chức, Ủy ban kiểm tra, Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Thành ủy, Thành ủy và thường vụ Thành ủy theo dõi sát tiến trình kiểm điểm tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý. Nhờ đó mà kịp thời chỉ đạo, gợi ý, hướng dẫn kiểm điểm những vấn đề cụ thể. Mặt khác, chỉ đạo khắc phục những cơ quan đơn vị làm sai, làm không tốt quy trình tự phê bình và phê bình; buộc phải làm lại những trường hợp kiểm điểm không có chất lượng, mang nặng tính hình thức. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng để giúp Thành ủy chỉ đạo kiểm điểm tự phê bình và phê bình là rất quan trọng, tuy nhiên vẫn còn một số Đảng ủy trực thuộc Thành ủy chưa coi trọng sự phối hợp này, đã làm hạn chế kết quả kiểm điểm tự phê bình và phê bình chung. Thứ năm, một bộ phận cán bộ lãnh đạo tham gia tự phê bình và phê bình còn thiếu nhiều thông tin cần thiết về việc làm, về thu nhập về nhà đất của những đồng chí trong tập thể cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý. Mỗi đồng chí cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý phải tự chịu trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và pháp luật mọi việc làm của mình. Tuy nhiên, vì là cán bộ của Đảng, phẩm chất và năng lực của mỗi cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý không chỉ ảnh hưởng đến bản thân và gia đình cán bộ mà còn ảnh hưởng lớn đến vai trò của Đảng và Nhà nước trong phạm vi Thành ủy. Do đó, những cán bộ lãnh đạo cùng công tác cần phải được biết những thông tin cơ bản về việc làm, về thu nhập, về nhà đất của đồng chí mình để cùng kiểm tra giám sát lẫn nhau. Tình trạng phê bình chung chung, phê bình không thiết thực những khuyết điểm vụn vặt thuộc về tính cách cá nhân, về những đặc điểm riêng của cán bộ mà bỏ qua hoặc biết không đẩy đủ những khuyết điểm thuộc về quan liêu, tham nhũng, tiêu cực gây ảnh hưởng lớn đến uy tín của Đảng và Nhà nước trước nhân dân, là do người tham gia phê bình thiếu những thông tin xác thực về việc làm của cán bộ. Để nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình trong đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý, nhất thiết phải có cơ chế cung cấp thông tin cho những người tham gia sinh hoạt tự phê bình và phê bình những thông tin về việc làm, về thu nhập lớn ngoài lương và nhà đất của cán bộ. Thứ sáu, ở một số cấp ủy trực thuộc Thành ủy và một số cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý có biểu hiện trù dập người phê bình và người phê bình sợ bị trù dập đã hạn chế kết quả tự phê bình và phê bình. Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam thông qua tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X cho phép đảng viên có quyền "Phê bình, chất vấn về hoạt động của tổ chức đảng và đảng viên ở mọi cấp trong phạm vi tổ chức" [15, tr. 9]. Điều này có nghĩa là Đảng ta nghiêm cấm mọi hành vi trù dập đảng viên tham gia phê bình trong tổ chức của Đảng. Đáng tiếc là trên thực tế, ở một số cấp ủy và tập thể cán bộ lãnh đạo của các đảng bộ trực thuộc Thành ủy Hà Nội những năm vừa qua vẫn có hiện tượng cán bộ lãnh đạo lợi dụng chức vụ và quyền hạn của mình trù dập người đã mạnh dạn, thẳng thắn phê bình cấp trên. Biểu hiện rõ nhất của hành vi trù dập người phê bình là thông qua các biện pháp công tác tổ chức cán bộ như: không đưa người phê bình vào diện quy hoạch, không đề bạt, bổ nhiệm, chậm nâng lương, thưởng, hoặc điều động cán bộ khỏi vị trí công tác với danh nghĩa luân chuyển... Do sợ bị trù dập nên cán bộ thủ tiêu đấu tranh phê bình cấp trên, dù biết cấp trên có những khuyết điểm cần chỉ rõ để sửa chữa. Vì còn có những hành vi trù dập và đe dọa trù dập hết sức tinh vi qua con đường tổ chức như vậy đã làm nản lòng những cán bộ có tinh thần đấu tranh thẳng thắn, trung thực trong một số tổ chức đảng và tập thể cán bộ lãnh đạo các Đảng bộ trực thuộc Thành ủy Hà Nội hiện nay. 2.2. KINH NGHIỆM VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA CẦN GIẢI QUYẾT 2.2.1. Kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn Trên đây là nhận xét, đánh giá bước đầu về thực trạng chất lượng hoạt động tự phê bình và phê bình của cấp ủy và đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý của các Đảng bộ trực thuộc Thành ủy Hà Nội những năm vừa qua. Từ thực trạng đó, có thể rút ra một số kinh nghiệm quan trọng để chỉ đạo tốt hơn hoạt động tự phê bình và phê bình trong thời gian tới như sau: Một là, phải rất coi trọng việc tổ chức quán triệt Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2) nhằm nâng cao và thống nhất nhận thức trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, trước hết là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý về tính bức xúc và tầm quan trọng của tự phê bình và phê bình; nhận thức đúng đắn yêu cầu, nội dung, phương châm, phương pháp tiến hành là phải bảo đảm chất lượng, không chạy theo thời gian, tiến độ, nhưng cũng không kéo dài, thiếu khẩn trương; kết hợp chặt chẽ giữa xây và chống, lấy xây là chính, giáo dục, ngăn ngừa sai phạm. Đồng thời phải xử lý nghiêm minh những sai phạm; chỉ đạo phải có trọng tâm, trọng điểm và phải gắn xây dựng, chỉnh đốn Đảng với thực hiện các nhiệm vụ chính trị thường xuyên và đột xuất ở từng cơ quan, đơn vị. Cần khắc phục tư tưởng cho rằng tự phê bình và phê bình có thể giải quyết được mọi tiêu cực trong Đảng; chủ yếu làm "thanh lọc" đảng viên vi phạm. Nội dung và phương pháp tiến hành tự phê bình và phê bình phải quán triệt sự chỉ đạo của Bộ chính trị và phải được vận dụng cụ thể phù hợp với tình hình, đặc điểm của Thành phố và các loại hình tổ chức cơ sở đảng. Hai là, phải có sự chỉ đạo chặt chẽ, tập trung, thống nhất và kiên quyết của Thành ủy trước hết là của Thường trực, Ban Thường vụ Thành ủy và các đồng chí lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý từ khi chuẩn bị tiến hành tự phê bình và phê bình và sau kiểm điểm. Thực tế cho thấy, nơi nào chủ động quán triệt và cụ thể hóa những chủ trương, chính sách của Đảng, thành những chức năng, nhiệm vụ, những quy định về lề lối làm việc của cấp ủy, tổ chức đảng về chức trách, quyền hạn, tiêu chuẩn của từng chức danh, từng loại cán bộ thì mọi hoạt động ở đó từng bước đi vào nền nếp, chế độ tự phê bình và phê bình được giữ vững, chất lượng tự phê bình và phê bình sẽ tốt hơn. Nếu chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm... không rõ thì tự phê bình và phê bình không có cơ sở, chỗ dựa vững chắc để đánh giá đúng thành tích cũng như khuyết điểm không phát huy được tính tích cực, tự phê bình và phê bình không có nội dung, tính mục đích sẽ không cao. Ba là, thực hiện nghiêm túc quy trình chuẩn bị và tổ chức tự phê bình và phê bình của tập thể và cá nhân. Kết hợp kiểm điểm chung của tập thể với kiểm điểm những vụ việc, đồng thời tập trung vào những vấn đề nổi cộm, bức xúc trước. Việc kiểm điểm cá nhân phải xác định rõ trách nhiệm của cá nhân đối với từng lĩnh vực công tác, lãnh đạo, điều hành với ưu, khuyết điểm của tập thể. Nhiều đồng chí cho rằng: Nếu coi tự phê bình và phê bình là khâu đột phá thì khâu chuẩn bị công phu, kỹ càng, khách quan, trung thực sẽ là chìa khóa mở cửa bước vào tự phê bình và phê bình thuận lợi và hiệu quả. Bốn là, các tổ chức đảng phải thường xuyên cải tiến phong cách và lề lối làm việc, bố trí thời gian trực tiếp gặp gỡ nhân dân theo định kỳ; lắng nghe ý kiến của nhân dân, tháo gỡ các vướng mắc; thực hiện dân chủ rộng rãi, triển khai tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; thực hiện tốt quy định những điều cán bộ, đảng viên không được làm. Trong các lần sinh hoạt các tổ chức đảng phải thường xuyên tăng cường giáo dục cho cán bộ, đảng viên về quan điểm chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về tự phê bình và phê bình. Đặc biệt là các đồng chí Thành ủy viên, cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy quản lý phải thực hiện nghiêm ngặt tự phê bình và phê bình trong quá trình lãnh đạo. Có như vậy mới khắc phục dần được tâm lý "né tránh", "lựa chiều" khi phê bình người khác. Trong tự phê bình và phê bình phải có tình đồng chí trong sáng, tôn trọng và hiểu biết lẫn nhau, nghiêm túc và khoan dung, thấu lý đạt tình, trung thực, có phê phán, có đấu tranh để xây dựng, để đoàn kết, chính vì đoàn kết, vì nhất trí mà đấu tranh và phê phán, tất cả vì mục tiêu lý tưởng và lợi ích chung. Kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân ở bất kỳ hình thức nào trong khi tự phê bình. Năm là, để thực hiện tốt tự phê bình và phê bình phải kết hợp chặt chẽ tính chủ động của cơ sở với sự gợi ý hướng dẫn của cấp trên, nhất là cấp trên trực tiếp. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, theo dõi của Thành ủy và tổ chức đảng trước, trong và sau kiểm điểm của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành ủy Hà Nội quản lý. Sự gương mẫu và tính chiến đấu của cán bộ lãnh đạo trong tự phê bình và phê bình là yếu tố rất quan trọng để nâng cao hiệu quả tự phê bình và phê bình của đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt thuộc diện Thành uỷ Hà Nội quản lý. Sáu là, sau tự phê bình và phê bình cần có kế hoạch cụ thể, sửa chữa khuyết