Luận văn Màu sắc và chất liệu - Những yếu tố quan trọng trong thiết kế bao bì

hạ, thư thái Sự liên tưởng về màu đặc biệt ảnh hưởng tới công việc thiết kế, vì đồ hoạ là phục vụ cuộc sống, con người, đáp ứng nhu cầu tình cảm, tâm lý con người. Cao hơn sự liên tưởng là tính tượng trưng của màu sắc. Con người có thị hiếu về màu sắc khác nhau. Sự ưa thích này chịu ảnh hưởng của văn hoá, dân tộc, xã hội, hình thành trên cơ sở tuổi tác, tính cách, trình độ mỗi người. Ví dụ, ở phương Đông, màu đỏ tượng trưng cho may mắn, đại hỷ thì ở phương Tây lại là lễ tế nguy hiểm. Màu trắng ở phương Đông thể hiện sự tang tóc nên thường được dùng trong ma chay, thì ở phương Tây nó lại được sử dụng trong ngày cưới vì nó tượng trưng cho sự tinh khiết, trong trắng Đối với hoạ sỹ nói chung và hoạ sỹ thiết kế đồ hoạ nói riêng, màu sắc là đối tượng sử dụng quan trọng trong các tác phẩm của mình. Để đem lại hiệu quả thẩm mỹ cao trong sáng tác, người sử dụng phải có sự cảm nhận tốt, ứng dụng một cánh hợp lý và sáng tạo để mang lại sự thành công cho tác phẩm, truyền đạt được mong muốn của chính mình thông qua tác phẩm đó. 2.1.4 Phối màu và hoà sắc Hòa sắc phải mang sức sống, bởi lẽ màu sắc chính là biểu hiện sự vận động của cuộc sống. Cấu trúc của một hoà sắc đẹp là cáI quyết định vẻ đẹp của hình thức biểu hiện. Cấu trúc màu bao gồm những tính chất nội tại, biểu hiện trong quan hệ tự thân của màu sắc. Còn sức căng giữa các màu, vị trí, diện tích, phương hướng, tương quan là những biểu hiện bên ngoàI của màu sắc. Trong bố cục có cấu trúc thị giác trên nhẹ, dưới nặng, bên tráI nhẹ, bên phảI nặng. Nó có quan hệ với độ sáng và đặc tính của màu. Màu đỏ đặt ở phía trên gây cảm giác nặng nề nhưng đặt ở phía dưới lại cho cảm giác vững chắc. Màu lam trong trẻo đặt phía trên cho cảm giác nhẹ nhàng, đặt phía dưới sẽ gây sức nặng. Căn cứ vào tương quan của màu thì những màu đối chọi gây sức nặng tập trung sự chú ý và ngược lại. Tương quan màu kết hợp với cấu trúc thị giác sẽ đem lại sự cân bằng chung trong hoà sắc. Ngoài ra, hoà sắc còn phải chú ý đến quan hệ hình, nền, sắc điệu chung trong quan hệ tổng thể của phối hợp màu sắc. Biết được những vấn đề cơ bản trong nguyên lý hoà sắc để đưa vào các dạng hoà sắc cơ bản. Có hai dạng chính là hoà sắc tương phản và hoà sắc tương đồng. Hoà sắc tương phản bao gồm tương quan của màu nóng và màu lạnh, các cặp quan hệ của những màu bổ túc mang tính kích thích và đối lập mạnh nhất. Tương quan về sắc độ, sắc điệu, độ rực của màu chênh lệch nhau nhiều. Hoà sắc tương đồng gồm tương quan của những màu cùng họ nóng hoặc lạnh. Tương quan của những màu cùng tông là êm ái nhất. Hoà sắc của những màu vô sắc thì thuần khiết và giản dị. 2.1.5 Màu sắc trong thiết kế bao bì. Trong nền kinh tế thị trường, sự cạnh tranh giữa các hãng, các công ty, các sản phẩm ngày càng trở nên quyết liệt, nó quyết định sự sống còn của mỗi sản phẩm, công ty đó. Thông qua bao bì, các nhà sản xuất đã tiếp cận với người tiêu dùng một cách trực tiếp và nhanh nhất. Màu sắc tạo ra sự thu hút thị giác rất lớn. Có thể nói, nó là yếu tố quan trọng hàng đầu trong việc thu hút khách hàng. Bởi vậy, ứng dụng của màu sắc vào bao bì luôn được các nhà thiết kế không ngừng quan tâm, tìm tòi và ứng dụng. Để thiết kế được một bao bì nhãn mác đẹp, đòi hỏi người hoạ sỹ thiết kế phải có những hiểu biết thấu đáo về màu sắc. Bản thân màu sắc mang rất nhiều ý nghĩa, liên tưởng về cảm xúc khác nhau, cho nên nó rất thuận lợi cho các nhà thiết kế ứng dụng vào từng lĩnh vực sản phẩm hàng hoá. Trong thiết kế bao gói phục vụ sản phẩm ăn uống, các tông màu nâu, vàng, đỏ, cam, trắng hay được sử dụng bởi nó tạo cảm giác hấp dẫn, sạch sẽ, ngon miệng. Trong lĩnh vực này, thì các màu sắc mang sắc thái tự nhiên, gần gũi với sản phẩm, đặc biệt trở thành thế mạnh. Ví dụ: khi thiết kế bao bì cho sản phẩm sữa, bao bì thường có màu trắng ngà, bao bì nước hoa quả thường có màu cam, vàng chanh, đỏ, giống như màu sắc của trái cây đó. Hay khi sản phẩm là kẹo sôcôla, thì bao bì lại được phủ một màu nâu đậm, đem tới cảm giác ngọt ngào, đậm đà. Với các sản phẩm của ngành y tế, thì màu sắc bao bì cần phải được đơn giản để tạo cảm giác an toàn, tin cậy cho khách hàng, tránh việc sử dụng nhiều màu sắc rực rỡ, loè loẹt, vì nó có thể gây hiểu nhầm cho khách hàng. Các tông màu thường được sử dụng trong lĩnh vực này là xanh lục, lơ, đỏ vàng Còn trong lĩnh vực hàng mỹ phẩm thì sao? Các chuyên gia thiết kế luôn lựa chọn những tông màu nhẹ như tím, hồng, xanh nhạt cho mặt hàng này, bởi vì nó tạo được cảm giác lôi cuốn, quyến rũ uyển chuyển, nhẹ nhàng, đầy sang trọng. Sản phẩm cho ngành thể thao thì ngược lại với tính chất khoẻ khắn, năng động, bao bì trong lĩnh vực này cần những màu rực rỡ, đối lập, chói gắt đặt cạnh nhau tạo nên sự tương phản mạnh mẽ. Các màu hay được sử dụng là: tím, vàng, đỏ, đen, xanh tượng trưng cho những yếu tố được coi trọng hàng đầu trong thi đấu, khẳng định sự tự tin, mạnh mẽ, táo bạo Bao bì chứa các sản phẩm công nghiệp như TV, tủ lạnh, máy tính thường lớn, vỏ hộp phải cấu tạo vững chãi. Việc sử dụng những tông màu ghi kết hợp với màu của bao bì sẽ tạo thuận lợi trong quá trình in ấn và gia công sản phẩm, đồng thời cũng tránh cho sản phẩm bị nặng nề bởi màu sắc choáng ngợp, sặc sỡ. Việc sử dụng những mảng màu đơn giản như: xanh, ghi, đen, đỏ sẽ đem lại cho những sản phẩm này một sự rõ ràng, mạch lạc, đầy chất công nghiệp. Màu sắc đem lại cho con người nhiều trạng thái cảm xúc khác nhau (vui, buồn, trẻ trung, sôi nổi). Các lứa tuổi khác nhau cũng có những sở thích, cảm nhận màu sắc khác nhau. Bởi vậy, khi thiết kế bao bì, việc sử dụng màu sắc còn biểu đạt tâm tư, tình cảm đối với người tiêu dùng. Tuỳ theo từng trường hợp mà lựa chọn cho hợp lý. Trẻ em thường thích những màu sắc rực rỡ, vui tươi. những sắc màu tươi sáng thường giúp trẻ phát triển trí óc và khả năng sáng tạo. Với độ tuổi thanh niên thì màu sắc phải trẻ trung, sôi động, hưng phấn, đặc biệt là các màu nóng như đỏ, hay các màu chói hoặc xanh tươi thường phù hợp với thị hiếu trẻ trung, mới lạ của lứa tuổi này. Người cao tuổi thì ngược lại, họ thường có sở thích ổn định nên thương lựa chọn những màu trầm tối như nâu, nnâu đen vì nó mang lại cảm giác tĩnh lặng, suy tư. Đa số đối với phái nữ thì những màu tím nhạt, hồng phấn là lựa chọn hàng đầu vì nó đem tới cảm xúc lãng mạn, hẹ nhàng. Còn đối với phái nam, thì bao bì thường sử dụng màu xanh đậm, đỏ đun bởi nó tượng trưng cho sức mạnh và nam tính. Màu sắc bao bì có thể tác động rất lớn đến nhận thức của khách hàng, mỗi sản phẩm đều có liên hệ nhất định với màu sắc nào đó, nhất là các sản phẩm nổi tiếng thường được nhớ tới và đựơc nhận ra qua dấu hiệu chủ yếu là màu sắc. Các quý bà nội trợ, các bà nhớ tới cái gì khi nhắc đến bột ngọt Ajinomoto? Chắc hẳn câu trả lời sẽ là: “chỉ có hiệu tô đỏ”. Còn các quý ông , điều gì khiến các ông nhớ nhất khi chúng ta nói về hãng bia Heiniken, một hãng bia hàng đầu thế giới? Phải chăng chính là ở màu xanh của những cái chai? Màu sắc trong bao bì là yếu tố quan trọng tạo dựng nên giá trị thương hiệu của công ty. Nó còn giúp người tiêu dùng nhận biết, đánh giá, phân loại sản phẩm để từ dó có những quyết định lựa chọn cho mình. VD: cùng là sản phẩm film chụp ảnh, nhưng nhìn thấy màu vàng, khách hàng sẽ biết đó là film của hãng Kodak, nhìn màu xanh, khách hàng sẽ biết là sản phẩm film của hãng Fuji. Lấy một ví dụ khác với nước giải khát có ga thì Cocacola có màu bao bì ấn định là màu đỏ, Fanta là màu cam, còn Sprite lại là màu xanh. Sự biến tấu trong màu sắc thể hiện sự độc đáo của sản phẩm sẽ đem đến cho nhà sản xuất sự thành công trong chiến lược quảng cáo, mà ở đó màu sắc trong bao bì đã trở thành những câu khẩu hiệu ”Ajinomoto: chỉ có hiệu tô đỏ”, hay: “Enlene trắng cho con, còn Enlene vàng cho mẹ”. Không những thế, màu sắc còn mang tính quy ước thể hiện quy cách cho sản phẩm. Các hãng thuốc lá đã lấy màu xanh tự nhiên hay xanh nhạt để quy định cho loaị thuốc nhẹ có vị bạc hà, các hãng rượu nổi tiếng lấy màu nâu đậm hay đen tuyền để quy định cho những loại rượu nặng. Cocacola có màu sắc bao bì ấn định là màu đỏ,fanta là màu cam còn sprite lại là màu xanh Việc thay đổi mẫu mã hàng hoá là rất cần thiết nhưng những công ty giàu kinh nghiệm tối kỵ thay đổi màu sắc đột ngột trên bao bì, nhãn mác hay màu sắc sản phẩm. Duy trì một loại màu sắc nhất định có liên hệ mật thiết với lòng tin của khách hàng đối với công ty. Mọi người tìm đến cái đẹp thông qua màu sắc. Các nhà sản xuất đáp ứng thị hiếu làm đẹp thông qua màu sắc. Tuy nhiên, màu sắc trong bao bì không chỉ làm cho sản phẩm nổi bật, thu hút sự chú ý của mọi người mà nó còn có nhiệm vụ kết nối các mặt với nhau (đối với sản phẩm đồ hộp), tạo nên bố cục chặt chẽ, vững chắc cho sản phẩm. Bao bì là phần che chắn, bảo vệ cho sản phẩm. Chính vì thế, nhiệm vụ của bao bì còn là nêu bật nội dung, giới thiệu cho khách hàng sản phẩm bên trong nó. Có nhiều cách để thể hiện: Dùng hình ảnh minh hoạ là biện pháp đạt hiệu quả rõ ràng, chính xác nhất. Tuy nhiên, nó chỉ như một dạng mô phỏng cứng nhắc, gây hiệu qủa thẩm mỹ thấp (vỏ hộp mì có hình bát mỳ) Dùng màu sắc biểu cảm của sản phẩm kết hợp với những hình ảnh đặc sắc để gợi cảm giác nói lên tính chất của sản phẩm. Nó tạo được hiệu quả thẩm mỹ cao bởi sự chủ động sử dụng màu sác cũng như ý đồ của người thiết kế. Ví dụ: giấy gói màu hồng cho kẹo dâu, màu trắng ngà cho kẹo sữa, màu nâu cho kẹo sôcola Dùng phương pháp tạo khoảng trống hay còn gọi là cửa sổ trong thiết kế bao bì để khoe, để lộ những sản phẩm bên trong. Phương pháp này sử dụng được với những sản phẩm có kiểu dáng, màu sắc độc đáo, hấp dẫn, chịu được ánh sáng (ví dụ: vỏ hộp bút chì màu, vỏ hộp mỹ phẩm) Màu sắc bao bì cũng có nhịp điệu, trạng thái nên đôi khi ở từng thiết kế, màu sắc có chỗ chói chang rực rỡ, song cũng có những khoảng màu lặng được coi là khoảng nghỉ mắt. Trong những trường hợp như vậy, thì những mảng đen trắng và những sắc màu êm dịu được sử dụng nhiều hơn cả. Trang web www. Cacoloun.com/rescarsoh.html cho rằng tất cả mọi người đều có sự đánh giá trong tiềm thức về một môi trường, một người, một vật nào đó trong vòng 90 giây đầu tiên và khoảng 62 đến 90% củaviệc đánh giá đó chỉ dựa trên màu sắc. Màu sắc với thế mạnh của mình đã trở thành đối tượng sử dụng quan trọng của nhà thiết kế. Hơn ai hết, người thiết kế cần phải hiểu rõ tính biểu cảm của màu sắc để cân nhắc, sử dụng màu sác sao cho hợp lý nhất. Những câu hỏi thường xuyên được đặt ra là:thiết kế cho sản phẩm gì, phục vụ cho đối tượng nào và màu sắc thiết kế phải sử dụng như thế nào? Màu sắc trên bao bì phải đạt được sức căng, tạo được nhịp điệu phải có sự liên kết với hình với chữ trên cùng một thiết kế, phải ấn định được nó trong một tổng thể chung. Có như vậy, ta mới xây dựng được một bao bì mang giá trị thẩm mỹ cao trở thành biểu tượng cho mỗi thương hiệu. Với vai trò to lớn như vậy, màu sắc chính là phần hồn sáng tạo nên vẻ đẹp trong thiết kế bao bì sản phẩm . 2.2. CHẤT LIỆU 2.2.1. Vai trò của chất liệu trong thiết kế bao bì Từ thời xa xưa, con người đã biết đến bao bì. Tuy nhiên, bao bì lúc đó chỉ đơn thuần là cái vỏ bọc bên ngoài, chất liệu còn thô sơ, chưa có sự tìm tòi sáng tạo mà chủ yếu được lấy sẵn từ thiên nhiên như vỏ cây, lá cây, da thú gói bọc sơ sài, vụng về. Hiện nay, cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, công nghệ vật liệu, chất liệu bao bì ngày càng trở nên phong phú, cải tiến và được ứng dụng rộng rãi, đạt hiệu quả cao về thẩm mỹ cũng như kinh tế. Bao bì là một phương tiện có chức năng bảo vệ hàng hoá chống lại những ảnh hưởng có hại trong suốt cuộc hành trình lưu thông, phân phối từ khu vực sản xuất đến khu vực tiêu dùng. Trong qúa trình đó, hàng hoá thương phẩm chịu rất nhiều yếu tố tác động bên trong lẫn bên ngoài làm ảnh hưởng đến giá trị chung và giá trị sử dụng của nó. Vì vậy, ngay từ khâu sản uất, những biện pháp nhằm làm cho hàng hoá không bị mất mát về chất lượng lẫn số lượng phải được nghĩ tới. Đấy chính là chức năng quan trọng nhất của bao bì mà chức năng này lại phcụ thuộc rất nhiều vào chất liệu tạo ra chúng. Chất liệu rất quan trọng trong thiết kế bao bì, mỗi loại sản phẩm tuỳ theo tính chất, ý đồ của nhà thiết kế mà sẽ được sử dụng những loại chất liệu bao bì khác nhau. Để bảo quản các loại dầu mỡ, cần những loại bao bì ít xốp nhất vì dầu mỡ dễ thấm qua bao bì gây hao hụt. Các loại đồ hộp cần những bao bì kín, còn đối với các loại rau quả, khi bảo quản còn diễn ra quá trình sinh hoá cần để trong những bao bì có thể thông khí được. Chính vì thế, khi tạo dáng, thiết kế, nhà sản xuất và người hoạ sỹ phải lựa chon chất liệu có những yếu tố phù hợp với mặt hàng mình định bao gói. Về mặt cấu trúc, chất liệu sẽ tạo được bộ khung, bộ xương cho bao bì. Hình dáng của bao bì được quyết định bởi chất liệu. Về mặt thẩm mỹ và kinh tế: Bao bì phục vụ hoạt động thương mại gắn liền với quá trình sản xuất, in ấn. Vì vậy, tìm hiểu những chất liệu phục vụ hoạt động trong lĩnh vực thiết kế bao bì sẽ giúp người hoạ sỹ có một cái nhìn toàn diện về công việc của mình và có những sáng tạo không ngừng nhằm nâng cao chất liệu bao bì mà vẫn có thể hạn chế được giá sản phẩm. Không những thế, chất liệu cũng là một trong những yếu tố vật chất biểu đạt tình cảm rất lớn. VD: cùng là giấy gói hàng, nhưng loại giấy nhám, sần lại đem đến cho ta cảm giác khác hẳn với loại giấy trơn nhẵn Mỗi loại chất liệu có ngôn ngữ biểu đạt cảm giác riêng, đó chính là những ưu điểm mà chất liệu đem lại trong thiết kế bao bì. Đến nay, con người vẫn không ngừng tìm tòi, sáng tạo ra chất liệu phục vụ cuộc sống. 2.2.2. Phân loại và ứng dụng chất liệu trong thiết kế bao bì Trên thực tế, chất liệu chế tạo bao bì rất phong phú, người viết không thể nào thống kê một cách đầy đủ ở đây, tuy nhiên cũng xin đưa ra một số loại chất liệu phổ biến trong ngành bao bì bởi tính năng ưu việt, dễ kiếm, giá thành phù hợp với sản xuất công nghịêp. Giấy - bìa carton: Bạn hãy lấy một tờ giấy và thử xé nó theo hai chiều ngang và dọc. Bạn sẽ thấy rằng có một chiều dễ xé hơn và ở chỗ tờ giấy rách ra, bạn sẽ nhìn thấy những sợi mỏng như tóc. Điều đó có ý nghĩa gì? Thứ nhất, giấy được sản xuất bằng máy, vì nếu không, bạn đã có thể xé dễ dàng ở cả hai chiều. Thứ hai, giấy được cấu tạo từ những hạt xenlulô nhỏ trong lõi của cây, liên kết chặt chẽ nhờ lực phân tử. Ngoài ra, trong thành phần của giấy còn chứa chất độn (giúp mặt giấy kín, nhẵn phẳng, không thấu quang), chất màu (tạo cho giấy có màu sắc cần thiết) và nước (giúp cho giấy không bị khô giòn, nếu không, giấy sẽ kém bắt mực, độ bền cơ học giảm, khó in ấn). Còn bìa carton, về bản chất cũng có thành phần giống giấy nhưng có trọng lượng 1m2 lớn hơn 1m2 giấy. Bìa carton có đặc điểm là kém bền, mặt thô dễ gẫy. Có loại rỗng ở bên trong, có loại bền dùng đóng gói ấn phẩm nặng. Nhìn chung, giấy và bìa cactông có ưu điểm: dễ bao gói, có khả năng gấp tốt, bắt màu tốt, thuận lợi cho việc in ấn vận chuyển, không gây ô nhiễm môi trường và có thể tái tạo được. Nhược điểm của loại chất liệu này là dễ thấm nước, dễ mối mọt, dễ cháy và hư hoại. Hiện nay, nước ta có rất nhiều loại giấy phục vụ cho công việc thiết kế bao bì như giấy Duplex, giấy dầu, các loại giấy có bề mặt nhôm màng P. E. T+, các loại giấy tráng kim, giấy cao cấp của Đức Nhật với bề mặt thô ráp, gồ ghề, trơn nhẵn, phong phú nhiều màu sắc, có thể đáp ứng đầy đủ mục đích thiết kế và thị hiếu của người tiêu dùng. Bao bì bằng chất liệu này đã dành vị trí tuyệt đối trong ngành hàng thực phẩm (bánh Snack, cooktais, bánh quy dòn, thức ăn cho động vật nuôi) và phi thực phẩm (hoá mỹ phẩm, điện tử) bởi những tính năng ưu việt của nó nói trên. Thuỷ tinh: Thuỷ tinh được tạo ra từ những nguyên liệu có sẵn trong tự nhiên như cát, bột sôđa, đá vôi. Vì thuỷ tinh là chất rắn và trơ, không bị thấm nước và không xốp nên nó là đồ chứa tuyệt hảo. Các chất chứa trong bình thuỷ tinh sẽ không bị ảnh hưởng đến chất lượng, mùi vị. Nó là phương tiện bảo quản đảm bảo chất lượng cho sản phẩm trong suốt thời gian sử dụng và được coi là chất liệu bảo quản tiêu chuẩn đối với các sản phẩm dễ bị oxi hoá, ánh sáng tác động và cần bảo quản lâu dài như: rượu, bia, nước ép hoa quả tươi Sự trong suốt của thuỷ tinh và khả năng truyền ánh sáng theo một hướng duy nhất đã khiến thuỷ tinh trở thành một chất liệu tuyệt vời cho thiết kế. Thuỷ tinh có thể chịu được nhiệt độ rất cao của các máy in nhãn mác trực tiếp. Với chất liệu này, ta có thể tạo được nhiều kiểu dáng bao bì hấp dẫn mang tính trang trí cao nhằm tôn vinh sản phẩm. Chất liệu này đã trở thành sự mê hoặc đối với các sản phẩm của ngành mỹ phẩm mà tiêu biểu là nước hoa Hơn nữa, với chất liệu thuỷ tinh, bao bì còn có thể được tái chế cho những lần sử dụng sau. Chất liệu kim loại: Kim loại là loại chất liệu bao bì được dùng khá phổ biến. Các kim loại thường dùng là kim loại đen, nhôm đồng Kim loại có ưu điểm là kín, không sợ ẩm thấp, không sợ cháy, cho nên nó được dùng để bao gói những loại sản phẩm dễ bốc cháy, có độ bốc hơi lớn, có chất độc hại ở trạng thái hơi (khí nén hoặc lỏng) như: xăng, dầu, thuốc trừ sâu, sơn nước Chất liệu này cũng có tác dụng rất lớn trong việc bảo vệ sản phẩm chống những va đập từ bên ngoài trong quá trình vận chuyển và sự xâm nhập hoá học gây lên men làm hỏng chất lượng thực phẩm như đồ hộp, sữa, bánh Chất dẻo: Tiêu biểu là nilon, nhựa cứng, có loại trong suốt, có loại có màu đục tuỳ theo yêu cầu của nhà sản xuất. Loại chất liệu này được sử dụng rất rộng rãi và phổ biến bởi giá thành rẻ, gọn nhẹ, không mùi vị, không gây ẩm mốc, dễ đóng gói và có thể tạo ra bất cứ hình dáng mong muốn nào. Hiện nay, bao bì bằng chất liệu này có mặt ở rất nhiều nơi: tại các chợ, cửa hàng, siêu thị Tuy nhiên, nó cũng có nhược điểm là chịu xóc, va đập kém nên gây khó khăn trong vận chuyển. Bao bì dễ bị xước, nếu để dưới ánh nắng, ánh sáng mạnh có toả nhiệt sẽ làm cho bao bì nhanh bị giòn đục, thậm chí biến dạng. Chất dẻo cũng rất khó tiêu huỷ, làm ảnh hưởng tới vệ sinh môi trường. Do đó, các nhà khoa học đang cố gắng tìm một chất liệu thay thế an toàn cho môi trường hơn. Bởi sự tiện dụng của nó mà chất dẻo có tính ứng dụng rất cao, đặc biệt đối với bao bì hàng thực phẩm: bánh kẹo, rau quả hay đối với hàng dược phẩm, hoá mỹ phẩm: dầu gội, sữa tắm, sữa rửa mặtKhi kết hợp chất liệu này (mica mỏng) với các loại chất liệu khác (giấy bìa cactông) sẽ tạo được hiệu quả thẩm mỹ rất cao đối với các sản phẩm cần tạo cửa sổ như bút màu, son phấn ứng dụng của chất dẻo trong thiết kế bao bì Chất liệu gỗ: Là loại chất liệu có nguồn gốc từ thiên nhiên, dễ sản xuất, sử dụng, phạm vi ứng dụng rộng rãi tương đối bền có thể sử dụng được nhiều lần. Tuy nhiên, gỗ lại có nhược điểm là tương đối nặng, chịu ẩm kém, dễ bị mọt cháy và hư hại. Trong vài thập kỷ gần đây, gỗ thiên nhiên trở thành loại vật liệu đắt tiền để sản xuất bao bì. Cho nên, những sản phẩm sử dụng bao bì gỗ thường có giá trị rất cao. Bao bì bằng chất liệu gỗ đem đến cho sản phẩm sự mộc mạc, gần gũi với thiên nhiên nhưng lại thể hiện tính sang trọng, lịch lãm, nền nã. Kẹo sôcôla, bao bì ngoài đựng rượu, thùng chứa ngoài đựng bia thường được sử dụng loại chất liệu này. Các loại chất liệu khác Ngoài ra, để phục vụ cho ý tưởng của nhà thiết kế, thì các chất liệu như sợi đay, sợi gai (được sử dụng chứa đựng loại hàng rời như gạo, muối, ngô) và tre, mây, nứa (được đan thành các loại sọt, lẵng, giỏ ) cũng rất được ưa chuộng đối với nhiều loại sản phẩm mang tính truyền thống. Đây là loại chất liệu có sẵn trong thiên nhiên Việt Nam, dễ sản xuất, dễ sử dụng. Tuy nhiên, độ bền không lớn là nhược điểm của chất liệu này. Trên thế giới, chất liệu da cũng được sử dụng trong thíêt kế là hòm đựng, túi xách tạo sự sang trọng, thời trang lịch lãm Đơn cử như hãng Louis Vuitton (LV) chuyên sản xuất các loại đồ da tạo được uy tín trên thị trường thế gới. Với nhãn hiệu LV, người viết cho rằng chất liệu da cũng là một yếu tố maketing trong thương hiệu Trong thiết kế bao bì, vai trò của người thiết kế được đánh giá cao bởi nhưng hiểu biết kinh nghiệm của họ trong quá trình tìm kiếm chất liệu. Những câu hỏi luôn được đặt ra cho những nhà thiết kế là: sử dụng loại chất liệu sao cho vừa đảm bảo được an toàn, phù hợp với sản phẩm mà vẫn tạo được vẻ đẹp cho sản phẩm. Tính an toàn của bao bì cũng bao gồm cả việc đảm bảo vệ sinh môi trường. Khi đưa ra một chất liệu bao bì, nhà thiết kế cũng phải chú trọng tới vấn đề này. Song, cho dù được thiết kế bằng chất liệu gì, bao bì vẫn phải đảm bảo được tính thuận tiện trong quá trình in ấn, tính hiệu quả, khoa học và giá trị thẩm mỹ của mỗi sản phẩm. Hình ảnh một sốbao bì có chất liệu bằng da và vải thô Một số chất liệu giấy được dùng trong thiết kế bao bì 2.3. NHỮNG YẾU TỐ ĐỒ HOẠ KHÁC TRONG THIẾT KẾ BAO BÌ 2.3.1. Yếu tố chữ trong thiết kế bao bì. Trong thiết kế đồ hoạ nói chung và thiết kế bao bì hàng hoá nói riêng thì việc sử dụng chữ là một yếu tố rất quan trọng. Nếu màu sắc được coi là linh hồn tạo nên vẻ đẹp của sản phẩm đồ hoạ thì chữ viết chính là phần nội dung truyền tải vẻ đẹp đó. Chữ trong thiết kế đồ hoạ được quan niệm như một hình giống với bất cứ hình ảnh nào để có thể gây được sự chú ý từ người xem.Với sự sáng tạo của nhà thiết kế, chữ không chỉ đóng vai trò thông tin đơn thuần mà nó còn thể hiện hình ảnh truyền cảm nội dung làm nên bố cục độc đáo, kết hợp với màu sắc tạo hiệu quả thẩm mỹ cao. . Việc dùng chữ thay thế hình ảnh sẽ mang giá trị nghệ thuật cao hơn, mới mẻ hơn bất cứ một ngôn ngữ nào khác. Chính sự thăng hoa trong quá trình sáng tạo, người hoạ sỹ thiết kế đã tạo cho chữ viết mang tính biểu cảm và diễn đạt được đầy đủ nội dung mà nó cần thông tin. Trong thiết kế bao bì, việc tạo ra bố cục chữ giản dị, rõ ràng mà vẫn đạt hiệu quả thẩm mỹ là vấn đề được đặt ra với mỗi thiết kế, điều này vô cùng quan trọng bởi khi mua hàng, sự quan tâm đầu tiên của khách hàng là công dụng và cách sử dụng của sản phẩm ấy như thế nào, đặc biệt đối với các mặt hàng dược phẩm, thực phẩm. Để nâng cao tính thẩm mỹ và tạo được hiệu quả tốt thì việc lựa chọn kiểu chữ và sắp xếp hợp lý là rất cần thiết. Nội dung của sản phẩm phụ thuộc vào phần thông tin nên việc lựa chọn hình thức thể hiện rất được chú trọng. Cùng một sản phẩm dầu gội đầu nhưng font chữ trên bao bì dành cho tóc dầu khác hẳn với font của bao bì dành cho tóc khô. Trong quá trình thiết kế bao bì, việc dùng font chữ để truyền tải thông tin đến người tiêu dùng là rất quan trọng, vì thế người thiết kế luôn phải tâm niệm rằng mình đang thiết kế cho sản phẩm gì? Cho ai? Và cách thức sử dụng chữ như thế nào cho phù hợp với đối tượng ấy? Việc dùng chữ trên bao bì cũng có quy tắc riêng trong từng sản phẩm, từng đối tượng cụ thể; với sản phẩm dành cho người già thì thông tin phải dễ đọc, rõ ràng, ngay ngắn, còn với đối tượng phục vụ là trẻ em thì chữ phải dễ hiểu, ngắn gọn và logic vì tư duy của trẻ không có sự liền mạch như ở người lớn. Để đạt được điều này không phải dễ chính vì thế sự hiểu biết lẫn kinh nghiệm phong phú của nhà thiết kế sẽ tạo nên một sản phẩm hội tụ những yếu tố này. Ngoài nhiệm vụ thông tin tới người tiêu dùng nội dung của sản phẩm, chữ trên bao bì còn mang giá trị thẩm mỹ sâu sắc thông qua vẻ đẹp của việc sắp xếp bố cục chữ. Mà không cần minh hoạ, đó chính là những ưu thế của chữ đem lại trong quá trình thiết kế . Trong nghệ thuật thiết kế đồ hoạ chữ sẽ chỉ đơn giản là “chữ” nếu không có nghệ thuật trình bày. Trong quá trình thiết kế bao bì sản phẩm, việc sắp xếp và trình bày chữ sao cho phù hợp đáp ứng cả yêu cầu về thông tin và giá trị thẩm mỹ là đòi hỏi tất yếu của mọi thể loại hàng hoá, chính vì thế, sự cảm thụ về nghệ thuật trong mỗi hoạ sĩ thiết kế rất cần thiết. Bên cạnh đó, chữ được sử dụng trên bao bì còn tạo sự thống nhất trong hệ thống sản phẩm tạo nên sự liên tưởng tốt trong tâm lý người tiêu dùng về các mặt hàng khác nhau của nhãn hiệu đó. Đây chính là mong muốn của nhà sản xuất đặt ra với mỗi thiết kế, từ đó tạo nên hình ảnh của thương hiệu trong tâm lý người tiêu dùng. Khi kết hợp với màu sắc, chữ trên bao bì đã trở thành một đối tượng thiết kế hoàn hảo. Nhà thiết kế có thể sử dụng những chức năng đa dạng của chữ trong một thương hiệu với những đặc tính phong phú của màu để truyền tải ý đồ sáng tác một cách có hiệu quả nhất. Yêú tố chữ trong bao bì Mỗi sản phẩm đều có đặc tính, công dụng và đối tượng sử dụng khác nhau vì thế màu sắc dùng trong chữ trên bao bì phải được thiết kế phù hợp với từng loại sản phẩm. Chẳng hạn như ở bao bì sữa dành cho hai đối tượng sử dụng khác nhau là người lớn và trẻ em. Kiểu chữ trên bao bì sữa dành cho trẻ em thì ngộ nghĩnh kết hợp với màu sắc rực rỡ tạo một cảm giác động, vui tươi phù hợp với độ tuổi và có sức hút thị giác lớn đối với trẻ con. Còn kiểu chữ ở bao bì sữa dành cho người lớn thì nghiêm túc, đơn giản hơn và tạo một cảm giác tĩnh. Trên bao bì của sản phẩm thời trang, người ta thường sử dụng những kiểu chữ kinh điển, tạo sự tin cậy và cảm giác thanh lịch, quý phái; chữ màu thường gây hiệu quả tâm lý cho ngời xem cao hơn chữ đen trắng. Cùng với màu, chữ tạo nên bố cục độc đáo, cuốn hút thị giác người tiêu dùng. Khi kết hợp với màu của chính sản phẩm,