Luận văn Giải pháp mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế tại Sở giao dịch Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam

ố ảnh hưởng đến việc mở rộng hoạt động TTQT của NHTM nhưng có thể phân thành hai nhóm nhân tố cơ bản là nhóm nhân tố khách quan và nhóm nhân tố chủ quan. 1.2.6.1 Nhóm các nhân tố khách quan ( nhân tố bên ngoài NH ) * Các chính sách vĩ mô của nhà nước: Đây là nhân tố quan trọng, có ảnh hưởng rất lớn đến tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp – các khách hàng của NH và ảnh hưởng trực tiếp tới chính hoạt động kinh doanh của NHTM như chính sách quản lý ngoại hối ( nới lỏng hay thắt chặt ); chính sách thuế (mức thuế cao hay thấp); chính sách về ngoại thương ( bảo hộ hay tự do hoá mậu dịch)… đều có tác động đến hoạt động TTQT. * Sự thay đổi chế độ kinh tế, chính trị của nước bạn hàng: hoạt động TTQT chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi môi trường kinh tế, chính trị, xã hội của các quốc gia. Mỗi sự biến động về chế độ chính trị của nước bạn hàng sẽ ảnh hưởng đến khả năng và sự sẵn sang đáp ứng các cam kết đã thoả thuận giữa các bên. * Tình hình phát triển kinh tế của các nước: Kinh tế của các nước tham gia xuất nhập khẩu tăng trưởng hay suy thoái, ổn định hay lạm phát đều có ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động TTQT. Ngoài ra, tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, khả năng tài chính, trình độ nghiệp vụ ngoại thương, hành vi đạo đức của khách hàng cũng ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động TTQT của NHTM. 1.2.6.2 Nhóm các nhân tố chủ quan ( nhân tố bên trong NH ) * Mô hình tổ chức quản lý điều hành hoạt động TTQT của NHTM: một hệ thống quản lý điều hành thống nhất từ trung ương đến chi nhánh theo một quy trình cụ thể, gọn nhẹ, giao quyền chủ động cho chi nhánh sẽ tiết kiệm được chi phí, thời gian thanh toán nhanh chóng và an toàn là tác nhân thu hút khách hàng đến với NH nhiều hơn vì quyền lợi của họ được đảm bảo. * Năng lực tài chính quả NHTM: Một NH có nguồn lớn, đặc biệt là nguồn vốn ngoại tệ thì sẽ có ưu thế trong hoạt động TTQT. Khi có nguồn vốn lớn, NH có thể mở rộng quy mô và số lượng các nghiệp vụ TTQT. Do đó sẽ thu hút được một số lượng lớn khách hàng. * Uy tín của NHTM ở trong nước và quốc tế: Đối với hoạt động TTQT, uy tín của NH là khá quan trọng. khách hàng thường lựa trọn những NH có uy tín để giao dịch trong quan hệ thương mại quốc tế. * Mạng lưới đại lý, chi nhánh của NH ở nước ngoài: Một NH có mạng lưới NH đại lý rộng khắp sẽ là điều kiện thuận lợi để các nghiệp vụ TTQT được tiến hành trôi chảy và có hiệu quả cao và ngược lại nếu một NH bị hạn chế về mạng lưới NH đại lý thì nghiệp vụ TTQT không phát triển được. Ngoài ra, trình độ của nhân viên NH về nghiệp vụ TTQT, trình độ trang bị kỹ thuật và công nghệ trong thanh toán, hoạt động marketing của NH cũng là những nhân tố bên trong NH tác động đến quy mô của hoạt động TTQT của NHTM. CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI SGD NHNo&PTNT VIỆT NAM 2.1. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ SGD NHNo&PTNT VIỆT NAM 2.1.1 Sơ lược về quá trình hình thành và phát triển SGD NHNo&PTNT Việt Nam được thành lập theo quyết định 232/QĐ/HĐQT – 02 ngày 13/05/1999 của chủ tịch hội đồng quản trị trên cơ sở sắp xếp cơ cấu lại Sở kinh doanh hối đoái NHNo&PTNT Việt Nam. SGD..NHNo&PTNT Việt Nam là đơn vị hạch toán phụ thuộc, đại diện theo uỷ quyền của NHNo&PTNT Việt Nam và một số chức năng có lien quan đến chi nhánh theo phân cấp uỷ quyền của NHNo&PTNT Việt Nam. SGD NHNo&PTNT Việt Nam có trụ sở tại toà nhà số 2 Láng Hạ, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội, có con dấu và bảng tài khoản riêng. 2.1.2 Chức năng của SGD NHNo&PTNT Việt Nam Theo quy chế tổ chức và hoạt động của SGD NHNo&PTNT Việt Nam ban hành theo quyết định số 195/QĐ/HĐQT – TCCB ngày 19/05/2004 của Hội đồng quản trị NHNo&PTNT Việt Nam, SGD NHNo&PTNT Việt Nam có những chức năng chủ yếu sau: Làm đầu mối trong việc thực hiện một số nhiệm vụ theo uỷ quyền của NHNo&PTNT Việt Nam và theo lệnh của tổng giám đốc NHNo&PTNT Việt Nam. Trực tiếp kinh doanh trên địa bàn thành phố Hà Nội : từ ngày 01/11/2003 chức năng mua bán ngoại tệ cho toàn bộ hệ thống NHNo&PTNT Việt Nam được chuyển lên trụ sở chính NHNo&PTNT Việt Nam. Từ đó SGD NHNo&PTNT Việt Nam thực hiện mua bán ngoại tệ bình thường như một chi nhánh bình thường của NHNo&PTNT Việt Nam. 2.1.3. Nhiệm vụ của SGD NHNo&PTNT Việt Nam * SGD NHNo&PTNT Việt Nam Làm đầu mối quản lý ngoại tệ của NHNo&PTNT Việt Nam - Quản lý ngoại tệ tiền mặt của NHNo&PTNT Việt Nam - Đầu mối các dự án uỷ thác đầu tư của chính phủ, các tổ chức kinh tế, cá nhân trong và ngoài nước và tham gia vào các dự án đồng tài trợ. - Theo dõi, hạch toán kế toán các khoản đầu tư của NHNo&PTNT Việt Nam * Huy động vốn - Khai thác và nhận tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn, có thời hạn, tiền gưi thanh toán của các tổ chức cá nhân thuộc mọi thành phần kinh tế trong nước và ngoài nước bằng đồng Việt Nam và ngoại tệ. - Phát hành chứng chỉ tiền gửi,trái phiếu, kì phiếu, và thực hiện các hình thức huy động vốn khác theo quy định của NHNo&PTNT Việt Nam - Được vay vốn của các tổ chức tài chính tín dụng khác trong nước khi tổng giám đốc của NHNo&PTNT Việt Nam cho phép - Vay vốn ngắn hạn, trung hạn, dài hạn theo quy định của NHNo&PTNT Việt Nam * Cho vay - Cho vay ngắn hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất , kinh doanh, dịch vụ, đời sống cho các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước. - Cho vay trung và dài hạn nhằm thực hiện các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống cho các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. * Các hoạt động khác Hoạt động kinh doanh ngoại tệ, chi trả kiều hối, phát hành bảo lãnh, tái bảo lãnh, chiết khấu, tái chiết khấu bộ chứng từ và các dịch vụ khác về ngoại hối theo chính sách quản lý ngoại hối của chính phủ, ngân hang nhà nước và NHNo&PTNT Việt Nam. - Hoạt động thanh toán: thanh toán séc du lịch, thanh toán thẻ, thanh toán liên ngân hàng, thanh toán điện tử, chuyên tiền ngoại tệ qua mạng SWIFT. - Dịch vụ ngân quỹ: chi trả lương qua tài khoản, qua thẻ ATM, thu hộ, chi hộ, thực hiện các dịch vụ thanh toán khác theo quy định của NHNo&PTNT Việt Nam. - Kinh doanh các nghiệp vụ ngân hang theo luật các tổ chức tín dụng: mua bán vàng bạc, máy rút tiền tự động, dịch vụ thẻ, két sắt, nhận bảo quản, cất giữ các loại giấy tờ có giá, thẻ thanh toán, nhận uỷ thác cho vay của các tổ chức tài chính, cá nhân trong và ngoài nước mà NHNo&PTNT Việt Nam cho phép. - Đầu tư dưới hình thức như: hùn vốn liên doanh, mua cổ phần, và các hình thức đầu tư khác với các doanh nghiệp của các tổ chức kinh tế khác khi được NHNo&PTNT Việt Nam uỷ quyền. 2.1.4. Cơ cấu tổ chức của SGD NHNo&PTNT Việt Nam (Sơ đồ 05 ) 2.1.5 Kết quả hoạt động kinh doanh của SGD NHNo&PTNT Việt Nam 2.1.5.1 Tình hình huy động vốn Không như các loại hình doanh nghiệp khác NH là một tổ chức kinh doanh tài chính tiền tệ đặc biệt đóng chức năng vai trò trung gian tài chính trong nền kinh tế. Vốn tự có của NH chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong tổng nguồn vốn được sử dụng cho mục đích kinh doanh, hay nói cách khác vốn tự có của NH không thể đáp ứng đủ nhu cầu thoả đáng của KH trong hoạt động tín dụng và không đủ đáp ứng các hoạt động khác của NH như việc phát triển sản phẩm mới, các hoạt động đầu tư…do vậy, đối với hoạt động NH nói chung và hoạt động tín dụng nói riêng thì nguồn vốn huy động đóng va trò quyết định sự tồn tại và phát triển của NH. Trong hoạt động tín dụng NH thì nguồn vốn huy động không những tạo ra nguồn phục vụ chon h cầu vay mà còn là chi phí đầu vào của hoạt động này, từ đó mà nó mang tính chất chi phối, quết định giá cả, thời hạn của các khoản cho vay. Nhận thức được vai trò quan trọng của nguồn vốn huy động trong hđkd của mình SGD NHNo&PTNT Việt Nam luôn quan tâm đúng mực và đặt công tác huy động vốn là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong hđkd của SGD. Để thấy được tình hình huy động vốn tại SGD trong 3 năm 2007,2008,2009 ta xét bảng 1.2 (trang 16) Qua bảng 1.2 ta thấy tình hình huy động vốn tại SGD liên tục tăng qua các năm đặc biệt là năm 2009. Năm 2008 tốc độ tăng trưởng nguồn vốn huy động đạt mức cao với tổng nguồn vốn huy động đạt 8.221 tỷ đồng tăng 1.733 tỷ đồng (tăng 26,7%) so với năm 2007. Trong đó lượng tiền huy động được từ các tổ chức kinh tế và từ dân cư tăng nhanh, mạnh với các tổ chức kinh tế đạt 5.705 tỷ đồng tăng 1.163 tỷ đồng (tăng 25,6%) so với năm 2007. Dân cư đạt 2.500 tỷ đồng tăng 678 tỷ đồng (tăng 37,2%). tỷ trọng hai nguồn vốn này cũng có tăng trong tổng nguồn vốn huy động so với năm trước. Tuy nhiên nguồn vốn huy động từ các TCTD giảm mạnh chỉ còn 16 tỷ giảm 108 tỷ( 87%) so với năm 2007. Năm 2009 tổng nguồn vốn huy động đạt 10.990 tỷ đồng tăng 2.769 tỷ đồng so với đầu năm. Nguồn vốn có sự tăng trưởng cao nhất so với những năm gần đây. Bảng 1.2 : Tình hình huy động vốn tại SGD trong 3 năm gần đây Đơn vị: tỷ đồng Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền chênh lệch so với năm trước % So với năm trước Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền chênh lệch so với năm trước % So với năm trước Tổng vốn huy động 6.488 100 8.221 100 1.733 126,7 10.990 100 2.769 133,6 Phân loại theo TPKT 1.TG dân cư 1.822 28 2.500 30,4 678 137,2 2.859 26 359 114,4 2.TG TCKT 4.542 70 5.705 69,4 1.163 125,6 8.019 73 2.314 140,6 3.TG TCTD 124 2 16 0,2 -108 13 112 1 96 700 Phân loại theo tiền 1.Nội tệ 5.236 80,7 6.463 78,6 1.227 123,4 9.012 82 2.549 140 2.Ngoại tệ 1.252 19,3 1.758 21,4 506 140,4 1.978 18 220 112,5 Phân theo kỳ hạn 1.Không kỳ hạn 2.479 38,2 3.491 42,5 1.012 140,8 5.606 51 2.115 160,6 2.Có kỳ hạn 4.009 61,8 4.730 57,5 721 118 5.384 49 654 113,8 Nguồn: Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh năm 2007 đến năm 2009 của SGD Ta thấy cong tác huy động vốn của SGD năm 2009 có sự chuyển biến tích cực trong nhiều mặt cả về số lượng, cơ cấu, tính chất của nguồn vốn…có được điều này là do SGD luôn chủ động tích cực trong công tác huy động vốn với hình thức đa dạng, khuyến mại hấp dẫn; các kỳ hạn và lãi suất huy động được điều chỉnh linh hoạt phù hợp với diễn biến của lãi suất trên thị trường. Do vậy mà kết quả huy động vốn từ dân cư đặc biệt là vốn ngoại tệ đạt hiệu quả tốt. 2.1.5.2 Tình dư nợ cho vay Hoạt động của NHTM là đi vay để cho vay, với nhiệm vụ là huy động mọi nguồn vốn nhàn rỗi trong nền kinh tế và cho vay đối với khách hàng có nhu cầu vay vốn hợp pháp, có dự án hiệu quả khả thi. Xác định vai trò của công tác huy động vốn và sử dụng vốn, SGD luôn chú trọng và đề cao công tác bảo toàn vốn, sử dụng nguồn vốn có hiệu quả được thể hiện qua các năm: Về tổng dư nợ: Dư nợ tín dụng của SGD có xu hướng tăng mạnh qua các năm, đến năm 31/12/2009 dư nợ là 4.290 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 44,4%. Tốc độ tăng trưởng tương đối nhanh so với chi nhánh khác trên địa bàn thành phố Hà Nội. Nguyên nhân do thực hiện đề án phát triển kinh doanh trên đô thị loại 1, được NHNo&PTNT Việt Nam giao nhiệm vụ làm đầu mối thu xếp đồng tài trợ cho vay các dự án trọng điểm lớn như dự án điện, xi măng, khai thác dầu khí, than khoáng sản…,vì vậy về quy mô tín dụng tăng mạnh. Đặc biệt thực hiện định hướng đề ra, SGD đã và đang cơ cấu lại dư nợ theo thành phần kinh tế theo hướng giảm dần cho vay DNNN. kết quả đã giảm tỷ trọng dư nợ cho vay DNNN từ 85,3% năm 2007 xuống còn 60% năm 2009, tăng cường cho vay DN ngoai QD năm 2007 tỷ trọng cho vay DN ngoài QD là 11% nhưng đến năm 2009 thì tỷ trọng này đã tăng 23,3%, đồng thời cho vay các cá nhân cũng tăng lên năm 2007 tỷ trọng là 3,7% nhưng năm 2009 tỷ trọng đã tăng mạnh đạt 16,7%. SGD tăng cường cho vay DN ngoài QD và các cá nhân nhằm tăng tỷ trọng dư nợ cho vay có tài sản đảm bảo, hạn chế khả năng mất vốn khi có rủi ro. đồng thời có điều kiện cho vay ra với lãi suất cao hơn nên mang lại LN cao hơn. Bảng 2.2: Tình hình cho vay tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam Từ năm 2007 - 2009 Đơn vị: tỷ đồng Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Chênh lệch so với năm trước (+/-) so với năm trước (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Chênh lệch so với năm trước (+/-) so với năm trước (%) Tổng dư nợ 2.058 100 2.933 100 875 42,5 4.290 100 1.357 46,3 I.Theo thời gian 1.Nợ ngắn hạn 432 21 919 31,33 487 112,7 1.895 44,2 976 106,2 2.Nợ TD dài hạn 1.626 79 2.014 68,67 388 24 2.395 55,8 381 18,9 II.Theo thành phần kinh tế 1.DN nhà nước 1.755 85,3 2.595 88,5 840 47,8 2.570 60 -25 -1 2.DN ngoài QD 227 11 253 8,6 26 11,5 999 23,3 746 295 3.Cá nhân 76 3,7 85 2,9 9 11,8 721 16,7 636 748,23 III.Theo loại tiền 1.Nội tệ 811 39,4 1.597 54,5 786 97 2.595 60,5 998 62,5 2.Ngoại tệ 1.247 60,6 1.336 45,5 89 7,14 1.695 39,5 359 27 Nguồn: Báo cáo của tổng kết hoạt động kinh doanh từ năm 2007 đến năm 2009 của SGD 2.1.5.3 Kết quả tài chính của SGD Bảng 3.2: kết quả tài chính của SGD NHNo&PTNT Việt Nam từ năm 2007 đến năm 2009 Đơn vị: tỷ đồng Chỉ tiêu 2007 2008 2009 Số tiền Số tiền Tốc độ tăng (%) Số tiền Tốc độ tăng (%) 1.Tổng thu 500,4 641 28,01 859,5 34,08 2.Tổng chi 368,5 492 33,51 576,18 17,11 3.Chênh lệch thu chi 113,9 149 30,82 283,3 90,13 Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của SGD từ năm 2007 đền năm 2009 Qua bảng trên ta thấy tình hình thu nhập của hoạt động tài chính của SGD qua các năm đều dương và liên tục tăng và đầy triển vọng, tăng cao nhất trong năm 2009 có chênh lệch thu chi là 283,3 tỷ đồng tăng124,3 tỷ đồng (90,13%) so với năm 2008. Hơn nữa SGD còn không ngừng chăm lo đời sống vật chất, cho các cán bộ công nhân viên thong qua các hoạt động tăng lương, thưởng và tổ chức hoạt động vui chơi giải trí…quỹ tiền lương của SGD ngày càng tăng, SGD luông kết thúc năm tài chình đảm bảo chi đủ lương, thưởng theo hệ số quy định, thu nhập và đời sống của công nhân viên không ngừng được nâng cao. 2.1.5.4 Hoạt động kinh doanh ngoại tệ và kiều hối Bảng 4.2: Kết quả hoạt động KDNT và kiều hối (Đơn vị : triệu USD) Năm Chỉ tiêu 2007 2008 2009 Số tiền Số tiền So với năm 2007 (%) Số tiền So với năm 2008 (%) Doanh số mua ngoại tệ 240.1 372.74 155,24 332.52 89,2 Doanh số bán ngoại tệ 240.14 377.54 140,56 272.56 68,9 Thanh toán kiều hối 7.15 5.74 80,28 6.72 117,07 Nguồn: báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2007 đến năm 2009 Tuy hoạt động trong bối cảnh khó khăn song hoạt động khác của SGD năm 2008 vẫn tăng trưởng ổn định so với năm 2007 cả về số lượng giao dịch và doanh số thanh toán, còn mức tăng trưởng năm 2009 so với năm 2008 nhìn chung la giảm, chủ yếu là do giá cả hàng nhập khẩu giảm. vì thế trong năm 2009 hoạt động khác của SGD tuy có giảm so với năm 2008, nhưng tất cả các nghiệp vụ phát sinh đều sử lý an toàn, không sảy ra sai sót, thực hiện đúng theo chủ chương và chỉ đạo của ban giám đốc kinh doanh đảm bảo có lãi. 2.2 THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI SGD NHNo&PTNT VIỆT NAM 2.2.1 Khái quát hoạt động TTQT tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam Trong những năm qua, với đường lối đổi mới của đảng và nhà nước đã làm thay đổi đáng kể bộ mặt kinh tế của nước ta. Với xu hướng hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới, nền kinh tế Việt Nam thực sự phát triển mạnh mẽ theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam trong những năm qua tăng lên nhanh chóng. Do vậy, hoạt động TTQT cũng ngày càng được mở rộng và phát triển qua hệ thống NHNo&PTNT Việt Nam nói chung và các chi nhánh nói riêng. *Về phương thức TTQT: Hiện nay SGD sử dụng các nghiệp vụ TTQT sau: Nhờ thu, tín dụng chứng từ , chuyển tiền. Tuy nhiên, phương thức nhờ thu SGD không thực hiện vì các nhà xuất khẩu và nhập khẩu thường sử dụng phương thức tín dụng chứng từ vì nó an toàn và đảm bảo cho các bên tham gia trực tiếp, còn nếu nhà xuất khẩu và nhập thực sự có độ tin tưởng, tín nhiệm cao thì họ lại áp dụng phương thức chuyển tiền để cho đơn giản, còn phương thức nhờ thu phức tạp hơn phương pháp chuyển tiền mà lại không đảm bảo an toàn cho các bên tham gia. *Về tình hình TTQT tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam: xem bảng 5.2 (trang 30) 2.2.2 Quy trình thực hiện các phương thức TTQT tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam Hoạt động TTQT là hoạt động đòi hỏi phải có một quy trình thống nhất trong việc thực hiện để đảm bảo được tính chính xác, an toàn và hệ thống khi thanh toán. Vì vậy NHNo&PTNT Việt Nam đã ban hành “ Quy chế về TTQT” để phục vụ việc thanh toán thống nhất trong hệ thống. Mọi hoạt động TTQT của toàn bộ NHNo&PTNT Việt Nam đều được thông qua một đầu mối duy nhất là hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam bằng mạng SWIFT thông qua một chương trình phần mềm thống nhất, qua hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam thực hiện việc quản lý và thanh toán vốn tập trung trong toàn hệ thống. NHNo&PTNT Việt Nam là pháp nhân duy nhất được đặt quan hệ đại lý, mở và duy trì tài khoản NOSTRO tại các NH đại lý nước ngoài, mở tài khoản tiền gửi, tiền vay bằng ngoại tệ tại các NH nước ngoài và các NHTM khác trên lãnh thổ Việt Nam. Đồng thời, NHNo&PTNT cũng được phép mở rộng và quản lý các tài khoản cho các NH nước ngoài và các NHTM khác ở Việt Nam. Trong quan hệ với chi nhánh, hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam mở các tài khoản điều chuyển vốn ngoại tệ cho từng chi nhánh. Hàng quí, NHNo&PTNT Việt Nam thông báo hạn mức sử dụng vốn ngoại tệ cho các chi nhánh để chủ động giải quyết quan hệ với khách hàng - mọi nghiệp vụ TTQT Phát sinh từ NH khởi tạo và kết thúc ở NH nhận đều phải hạch toán tập trung tại hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam. TTQT tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam là đơn vị trực thuộc, hoạt động như một chi nhánh trong hệ thống NHNo&PTNT Việt Nam. Chi nhánh không được mở tài khoản tại các NH nước ngoài mà mọi tài khoản ngoại tệ đều được thực hiện thông qua Hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam. Do vậy, hoạt động TTQT được thực hiện theo các nguyên tắc sau. Các giao dịch phát sinh đều được phản ánh ghi chép trép trên chứng từ sổ sách kế toán bằng ngoại tệ (USD, EUR, JPY…). Đồng thời ngoại tệ được chuyển đổi thành Việt Nam đồng theo tỷ giá mua ngoại tệ chuyển khoản cuối tháng do NHNo&PTNT Việt Nam quy định để tổng hợp vào cân đối chung của SGD NHNo&PTNT Việt Nam. Cuối tháng SGD kết chuyển toàn bộ số dư vào tài khoản thu nhập, chi phí, thuế VAT đầu vào, VAT phải nộp đang được phản ánh nguyên tệ sang tài khoản tương ứng bằng VND thông qua tài khoản mua bán, thanh toán ngoại tệ. Quan hệ thanh toán ngoại tệ giữa các NH trong cùng hệ thống hoặc trong tổ chức tín dụng khác đều phải thong qua Hội sở chính của NHNo&PTNT Việt Nam và thực hiện thông qua tài khoản TK5191.01 (Điều chuyển vốn giữa trụ sở chính với chi nhánh cấp I) Nội dung hạch toán tài khoản này tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam: Bên nợ: ghi các tài khoản gửi hoặc trả vốn từ SGD vào hội sở chính Bên có: ghi các khoản nhận vốn hoặc vay vốn của hội sở chính. Dư nợ: Số ngoại tệ SGD đang gửi ở hội sở chính Dư có: Số ngoại tệ SGD đang nợ hội sở chính ( số dư này không được vượt hạn mức do NHNo&PTNT Việt Nam duyệt cho SGD) Quan hệ thanh toán với nước ngoài được thực hiện thông qua mạng SWIFT. Thông qua hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam – là thành viên của hiệp hội thanh toán viễn thong liên NH toàn cầu (SWIFT). Dưới đây là quy trình thanh toán cụ thể các nghiệp vụ TTQT tại SGD NHNo&PTNT Việt Nam 2.2.2.1 Phương thức chuyển tiền 2.2.2.1.1 Chuyển tiền đi Khi nhận được chứng từ, hồ sơ do khách hang nộp, kế toán viên phòng TTQT thực hiện: Kiểm tr hồ sơ chuyển tiền đi - Hồ sơ pháp lý (nếu khách hàng là tổ chức, giao dịch lần đầu ) + Quyết định thành lập, quyết định bổ nhiệm giám đốc, kế toán trưởng + Giấy phép đăng ký kinh doanh +Giấy chứng nhận đăng ký mã số xuất nhập khẩu - Hồ sơ chuyển tiền + Hợp đồng ngoại thương ( nếu thanh toán cho hàng hoá, dịch vụ ) + Bộ chứng từ thanh toán kèm theo : hoá đơn, chứng từ, vận đơn, tờ khai hải quan…( nếu áp dụng hình thức chuyển tiền sau ) + Lệnh chuyển tiền có đủ chữ ký theo thẩm quyền + Nguồn thanh toán ( kể cả phí chuyển tiền và các chi phí liên quan) + Các giấy phép kèm theo ( nếu có) Căn cứ lệnh thoanh toán của khách hàng, lập điện theo mẫu SWIFT gửi hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam Nhận được lệnh của khách hàng yêu cầu SGD chuyển tiền đi, tại SGD hạch toán như sau: - Trường hợp khách hàng gửi lệnh chuyển ngoại tệ đi Nợ TK 4221 “Tiền gửi ngoại tệ của khách hàng trong nước” Có TK 519101 “Điều chuyển vốn giữa hội sở chính với chi nhánh cấp I” - Trường hợp khách hàng nộp tiền mặt ngoại tệ để chuyển Nợ TK 1031** “ Tiền mặt ngoại tệ” – chi tiết ngoại tệ tương ứng Có TK 519101 “Điều chuyển vốn giữa hội sở chính với chi nhánh cấp I” Đồng thời thu phí: Nợ TK tiền gửi của khách hang Có TK 711002 “Thu nhập từ phí dịch vụ thanh toán” Có TK 453101 “Thuể GTGT phải nộp” Ví dụ: Ngày 08/09/2009 Công ty TNHH Nam phương gửi uỷ nhiệm chi trích tài khoản tiển gửi ngoại tệ 20.500 USD chuyển trả cho khách hàng có tài khoản tại HUA XIA BANK. SGD hạch toán: Nợ TK TG ngoại tệ công ty TNHH Nam Phương: 20.541 USD Có TK 519101: 20.500 USD Có TK 711002: 41 USD ( 20.500USD*0,2%) 2.2.2.1.2 Chuyển tiền đến Nhận được lệnh chuyển tiền từ nước ngoài do hội sở chính chuyển đến, SGD thực hiện: * Kiểm tra tính xác thực hoàn chỉnh của lệnh chuyển tiền * Kiểm tra tính hợp pháp của các khoản tiền thu vào thu vào tài khoản tiền gửi ngoại tệ theo quy định của NHNN và hưởng dẫn của NHNo&PTNT Việt Nam * Hạch toán, báo có cho khách hàng, thu phí dịch vụ theo quy định Việc hạch toán được tiến hành như sau: Nợ TK 519101 “Điều chuyển vốn giữa hội sở chính và chi nhánh cấp I” Có TK 4221 “Tiền gửi bằng ngoại tệ của khách hàng trong nước” Đối với các chuyển tiền kiều hối nhận từ nước ngoài (Do hội sở chính chuyển đến ), SGD thực hiện: Kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của khoản chuyển tiền đến và hạch toán: Nợ TK 519101 “Điều chuyển vốn giữa hội sở chính với chi nhánh cấp I” Có TK 455** “chuyển tiền phải trả bằng ngoại tệ” (tên người thụ hưởng) Sauk hi lập giấy báo có cho người thụ hưởng đến lĩnh tiền. Khi người thụ hưởng trình giấy báo kèm giấy chứng minh nhân dân ( hoặc sổ hộ khẩu ) để lĩnh tiền, SGD thực hiện trả tiền và hạch toán: Nợ TK 455**(Số tiền chuyển đến) Có TK1031 (Số tiền chuyển đến trừ phí thanh toán) Có TK thu phí dịch vụ thanh toán Ví dụ: Ngày 09/10/2009 SGD nhận được một lệnh chuyển tiền từ ngân hàng đại lý của NHNo&PTNT việt Nam CITI BANK, HONGKONG chuyển về ( chuyển tiền kiều hối) số tiền là 8500 USSD, người thụ hưởng là ông Hạ Đức Trung. – Khi SGD nhận được điện Nợ TK 519101: 8500 USD Có TK Chuyển tiền phải trả bằng ngoại tệ ( Hạ ĐứcTrung): 8500 USD – Khi trả tiền cho ông Hạ Đức Trung Nợ TK Chuyển tiền phải trả bằng ngoại tệ : 8500USD Có TK Tiền mặt ngoại tệ: 8.483 USD Có TK Thu phí dịch vụ thanh toán : 17 USD (8500 USD*0,2%) 2.2.2.2 Phương thức tín dụng chứng từ 2.2.2.2.1 Nghiệp vụ thư tín dụng nhập khẩu Thanh toán L/C nhập khẩu là việc SGD NHNo&PTNT Việt Nam với vị trí là ngân hàng phục vụ người nhập khẩu, thực hiện mở L/C và thanh toán cho người xuất khẩu theo thư hoặc điện đòi nợ của NH xuất khẩu. * Doanh số thanh toán L/C nhập khấu Đơn vị: triệu USD Năm Chỉ tiêu 2007 2008 2009 Số tiền Số tiền So với năm 2007 (%) Số tiền So với năm 2008 (%) Mở L/C 179.85 154.66 85,99 214.48 138,68 Thanh toán L/C 129.29 188.88 146,09 237.63 125,81 Nguồn : Báo cáo Kết quả hoạt động kinh doanh từ năm 2007 đến năm 2009 * Quy trình nghiệp vụ thanh toán (1) Mở L/C * Thanh toán viên tiếp nhận hồ sơ, kiểm tra và lập hồ sơ theo dõi ngày mở L/C, số L/C… * Xác định mức kí quỹ vào TK 4282 “Tiền gửi kí quỹ để mở L/C” trường hợp khách hàng có vốn ngoại tệ để mở L/C và kí quỹ đủ 100% giá trị L/C thì phòng TTQT hướng dẫn khách hàng lập uỷ nhiệm chi trích tài khoản để kí quỹ. Trường hợp khách hàng kí quỹ mức thấp hơn giá trị L/C xin mở thì hồ sơ được chuyển giao cho phòng tín dụng xem xét. (2) Thông báo cho NH thanh toán NH được chỉ định thanh toán L/C phải là NH đại lý chính thức của NHNo&PTNT Việt Nam và giữ tài khoản của NHNo&PTNT Việt Nam. Trong giấy uỷ nhiệm chi thanh toán có thể cho phép tự động ghi nợ tài khoản tiền gửi của NHNo&PTNT Việt Nam. (3) Thanh toán L/C cho NH bên xuất khẩu - Khi nhận được giấy đòi nợ kèm chứng từ hàng hoá từ NH nước ngoài Nhập TK ngoại bảng 9124 “Chứng từ có giá trị ngoại tệ do NH nước ngoài gửi đền đợi thanh toán”, khi thanh toán ghi Xuất TK9124. + Trường hợp kí quỹ đủ 100% giá trị L/C Nợ TK 4282 “ Tiền gửi kí quỹ mở L/C” Có TK 519101 “Điều chuyển vốn giữu hội sở chính với chi nhánh cấp I” Lập lệnh chuyển có chuyển trả NH nước ngoài qua hội sở chính. + Trường hợp kí quỹ dưới giá trị L/C SGD mời khách hàng đến lập giấy nhận nợ Nợ TK 4282 “tiền kí quỹ mở L/C” Nợ TK 2141 “ cho vay ngắn hạn bằng ngoại tệ” (trừ đi phần đã kí quỹ) Có TK 519101 “Điều chuyển vốn giữa hội sở chính và chi nhánh cấp I” Lập lệnh chuyển có chuyển trả NH nước ngoài qua hội sở chính. - Khi nhận được báo nợ từ NH nước ngoài (đối với L/C trả ngay)Nhận được lệnh chuyển nợ từ hội sở chính NHNo&PTNT Việt Nam, SGD hạch toán: + Trường hợp kí quỹ đủ 100% giá trị L/C Nợ TK 4282 “ Tiền gửi kí quỹ mở L/C” Có TK 519101 “Điều chuyển vốn giữu hội sở chính với chi nhánh cấp I” + Trường hợp kí quỹ dưới giá trị L/C Căn cứ vào giấy nhận nợ đã kí của khách hàng kh