Luận văn Hoàn thiện kế toán trên lương và các khoản trích theo lương trong Công ty vận tải biển III (VINASHIP)

­êi lao ®éng th× nguån nh©n c«ng cã thÓ bÞ kiÖt quÖ vÒ thÓ lùc, gi¶m sót vÒ chÊt l­îng lµm h¹n chÕ c¸c ®éng c¬ cung øng søc lao ®éng. BiÓu hiÖn râ nhÊt lµ t×nh tr¹ng c¾t xÐn thêi gian lµm viÖc, l·ng phÝ nguyªn vËt liÖu, lµm dèi, lµm Èu t¹o nªn m©u thuÉn gi÷a nh÷ng ng­êi lµm c«ng vµ chñ doanh nghiÖp, cã thÓ dÉn ®Õn l·n c«ng hoÆc ®×nh c«ng. Mét biÓu hiÖn mµ sù di chuyÓn lao ®éng, nhÊt lµ nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é chuyªn m«n vµ tay nghÒ cao sang nh÷ng doanh nghiÖp cã møc l­¬ng hÊp dÉn h¬n. HËu qu¶ g©y ra kh«ng nhá: võa lµm mÊt ®i nguån nh©n lùc quan träng, võa lµm thiÕu hôt lao ®éng côc bé, ®×nh ®èn hoÆc ph¸ vì tiÕn tr×nh b×nh th­êng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. *C¸c h×nh thøc l­¬ng: Mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau th× sÏ x¸c ®Þnh c¸c h×nh thøc l­¬ng kh¸c nhau cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña doanh nghiÖp m×nh. Nh­ng vÒ c¬ b¶n vÉn ph¶i ®¶m b¶o ®­îc nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. **TiÒn l­¬ng theo thêi gian: Theo h×nh thøc nµy, viÖc tÝnh tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng theo thêi gian lµm viÖc, theo nghµnh nghÒ vµ theo tr×nh ®é thµnh th¹o nghiÖp vô, kü thuËt chuyªn m«n cña ng­êi lao ®éng. Tuú theo tÝnh chÊt lao ®éng kh¸c nhau mµ mçi nghµnh, nghÒ, nghiÖp vô cô thÓ cã thang l­¬ng riªng. Trong mçi thang l­¬ng l¹i tuú theo tr×nh ®é thµnh th¹o nghiÖp vô, kü thuËt, chuyªn m«n mµ chia thµnh nhiÒu bËc l­¬ng, mçi bËc l­¬ng cã mét møc nhÊt ®Þnh. §¬n vÞ ®Ó tÝnh tiÒn l­¬ng theo thêi gian lµ l­¬ng th¸ng, l­¬ng ngµy, l­¬ng giê. TiÒn l­¬ng th¸ng lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cè ®Þnh hµng th¸ng trªn c¬ së hîp ®«ng lao ®éng. TiÒn l­¬ng ngµy lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho mét ngµy lµm viÖc ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn l­¬ng th¸ng. TiÒn l­¬ng giê lµ tiÒn l­¬ng tr¶ cho mét giê lao ®éng ®­îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tiÒn l­¬ng ngµy chia cho sè giê tiªu chuÈn (quy ®Þnh t¹i ®iÒu 68 cña Bé luËt lao ®éng). H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian ¸p dông ®èi víi c¸c nh©n viªn lµm c«ng t¸c hµnh chÝnh, qu¶n lý kinh tÕ vµ c¸c nh©n viªn thuéc c¸c nghµnh ho¹t ®éng kh«ng cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt. Tuú theo yªu cÇu vÒ tr×nh ®é qu¶n lý thêi gian lao ®éng, doanh nghiÖp trÝnh tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n vµ theo thêi gian cã th­ëng. *H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n: Lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng dùa trªn thang l­¬ng, b¶ng l­¬ng do nhµ n­íc quy ®Þnh vµ c¸c kho¶n phô cÊp kh¸c. TiÒn l­¬ng cña mçi ng­êi ®­îc nhËn phô thuéc vµo cÊp bËc c«ng nh©n cao hay thÊp vµ thêi gian lµm viÖc nhiÒu hay Ýt. *H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng: §Ó kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm cña chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian gi¶n ®¬n, ¸p dông chÕ ®é tr¶ l­¬ng theo thêi gian cã th­ëng. NghÜa lµ th­ëng cña ng­êi lao ®éng ngoµi phÇn theo chÕ ®é chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc cßn ®­îc c«ng thªm mét kho¶n tiÒn kh¸c. Tuy nhiªn, ®Ó thùc hiÖn tèt chÕ ®é nµy cÇn quy ®Þnh râ rµng vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, an toµn kü thuËt lao ®éng... ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy kh«ng nh÷ng ph¶n ¸nh tr×nh ®é thµnh th¹o vµ thêi gian lµm viÖc thùc tÕ mµ nã cßn g¾n víi thµnh tÝch c«ng t¸c cña tõng ng­êi th«ng qua c¸c chØ tiªu xÐt th­ëng ®· ®¹t ®­îc. ChÕ ®é tr¶ l­¬ng nµy chñ yÕu ¸p dông víi nh÷ng c«ng nh©n phô, lµm viÖc phô nh­: c«ng nh©n söa ch÷a, ®iÒu chØnh thiÕt bÞ. Ngoµi ra, cßn ¸p dông víi nh÷ng c«ng nh©n chÝnh lµm viÖc ë nh÷ng kh©u s¶n xuÊt cã tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸ cao, tù ®éng ho¸ hoÆc nh÷ng c«ng viÖc tuyÖt ®èi ®¶m b¶o chÊt l­îng. C¸c doanh nghiÖp th­¬ng chØ ¸p dông h×nh thøc tiÒn l­¬ng thêi gian cho nh÷ng c«ng viÖc ch­a x©y dùng ®­îc ®Þnh møc lao ®éng, ch­a cã ®¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm (c«ng viÖc hµnh chÝnh, t¹p vô...) v× b¶n th©n tiÒn l­¬ng nµy cßn cã nh÷ng h¹n chÕ lín: ch­a g¾n víi kÕt qu¶ lao ®éng, kÐm kÝch thÝch ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh c¸c h×nh thøc tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng còng lµ mét yÕu tè quan träng gãp phÇn khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt vµ chÊt l­îng c«ng viÖc, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶ cao. Mét sè h×nh thøc tiÒn th­ëng th­êng ®­îc ¸p dông lµ: + Th­ëng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng + Th­ëng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu + Th­ëng s¸ng kiÕn +Th­ëng cuèi n¨m. C¸c møc th­ëng nµy ®­îc trÝch tõ quü l­¬ng. TiÒn l­¬ng d­íi bÊt kú h×nh thøc nµo còng ph¶i ®¶m b¶o mét sè yªu cÇu sau: +T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh. +Ph¶i cã t¸c dông tÝch cùc. +Ph¶i linh ho¹t, mÒm dÎo nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiªn naykhi nÒn kinh tÕ ®ang chuyÓn ®æi, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn. ViÖc tÝnh tr¶ l­¬ng theo thêi gian ch­a ®¶m b¶o ®Çy ®ñ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng, v× nã ch­a tÝnh ®Õn m«t c¸ch ®Çy ®ñ chøc n¨ng ®ßn bÈy kinh tÕ cña tiÒn l­¬ng trong viÖc kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ch­a ph¸t huy ®­îc kh¶ n¨ng s½n cã cña ng­êi lao ®éng t¹o ra s¶n phÈm cho x· héi. V× vËy mçi khi ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p thÝch hîp nh­ : khuyÕn khÝch s¶n xuÊt, kiÓm tra chÊp hµnh kû luËt lao ®éng nh»m t¹o cho ng­êi lao ®éng thùc hiÖn tù gi¸c lµm viÖc, lµm viÖc cã kû luËt vµ cã n¨ng suÊt cao. **H×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm : Lµ h×nh thøc tiÒn l­¬ng tÝnh theo khèi l­îng (sè l­îng) s¶n phÈm c«ng viÖc ®· hoµn thµnh nh»m ®¶m b¶o yªu cÇu chÊt l­îng quy ®Þnh vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng tÝnh cho mét ®¬n vÞ s¶n phÈm c«ng viÖc ®ã. TiÒn l­¬ng s¶n phÈm ph¶i tr¶ tÝnh b»ng c«ng thøc: TiÒn l­¬ng s¶n phÈm = khèi l­îng s¶n phÈm x ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm §Ó h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ph¸t huy ®Çy ®ñ c¸c t¸c dông, ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, khi tiÕn hµnh tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm cÇn ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau: -Ph¶i x©y dùng ®­îc®Þnh møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc, §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tÝnh to¸n ®¬n gi¸ tr¶ c«ng chÝnh x¸c. -Tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc, KÕt qu¶ hoµn thµnh møc lao ®éng trong ca lµm viÖc. Ngoµi sù cè g¾ng cña mçi ng­êi lao ®éng cßn do tr×nh ®é tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc quyÕt ®Þnh. Tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc, h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thêi gian kh«ng lµm theo s¶n phÈm sÏ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hoµn thµnh v­ît møc quy ®Þnh. -Thùc hiªn tèt c«ng t¸c thèng kª, kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, Do thu nhËp phô thuéc vµo sè l­îng s¶n phÈm ®¹t tiªu chuÈn quy ®Þnh ®· s¶n xuÊt ra vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng nªn muèn tr¶ l­¬ng chÝnh x¸c cÇn ph¶i tæ chøc c«ng t¸c thèng kª, nghiÖm thu s¶n phÈm. -Lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ, t­ t­ëng cho ng­êi lao ®éng ®Ó hä nhËn thøc râ tr¸ch nhiÖm khi lµm viÖc h­ëng l­¬ng theo s¶n phÈm, tr¸nh khuynh h­íng chØ chó ý ®Õn khèi l­¬ng s¶n phÈm, kh«ng chó ý ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. ViÖc x¸c ®Þnh tiÒn l­¬ng s¶n phÈm ph¶i dùa trªn c¬ së c¸c tµi s¶n vÒ h¹ch to¸n kÕt qu¶ lao ®éng. TiÒn l­¬ng s¶n phÈm cã thÓ ¸p dông ®èi víi lao ®éng trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm gäi lµ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm trùc tiÕp, hoÆc cã thÓ ¸p dông ®èi víi ng­êi gi¸n tiÕp phôc vô s¶n xuÊt vµ gäi lµ tiÒn l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp. §Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm doanh nghiÖp cã thÓ ¸p dông c¸c ®¬n gi¸ l­¬ng s¶n phÈm kh¸c nhau. *TiÒn l­¬ng s¶n phÈm gi¶n ®¬n: +TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp: Kh«ng h¹n chÕ tiÒn l­¬ng ®­îc lÜnh. §­îc x¸c ®Þnh: tiÒn l­¬ng = sè l­îng s¶n phÈm, x §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng lao vô c«ng viÖc hoµn thµnh s¶n phÈm ®· quy ®Þnh H×nh thøc tiÒn l­¬ng nµy th­êng ®­îc ¸p dông víi c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸. +TiÒn l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp : C¨n cø vµo kÕt qu¶ lao ®éng cña c«ng nh©n trùc tiªp s¶n xuÊt mµ ng­êi phô viÖc ®· phôc vô ®Ó tÝnh tr¶ l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®­îc ¸p dông ®Ó tr¶ l­¬ng cho c«ng nh©n lµm c¸c c«ng viÖc phôc vô s¶n xuÊt nh­ : vËn chuyÓn vËt liÖu, thµnh phÈm hay b¶o d­ìng m¸y mãc... lao ®éng cña nh÷ng c«ng nh©n nµy kh«ng trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm nh­ng l¹i ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt mµ hä phôc vô ®Ó tÝnh l­¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp. H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy khuyÕn khÝch c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, chó ý c¶i tiÕn c«ng t¸c phôc vô s¶n xuÊt. *TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn: Theo h×nh thøc nµy, ngoµi tiÒn l­¬ng tÝnh theo s¶n phÈm trùc tiÕp cßn tïy vµo møc ®é v­ît ®Þnh møc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®Ó tÝnh thªm mét kho¶n l­¬ng theo tû lÖ luü tiÕn. Sè l­îng s¶n phÈm hoµn thµnh v­ît møc quy ®Þnh cµng cao th× sè tiÒn l­¬ng tÝnh thªm cµng nhiÒu. TiÒn l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn cã t¸c dông kÝch thÝch m¹nh mÏ viÖc t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, do vËy ®­îc ¸p dông ë kh©u quan träng, cÇn thiÕt ph¶i ®Èy m¹nh tèc ®é s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o thêi gian ho½c c©n ®èi. ¸p dông h×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy ®ßi hái ph¶i tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ sè l­îng vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. Tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn chØ nªn ¸p dông trong nh÷ng thêi gian ng¾n, c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt. *TiÒn l­¬ng s¶n phÈm cã th­ëng: Lµ h×nh thøc l­¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp kÕt hîp víi chÕ ®é tiÒn th­ëng trong s¶n xuÊt nh­: th­ëng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, th­ëng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu... Tuú theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt mµ ¸p dông chÕ ®é tiÒn th­ëng cho thÝch hîp. * TiÒn l­¬ng s¶n phÈm kho¸n : +TiÒn l­¬ng s¶n phÈm kho¸n theo s¶n phÈm cuèi cïng: C¨n cø víi khèi l­îng s¶n phÈm, c«ng viÖc hoµn thµnh trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, nh»m khuyÕn khÝch lao ®éng c¶i tiÕn kü thuËt vµ tæ chøc hîp lý ho¸ s¶n xuÊt t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. +TiÒn l­¬ng kho¸n khèi l­îng hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh: H×nh thøc tr¶ l­¬ng nµy còng lµ h×nh thøc tr¶ l­¬ng theo s¶n phÈm ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc gi¶n ®¬n, nh÷ng c«ng viÖc cã tÝnh chÊt ®ét xuÊt. VÝ dô nh­: Kho¸n bèc xÕp, kho¸n vËn chuyÓn nguyªn vËt liÖu... Nh×n chung, tiÒn l­¬ng s¶n phÈm cã nhiÒu ­u ®iÓm : §¶m b¶o nguyªn t¾c ph©n phèi lao ®éng theo sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng, khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ vµ chÊt l­îng s¶n phÈm. ViÖc tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng kh«ng chØ c¨n cø vµo thang l­¬ng, bËc l­¬ng, c¸c ®Þnh møc tiªu chuÈn mµ cßn ph¶i lùa chän h×nh thøc tiÒn l­¬ng thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng nghµnh vµ doanh nghiÖp. Cã nh­ vËy míi ph¸t huy ®­îc t¸c dông cña tiÒn l­¬ng, võa bï ®¾p ®­îc hao phÝ lao ®éng sèng, võa lµm ®ßn bÈy kÝch thÝch ng­êi lao ®éng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. 3/C¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: Ngoµi tiÒn l­¬ng tr¶ cho ng­êi lao ®éng theo chÕ ®é hiÖn hµnh, doanh nghiÖp cßn ph¶i nép c¸c quü nh­: Quü BHXH nh»m ®¶m b¶o vËt chÊt, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ng­êi lao ®éng khi hä gÆp rñi ro, Quü BHYT nh»m hç trî cho viÖc phßng vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho ng­êi lao ®éng. LËp nguån KPC§ ®Ó nh»m ch¨m lo b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng­êi lao ®éng. *BHXH: Trong cuéc sèng hµng ngµy, con ng­êi kh«ng thÓ tr¸nh khái mäi rñi ro vÒ kinh tÕ, tinh thÇn. ChÝnh v× nhu cÇu nµy mµ n¶y sinh ra nhiÒu c¬ chÕ b¶o hiÓm. Quü BHXH còng ra ®êi trªn c¬ së ®ã. Quü BHXH ®­îc h×nh thµnh tõ nh÷ng nguån sau: -Ng­êi sö dông lao ®éng ®ãng gãp 15% tæng quü l­¬ng cña nh÷ng ng­êi tham gia BHXH trong ®¬n vÞ. Kho¶n nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. -Ng­êi lao ®éng ®ãng gãp 5% tiÒn l­¬ng th¸ng, kho¶n nµy trõ vµo l­¬ng hµng th¸ng cña ng­êi lao ®éng. -Nhµ n­íc ®ãng gãp, hç trî thªm ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn chÕ ®é BHXH ®èi víi ng­êi lao ®éng. -C¸c nguån kh¸c. *Quü BHXH ®­îc chi tr¶ trong nh÷ng tr­êng hîp cô thÓ sau: +Trî cÊp thai s¶n cho ng­êi lao ®éng n÷ cã thai, sinh con. Møc trî cÊp b»ng 100% l­¬ng +Trî cÊp tai nan lao ®éng hoÆc bÖnh nghÒ nghiÖp do ng­êi lao ®éng bÞ tai n¹n lao ®éng,KHH gia ®×nh, con èm. Møc trî cÊp b»ng 75% l­¬ng. Ngoµi ra cßn ®­îc h­ëng c¸c kho¶n chÕ ®é kh¸c... +Trî cÊp chÕ ®é h­u trÝ +Chi chÕ ®é tö tuÊt cho nh©n th©n ng­êi lao ®éng trong tr­êng hîp ng­êi lao ®éng bÞ chÕt. Quü BHXH ®­îc ph©n cÊp qu¶n lý sö dông. Mét bé phËn ®­îc nép lªn c¬ quan qu¶n lý chuyªn nghµnh ®Ó cho c¸c tr­êng hîp quy ®Þnh (nghØ h­u, mÊt søc), mét bé phËn ®­îc ®Ó l¹i dïng chi tiªu trùc tiÕp t¹i doanh nghiÖp cho nh÷ng tr­êng hîp nhÊt ®Þnh nh­: èm ®au, thai s¶n... vµ tæng hîp chi tiªu ®Ó quyÕt to¸n víi c¬ quan chuyªn tr¸ch. ViÖc sö dông chi tiªu quü BHXH dï ë cÊp qu¶n lý nµo còng ph¶i thùc hiÖn theo chÕ ®é quy ®Þnh. * BHYT: BHYT thùc chÊt lµ sù trî gióp vÒ y tÕ cho ng­êi tham gia b¶o hiÓm nh»m gióp hä mét phÇn nµo ®ã trang tr¶i tiÒn kh¸m ch÷a bÖnh, tiÒn viÖn phÝ, tiÒn thuèc thang. Môc ®Ých chÝnh cña BHYT lµ t¹o mét m¹ng l­íi b¶o vÖ søc khoÎ toµn céng ®ång. Quü BHYT ®­îc h×nh thµnh tõ hai nguån: -Doanh nghiÖp ®ãng gãp 2% tiÒn l­¬ng thùc tÕ ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng hµng th¸ng. Kho¶n nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh. -Ng­êi lao ®éng ®ãng gãp 1% tiÒn l­¬ng thùc tÕ hµng th¸ng cña m×nh. Kho¶n nµy ®­îc khÊu trõ vµo l­¬ng cña ng­êi lao ®éng. BHYT ®­îc nép lªn c¬ quan chuyªn m«n, chuyªn tr¸ch (th­êng d­íi h×nh thøc chñ yÕu lµ mua BHYT) ®Ó phôc vô vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho c«ng nh©n viªn nh­: kh¸m ch÷a bÖnh... * KPC§: C«ng ®oµn lµ mét tæ chøc ®oµn thÓ ®¹i diÖn cho ng­êi lao ®éng, ®øng ra b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng­êi lao ®éng, vµ lµ cÇu nèi gi÷a l·nh ®¹o víi c«ng nh©n viªn. §Ó cã kinh phÝ ho¹t ®éng, hµng th¸ng doanh nghiÖp trÝch 2% tæng sè tiÒn l­¬ng thùc tÕ tr¶ cho ng­êi lao ®éng trong th¸ng. Kho¶n nµy ®­îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Quü KPC§ ®­îc ph©n chia nh­ sau: +1% nép cho c«ng ®oµn cÊp trªn ®Ó duy tr× tæ chøc bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ®oµn cÊp trªn. +1% cßn l¹i ®Ó phôc vô cho c¸c ho¹t ®éng cña c«ng ®oµn c¬ së. ViÖc qu¶n lý, trÝch lËp, chi tiªu sö dông c¸c quü BHXH, BHYT, KPC§ cã ý nghÜa v« cïng quan träng kh«ng nh÷ng ®èi víi viÖc tÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh mµ cßn c¶ víi viÖc ®¶m b¶o quyÒn lîi ng­êi lao ®éng trong doanh nghiÖp. 4/ Yªu cÇu qu¶n lý ®èi víi kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: Nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn, tiÒn l­¬ng mét mÆt g¾n liÒn víi ®êi sèng vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn cña ng­êi lao ®éng; mÆt kh¸c nã còng t¹o nªn chi phÝ cña doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, c«ng t¸c qu¶n lý tiÒn l­¬ng ph¶i lµm sao tho¶ m·n c¶ hai mÆt nãi trªn. §Ó cã thÓ kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lîi Ých c¸ nh©n vµ môc tiªu chung cña doanh nghiªp, cÇn lµm ®­îc Ýt nhÊt hai viÖc: -Sö dông hîp lý, linh ho¹t quü tiÒn l­¬ng. Tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ, nh­ng kh«ng thÓ gi¶m, c¾t xÐn qu¸ møc tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n. X©y dùng thøc tr¶ l­¬ng phong phó, khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng b¨ng nh÷ng møc th­ëng kh¸c nhau, sö dông lµm ®ßn bÈy thóc ®Èy doanh nghiÖp ®i lªn. -TÝnh to¸n ®óng, ®ñ, kÞp thêi sè tiÒn l­¬ng cho ng­êi lao ®éng. Møc l­¬ng ph¶i phï hîp, Ýt nhÊt ph¶i ®¶m b¶o nhu cÇu tèi thiÓu, t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng nh©n yªn t©m s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng. 5/ NhiÖm vô cña kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: TiÒn l­¬ng kh«ng chØ lµ mèi quan t©m riªng cña ng­êi lao ®éng mµ cßn lµ vÊn ®Ò doanh nghiÖp cÇn ®Æc biÖt chó ý, v× kho¶n nµy cã liªn quan ®Õn chi phÝ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nãi chung vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nãi riªng. V× vËy kÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ b¶o hiÓm ë doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô c¬ b¶n sau: -Tæ chøc ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh tæng hîp mét c¸ch trung thùc kÞp thêi ®Çy ®ñ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng, t×nh h×nh sö dông thêi gian lao ®éng vµ kÕt qu¶ lao ®éng. -TÝnh to¸n chÝnh x¸c, kÞp thêi ®óng chÝnh s¸ch, chÕ ®é c¸c kho¶n tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng, c¸c kho¶n trî cÊp ph¶i tr¶ ng­êi lao ®éng. Ph¶n ¸nh kÞp thêi ®Çy ®ñ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n trªn cho ng­êi lao ®éng. -Thùc hiªn kiÓm tra t×nh h×nh huy ®éng vµ sö dông lao ®éng, t×nh h×nh chÊp hµnh c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é lao ®éng tiÒn l­¬ng, BHXH, t×nh h×nh sö dông quü l­¬ng, BHXH. -TÝnh to¸n ph©n bæ hîp lý, chÝnh x¸c chi phÝ vÒ tiÒn l­¬ng (tiÒn c«ng) c¸c kho¶n trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cho c¸c ®èi t­îng sö dông liªn quan. -§Þnh kú tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh lao ®éng, t×nh h×nh qu¶n lý vµ chi tiªu quü l­¬ng. Cung cÊp c¸c th«ng tin kinh tÕ cÇn thiÕt cho c¸c bé phËn liªn quan. II/ KÕ to¸n tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: 1.Thñ tôc tÝnh l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng: §Ó thanh to¸n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cho ng­êi lao ®éng, hµng th¸ng kÕ to¸n doanh nghiÖp ph¶i lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng cho tõng tæ, ®éi, ph©n x­ëng s¶n xuÊt vµ c¸c phßng ban c¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh l­¬ng cho tõng ng­êi. Trªn b¶ng tÝnh l­¬ng cÇn ghi râ tõng kho¶n tiÒn l­¬ng (l­¬ng s¶n phÈm, l­¬ng thêi gian), c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, c¸c kho¶n khÊu trõ vµ sè tiÒn ng­êi lao ®éng cßn ®­îc lÜnh. Kho¶n thanh to¸n vÒ trî cÊp BHXH còng ®­îc lËp t­¬ng tù. Sau khi kÕ to¸n tr­ëng kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ký, gi¸m ®èc duyÖt “B¶ng thanh to¸n tiÒn l­¬ng vµ BHXH’’ sÏ ®­îc lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n l­¬ng vµ BHXH cho tõng ng­êi lao ®éng. Th«ng th­êng t¹i c¸c doanh nghiÖp, viÖc thanh to¸n l­¬ng vµ kho¶n kh¸c cho ng­êi lao ®éng ®­îc chia thµnh hai kú: kú I t¹m øng vµ kú II sÏ nhËn sè cßn l¹i sau khi ®· trõ c¸c kho¶n thanh to¸n l­¬ng, thanh to¸n BHXH. B¶ng kª danh s¸ch nh÷ng ng­êi ch­a lÜnh l­¬ng cïng víi c¸c chøng tõ vµ b¸o c¸o thu, chi tiÒn mÆt ph¶i ®­îc chuyÓn kÞp thêi cho kÕ to¸n ghi sæ. 2.C¸c chøng tõ sö dông cña kÕ to¸n tiÒn l­¬ng: B¶ng chÊm c«ng – MÉu sè 01-TLL§ PhiÕu nghØ h­ëng BHXH – MÉu sè 03-TLL§ PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh – MÉu sè 06-TLL§ PhiÕu b¸o lµm thªm giê, lµm ®ªm – MÉu sè 07-TLL§ Hîp ®ång giao kho¸n - MÉu sè 08-TLL§ Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng – MÉu sè 09-TLL§ B¶ng theo dâi c«ng t¸c tæ B¶ng tæng hîp thêi gian lao ®éng B¶ng tæng hîp tiÒn l­¬ng... 3.Tµi kho¶n sö dông: KÕ to¸n tÝnh vµ thanh to¸n tiÒn l­¬ng, c¸c kho¶n kh¸c cho ng­êi lao ®éng, c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng. KÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau: **TK 334: Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp vÒ tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, trî cÊp BHXH, tiÒn th­áng vµ c¸c kho¶n kh¸c thuéc vÒ thu nhËp cña c«ng nh©n viªn. **TK 338: Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c. Tk nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép cho c¬ quan ph¸p luËt, cho tæ chøc ®oµn thÓ x· héi, cho cÊp trªn vÒ kinh phÝ c«ng ®oµn, BHXH, BHYT vµ c¸c kho¶n khÊu trõ vµo l­¬ng theo quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n, gi¸ trÞ thõa chê xö lý, c¸c kho¶n vay m­în t¹m thêi. C¸c TK cÊp 2: TK 3381- Tµi s¶n thõa chê gi¶i quyÕt TK 3382-Kinh phÝ c«ng ®oµn TK 3383-B¶o hiÓm x· héi TK 3384-B¶o hiÓm y tÕ TK 3387-Doanh thu ch­a thùc hiÖn TK 3388 – Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c **TK 335 : Chi phÝ ph¶i tr¶: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ®­îc ghi nhËn lµ chi phÝ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong kú ch­a ph¸t sinh, nh­ng ch¾c ch¾n sÏ ph¸t sinh trong kú nµy hoÆc kú sau. 4.Tr×nh tù kÕ to¸n : Hµng th¸ng, hµng quý, doanh nghiÖp th­¬ng ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô chñ yÕu liªn quan ®Õn tiÒn l­¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l­¬ng nh­ sau: *.Hµng th¸ng, tÝnh tiÒn l­¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t­îng kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n: Nî TK 622 (NÕu lµ tiÒn l­¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm) Nî TK 627 (6271) (TiÒn lu¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý vµ phôc vô s¶n xuÊt ë ph©n x­ëng (®éi) s¶n xuÊt) Nî TK 641 (6411) (TiÒn l­¬ng cho nh©n viªn b¸n hµng) ... Cã TK 334- Tæng sè tiÒn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn hang th¸ng. *.TiÒn th­ëng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn: Nî TK 431(4311) (Th­ëng thi ®ua tõ quü khen th­ëng) Nî TK 622,627,641,642... (PhÇn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh) Cã TK 334 (Tæng sè tiÒn th­ëng ph¶i tr¶) *.TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ hµng th¸ng: Nî TK 622,627,641,642... (PhÇn tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh) Nî TK 334 (PhÇn trõ vµo thu nhËp cña ng­êi lao ®éng ) Cã Tk 338 (3382, 3383, 3384) (Theo tæng c¸c kho¶n kinh phÝ trªn ph¶i trÝch lËp theo chÕ ®é). *.B¶o hiÓm x· héi ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn: Tr­êng hîp doanh nghiÖp nép toµn bé c¸c kho¶n BHXH lªn cÊp trªn, doanh nghiÖp cã thÓ chi hé (øng hé) cho c«ng nh©n viªn vµ thanh to¸n khi nép c¸c kho¶n kinh phi nµy ®èi víi c¬ quan qu¶n lý, kÕ to¸n ghi: Nî TK 138(1388) –Ph¶i thu kh¸c Cã TK 334 *.C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp cña CNV, kÕ to¸n ghi: Nî TK 334 (Tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ ) Cã TK 333(3334) (ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp ) Cã 141, 138.... *. Thanh to¸n tiÒn l­¬ng, tiÒn c«ng, BHXH cho c«ng nh©n viªn: Nî TK 334 Cã TK 111,112 *.ChuyÓn tiÒn nép BHXH, BHYT, KPC§: Nî TK 338-Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c. Cã TK 111 *.Chi tiªu chi phÝ c«ng ®oµn ®Ó l¹i cho doanh nghiÖp: Nî TK 338(3382) Cã TK 111,112 *.§Õn hÕt kú tr¶ l­¬ng cßn cã c«ng nh©n ch­a ®­îc lÜnh, kÕ to¸n chuyÓn l­¬ng ch­a lÜnh thµnh c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c. Nî TK 334 Cã TK 338 (3382) *.NÕu doanh nghiÖp thùc hiÖn trÝch tr­íc tiÒn l­¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt, kÕ to¸n ghi: Nî TK 622-Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp. Cã TK 335-Chi phÝ ph¶i tr¶. Thùc tÕ khi tr¶ l­¬ng nghØ phÐp, kÕ to¸n ghi: Nî TK 335 Cã TK 334. Tr×nh tù kÕ to¸n trªn ®­îc kh¸i qu¸t qua c¸c s¬ ®å sau: a/ S¬ ®å kÕ to¸n thanh to¸n víi CNV : TK 141,138 TK334 _Ph¶i tr¶ CNV TK 154,241,335 338,333 627,642 C¸c kho¶n khÊu trõ vµo l­¬ng tiÒn l­¬ng,tiÒn c«ng, Phô cÊp +T¹m øng chi kh«ng hÕt tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ CNV + Thu båi th­êng vËt ch¸t theo quyÕt ®Þnh xö lý +BHXH, BHYT, KPC§ TK 111 TK 415 (4158) øng vµ thanh to¸n l­¬ng TiÒn th­ëng ph¶i tr¶ CNV vµ c¸c kho¶n kh¸c cho CNV TK512 TK 338(3383) (Chi tiÕt DTNB) BHXH ph¶i tr¶ cho CNV Chi tr¶ cho CNV b»ng S¶n phÈm, Hµng ho¸ TK33311 ThuÕ GTGT ®Çu ra b/ S¬ ®å kÕ to¸n trÝch nép vµ thanh to¸n BHXH: b1. S¬ ®å sè 02. S¬ ®å kÕ to¸n trÝch nép BHXH: TK 111,112 TK 338(3383) - BHXH TK 627, 641, 642 Nép 20% BHXH TÝnh, trÝch 15% BHXH cho c¬ quan BHXH vµo CP SXKD TK 334 5% BHXH khÊu trõ vµo l­¬ng CNV b.2/S¬ ®å sè 03. S¬ ®å kÕ to¸n thanh to¸n BHXH : TK 111 TK 334 TK 138(1381) TK 111, 112 Khi ®­îc c¬ quan BHXH thanh to¸n Khi chi tr¶ BHXH ph¶i tr¶ cho Sè BHXH ®· chi BHXH cho CNV CNV tr¶ cho CNV C/ KÕ to¸n kinh phÝ c«ng ®oµn : S¬ ®å sè 04. S¬ ®å kÕ to¸n trÝch nép vµ chi tiªu KPC§: TK 111,112,334 ... TK 338(3382) KPC§ TK 627, 641, 642 TrÝch 2% vµo CPSXKD - Nép KPC§ - Chi tiªu KPC§ TK 334 KPC§ ph¶i thu trõ vµo l­¬ng CNV ( nÕu cã ) TK 111,112 -KPC§ thu trùc tiÕp cña CNV -KPC§ ®­îc cÊp ®Ó chi tiªu d/KÕ to¸n trÝch vµ thanh to¸n BHYT : S¬ ®å sè 05. S¬ ®å kÕ to¸n trÝch vµ thanh to¸n BHYT: TK 111,112 TK338 (3384) BHYT TK 154,642... TrÝch 2% BHYT Khi mua thÎ BHYT vµo CPSXKD cho CNV TK 334 KhÊu trõ 1 % BHYT vµo l­¬ng cña CNV Ch­¬ng II C¸ch x©y dùng kÕ to¸n TiÒn l­¬ng thùc hiÖn 6 th¸ng ®Çu n¨m 2006 c«ng ty VËn t¶I BiÓn III I/ Ph­¬ng ¸n lao ®éng n¨m 2006 Tæng sè lao ®éng : 997 ng­êi 1. Lao ®éng s¶n xuÊt chÝnh : 839 ng­êi a. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i : 440 ng­êi b. Lao ®éng phôc vô, phô trî vµ qu¶n lý : 120 ng­êi c. Lao ®éng dù tr÷ : 241 ng­êi d. XÝ nghiÖp DÞch vô vËn t¶i : 18 ng­êi e. §éi söa ch÷a ph­¬ng tiÖn : 20 ng­êi 2. Lao ®éng s¶n xuÊt kh¸c : 158 ng­êi a. ThuyÒn viªn ®i lao ®éng hîp ®ång cho c¬ quan kh¸c : 65 ng­êi b. Ban dÞch vô B·i Container Chïa VÏ : 07 ng­êi c. Lao ®éng xÕp dì lµm thuª tai b·i Container Chïa VÏ : 71 ng­êi d. Lao ®éng kiÓm ®Õm lµm thuª tai b·i Container Chïa VÏ : 15 ng­êi II/c¸ch x©y dùng quü l­¬ng kÕ ho¹ch n¨m 2006 1.Nguån h×nh thµnh - C¨n cø vµo NghÞ ®Þnh 206/2004/ N§ - CP ngµy 14/12/2004 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp trong c¸c C«ng ty Nhµ n­íc. - Thùc hiÖn th«ng t­ sè 07/2005/TT-BL§TBXH ngµy 05/01/2005 cña Bé lao ®éng th­¬ng binh vµ X· héi H­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 206/2004/N§-CP cña ChÝnh phñ quy ®Þnh qu¶n lý lao ®éng, tiÒn l­¬ng vµ thu nhËp trong c¸c c«ng ty Nhµ n­íc. - Thùc hiÖn c«ng v¨n sè: 250/CV-TCTL ngµy 07/03/2005 Tæng c«ng ty Hµng H¶i ViÖt Nam vÒ viÖc "X©y dùng kÕ ho¹ch sö dông lao ®éng vµ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng n¨m 2005". - C¨n cø tê tr×nh sè: 228/ T.Tr-§ML§ ngµy 12 th¸ng 04 n¨m 2006 vÒ viÖc tr×nh Tæng c«ng ty Hµng H¶i ViÖt Nam duyÖt ®Þnh møc hao phÝ lao ®éng tæng hîp. - C¨n c­ vµo ®Æc ®iÓm vµ quy tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ, ®ång thêi ®Ó chi tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng ®¹t hiÖu qu¶, s¸t víi thùc tÕ thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng ty VËn t¶i biÓn III chän chØ tiªu n¨m kÕ ho¹ch lµ Tæng doanh thu ®èi víi s¶n xuÊt chÝnh vµ s¶n xuÊt kh¸c ®Ó x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng. III/X¸c ®Þnh quü tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch 6 th¸ng ®Çu n¨m 2006. Quü tiÒn l­¬ng cña C«ng ty VËn t¶i biÓn III ®­îc x¸c ®Þnh ë hai bé phËn: - S¶n xuÊt chÝnh - S¶n xuÊt phô 1. S¶n xuÊt chÝnh Quü tiÒn l­¬ng kÕ ho¹ch cña s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh n¨m 2006 ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: = [L§B1 x TLminCT1 x (Hcb + Hpc) + V®t] x 12 th¸ng + Vttl® Trong ®ã: - : Quü l­¬ng kÕ ho¹ch n¨m 2006 cña s¶n xuÊt chÝnh (®) - L§B1 : Lao ®éng ®Þnh biªn cña s¶n xuÊt chÝnh (ng­êi) - TLminCT1 : Møc l­¬ng tèi thiÓu cña c«ng ty lùa chän ®Ó x©y dùng quü l­¬ng s¶n xuÊt chÝnh(®) - Hcb : HÖ sè l­¬ng cÊp bËc c«ng viÖc b×nh qu©n cña s¶n xuÊt chÝnh - Hpc : HÖ sè c¸c kho¶n phô cÊp b×nh qu©n cña s¶n xuÊt chÝnh - V®t : TiÒn l­¬ng cña c¸n bé chuyªn tr¸ch ®oµn thÓ phÇn chªnh lÖch tÝnh theo møc l­¬ng tèi thiÓu cña c«ng ty lùa chän vµ tiÒn l­¬ng do tæ chøc ®oµn thÓ tr¶ (®) - Vttl® : TiÒn l­¬ng tÝnh thªm khi lµm viÖc ban ®ªm (®) a. Lao ®éng ®Þnh biªn C¨n cø vµo ®Þnh møc lao ®éng tæng hîp cña ®¬n vÞ s¶n phÈm ta tÝnh lao ®éng ®Þnh biªn cho s¶n xuÊt chÝnh: L§B1 = (ng­êi) Trong ®ã: - L§B1 : Tæng lao ®éng ®Þnh biªn trong s¶n xuÊt chÝnh ( ng­êi) - Tsp : Møc hao phÝ lao ®éng tæng hîp cho ®¬n vÞ s¶n