Luận văn Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của Xí Nghiệp Thương Mại Dầu Khí Hàng Không Miền Bắc

träng yÕu nh»m thóc ®Èy nhiÒu ho¹t ®éng kinh tÕ ph¸t triÓn . §Ó ®¸p øng nhu cÇu nµy , C«ng ty x¨ng dÇu hµng kh«ng ®· quyÕt ®inh thµnh lËp XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c . XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c lµ ®¬n vÞ thµnh viªn thuéc C«ng ty x¨ng dÇu hµng kh«ng - Tæng C«ng ty hµng kh«ng ViÖt Nam XÝ nghiÖp ®­îc thµnh lËp theo: - QuyÕt ®Þnh sè 667/CAAV ngµy 8/4/1996 cña Côc tr­ëng Côc Hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam víi tªn gäi ban ®Çu lµ Chi nh¸nh kinh doanh b¸n lÎ x¨ng dÇu, cho ®Õn ngµy 27/1/2000 ®· ®æi tªn thµnh XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c theo quyÕt ®Þnh sè 143/Q§- H§/Tæng C«ng ty cña Chñ tÞch H§QT Tæng C«ng ty Hµng kh«ng ViÖt Nam . XÝ nghiÖp lµ ®¬n vÞ kinh tÕ h¹ch to¸n ®éc lËp , cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, cã con dÊu vµ tµi kho¶n ng©n hµng riªng. Trô së XÝ nghiÖp t¹i: Mai L©m - §«ng Anh - Hµ Néi §iÖn tho¹i : 04- 8833748 Fax: 04-881019. XÝ nghiÖp ho¹t ®éng víi chøc n¨ng kinh doanh b¸n bu«n b¸n lÎ c¸c lo¹i x¨ng dÇu phôc vô cho ngµnh hµng kh«ng vµ trªn thÞ tr­êng hÇu hÕt c¸c tØnh miÒn B¾c tõ Qu¶ng B×nh trë ra XÝ nghiÖp cã nhiÖm vô : - Trùc tiÕp tæ chøc kinh doanh x¨ng dÇu t¹i c¸c cöa hµng b¸n lÎ vµ c¸c vïng thÞ tr­êng . - LËp kÕ ho¹ch kinh doanh ( Bao gåm kÕ ho¹ch tiªu thô x¨ng dÇu , kÕ ho¹ch tµi chÝnh, kÕ ho¹ch lao ®éng tiÒn l­¬ng , kÕ ho¹ch x©y dùng c¬ b¶n vµ mua s¾m trang thiÕt bÞ , kÕ ho¹ch ®µo t¹o , kÕ ho¹ch tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt … - X©y dùng thÞ tr­êng, ph¸t triÓn m¹ng l­íi c¸c cöa hµng b¸n lÎ x¨ng dÇu trªn thÞ tr­êng miÒn B¾c. - Trùc tiÕp qu¶n lý vµ khai th¸c c¸c tµi s¶n c¬ së vËt chÊt ®­îc giao , b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn - Nghiªn cøu vµ ®Ò ra nh÷ng ph­¬ng ¸n kinh doanh míi - Ch¨m lo ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn thuéc ®¬n vÞ m×nh 1.2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c a/ Nh÷ng mÆt hµng kinh doanh chñ yÕu cña XÝ nghiÖp. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ n¨ng xuÊt , XÝ nghiÖp kh«ng chØ kinh doanh x¨ dÇu phôc vô cho ngµnh hµng kh«ng mµ xÝ nghiÖp cßn më réng kinh doanh c¸c mÆt hµng phôc vô cho viÖc tiªu dïng x· héi ®ã lµ: -DÇu ho¶, JÐt A1, dÇu Fo , ga , nhùa ®­êng… - DÇu Diezel chÊt l­îng cao ( hµm l­îng l­u huúnh <0.5%) - C¸c lo¹i dÇu nhên, x¨ng « t« vµ c¸c lo¹i x¨ng c«ng nghiÖp. Ngoµi nh÷ng mÆt hµng trªn XÝ nghiÖp cßn kinh doanh vËn t¶i x¨ng dÇu, söa ch÷a vµ b¶o d­ìng xe . Trong t­¬ng lai gÇn , XÝ nghiÖp sÏ ph¸t triÓn thªm dÞch vô kinh doanh vµ pha chÕ dÇu nhên t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng . 1.3. C¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ nghiÖp: Gåm cã 4 phßng ban chøc n¨ng, S¬ ®å tæ chøc theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng (Xem s¬ ®å 1) a/ Chøc n¨ng c¸c phßng trong XÝ nghiÖp : +Ban gi¸m ®èc: Gåm cã 1 gi¸m ®èc vµ 2 phã gi¸m ®èc . Gi¸m ®èc lµ ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt vÒ mäi mÆt. Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp do Tæng C«ng ty x¨ng dÇu hµng kh«ng ViÖt nam bæ nhiÖm vµ b·i nhiÖm. Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Gi¸m ®èc C«ng ty vµ tr­íc ph¸p luËt vÒ qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng SXKD cña xÝ nghiÖp. Phã gi¸m ®èc XÝ nghiÖp lµ ng­êi gióp Gi¸m ®èc qu¶n lý ®iÒu hµnh mét hoÆc mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp theo ph©n c«ng cña gi¸m ®èc XÝ nghiÖp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc gi¸m ®èc vµ ph¸p luËt vÒ nhiÖm vô ®­îc giao. + Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: Phßng tæ chøc cã chøc n¨ng tham m­u gióp Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp trong c«ng t¸c l·nh ®¹o , chØ ®¹o, c«ng t¸c ®èi néi, ®èi ngo¹i vµ qu¶n trÞ hµnh chÝnh v¨n phßng +Phßng kÕ ho¹ch - kinh doanh : lµ c¬ quan tham m­u gióp gi¸m ®èc xÝ nghiÖp trong viÖc lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh , tæ chøc ®iÒu hµnh c¸c môc tiªu, nhiÖm vô SXKD theo uû quyÒn cña Gi¸m ®èc xÝ nghiÖp. + Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n :lµ c¬ quan tham m­u cho gi¸m ®èc XÝ nghiÖp vÒ c«ng t¸c tµi chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt , x©y dùng kÕ ho¹ch thu chi, nh»m ®¶m b¶o nguån tµi chÝnh c©n b»ng vµ ph¶n ¸nh mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh , ghi chÐp lËp sæ s¸ch b¸o c¸o tµi chÝnh ®¶m b¶o ®ñ vèn cho XÝ nghiÖp tiÕn hµnh SXKD. S¬ ®å 1: m« h×nh tæ chøc, qu¶n lý, kinh doanh cña xÝ nghiÖp Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp P.G§ xÝ nghiÖp Phßng tæ chøc hµnh chÝnh Phßng kÕ ho¹ch kinh doanh Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n Phßng kÜ thuËt Cöa hµng C Cöa hµng ….. Cöa hµng E Cña hµng D Cöa hµng B Cöa hµng A ghi chó: : quan hÖ l·nh ®¹o : quan hÖ chØ ®¹o : quan hÖ hiÖp ®ång : luång th«ng tin ph¶n håi + Phßng kÜ thuËt: lµ c¬ quan tham m­u gióp Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp trong c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t­, x©y dùng c¬ b¶n , qu¶n lý trang thiÕt bÞ kÜ thuËt, ph­¬ng tiÖn xe m¸y , ph­¬ng tiÖn vËn t¶i , khÝ tµi x¨ng dÇu , qu¶n lý chÊt l­îng x¨ng dÇu trong toµn XÝ nghiÖp +C¸c cöa hµng x¨ng dÇu trùc thuéc xÝ nghiÖp: thùc hiÖn tèt kÕ ho¹ch b¸n bu«n, b¸n lÎ x¨ng dÇu mì nhên, c¸c s¶n phÈm ho¸ dÇu, vËt t­ thiÕt bÞ liªn quan ®Õn ngµnh x¨ng dÇu vµ c¸c mÆt hµng kh¸c ®­îc phÐp kinh doanh nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ tr­êng theo kÕ ho¹ch SXKD cña XÝ nghiÖp. §¶m b¶o sè l­îng vµ chÊt l­îng hµng ho¸, thiÕt bÞ, chèng b¸n hµng gian dèi . II . Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c 1. §Æc ®iÓm vÒ thiÕt bÞ, m¸y mãc: Do ®Æc tr­ng cña mÆt hµng kinh doanh lµ dÇu x¨ng dÇu cho nªn ph­¬ng tiÖn chñ yÕu phôc vô trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh nhËp vµ tiªu thô s¶n ph¶m cña xÝ nghiÖp lµ kho bÓ vµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i tra n¹p. a. Kho bÓ: Kho bÓ lµ tµi s¶n cè ®Þnh cã gi¸ trÞ cña xÝ nghiÖp , chiÕm kho¶ng 20% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh cña c«ng ty. Khu vùc kho bÓ cña xÝ nghiÖp x¨ng dÇu miÒn B¾c: gåm c¸c kho ë S©n bay Néi Bµi, S©n bay Gia L©m, chøa ®­îc : 16.000 m3 = 12.720 tÊn. b. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ tra n¹p Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ tra n¹p lµ ph­¬ng tiÖn kinh doanh chñ yÕu cña xÝ ngiÖp , lµ nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cã gi¸ trÞ lín, chiÕm kho¶ng h¬n 30% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cña xÝ nghiÖp bao gåm Lash tµu1,2,3 vµ ®oµn tµu xµ lan trë dÇu cïng víi 2 xe «t« chë x¨ng lµ xe Zil 130 vµ xe Maz 500. 2. §Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm, vµ tiªu thô s¶n phÈm MÆt hµng kinh doanh chÝnh cña xÝ nghiÖp lµ nhiªn liÖu dÇu §iezel vµ dÇu JET_A1. §©y lµ lo¹i nhiªn liÖu hµng kh«ng ®­îc nhËp 100% tõ khèi c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa nh­ Anh, NhËt, Singapore, trong ®ã cã c¸c h·ng næi tiÕng nh­: BP, Shell, Total, Maruben,... Ngoµi mÆt hµng kinh doanh chñ yÕu lµ dÇu diezel vµ JET_A1, C«ng ty cßn kinh doanh thªm mét sè mÆt hµng cã liªn quan ®Õn nghµnh x¨ng dÇu nh­: DÇu mì nhên, x¨ng c¸c lo¹i vµ kinh doanh vËn chuyÓn x¨ng dÇu theo nhu cÇu cña thÞ tr­êng. Qua b¶ng c¬ cÊu s¶n phÈm theo doanh thu ta nhËn thÊy r»ng xÝ nghiÖp cã sù t¨ng tr­ëng cao trong nh÷ng n¨m 1998,1999 nh­ng n¨m 2000 th× doanh thu cã phÇn ch÷ng l¹i. Trong sè nh÷ng mÆt hµng x¨ng dÇu xÝ nghiÖp kinh doanh th× dÇu diezel cã khèi l­îng cao nhÊt sau ®ã lµ dÇu ho¶ vµ x¨ng ZetA1. DÇu nhên lµ lo¹i dÇu cã sè l­îng thÊp nhÊt. XÝ nghiÖp cÇn c©n t¨ng c­êng ®Èy m¹nh tiªu thô mÆt hµng dÇu nhên v× ®©y lµ mÆt hµng cã thÞ tr­êng tiªu thô réng vµ cã nhu cÇu cao trong nh©n d©n. B¶ng 1:B¶ng c¬ cÊu s¶n phÈm theo doanh thu ChØ tiªu §¬n vÞ tÝnh 1998 1999 2000 S¶n l­îng % S¶n l­îng % S¶n l­îng % 1.S¶n l­îng b¸n ra TÊn 33.136 46.878 51.597 2. Tæng doanh thu Tû ®ång 141 196 215 3.X¨ng c¸c lo¹i TÊn 1.809 5,459 3.103 6,619 3576,1 6,93 4.DÇu diezel TÊn 15.721 47,44 29.483 62,893 32.924,8 63,81 5.DÇu ho¶+ Zet A1 TÊn 15.527 46,85 14.226 30,34 15.021,1 29,11 6.DÇu nhên TÊn 79 0,238 66 0,14 44,1 0,15 7.VËn chuyÓn LÝt a. Xµ lan b. ¤ t« LÝt 4.241.301 7.780572 LÝt 1.677.080 2.752.711 4.024.490 Nguån: Phßng kÕ ho¹ch- kinh doanh- XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c 3.T×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty Qua b¶ng 2 ta thÊy tæng nguån vèn kinh doanh cña c«ng ty ngµy cµng t¨ng ®iÒu ®ã cho thÊy c«ng ty ®· më réng quy m« s¶n xuÊt kinh doanh nh­ng víi vèn Ng©n s¸ch cÊp hµng n¨m lµ kh«ng ®æi, ®iÒu ®ã chøng tá c«ng ty lµm ¨n kinh doanh cã hiÖu qu¶ vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty lµ kh¸ kh¶ quan. MÆc dï ®· tù chñ trong viÖc tù t¹o nguån vèn trong kinh doanh, bít lÖ thuéc vµo nguån vèn do ng©n s¸ch cÊp nh­ng viÖc tËp trung tµi s¶n vµo vèn cè ®Þnh chiÕm tØ lÖ lín lµ kh«ng thËt hîp lÝ, ®iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc quay vßng vèn chËm vµ mang l¹i nhiÒu rñi ro cho xÝ nghiÖp nh­ ho¶ ho¹n, gi¸ c¶ cã biÕn ®éng vµ nh÷ng kho¶n nî cña kh¸ch … ®ång thêi xÝ nghiÖp còng ph¶i mÊt mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh ®Ó b¶o d­ìng m¸y mãc cho tµu, xe vËn t¶i hµng n¨m. ViÖc vèn l­u ®éng chiÕm tû lÖ kh«ng cao nh­ vËy sÏ lµm xÝ nghiÖp gi¶m c¬ héi kinh doanh trong n¨m. XÝ nghiÖp cÇn kh¾c phôc nh­îc ®iÓm nµy ®Ó n©ng cao h¬n hiÖu qu¶ kinh doanh B¶ng 2:B¶ng tû träng vèn chia theo nguån §¬n vÞ : triÖu ®ång ChØ tiªu 1998 1999 2000 tû lÖ % c¸c vèn/ tæng vèn 1998 1999 2000 Tæng nguån vèn 31.439 34.151 36.430 Chia theo tÝnh chÊt SD Vèn cè ®Þnh 18.126 20.029 22.175 57,65 58,64 60,87 Vèn l­u ®éng 13.313 14.122 14.255 42,34 41,36 39,13 Chia theo nguån vèn Vèn NS cÊp 20.122 21.132 22.046 64,00 61,87 60,51 Vèn tù bæ sung 11.317 13.019 14.384 36,00 38,13 34,49 Nguån: Phßng tµi chÝnh - kÕ to¸n-XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c 4. C¬ cÊu nh©n lùc cña xÝ nghiÖp: §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngoµi viÖc cÇn cã nh÷ng chiÕn l­îc ®óng ®¾n xÝ nghiÖp cÇn ph¶i cã mét ®éi ngò lao ®éng lµnh nghÒ. V× vËy xÝ nghiÖp cÇn t¹o ®iÖu kiÖn cho viÖc häc tËp , n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc th«ng qua hç trî kinh phÝ vµ s¾p xÕp thêi gian lµm viÖc. ViÖc hç trî ®óng ng­êi, ®óng viÖc sÏ khuyÕn khÝch c¸n bé tÝch cùc häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é, g¾n kÕt víi doanh nghiÖp, lµm viÖc hiÖu qu¶ h¬n cho doanh nghiÖp B¶ng3: C¬ cÊu lao ®éng cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c §¬n vÞ : ng­êi STT C¬ cÊu lao ®éng N¨m 1998 N¨m 1999 N¨m 2000 Sè l­îng Tû träng % Sè l­îng Tû träng % Sè l­îng Tû träng % Tæng sè CBCNV 145 152 160 I Lao ®éng gi¸n tiÕp 1 Sè l­îng 17 11,7 18 11,8 19 11,9 a -Gi¸m ®èc vµ P.Gi¸m ®èc 3 3 3 1,97 3 1,9 b -Tr­ëng phßng 4 4 4 2,6 4 2,5 c -§éi tr­ëng 10 6,8 11 7,2 12 7.5 2 ChÊt l­îng a -§¹i häc vµ trªn ®¹i häc 9 6,2 11 7,2 11 6,9 b -Cao §¼ng vµ trung cÊp 8 5,5 7 4,6 8 5 II Lao ®éng trùc tiÕp 1 Sè l­îng 128 88,2 134 88,2 141 88,1 a -Gi¸m ®èc vµ P.Gi¸m ®èc 1 0,6 1 0,6 1 0,6 b -Tr­ëng phßng 1 0,6 1 0,6 1 0,6 c -NV c¸c phßng ban, §éi tr­ëng vµ nh©n viªn b¸n hµng 126 86,8 132 88,4 139 86,9 2 ChÊt l­îng a -§¹i häc vµ trªn ®¹i häc 24 16,5 26 17,1 26 16,3 b -Cao ®¶ng vµ trung cÊp 56 38,6 60 39,5 68 42,5 c -Trung häc phæ th«ng 48 33,1 48 31.3 45 28,1 Nguån: Phßng tæ chøc- Hµnh chÝnh. Sè l­îng lao ®éng tÝnh ®Õn quý IV/ 2000 lµ160 lao ®éng t¨ng 5.2% so víi n¨m 1999(152 lao ®éng), vµ t¨ng10,34 % so víi n¨m 1998 (145 lao ®éng). Sè l­îng lao ®éng t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ, chøng tá l­îng c«ng viÖc cña xÝ ngiÖp trong 3 n¨m trë l¹i ®©y lµ t­¬ng ®è æn ®Þnh. Qua b¶ng c¬ cÊu lao ®éng ta thÊy r»ng ë xÝ nghiÖp sè tèt nghiÖp ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc cßn thÊp v× vËy xÝ nghiÖp cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a viÖc n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cho c¸n bé vµ c«ng nh©n viªn chøc ®Ó n©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc b»ng c¸c h×nh thøc ®µo t¹o kh¸c nhau nh­: tæ chøc líp häc chuyªn m«n ®Ó n©ng cao kÜ thuËt hoÆc cho ng­êi lao ®éng ®i häc t¹i chøc, cao ®¼ng ngoµi giê hµnh chÝnh hoÆc cho nh÷ng ng­êi lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc, trªn ®¹i häc ®i häc tËp ë n­íc ngoµi ®Ó tiÕp thu c¸c c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i. VÒ mÆt gíi tÝnh: Cho ®Õn n¨m 2000 Nh×n chung xÝ nghiÖp cã sè l­îng lao ®éng nam nhiÒu h¬n sè l­îng lao ®éng n÷. Sè l­îng lao ®éng n÷ lµ 43 ng­êi chiÕm kho¶ng 26,87% tæng sè lao ®éng cña xÝ nghiÖp. Sè l­îng lao ®éng nam lµ117 ng­êi chiÕm kho¶ng 73,13% tæng sè lao ®éng cña xÝ nghiÖp. Tuú theo tÝnh chÊt c«ng viÖc, møc ®é nÆng nhäc, ®éc h¹i cña c«ng viÖc vµ do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ søc khoÎ, t©m sinh lý nªn lao ®éng n÷ kh«ng thÓ lµm nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc, ®éc h¹i vµ nguy hiÓm. VÒ mÆt tuæi thä lao ®éng: Lao ®éng cña xÝ nghiÖp n»m trong ®é tuæi t­¬ng ®èi trÎ. §é tuæi tõ 18_30 tuæi cã 76 ng­êi chiÕm kho¶ng 47,52% .§é tuæi tõ 31_40 tuæi cã 54 ng­êi chiÕm kho¶ng 33,75% . §é tuæi tõ 41_55 cã 37 ng­êi chiÕm kho¶ng 23,12%. Víi lùc l­îng lao ®éng trÎ nh­ vËy chøng tá xÝ nghiÖp dåi dµo vÒ n¨ng lùc lao ®éng,sù nhiÖt t×nh trong lao ®éng . ChÝnh v× vËy ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp cµng ph¶i quan t©m h¬n n÷a ®Õn viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng ®éi ngò lao ®éng trÎ nh»m ph¸t huy tinh thÇn s¸ng t¹o cña tuæi trÎ. 5. HiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c: a. HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp: Lµ hÖ thèng c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh mét c¸c tæng qu¸t nhÊt toµn bé qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp trong ®ã gåm c¶ hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi (®­îc ph¶n ¸nh qua biÓu (4).) + VÒ chØ tiªu lîi nhuËn: N¨m 1998 ®¹t 7.557,6 triÖu ®ång. Sang ®Õn n¨m 1999 do xÝ nghiÖp më réng thªm 3 cña hµng b¸n lÎ x¨ng dÇu ë ViÖt tr×, VÜnh yªn vµ Ninh B×nh nªn lîi nhuËn t¨ng thªm lµ 2.947,4 triÖu ®ång n©ng tæng lîi nhuËn lªn ®Õn 10.544,8 triÖu ®ång. N¨m 2000 do gÝa dÇu trªn thÐ giíi cã biÕn biÕn ®éng nªn doanh thu cña c«ng ty cã t¨ng nh­ng xÐt vÒ lîi nhuËn th× t¨ng kh«ng nhiÒu so víi c¸c n¨m tr­íc, lîi nhuËn n¨m 2000 lµ11.540 triÖu ®ång so víi 98 t¨ng3.982,4triÖu ®ång vµ t¨ng 1.535 triÖu ®ång so víi n¨m1999 + ChØ tiªu nép ng©n s¸ch nhµ n­íc: N¨m 1998 víi tæng doanh thu lµ 141.000 triÖu ®ång xÝ nghiÖp nép cho ng©n s¸ch nhµ n­íc lµ33.276triÖu ®ång . Cïng víi viÖc t¨ng s¶n l­îng vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô ra c¸c tØnh miÒn B¾c xÝ nghiÖp ®· nép ng©n s¸ch cho nµh n­íc n¨m 1999 lµ46.648triÖu ®ång t¨ng40,18% so víi n¨m 1998. N¨m 2000 lµ 64.500triÖu ®ång t¨ng so víi n¨m 99 lµ17.852 triÖu ®ång tøc kho¶ng 41% + ChØ tiªu thu nhËp cña ng­êi lao ®éng: Thu nhËp cña ng­êi lao ®éng còng t¨ng theo s¶n l­îng vµ lîi nhuËn cña xÝ nghiÖp. N¨m 1998 thu nhËp b×nh qu©n mét th¸ng cña ng­êi lao ®éng lµ1.250.000 ®ång, n¨m 1999 lµ1.398.333 ®ång t¨ng 148.333 ®ång so víi n¨m 1998 vµ n¨m 2000 lµ1.627.500 ®ång t¨ng 229.167 ®ång so víi1999 + ChØ tiªu lîi nhuËn trªn tæng chi phÝ: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cã bao nhiªu ®ång lîi nhuËn mµ xÝ nghiÖp thu ®­îc tõ mét ®ång chi phÝ mµ xÝ nghiÖp bá ra. §©y lµ chØ tiªu tæng hîp ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp, tr×nh ®é t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng hµng ho¸ vµ n©ng cao tr×nh ®é sö dông vèn vµ tæ chøc kinh doanh cña xÝ nghiÖp. N¨m 1998 1 ®ång chi phÝ bá ra xÝ nghiÖp thu ®­îc0,05663 ®ång l·i, 1999 xÝ nghiÖp thu ®­îc 0,05685 ®ång l·i khi bá ra 1 ®ång chi phÝ t¨ng 0,0388% so víi n¨m1998 vµ n¨m 2000 khi bá ra 1 ®ång chi phÝ xÝ nghiÖp thu ®­îc 0,05671 ®ång l·i gi¶m 0,09970 % so víi n¨m 1999 + ChØ tiªu lîi nhuËn trªn tæng doanh thu: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh xÝ nghiÖp thu ®ùoc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn trªn tæng doanh thu. ChØ tiªu cµng cao th× lîi nhuËn cµng cao. N¨m 1998 víi 1 ®ång doanh thu xÝ nghiÖp thu ®­îc 0,05360 ®ång lîi nhuËn. N¨m 1999 1 ®ång doanh thu xÝ nghiÖp thu ®­îc0,05380 ®ång lîi nhuËn t¨ng 0,0373% so víi n¨m 1998 vµ n¨m 2000 1 ®ång doanh thu cho xÝ nghiÖp lµ0,05367 ®ång lîi nhuËn gi¶m 0,09750 so víi 1999 lµ0,05685. + ChØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ : ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. ChØ tiªu nµy cho ta biÕt xÝ nghiÖp thu ®­îc bao nhiªu ®ång doanh thu trªn mét ®ång chi phÝ ®Çu vµo mµ xÝ nghiÖp ®· chi trong n¨m. N¨m 1998 xÝ nghiÖp thu ®­îc1,05663 ®ång khi bá ra 1 ®ång chi phÝ. N¨m 1999 cø 1 ®ång chi phÝ bá ra th× xÝ nghiÖp thu ®­îc lµ 1,05686 ®ång doanh thu t¨ng 0,00053 t­¬ng ®­¬ng víi 0,0021% so víi n¨m 1998. N¨m 2000 xÝ nghiÖp thu ®­îc1,0567 gi¶m 0,00015 tøc lµ 0,9998% so víi n¨m1999. qua c¸c chØ tiªu trªn ta thÊy ®­îc hiÖu qu¶ kinh doanh cña xÝ nghiÖp lµ cã møc t¨ng tr­ëng t­¬ng ®èi kh¸ Nguyªn nh©n lµ xÝ nghiÖp ®· më réng thÞ tr­êng ra c¸c tØnh phÝa b¾c ®ång thêi më thªm c¸c cöa hµng b¸n lÎ ®Ó ®Èy m¹nh tiªu thô c¸c phÈm x¨ng dÇu phi hµng kh«ng. Tuy nhiªn møc t¨ng tr­ëng cña n¨m 2000 lµ 9,693 so víi n¨m 1999 nh­ng hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ th× kh«ng ®¹t ®­îc hiÖu xuÊt cao. V× vËy xÝ nghiÖp cÇn cã gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö dông chi phÝ. 6- HiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh: HiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh cña xÝ nghiÖp lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ tæng hîp nhÊt trong qóa tr×nh sö dông c¸c lo¹i vèn.c¸c chØ tiªu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau(5) + Sè vßng quay toµn bé vèn: N¨m 1998 sè vßng quay lµ 4,4848 vßng. N¨m 1999 sè vßng quay lµ5,7392 vßng t¨ng1,2544 so víi n¨m 1998. N¨m 2000 sè vßng quay cña xÝ nghiÖp t¨ng thªm lµ 0,1625 so víi n¨m 1999 + HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh: N¨m 1998 cø mét ®ång TSC§ ®­a vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× xÝ nghiÖp thu ®­îc7,7788 ®ång doanh thu N¨m 1999 xÝ nghiÖp thu ®­îc 9,7858 ®ång t¨ng2,007 ®ång b»ng 1,258% so víi n¨m 1998. N¨m 2000 xÝ nghiÖp thu ®­îc 9,6956 ®ång t¨ng gi¶m 0,0899 vßng b»ng 0,9907% so víi n¨m 1999 . + HiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng: N¨m 1998 cø mét ®ång tµi s¶n l­u ®éng ®­îc sö dông trong kinh doanh th× xÝ nghiÖp thu ®­îc 0,5676 ®ång lîi nhuËn. N¨m 1999 xÝ nghiÖp thu ®­îc 0,7669 ®ång lîi nhuËn tö mét ®ång vèn l­u ®éng trong s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng 1, 35 % so víi n¨m 1998 vµ n¨m 2000 lµ0,8095 t¨ng 1,055% so víi n¨m 1999. + Sè vßng lu©n chuyÓn vèn l­u ®éng: N¨m 1998 sè lÇn chu chuyÓn vèn l­u ®éng lµ 10,591 lÇn víi sè ngµy lµ 36,46. N¨m 1999 sè lÇn chu chuyÓn vèn l­u ®éng lµ 13,879 víi sè ngµy lµ 26,29, t¨ng sè lÇn chu chuyÓn so víi n¨m 1998 lµ3,288 vµ ngµy chu chuyÓn còng gi¶m xuèng cßn 26,29 .N¨m 2000 sè lÇn chu chuyÓn vèn l­u ®éng lµ 15,082 víi sè ngµy lµ24,20, t¨ng sè lÇn chu chuyÓn so víi n¨m 1999 lµ 1,203 lÇn vµ sè ngµy chu chuyÓn lµ lµ 24,20. Nh­ vËy tèc ®é chu chuyÓn vèn l­u ®éng cña xÝ nghiÖp t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m vµ sè ngµy chu chuyÓn còng v× thÕ mµ gi¶m chøng tá r»ng xÝ nghiÖp ®· sö dông vèn l­u ®éng cã hiÖu qu¶ . Nh­ng qua b¶ng ph©n tÝch ta còng thÊy : bªn c¹nh viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ vèn l­u ®éng, vèn cè ®Þnh cña xÝ nghiÖp vÉn ch­a ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ b»ng chøng lµ tû lÖ lîi nhuËn trªn vèn cè ®Þnh cña n¨m 2000 gi¶m so víi n¨m 1999 v× vËy xÝ nghiÖp cÇn l­u ý h¬n n÷a ®Õn viÖc sö dông vèn cè ®Þnh sao cho cã hiÖu qu¶ h¬n 7- HiÖu qu¶ sö dông nh©n lùc: ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cã Ých cña lao ®éng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh, nã ®­îc biÓu hiÖn b»ng doanh thu b×nh qu©n cña mét lao ®éng hay l­îng phÝ lao ®éng cho mét ®¬n vÞ doanh thu. N¨ng suÊt lao ®éng lµ mét chØ tiªu quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng, ®­îc biÓu hiÖn qua ( kÎ b¶ng) + N¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n : N¨m 1998 n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n lµ 972,4 triÖu ®ång mét ng­êi . N¨m 1999 n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n lµ1.289,4 ngh×n ®ång cao h¬n 1998 lµ 317 triÖu ®ång t­¬ng ®­¬ng víi 1,3259 %. N¨m 2000 lµ1343,75 triÖu ®ång 1 ng­êi t¨ng cao h¬n 1,0421% so víi n¨m1999 + Kh¶ n¨ng sinh lêi cña lao ®éng : ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh trong mét thêi k× nhÊt ®Þnh ®¬n vÞ bá ra mét ®ång chi phÝ tiÒn l­¬ng th× thu ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn . N¨m 1998 xÝ nghiÖp ®· thu ®­îc tõ mçi lao ®éng lµ 52,12 triÖu ®ång. N¨m 1999 thu ®­îc 69,37 triÖu ®ång t¨ng h¬n so víi n¨m 1998 lµ 17,25 triÖu ®ång b»ng1,330%. N¨m 2000 thu ®­îc lµ 72,125 triÖu ®ång t¨ng 2,755 triÖu ®ång tøc1,039 % Thu nhËp b×nh qu©n cña lao ®éng ®­îc c¶i tiÕn h¬n . N¨m 1998 b×nh qu©n mçi lao ®éng thu ®­îc lµ 1.250.000 ®ång mét th¸ng. N¨m 1999 lµ1.398.330.®ång mét th¸ng t¨ng h¬n so víi n¨m 1999 lµ 148.330 tøc 11,866.% N¨m 2000 thu nhËp cña ng­êi lao ®éng trong xÝ nghiÖp lµ 1.627.500 t¨ng so víi n¨m 1999 lµ 16,38% t­¬ng øng víi 229.170 Qua b¶ng hiÖu qu¶ sö dông nh©n lùc ta thÊy XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c vÒ c¬ b¶n lµ ®· sö dông tèt nguån nh©n lùc cña m×nh vµ tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh ®«ng htêi n©ng cao ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp. Tãm l¹i qua c¸c chØ tiªu kinh tÕ ®· ph©n tÝch ë trªn ®· chøng tá ®­îc r»ng XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c ®· cã nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng kÓ trong viÖc ph¸t triÓn, më réng thÞ tr­êng. Nh­ng tuy nhiªn xÝ nghiÖp còng cßn mét sè tån t¹i lµm k×m h·m tèc ®é ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn II- §¸nh gi¸ tæng quan thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c : Qua nh÷ng ph©n tÝch vµ t×m hiÓu t¹i xÝ nghiÖp ®· cho ta rót ra mét sè nh÷ng thµnh tùu mµ xÝ nghiÖp ®· ®¹t ®­îc lµ Trong 5 n¨m qua XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c ®· kh«ng ngõng ph¸t triÓn vÒ nhiÒu mÆt. B­íc ®Çu chØ víi 2 cöa hµng b¸n lÎ víi doanh sè rÊt thÊp (360 triÖu ®ång/ n¨m ) cho ®Õn nay (2000) ®· cã 12 cöa hµng b¸n lÎ ë hÇu hÕt c¸c tØnh phÝa B¾c vµ ®­îc b¹n hµng tÝn nhiÖm . Kh«ng chØ lµm tèt c«ng t¸c b¸n lÎ , XÝ nghiÖp cßn phôc vô nhu cÇu nhiªn liÖu cho c¸c liªn doanh n­íc ngoµi nh­ c«ng ty Vinax, bÖnh viÖn quèc tÕ hµ néi , vµ lµ b¹n hµng tÝn nhiÖm cña c«ng ty sø Thanh tr× , c«ng ty g¹ch men Th¨ng long. Ngoµi ra XÝ nghiÖp cßn phôc vô tèt nhu cÇu nhiªn liÖu bay cho qu©n ®éi khi cÊp X¨ng JetA1 cho kho 661-671 cña côc x¨ng dÇu Bé Quèc phßng. +Doanh thu, lîi nhuËn cña xÝ nghiÖp kh«ng ngõng t¨ng qua c¸c n¨m +Hoµn thµnh c¸c chØ tiªu ®Ò ra vµ nép ng©n s¸ch nhµ n­íc ®­îc xÝ nghiÖp thùc hiÖn ®Çy ®ñ. + T¹o c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh cho c«ng nh©n viªn tõng b­íc n©ng cao ®êi sèng c«ng nh©n viªn trong xÝ nghiÖp. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thµnh tÝch mµ xÝ nghiÖp ®· ®¹t ®­îc lµ nh÷ng tån t¹i mµ xÝ nghiÖp cÇn ph¶i kh¾c phôc vµ gi¶i quyÕt tËn gèc ®Ó n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh: + Møc t¨ng tr­ëng n¨m 2000 cña xÝ nghiÖp tuy vÉn t¨ng nh­ng b¾t ®Çu ch÷ng l¹i kh«ng cßn t¨ng m¹nh nh­ n¨m 1999 so víi n¨m 1998 + HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ chi phÝ kh«ng cao + C¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i x¨ng dÇu cña xÝ nghiÖp ®· cò vµ l¹c hËu v× vËy chóng lµm gØam kh¶ n¨ng vËn chuyÖn, tiªu hao nhiªn liÖu vµ ph¶i tèn nhiÒu tiÒn cho viÖc söa ch÷a vµ b¶o d­ìng dÉn ®Õn viÖc t¨ng chÝ phÝ + C¸c cöa hµng cña xÝ nghiÖp ë c¸c tØnh ch­a ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ vµ hiÖn ®¹i v× vËy viÖc v©n chuyÓn hµng, qu¶n lý cßn nhiÒu khã kh¨n, + Vèn cña xÝ nghiÖp phÇn lín do nhµ n­íc cÊp vµ vèn cè ®Þnh chiÕm mét tû träng cao nªn viÖc kinh doanh ch­a ®­îc chñ ®éng. + L­îng vèn cña xÝ nghiÖp nghiÖp cßn tËp chung vµo vèn cè ®Þnh kh¸ cao, h¬n n÷a viÖc sö dông vèn cè ®Þnh hiÖu qu¶ cßn thÊp. + Tr×nh ®é chung cña xÝ nghiÖp ch­a cao, sè l­îng lao ®éng cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc thÊp v× vËy viÖc qu¶n lý cßn nhiÒu ®iÓm kh«ng hîp lÝ. Trªn ®©y lµ nh÷ng nhËn xÐt tæng qu¸t vÒ xÝ nghiÖp ®Ó ®Èy m¹nh h¬n hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp, Ban l·nh ®¹o cÇn ph¶i ®­a ra nh÷ng biÖn ph¸p kh¾c phôc mét c¸ch ®óng ®¾n nhÊt, kÞp thêi nhÊt. Ch­¬ng III: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng kinh doanh cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c. I. KÕ ho¹ch ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m tíi cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c: Tõ nh÷ng t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay cña xÝ nghiÖp. Ban l·nh ®¹o xÝ nghiÖp ®· ®Ò ra ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng trong 5 n¨m tíi cña xÝ nghiÖp ®ã lµ: + X©y dùng mét chiÕn l­îc kinh doanh hîp lý ®Ó chñ ®éng thÝch øng víi sù c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t + TiÕp tôc më réng thÞ tr­êng tiªu thô ë c¸c tØnh phÝa B¾c, ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm x¨ng dÇu. + §Çu t­ míi vµ ph¸t triÓn thªm dÞch vô vËn t¶i x¨ng dÇu. + Trang bÞ c¸c thiÕt bÞ cho viÖc phôc vô b¸n lÎ t¹i c¸c cöa hµng ®­îc tèt h¬n nh­ m¸y tÝnh vµ c¸c cét b¬m x¨ng hiÖn ®¹i. + Më thªm x­ëng söa ch÷a vµ b¶o d­ìng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i x¨ng dÇu + XÝ nghiÖp sÏ ph¸t triÓn thªm dÞch vô kinh doanh vµ pha chÕ dÇu nhên t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. + §µo t¹o l¹i vµ bæ sung nghiÖp vô cho nh©n viªn ®Ó phï hîp víi yõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña xÝ nghiÖp. + T¨ng doanh thu hµng n¨m tõ 20-40%, ®Èy m¹nh viÖc tiªu thu s¶n phÈm dÇu nhên. Qua nghiªn cøu vµ ph©n tÝch c¸c sè liÖu vÒ XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c, dùa vµo t×nh h×nh thùc tÕ kinh doanh cña xÝ nghiÖp vµ nh÷ng ph­¬ng h­íng mµ xÝ nghiÖp ®· ®Ò ra trong 5 n¨m tíi em xin ®ãng gãp mét vµi biÖn ph¸p nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c . II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng hiÖu qu¶ kinh tÕ ho¹t ®éng kinh doanh cña XÝ NghiÖp Th­¬ng M¹i DÇu KhÝ Hµng Kh«ng MiÒn B¾c A/. §èi víi xÝ nghiÖp: §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tr­íc hªt xÝ nghiÖp cÇn ph¶i ®Ò ra cho m×nh mét chiÕn l­îckinh doanh riªng, chiÕn l­îc nµy ph¶i phï hîp víi kh¼ n¨ng vÒ vèn , n¨ng lùc c¸n bé vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn, x¸c ®Þnh râ môc tiªu ph¸t triÓn , c¨n cø ngµnh hµng s¶n xuÊt kinh doanh , b¹n hµng vµ c¸c nguån lùc ®Ó thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh còng nh­ kÕ ho¹ch vµ gi¶i ph¸p trong tõng giai ®o¹n. 1. ChiÕn l­îc vÒ s¶n phÈm vµ dÞch vô: Mèi lo¹i s¶n phÈm vµ dÞch vô ®Òu cã vßng ®êi nhÊt ®Þnh. TÝnh chñ ®éng cña xÝ nghiÖp trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ dÞch vô sÏ gióp kÐo dµi thªm vßng ®êi cña s¶n phÈm hay dÞch vô. H¬n n÷a xÝ nghiÖp cã thÓ ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ dÞch vô th«ng qua nhËp khÈu d©y chuyÒn thiÕt bÞ ®Æc thï mµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c ch­a cã. TÊt