Luận văn Nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp ngành du lịch tỉnh Lâm Đồng sau khi gia nhập WTO

Singapore 41.676 133,3 Thái Lan 52.579 136,9 Mỹ 155.592 112,9 Canada 36.842 125,6 Pháp 62.192 133,4 - 33 - Anh 36.334 118,3 Đức 36.087 115,8 Thụy Sỹ 7.708 122,8 Italia 7.320 154,7 Hà Lan 11.146 141,7 Thụy Điển 10.039 125,4 Đan Mạch 8.358 110,1 Phần Lan 3.172 101,1 Bỉ 6.202 125,2 Na Uy 4.630 94,8 Nga 18.300 152,4 Tây Ban Nha 6.225 186,5 Úc 83.501 135,9 Niudilân 6.801 148,2 Các thị trường khác 114.503 109,1 (Nguồn: Tổng cục Du lịch Việt Nam) 2.1.2. Những thuận lợi và khó khăn của du lịch Việt Nam khi gia nhập WTO 2.1.2.1. Những thuận lợi: Việt Nam vừa chính thức gia nhập tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Trong xu thế chung, du lịch Việt Nam đã chủ động hội nhập quốc tế. Ngành du lịch nước ta đã bước vào một sân chơi mới với những luật lệ cạnh tranh quốc tế quyết liệt và gay gắt hơn. Du lịch Việt Nam đang đứng trước vận hội mới, vị thế Việt Nam đã được nâng lên, "sân chơi" rộng mở và luật chơi cũng rõ ràng. Hội nhập WTO sẽ thúc đẩy việc cải thiện và mở rộng các mối quan hệ kinh tế song phương, đa phương giữa Việt Nam và các nước trên thế giới, góp phần giúp môi trường đầu tư kinh doanh nói chung và trong lĩnh vực du lịch nói riêng của nước ta ngày một thông thoáng hơn, cạnh tranh tự do và bình đẳng hơn. Đây cũng là điều kiện thúc đẩy các thành phần kinh tế tham gia vào các hoạt động kinh doanh và phát triển du lịch. Một thuận lợi nữa là khả năng thu hút vốn FDI của Việt Nam đang tăng trưởng. Ðây là điều kiện quan trọng giúp du lịch Việt Nam bắt kịp sự phát triển của các nước trong khu vực và thế giới. WTO đang mở ra những viễn cảnh đầu tư mới. - 34 - Nhiều tập đoàn kinh tế lớn đang hướng sự chú ý đến Việt Nam và "đổ bộ" vào đầu tư đón đầu trong lĩnh vực du lịch. Riêng phần giá cả và an ninh, Việt Nam được đánh giá cao. Việt Nam là nước có chế độ chính trị rất ổn định, là thuận lợi lớn cho các nhà đầu tư, trong đó có ngành du lịch. Trong 9 tháng của năm 2006 nguồn vốn đầu tư vào du lịch ở Việt Nam đạt 2,2 tỷ USD trong tổng vốn 5,15 tỷ USD đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. Tổng cục Du lịch sẽ hướng dẫn cụ thể những cam kết thực hiện lộ trình WTO theo các kết quả đàm phán để các doanh nghiệp biết và chủ động chuẩn bị, điều chỉnh phương hướng kinh doanh, phát triển; phối hợp các địa phương, các doanh nghiệp, nghiên cứu tìm ra các giải pháp bảo đảm một môi trường du lịch lành mạnh, tăng cường công tác xúc tiến, quảng bá du lịch, thúc đẩy việc xây dựng các văn phòng đại diện du lịch Việt Nam ở nước ngoài; đẩy mạnh công tác nghiên cứu thị trường một cách chuyên nghiệp để khai thác và mở rộng thị trường. Điều cốt lõi là toàn ngành phải xây dựng cho được những sản phẩm du lịch đặc sắc dựa trên thế mạnh tiềm năng của đất nước và từng vùng miền, làm nổi bật hình ảnh Việt Nam là một điểm đến hấp dẫn, an toàn, thân thiện. Bên cạnh đó là những biện pháp trong việc đào tạo một đội ngũ cán bộ năng động và chuyên nghiệp, một lực lượng lao động giỏi chuyên môn, thông thạo ngoại ngữ đáp ứng theo yêu cầu của sự phát triển là hết sức cần thiết. Tổng cục Du lịch cho biết lĩnh vực du lịch - dịch vụ du lịch đang được các nhà đầu tư nước ngoài, bao gồm cả đầu tư trực tiếp và đầu tư gián tiếp quan tâm đặc biệt. Nước ta đang mở ra những cơ hội kinh doanh lớn cho các nhà đầu tư ở khắp thế giới, sau khi Việt Nam gia nhập vào WTO. Điều này đã được minh chứng bằng số vốn cam kết đầu tư rất ấn tượng của các nhà đầu tư nước ngoài vào hàng loạt các dự án trải dài từ Bắc chí Nam. Đây cũng là số vốn đầu tư lớn nhất cam kết đầu tư vào lĩnh vực du lịch - dịch vụ du lịch trong nhiều năm trở lại đây. - 35 - 2.2.2.2. Những khó khăn: Tuy vậy, du lịch VN cũng đứng trước rất nhiều khó khăn. Du lịch Việt Nam đang trong giai đoạn ban đầu gia nhập WTO, cho nên phải vừa hợp tác, vừa tìm hiểu cơ chế và luật chơi quốc tế. Vì vậy có nhiều hạn chế và khó khăn, trong khi hệ thống luật pháp chưa hoàn chỉnh. Thực tế năng lực cạnh tranh của du lịch nước ta còn thấp bởi dịch vụ chưa đa dạng, cơ sở hạ tầng không theo kịp tốc độ phát triển, chất lượng dịch vụ còn kém, giá cả cao, sản phẩm du lịch ít phong phú. Dẫn đến du lịch nước ta chưa giữ chân được khách, chưa kéo dài thời gian lưu trú của khách, tỷ lệ du khách quay lại lần sau còn thấp. Hiệp hội du lịch Châu Á – Thái Bình Dương thông báo, hiện Việt Nam đứng thứ 87/124 nước về chỉ số cạnh tranh du lịch (đứng đầu bảng là Thụy Sỹ, Singapore xếp thứ 8, Malaysia thứ 31, Thailand thứ 43...). Các yếu tố về chính sách và hạ tầng du lịch thì được xếp trong nhóm cuối cùng. Về thu nhập, năm 2006, Việt Nam thu khoảng 3 tỷ USD, trong khi Malaysia thu 17 tỷ USD, Thailand thu 13 tỷ USD. [Theo vietnamnet.vn] Hội nhập sẽ tạo áp lực rất lớn với các doanh nghiệp du lịch Việt Nam trong cạnh tranh. Phần lớn doanh nghiệp du lịch của ta thuộc loại nhỏ, chất lượng dịch vụ hạn chế, năng lực quản lý thấp. Không một khách sạn nào ở VN có thể phục vụ được lượng khách cao cấp lưu trú từ 1.000 người trở lên. Ðội ngũ nhân lực du lịch vừa thiếu vừa yếu về trình độ ngoại ngữ và kinh nghiệm, nhất là thiếu những người có chuyên môn cao. Quá trình hội nhập, mở cửa cũng có thể tạo ra nguy cơ phá hoại môi trường và cảnh quan du lịch nếu không có sự quan tâm và những biện pháp quản lý hiệu quả. Ðó là một số thách thức chính đang đặt ra đối với ngành du lịch Việt Nam. Hội nhập kinh tế là xu thế tất yếu. Trong quá trình hội nhập, Nhà nước chỉ hỗ trợ, tạo môi trường pháp lý thông thoáng và thuận lợi, còn thành công tùy thuộc vào sức cạnh tranh, sự năng động của doanh nghiệp. Đã đến lúc các doanh nghiệp không thể trông chờ vào sự bảo hộ của Nhà nước mà phải thật sự tự thân vận động. - 36 - 2.2. Thực trạng ngành du lịch Lâm Đồng hiện nay 2.2.1. Thực lực ngành du lịch Lâm Đồng hiện nay: Để đánh giá thực lực ngành du lịch Lâm Đồng hiện tại, luận văn xin đi vào số liệu thống kê một số lĩnh vực cơ bản sau: 2.2.1.1. Thực lực về cơ sở du lịch: - Số cơ sở lưu trú: Khách sạn có sao: 54 (Trong đó: KS 5 sao: 1, 4 sao: 2, 3 sao: 1, 2 sao: 20, 1 sao: 30) ; Số nhà nghỉ các loại: 750 Tổng số phòng các cơ sở lưu trú: 10.000 Bảng 2.6 cho ta thấy rõ hơn về thực lực này. Bảng 2.6 Số doanh nghiệp du lịch của tỉnh Lâm Đồng Phaân loaïi doanh nghieäp DN kinh doanh löõ haønh DN kinh doanh löu truù du lòch DN kinh doanh dòch vuï du lòch khaùc 1. Doanh nghieäp Nhaø nöôùc 02 54 2. Doanh nghieäp khaùc 16 750 (Nguồn: Sở Du lịch-Thương mại Lâm Đồng) - Số khu, điểm du lịch, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, văn hóa : 91 Trong đó 79 điểm có khả năng đầu tư khai thác kinh doanh. Thực tế mới có 25 khu, điểm đang kinh doanh và 12 cơ sở di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc có giá trị du lịch đang được khai thác. 2.2.1.2. Thực lực hoạt động kinh doanh: - Lượng khách du lịch đến Lâm Đồng hàng năm: Được thể hiện qua bảng 2. 7 - 37 - Bảng 2.7 Lượng khách du lịch hàng năm tỉnh Lâm Đồng Naêm 2006 Naêm 2007 Chæ tieâu/ñôn vò tính Thöïc hieän naêm 2005 Thöïc hieän So vôùi naêm 2005 Öôùc thöïc hieän So vôùi naêm 2006 1. Toång soá löôït khaùch (löôït khaùch) 1.560.900 1.848.000 + 18,4% 2.000.000 + 8,2 - Khaùch du lòch quoác teá 100.600 97.000 - 3,6% 160.000 + 65 - Khaùch du lòch noäi ñòa 1.460.300 1.751.000 + 20% 1.840.000 + 5,1 2. Doanh thu xaõ hoäi töø du lòch (tyû ñoàng) 1.450 1.663 + 14,6% 1.800 + 8,2 (Nguồn: Sở du lịch – thương mại Lâm Đồng) Như vậy, khách đến Lâm Đồng mấy năm gần đây tăng chậm. Khách nước ngoài chiếm tỷ lệ thấp. Năm 2007, số khách nước ngoài có tăng nhanh hơn các năm trước. Trong tình hình hiện nay, nhu cầu du lịch của người dân ngày càng tăng cao, mà Lâm Đồng có thành phố Đà Lạt là một thành phố du lịch nổi tiếng với thiên nhiên ưu đãi, có thế mạnh về du lịch sinh thái và văn hóa cồng chiêng của dân tộc K’Ho, thế nhưng lượng khách những năm gần đây đến Lâm Đồng không tăng đáng kể so với xu thế chung. Mặc dù Ngành du lịch thương mại tỉnh Lâm Đồng đã có những biện pháp kích cầu như tổ chức festival hoa, khai thông các con đường nối với các tỉnh kế cận, sửa chữa lại sân bay,… Nguyên nhân là do thiếu vốn đầu tư nên các doanh nghiệp du lịch tại Lâm Đồng còn hoạt động một cách nhỏ lẻ, tự phát; các khu du lịch chưa có sản phẩm gì đặc sắc tạo phong cách riêng, du khách đi tham quan chỗ nào cũng gặp những sản phẩm trùng lặp như hoa, đặc sản,… Chính quyền địa phương chưa có quy hoạch chung tổng thể cho các doanh nghiệp. - Khả năng đáp ứng về số phòng so với lượng khách du lịch và giải quyết việc làm cho lao động của tỉnh: được thể hiện qua biểu đồ 2.3 - 38 - Biểu đồ 2.3 Cơ số phòng, so sánh với lượng khách và số lao động ngành du lịch tỉnh Lâm Đồng (2000-2006) 0 5.000 10.000 15.000 20.000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Lư?ng hách (tr ư?t) k ăm l S ( ? phòng phòng) L n ( ao đ?ng gành ngư?i) Lượng khách (trăm lượt) Số phòng (phòng) Lao động ngành (người) (Nguồn: Sở du lịch – thương mại Lâm Đồng) Qua biểu đồ ta thấy, do lượng khách đến ít nên số phòng sử dụng còn chiếm tỷ lệ thấp và số lao động được giải quyết công ăn việc làm trong ngành du lịch chưa cao. Tuy nhiên, lượng khách du lịch đến Lâm Đồng tăng bình quân 14%/năm; năm 2000 đạt 725.000 lượt khách, đến năm 2005 tăng lên 1.400.000 lượt khách đăng ký lưu trú. Có thể đánh giá năng lực hoạt động của du lịch Lâm Đồng trong những năm gần đây thông qua các chỉ tiêu chính về du lịch được thống kê trong bảng 2.8. - 39 - Bảng 2.8 CÁC CHỈ TIÊU VỀ DU LỊCH LÂM ĐỒNG Năm Stt Chỉ tiêu ĐVT 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 1 Lượng khách Ngàn lượt 710 803 905 1.150 1.350 1.561 1.848,0 Khách Quốc tế Ngàn lượt 69,58 78 85 65 86 101 97,0 Khách nội địa Ngàn lượt 640,42 725 820 1.085 1.264 1.460 1.751,0 2 Ngày lưu trú bình quân Ngày 2,0 2,1 2,18 2,2 2,2 2,3 2,3 3 Doanh thu xã hội từ du lịch Tỷ đồng 355 481,8 633,5 920 1.215 1.405 1.663 4 Đầu tư Tỷ đồng 44 72,5 100 137 145 350 500 Khu, điểm du lịch Tỷ đồng 15 32,5 80 80 75 60 70 Cơ sở lưu trú Tỷ đồng 27 30 20 40 40 260 400 Vận chuyển và hạ tầng du lịch Tỷ đồng 2 10 20 17 30 30 30 5 Tổng số cơ sở lưu trú KS, nhà nghỉ 384 400 434 550 679 690 715 Khách sạn đạt 1-5 sao Khách sạn 18 20 24 41 42 47 54 Số phòng Phòng 4.482 4.800 5.300 7.000 7.826 8.000 10.000 6 Công suất sử dụng phòng % 35 37 45 45 55 55 56 7 Lao động ngành (trực tiếp) Người 2.500 2.800 3.000 3.400 4.500 5.000 6.000 8 Lợi nhuận Triệu đồng 63.867 90.774117.682144.589171.496 279.125 304.370 9 Thuế VAT Triệu đồng 11.871 12.220 12.568 12.917 13.265 14.659 24.630 (Nguồn Sở Du lịch – Thương mại Lâm Đồng) Như vậy, du lịch Lâm Đồng còn đang ở dạng sơ khai, tất cả còn nằm ở dạng tiềm năng. Cơ sở du lịch mới khai thác được trên 25% (25/97 cơ sở). Kết cầu hạ tầng phục vụ kinh tế nói chung và du lịch nói riêng còn thiếu và yếu nhiều. Cơ sở lưu trú ít, số khách sạn có sao quá ít, chưa đáp ứng nhu cầu cả trước mắt và càng khó đáp ứng nhu cầu hội nhập quốc tế trong tương lai. Doanh thu về du lịch chưa cao (lợi nhuận hàng năm thấp). - 40 - Việc đầu tư cho ngành du lịch chưa nhiều, đặc biệt là đầu tư cho hạ tầng cơ sở còn quá ít, và không tăng qua các 3 năm liên tục gần đây. Việc đầu tư cho các khu, điểm du lịch tăng nhẹ, chỉ có đầu tư cho cơ sở lưu trú là tăng mạnh, thế nhưng việc xây dựng khách sạn chỉ là tự phát của từng nhà dân nên quy mô không lớn, khách sạn sao và lớn còn rất ít, chủ yếu phục vụ thị trường khách bình dân, còn thị trường khách cao cấp thì còn bị bỏ ngỏ. Muốn đầu tư cho khách sạn cao cấp thì cần vốn lớn, vì thế cần có chính sách thu hút vốn đầu tư nhằm huy động được vốn của các nhà đầu tư của các địa phương khác và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngòai (FDI). Khách đến Lâm Đồng có số ngày lưu trú ít, vì các khu vui chơi giải trí tại Lâm Đồng chưa nhiều, và chưa thu hút được khách đến chơi. Việc này ảnh hưởng đến doanh thu từ du lịch cũng không cao, vì đa phần là thu được tiền khách ngủ chứ chưa thu được doanh thu từ các dịch vụ khác. Từ đó số thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp thu kèm theo cũng không được cao. Lao động trong ngành du lịch tại Lâm Đồng chưa được đào tạo, chủ yếu là khách sạn của tư nhân, người nhà tự phục vụ, chưa được đào tạo qua nghiệp vụ du lịch nên chất lượng phục vụ chưa được cao. Lượng khách đến du lịch chưa cao, hiệu suất sử dụng phòng bình quân thấp (trung bình năm 2005 là 55%, năm 2006 là 56%). Tỷ lệ khách nước ngoài đến Lâm Đồng du lịch thấp ( năm 2005 có tỷ lệ khách nước ngoài/khách nội địa là 101/1460 (ngàn lượt người) = 6,9%; năm 2006 có tỷ lệ: 97/1751 (ngàn lượt người) = 5,5%). - Đóng góp thu nhập từ du lịch vào GDP toàn tỉnh so với các ngành kinh tế khác trong tỉnh: Nếu so với các ngành khác trong nền kinh tế của tỉnh trong mấy năm lại đây, ta thấy rõ thêm năng lực còn rất thấp của ngành du lịch Lâm Đồng (bảng 2.9). - 41 - Bảng 2.9 So sánh thu nhập du lịch với các ngành kinh tế trong các năm Năm Du lịch (tỷ VNĐ) NôngLâm Thủy (tỷ VNĐ) Công nghiệp Xây dựng (tỷ VNĐ) Các ngành dịch vụ khác (tỷ VNĐ) GDP toàn tỉnh (tỷ VNĐ) 200,97 2.521,5 468,3 369,73 2000 5,64%GDP 70,82%GDP 13,15%GDP 10,34%GDP 3.560,5 452,38 3.639,3 1.192,0 635,92 2005 7,64%GDP 61,48%GDP 20,14%GDP 10,74%GDP 5.919,6 511,19 3.983,4 1.436,6 876,31 2006 7,51%GDP 58,51%GDP 21,11%GDP 12,87%GDP 6.807,5 (Nguồn: UBND tỉnh và Sở Du lịch-Thương mại Lâm Đồng) Doanh thu ngành du lịch so với GDP toàn tỉnh thấp (bảng 2.9), chưa xứng là 1 trong 2 thế mạnh cơ bản của Lâm Đồng (Du lịch và nông nghiệp công nghệ cao). 2.2.1.3. So sánh hoạt động và hiệu quả kinh doanh của ngành du lịch Lâm Đồng với một số địa phương trong nước trong những năm gần đây: - So sánh về số khách quốc tế đến Lâm Đồng và các địa phương khác: Bảng 2.10 SỐ KHÁCH QUỐC TẾ ĐẾN LÂM ĐỒNG VÀ VIỆT NAM NĂM 2005 Chia theo ngôn ngữ Cơ cấu (%) Địa phương Tổng số (người) Anh Trung Quốc Nhật Pháp Anh Trung Quốc Nhật Pháp Hà Nội 1582 883 299 200 200 55,8 18,9 12,6 12,6 Hải Phòng 491 392 99 0 0 79,8 20,2 0,0 0,0 Lào Cai 397 219 178 0 0 55,2 44,8 0,0 0,0 Lạng Sơn 375 184 191 0 0 49,1 50,9 0,0 0,0 Quảng Ninh 600 415 185 0 0 69,2 30,8 0,0 0,0 Nghệ An 400 400 0 0 0 100,0 0,0 0,0 0,0 Huế 665 539 3 0 123 81,1 0,5 0,0 18,5 Đà Nẵng 438 407 0 31 0 92,9 0,0 7,1 0,0 Quảng Nam 550 344 0 206 0 62,5 0,0 37,5 0,0 Khánh Hòa 691 524 71 0 96 75,8 10,3 0,0 13,9 Lâm Đồng 696 590 1 9 96 84,8 0,1 1,3 13,8 Tp.HCM 1310 723 208 172 207 55,2 15,9 13,1 15,8 Tổng cộng 8195 5620 1235 618 722 68,6 15,1 7,5 8,8 (Nguồn: Tổng cục thống kê Việt Nam) - 42 - Như vậy số khách quốc tế đến với Lâm Đồng không nhiều hơn đến các địa phương khác, mặc dù Lâm Đồng - Đà Lạt có ưu thế về khí hậu và thương hiệu. Đặc biệt là khách nói tiếng Trung Quốc và tiếng Nhật đến Lâm Đồng còn ít, nghĩa là Lâm Đồng chưa thu hút khách Châu Á, chủ yếu là khách Châu Âu. Tỷ lệ khách đến Lâm Đồng so với toàn quốc chỉ đạt ở mức trung bình, chưa xứng với tầm cỡ của một tỉnh có thành phố du lịch nổi tiếng với khí hậu và thiên nhiên ưu đãi. - Về số tiền bình quân mà khách chi tiêu khi đến Lâm Đồng du lịch: được thể hiện qua bảng 2.11 Bảng 2.11 CHI TIÊU CỦA KHÁCH QUỐC TẾ MỘT NGÀY TẠI LÂM ĐỒNG VÀ VIỆT NAM (NĂM 2005) ĐVT: USD Địa phương Tổng số Thuê phòng Ăn uống Đi lại Tham quan Mua hàng Vui chơi Y tế Khác Hà Nội 92,1 27,0 18,1 10,7 5,6 19,9 7,6 1,3 2,1 Hải Phòng 82,3 20,4 14,4 12,5 6,6 14,2 8,0 1,3 5,0 Lào Cai 66,7 26,8 10,3 6,2 1,2 7,0 13,1 0,0 1,9 Lạng Sơn 68,1 10,3 9,2 10,2 3,4 17,7 2,9 0,2 14,3 Quảng Ninh 28,7 12,5 8,2 4,6 0,5 2,1 0,0 0,1 0,7 Nghệ An 66,3 13,6 11,6 7,4 3,0 21,3 4,9 0,4 4,1 Huế 58,8 16,9 10,0 7,0 4,8 10,3 2,8 0,4 6,7 Đà Nẵng 93,4 24,9 14,6 10,2 10,6 22,8 3,4 0,9 6,1 Quảng Nam 119,1 24,8 18,2 11,5 7,1 42,4 4,2 0,9 10,1 Khánh Hòa 63,4 15,6 12,2 10,6 7,3 7,4 3,8 0,7 5,9 Lâm Đồng 79,1 17,7 15,4 17,7 6,1 12,0 3,1 0,9 6,3 Tp.HCM 107,7 30,2 18,8 11,4 6,3 22,5 7,2 3,0 8,3 (Nguồn: Tổng cục thống kê Việt Nam) - 43 - Như vậy chi tiêu của khách quốc tế tại Lâm Đồng so với các địa phương khác ở mức trung bình, nhưng được lợi hơn các địa phương khác về tiền thuê phòng và chi phí tham quan, vui chơi. Điều đó chứng tỏ Lâm Đồng ít các điểm vui chơi tham quan có khả năng hấp dẫn du khách và giá cả cũng thấp hơn. Thiếu định hướng chung mang tính tổng thể (Ví dụ: Thu lũng tình yêu là một danh lam thắng cảnh nổi tiếng nay lại bị khai thác thiết làm phá vỡ cảnh quan môi trường) Riêng về chất lượng môi trường du lịch và độ sạch của các cảnh quan du lịch, Lâm Đồng vẫn được xếp vào hàng tốt và đạt chỉ số vệ sinh môi trường cao (Bảng 2.12) Bảng 2.12 ĐÁNH GIÁ VỀ CẢNH QUAN MÔI TRƯỜNG DU LỊCH CỦA LÂM ĐỒNG VÀ VIỆT NAM Số người trả lời theo mức độ đánh giá (người) Tỷ lệ số người trả lời theo mức độ đánh giá (%) Địa phương Tổng số người được phỏng vấn (người) Sạch đẹp Bình thường Dưới mức bình thường Tổng số Sạch đẹp Bình thường Dưới mức bình thường Hà Nội 1.582 1.166 408 8 100,0 73,7 25,8 0,5 Hải Phòng 491 344 144 3 100,0 70,1 29,3 0,6 Lào Cai 397 253 138 6 100,0 63,7 34,8 1,5 Lạng Sơn 375 124 247 4 100,0 33,1 65,9 1,1 Quảng Ninh 600 487 113 0 100,0 81,2 18,8 0,0 Nghệ An 400 358 42 0 100,0 89,5 10,5 0,0 Huế 665 564 95 6 100,0 84,8 14,3 0,9 Đà Nẵng 438 359 79 0 100,0 82,0 18,0 0,0 Quảng Nam 550 421 125 4 100,0 76,5 22,7 0,7 Khánh Hòa 691 583 107 1 100,0 84,4 15,5 0,1 Lâm Đồng 696 543 142 10 100,0 78,0 20,4 1,4 Tp.HCM 1.310 864 425 21 100,0 66,0 32,4 1,6 Tổng cộng 8.195 6.066 2.065 63 100,0 74,0 25,2 0,8 (Nguồn: Tổng cục thống kê Việt Nam) - 44 - 2.2.2. Những thuận lợi của ngành du lịch Lâm Đồng hiện nay: Tỉnh Lâm Đồng có tiềm năng du lịch rất lớn, đặc biệt là có thành phố Đà Lạt, một thành phố du lịch nổi tiếng trong nước và quốc tế. Lâm Đồng có những thuận lợi về du lịch trên những mặt sau đây: - Việt Nam có chế độ chính trị ổn định, an ninh đảm bảo; đất nước và con người Việt Nam mến khách; là điểm đến an toàn, thân thiện đối với khách du lịch quốc tế. Điều này cũng tăng khả năng thu hút khách du lịch đến Việt Nam nói chung và Đà Lạt - Lâm Đồng nói riêng. - Du lịch - dịch vụ du lịch đã được định hướng là ngành kinh tế động lực của tỉnh, được sự quan tâm của các ngành, các cấp. Kết cấu hạ tầng đang trên chiều hướng phát triển thuận lợi; nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước quan tâm, có nhiều dự án đăng ký đầu tư. - Thành phố Đà Lạt với nhiều tiềm năng lợi thế nên có điều kiện để trở thành một đô thị du lịch lớn tầm cỡ quốc gia và quốc tế, với việc phát triển các sản phẩm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, hội nghị - hội thảo, du lịch hoa gắn với các trung tâm nghiên cứu khoa học và đào tạo chất lượng cao. - Đà Lạt - Lâm Đồng có tiềm năng và khả năng mở rộng liên kết vùng để hình thành các tour du lịch biển, đồng bằng kết hợp miền núi, cao nguyên và nằm trong hành lang các tuyến, điểm du lịch quan trọng của quốc gia. - Khí hậu ôn đới, quanh năm mát mẻ. Thiên nhiên miền cao nguyên có nhiều cảnh đẹp rừng núi hấp dẫn du khách về nghỉ ngơi, tham quan, nhất là du lịch sinh thái. - Môi trường trong lành, là một trong những thành phố có độ ô nhiễm được xếp hạng thấp nhất Việt Nam và cả trên thế giới. - Người Đà Lạt hiền hòa, thanh lịch, mến khách, tạo cho du khách nhiều cảm tình, thân thiện và độ an toàn cao. - Thời kỳ 2001 - 2005, hoạt động kinh doanh du lịch có bước phát triển mạnh. Các điểm danh lam thắng cảnh được quy hoạch, xác định ranh giới và từng bước - 45 - tôn tạo, nâng cấp; nhiều khu du lịch mới đã được các nhà đầu tư trong và ngoài nước xây dựng, tạo thêm sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách. - Các khu du lịch trọng điểm thu hút được nhiều dự án đầu tư, mở ra triển vọng thu hút các dự án du lịch quy mô lớn, là cơ sở để phát triển du lịch trong những năm tới. - Hệ thống nhà nghỉ, khách sạn được phân hạng và có sức chứa tổng cộng khoảng 30.000 khách, chất lượng kinh doanh đang được nâng lên. 2.2.3. Những khó khăn của ngành du lịch Lâm Đồng khi bước vào hội nhập - Các doanh nghiệp du lịch thương mại của tỉnh Lâm Đồng đa phần là doanh nghiệp nhỏ lẻ, không có một doanh nghiệp nào của Lâm Đồng được được Hiệp hội du lịch Việt Nam trao tặng danh hiệu doanh nghiệp lữ hành và khách sạn hàng đầu Việt Nam (20 doanh nghiệp lữ hành và khách sạn hàng đầu Việt Nam, gồm: 10 công ty lữ hành hàng đầu gồm Công ty Liên doanh Du lịch Hồ Gươm - Diethelm, Công ty Du lịch Việt Nam tại Hà Nội, Công ty Dịch vụ Lữ hành Saigontourist, Công ty Liên doanh Du lịch Apex Việt Nam, Công ty Liên doanh Du lịch Exotissimo, Công ty Dịch vụ Du lịch Bến Thành, Công ty Cổ phần Du lịch Tân Định (Fiditourist), Công ty Du lịch Việt tại Tp.HCM, Công ty Du lịch Hòa Bình và Công ty Du lịch Việt Nam tại Đà Nẵng. Và 10 khách sạn gồm New World, Caravelle, Bến Thành, Đồng Khởi và Đệ Nhất tại Tp.HCM, khách sạn Hà Nội, Melia và Sofitel Plaza tại thành phố Hà Nội và khách sạn Hương Giang tại Thừa Thiên Huế cùng khách sạn Ana Mandara Nha Trang tại tỉnh Khánh Hòa). - Du lịch và dịch vụ du lịch của tỉnh phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của địa phương và tụt hậu so với một số địa phương, trong khi Đà Lạt được xem là đô thị du lịch trong nước; tuy lượng khách du lịch đến Đà Lạt - Lâm Đồng tăng cao qua các năm và một số sản phẩm du lịch chất lượng cao có bước phát triển, song so với các địa phương như thành phố Hồ Chí Minh, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Bình Thuận, Quảng Ninh… thì lượng khách đến Lâm Đồng vẫn còn ít, khách quốc tế chỉ chiếm dưới 10% trong tổng lượt khách, các sản phẩm lưu trú, dịch vụ du lịch chất lượng cao còn ít. - Môi trường du lịch tuy có được cải thiện nhưng một số lĩnh vực xuống cấp; thu hút đầu tư còn ít, quy mô các dự án đầu tư vào du lịch còn nhỏ lẻ, chất lượng - 46 - các dịch vụ chưa cao; sản phẩm du lịch vẫn còn đơn điệu, trùng lắp, thiếu độc đáo, chưa đặc trưng nên kém hấp dẫn du khách. - Chất lượng nguồn nhân lực phục vụ du lịch còn yếu và thiếu, công tác đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ phục vụ trong ngành du lịch chưa được quan tâm. Tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh trong kinh doanh du lịch chưa được khắc phục có hiệu quả. - Cơ sở hạ tầng của Lâm Đồng nói chung và Đà Lạt nói riêng còn rất kém, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế nói chúng và du lịch nói riêng, nhất là yêu cầu hội nhập sau khi gia nhập WTO. Hệ thống khách sạn, nhà nghỉ của Lâm Đồng - Đà Lạt ít về số lượng và kém về chất lượng. - Chiến lược phát triển du lịch của tỉnh còn lúng túng, thiếu sự đột phá. Số ngày lưu trú của khách hiện ở mức bình quân thấp. - Thiếu vốn để phát triển du lịch. Vốn đầu tư bên ngoài, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài còn ít. Số dự án đầu tư khả thi ít. khăn. 2.3. Tồn tại của ngành du lịch Lâm Đồng khi bước vào hội nhập kinh tế thế giới Từ thực trạng của ngành du lịch Lâm Đồng, thời gian qua, nổi lên những tồn tại khi bước vào thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế sau khi Việt Nam gia nhập WTO là: Thứ nhất, các cơ sở du lịch và kết cấu hạ tầng phục vụ du lịch còn kém. Số khách sạn cao cấp ít, các cơ sở lưu trú khác chất lượng quá yếu và đang xuống cấp. Các cơ sở xây mới của tư nhân không theo kịp yêu cầu đón khách quốc tế. Thứ hai, các điểm du lịch chưa khai thác hết tiềm năng và chưa đầu tư đúng mức để tạo nên sức hấp dẫn du khách. Hầu hết các khu, điểm du lịch chỉ để du khách xem qua, vì vậy khách chỉ cần ở 1-2 ngày là không còn nhu cầu ở lại nữa. Việc khai thác các điểm du lịch cũng không bài bản, thiếu khoa học nên tình trạng xuống cấp các khu, điểm du lịch ngày càng phổ biến. - 47 - Thứ ba, hệ thống quản lý, tác phong kinh doanh còn manh mún, mạnh ai nấy chạy, được sao hay vậy mà chưa có chiến lược thu hút khách. Sản phẩm du lịch ở các khu, điểm du lịch nghèo nàn, đơn điệu, trùng lặp và không đặc sắc khiến du khách đi tham quan bị nhàm chán. Đặc biệt, thiếu sự liên doanh, liên kết cần thiết để tạo sự thống nhất, sự thuận lợi, tin tưởng cho du khách và tạo ra sức hấp dẫn du khách quay lại. Thứ tư, thiếu vốn để tôn tạo, xây dựng các khu, điểm du lịch, mở thêm các điểm du lịch khác. Thứ năm, chưa có tổ chức quảng bá du lịch thống nhất, makerting về du lịch còn yếu kém. Công việc quảng bá du lịch còn để tự các doanh nghiệp tác nghiệp. Chính vì vậy cạnh tranh không lành mạnh ngay trong nội bộ ngành du lịch thường xuyên xảy ra, làm ảnh hưởng không nhỏ đến hình ảnh du lịch Lâm Đồng và giảm doanh thu, giảm lượng khách. Thứ sáu: Chưa xây dựng được thương hiệu du lịch Lâm Đồng – Đà Lạt cho xứng tầm cỡ và truyền thống. 2.4. Nguyên nhân tồn tại và bài học kinh nghiệm 2.4.1. Nguyên nhân tồn tại: 1- Hệ thống quản lý yếu kém, nặng nề, hành chính hóa, làm việc theo kiểu công chức, thiếu năng động. 2- Năng lực hệ thống cán bộ, nhân viên ngành du lịch chưa được đào tạ