MỞ ĐẦU . 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA
CỦA BẢO HIỂM XÃ HỘI . 8
1.1. Một số vấn đề lý luận về hoạt động kiểm tra . . 8
1.1.1. Khái niệm về kiểm tra . . 8
1.1.2. Đặc điểm hoạt động kiểm tra . 10
1.1.3. Vai trò của kiểm tra trong thực hiện pháp luật . 11
1.2. Hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH . . 12
1.2.1. Một số nét khái quát về BHXH . 13
1.2.2. Khái niệm và đặc điểm hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH . 17
1.2.3. Nội dung và hình thức kiểm tra của cơ quan BHXH . 21
1.2.4. Quy trình kiểm tra của cơ quan BHXH . 23
1.2.5. Vai trò hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH . . 30
1.3. Kinh nghiệm kiểm tra của BHXH ở một số tỉnh/thành phố . 33
1.3.1. Kinh nghiệm của BHXH tỉnh Bình Phước . 33
1.3.2. Kinh nghiệm của BHXH tỉnh Đắk Lắk. 34
1.3.3. Kinh nghiệm trong công tác phối hợp kiểm tra liên ngành của
BHXH thành phố Đà Nẵng . 36
Tiểu kết Chương 1 . . 39
Chương 2: THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA CỦA BẢO HIỂM
XÃ HỘI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH . 40
126 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 23/02/2022 | Lượt xem: 390 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Hoạt động kiểm tra của bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
a; Không trùng lặp về phạm vi,
53
đối tượng, nội dung, thời k , thời gian kiểm tra giữa các cơ quan thực hiện chức
năng kiểm tra cùng cấp. Khi tiến hành kiểm tra Trưởng đoàn, thành viên đoàn phải
tuân thủ các quy định của pháp luật; chịu trách nhiệm trước pháp luật và người ra
quyết định về kết quả kiểm tra.
Nhiệm vụ, quyền hạn của Đoàn kiểm tra
Nhiệm vụ, quyền hạn của Đoàn kiểm tra được thể hiện hiện ở nhiệm vụ,
quyền hạn của Trưởng đoàn kiểm tra và nhiệm vụ, quyền hạn của các thành viên
đoàn kiểm tra
Tổ chức và các mối quan hệ của Đoàn kiểm tra
- Về tổ chức: Đoàn kiểm tra có Trưởng đoàn và các thành viên. Trưởng đoàn
là người đứng đầu có trách nhiệm chỉ đạo, điều hành hoạt động. Trường hợp cần
thiết Đoàn kiểm tra có Phó Trưởng đoàn. Phó Trưởng đoàn giúp Trưởng đoàn thực
hiện nhiệm vụ được giao, phụ trách một số hoạt động của Đoàn kiểm tra khi được
Trưởng đoàn giao.
- Mối quan hệ của Đoàn kiểm tra.
+ Quan hệ giữa Đoàn kiểm tra với người ra quyết định kiểm tra:
Trưởng đoàn, thành viên Đoàn kiểm tra phải tuân thủ sự chỉ đạo, kiểm tra,
giám sát; thực hiện chế độ thông tin, báo cáo theo yêu cầu của người ra quyết định
thanh tra, kiểm tra.
Người ra quyết định kiểm tra có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, chỉ đạo hoạt
động kiểm tra; xử lý kịp thời các kiến nghị của Trưởng đoàn, thành viên Đoàn kiểm
tra.
+ Quan hệ giữa Trưởng đoàn với thành viên Đoàn kiểm tra; quan hệ giữa các
thành viên Đoàn kiểm tra với nhau:
Các thành viên phải chấp hành sự chỉ đạo, điều hành của Trưởng đoàn về việc
thực hiện nhiệm vụ được giao. Trong trường hợp có vấn đề phát sinh vượt quá thẩm
quyền thì thành viên báo cáo kịp thời với Trưởng đoàn và đề xuất biện pháp xử lý;
54
Các thành viên có trách nhiệm phối hợp, hỗ trợ, tạo điều kiện giúp đỡ nhau để hoàn
thành nhiệm vụ được giao.
2.3.1.2. Chủ thể kiểm tra là cá nhân
Chủ thể kiểm tra là cá nhân bao gồm: người ra quyết định kiểm tra; trưởng
đoàn kiểm tra; thành viên đoàn kiểm tra. Quy định về điều kiện, tiêu chuẩn, nhiệm
vụ, quyền hạn và trách nhiệm của người ra quyết định kiểm tra, trưởng đoàn kiểm
tra, thành viên đoàn kiểm tra, người được giao nhiệm vụ kiểm tra được thực hiện
theo quy định của Theo quyết định số 1518/QĐ-BHXH ngày 18/10/2016 của Tổng
giám đốc BHXH Việt Nam về ban hành quy định hoạt động thanh tra chuyên ngành
đóng BHXH, BHYT và hoạt động kiểm tra của BHXH Việt Nam
Người ra quyết định kiểm tra
Điều kiện, tiêu chuẩn
Người ra quyết định kiểm tra là giám đốc BHXH Thành phố hoặc Phó
giám đốc BHXH Thành phố được giám đốc ủy quyền.
Nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm.
Chỉ đạo, kiểm tra, giám sát Đoàn kiểm tra thực hiện đúng nội dung, nhiệm vụ
tại quyết định kiểm tra; Yêu cầu đối tượng kiểm tra cung cấp thông tin, tài liệu, báo
cáo bằng văn bản, giải trình về vấn đề liên quan đến nội dung kiểm tra; yêu cầu cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung kiểm tra cung
cấp thông tin, tài liệu đó; Quyết định xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị người có
thẩm quyền xử lý kết quả kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kết luận xử lý sau kiểm
tra; Giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến trách nhiệm của Trưởng đoàn kiểm
tra, các thành viên khác của Đoàn kiểm tra; Đình chỉ, thay đổi Trưởng đoàn kiểm
tra, thành viên Đoàn kiểm tra khi không đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ kiểm tra
hoặc có hành vi vi phạm pháp luật hoặc là người thân thích với đối tượng kiểm tra
hoặc vì lý do khách quan khác mà không thể thực hiện nhiệm vụ kiểm tra; Kết luận
về nội dung kiểm tra; Chuyển hồ sơ vụ việc vi phạm pháp luật sang cơ quan chức
năng khi phát hiện có dấu hiệu tội phạm; Khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn quy
55
định, người ra quyết định kiểm tra phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về hành vi,
quyết định của mình.
Trưởng đoàn kiểm tra
Điều kiện, tiêu chuẩn
Trưởng đoàn kiểm tra là Trưởng, phó phòng nghiệp vụ của BHXH Thành
phố (Trừ BHXH Hà Nội và BHXH Thành phố tiêu chuẩn, điều kiện như trên, còn
các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác Trưởng đoàn phải là Trưởng
phòng thanh tra-kiểm tra hoặc Trưởng phòng nghiệp vụ hoặc phó phòng thanh
tra-kiểm tra). Tiêu chuẩn Người được cử làm trưởng đoàn kiểm tra: Có phẩm
chất đạo đức tốt, có ý thức trách nhiệm, liêm khiết, trung thực, công minh, khách
quan; Am hiểu về nghiệp vụ; có khả năng phân tích, đánh giá, tổng hợp những
vấn đề liên quan đến nội dung, lĩnh vực được kiểm tra; Có khả năng tổ chức, chỉ
đạo các thành viên trong Đoàn kiểm tra thực hiện nhiệm vụ được giao. Ngoài ra,
Trưởng đoàn kiểm tra không phải có bố, mẹ đẻ; bố, mẹ của vợ hoặc chồng; vợ
hoặc chồng, con ruột, con rể hoặc con dâu; anh, chị, em ruột là đối tượng kiểm tra
để tránh làm ảnh hưởng tính khách quan của hoạt động kiểm tra.
Nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm.
Trưởng đoàn kiểm tra có quyền yêu cầu đối tượng kiểm tra hoặc các đối
tượng khác có liên quan cung cấp các thông tin, tài liệu, hồ sơ, dữ liệu; báo cáo bằng
văn bản, giải trình về vấn đề có liên quan đến nội dung kiểm tra. Trưởng đoàn kiểm
tra có nhiệm vụ: tổ chức họp Đoàn kiểm tra để phổ biến kế hoạch tiến hành kiểm tra;
Phân công nhiệm vụ cho các thành viên Đoàn kiểm tra; Quản lý, điều hành, đảm bảo
điều kiện cho các thành viên trong Đoàn hoàn thành công việc được giao và chịu
trách nhiệm trước người ra quyết định kiểm tra; Xem xét, xử lý kịp thời kiến nghị
của thành viên Đoàn kiểm tra và các vấn đề phát sinh trong quá trình kiểm tra.
Trường hợp vượt quá thẩm quyền thì phải kịp thời báo cáo người ra quyết định kiểm
tra xem xét, xử lý; Báo cáo tiến độ thực hiện nhiệm vụ của Đoàn kiểm tra với người
ra quyết định kiểm tra; Chỉ đạo tổng hợp kết quả kiểm tra; Lập biên bản kiểm tra;
56
Báo cáo kết quả kiểm tra, kiến nghị sau kiểm tra trình người ra quyết định kiểm tra
xem xét quyết định.
Thành viên đoàn kiểm tra
Điều kiện, tiêu chuẩn
Người có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với nội dung, yêu cầu
của cuộc kiểm tra.
Nhiệm vụ, quyền hạn
Thành viên Đoàn kiểm tra có quyền: yêu cầu đối tượng kiểm tra hoặc các đối
tượng có liên quan cung cấp các thông tin, tài liệu, hồ sơ, dữ liệu báo cáo bằng văn
bản hoặc giải trình về vấn đề có liên quan đến nội dung kiểm tra; Bảo lưu ý kiến của
mình để báo cáo với người ra quyết định kiểm tra nếu không nhất trí với ý kiến, kết
luận của Trưởng đoàn kiểm tra. Thành viên Đoàn kiểm tra có nhiệm vụ: thực hiện
nhiệm vụ theo sự phân công của Trưởng đoàn kiểm tra; báo cáo về tiến độ và kết
quả thực hiện nhiệm vụ được giao; Trường hợp phát hiện những vấn đề cần phải xử
lý ngay thì kịp thời báo cáo Trưởng đoàn kiểm tra quyết định; Báo cáo bằng văn bản
với Trưởng đoàn kiểm tra về kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao và chịu trách
nhiệm về tính chính xác, trung thực về nội dung báo cáo của mình; Trong quá trình
kiểm tra không được nêu ý kiến kết luận chủ quan của mình với đối tượng kiểm tra;
Quản lý, khai thác và sử dụng hồ sơ, tài liệu đã thu thập đúng quy định của pháp
luật.
2.3.2. Nội dung kiểm tra
Hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH là kiểm tra chức năng trong lĩnh vực
tổ chức thực hiện chính sách, chế độ BHXH, BHYT đối với các đối tượng tham gia
BHXH, BHYT. Sau quá trình kiểm tra, cơ quan BHXH kiến nghị, yêu cầu đối tượng
kiểm tra thực hiện khắc phục, hoàn thiện đúng nội dung nêu trong kết luận kiểm tra.
Cơ quan BHXH không có quyền áp dụng chế tài xử lý vi phạm hành hoặc xử lý hình
sự (hồ sơ được chuyển cho các chủ thể có thẩm quyền xử phạt theo Luật Xử lý Vi
phạm Hành chính năm 2012 hoặc chuyển cho cơ quan Công an tiến hành điều tra,
truy tố theo Bộ Luật Tố tụng Hình sự năm 2015). Hoạt động kiểm của BHXH Thành
57
phố đối với các chủ thể tham gia BHXH, BHYT gồm: đơn vị sử dụng lao động; đại
lý thu đại diện chi trả; cơ sở khám chữa bệnh.
Thực hiện theo các quy định của pháp luật về BHXH, BHYT cơ quan BHXH
Thành phố đã tiến hành kiểm tra hoặc phối hợp cơ quan như: Công An, sở Lao động
Thương binh và Xã hội, sở Y tế, cục Thuế...thanh tra, kiểm tra liên ngành về việc
thực hiện chế độ chính sách BHXH, BHYT đối với các đơn vị sử dụng lao động; đại
lý thu đại diện chi trả và cơ sở khám chữa bệnh BHYT đã kịp thời phát hiện và xử lý
sai phạm về thực hiện chính sách pháp luật BHXH, BHYT, phát hiện một số tồn tại
bất cập chính sách BHXH, BHYT. Từ đó, kiến nghị các giải pháp khắc phục, hoàn
thiện về việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT của cơ quan BHXH đối
với đối tượng kiểm tra đã ngăn ngừa kịp thời hành vi tiêu cực ảnh hưởng đến quyền
lợi của người thụ hưởng chính sách, tạo được sự tin tưởng, đồng tình của nhân dân
đối với việc tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT nói chung và hình ảnh của
cơ quan BHXH nói riêng.
Bảng 2.1. Thống kê kết quả kiểm tra các đơn vị từ năm 2013-2016
Năm
Số đơn vị sử dụng lao
động
Số đại lý thu đại
diện chi trả
Số cơ sở khám
chữa bệnh
2013
2.783
423 60
2014
3.510
487 23
2015
2.572
512 20
2016
2.276
465 34
(Nguồn: Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh)
Từ bảng thống kê trên ta thấy, hoạt động kiểm tra của BHXH Thành phố chủ
yếu thực hiện đối với đơn vị sử dụng lao động do thành phố Hồ Chí Minh là nơi tập
trung số lượng doanh nghiệp nhiều nhất cả nước và tình trạng số lượng đơn vị vi
phạm pháp luật c ng lớn nhất.
2.3.2.1. Kiểm tra tại đơn vị sử dụng lao động.
58
Theo quy định người lao động tham gia BHXH bắt buộc theo quy định tại các
điểm a, b, c, d, đ, e và h khoản 1 Điều 2 và người sử dụng lao động quy định tại
khoản 3 Điều 2 của Luật BHXH năm 2014 thì đều phải tham gia BHXH, BHYT.
Hoạt động kiểm tra tập trung vào các công việc chủ yếu như sau:
Thứ nhất, Công tác đăng ký tham gia; thu nộp BHXH, BHYT cho người lao
động. Hoạt động thực hiện đăng ký tham gia đầy đủ cho số lao động đang làm việc
tại đơn vị theo quy định của pháp luật, đăng ký đóng BHXH theo đúng mức lương
được hưởng, theo đúng định k theo quy định; Tình trạng nợ đọng BHXH; việc
thực hiện đối chiếu, tính toán thu nộp BHXH của đơn vị và cơ quan BHXH, số tiền
chuyển nộp BHXH so với thông báo định k của cơ quan BHXH
Thứ hai, Công tác giải quyết các chế độ BHXH cho người lao động. Việc giải
quyết các chế độ này và dưỡng sức phục hồi sức khỏe sau ốm đau, thai sản hầu hết
đã được cơ quan BHXH quyết toán trước khi thực hiện giải quyết và chi trả cho
người lao động.
Thứ ba, Công tác quản lý hồ sơ tham gia BHXH, BHYT. Đây là công việc rất
phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động. Nội dung kiểm tra
sổ nhằm xác định những thông tin ghi trong sổ BHXH và thẻ BHYT so với hồ sơ
gốc của người lao động.
Bảng 2.2. Kết quả kiểm tra đơn vị sử dụng lao động từ năm 2013-2016
Năm
Số đơn
vị
Thu hồi quỹ
BHXH
Số tiền nợ
Số tiền khắc
phục
Tỷ lệ khắc
phục
2013
2.783 1.106 triệu 35.786 triệu 20.941 triệu 58,5%
2014
3.510 1.300 triệu 195.156 triệu 198.795 triệu 76%
2015
2.572 1.063 triệu 93.767 triệu 80.343 triệu 85,68%
2016
2.276 53 triệu 138.094 triệu 81.476 triệu 59%
(Nguồn: Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh)
59
Từ bảng thống kê trên ta thấy rằng: tỷ lệ khắc phục nợ đọng của đơn vị sử
dụng lao động từ năm 2013 đến năm 2015 theo chiều hướng ngày càng tăng. Tuy
nhiên, năm 2016 tỷ lệ khắc phục nợ động giảm xuống khá thấp, chiếm tỷ lệ 59%, lý
giải điều này là từ năm 2016 chức năng khởi kiện (Theo Luật BHXH năm 2006,
BHXH Việt Nam có chức năng khởi kiện đơn vị nợ BHXH, BHYT. Theo quy trình
khởi kiện thì sau công tác kiểm tra, cơ quan BHXH sẽ tập hợp tài liệu, hồ sơ tiến
hành khởi kiện đơn vị nợ ra toàn án. Chức năng khởi kiện đơn vị nợ BHXH, BHYT
- công cụ thu hồi nợ mạnh nhất của cơ quan BHXH - được giao cho tổ chức Công
Đoàn theo điều 10 của Luật Công Đoàn năm 2012)[30]. Bên cạnh đó, trong năm
2016, số tiền thu hồi quỹ BHXH của BHXH Thành phố thấp đột biến là do năm
2016 cơ quan BHXH Thành phố không phát hiện sai phạm đối với những vụ việc
nghiêm trọng và có số người tham gia BHXH, BHYT lớn như các năm trước đó.
* Thông qua hoạt động kiểm tra tại đơn vị sử dụng lao động phát hiện một số
sai phạm điển hình như sau:
- Đơn vị giữ sổ BHXH của người lao động đã nghỉ việc quá 12 tháng không
chuyển cho cơ quan BHXH quản lý: Trong năm 2014, thông qua kiểm tra cơ quan
BHXH đã phát hiện: Tổng công ty may Nhà Bè giữ 2510 sổ; công ty TNHH Domex
giữ 4979 sổ.
- Đơn vị nợ tiền BHXH, BHYT: Công ty TNHH Domex chậm đóng
1.240.000.000 đồng (tháng 2/2014); Công ty CP Kềm Nghĩa chậm đóng
1.776.751.559 đồng (quý 1/2014); Tổng công ty may Nhà Bè chậm đóng
5.179.000.000 đồng (tháng 2/2014). Ngoài ra, việc quản lý, sủ dụng sổ BHXH trong
các đơn vị sử dụng lao động còn bị xem nhẹ dẫn đến sai xót dữ liệu hồ sơ cá nhân,
cấp trùng, cấp xót không đúng quy định gây khó khăn cho việc thụ hưởng của người
lao động
- Đơn vị sử dụng chứng từ giả mạo trục lợi quỹ BHXH: năm 2012 thông qua
sự phản ánh của cơ quan báo chí, BHXH Thành phố tiến hành kiểm tra Công ty
TNHH Freetrend Industrial phát hiện có 156 lao động mua giấy nghỉ bệnh để hưởng
60
trợ cấp hơn 20 triệu đồng nhưng khi kiểm tra thực tế thì bệnh viện không cấp giấy
này cho người lao động. Ngoài ra, còn xuất hiện tượng người lao động không nghỉ
bệnh, có đi làm nhưng được doanh nghiệp đề nghị thanh toán chế độ; Công ty
TNHH SungShin Việt Nam sử dụng mẫu giấy chứng nhận nghỉ ốm trong đó nhiều
mẫu chữ ký bác sĩ đăng ký không trùng khớp và không có đăng ký với các cơ quan
BHXH, chứng từ giả mạodẫn đến chi sai số tiền hơn 48,3 triệu đồng cho 350
trường hợp.
- Đơn vị ký hợp động thời vụ nhằm trốn đóng BHXH, BHYT: Năm 2014
Công ty Sunrising Kim Vina đã sử dụng một chuỗi hợp đồng thời vụ 3 tháng, Tuy
nhiên trên thực tế 500 công nhân đều làm việc trên 1 năm. Công ty Vina Haeng
Woon kéo dài thời gian thử việc 1.000 công nhân, sau hơn 1 năm làm việc mới được
ký hợp đồng lao động và đóng BHXH[57].
- Đơn vị không ký hợp động lao động: Công ty TNHH Thuận Kiều Plaza phát
hiện gần 200 người lao động đã làm việc gần 10 năm vẫn không được ký hợp đồng
lao động mà chỉ là hợp đồng miệng và không được tham gia BHXH (năm 2014)[57].
- Đơn vị sử dụng hồ sơ, giấy tờ giả mạo trục lợi chế độ thai sản: năm 2015.
Lê Thành Thắng là nhân viên BHXH quận 9 cùng vợ là Phạm Thị Ngọc Hằng thành
lập 10 doanh nghiệp “ma”. Khi đã có tư cách pháp nhân, Thắng lập khống hồ sơ
tuyển nhân viên nữ làm việc trong các doanh nghiệp do mình điều hành và đăng ký
đóng tiền BHXH cho các nhân viên này từ 6-8 tháng rồi ngưng đóng. Sau đó, lập hồ
sơ cho nhân viên nghỉ sinh đẻ hoặc cho thôi việc, sau đó làm thủ tục để nghị thanh
toán chế độ ốm đau, thai sản với số tiền chiếm đoạt trên 1,3 tỷ đồng
2.3.2.2. Kiểm tra tại đại lý thu đại diện chi trả
Theo Quyết định 1599/QĐ-BHXH ngày 28/10/2016 của Tổng giám đốc
BHXH Việt Nam ban hành quy định hoạt động đại lý thu BHXH, BHYT thì Đại lý
thu là tổ chức được cơ quan BHXH ký Hợp đồng Đại lý thu BHXH, BHYT, gồm:
UBND xã, phường, thị trấn; đơn vị sự nghiệp; tổ chức chính trị-xã hội; tổ chức xã
hội-nghề nghiệp và tổ chức kinh tế. Theo Quyết định số 828/QĐ-BHXH ngày
61
27/5/2016 của Tổng giám đốc BHXH Việt Nam ban hành quy định quản lý chi trả
các chế độ BHXH thì Đại diện chi trả, gồm: Tổng công ty Bưu điện và Các tổ chức
dịch vụ công được cơ quan BHXH ký hợp đồng để thực hiện chi trả lương hưu, trợ
cấp BHXH và quản lý người hưởng. Đại lý thu đại diện chi trả với vai trò là cánh tay
nối dài của cơ quan BHXH góp phần mở rộng, phát triển đối tượng tham gia BHXH
tự nguyện, BHYT hộ gia đình và đưa chính sách BHXH, BHYT của Đảng, Nhà
nước đến với người dân. Đồng thời, góp phần giúp người dân đỡ vất vả, tiêu tốn thời
gian đến cơ quan BHXH để giao dịch BHXH, BHYT.
Hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH đối với đại lý thu đại diện chi trả tập
trung vào các công việc chủ yếu như sau:
Thứ nhất, Việc ký, thực hiện và thanh lý hợp đồng theo quy định của pháp
luật đối với các đại lý thu BHXH tự nguyện, BHYT; đại diện chi trả BHXH;
Thứ hai, việc Thu tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ của người tham gia BHXH,
BHYT, viết biên lai thu tiền trả cho người tham gia theo quy;
Thứ ba, việc giao nhận thẻ và mở các loại sổ theo dõi, biên lai thu tiền;
Thứ tư, nộp hồ sơ và tiền đóng, phí cấp lại, đổi thẻ của người tham gia
BHXH, BHYT cho cơ quan BHXH.
Bảng 2.3. Kết quả kiểm tra đại lý thu đại diện chi trả từ năm 2013-2016
Năm Số đơn vị Thu hồi
2013 423 0 đồng
2014 487 0 đồng
2015 512 0 đồng
2016 465 0 đồng
(Nguồn: Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh)
Từ bảng thống kê trên ta thấy hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH từ năm
2013 đến năm 2016 chưa phát sinh sai phạm dẫn đến phải thu hồi tiền hoặc đại lý tự
khắc phục mà cơ quan BHXH Thành phố không phải ra quyết định thu hồi tiền. Đại
62
lý thu đại diện chi trả là cánh tay nối dài của BHXH Thành phố nên hoạt động thu,
chi khá chặt chẽ. Hoạt động kiểm tra đối với các đơn vị này chủ yếu mang tính kiểm
tra hồ sơ , thủ tục, giấy tờnhằm thực hiện theo đúng quy định của BHXH Việt
Nam.
* Thông qua hoạt động kiểm tra tại đại lý thu đại diện chi trả nỗi lên một số
sai phạm như sau:
- Công tác quản lý biên lai: Việc cấp phát, theo dõi, quản lý chưa đối chiếu số
tiền thu BHXH tự nguyện dẫn đến đại lý nộp tiền ít hơn so với quy định, đại lý
không đúng biên lai do cơ quan BHXH phát hành [Thông báo số 3107/BHXH-TB
ngày 10/10/2014]
Ngoài ra, có các trường hợp đối tượng lợi dụng việc ký thay, nhận hộ tiền
BHXH mà không có giấy ủy quyền, đại diện chi trả đã chiếm đoạt tiền chi trả chế độ
BHXH của người được hưởng; Đại lý thu BHYT hộ gia đình đã sửa chữa tẩy xóa
thẻ BHYT (thẻ BHYT c đã hết hạn sử dụng để in đè hạn sử dụng mới); Đăng ký
không đúng đối tượng và mức đóng BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình[57].
2.3.2.3. Kiểm tra tại cơ sở khám chữa bệnh
Theo Thông tư liên tịch số 41/2014/TTLT-BYT-BTC ngày 24/11/2014 của
liên Bộ Y tế - Tài chính thì Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT là cơ sở y tế theo
quy định của Luật Khám bệnh, chữa bệnh có ký kết hợp đồng khám bệnh, chữa bệnh
BHYT với tổ chức BHXH.
Hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
BHYT tập trung vào các công việc chủ yếu như sau:
Thứ nhất, việc ký, thực hiện và thanh lý hợp đồng theo quy định của pháp
luật đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh BHYT
Thứ hai, thủ tục khám chữa bệnh BHYT theo quy định của pháp luật;
Thứ ba, Đánh giá việc chỉ định điều trị, sử dụng thuốc, hóa chất, vật tư y tế,
dịch vụ kỹ thuật y tế cho người bệnh; xác định chi phí khám chữa bệnh BHYTvà
công tác quản lý hồ sơ, thực hiện chi trả, thanh quyết toán.
63
Bảng 2.4. Kết quả kiểm tra cơ sở khám chữa bệnh từ năm 2013-2016
Năm Số đơn vị
Thu hồi quỹ BHYT
2013 60 4.781 triệu
2014 23 6.207 triệu
2015 20 6.834 triệu
2016 34 5.522 triệu
(Nguồn: Bảo hiểm xã hội thành phố Hồ Chí Minh)
Từ bảng thống kê trên ta thấy rằng tuy số đơn vị kiểm tra đối với cơ sở khám
chữa bệnh của BHXH thành phố khá ít so với tổng số các đơn vị kiểm tra. Tuy
nhiên, số tiền thu hồi về quỹ BHYT khá lớn. Điều này được lý giải là do thành phố
Hồ Chí Minh là đô thị lớn nhất cả nước nên tập trung rất nhiều bệnh viện lớn thuộc
tuyến tỉnh và tuyến Trung ương do vậy số lượng bệnh nhân đến từ các tỉnh, thành
phố khác rất nhiều nên dẫn đến vi phạm pháp luật về BHYT c ng lớn hơn, nghiêm
trọng hơn và số tiền thu hồi quỹ BHYT rất lớn.
* Thông qua hoạt động kiểm tra tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nỗi lên
một số sai phạm điển hình như sau:
- Chỉ định cận lâm sàng chưa phù hợp với tình trạng bệnh lý (bệnh viện Tân
Phú, quận 2, Quận 5, Chấn thương chỉnh hình, Nguyễn Tri Phương, Phú Nhuận).
[báo cáo giao ban tháng 7/2014]
- Đơn vị thống kê về trùng tiền giường bệnh, tên dịch vụ vật tư kỹ thuật y tế
(bệnh viện quận 3, quận 6, Cần giờ, quận 8, quận 10, Da Liễu, Phú Nhuận, Nguyễn
Tri Phương, Đa khoa Sài Gòn).[báo cáo giao ban tháng 8/2014]
- Đơn vị chi trùng hoặc việc thực hiện chưa đúng giá:tính thêm vật tư y tế đối
với dịch vụ kỹ thuật đã tính giá trọn gói, quản lý, sử dụng giấy chứng nhận nghỉ
hưởng BHXH-C65 còn đơn giản, không tổng hợp được[57]. Thủ tục chi phí thanh
64
toán BHYT: bệnh nhân ký và ghi họ tên không đầy đủ, người ký thay không có quan
hệ nhân thân với bệnh nhân
- Đơn vị bán khống giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ BHXH. Năm
2012, Phòng khám Phước Long tại Quận 9 không ký hợp đồng khám, chữa bệnh bảo
hiểm y tế với BHXH thành phố nên không được phép cấp giấy nghỉ việc cho người
lao động. Tuy nhiên, phòng khám này đã bán 67 giấy nghỉ việc với giá dưới 70.000
đồng/giấy. Ðồng thời, phòng khám trên không có bác sĩ N.T(người xác nhận vào
giấy nghỉ việc) và sổ tiếp nhận bệnh nhân không có tên 67 người lao động trên.
2.4. Thực trạng hình thức, phƣơng pháp kiểm tra của BHXH thành phố
Hồ Chí Minh
2.4.1. Thực trạng hình thức kiểm tra
2.4.1.1. Theo chương trình, kế hoạch
Hoạt động kiểm tra của BHXH Thành phố Hồ Chí Minh theo tính kế hoạch
có hai hình thức là kiểm tra theo chương trình, kế hoạch đã lập và kiểm tra đột xuất
theo chỉ đạo của cấp trên hoặc phát hiện sai phạm cần xử lý ngay hoặc dựa vào
khiếu nại, tố cáo của công dân, phản ánh của cơ quan báo chí.
Thứ nhất, kiểm tra theo chương trình, kế hoạch đã được phê duyệt. Hàng
năm, Căn cứ quyết định kế hoạch kiểm tra toàn ngành của Tổng giám đốc BHXH
Việt Nam, căn cứ vào nguồn lực hiện có, tình hình chấp hành pháp luật BHXH,
BHYT trên địa bàn và mục tiêu thực hiện chế độ chính sách về BHXH, BHYT, cơ
quan BHXH Thành phố xây dựng kế hoạch kiểm tra và ban hành quyết định tổ chức
thực hiện kế hoạch kiểm tra hàng năm.
Trong năm 2013, kế hoạch số lượng đơn vị kiểm tra, bao gồm: 1056 đơn vị
sử dụng lao động; 324 đại lý thu đại diện chi trả [6]. Trong năm 2014, kế hoạch số
lượng đơn vị kiểm tra, bao gồm: 1416 đơn vị sử dụng lao động; 358 đại lý thu đại
diện chi trả; 20 cơ sở khám chữa bệnh [7].
Từ năm 2015, nhằm tránh tạo áp lực đối với các phòng nghiệp vụ, BHXH
quận, huyện, BHXH Thành phố quyết định không giao chỉ tiêu số lượng đơn vị kiểm
65
tra cụ thể cho các đơn vị trong hệ thống mà thống nhất trong kế hoạch kiểm tra của
các đơn vị gửi đến BHXH thành phố, đồng thời các đơn vị phải bảo đảm tiêu chí
phân bổ theo tỷ lệ như sau: 10% số đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT; 10% đại lý thu
đại diện chi trả; khoảng 30% cơ sở khám chữa bệnh các đơn vị thuộc đối tượng kiểm
tra [22].
Thứ hai, Kiểm tra đột xuất. Hoạt động kiểm tra đột xuất của cơ quan BHXH
được tiến hành khi cá nhân, cơ quan, tổ chức có dấu hiệu vi phạm pháp luật về
BHXH, BHYT dựa theo dữ liệu, hồ sơ nghi vấn của cơ quan BHXH hoặc do cơ
quan báo chí phản ánh hoặc từ đơn khiếu nại của người lao động gửi tới Liên đoàn
Lao động, Thanh tra lao động sau đó những cơ quan này đề nghị cơ quan BHXH
cùng tiến hành thanh tra, kiểm tra liên ngành hoặc tố cáo, khiếu nại của công dân
đến bộ phận tiếp công dân về việc đóng BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình của
các đại lý thu hoặc thông qua phản ánh của cơ quan báo chí... sau đó phòng thanh
tra- kiểm tra đề xuất ban Giám đốc ra quyết định thanh tra, kiểm tra. Các trường hợp
điển hình về hoạt động kiểm tra đột xuất như sau:
- Năm 2012, Thông qua sự phản ánh của cơ quan báo chí, BHXH Thành phố
tiến hành kiểm tra đột xuất Công ty TNHH Freetrend Industrial phát hiện có 156 lao
động mua giấy nghỉ bệnh để hưởng trợ cấp hơn 20 triệu đồng nhưng khi kiểm tra
thực tế thì bệnh viện không cấp giấy này cho người lao động. Ngoài ra, còn xuất
hiện tượng người lao động không nghỉ bệnh, có đi làm nhưng được doanh nghiệp đề
nghị thanh toán chế độ;
- Năm 2013, nhận được sự phán ánh của Báo chí, cơ quan BHXH tiến hành
kiểm tra đột xuất Công ty TNHH SungShin Việt Nam sử dụng mẫu giấy chứng nhận
nghỉ ốm trong đó nhiều mẫu chữ ký bác sĩ đăng ký không trùng khớp và không có
đăng ký với các cơ quan BHXH, chứng từ giả mạodẫn đến chi sai số tiền hơn 48,3
triệu đồng cho 350 trường hợp.
2.4.1.2. Theo nội dung và phạm vi kiểm tra.
66
Theo hình thức này hoạt động kiểm tra của cơ quan BHXH được chia làm hai
loại là kiểm tra toàn diện và kiểm tra bộ phận.
Thứ nhất, kiểm tra toàn diện. Đây là là hoạt động kiểm tra toàn diện đối với
đơn vị sử dụng lao động, đại lý thu đại diện chi trả và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
BHYT toàn bộ quá trình đăng ký, phát sinh về việc thực hiện chế độ chính sách
BHXH, BHYT trong suốt quá trình hoạt động. Hoạt động kiểm tra này thường được
tổ chức thành các đoàn kiểm tra với sự phối hợp với Liên đoàn Lao động hoặc Sở
Lao động Thương binh Xã hội hoặc Sở Y tế hoặc cơ quan Công an...Tùy theo tính
chất, hoạt động kiểm tra này do cơ quan BHXH chủ trì hoặc đơn vị khác chủ trì.
Thứ hai, kiểm tra bộ phận là hình thức cơ quan BHXH tiến hành kiểm tra một
hoặc một vài vụ việc trong thực hiện chế độ BHXH, BHYT tại đơn vị. Hoạt động
kiểm tra này thường được tiến hành độ
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_hoat_dong_kiem_tra_cua_bao_hiem_xa_hoi_thanh_pho_ho.pdf