Luận văn Hiệu quả huy động vốn tại ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình

độ tăng trưởng của hệ thống Vietcombank (VCB tăng 18,3%). Đặc biệt bình quân nguồn vốn Chi nhánh đạt thấp, hoàn thành 92,78% kế hoạch TW giao. Nguồn vốn của Chi nhánh tăng cả tiền gửi có kỳ hạn (+202,7 tỷ đồng) và tiền gửi không kỳ hạn (+15,6 tỷ đồng), tăng cả về loại tiền huy động (tiền gửi VND tăng 175,2 tỷ đồng, tiền gửi quy USD tăng 43 tỷ đồng). Nguồn vốn của Chi nhánh chủ yếu tăng từ tiền gửi của dân cư cả về có kỳ hạn (+210 tỷ đồng) và không kỳ hạn (+20 tỷ đồng) Tiền gửi của TCKT giảm chủ yếu của khách hàng bán buôn, trong đó có 3 đơn vị giảm tổng cộng 57 tỷ đồng so với năm 2017 và giảm ngay từ đầu năm 2018, vì vậy làm cho bình quân tiền gửi TCKT nói chung và tiền gửi khách hàng bán buôn giảm và đạt mức thấp. Dự đoán trong những năm tới Techcombanksẽ mở thêm chi nhánh tại Quảng Bình. Do đó nguy cơ phải chia sẻ thị phần huy động của Viecombank Quảng Bình là rất lớn. Vì vậy để giữ vững thị phần huy động vốn của mình Vietcombank Quảng Bình phải không ngừng cải tiến kỹ thuật, nâng cao chất lượng dịch vụ, đội ngũ cán bộ công nhân viên, mở rộng mạng lưới 2.1.3.2 Về hoạt động cho vay Hoạt động cho vay là hoạt động tạo ra nguồn thu nhập chính, duy trì hoạt động của ngân hàng. Đối với Vietcombank Quảng Bình cũng không là ngoại lệ. Trong những năm qua hoạt động tín dụng của Vietcombank Quảng Bình đạt được những kết quả khả quan đáng khích lệ. Từ khi thành lập Chi 44 nhánh (tháng 11/2006), tốc độ tăng trưởng bình quân trong 5 năm đầu tiên đạt trên 42%, đến năm thứ 8 (năm 2014) đạt quy mô tín dụng hợp lý ở mức 1.286 tỷ đồng, sang năm 2015, với tình hình kinh tế có nhiều khó khăn, Chi nhánh tập trung giữ quy mô tín dụng, rà soát chất lượng tín dụng, tập trung thu nợ xấu, nợ có vấn đề nên dư nợ giảm 3,57%. Năm 2018, Chi nhánh tiếp tục rà soát, củng cố chất lượng tín dụng, đồng thời tăng trưởng quy mô theo đúng chỉ đạo của Trung ương, dư nợ cuối năm 2018 đạt 1.747 tỷ đồng với tốc độ tăng trưởng là 24,644%, đạt 101,43% kế hoạch TW giao. a.) Về Doanh số cho vay, thu nợ: Doanh số cho vay đến 31/12/2018 đạt 2.689,6 tỷ đồng, tăng 595,6 tỷ đồng (+ 28,44%) so với năm 2017, trong đó Doanh số cho vay Doanh nghiệp là: 1.719 tỷ đồng, chiếm 63,92% tổng doanh số cho vay, tăng 477 tỷ đồng (+38%) so với năm 2017; doanh số cho vay thể nhân là 970 tỷ đồng, chiếm 36,08% tổng doanh số cho vay, tăng 119 tỷ đồng (+14%) so với năm 2017. Doanh số cho vay ngắn hạn Doanh nghiệp là 1.652 tỷ đồng, tăng 503 tỷ đồng (+44%) so với năm 2017. Doanh số cho vay ngắn hạn thể nhân: 598 tỷ đồng, giảm 29 tỷ đồng (-4,7 %) so với năm 2017. Doanh số cho vay trung hạn Doanh nghiệp là 67 tỷ đồng, giảm 26 tỷ đồng (-28%) so với năm 2016. Doanh số cho vay trung dài hạn thể nhân: 372 tỷ đồng, tăng 148 tỷ đồng (+66%) so với năm 2017. Doanh số thu nợ đến 31/12/2018 đạt 2.401 tỷ đồng, tăng 529,8 tỷ đồng (+28,31%) so với năm 2017, trong đó Doanh số thu nợ Doanh nghiệp là: 1.636 tỷ đồng, chiếm 68,14% tổng doanh số thu nợ, tăng 467 tỷ đồng (+40%) so với năm 2017; Doanh số thu nợ thể nhân là 765 tỷ đồng, chiếm 31,86% tổng doanh số thu nợ, tăng 62 tỷ đồng (+9%) so với năm 2017. Doanh số thu nợ ngắn hạn Doanh nghiệp là 1.534 tỷ đồng, tăng 443 tỷ đồng (+41%) so với năm 2017. Doanh số thu nợ ngắn hạn thể nhân: 553 tỷ đồng, tăng 23 tỷ đồng (+ 4%) so với năm 2017. Doanh số thu nợ trung dài hạn 45 Doanh nghiệp là 101,9 tỷ đồng, tăng 23 tỷ đồng (+30%) so với năm 2017. Doanh số thu nợ trung dài hạn thể nhân: 212 tỷ đồng, tăng 39 tỷ đồng (+23%) so với năm 2017. b.) Về dư nợ vay: Đến thời điểm 31/12/2018, dư nợ vay đạt: 1.746,6 tỷ đồng, tăng 265 tỷ đồng ( +17,91%) so với cuối năm 2017, đạt 101,43% kế hoạch năm 2018 (1.722 tỷ đồng) vượt kế hoạch TW giao 24 tỷ đồng. Dư nợ vay bình quân năm 2018 là 1.534 tỷ đồng, tăng 239,4 tỷ đồng ( +18,47%) so với năm 2017, đạt 95,84% kế hoạch 1.601 tỷ đồng) thiếu 66,6 tỷ đồng, cụ thể thể hiện qua bảng: Bảng 2.3. Cơ cấu dư nợ của Vietcombank Quảng Bình giai đoạn 2016 - 2018 Đơn vị: triệu VND, triệu USD Chỉ tiêu 2016 2017 2018 Số liệu Tăng % Số liệu Tăng % Số liệu Tăng % Dư nợ cho vay 1.286 12,60 % 1.481 15,16 % 1.747 17,96 % Phân theo kỳ hạn 1.286 12,60% 1.481 15,16% 1.747 17,96% - Dư nợ ngắn hạn 733 17,62% 879 19,92% 1.018 15,81% - Dư nợ trung dài hạn 553 6,57% 603 9,04% 728 20,73% Phân theo loại tiền 1.286 12,60% 1.481 15,16% 1.747 17,96% - Dư nợ VND 1.226 17,07% 1.419 15,74% 1.728 21,78% - Dư nợ ngoại tệ quy USD 3 -37,36% 2,9 -3,3% 0,875 -69,83% - Dư nợ ngoại tệ quy VND 60 -36,74% 61,91 1,91% 19,17 -69,04% Phân theo đối tượng khách hàng 1.286 12,60% 1.481 15,16% 1.747 17,96% - Dư nợ KHDN lớn 532 0,21% 362 -31,95% 355 -1,83% - Dư nợ SMEs (NĐ 56) 450 20,36% 666 48,0% 735 10,36% - Dư nợ thể nhân 304 28,04% 453 49,01% 657 45,03% (Nguồn: Vietcombank Quảng Bình) 46 Xét dư nợ theo kỳ hạn: Dư nợ vay ngắn hạn 2018 đạt 1.018 tỷ đồng, tăng 139,7 tỷ đồng (15,9%) so với cuối năm 2017. Dư nợ vay trung dài hạn đạt 728 tỷ đồng, tăng 125,6 tỷ đồng (+20,85%) so với cuối năm 2017. Xét dư nợ theo đối tượng khách hàng: + Dư nợ khách hàng Doanh nghiệp: Tổng Dư nợ khách hàng Doanh nghiệp của Chi nhánh là 1.089 tỷ đồng, tăng 60,8 tỷ đồng (+5,91%) so với năm 2017, đạt 96,31% kế hoạch TW giao (kế hoạch 1.131 tỷ đồng, thiếu 41,7 tỷ đồng) Dư nợ Doanh nghiệp bình quân là 1.007,8 tỷ đồng, tăng 39,3 tỷ đồng (+4%) so với năm 2017, đạt 93,3% kế hoạch (kế hoạch 1.080 tỷ đồng, thiếu 73 tỷ đồng) Trong đó: * Dư nợ khách hàng bán buôn: Đến 31/12/2018, Chi nhánh có 11 khách hàng Doanh nghiệp bán buôn với dư nợ 354,7 tỷ đồng, chiếm 20,31% tổng dư nợ của Chi nhánh, giảm 7,5 tỷ đồng (-2,07%) so với cuối năm 2015, đạt 101,34% kế hoạch số dư năm 2018 (đạt 354,7 tỷ đồng/350 tỷ đồng) Dư nợ khách hàng bán buôn năm 2018 là 320,4 tỷ đồng, giảm 37,5 tỷ đồng (-10,48%) so với năm 2017, đạt 95,92% kế hoạch (đạt 320,4 tỷ đồng/334 tỷ đồng) * Dư nợ khách hàng SME: - Năm 2018 Chi nhánh cho vay 188 Doanh nghiệp vừa và nhỏ với dư nợ vay đạt 734,6 tỷ đồng, chiếm 42,06% tổng dư nợ, tăng 68,3 tỷ đồng (+10,25%) so với cuối năm 2017, đạt 94,06% kế hoạch (đạt 734,6 tỷ đồng/781 tỷ đồng) 47 Dư nợ bình quân SME năm 2018 là 687,3 tỷ đồng, tăng 76,8 tỷ đồng (+12,57%) so với năm 2017, đạt 92,14% số dư kế hoạch (đạt 687,3 tỷ đồng/746 tỷ đồng) + Dư nợ thể nhân của các phòng: - Chi nhánh cho vay 2.574 khách hàng cá nhân với dư nợ đạt 657,3 tỷ đồng, chiếm 37,63% tổng dư nợ, tăng 204,5 tỷ đồng (+45,16%) so với cuối năm 2017, đạt 111,22% kế hoạch (đạt 657,3 tỷ đồng/591 tỷ đồng) Số dư bình quân dư nợ thể nhân năm 2018 là 526,8 tỷ đồng, tăng 200,2 tỷ đồng (+61,3%) so với năm 2017, đạt 100,9% kế hoạch (đạt 536,8 tỷ đồng/522 tỷ đồng) Thị phần trên địa bàn: + Thị phần không tính dư nợ QTDND cơ sở: Tổng dư nợ của Chi nhánh là 1.747 tỷ đồng/26.769 tỷ đồng của toàn tỉnh. Tốc độ tăng trưởng của Chi nhánh là + 17,96%/+22,66% tốc độ tăng của toàn tỉnh. Thị phần tín dụng của Chi nhánh chiếm 6,53% thị phần tín dụng trên địa bàn, giảm 0,26% điểm thị phần và giữ nguyên vị trí thứ 6/14 TCTD trên địa bàn so với cuối năm 2017 (Sau BIDV, Agribank, Vietinbank, MB, NH Chính sách) + Thị phần tính dư nợ QTDND cơ sở: Tổng dư nợ của Chi nhánh là 1.747 tỷ đồng/28.234 tỷ đồng của toàn tỉnh. Tốc dộ tăng trưởng của Chi nhánh là + 17,96%/+23,13% tốc độ tăng trưởng toàn tỉnh. Thị phần tín dụng của Chi nhánh chiếm 6,19% thị phần tín dụng trên địa bàn, giảm 0,27% điểm thị phần và giữ nguyên vị trí thứ 6/14 TCTD trên địa bàn vào cuối năm 2017 (Sau BIDV, Agribank, Vietinbank, MB, NH Chính sách) 48 Bảng 2.4. Thị phần tín dụng các ngân hàng trên địa bàn tỉnh Quảng Bình năm 2016 - 2018 Năm VCB VIETIN BIDV AGRIBANK MB Các NHTMCP khác 2016 7,49% 6,11% 25,31% 24,28% 6,29% 30,52% Dư nợ (tỷ đồng) 1.184 967 4.001 3.839 994 2017 8,75% 7,35% 26,24% 25,16% 7,16% 25,34% Dư nợ (tỷ đồng) 1.142 1.211 4.326 4.148 1.204 2018 6,73% 7,9% 27,82% 25,05% 7,83% 24,66% Dư nợ (tỷ đồng) 1.286 1.510 5.317 4.787 1.496 (Nguồn: Vietcombank Quảng Bình) Chất lượng tín dụng: + Dư nợ nhóm 2: (tính cả phân loại nợ các TCTD khác theo CIC) là 12,9 tỷ đồng trong đó 10 tỷ đồng tại các Ngân hàng khác, cụ thể: Nợ nhóm 2 Doanh nghiệp là: 6,2 tỷ đồng(có 5 Doanh nghiệp), do Ngân hàng khác chuyển sang. Nợ nhóm 2 CIC các nhân là: 6,7 tỷ đồng tại ngân hàng khác là 3,8 tỷ đồng, tại Chi nhánh 2,9 tỷ đồng. + Dư nợ xấu (tính cả phân loại nợ các TCTD khác theo CIC): là 11,8 tỷ đồng (trong đó tại các ngân hàng khác là 9,5 tỷ đồng). Dư nợ xấu CIC doanh nghiệp là: 9,1 tỷ đồng, trong đó tại Chi nhánh 1 công ty với dư nợ 449 triệu đồng, tại Ngân hàng khác có 2 công ty với dư nợ là 8,7 tỷ đồng. Dư nợ xấu CIC cá nhân: 2,7 tỷ đồng, trong đó tại Chi nhánh là 1,8 tỷ đồng, tại Ngân hàng khác là 0,9 tỷ đồng. Trong năm 2018, Chi nhánh đã sử dụng DPRR là 25 tỷ đồng. Chi nhánh đã thu được 20,9 tỷ đồng nợ đã xử lý DPRR, đạt 178,29% kế hoạch năm 2018 (Kế hoạch năm 2018 là 11,7 tỷ đồng). 49 * Đánh giá công tác tín dụng: Đến 31/12/2018, Chi nhánh hoàn thành 101,43% số dư thời điểm dư nợ và 95,84% dư nợ bình quân. Trong đó: Chỉ tiêu dư nợ thể nhân hoàn thành trên 111,22% kế hoạch số dư và 100,9% kế hoạch số dư bình quân. Tuy nhiên, nợ nhóm 2 vẫn còn chiếm tỷ trọng lớn, và việc tăng trưởng dư nợ chủ yếu tập trung vào các tháng cuối năm và tỷ lệ dư nợ cầm cố còn cao. Chỉ tiêu dư nợ Doanh nghiệp đạt thấp cả về số dư thời điểm và bình quân, chưa đạt kế hoạch TW giao, đặc biệt dư nợ bình quân đạt 93% kế hoạch. + Đối với dư nợ bán buôn: Tuy đã tập trung tháo gỡ khó khăn cùng Doanh nghiệp, hạn chế nợ xấu phát sinh và thực hiện giảm dư nợ một số khách hàng theo định hướng của TW nhưng chưa chủ động vươn ra tìm kiếm khách hàng mới và việc giảm mạnh dư nợ từ đầu năm dẫn đến dư nợ bình quân thấp kéo theo thu lãi cho vay giảm. + Đối với SME: Dư nợ SME đạt thấp cả về số dư thời điểm và số dư bình quân. Nguyên nhân do giảm dư nợ một số ngành nghề theo định hướng của TW như may mặc, gỗ nguyên liệu. Việc phát triển khách hàng mới chưa đủ bù đắp dư nợ giảm của các khách hàng cũ. 2.1.3.3. Về các hoạt động dịch vụ ngân hàng a.) Hoạt động thanh toán trong nước: Vietcombank Quảng Bình thực hiện các thanh toán theo yêu cầu của khách hàng như trích tiền từ tài khoản tiền gửi của họ để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ hoặc nhập vào tài khoản tiền gửi của khách hàng tiền thu bán hàng và các khoản thu khác theo lệnh của họ. Vietcombank Quảng Bình cung cấp cho khách hàng nhiều phương tiện thanh toán tiện lợi như giấy nộp tiền mặt, giấy rút tiền mặt, séc, ủy nhiệm chi, ủy nhiệm thu, thẻ rút tiền, thẻ thanh toán, thẻ tín dụng Tùy theo nhu cầu, khách hàng có thể chọn cho mình phương thức thanh toán phù hợp. 50 Năm 2018, thu nhập từ thu phí thanh toán trong nước của Vietcombank Quảng Bình đạt 1.683 triệu đồng, tăng 609 triệu đồng (+56,7%) so với 2017. b.)Hoạt động thanh toán xuất nhập khẩu: Doanh số thanh toán XNK của Vietcombank Quảng Bình năm 2018 là 4.787.731 USD, giảm 11.081.137 USD (-69,83%) so với cùng kỳ năm 2017, chỉ đạt 28,16% kế hoạch (kế hoạch năm 2018 là 17.000.000 USD). Trong năm 2018, TF + chuyển tiền đi của Chi nhánh đạt 2.336.385 USD, đạt 23,36% kế hoạch năm 2018 (kế hoạch năm 2018 là 10.000.000 USD) Nguyên nhân: - Nguyên nhân khách quan: Doanh số thanh toán XNK của Chi nhánh cũng chịu ảnh hưởng từ thị trường của toàn tỉnh, khi thị trường xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc gặp nhiều khó khăn trong năm 2018 làm cho doanh số thanh toán XNK giảm mạnh, đặc biệt với hai mặt hàng chủ lực là gỗ và cao su. Mặt khác, theo định hướng của Vietcombank Trung Ương, Chi nhánh đã chủ động giảm dư nợ của các đơn vị kinh doanh hàng thương mại cao su và thương mại gỗ nguyên liệu thị trường xuất khẩu chủ yếu là Trung Quốc nên doanh số xuất khẩu hai lĩnh vực này vốn là thế mạnh Vietcombank Quảng Bình nay không còn. - Nguyên nhân chủ quan: Việc phát triển khách hàng mới thanh toán xuất nhập khẩu còn hạn chế, chưa bù đủ đắp vào doanh số giảm mạnh của khách hàng cũ. c.)Dịch vụ bảo lãnh: Vietcombank Quảng Bình cung cấp đến khách hàng các loại bảo lãnh như: Bảo lãnh vay vốn, Bảo lãnh thanh toán, Bảo lãnh dự thầu, Bảo lãnh thực hiện hợp đồng, Bảo lãnh bảo đảm chất lượng sản phẩm, Bảo lãnh thanh toán tiền ứng trước (Bảo lãnh hoàn trả tiền ứng trước, bảo lãnh hoàn trả tiền đặt cọc hoặc bảo lãnh tiền đặt cọc), Bảo lãnh khoản tiền giữ lại (Bảo lãnh chất lượng công trình/ Bảo lãnh bảo hành/ Bảo lãnh bảo dưỡng), Bảo lãnh đối 51 ứng theo quy trình của Vietcombank ban hành. Là tổ chức tín dụng có uy tín, quy trình bảo lãnh nhanh gọn vì thế dịch vụ bảo lãnh của Vietcombank Quảng Bình được các tổ chức cá nhân tin tưởng lựa chọn. Đến 31/12/2018, số dư bảo lãnh là 189,8 tỷ đồng, tăng 41,2 tỷ đồng (+27,69%) so với cuối năm 2017. Số dư bảo lãnh bình quân năm 2018 đạt 155,8 tỷ đồng, tăng 20 tỷ đồng (+14,81%) so với năm 2017, đạt 92,16% kế hoạch năm 2018 (kế hoạch 169 tỷ đồng, thiếu 13,3 tỷ đồng). c.) Thẻ và các dịch vụ đi kèm: Xác định thẻ là sản phẩm lõi để bán kèm, bán chéo sản phẩm, Vietcombank Quảng Bình luôn tiên phong đi đầu trong việc phát hành các loại thẻ: thẻ ghi nợ nội địa, thẻ ghi nợ quốc tế, thẻ tín dụng Trong giai đoạn 2016 - 2018 số lượng phát hành thẻ ghi nợ của Chi nhánh luôn hoàn thành và vượt kế hoạch TW giao, duy trì vị trí thứ 2/12 tổ chức phát hành thẻ. Đến 31/12/2018, thị phần thẻ VCB là 19,2%, sau Agribank. Đối thủ chính về thẻ của Chi nhánh là Ngân hàng Nông nghiệp. Phát huy được lợi thế về mạng lưới rộng khắp các huyện, thị, về tận thôn xã, ngoài ra, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt của các ngân hàng và san sẻ thị phần cho các ngân hàng ra đời sau (Maritimebank, ACB...) nên việc giữ thị phần hiện tại là mục tiêu của Vietcombank Quảng Bình trong thời gian tới. Đi kèm các sản phẩm thẻ là việc phát triển các đơn vị chấp nhận thẻ, các dịch vụ ngân hàng điện tử, dịch vụ SMS banking, Internet Banking, Mobile Banking... giúp khách hàng có thể kiểm soát hiệu quả tài khoản đồng thời thực hiện các giao dịch ngân hàng từ xa mà không cần đến ngân hàng. d.) Các hoạt động khác: Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình thực hiện dịch vụ chuyển tiền trong nước trong và ngoài hệ thống ngân hàng theo yêu cầu của tất cả các khách hàng có hoặc không có tài khoản tại Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình. Việc chuyển 52 tiền đi và nhận tiền được thực hiện thông qua các điểm giao dịch của ngân hàng, người thụ hưởng có thể nhận tiền ngay sau một phút kể từ khi khách hàng hoàn tất thủ tục chuyển tiền tại bất kỳ điểm giao dịch nào trong hệ thống Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình. Ngân hàng TMCP Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình triển khai các dịch vụ thanh toán tiền điện, nước, điện thoại với các khách hàng tổ chức, cá nhân thông qua việc trích nợ tự động từ tài khoản thanh toán... Những hoạt động dịch vụ này không chỉ tạo ra tiện ích cho xã hội mà còn góp phần nâng tầm của hoạt động ngân hàng trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. 2.1.4. Kết quả kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại Thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Bình Tổng thu: 247,5 tỷ đồng Tổng chi: 210,9 tỷ đồng Lợi nhuận trước DPRR 39,1 tỷ đồng/43,2 tỷ đồng, hoàn thành 90% kế hoạch. Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh (cân đối) năm 2018 đạt 36,6 tỷ đồng, tăng so với năm 2017 là 3,9 tỷ đồng (+12,09%) bao gồm các nhân tố chính sau: - Thu nhập lãi thuần đạt 70,2 tỷ đồng, tăng 10,3 tỷ đồng so với năm 2018 (năm 2017 đạt 59,9 tỷ đồng). - Thu nhập ròng về dịch vụ đạt 5,7 tỷ đồng, tăng 1,1 tỷ đồng so với năm 2017(năm 2017 đạt 4,6 tỷ đồng). - Thu nhập về kinh doanh ngoại tệ đạt 263 triệu đồng, tăng 158 triệu đồng so với năm 2017 (năm 2017 đạt 105 triệu đồng). - Thu từ nợ đã xử lý đạt 20,9 tỷ đồng, tăng 18,9 tỷ đồng so với năm 2017 (năm 2017 đạt 2 tỷ đồng). - Thu từ hoạt động khác đạt 502 triệu đồng, tăng 413 triệu đồng so với năm 2017 (năm 2017 đạt 89 triệu đồng) 53 - Chi phí hoạt động quản lý đạt 36,6 tỷ đồng, tăng 7,4 tỷ đồng so với năm 2017 (năm 2017 đạt 29,1 tỷ đồng), trong đó chi lương là 18,9 tỷ đồng tăng 3,9 tỷ đồng so với năm 2017, bình quân thu nhập cán bộ năm 2018 là 18,1 triệu đồng tăng 3 triệu đồng so với năm 2017. - Chi dự phòng đạt 24,3 tỷ đồng, tăng 19,5 tỷ đồng so với năm 2017 (năm 2017 đạt 4,8 tỷ đồng) * Về quản trị Nim: Theo báo cáo FTP Năm 2018: + Nim huy động vốn đạt 1,25% (số dư huy động bình quân đạt 1.321 tỷ đồng), giảm 0,28% so với năm 2017. + Nim cho vay đạt 3,04% (số dư cho vay bình quân đạt 1.535 tỷ đồng) tăng 0,23% so với năm 2017. 2.2. Thực trạng hiệu quả huy động vốn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Quảng Bình 2016 - 2018 2.2.1. Đối với các chỉ tiêu định tính - Về mức độ đa dạng các hình thức huy động: Trong 03 năm qua, Vietcombank Quảng Bìnhđã tập trung triển khai áp dụng rất nhiều gói, nhóm sản phẩm huy động vốn tới khách hàng, trong đó bao gồm 02 nhóm sản phẩm chính là giấy tờ có giá (được triển khai bình quân 2 đợt/năm) và huy động Tiết kiệm gắn với các hình thức khuyến mại, tặng quà, trúng thưởng,... (được triển khai bình quân 3-4 đợt/năm) tập trung vào chủ yếu vào đối tượng khách hàng cá nhân với sự phong phú của các loại hình sản phẩm huy động mà ngân hàng đưa vào áp dụng tại một thời điểm nhất định như việc đa dạng về kỳ hạn gửi, cách thức trả lãi, lãi suất huy động linh hoạt Khách hàng đến giao dịch tại ngân hàng có rất nhiều cơ hội để lựa chọn sản phẩm huy động vốn phù hợp với kế hoạch, nhu cầu của mình. 54 - Về mức độ thuận tiện cho khách hàng khi giao dịch: Tất cả các sản phẩm huy động vốn của Vietcombank Quảng Bìnhđều được triển khai thống nhất ở tất cả các địa điểm giao dịch thuộc mạng lưới hoạt động của Vietcombank Quảng Bình. Tất cả các khách hàng đến giao dịch tại các địa điểm giao dịch của Vietcombank Quảng Bình đều được phục vụ, đáp ứng nhu cầu một cách nhanh chóng, kịp thời với quy trình giao dịch khoa học, nhanh gọn, được khách hàng tin tưởng và ghi nhận. Với hệ thống hiện đại hóa ngân hàng, khách hàng có thể gửi tiền ở một nơi và rút tiền ở nhiều nơi, tại tất cả các điểm giao dịch của BIDV trên địa bàn và toàn quốc. - Về mức độ tuân thủ các chỉ tiêu về giới hạn an toàn, sự tuân thủ các quy định pháp luật về hoạt động ngân hàng, tính lành mạnh trong hoạt động kinh doanh: Thời gian qua, lãi suất huy động vốn trên thị trường có nhiều diễn biến phức tạp, cung - cầu vốn có nhiều biến động. Đặc biệt, trên địa bàn có một số NHTM cổ phần đã cạnh tranh không lành mạnh, nâng lãi suất huy động cao hơn mặt bằng chung, có biểu hiện hai giá lãi suất huy động (giá niêm yết và giá thực tế ngầm) gây mất ổn định thị trường và khó khăn cho công tác huy động vốn. Mặc dù vậy, nhưng đối với Vietcombank Quảng Bình đã nghiêm túc chấp hành cơ chế điều hành lãi suất của NHNN và Vietcombank. Vietcombank Quảng Bình đã liên tục điều chỉnh lãi suất huy động, đảm bảo hợp lý theo diễn biến cung - cầu tiền tệ trên địa bàn và chỉ đạo của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam cũng như khuyến cáo của Hiệp hội ngân hàng để nâng cao hiệu quả kinh doanh trong những tình huống biến động thị trường, giảm thiểu các tổn thất, góp phần ổn định thị trường tài chính tiền tệ. Tuy nhiên, việc nghiêm túc tuân thủ chấp hành các quy định có liên quan trong hoạt động của Vietcombank Quảng Bìnhnhiều khi lại bị các đối thủ lợi dụng để cạnh tranh không lành mạnh và lôi kéo khách hàng của Vietcombank Quảng Bình. 55 2.2.2. Về quy mô và tốc độ tăng trưởng Trong ba năm 2016 - 2018, tổng nguồn vốn huy động của Vietcombank Quảng Bìnhliên tục tăng cao qua qua các năm. Huy động vốn cuối kỳ đến 31/12/2018 đạt 2.418 tỷ đồng, tăng 58,9% so với năm 2016; tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 23,6%/năm. Huy động vốn bình quân đến 31/12/2018 đạt 2.040 tỷ đồng, với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm đạt 22,3%/năm. Quy mô và tốc độ tăng trưởng huy động vốn của Vietcombank Quảng Bình 3 năm qua (2016 -2018) được thể hiện qua Biểu đồ 2.1 dưới đây: Biểu đồ 2.1. Quy mô nguồn vốn huy động giai đoạn 2016 – 2018 Nguồn: Vietcombank Quảng Bình 2.2.2. Cơ cấu huy động vốn Nguồn vốn của Vietcombank Quảng Bình nhìn chung cũng bao gồm vốn chủ sở hữu, vốn huy động, vốn vay và các nguồn vốn khác. Để làm rõ hơn bản chất của nguồn vốn huy động tại đây, chúng ta sẽ phân tích nguồn vốn này trên quan điểm phân loại cơ cấu huy động vốn theo khách hàng, phân loại theo loại tiền và phân loại theo kỳ hạn (xem Bảng 2.6 và 2.7 dưới đây). 0 500 1,000 1,500 2,000 2,500 1,522 1,953 2,418 1,307 1,650 2,040 Huy động vốn cuối kỳ Huy động vốn bình quân 56 Bảng 2.5. Huy động vốn giai đoạn 2016 - 2018 theo khách hàng, loại tiền Đơn vị: Tỷ đồng TT Chỉ tiêu Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Tổng nguồn vốn huy động 1,522 1,953 2,418 1. Phân theo khách hàng 1.1 Tiền gửi Tổ chức kinh tế 250 264 305 1.2 Tiền gửi Dân cư 1,260 1,680 2,105 1.3 Tiền gửi Định chế tài chính 12 9 8 2. Phân theo loại tiền 2.1 Tiền gửi VND 1,478 1,911 2,382 2.2 Tiền gửi ngoại tệ (quy đổi) 44 42 36 3. Phân theo kỳ hạn 3.1 Tiền gửi dưới 12 tháng 986 1,531 2,024 3.2 Tiền gửi từ 12 tháng trở lên 536 441 394 (Nguồn: Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh giai đoạn 2016 - 2018 của Vietcombank Quảng Bình) Bảng 2.6. Cơ cấu huy động vốn giai đoạn 2016 - 2018 Đơn vị:% TT Chỉ tiêu Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Nguồn vốn huy động 1. Phân theo khách hàng 100% 100% 100% 1.1 Tiền gửi Tổ chức kinh tế 16,4% 13,5% 12,6% 1.2 Tiền gửi Dân cư 82,8% 86,0% 87,1% 1.3 Tiền gửi Định chế tài chính 0,8% 0,5% 0,3% 2. Phân theo loại tiền 100% 100% 100% 2.1 Tiền gửi VND 97,1% 97,8% 98,5% 2.2 Tiền gửi ngoại tệ (quy đổi) 2,9% 2,2% 1,5% 3. Phân theo kỳ hạn 100% 100% 100% 3.1 Tiền gửi dưới 12 tháng 64,8% 77,4% 83,7% 3.2 Tiền gửi từ 12 tháng trở lên 35,2% 22,6% 16,3% (Nguồn: Báo cáo tổng kết hoạt động kinh doanh giai đoạn 2016- 2018 của Vietcombank Quảng Bình) 57 Qua 02 bảng số liệu trên, có thể thấy rằng Vietcombank Quảng Bình đang có một cơ cấu huy động chưa hợp lý, thể hiện ở chỗ tiền gửi dân cư chiếm tỷ trọng cao trong tổng nguồn vốn và tăng trưởng nhanh qua các năm, tiền gửitổ chức kinh tế cũng được tăng cường qua các năm nhưng tiền gửi Định chế tài chính giảm qua các năm. Tiền gửi chủ yếu là VND và tăng trưởng mạnh ở loại tiền VND, tiền gửi ngoại tệ không tăng và có xu hướng giảm. Xét về thời hạn huy động thì chủ yếu là tiền gửi có kỳ hạn dưới 12 tháng. Cụ thể về cơ cấu huy động vốn đến 31/12/2018: * Huy động vốn phân theo khách hàng: cơ cấu vốn huy động phân theo đối tượng khách hàng giai đoạn 2016 - 2018 được thể hiện ở Biểu đồ2.3 như sau: Biểu đồ 2.2. Cơ cấu vốn huy động phân theo đối tượng khách hàng giai đoạn 2016 - 2018 Nguồn: Vietcombank Quảng Bình Tính đến 31/12/2018: + Huy động vốn từ Tổ chức kinh tế đạt 305 tỷ đồng, tăng 22% so với 31/12/2016, mức tăng trưởng bình quân hàng năm 15%/năm. + Huy động vốn từ dân cư đạt 2.105 tỷ đồng, tăng 67,1% so với 31/12/2016, mức tăng trưởng bình quân hàng năm là 28,3%/năm. + Huy động vốn từ định chế tài chính giảm dần qua các năm, mức giảm bình quân là 19%/năm. Năm 2018 đạt 8 tỷ đồng. - 500 1,000 1,500 2,000 2,500 250 264 305 1,260 1,680 2,105 12 9 8 Tiền gửi Tổ chức kinh tế Tiền gửi Dân cư Tiền gửi Định chế tài chính 58 *Huy động vốn phân theo loại tiền: + Huy động vốn bằng VND đạt 2.382 tỷ đồng, tăng 61,2% so với 31/12/2016 với mức tăng bình quân hàng năm là 27,5%/năm. + Huy động vốn bằng ngoại tệ (qui đổi) đạt 36 tỷ đồng, giảm 18,2% so với 31/12/2016 với mức giảm bình quân hàng năm là 9%/năm (xem Biểu đồ2.7) Cơ cấu vốn huy động phân theo loại tiền của Vietcombank Quảng Bìnhgiai đoạn 2016 - 2018 được thể hiện qua Biểu đồ 2.3 như sau: Biểu đồ 2.3. Cơ cấu vốn huy động phân theo loại tiền giai đoạn 2016 - 2018 Nguồn: Vietcombank Quảng Bình Nhìn chung, trong tổng nguồn vốn huy động của Vietcombank Quảng Bình, huy động VND luôn chiếm một tỷ trọng lớn và tăng mạnh; huy động ngoại tệ còn thấp và chưa tương xứng với tiềm năng vị thế của Vietcombank Quảng Bìnhtrên địa bàn. * Huy động vốn phân theo kỳ hạn:Cơ cấu vốn huy động phân theo kỳ hạn của Vietcombank Quảng Bìnhgiai đoạn 2016 - 2018 được thể hiện qua Biểu đồ 2.4 dưới đây: - 500 1,000 1,500 2,000 2,500 1,478 1,911 2,382 44 42 36 Tiền gửi VND Tiền gửi ngoại tệ (quy đổi) 59 Biểu đồ 2.4 - Cơ cấu vốn huy động phân theo kỳ hạn giai đoạn 2016 - 2018 Nguồn: Vietcombank Quảng Bình Biểu đồ 2.4 cho thấy, tính đến 31/12/2018: + Huy động vốn có kỳ hạn dưới 12 tháng đạt 2.024 tỷ đồng, chiếm 83,7% tổng nguồn vốn huy