LỜI CAM ĐOAN . i
LỜI CẢM ƠN. ii
DANH MỤC KÝ HIỆU, VIẾT TẮT .v
DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ . vi
TÓM TẮT LUẬN VĂN. vii
MỞ ĐẦU .1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ CHÍNH SÁCH VÀ PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH
HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI BIÊN MẬU VIỆT NAM – TRUNG QUỐC.6
1.1. . Tổng quan về hoạt động thương mại Việt Nam-Trung Quốc và đặc điểm
của hoạt động thương mại biên mậu giữa hai nước.6
1.1.1.Khái niệm và đặc điểm của hoạt động thương mại biên mậu.6
1.1.2.Kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Trung Quốc và cơ cấu hàng
xuất nhập khẩu.6
1.1.3.Các nhân tố ảnh hưởng tới quan hệ thương mại Việt – Trung.10
1.1.4.Đặc điểm của hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam–Trung Quốc. 15
1.2.Chính sách và pháp luật điều chỉnh hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam
– Trung Quốc. 18
1.2.1.Khái niệm về chính sách và pháp luật thương mại biên mậu. 18
1.2.2.Chính sách về hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam-Trung Quốc. 18
1.2.3.Các quy định pháp lý điều chỉnh hoạt động thương mại biên mậu Việt
Nam- Trung Quốc .21
1.3.Tổng quan về điều kiện kinh tế, xã hội của tỉnh Quảng Ninh .27
Kết luận chương 1 .31
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG CHÍNH SÁCH VÀ PHÁP LUẬT
ĐIỀU CHỈNH HOẠT ĐỘNG THƯƠNG MẠI BIÊN MẬU VIỆT NAM –
TRUNG QUỐC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NINH.32
96 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 22/02/2022 | Lượt xem: 408 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Chính sách và pháp luật điều chỉnh hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam Trung Quốc và thực tiễn áp dụng tại tỉnh Quảng Ninh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t lên hàng đầu và đây là yếu tố quyết định
cho hoạt động trong quá trình thực hiện các chính sách thương mại biên mậu trong
giai đoạn hiện nay. Nhìn lại toàn bộ nội dung chính sách pháp luật điều chỉnh về
thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh, bên cạnh
những ưu điểm đó, trong quá trình thực hiện, chính sách pháp luật điều chỉnh về
thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh vẫn còn bộc
lộ những mặt hạn chế nhất định cần được nghiên cứu đổi mới để đáp ứng yêu cầu
nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ cơ sở gắn với nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn
mới, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động lãnh đạo, quản lý trong thực tiễn về hoạt
động này trên thực tế.
21 Báo cáo tình hình phát triển kinh tế xã hội tỉnh Quảng Ninh (2015-2018)
36
2.1.1.3 . Về công tác chỉ đạo kiểm tra việc thực hiện chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh
Trong quá trình thực hiện chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên
mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh đã có sự thay đổi đáng kể trong
công tác chỉ đạo kiểm tra việc thực hiện chính sách pháp luật trên địa bàn tỉnh nói
chung. Thông qua quá trình thực hiện thì đã cho thấy rằng các chính sách pháp luật
điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh
cũng đã thực hiện tốt, nghiêm túc về nội dung.
* Đánh giá tác động của Hiệp định Thương mại biên giới Việt Trung đối với
tỉnh Quảng Ninh, điều này đã tạo nên những kết quả như sau:
Một là, hiệp định Thương mại biên giới Việt Trung đối với tỉnh Quảng Ninh
đã góp phần nâng cao vai trò thương mại vùng biên tại địa phương. Thông qua hoạt
động tại địa phương đã tạo nên sự thành công trong hoạt động tại các chợ biên giới
của người và phương tiện vận tải xuất, nhập cảnh; hàng hóa xuất nhập khẩu ra, vào
các khu (điểm) chợ biên giới thông qua đường qua lại biên giới mà hai bên thỏa thuận
mở. Hiệp định đã tạo điều kiện để các các cửa khẩu biên giới với Trung Quốc để khai
thác và phát huy thế mạnh tiềm năng, kết hợp nội lực và ngoại lực, chuyển dịch cơ
cấu kinh tế hợp lý hơn theo hướng tham gia và cung cấp dịch vụ trung chuyển hàng
hóa qua biên giới giữa tỉnh Quảng Ninh và Trung Quốc trong giai đoạn hiện nay.
Hai là, hiệp định Thương mại biên giới Việt Trung đã đẩy mạnh xuất khẩu
chính ngạch trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Tạo điều kiện cho tỉnh tăng cường hoạt
động xuất khẩu nói chung. Tạo đà phát triển kinh tế cho địa phương và các doanh
nghiệp trên địa bàn. Tăng cường nền kinh tế, hoàn thiện xây dựng hệ thống pháp lý,
kinh tế tại các địa phương nói chung.
2.2.1.4. Về thiết lập các điều kiện đảm bảo cho việc thực hiện chính sách pháp luật
điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh
Đối với hoạt động chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu
Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh thì tỉnh Quảng Ninh nói chung cần
37
phải có các điều kiện nhằm đảm bảo cho việc kết hợp các hình thức nói trên được
diễn ra một cách cụ thể nói chung. Trong quá trình thực hiện phải để cho các chủ thể
tham gia nhiều nhất vào quá trình thực hiện thì một số yếu tố đảm bảo cho hoạt động
này trong thực tế.
Xuất phát từ bản chất của chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên
mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh. Bên cạnh đó, hoạt động đầu
tư cơ sở vật chất, trang thiết bị tạo điều kiện quan trọng cho quá trình thực hiện. Với
việc, đã xây dựng được các quy định về chính sách và pháp luật về chính sách
pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc và các văn
bản hướng dẫn thực hiện của các cơ quan QLNN trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Các văn bản pháp luật điều chỉnh những hoạt động chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc là nền tảng pháp lý quan trọng để
các cơ quan NN có thẩm quyền trong việc đối phó với vấn đề này trong công tác áp
dụng vào thực tiễn. Xây dựng hệ thống văn bản pháp luật cũng như cơ chế chính sách
điều chỉnh là việc làm cần thiết. Đầu tiên là các quy định có liên quan đến hoạt động
chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên
địa bàn tỉnh Quảng Ninh và một số văn bản hướng dẫn là kết quả của việc làm này.
So với quy định hiện hành về xử lý hoạt động chính sách pháp luật điều chỉnh về
thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ở nước
ta thì quy định của pháp luật Việt Nam được quy định một cách hoàn thiện nhằm đáp
ứng phù hợp với sự thay đổi của điều kiện, hoàn cảnh ở nước ta. Bên cạnh việc xử lý
các hành vi vi phạm nói chung thì việc đưa việc hoạt động chính sách pháp luật điều
chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
vào chương trình mục tiêu phòng, chống tội phạm quốc gia là điều cần thiết mà các
cơ quan NN trên địa bàn tỉnh đã và đang thực hiện trong giai đoạn hiện nay. Đồng
thời, thông qua chính sách phát triển kinh tế của Tỉnh Quảng Ninh do Ủy ban nhân
dân tỉnh đã đưa ra những chính sách quan trọng để phù hợp với tình hình trên địa bàn
CQNN có thẩm quyền quản lý. Từ đó góp phần quan trọng trong việc tăng cường
hoạt động chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung
38
Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh ở Việt Nam nói chung và tại Quảng Ninh nói
riêng, đáp ứng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Bên cạnh đó, trong cơ chế quản lý, cơ quan QLNN trên địa bàn tỉnh Quảng
Ninh đã áp dụng pháp luật về chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên
mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Thời gian qua, Chính
phủ và các cơ quan chức năng đã có nhiều biện pháp chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh từ
hoàn thiện khung pháp lý, cơ chế chính sách, tổ chức thực hiện, kiểm tra và xử lý vi
phạm gắn với phát triển thương hiệu hàng hoá Việt Nam. Trước những yêu cầu đó
thì tại tỉnh Quảng Ninh đã thành lập và hoàn thiện cơ quan chuyên trách trong việc
đấu tranh và tăng cường hoạt động chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại
biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Ủy ban nhân dân
tỉnh đã phối hợp với các sở, ban ngành, thành lập và quy định tổ chức bộ máy, chức
năng, nhiệm vụ và quyền hạn cụ thể của cơ quan bảo vệ quyền lợi của người tiêu
dùng cũng như các cơ quan thực hiện chức năng quản lý thị trường. Tăng cường phối
hợp với các cơ quan hữu quan là các cơ quan Tư pháp là Hải quan và Quản lý thị
trường nhân dân tỉnh và Tòa án nhân dân tỉnh trong việc điều tra, truy tố và xét xử
các hành vi vi phạm về tội phạm này. Thông qua hoạt động này nâng cao vai trò giáo
dục của các cơ quan NN về hoạt động chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại
biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
Việc ban hành các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh trong hoạt
động xử lý các hành vi vi phạm về nguồn gốc hàng hóa đã góp phần quan trọng trong
việc đưa các văn bản pháp luật về chủ trương phòng ngừa sản xuất, buôn bán hàng
giả áp dụng vào hoàn cảnh thực tiễn tại Việt Nam nói chung và tại tỉnh Quảng Ninh
nói riêngđạt hiệu quả cao trong thời gian gần đây. Bên cạnh đó, nhằm chuẩn bị cho
người tiêu dùng chủ động phòng tránh việc sử dụng hàng kém chất lượng thì các cơ
quan NN tỉnh Quảng Ninh đã thông qua các kênh thông tin của mình tuyên truyền
như: Đài phát thanh tỉnh, Đài truyền hình, các hoạt động trong công tác đấu tranh
chống sản xuất, buôn bán hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốcđể từ đó
39
hình thành các dấu hiện nhận biết hàng giả để người dân có thể tự bản thân cập nhận
và áp dụng trong đời sống. Ngoài ra, các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh phối
hợp với nhau trong hoạt động cung cấp các thông tin trong hoạt động chính sách pháp
luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh , những thông tin về xử lý vi phạm về hàng giả, hàng không rõ nguồn
gốc, xuất xứ....cũng như các chế tài nghiêm khắc đảm bảo xử lý các hành vi này một
cách triệt để. Đồng thời, học hỏi kinh nghiệm của địa phương nhằm đảm bảo cho
chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên
địa bàn tỉnh Quảng Ninh được thực hiện các hiệu quả hơn. Từ công tác trên tiếp thu
kinh nghiệm và áp dụng trong thực tiễn ở tỉnh Quảng Ninh nhằm đạt hiệu quả cao
trong công tác chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam -
Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh .
Thành lập những Hiệp hội để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, doanh nghiệp
trên địa bàn tỉnh trong quá trình triển khai áp dụng chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Tính
đến nay ở nước ta đã thành lập Hiệp hội bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và
quyền lợi số đông các doanh nghiệp trong tỉnh Quảng Ninh nói riêng cùng sản xuất
các mặt hàng. Thông qua những hiệp hội này thì quyền lợi của người tiêu dùng cũng
như doanh nghiệp được đảm bảo hơn trước những hoạt động sản xuất, kinh doanh
hàng giả khi hàng giả có mặt trên thị trường. Đồng thời, việc bảo vệ quyền lợi của
doanh nghiệp và người tiêu dùng trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nói riêng trước nạn
sản xuất hàng giả là điều cần thiết. Hiệp hội bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và
người tiêu dùng thông qua việc thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình có thể kiến
nghị với các cơ quan NN có thẩm quyền trong công tác xử lý các hành vi vi phạm,
bảo vệ quyền lợi cho các đối tượng của mình, qua đó khẳng định vai trò quan trọng
của các hiệp hội trong lĩnh vực này. Ở nước ta đã có nhiều Hiệp hội doanh nghiệp
được thành lập và hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng là cầu nối quan trọng giữa doanh
nghiệp và Nhà nước, là nơi tham gia bảo vệ quyền và lợi ích cho các doanh nghiệp,
người tiêu dùng trước việc sử dụng hàng giả ở nước ta hiện nay.
40
2.1.2 . Khó khăn, vướng mắc
Bên cạnh những kết quả đạt được còn những hạn chế, yếu kém cần khắc phục,
cụ thể như sau:
2.1.2.1 . Việc ban hành chủ trương trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh trên cơ sở chính
sách pháp luật điều chỉnh hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc
Việc xây dựng chủ trương, chính sách về cơ bản chưa làm tốt công tác rà soát;
công tác phối hợp tham mưu, đề xuất cấp ủy, chính quyền trong công tác triển khai
thực thi trên cơ sở chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam
- Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng để đạt được kết quả tốt nhất. Mặc khác, việc
ban hành các chủ trương, đường lối chưa đảm bảo tính chỉ đạo của các lãnh đạo nói
chung. Những chủ trương, đường lối chưa thật sự là kim chỉ nam cho các chủ trương
về chính sách pháp luật điều chỉnh về hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam -
Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh trong những năm trở lại đây. Những chủ
trương về cơ bản chỉ điều chỉnh một cách tương đối, không tập trung cụ thể vào việc
hình thức thực thi trong thực tế được tiến hành như thế nào, quá trình áp dụng ra sao
nhằm đạt hiệu quả cao nhất thì chưa đề cập đến. Như vậy, đối với chủ trương, đường
lối như trên đã dẫn đến việc áp dụng trong thực tế còn gặp nhiều hạn chế và khó khăn,
từ đó ảnh hưởng cơ bản đến vấn đề thi hành để đạt kết quả cao. Tóm lại, các chủ
trương đường lối chưa thể hiện được vai trò cơ bản của của việc định hướng trong
quá trình thực hiện chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt
Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh.
2.1.2.2 .Về triển khai thực hiện chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên
mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh công tác triển khai, thực hiện các chủ trương
nhằm thực thi chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam -
Trung Quốc yêu cầu cần thiết nhằm tạo nền tảng cho hoạt động xây dựng chính sách
thương mại đảm bảo phù hợp với đường lối chính sách phát triển của nước ta trong
giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, thời gian trở lại đây việc thực hiện chủ trương đó trên
41
thực tiễn chưa phát huy hết vai trò vốn có của nó. Những chủ trương đường lối đã
được thực hiện nhưng chưa sát với thực tế nói chung. Tuy rằng, việc các chủ trương
đường lối nói chung đã thể hiện sự quan tâm, sâu sát của lãnh đạo đến quá trình áp
dụng trong thực tiễn. Tuy nhiên, cần nhìn nhận một cách cụ thể rằng các chủ trương
này chưa được thực hiện đúng và đầy đủ. Xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau
nhưng điều này đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc áp dụng các chính sách pháp
luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh. Trong thực tế, việc thực hiện và chính sách pháp luật điều chỉnh về
thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh chưa đạt
kết quả cao. Các chủ trương đường lối đã tạo nên mâu thuẫn giữa yêu cầu nâng cao
chất lượng chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung
Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh với trình độ chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn
của chủ thể còn nhiều bất cập. Quá trình triển khai thực hiện chỉ đạo đồng bộ các biện
pháp tuyên truyền giáo dục chưa đạt hiệu quả cao.
2.1.2.3 .Về công tác chỉ đạo kiểm tra việc áp dụng chính sách pháp luật điều chỉnh về
thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh
Đối với chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam -
Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nói chung trong giai đoạn hiện nay cần
thiết phải có một sự chỉ đạo kiểm tra. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách cụ thể rằng công
tác chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc
trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh còn nhiều tồn tại. Đầu tiên là lực lượng quản lý, tuy rằng
lực lượng này mới thành lập mặc dù đã có nhiều cố gắng nhưng kinh nghiệm còn hạn
chế, chưa phát huy tối đa chức năng, nhiệm vụ đã được pháp luật quy định. Bên cạnh
đó, đối với các tổ chức, cơ quan NN có thẩm quyền đã được quy định vai trò, chức
năng và ghi nhận tại Hiến pháp, cụ thể hóa trong quy định về Luật Hải Quan, các văn
bản hướng dẫn có liên quan đã quy định sẵn song trên thực tế việc nhận thức và thực
hiện vấn đề này chưa thật sự đạt hiệu quả cao. Ngoài ra một số tổ chức, cá nhân trên
địa bàn tỉnh Quảng Ninh nói riêng chưa có ý thức, chưa chấp hành nghiêm pháp luật
về chính sách pháp luật điều chỉnh hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam - Trung
42
Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nên việc xảy ra tình trạng các cá nhân, tổ chức vì
lợi ích của bản thân mà thực hiện những hành vi từ nhỏ đến lớn gây hậu quả đến môi
trường là điều hoàn toàn dễ hiểu– đây là thực trạng mà chúng ta cần nhìn nhận một
cách nghiêm túc và là vấn đề cần giải quyết trong quá trình thi hành pháp luật về chính
sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn
tỉnh Quảng Ninh trong những năm tới. Công tác quản lý còn một số bất cập, trong thời
gian dài chức năng, nhiệm vụ giữa các đơn vị làm công tác chuyên môn với các đơn
vị làm công tác quản lý chưa được phân định rõ.
2.1.2.4 .Về đánh giá kết quả việc triển khai, áp dụng chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh
Chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung
Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Theo đánh giá của các chuyên gia, chính sách
cũng chưa đảm bảo được thật đầy đủ các yêu cầu áp dụng trọng thực tế. Từ thực trạng
nêu trên thì công tác kiểm tra đánh giá bộc lộ nhiều hạn chế, nhất là khi các địa
phương được quyền phê chuẩn các dự án hợp tác, gia công, biên mậu trong phạm vi
lãnh thổ của mình. Đồng thời, với các chính sách về miễn giảm thuế cho các các dự
án đầu tư vào ngoại thương, vào sản xuất, xây dựng, giao thông, thông tin liên lạc với
các mức khác nhau, các dự án đầu tư nước ngoài được miễn thuế nhập khẩu đối với
toàn bộ máy móc, thiết bị văn phòng, thiết bị phục vụ sinh hoạt là điều kiện quan
trọng đảm bảo cho quá trình áp dụng quy định về chính sách phát triển thương mại
với Trung Quốc trong giai đoạn hiện nay. Bên cạnh đó với chính sách tăng cường
quyền chủ động kinh doanh XNK với quốc gia láng giềng và hưởng ưu đãi về thuế;
Giảm giá thuê đất tại các khu kinh tế vùng biên từ 20% đến 30%, thời hạn cho thuê;
các cửa khẩu hàng năm được Nhà nước cấp một khoản tiền thích ứng để xây dựng,
tu bổ, ngoài ra, các địa phương còn được sử dụng số tiền thu lệ phí hàng hóa qua biên
giới để xây dựng, tu bổ cơ sở hạ tầng ở vùng biên giới; Đẩy mạnh mậu dịch biên giới
theo cả 3 hướng: (1). Trao đổi hàng hóa của cư dân biên giới; (2). Buôn bán ở quy
mô của các huyện, thị xã ven biên giới như: Đông Hưng, Bằng Tường,...; (3). Buôn
bán qua biên giới của các Tổng công ty mậu dịch biên giới cấp tỉnh, thành phố với
43
quy mô lớn, bao gồm cả hợp tác kinh tế - kỹ thuật, đầu tư. Như vậy, phía Trung Quốc
huy động, khuyến khích các thành phần kinh tế cùng tham gia mậu dịch biên giới với
quy mô và khối lượng hàng hóa lớn, không hạn chế.
Cũng như Trung Quốc, đánh giá tầm quan trọng của khu vực biên giới trong
những năm qua, Việt Nam thực hiện các chính sách ưu đãi trên các lĩnh vực sau:
Ưu đãi đầu tư: Theo Luật Đầu tư năm 2014, các dự án đầu tư tại các vùng biên
giới khó khăn được áp dụng các ưu đãi đầu tư: Mức thuế suất thuế thu nhập doanh
nghiệp thấp hơn mức thuế suất thông thường có thời hạn hoặc toàn bộ thời gian thực
hiện dự án đầu tư; miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; miễn thuế nhập khẩu đối
với hàng hóa nhập khẩu để tạo tài sản cố định; nguyên liệu, vật tư, linh kiện để thực
hiện dự án đầu tư; miễn, giảm tiền thuê đất, tiền sử dụng đất, thuế sử dụng đất. Thời
hạn hoạt động của Dự án đầu tư được quy định tối đa 70 năm trong khi các dự án
khác 50 năm.
Ưu đãi về thuế: Áp dụng mức thuế suất thấp hơn cho các dự án và các doanh
nghiệp hoạt động ở vùng biên giới.
Ưu đãi về đất đai: Miễn tiền thuê đất, thuê mặt nước sau thời gian được miễn
tiền thuê đất, thuê mặt nước của thời gian xây dựng cơ bản; giảm tiền sử dụng đất
phải nộp NSNN đối với các dự án đầu tư.
Ưu đãi về tín dụng đầu tư phát triển của Nhà nước: Các dự án thực hiện đầu
tư trên các địa bàn biên giới còn khó khăn đều có thể được vay vốn tín dụng đầu tư
phát triển của Nhà nước. Ngoài các chính sách ưu đãi áp dụng chung đối với các
doanh nghiệp đầu tư tại địa bàn có điều kiện khó khăn, đặc biệt khó khăn, trong các
lĩnh vực cụ thể còn có các chính sách ưu đãi bổ sung.
2.1.2.5 . Về thiết lập các điều kiện đảm bảo cho việc triển khai, áp dụng chính sách
pháp luật điều chỉnh hoạt động thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại
tỉnh Quảng Ninh
Hiện nay, tại cơ sở vật chất phục vụ cho việc chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Hoạt
44
động kiểm tra, giám sát việc thi hành pháp luật về chính sách pháp luật điều chỉnh
về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh trong
thực tế chưa được quan tâm đúng mức và còn nhiều hạn chế, thiếu sót. Ở một số cơ
quan có liên quan như các đơn vị trực thuộc chưa thực hiện tốt chức năng kiểm tra,
giám sát để từ đó tiến hành xử lý các hành vi vi phạm một cách có hiệu quả. Nhìn
chung, đội ngũ chuyên trách làm công tác kiểm tra, giám sát còn thiếu, chưa đáp
ứng yêu cầu. Từ công tác chỉ đạo điều hành đến việc đào tạo, bồi dưỡng chuyên
môn cho đội ngũ cán bộ chuyên trách còn yếu, tinh thần trách nhiệm trong công tác
chưa cao dẫn đến tình trạng kiểm tra, giám sát tại một số địa phương còn sơ sài. Sau
thanh tra, kiểm tra không tiến hành phúc tra lại các lỗi vi phạm từ đó ảnh hưởng đến
quá trình khắc phục những vi phạm của đơn vị được kiểm tra, làm giảm hiệu quả
công tác thi hành pháp luật về điều chỉnh về thương mại biên mậu Việt Nam - Trung
Quốc trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh cũng như xử lý các hành vi vi phạm trong thực
tế chưa đạt hiệu quả cao... Tuy nhiên, việc đầu tư của một số nơi còn thấp, cơ sở vật
chất, kỹ thuật, trang thiết bị tăng cường quản lý về hoạt động đầu tư trên địa bàn tỉnh
Quảng Ninh đã và đang ảnh hưởng đến chính sách phát triển của nền kinh tế nước ta
trong giai đoạn hiện nay.
2.2 . Tác động của chính sách, pháp luật đến hoạt động thương mại biên mậu
Việt Nam -Trung Quốc tại tỉnh Quảng Ninh
2.2.1 . Tác động tích cực
Với quan hệ láng giềng lâu đời, hai nước Việt Nam và Trung Quốc và trên địa
bàn tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện nhiều chính sách nhằm thúc đẩy quan hệ thương
mại song phương, đặc biệt là các chính sách thúc đẩy thương mại biên giới. Từ năm
2004 đến nay, Trung Quốc liên tục giữ vị trí đối tác thương mại hàng đầu của Việt
Nam. Kim ngạch thương mại giữa hai nước tăng trưởng mạnh, chiếm khoảng trên
20% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam. Kim ngạch thương mại biên giới
Việt Nam Trung Quốc tăng trưởng cùng với quy mô hoạt động thương mại song
phương, chiếm tỷ lệ từ 9 - 15% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của hai nước. Các
chính sách về hiệp định biên giới và chính sách pháp luật điều chỉnh về thương mại
45
biên mậu Việt Nam - Trung Quốc trên tại tỉnh Quảng Ninh luôn có sự tác động lớn
và ảnh hưởng đến quá trình phát triển của không chỉ riêng đối với tỉnh Quảng Ninh
và còn đối với các các tỉnh Biên giới phía Bắc trong chiến lược phát triển bền vững
kinh tế vùng miền. Những tác động tích cực được thể hiện như sau:
Một là, chính sách quan trọng hỗ trợ hoạt động thương mại biên giới được
triển khai thực hiện tích cực trong thời gian qua đó là hoạt động thanh toán. Đây là
hoạt động không thể thiếu đối với thương mại nói chung và thương mại biên giới nói
riêng; chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) luôn chủ động, tích cực
trong công tác quản lý hoạt động thanh toán biên mậu nhằm mục đích phù hợp yêu
cầu thực tiễn nhưng vẫn đảm bảo đáp ứng yêu cầu quản lý của Nhà nước. Chính sách
quản lý ngoại hối đối với thương mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc là chính sách
cần thiết và hỗ trợ tích cực cho hoạt động thương mại biên giới, phù hợp với chủ
trương, định hướng chỉ đạo của Chính phủ
Hai là, hoạt động thương mại biên giới giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc
được Chính phủ hai nước quan tâm thúc đẩy trong nhiều năm qua, thông qua việc ký
kết Hiệp định thương mại vùng biên năm 1998 và được thay thế bởi Hiệp định thương
mại biên giới ký ngày 12/9/2016. Trong các hiệp định nói trên, đều có quy định về
đồng tiền và phương thức thanh toán trong hoạt động thương mại biên giới Việt Nam
- Trung Quốc. Với yêu cầu phát triển đa dạng của hoạt động thương mại biên giới,
ngày 23/01/2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 14/2018/NĐ-CP quy định chi tiết
về hoạt động thương mại biên giới, trong đó có quy định cụ thể về hoạt động thanh
toán để hỗ trợ, thúc đẩy hoạt động thương mại biên giới nói chung và thương mại
biên giới Việt Nam - Trung Quốc nói riêng.
Ba là, với vai trò là hoạt động hỗ trợ cần thiết cho thương mại biên giới, các
chính sách đối với hoạt động thanh toán biên mậu Việt - Trung ra đời rất sớm, song
hành cùng các quy định của Đảng, Chính phủ về thương mại biên giới. Ngay từ năm
1993, NHNN và Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã ký kết Hiệp định thanh toán và
hợp tác giữa ngân hàng trung ương hai nước và được sửa đổi, bổ sung năm 2003.
Trên cơ sở quy định của Hiệp định thương mại biên giới, hiệp định thanh toán của
46
hai nước, NHNN có Quyết định 689/2004/QĐ-NHNN ngày 07/6/2004 ban hành Quy
chế thanh toán trong mua bán, trao đổi hàng hóa và dịch vụ tại khu vực biên giới và
khu kinh tế cửa khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc. Phù hợp với hoạt động thương
mại biên giới Việt Nam - Trung Quốc trong giai đoạn đầu những năm 2000, các quy
định tại Quyết định số 689/2004/QĐ-NHNN chỉ mới nhằm hướng dẫn thanh toán đối
với các thương nhân có hoạt động thương mại qua biên giới. Ngày 23/01/2018, Chính
phủ ban hành Nghị định 14/2018/NĐ-CP quy định chi tiết về hoạt động thương mại
biên giới với nhiều nội dung, trong đó có quy định cụ thể hơn các hình thức thương
mại giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc, không chỉ bao gồm việc mua bán, trao
đổi hàng hóa của thương nhân mà còn bao gồm mua bán, trao đổi hàng hóa của cư
dân biên giới; mua bán, trao đổi hàng hóa tại chợ biên giới. Tại Nghị định 14, Chính
phủ giao trách nhiệm cho NHNN trong việc hướng dẫn triển khai thực hiện về thanh
toán trong hoạt động thương mại biên giới.
Bốn là, sau một thời gian dài thực hiện, với sự phát triển không ngừng của
hoạt động thương mại hai nước Việt - Trung cũng như sự phát triển của thương mại
biên giới vùng biên, các quy định tại Quyết định 689/2004/QĐ-NHNN đã phát sinh
một số vướng mắc không đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh mới. Vì vậy, ngày
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_chinh_sach_va_phap_luat_dieu_chinh_hoat_dong_thuong.pdf