Luận văn Khảo sát rối loạn chuyển hóa lipid, lipoprotein và dấu ấn tiêu xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

MỤC LỤC

Trang phụ bìa

Lời cam đoan

Mục lục

Danh mục các bảng

Danh mục biểu đồ

Danh mục hình

Danh mục viết tắt

Chương 1 - MỞ ĐẦU .1

Chương 2 - TỔNG QUAN TÀI LIỆU .4

2.1. Rối lo?n chuyển hóa lipid và lipoprotein . 4

2.1.1. Chuyển hóa lipid và lipoprotein .4

2.1.1.1. Các thành phần lipid máu.4

2.1.1.2. Cấu trúc của lipoprotein .7

2.1.1.3. Chuyển hóa lipid và lipoprotein .9

2.1.2. Rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein.14

2.1.2.1. Định nghĩa rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein.14

2.1.2.2. Phân loại rối loạn lipid máu .16

2.1.2.3. Vai trò của rối loạn lipid và lipoprotein trong XVĐM .17

2.1.2.4. Sinh bệnh học của XVĐM .18

2.2. Mãnkinh .21

2.2.1. Một số đ?nh nghĩa về mãn kinh.21

2.2.l.l. Mãn kinh (Menopause) .21

2.2.1.2. Mãn kinh sớm: (Premature menopause) .21

2.2.1.3. Tiền mãn kinh (Menopausal transition) .22

2.2.1.4. Hậu mãn kinh .22

2.2.2. Sinh lý mãn kinh .22

2.2.2.1. Thời kỳ tiền mãn kinh .22

2.2.2.2. Thời kỳ mãn kinh .23

2.3. Rối loạn chuyển hóa lipid và lipoprotein ở phụ nữ mãn kinh .24

2.3.1. Vai trò của sự thiếu hụt estrogen trong rối loạn chuyển hóa lipid và

lipoprotein ở phụ nữ mãn kinh .24

2.3.1.1. HDL .25

2.3.l.2. LDL .25

2.3.1.3. Lipoprotein(a) [Lp(a)] .25

2.3.2. Sự liên quan giữa mãn kinh và các YTNC bệnh động mạch vành 26

2.4. Chuẩn đoán bệnh loãng xương qua dấu ấn tiêu xương ß-CrossLaps .29

2.4.1. Khái niệm về bệnh loãng xương.29

2.4.2. Sự phát triển xương giữa người trẻ tuổi và người già .30

2.4.2.1. Chức năng sinh lý của xương.30

2.4.2.2. Sự cân bằng canxi trong xương (calci homeostasis) .32

2.4.2.3. Tạo xương và tái tạo xương.33

2.4.2.4. Xương già đi như thế nào .34

2.4.2.5. Anh hưởng của sự mãn kinh lên việc mất khối lượng xương

và phát triển của bệnh loãng xương sau thời kỳ mãn kinh .35

2.4.3. Chẩn đoán bệnh loãng xương .38

2.4.4. Dấu ấn tiêu xương ß-CrossLaps.45

2.5. Các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước về rối loạn chuyển hóa lipid

và lipoprotein của phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh.45

2.5.1. Các nghiên cứu nước ngoài.45

2.5.1.1. Nghiên cứu về mối liên hệ

giữa RLCH lipid và bệnh ĐMV .46

2.5.1.2. Nghiên cứu về rối loạn

chuyển hóa lipid theo tuổi và giới.46

2.5.1.3. Nghiên cứu về RLCH lipid ở phụ nữ mãn kinh.46

2.5.l.4. Nghiên cứu HMTT trong phòng ngừa nguyên phát và thứ phát

bệnh ĐMV . .47

2.5.2. Nghiên cứu trong mước .47

2.5.2.1. Nghiên cứu về RLCH lipid trên người bình thường .47

2.5.2.2. Nghiên cứu về RLCH lipid

trên BN có YTNC bệnh ĐMV .47

Chương 3 - ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP . 49

3.1. Đối tượng nghiên cứu. 49

3.2. Phương pháp nghiên cứu. 49

Chương 4 – KẾT QUẢ

4.1. Đặc điểm của đối tượng nghiên cứu . 61

4.1.1. Địa dư. 61

4.1.2. Tuổi . 61

4.1.3. Về tuổi mãn kinh. 62

4.1.4. Về thờigian mãn kinh. 62

4.1.5. Về đáitháo đường. 63

4.1.6. Về huyết áp. 63

4.1.7. Về chỉ số khốicơ thể (BMI) . 63

4.2. Kết quả về CT, TG, HDL-C và LDL-C . 66

4.2.1. Kếtquả CT. 67

4.2.2. Kếtquả TG. 68

4.2.3. Kết quả HDL-C. 68

4.2.4. Kết quả LDL-C . 69

4.2.5. Kết quả chỉ số xơ vữa: CA = (CT-HDL)/HDL. 70

4.2.6. Kếtquả CT/HDL. 71

4.2.7. Kết quả LDL/HDL . 72

4.3. Xử lý và so sánh kết quả thu được. 73

4.3.1. Về Cholesterol toàn phần . 73

4.3.1.1. So sánh với kết quả nghiên cứu của Phạm Thị Mai . 73

4.3.1.2. So sánh vớinghiên cứu PROCAM. 76

4.3.2. Về Triglycerid . 77

4.3.2.1 So sánh kết quả trung bình TG giữa nhóm nghiên cứu

và nhóm chứng củaPhạm Thị Mai . 77

4.3.2.2. So sánh kết quả trung bình TG giữa nhóm nghiên cứu

với nghiên cứu PROCAM . 79

4.3.3. Về HDL-C. 80

4.3.3.1. So sánh kết quả trung bình của HDL-C giữa nhóm

nghiên cứu và nhóm chứng của Phạm Thị Mai . 80

4.3.3.2. So sánh kết quả trung bình của HDL-C giữa nhóm

nghiên cứu và nghiên cứu PROCAM . 82

4.3.4. Về LDL-C . 83

4.3.4.1. So sánh kết quả trung bình của LDL-C giữa nhóm

nghiên cứu và nhóm chứng . 83

4.3.4.2. So sánh kết quả trung bình của LDL-C giữa nhóm

nghiên cứu và nghiên cứu PROCAM . 85

4.3.5. Về chỉ số xơ vữa(CA). 86

4.3.6. Tổng số rối loạn lipid và lipoprotein theo nhóm tuổi và theo

từng loại XN . 86

4.3.7. Rối loạn lipid và lipoprotein theo thời gian mãn kinh . 88

4.4. Tương quan giữakết qua CT, TG, HDL, LDL, CA với BMI. 89

4.5. Dấu ấn tiêu xương . 90

Chương 5 – BÀN LUẬN.94

5.1. Bàn luận về đặc điểm của đối tượng nghiên cứu . 94

5.1.1. Về địa dư . 94

5.1.2. Về tuổi.94

5.1.3. Về tuổi mãn kinh trung bình. 96

5.1.4. Về thờigian mãn kinh. 97

5.1.5. Về chỉ số khối cơ thể (BMI) . 97

5.1.6. Về tăng huyết áp. 99

5.1.7. Về đáitháo đường. 99

5.1.8. Về các yếu tố nguy cơ khác . 100

5.1.8.1. Hút thuốc. 100

5.1.8.2 Tiền căn gia đình mắc bệnh mạch vành xảy ra sớm . 100

5.1.8.3. Ít vận động thể lực . 101

5.2. Bàn luận về đặc điểm của rối loạn lipid và lipoprotein ở phụ nữ tiền

mãn kinh và mãn kinh. 101

5.2.1. Về Cholesterol toàn phần . 102

5.2.2. Về Triglycerid . 103

5.2.3. Về HDL-C. 104

5.2.4. Về LDL-C . 106

5.2.5. Về chỉ số xơ vữa (CA). 106

5.2.6. Về tỷ số CT/HDL-C và LDL-C/HDL-C . 107

5.2.7. Về so sánh CT, TG, HDL-Cvà LDL-C của nghiên cứu này với

nghiên cứu Phạm Thị Mai và nghiên cứuPROCAM . 108

5.2.8. Đặc điểm của rối loạn CT, TG, HDL-C, LDL-C theo thời gian

mãn kinh và theo từng loại xét nghiệm . 109

5.3. Bàn luận về kiểu rối loạn lipid và lipoprotein. 110

5.4. Bàn luận về rối loạn chuyển hóa lipid và các YTNC . 111

5.4.1. Về tỷ lệ các YTNC ở đối tượng nghiên cứu . 112

5.4.2. Tỷ lệ rối loạn lipid máuở đối tượng nghiên cứu có thêm YTBC

khác (ngoài mãn kinh) . 112

5.4.2.1. Phụ nữ MK có tăng HA. 112

5.4.2.2. Phụ nữ MK bị đái tháo đường . 112

5.4.2.3. Phụ nữ MK bị đái tháo đường kèm với tăng HA . 112

5.4.2.4. Phụ nữ mãnkinh bị thừa cân. 113

5.4.3. Về số lượng các YTNC trên từng cá thể. 113

5.5. Bàn luận về dấu ấn tiêu xương ß-CrossLaps. 114

5.5.1. Về nồng độ ß-CrossLaps theo nhóm tuổi . 114

5.5.2. Về nồng độ ß-CrossLaps theo tình trạng mãn kinh . 115

5.5.3. Về nồng độ ß-CrossLaps theo tỉ số khối (BMI) cơ thể. 115

5.5.4. Về nồng độ ß-CrossLaps theo số năm mãn kinh . 116

5.5.4. Về nồng độ ß-CrossLaps theo mật độ khoáng xương. 117

Chương 6 – KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT .119

6.1. Kết luận. 119

6.2. Đề xuất. 121

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC