Luận văn Giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên Việt Nam hiện nay (Qua khảo sát các trường đại học ở Hà Nội)

Phương pháp đánh giá kết quả học tập của sinh viên KiÓm tra ®¸nh gi¸ lµ thước ®o hiệu qu¶ gi¶ng d¹y vµ häc tËp trong Nhµ tr­êng. Muèn biÕt ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y míi cã ®¹t hiÖu qu¶ tèt hay kh«ng ph¶i cã ph­¬ng ph¸p kiÓm tra, ®¸nh gi¸ khoa häc, chÝnh x¸c. Trªn thùc tÕ, c¸c tr­êng §¹i häc ë Hµ Néi ®· sö dông kÕt hîp nhiÒu h×nh thøc kiÓm tra, ®Æc biÖt chó träng nh÷ng ph­¬ng ph¸p míi, cã hiÖu qu¶. Nhiều trường đã có cải tiến khâu đánh giá kết quả học tập của sinh viên như: kết hợp thi trắc nghiệm khách quan với thi tự luận; tăng cường thi vấn đáp trực tiếp; khuyến khích viết tiểu luận, đổi mới cách đánh giá chất lượng tiểu luận, luận văn… BiÓu ®å 5: H×nh thøc ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp lý luËn chÝnh trÞ có hiÖu qu¶ Nh×n vµo biểu đồ 5, ta thÊy sù chªnh lÖch trong viÖc lùa chän c¸c ph­¬ng ph¸p lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Thi tr¾c nghiÖm có nhiÒu ­u ®iÓm, nh­ ®Ò thi bao qu¸t ®­îc néi dung m«n häc, h¹n chÕ bỏ bµi häc, ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan khi chÊm thi, sö dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i trong chÊm thi vµ ph©n tÝch kÕt qu¶ … ®­îc sinh viªn lùa chän nhiÒu h¬n (65,3%). Mçi h×nh thøc ®Òu cã ­u thÕ vµ h¹n chÕ riªng, nªn viÖc kÕt hîp c¸c h×nh thøc kiÓm tra sÏ gióp viÖc ®¸nh gi¸ toµn diÖn h¬n, kh¸ch quan h¬n, chÝnh x¸c h¬n. Dựa vµo ®Æc ®iÓm tõng m«n häc vµ hoµn c¶nh thùc tÕ ®Ó c¸c tr­êng lùa chän h×nh thøc thi cho phï hîp. Sau mçi kú thi, c¸c tr­êng cßn cã c¬ chÕ khen th­ëng, tuyªn d­¬ng nh÷ng sinh viªn, tËp thÓ líp cã thµnh tÝch cao trong häc tËp, rÌn luyÖn. Nhê vËy, ®· khuyÕn khÝch tinh thÇn häc tËp, t¹o høng thó cho sinh viªn qua mçi k× thi. Thø ba, h×nh thøc, phương tiện gi¸o dôc LLCT được cải tiến. Trong những năm qua, các trường đại học cũng đã có nhiều tìm tòi, sáng tạo trong sử dụng các hình thức giáo dục LLCT. Có thể thấy h×nh thøc giáo dục LLCT khá phong phó, ®a d¹ng (chính khoá, ngoại khoá, tự giáo dục), phï hîp víi tõng lo¹i ®èi t­îng. Sù phï hîp cña h×nh thøc tæ chøc gi¸o dôc ë ®©y ®­îc thÓ hiÖn lµ sù phï hîp víi ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh và mục tiêu đào tạo của sinh viên từng trường, từng khoa. Chẳng hạn, ở Học viện Báo chí và Tuyên truyền sinh viên ngoài các giờ học LLCT chính khoá còn có rất nhiều chương trình hoạt động ngoại khoá như Câu lạc bộ Tuyên giáo của sinh viên khoa Tuyên truyền; Thi Ôlimpic các môn khoa học MLN của sinh viên khoa Triết, khoa Kinh tế; Diễn đàn “Báo chí trẻ” của sinh viên khoa Báo chí... Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu häc tËp ngµy cµng t¨ng, cÇn cã nhiÒu h×nh thøc tæ chøc gi¸o dôc kh¸c nhau, chØ cã nh­ vËy míi thùc hiÖn ®­îc yªu cÇu tiÕn ®Õn mét "x· héi häc tập" - ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng x· héi v¨n minh tiÕn bé. Về cơ bản, phương tiện gi¸o dôc LLCT của nhiều trường cũng đã được cải tiến theo hướng ngày càng đầy đủ, hiện đại hơn. Theo khảo sát đề tài này, tài liệu, cơ sở vật chất của các trường đại học phục vụ cho việc học tập LLCT hiện nay cũng được đa số các sinh viên cho là tương đối tốt (60,1%); thậm chí có 4,1% sinh viên được hỏi cho là “Rất đầy đủ, hiện đại” (phụ lục 1). 2.2.1.3. KÕt qu¶ thể hiện ở sinh viªn - đối tượng gi¸o dôc lý luËn chÝnh trÞ Tổng hợp các yếu tố của hệ thống giáo dục LLCT, kết quả LLCT được thể hiện trực tiếp ở kết quả học tập LLCT và gián tiếp ở sự thay đối nhận thức, thái độ và tính tích cực chính trị xã hội của sinh viên. Kết quả trực tiếp từ ý kiến tự đánh giá của sinh viên trong cuộc khảo sát của chúng tôi cho thấy kết quả học tập giỏi và khá là ưu thế trội, đặc biệt ở sinh viên những năm cuối đại học (Biểu đồ 6): Biểu đồ 6: KÕt qu¶ häc tËp trung b×nh c¸c m«n LLCT cña sinh viªn Theo đánh giá từ phía đội ngũ giảng viên LLCT trong cuộc khảo sát của chúng tôi, kết quả gián tiếp biểu hiện qua thế giới quan và nhân sinh quan khoa học, cách mạng; lý tưởng, đạo đức cách mạng cũng như tính tích cực chính trị xã hội đang trở thành xu hướng vượt trội trong sinh viên (mức tốt và khá chiếm trên 90%). Kết quả đó được biểu hiện cụ thể ở sinh viên như sau: Thø nhÊt, thÕ giíi quan khoa häc vµ nh©n sinh quan c¸ch m¹ng của sinh viªn đã khá ổn định. Víi néi dung bµi gi¶ng phong phó, s©u s¾c vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y hiÖn ®¹i, ®éi ngò gi¶ng viªn LLCT ®· t¹o ®­îc sù høng thó trong mçi giê lªn líp, lµm cho nh÷ng tri thøc MLN ®­îc tiÕp nhËn mét c¸ch tù gi¸c, kh«ng gã bã ë mçi sinh viªn. §©y lµ yÕu tè t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh chuyÓn ho¸ tri thøc thµnh thÕ giíi quan, nhân sinh quan trong nh©n c¸ch ë sinh viªn. Kh¶o s¸t của chúng tôi cho thấy kết quả giáo dục thế giới quan được đa số giảng viên cho là cao nhất trong sinh viên ; 27,6% là tốt, 38,5% là khá, chỉ có 8,3% là chưa tốt. Kết quả giáo dục nhân sinh quan cách mạng trong sinh viên được giảng viên đánh giá 15,5% là tốt, 35,9% là khá, chỉ có 7,7% là chưa tốt: BiÓu ®å 7: ThÕ giíi quan khoa häc vµ nh©n sinh quan c¸ch m¹ng cña sinh viªn Sinh viªn Hµ Néi hiÖn nay rất quan tâm và khá nh¹y c¶m với các vấn đề chÝnh trị của đất nước. Điều này phần nào khẳng định thế giới quan, nhân sinh quan cách mạng trong sinh viên đang là nhân tố vượt trội. Qua kh¶o s¸t gÇn 400 sinh viªn t¹i 4 tr­êng ®¹i häc lín ë Hµ Néi §ç Lª TriÒu (2006), Gi¸o dôc lý t­ëng XHCN cho sinh viªn ViÖt Nam hiÖn nay, luận văn thạc sĩ triết học. cho thÊy: 89,4% sinh viªn bµy tá quan t©m tíi c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ cña ®Êt n­íc; 71,3% bµy tá th¸i ®é bÊt b×nh tr­íc c¸c biÓu hiện tiªu cùc cña x· héi; 92% tr¶ lêi quan t©m ®Õn viÖc t×m hiÓu c¸c nghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Mét cuéc ®iÒu tra khác vÒ tr×nh ®é nhËn thøc, hiÓu biÕt vÒ c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ - x· héi cña sinh viªn trªn ®Þa bµn Hµ Néi n¨m 2007 ThS. Dương Trung ý chủ nhiệm (2007), ý thức chính trị của sinh viên các trường đại học và cao đẳng trên địa bàn Hà Nội, đề tài cấp cơ sở Học viện CTQG Hồ Chí Minh, mã số GNV.07-47. cũng cho thÊy: cã 48,1% ý kiÕn cho r»ng tin t­ëng vµo sù nghiÖp ®æi míi; cã tíi 89,4% sinh viªn quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò chÝnh trÞ vµ thêi sù cña ®Êt n­íc. Thø hai, lý t­ëng vµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng của sinh viªn được tạo lập khá vững chắc. Gi¶ng d¹y LLCT đã gióp cho đa số sinh viªn nhËn thøc và sèng cã lý t­ëng, sèng cã tr¸ch nhiÖm víi sù ph¸t triÓn, tiÕn bé cña céng ®ång. Qua kh¶o s¸t gÇn 400 sinh viªn t¹i 4 tr­êng ®¹i häc lín ë Hµ Néi §ç Lª TriÒu (2006), Gi¸o dôc lý t­ëng XHCN cho sinh viªn ViÖt Nam hiÖn nay, luận văn thạc sĩ triết học. cho thÊy: 71,8% coi lý t­ëng XHCN lµ môc tiªu v­¬n tíi cña m×nh, 63% sinh viªn coi viÖc kÕ thõa c¸c gi¸ trÞ truyÒn thèng d©n téc lµ hµnh trang ®Ó vµo thÕ kû XXI. Kết quả khảo sát đề tài này như sau: Biểu đồ 8: §¹o ®øc c¸ch m¹ng vµ lý t­ëng c¸ch m¹ng cña sinh viªn Sinh viªn ViÖt Nam thêi kú ®æi míi ®· vµ ®ang trë thµnh lùc l­îng lao ®éng trÝ tuÖ, tÇng líp trÝ thøc, nguån lùc quan träng quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng CNH, HĐH vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. Hä lµ nh÷ng chñ nhân xã hội cã tri thøc, cã nh©n c¸ch tèt, n¨ng ®éng, nhiÒu kh¸t väng vµ tËp hîp nhiÒu tiÒm n¨ng, hä cã ý thøc lËp th©n, lËp nghiÖp, lu«n cã ®éng c¬ phÊn đấu ®Ó trë thµnh ®¶ng viªn céng s¶n. Sè l­îng sinh viên được bồi dưỡng nhận thức về жng và kÕt n¹p жng ë c¸c tr­êng ®¹i häc ở Hà Nội nh÷ng n¨m qua t¨ng liªn tôc Hội sinh viên thành phố Hà Nội, Báo cáo của Ban chấp hành khoá IV, Hà Nội, 2009, tr.36. : năm học 2005-2006 là 4452 và 517; năm học 2006-2007 là 4501 và 640; năm học 2007-2008 là 4770 và 662. §iÒu ®ã minh chøng cho lý t­ëng, niÒm tin cña sinh viªn vµo ®­êng lèi l·nh ®¹o cña §¶ng vµ con ®­êng ®æi míi cña ®Êt n­íc còng nh­ t×nh yêu vµo các gi¸ trÞ CNXH ngày càng rõ nét. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra sinh viªn Häc viÖn Cảnh sát nhân dân tõ n¨m 2000 ®Õn nay h¬n 90% sè sinh viªn ®­îc hái tin t­ëng vµo c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc; h¬n 85% t¸n thµnh chñ tr­¬ng më réng hîp t¸c quèc tÕ. §a sè sinh viªn nhËn thøc tr¸ch nhiÖm cña m×nh víi non s«ng ®Êt n­íc, ra søc häc tËp, rÌn luyÖn ®Ó ngµy mai lËp nghiÖp, gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng CNH, H§H ®Êt n­íc. Thø ba, ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc vµ n¨ng lùc t­ duy lý luËn của sinh viªn được n©ng lên. Giáo dục LLCT những năm qua về cơ bản thấm nhuần quan điểm của Hå ChÝ Minh: "häc tËp tinh thÇn cña CNMLN; häc tËp lËp tr­êng, quan ®iÓm vµ ph­¬ng ph¸p cña CNMLN ®Ó ¸p dông lËp tr­êng, quan ®iÓm vµ ph­¬ng ph¸p Êy mµ gi¶i quyÕt cho tèt nh÷ng vÊn ®Ò trong c«ng t¸c c¸ch m¹ng cña chóng ta"Hå Chí Minh (1996) Toµn tËp, Nxb CTQG, H, tr.497. . Nhờ đó, đã góp phần cung cÊp cho sinh viªn ph­¬ng ph¸p nhËn thøc vµ ph­¬ng ph¸p hành ®éng khoa häc. Các m«n khoa häc LLCT trong ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ë c¸c tr­êng đ¹i häc ®Òu gãp phÇn h×nh thµnh thÕ giíi quan vµ ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc cho sinh viªn ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. Gi¸o dôc CNMLN, TTHCM gióp cho sinh viªn tiÕp thu c¸c m«n khoa häc kh¸c mét c¸ch hiÖu qu¶, chÊt l­îng h¬n, gi¶i thÝch tù nhiªn vµ lÞch sö mét c¸ch ®óng ®¾n, khoa häc h¬n. Gi¸o dôc ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc gióp sinh viªn hiÓu s©u s¾c h¬n CNMLN, TTHCM, nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n quy luËt kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc còng nh­ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi sù nghiÖp c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Qua đó, năng lực tư duy của họ cũng được mài sắc. Theo khảo sát của đề tài này, kết quả giáo dục LLCT thể hiện ở năng lực tư duy lý luận của sinh viên như sau: 17,9% là tốt ; 40,4% là ở mức khá (phụ lục 2). Thø t­, tÝnh tÝch cùc x· héi cña sinh viªn được tăng cường. Trong nh÷ng n¨m qua, tÝnh tÝch cùc x· héi cña sinh viªn thể hiện ở viÖc nhận thøc râ vai trß vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi ®Êt n­íc, víi d©n téc và tù gi¸c phÊn đấu, rÌn luyÖn, tu d­ìng ®Ó trë thµnh ®oµn viªn, ®¶ng viªn céng s¶n, ®Ó gãp søc trÎ vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Theo tµi liÖu thèng kª cña Héi sinh viªn ViÖt Nam, hµng n¨m cã hµng triÖu l­ît sinh viªn tham gia c¸c chiÕn dÞch thanh niªn t×nh nguyÖn nh­ mïa hÌ xanh; hiÕn m¸u nh©n ®¹o; tiÕp søc mïa thi; c¸c phong trµo vÒ nguån, ®Òn ¬n ®¸p nghÜa; sinh viªn thanh lÞch; sinh viªn tham gia giữ gìn trật tự an toàn giao thông, chăm sóc thiêu niên nhi đồng… Dưới đây là b¶ng tæng hîp kết quả tham gia c¸c ho¹t ®éng chÝnh trị - x· héi v× céng ®ång cña Héi sinh viªn thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2003-2008 Hội sinh viên thành phố Hà Nội, Báo cáo của Ban chấp hành khoá IV, Hà Nội, 2009, tr.33-35. : N¨m häc Ho¹t ®éng Tuyªn truyÒn Ho¹t ®éng tình nguyện tại chỗ Ho¹t ®éng hiến máu nhân đạo Ho¹t ®éng phòng chông tệ nạn xã hội Sè ®ît Sè l­ît sinh viên Sè lần Sè l­ît sinh viên Sè lần Sè l­ît sinh viên Đội, câu lạc bộ Sè l­ît sinh viên 2003-2004 601 138.189 408 14.280 83 7.823 54 2.827 2007-2008 724 181.245 840 33.600 85 28.000 66 2.980 ViÖc tæ chøc c¸c cuộc thi viÕt vµ thuyÕt tr×nh vÒ LLCT - x· héi, thi Ôlimpic c¸c m«n khoa häc MLN vµ TTHCM, phong trµo sinh viªn nghiên cứu khoa học... ®· thu hót ®­îc đông đảo sinh viªn tham gia. Chiến dịch mùa hè thanh niên t×nh nguyÖn ®· ®­îc c¸c thÕ hÖ sinh viªn h­ëng øng rÊt m¹nh mÏ, thÓ hiÖn sè l­îng sinh viªn t¨ng trong tõng n¨m: Năm 2005 là 9.625 sinh viªn, năm 2006 là 10.500 sinh viªn và năm 2007 là 11.625 sinh viªn Sđd, tr.35. . Đơn cử, Häc viÖn C¶nh s¸t nh©n d©n các con số tương ứng là 417, 530 và 545 sinh viªnBan chÊp hµnh §oµn Häc viÖn C¶nh s¸t nh©n d©n, B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c Héi vµ phong trµo sinh viªn 2004- 2008. . Tham gia chiÕn dÞch Thanh niªn t×nh nguyÖn còng lµ qu¸ tr×nh mçi sinh viªn tù gi¸o dôc b¶n th©n m×nh, gãp phÇn h×nh thµnh nªn nh÷ng sinh viªn biÕt sèng vµ lµm viÖc v× sù ph¸t triÓn cña céng ®ång d©n téc vµ ®Êt n­íc. Kết quả khảo sát của đề tài này cho thấy: Mức độ tham gia các hoạt động mang tính nhân văn, tiến bộ, khoa học, sáng tạo: tốt là 21,8% và khá là 44,9%; Mức độ tham gia các phong trào hành động cách mạng: tốt là 19,9% và khá là 44,9% (phụ lục 2). Thông qua c¸c ho¹t ®éng ấy, sinh viªn ®· làm lợi cho xã hội hàng chục tỷ đồng, gãp mét phÇn quan träng tô đậm thêm những giá trị ưu việt của XHCN, đồng thời ®Þnh h­íng nh©n c¸ch, x©y dùng lý t­ëng, chÝnh trÞ, ®¹o ®øc, thÈm mü cho chính sinh viªn. 2.2.2. Nguyªn nh©n cña nh÷ng kết qu¶ trªn Dưới đây là đánh giá của sinh viên về các nguyên nhân của kết quả giáo dục LLCT cho sinh viên qua cuộc khảo sát của chúng tôi: BiÓu ®å 9: Nguyªn nh©n dÉn ®Õn kÕt qu¶ gi¸o dôc LLCT cña sinh viªn hiÖn nay Các nguyên nhân đó có thể chi làm 2 nhóm: chñ quan và khách quan 2.2.2.1. Nguyªn nh©n chñ quan Mét lµ, sù quan t©m cña ®¶ng ñy vµ ban gi¸m ®èc c¸c tr­êng ®¹i häc ®èi víi c«ng t¸c gi¸o dôc LLCT cho sinh viªn. §©y lµ nguyªn nh©n cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh. Sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nãi chung vµ giáo dôc LLCT nãi riªng ®­îc ®Æt d­íi sù l·nh ®¹o cña жng, sù ®iÒu hµnh cña chÝnh quyÒn . §¶ng ñy vµ Ban gi¸m hiệu c¸c tr­êng ®¹i häc ®· th­êng xuyªn quan t©m ®Õn viÖc ®µo t¹o, x©y dùng, båi d­ìng ®éi ngò gi¶ng viªn c¸c bé m«n khoa häc MLN vµ c¸c bé m«n khoa häc x· héi, nh©n v¨n. Cụ thể là ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó gi¶ng viªn c¸c bé m«n MLN tham dù c¸c ®ît tËp huÊn, båi d­ìng hÌ do Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o tæ chøc; cã kÕ ho¹ch n©ng cao tr×nh ®é vµ chÊt l­îng ®éi ngò gi¶ng viªn; tõng b­íc c¶i tiÕn, cËp nhËt néi dung gi¸o tr×nh, bµi gi¶ng vµ ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y ®Ó dÇn n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ c¸c m«n häc MLN, TTHCM. V× vËy, nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ®éi ngò gi¶ng viªn c¸c bé m«n MLN, TTHCM ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc vÒ tr×nh ®é ®éi ngò, chÊt l­îng gi¶ng d¹y vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm trong viÖc gi¸o dôc, rÌn luyÖn n©ng cao lËp tr­êng t­ t­ëng, nhËn thøc chÝnh trÞ cho sinh viªn vµ cho chÝnh gi¶ng viªn. Hai lµ, sù nç lùc cè g¾ng cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, gi¶ng d¹y LLCT ë c¸c tr­êng ®¹i häc. §éi ngò gi¶ng viªn c¸c m«n khoa häc MLN, TTHCM ®· ®¶m b¶o viÖc gi¶ng d¹y ®óng ®­êng lèi, quan ®iÓm cña §¶ng, kh«ng ®Ó x¶y ra nh÷ng sai sãt trong gi¶ng d¹y. Nhiều giảng viên tÝch cùc nghiªn cøu lý luËn g¾n liÒn víi thùc tiÔn gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng gi¶ng d¹y, ®ång thêi cung cÊp nh÷ng luËn cø khoa häc cho viÖc ho¹ch ®Þnh ®­êng lèi, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ - v¨n hãa, x· héi cña §¶ng, Nhµ n­íc, còng nh­ trong c«ng t¸c ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m, b¶o ®¶m an ninh quèc gia vµ trËt tù an toµn x· héi. MÆt kh¸c, gi¶ng viªn LLCT kh«ng nh÷ng hoµn thµnh tèt nhiÖm vô gi¶ng d¹y mµ cßn tham gia c«ng t¸c gi¸o dôc LLCT ngoại khoá trong c¸c ®ît häc tËp nghÞ quyÕt cña §¶ng, c¸c phong trµo thi t×m hiÓu vÒ c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ - x· héi nh©n dÞp kû niÖm các ngày lễ lớn, tổ chức thi Ôlympic c¸c m«n khoa häc MLN, TTHCM vµ ph¸t triÓn §¶ng trong sinh viªn... ViÖc phèi hîp vµ ph¸t huy vai trß cña c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng (C«ng ®oµn, §oµn Thanh niªn, Héi sinh viªn, Héi cùu chiÕn binh...) vµ c¸c bé phËn chøc n¨ng trong c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng còng ®­îc §¶ng uû c¸c tr­êng ®Æc biÖt quan t©m. Kết quả khảo sát của chúng tôi cũng cho thấy đại đa số sinh viên đánh giá cao sự quan tâm, cố gắng của cán bộ giảng dạy LLCT trong trường (84,6%) và sự quan tâm của Đảng uỷ, Ban giám đốc nhà trường (70,5%) là nguyên nhân quan trọng trong kết quả giáo dục LLCT cho sinh viên (biểu đồ 9). Ba lµ, ưu thÕ tuæi trÎ vµ sù cè g¾ng, chñ ®éng häc tËp cña sinh viªn. PhÇn lín sinh viªn ViÖt Nam cã ®é tuæi trung b×nh tõ 18 ®Õn 23, đé tuæi mµ con ng­êi có nhiÒu m¬ ước, hoµi bão, có søc kháe, x«ng x¸o, d¸m nghÜ, d¸m lµm, ham häc hái, say mª häc tËp ®ể mai ngµy lËp th©n, lËp nghiÖp. TuyÖt ®¹i ®a sè sinh viªn ®Òu nhËn thøc ®óng ®¾n vµ cã ý chÝ quyÕt t©m thùc hiÖn tèt nhiÖm vô häc tËp cña m×nh. Häc tËp ®Ó n¾m v÷ng tri thøc, n©ng cao hiÓu biÕt cho m×nh, cho x· héi. Häc tËp ®Ó trang bÞ cho m×nh mét ngµnh nghÒ ®Ó nu«i sèng bản thân, gia ®×nh vµ gãp phÇn vµo x©y dùng x· héi, ®Êt n­íc. Cã 94,5% sinh viªn xem "häc tËp lµ môc tiªu phÊn ®Êu quan träng nhÊt vµo lóc nµy", 82,3% xem lý t­ëng phÊn ®Êu cña m×nh lµ ph¶i v­¬n tíi "d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh" vµ 85,1% cã sù tr¨n trë, kh¸t khao muèn ®ãng gãp søc m×nh x©y dùng ®Êt n­íc Ph¹m Minh H¹c- Nguyªn Khoa §iÒm ( 2003) Ph¸t triÓn v¨n hãa vµ x©y dùng con ng­êi thêi kú CNH, HĐH, nxb CTQG, HN, tr.304-305 . Sinh viªn nhËn thøc râ quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh vÒ nhiÖm vô häc tËp. V× vËy, ®a sè sinh viªn cã ®éng c¬ häc tËp nghiªm tóc, chñ ®éng trong häc tËp, lo l¾ng ®Õn kÕt qu¶ häc tËp. §Ó chuÈn bÞ tri thøc nghÒ nghiÖp cho t­¬ng lai, hä kh«ng chØ cã ý thøc cao trong viÖc n©ng cao kiÕn thøc chuyªn ngµnh mµ cßn rÊt chó träng ®Õn viÖc häc ngo¹i ng÷, tin häc…coi ®ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó lµm viÖc sau nµy. Sinh viªn hiÖn nay cßn thÓ hiÖn râ viÖc nhËn thøc vÒ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña m×nh qua ®éng c¬ chän ngµnh nghÒ häc. §iÒu nµy t¹o ra mét t©m lý yªn t©m, æn ®Þnh, høng thó trong qu¸ tr×nh häc tËp, ý thøc häc tËp tù gi¸c, kû luËt häc tËp nghiªm minh. Theo ®¸nh gi¸ cña mét sè c¸n bé gi¶ng d¹y vµ c¸n bé qu¶n lý trong các trường đại học th× t­ t­ëng b×nh qu©n chñ nghÜa trong ý thøc häc tËp cña sinh viªn ®· ®­îc kh¾c phôc nhiÒu. Tû lÖ sinh viªn cã th¸i ®é häc tËp tÝch cùc, cã häc lùc kh¸ giái cã chiÒu h­íng t¨ng. NhiÒu sinh viªn ®· m¹nh d¹n, tÝch cùc tham gia vµo nghiªn cøu khoa häc. 2.2.2.2. Nguyên nhân khách quan Một là, sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với công tác giáo dục LLCT của các trường đại học. NghÞ quyÕt cña §¶ng ta t¹i c¸c k× ®¹i héi, ®Òu nhÊn m¹nh viÖc ®æi míi néi dung ph­¬ng ph¸p d¹y häc, n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc - ®µo t¹o. NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 2 kho¸ VIII nªu râ, cÇn “kh¾c phôc lèi truyÒn thô mét chiÒu, rÌn luyÖn nÕp t­ duy s¸ng t¹o cña ng­êi häc. Tõng b­íc ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tiªn tiÕn vµ ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i trong qu¸ tr×nh d¹y häc, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vµ ®Þnh h­íng tù häc, tù nghiªn cøu cho häc sinh, nhÊt lµ sinh viªn ®¹i häc ” Đảng Cộng sản Việt Nam (1997), Văn kiện Hội nghị lần thứ 2 Ban Chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb CTQG, H, tr.41. . Trªn c¬ së ®æi míi t­ duy gi¸o dôc mét c¸ch nhÊt qu¸n, toµn diÖn nh»m t¹o b­íc chuyÓn biÕn c¬ b¶n vÒ ph¸t triÓn gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. §¹i héi X cña §¶ng ®· kh¼ng ®Þnh: “Coi träng båi d­ìng cho häc sinh, sinh viªn kh¸t väng m·nh liÖt x©y dùng ®Êt n­íc giµu m¹nh, g¾n liÒn lËp nghiÖp b¶n th©n víi t­¬ng lai cña céng ®ång, cña d©n téc, trau dåi cho häc sinh, sinh viªn b¶n lÜnh, phÈm chÊt vµ lèi sèng cña thÕ hÖ trÎ ViÖt Nam hiÖn ®¹i” §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2006), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø X, Nxb CTQG, tr.207 . Gi¸o dôc LLCT lµ mét c«ng t¸c hÕt søc quan träng gãp phÇn gi÷ v÷ng nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c- Lªnin vµ TTHCM còng nh­ x©y dùng thµnh c«ng CNXH ë n­íc ta hiÖn nay rÊt cÇn ®­îc quan t©m ®æi míi, n©ng cao chÊt l­îng. NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 5 kho¸ IX vÒ c«ng t¸c t­ t­ëng, lý luËn nhÊn m¹nh: “CÇn ®æi míi m¹nh mÏ ch­¬ng tr×nh, néi dung, ph­¬ng ph¸p d¹y vµ häc lý luËn, coi träng chÊt l­îng vµ tÝnh hiÖu qu¶… Ph¸t huy tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o cña ng­êi häc, dµnh nhiÒu thêi gian cho viÖc tù häc, tù ®äc c¸c t¸c phÈm lý luËn vµ v¨n kiÖn cña §¶ng” Đảng Cộng sản Việt Nam, NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 5 kho¸ IX, Nxb CTQG, Hà Nội 2002, tr.135-136. . Nh»m thÓ ho¸ nh÷ng quan ®iÓm cña §¶ng, nh÷ng n¨m qua, Nhµ n­íc ®· cã nhiÒu ChØ thÞ, NghÞ quyÕt vÒ vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o nãi chung vµ gi¸o dôc LLCT nãi riªng. Quyết định số 494/QĐ – TTg do Thủ tưởng Chính phủ ký ngày 24/6/2002 ®· chØ râ: §æi míi ph­¬ng ph¸p gi¶ng d¹y - häc tËp c¸c m«n khoa häc MLN, TTHCM ë c¸c tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng, m«n chÝnh trÞ ®èi víi häc sinh c¸c tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ d¹y nghÒ ph¶i ®­îc ®Æc biÖt coi träng viÖc n©ng cao chÊt l­îng, hiÖu qu¶ gi¶ng d¹y vµ häc tËp c¸c m«n häc nµy. Đây là lần đầu tiên các vấn đề cơ bản của việc giáo dục CNMLN, TTHCM trong nhà trường được Chính phủ trực tiếp đề cập. Ngày 25/3/2008, Bộ Giáo dục và Đào tạo có Công văn số 2488/BGDDT-ĐH&SĐH về việc Thông báo kế hoạch tổ chức giảng dạy các môn LLCT cho sinh viên các trường đại học và cao đẳng. Công văn này tiếp tục khẳng định giảng dạy LLCT “là hết sức cần thiết, quan trọng, để cung cấp cho sinh viên những kiến thức cơ bản của CNMLN, TTHCM, đường lối cách mạng của Đảng, xây dựng cho sinh viên thế giới quan, nhân sinh quan khoa học, cách mạng của CNMLN, TTHCM, niềm tin vào lý tưởng cộng sản”. Tuy nhiên cần xây dựng chương trình, biên soạn giáo trình theo hướng “tinh gọn, gắn với thực tiễn cuộc sống, dễ tiếp thu, bổ ích...” và “...nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên các môn khoa học MLN, TTHCM trong các trường đại học, cao đẳng”. Ngày 18/9/2008, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Quyết định số 52/2008/QĐ-BGDĐT về Chương trình các môn LLCT trình độ đại học, cao đẳng dùng cho sinh viên khối không chuyên ngành MLN, TTHCM gồm 3 môn. Hai là, sự quan tâm giáo dục cña các đoàn thể trong hệ thống chính trị đối với sinh viên. C¸c cÊp bé Héi sinh viªn tËp trung chØ ®¹o thùc hiÖn c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ, t­ t­ëng víi nhiÒu néi dung, h×nh thøc phong phó ®ång thêi phèi hîp chÆt chÏ víi ®oµn thanh niªn vµ c¸c ®¬n vÞ chøc n¨ng trong c¸c tr­êng ®¹i häc thùc hiÖn tèt c¸c ®ît sinh ho¹t chÝnh trÞ ®· gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc chÝnh trÞ, cñng cè niÒm tin vµ t¨ng thªm quyÕt t©m cho sinh viªn häc tËp vµ phÊn ®Êu tèt. §ã lµ: tæ chøc tèt c¸c ®ît t×m hiÓu CNMLN vµ c¸c héi thi Olimpic c¸c m«n khoa häc MLN; thi t×m hiÓu vÒ c¸c sù kiÖn lÞch sö nh­ C¸ch m¹ng Th¸ng T¸m, chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ, ChiÕn dÞch Hå ChÝ Minh gi¶i phãng miÒn Nam, thèng nhÊt ®Êt n­íc...; tæ chøc tèt viÖc ®ãng gãp ý kiÕn vµo v¨n kiÖn c¸c ®¹i héi vµ häc tËp, nghiªn cøu nghÞ quyÕt cña §¶ng, cña §oµn, cña Héi sinh viªn; tæ chøc c¸c cuéc thi kÓ chuyÖn vÒ tÊm g­¬ng ®¹o ®øc B¸c Hå, to¹ ®µm vÒ bé phim “Hå ChÝ Minh - Ch©n dung mét con ng­êi”, nghiªn cøu mét sè t¸c phÈm cña Hå ChÝ Minh, tham quan c¸c di tÝch lÞch sö vÒ B¸c Hå... lµ nh÷ng ho¹t ®éng thiÕt thùc h­ëng øng cuéc vËn ®éng “Häc tËp vµ lµm theo tÊm g­¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh” vµ ch­¬ng tr×nh hµnh ®éng “Sinh viªn ViÖt Nam lµm theo lêi B¸c”. Tæ chøc t×m hiÓu, th¶o luËn vÒ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt nh­ luËt Thanh niªn, LuËt Gi¸o dôc, LuËt Giao th«ng ®­êng bé, LuËt Phßng chèng ma tuý... kÕt hîp víi tæ chøc cho sinh viªn cam kÕt kh«ng vi ph¹m tÖ n¹n x· héi, kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt. §oµn thanh niªn ®· tham m­u, ®Ò xuÊt víi §¶ng uû, Ban Gi¸m ®èc vµ c¸c khoa, phßng, ban chøc n¨ng trong c¸c tr­êng ®¹i häc kÞp thêi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña sinh viªn, t¹o ra cÇu nèi gi÷a nhµ tr­êng vµ sinh viªn, gióp sinh viªn yªn t©m häc tËp, rÌn luyÖn vµ n¾m b¾t nh÷ng chñ tr­¬ng, kÕ ho¹ch, ®Þnh h­íng gi¸o dôc cña nhµ tr­êng. Ba là, thành tựu đổi mới đất nước và sự phát triển khoa học - công nghệ, kinh tế tri thức; mở rộng hội nhập, giao lưu quốc tế. Sau h¬n 20 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN, víi sù nç lùc phÊn ®Êu kh«ng ngõng cña toµn §¶ng, toµn qu©n, toµn d©n ta, ®Êt n­íc ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tùu ®¸ng tù hµo, nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh vµ cã tÝnh bÒn v÷ng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®­îc t¨ng c­êng, ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn, n©ng cao, quèc phßng an ninh ®¶m b¶o, chÝnh trÞ ®­îc gi÷ v÷ng, vÞ trÝ, vai trß cña con ng­êi trong sù nghiÖp x©y dùng CNXH ®­îc x¸c ®Þnh vµ ®Ò cao. Sù thay ®æi nhanh chãng cña nh÷ng ®iÒu kiÖn KT - XH ®· tõng b­íc n©ng cao c¬ së vËt chÊt, t¹o c¬ héi vµ ®éng lùc cho ho¹t ®éng gi¸o dôc LLCT, ®ång thêi t¸c ®éng tích cực tíi suy nghÜ, nhËn thøc vµ hµnh ®éng cña mçi sinh viªn. Hä ®­îc tËn m¾t chøng kiÕn nh÷ng thay ®æi do c«ng cuéc ®æi míi ®Êt n­íc ®em l¹i, v× vËy, niÒm tin vµo t­¬ng lai t­¬i s¸ng cña d©n téc, vµo sù l·nh ®¹o cña §¶ng, vµo con ®­êng ®i lªn CNXH cña n­íc ta trong mçi sinh viªn ®­îc cñng cè. NiÒm tin ®ã ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së tri thøc khoa häc vµ c¨n cø thùc tiÔn sÏ trë thµnh ®éng lùc tinh thÇn to lín ®Ó hä v­¬n tíi lý t­ëng cao ®Ñp cña §¶ng. Cïng víi xu thÕ héi nhËp quèc tÕ, sù hîp t¸c m¹nh mÏ, s©u s¾c vµ toµn diÖn trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - v¨n hãa - x· héi, ®· ®em ®Õn cho chóng ta nh÷ng c¬ héi tèt ®Ó ph¸t triÓn ®Êt n­íc nói chung, đổi mới phương pháp, phương tiện, giáo dục LLCT nói riêng. ViÖc tiÕp cËn víi nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ cao cña thÕ giíi sÏ gióp c¸c sinh viªn mở rộng liên hệ, đối chứng để thấy rõ bản chất cách mạng và khoa học của tri thức LLCT vµ có cơ hội thÓ hiÖn ®­îc vai trß cña m×nh trong x©y dùng ®Êt n­íc, rót ng¾n kho¶ng c¸ch víi c¸c n­íc ph¸t triÓn, sím trë thµnh n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. 2.3. NHỮNG HẠN CHẾ CỦA GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO SINH VIÊN VIỆT NAM THỜI GIAN QUA VÀ NGUYÊN NHÂN 2.3.1. Những hạn chế của giáo dục lý luận chính trị cho sinh viên 2.3.1.1. Đội ngũ cán bộ quản lý, giảng dạy lý luận chính trị còn nhiều hạn chế về năng lực đào tạo theo tín chỉ Có thể nói, đội ngũ cán bộ quản lý còn nhiều lúng túng trong thiết kế nội dung và điều phối chương trình đào tạo theo tín chỉ trong việc kiểm tra việc xây dựng đề cương, đánh giá chất lượng các đề cương và ban hành, phổ biến tới từng người học... Ở nhiều trường đại học triển khai đào tạo LLCT theo phương thức tín chỉ trong khi chưa chuẩn bị đồng bộ các điều kiện phục vụ hình thức đào tạo này như quy mô lớp quá lớn, thiếu trợ giảng, thiếu cơ sở vật chất (phòng học, tài liệu…), thiếu sự hỗ trợ về tổ chức… nên giảng viên không thể triển khai đầy đủ, thực chất các quy trình, công việc trong đề cương bài giảng mà cơ sở đào tạo đã quy định. Một số cơ sở đào tạo (cấp trường, cấp khoa, cấp bộ môn) chỉ đạo còn chung chung hoặc thiếu kiểm tra, đôn đốc; còn tình trạng “làm tốt không được khen, làm dở không bị chê trách” mét c¸ch nghiªm tóc vµ thùc chÊt. Chưa có sự phối kết hợp đồng bộ giữa các bộ phậ