Luận văn Nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ thanh toán thẻ tự động (ATM) của ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam

lệ % Quốc tế Tỷ lệ % 1 NH Ngoại thương VN 2.779.500 28,0 204.545 29,0 4.800 5.000 2 NH Công thương VN 684.250 7,0 17.201 3,0 1.123 1.000 3 NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn VN 2.100.000 21,0 20.000 2,0 1.202 1.868 4 NH Đầu tư và Phát triển VN 1.450.000 14,0 0 0 1.000 0 5 NH TMCP Sài gòn Công thương 160.000 2,0 0 0 73 300 6 NH TMCP Đông Á 1.593.400 16,0 0 0 370 500 7 NH TMCP Á Châu 80.448 1,0 274.153 39,0 192 2.120 8 NH TMCP Sài gòn 20.035 0 0 0 10 0 9 NH TMCP Kỹ thương 351.293 4,0 77.351 11,0 219 1.852 10 NH TMCP Quân đội 112.000 1,0 0 0 134 0 11 NH TMCP Sài gòn Thương tín 215.750 2,0 83.971 12,0 370 153 12 NH TMCP Quốc tế 269.840 3,0 8.963 1,0 82 800 13 NH TMCP Việt Á 11.788 1,0 0 0 29 0 14 NH TMCP Phương Đông 13.186 0 0 0 0 15 NH Hàng Hải 2.613 0 0 16 NH TMCP Ngoài quốc doanh 30.256 4.797 1,0 15 0 17 NH TMCP Phương Nam 12.138 0 0 10 0 18 NH TMCP Xuất Nhập khẩu 27.156 16.710 2,0 35 0 19 NH Sài Gòn – Hà Nội 4.811 0 0 6 0 20 NH Nhà ĐBSCL 42.248 0 0 10 0 21 NH Indovina 25.904 0 0 25 0 22 NH An Bình 30.000 0 0 15 0 Tổng cộng 10.016.616 100 707.691 100 9.720 13.593 (Nguồn: Báo cáo hoạt động KD Thẻ năm 2008 của Hội Thẻ Ngân hàng Việt Nam) Trong đó VCB đã phát hành được 2.779.500 thẻ chiếm tỷ lệ 28%, đứng thứ 2 là NHNNo&PTNT VN với số lượng thẻ là 2.100.000 thẻ chiếm 21% thị phần thẻ, tiếp đến là NH Đông Á phát hành được 1.593.400 thẻ chiếm tỷ lệ 16%, tiếp đến là ngân hàng BIDV 1.450.000 thẻ và NH Công thương VN 684.250 thẻ. Có thể nói NH VCB và NHNNo&PTNT VN là 2 ngân hàng dẫn đầu trong việc phát hành thẻ nội địa cụ thể là: Sản phẩm thẻ Connect 24 - VCB và thẻ Success, đây cũng là 2 sản phẩm thẻ nội địa được công chúng biết đến nhiều nhất. Với sản phẩm thẻ quốc tế đến 31/12/2008 phát hành được 707.691 thẻ (mới có 9 ngân hàng tham gia phát hành) và ACB là NH dẫn đầu trong việc phát hành thẻ quốc tế, số lượng phát hành 274.153 thẻ chiếm tỷ lệ 39% thị phần thẻ quốc tế, tiếp đến là NH VCB với số lượng thẻ phát hành là 204.545 thẻ chiếm tỷ lệ 29% thị phần, còn lại là các NH như: NH Nông Nghiệp 20.000 thẻ, NH Công Thương 17.201 thẻ ... 2.2.1.2.Hoạt động thanh toán thẻ quốc tế Thẻ ngân hàng thật sự du nhập vào Việt Nam những năm 90 với việc chấp nhận làm đại lý thanh toán cho các loại thẻ nước ngoài phát hành của NHTM Việt Nam. Ngân hàng đầu tiên thực hiện dịch vụ thanh toán thẻ là VCB. Đến năm 1996, các ngân hàng khác bắt đầu tham gia thị trường là NHTMCP Á Châu (ACB), Chohung -Vina Bank và NHTMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank). Năm 1998, sau gần 10 năm có mặt tại Việt Nam nhưng doanh số thanh toán thẻ ngân hàng trong nước chỉ đạt khoảng 98.000 triệu đồng, Thẻ quốc tế khoảng 230 triệu USD. Số lượng các ngân hàng phát hành rất ít, chỉ có hai ngân hàng là ngân hàng Ngoại Thương Việt Nam và NHTMCP Á Châu, số lượng thẻ phát hành chủ yếu phục vụ cho khách hàng có nhu cầu học tập, công tác, du học, khám chữa bệnh... ở nước ngoài. Thị trường thẻ trong nước ít ai quan tâm đến việc dùng thẻ để thanh toán mặc dù nó được chứng minh về tính ưu việt trên toàn cầu. Bức xúc trước một thị trường thẻ đầy tiềm năng đang bỏ ngỏ, các nhà lãnh đạo các NHTM đã tổ chức nhiều cuộc hội thảo liên tiếp, những luận án, những công trình nghiên cứu khoa học về thẻ ngân hàng đã thực sự khởi sắc vào những năm 2000-2001. Số lượng các ngân hàng tham gia thanh toán thẻ không ngừng tăng lên qua các năm. Đến năm 2006 đã có hơn 20 ngân hàng tham gia thanh toán thẻ. Và con số này sẽ tăng lên khoảng 30 ngân hàng vào cuối năm 2007. Đến năm 2008 con số này là 35 ngân hàng Bảng 3: Số lượng ngân hàng thanh toán Thẻ qua các năm Năm 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 NH 9 9 9 10 11 15 17 20 30 35 (Nguồn: Báo cáo hoạt động KD Thẻ năm 2008 của Hội Thẻ Ngân hàng Việt Nam) Sự phát triển của thị trường thẻ NH không chỉ thể hiện ở số ngân hàng tham gia vào thị trường này mà còn ở doanh số thanh toán bằng thẻ tăng lên nhanh chóng: Biểu đồ 3: Doanh số thanh toán Thẻ quốc tế tại Việt Nam qua các năm (Nguồn: Báo cáo hoạt động KD Thẻ năm 2008 của Hội Thẻ Ngân hàng Việt Nam) Với năm 1999 với doanh số là 180 triệu USD năm 2002 tăng 128% tương đương 230 triệu USD so với năm 1999 đến năm 2008 đạt doanh số thẻ thanh toán quốc tế tại Việt nam là 950 triệu USD tăng 528% so với năm cuối của thế kỷ 20. Việc qua 10 năm hệ thống thanh toán và doanh số của thanh toán thẻ tăng nhanh chóng và đóng góp vào quá trình tăng trưởng kinh tế của đất nước qua những năm qua. Nó được biểu hiện qua biểu đồ 3. Đến nay đã có 10 Ngân hàng thành viên chính thức của các tổ chức thẻ quốc tế cộng với một số ngân hàng đại lý tham gia thanh toán thẻ gồm: VCB, ACB, Incombank, Agribank, BIDV, Chohung Vina Bank, Eximbank, Sacombank, Techcombank, VIB... và các NH nước ngoài ANZ của New Zealand, UOB của Singapore, HSBC (Anh Quốc). Và đã có 5 loại thẻ quốc tế được chấp nhận tại Việt Nam hiện nay là: Visa, MasterCard, American Express, JCB và Diners Club. Về hệ thống giao dịch tự động (ATM) và thẻ ghi nợ Từ năm 2000 trở về trước trên thị trường Việt Nam chỉ có hai chi nhánh ngân hàng nước ngoài có triển khai hệ thống giao dịch tự động ở qui mô nhỏ là ANZ (3 máy) và HSBC (3 máy). Đến năm 2001, các ngân hàng quốc doanh bắt đầu tham gia thị trường giao dịch tự phục vụ. Đến cuối năm 2008, VCB với 4.800 máy đã được lắp đặt tại 28 tỉnh, thành phố trong toàn quốc, đồng thời là ngân hàng duy nhất thực hiện đặt tại đảo Phú Quốc. VCB đã kết kết nối với hệ thống của VMS để thực hiện việc thu hộ cước điện thoại di động thông qua thẻ ATM tại hai khu vực Hà Nội, TP Hồ Chí Minh. BIDV với 1000 máy ATM được lắp đặt trên 26 tỉnh, thành phố đã cung cấp các tiện ích trên ATM như sao kê tài khoản, yêu cầu phát hành sổ séc qua ATM, yêu cầu chuyển số tiền chưa có nhu cầu sử dụng từ tài khoản không kỳ hạn sang tài khoản có kỳ hạn để được hưởng mức lãi suất cao đối với kỳ hạn tương ứng.ICB hiện đang vận hành 1.123 máy ATM với những dịch vụ gia tăng hiện đại và hiện đã phát hành thẻ quốc tế. Trong các ngân hàng thương mại Agribank được xem là có lợi thế hơn cả về mạng lưới trên toàn quốc nên ngoài việc lắp đặt máy ATM tại các khu đô thị Agribank còn đưa máy ATM phục vụ cả các tỉnh lâu nay chưa hề biết đến ATM như Bến Tre, Sóc Trăng. Hiện Agribank có 1.202 máy ATM đang hoạt động, được lắp đặt tại tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước. Agribank hiện nay là ngân hàng có số lượng máy ATM nhiều nhất trong hệ thống ngân hàng thương mại tại Việt Nam. Sự bùng nổ của mạng lưới hệ thống ATM trong những năm qua đã góp phần tác động đến doanh số sử dụng thẻ nội địa của các NH tăng 124%/năm. Đây là dấu hiệu đáng mừng đối với ngành NH vì chứng tỏ dịch vụ thẻ đã đến gần hơn với người dân, bước đầu tạo cho họ thói quen sử dụng thẻ. Ngoài việc mở rộng lắp đặt máy ATM thì việc mở rộng mạng lưới đơn vị chấp nhận thẻ cũng được các NHTM hết sức quan tâm và coi đó là chiến lược quan trọng trong việc chiếm lĩnh thị phần thanh toán thẻ. Hiện tại ACB có hơn 6.000 đơn vị chấp nhận thẻ được phát triển ở hầu hết các vùng kinh tế trọng điểm và các khu du lịch trên toàn quốc. VCB có 5.500 đơn vị chấp nhận thẻ, hoạt động phát triển mạng lưới thanh toán của VCB rất hiệu quả thể hiện ở mức tăng trưởng doanh số thanh toán thẻ quốc tế hơn 300% chỉ trong vòng 05 năm tái cơ cấu. Riêng năm 2007, tổng doanh số thanh toán qua các đơn vị chấp nhận thẻ của VCB đạt 518 triệu USD và dự kiến năm 2008 là 600 triệu USD. Với những phân tích về môi trường pháp lý, môi trường cạnh tranh cũng như tình hình khách hàng ở phần trên, chúng ta có thể khẳng định rằng hoạt động kinh doanh thẻ trên thị trường Việt Nam hiện nay vẫn chứa đựng nhiều yếu tố mới, nhu cầu tiềm năng lớn. Tuy nhiên, để làm chủ lĩnh vực kinh doanh này thật sự đòi hỏi các ngân hàng phải nỗ lực đầu tư cả về kỹ thuật công nghệ cũng như chất xám. Kết quả kinh doanh dịch vụ thanh toán thẻ tự động (ATM) tại Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt nam Kết quả kinh doanh dịch vụ thanh toán thẻ tự động ( ATM) trên toàn hệ thống B¾t ®Çu triÓn khai tõ cuèi n¨m 1999 vµ thùc sù cã b­íc ph¸t triÓn m¹nh tõ n¨m 2003 ®Õn nay. §Æc biÖt, trong n¨m 2005, sù ra ®êi cña thÎ ghi nî néi ®Þa NHNoVN víi tªn gäi Success thay thÕ thÎ ATM tr­íc ®©y ®¸nh dÊu mét b­íc tiÕn quan träng cña nghiÖp vô thÎ ë NHNoVN trªn con ®­êng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng. Ngoµi c¸c tiÖn Ých hiÖn cã cña thÎ ATM, kh¸ch hµng cã thÓ sö dông thÎ ghi nî néi ®i¹ ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ, ®Æc biÖt thÎ ghi nî néi ®Þa ¸p dông chøc n¨ng thÊu chi ®èi víi thÎ do chi nh¸nh triÓn khai dù ¸n IPCAS ph¸t hµnh, cho phÐp kh¸ch hµng sö dông vît qu¸ sè d­ cña tµi kho¶n ph¸t hµnh thÎ. §©y lµ tiÖn Ých quan träng gãp phÇn thu hót mét sè l­îng lín kh¸ch hµng ®· cã quan hÖ tµi kho¶n, qua ®ã gióp NHNoVN ph¸t huy thÕ m¹nh v­ît tréi vÒ m¹ng líi ho¹t ®éng, sè l­îng kh¸ch hµng qua hÖ thèng tµi kho¶n tiÒn göi hiÖn hµnh cña kh¸ch hµng, nhanh chãng chiÕm lÜnh thÞ phÇn thÎ trong n­íc. Nguån: BC TTT Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ PTNT ViÖt Nam 15/02/2009. Qua bảng 4 ta thấy đÕn ngµy 15/02/2009 tæng sè lîng ph¸t hµnh lµ 2.077.746 thÎ/ triÖu ®ång, trong ®ã doanh sè thanh to¸n lµ 38.205.237 thÎ/ triÖu ®ång, víi sè phÝ thu ®­îc lµ 20.408 thÎ/ triÖu ®ång. Theo bảng 5 th× sè l­îng thÎ ph¸t hµnh qua c¸c n¨m t¨ng nhanh n¨m 2006 lµ 625.878 thÎ t¨ng 216,7% so víi n¨m 2005, n¨m 2007 t¨ng lªn 1.236.247 thÎ t¨ng 197,5% so víi n¨m 2006 vµ ®Õn 15/02/2009 ®¹t ®­îc lµ 2.077.746 t¨ng 168% so víi n¨m 2007. ®Ó cã ®­îc kÕt qu¶ nh­ trªn lµ sù cè g¾ng rÊt lín cña toµn bé c¸n bé ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam thêi gian qua. Nguån: BC TTT Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ PTNT ViÖt Nam 15/02/ 2009. HiÖn nay toµn hÖ thèng cã 1020 m¸y ATM ho¹t ®éng æn ®Þnh t¹i tÊt c¶ chi nh¸nh triÓn khai dù ¸n IPCAS trªn ®Þa bµn tÊt c¶ 64 tØnh, thµnh phè lín: Hµ Néi, TP. Hå ChÝ Minh, §µ N½ng, H¶i Phßng, CÇn Th¬, Hµ T©y… theo biÓu 6 ta thÊy tèc ®é t¨ng tr­ëng cña hÖ thèng trang thiÕt bÞ phôc vô cho hÖ thèng thanh to¸n tù ®éng trªn toµn quèc víi sè mãn giao dÞch n¨m 2009 ®¹t 20.258.300 mãn; doanh sè giao dÞch ®¹t 24.073.263 triÖu ®ång. ViÖc c¸c chi nh¸nh ®a hÖ thèng c¸c m¸y ATM vµo c¸c khu vùc ®«ng d©n c­ ë c¸c ®« thÞ thµnh phè lín th× viÖc tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ ®· l¾p ®Æt m¸y ë c¸c khu c«ng nghiÖp lín ë c¸c ®Þa ph­¬ng nh»m phôc vô tiÖn Ých nhiÒu h¬n n÷a cho kh¸ch hµng sö dông dÞch vô t¹i c¸c khu vùc nµy... DÞch vô thanh to¸n thÎ tù ®éng ®· b­íc ®Çu kh¼ng ®Þnh lµ nh©n tè quan träng gãp phÇn t¨ng nguån thu dÞch vô ngoµi c¸c dÞch vô ng©n hµng truyÒn thèng tr­íc ®©y. Qua tÝnh to¸n s¬ bé, b­íc ®Çu mét sè chi nh¸nh ®· kinh doanh thÎ cã l·i... Nguån: BC TTT Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ PTNT ViÖt Nam ®Õn 15/02/2009. 2.2.2.2. NghiÖp vô ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ tù ®éng: Thùc hiÖn môc tiªu ®­a thÎ trë thµnh s¶n phÈm c¬ b¶n trong qu¸ tr×nh ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô ng©n hµng, cïng víi viÖc më réng vµ ph¸t triÓn dÞch vô ATM, NHNoVN tiÕp tôc tËp trung triÓn khai thÎ tÝn dông néi ®i¹. Sau giai ®o¹n ph¸t hµnh thö nghiÖm cho CBCNV t¹i Trô së chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, ®Õn nay hÖ thèng phÇn mÒm ®· ®i vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh. Ngµy 24/5/2005 Tæng gi¸m ®èc ban hµnh v¨n b¶n sè 2059/NHNo-TTT chØ ®¹o c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn ph¸t hµnh thÎ tÝn dông néi ®Þa cho kh¸ch hµng. MÆc dï viÖc ph¸t hµnh thÎ tÝn dông néi ®Þa gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n do thãi quen chi tiªu b»ng tiÒn mÆt cña ng­êi d©n rÊt khã thay ®æi, kiÕn thøc vÒ thanh to¸n b»ng thÎ trong d©n c­ ë møc ®é thÊp, ®Æc biÖt lµ ngêi d©n vÉn ch­a cã thãi quen tiªu dïng tiÒn cña ng©n hµng (mua hµng tr­íc tr¶ tiÒn sau) nh­ng víi sù quan t©m ®Æc biÖt cña l·nh ®¹o c¸c cÊp, c¸c chi nh¸nh ®· vµ ®ang ®Èy m¹nh c«ng t¸c ph¸t hµnh thÎ tÝn dông néi ®Þa song song víi viÖc ph¸t triÓn m¹ng l­íi ®¹i lý chÊp nhËn thanh to¸n thÎ NHNoVN. Qua b¶ng 7 vÒ kÕt qu¶ ph¸t hµnh dÞch vô thanh to¸n thÎ tù ®éng tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2008 thÊy: n¨m 2006 s¶n phÈm thÎ ghi nî néi ®Þa lµ 625.878 thÎ vµ thÎ ghi nî quèc tÕ ch­a cã ®Õn 31/12/2008 sè lîng thÎ tÝn dông ghi nî néi ®Þa ph¸t hµnh lµ 2.080.000 thÎ, t¨ng 323% so víi n¨m 2006 vµ sè thÎ ghi nî quèc tÕ ®¹t 20.000 thÎ. Bảng 7: Kết quả phát hàng dịch vụ thẻ thanh toán tự động ATM từ năm 2006 đến 2008 STT Nội dung Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 I Sản phẩm thẻ 1 Thẻ ghi nợ nội địa 625.878 1.237.676 2.080.000 2 Thẻ ghi nợ quốc tế 0 0 20.000 II Thiết bị thanh toán 1 ATM 602 602 1.202 2 POS 180 202 1.868 Nguồn: Trung tâm thẻ Ngân hàng nông nghiệp và PTNT Việt nam Ngoµi ra Tæng gi¸m ®èc chØ ®¹o Trung t©m ThÎ nghiªn cøu ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p triÓn khai thiÕt bÞ POS t¹i chi nh¸nh triÓn khai nghiÖp vô qua c©n ®èi qua c¸c chi nh¸nh ®Ó më réng mµng líi thanh to¸n thÎ NHNoVN. Gi¶i ph¸p nµy sÏ ®­îc triÓn khai tõ n¨m 2006 tõ 602 m¸y ATM vµ 180 POS t¨ng lªn 1202 m¸y ATM vµ 1868 POS n¨m 2008 t¨ng 200% m¸y ATM so víi n¨m 2006. Bªn c¹nh ®ã c¸c chi nh¸nh ®· m¹nh d¹n chän lo¹i h×nh kinh doanh lµ nhµ hµng, siªu thÞ, trung t©m th­¬ng m¹i lµ nh÷ng n¬i cã nhu cÇu mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô tiªu dïng lín ®Ó triÓn khai tr­íc. Trªn c¬ së ®ã, ph¸t triÓn tiÕp tíi c¸c ®¬n vÞ kinh doanh c¸c hµng ho¸, dÞch vô gi¶i trÝ cao cÊp nh»m h­íng tíi ®èi t­îng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng lµ nh÷ng ng­êi cã thu nhËp cao. HiÖn nay, toµn hÖ thèng c¸c chi nh¸nh triÓn khai ký hîp ®ång chÊp nhËn thÎ víi c¸c ®¬n vÞ ®¹i lý, víi 1868 thiÕt bÞ POS ®­îc cµi ®Æt. 2.2.2.3 NghiÖp vô ho¹t ®éng qu¶n lý rñi ro Ho¹t ®éng nghiÖp vô thÎ lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng dÞch vô t¹o ra lîi nhuËn cao, nh­ng ®ång thêi còng lµ nh÷ng ho¹t ®éng cã nhiÒu rñi ro. B¶n th©n c¸c nghiÖp vô thÎ còng cã nhiÒu phøc t¹p vµ khã kh¨n h¬n c¸c lo¹i nghiÖp vô kh¸c, nªn ®«i khi c¸c qui tr×nh nghiÖp vô kh«ng chÆt chÏ, khoa häc phï hîp n¨ng lùc cña NHNoVN còng sÏ dÉn ®Õn rñi ro. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa nh­ thÕ nµo ®Ó cã thÓ gi¶m thiÓu tñi ro ë møc thÊp nhÊt. Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nghiÖp vô thÎ nh÷ng n¨m qua, cã thÓ nãi Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ViÖt Nam ®· vµ ®ang ®¶m b¶o an toµn trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh thÎ. Lµm ®­îc ®iÒu ®ã phô thuéc vµo nhiÒu vÊn ®Ò: - ThÞ trêng ph¸t hµnh thÎ vµ thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam ch­a thùc sù ph¸t triÓn m¹nh nªn c¸c ng©n hµng vÉn ®ang kiÓm so¸t t­¬ng ®èi vµ ®¶m b¶o ho¹t ®éng thÎ ph¸t triÓn an toµn. - NHNoVN rÊt thËn träng trong viÖc më réng m¹ng l­íi thanh to¸n ®èi víi c¸c lo¹i nghiÖp vô thÎ cã møc rñi ro cao, nh­ thÎ tÝn dông quèc tÕ, thÎ ghi nî... Víi c¸c §VCNT hoÆc c¸ nh©n muèn kinh doanh hoÆc sö dông lo¹i h×nh dÞch vô nµy ®Òu ®­îc th«ng b¸o vÒ kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro vµ ®­îc xem xÐt kü l­ìng kh¶ n¨ng thùc hiÖn tr­íc khi cho phÐp triÓn khai. - C«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt yªu cÇu ph¸t hµnh thÎ ®­îc thùc hiÖn t­¬ng ®èi tèt. - Ho¹t ®éng qu¶n lý hÖ thèng vµ kiÓm so¸t nghiÖp vô lu«n ®­îc coi träng ®óng møc. - Thùc hiÖn nghiªm tóc c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c TCTQT. Do vËy, ®Õn nay hÇu nh­ rñi ro do ho¹t ®éng nghiÖp vô thÎ g©y ra hÇu nh­ ch­a ph¸t sinh. Së dÜ cã ®­îc kÕt qu¶ nh­ vËy, lµ do NHNNoVN thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa rñi ro trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh thÎ. Ch¼ng h¹n: Thùc hiÖn tèt c¸c biÖn ph¸p liªn quan ®Õn ph¸t hµnh thÎ, nh­: - §èi víi thÎ ATM: tµi kho¶n thÎ vÉn ®îc h­ëng l·i suÊt kh«ng kú h¹n; kiÓm so¸t chi tiªu hiÖu qu¶; thùc hiÖn v¾n tin vµ in 5 giao dÞch gÇn nhÊt;®æi pin ngay t¹i m¸y ATM mµ kh«ng cÇn ph¶i lµm thñ tôc t¹i quÇy; thùc hiÖn giao dÞch chuyÓn tiÒn vµ nhËn tiÒn thuËn tiÖn, nhanh chãng, an toµn, hiÖu qu¶; tiÖn lîi trong viÖc thanh to¸n ho¸ ®¬n (®iÖn tho¹i, n­íc, b¶o hiÓm...). - §èi víi thÎ Success: cã thÓ tra cøu c¸c th«ng tin vÒ ng©n hµng cÇn quan t©m, nh­ tû gi¸, l·i suÊt tiÒn göi, tiÒn vay... cho phÐp thÊu chi tµi kho¶n tiÒn göi; thùc hiÖn thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ cña NHNoVN trªn toµn quèc; rót tiÒn VN§ tõ tµi kho¶n tiÒn göi ngo¹i tÖ; dÞch vô ch¨m sãc kh¸ch hµng tËn t×nh, chu ®¸o 24/24; ®­îc miÔn phÝ khi thùc hiÖn mét sè giao dÞch víi thÎ ATM. - ThÎ Agribank: DÔ sö dông ®Ó thanh to¸n tiÒn hµng ho¸, dÞch vô hoÆc cung øng tiÒn mÆt t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ; ®­îc ng©n hµng cung cÊp tr­íc mét h¹n møc tÝn dông; chi tiªu tr­íc, tr¶ tiÒn sau, lùa chän thanh to¸n mét phÇn hay toµn bé kho¶n chi tiªu vµo ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n; tr¸nh phiÒn hµ khi mang theo mét l­îng tiÒn mÆt lín; thùc hiÖn giao dÞch nhanh chãng, thuËn tiÖn, an toµn vµ hiÖu qu¶ nhê vµo m¹ng l­íi ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ réng kh¾p trªn toµn quèc. Mét n¨m miÔn phÝ th­êng niªn; miÔn l·i ®èi víi c¸c giao dÞch mua hµng, nÕu kh¸ch hµng thanh to¸n toµn bé d­ nî vµo ®óng ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n ghi trªn sao kª; l·i suÊt ­u ®·i; gi¶m phÝ ph¸t hµnh thÎ; dÞch vô ch¨m sãc kh¸ch hµng 24/24. Bªn c¹nh nh÷ng lîi Ých kh¸ch hµng ®­îc h­ëng nh­ trªn vµ kh¸ch hµng cã thÓ lùa chän thanh to¸n toµn bé sè d­ nî thÎ vµo ngµy ®Õn h¹n hoÆc chØ thanh to¸n sè tiÒn thanh to¸n tèi thiÓu vµo ngµy ®Õn h¹n, sè cßn l¹i ®­îc thanh to¸n vµo c¸c ngµy sau sÏ chÞu l·i suÊt tÝn dông thÎ. Tuy nhiªn, nÕu ®Õn ngµy ®Õn h¹n thanh to¸n, kh¸ch hµng kh«ng tr¶ nî hoÆc tr¶ nî nhá h¬n sè tiÒn thanh to¸n tèi thiÓu, kh¸ch hµng sÏ ph¶i chÞu phÝ ph¹t chËm tr¶. Còng ®Ó t¨ng cuêng tr¸ch nhiÖm cña kh¸ch hµng trong kh©u thanh to¸n nî, l·i ph¹t chËm tr¶ cña kh¸ch hµng ®­îc tÝnh rÊt cao. Nh vËy, víi chÝnh s¸ch ­u ®·i cña NHNoVN, kh¸ch hµng cã tr¸ch nhiÖm trong thanh to¸n sÏ h­ëng nhiÒu ­u ®·i; ng­îc l¹i, kh¸ch hµng thanh to¸n chËm sÏ ph¶i chÞu phÝ ph¹t hµnh vi tr¸ch nhiÖm víi møc cao. Do kh¸ch hµng sö dông thÎ hÇu hÕt cã møc tÝn nhiÖm cao, chÝnh s¸ch ­u ®·i ®­îc ®Æt t­¬ng ®èi hîp lý, h¬n n÷a, ë ViÖt Nam ch­a phæ biÕn thãi quen vay m­în ®Ó chi tiªu c¸ nh©n nªn trong nh÷ng n¨m qua, tû lÖ kh¸ch hµng thanh to¸n nî tÝn dông thÎ ®óng vµo ngµy ®Õn h¹n ®Ó kh«ng ph¶i chÞu l·i ph¹t chËm tr¶ rÊt cao. - H¹n møc chi tiªu kh¸ch hµng: §­îc ¸p dông t¹i c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ, th­êng tÝnh theo ngµy hoÆc vµi ngµy. Tuú tõng h¹ng thÎ (thÎ vµng, thÎ th­êng) còng nh­ tuú tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng, NHNoVN thiÕt lËp h¹n møc chi tiªu kh¸c nhau theo sè lÇn vµ sè tiÒn ®­îc phÐp chi tiªu. H¹n møc nµy còng ®­îc thay ®æi tuú theo lo¹i h×nh dÞch vô: TiÒn mÆt hay hµng ho¸ hoÆc cung øng dÞch vô. H¹n møc nµy nh»m môc ®Ých qu¶n lý chi tiªu cho kh¸ch hµng, h¹n chÕ rñi ro cho nh÷ng lo¹i h×nh sö dông thÎ cã ®é rñi ro cao, gi¶m thiÓu tæn thÊt trong nh÷ng tr­êng hîp kh¸ch hµng lµm mÊt hoÆc thÊt l¹c thÎ hoÆc thÎ bÞ lîi dông. - H¹n møc thanh to¸n dù phßng t¹i NHTT: H¹n møc nµy ®­îc c¸c NHPH thiÕt lËp cho c¸c NHTT vµ ®­îc ®Æt t¹i m¸y chñ cña NHTT. Trong tr­êng hîp hÖ thèng xö lý giao dÞch cña NHTT kh«ng kÕt nèi ®­îc víi NHPH ®Ó cÊp phÐp giao dÞch v× mét lý do nµo ®ã hoÆc hÖ thèng xö lý giao dÞch cña NHPH xö lý qu¸ chËm th× h¹n møc nµy ®­îc ¸p dông ®Ó t¹o sù thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng sö dông thÎ. H¹n møc nµy th­êng ®­îc c¸c ng©n hµng míi ph¸t hµnh thÎ ¸p dông triÖt ®Ó do cßn Ýt kinh nghiÖm vÒ qu¶n lý hÖ thèng vµ xö lý nghiÖp vô trong thêi gian ®Çu triÓn khai ph¸t hµnh thÎ. Th­êng ®Ó h¹n chÕ rñi ro, c¸c ng©n hµng ®Æt h¹n møc nµy t­¬ng ®èi thÊp; HoÆc ®­a ra c¸c biÖn ph¸p phßng chèng liªn quan ®Õn thanh to¸n thÎ: X¸c ®Þnh h¹n møc thanh to¸n trÇn; x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý c¸c §VCNT; dÞch vô ph¸t hiÖn rñi ro ... - Coi träng biÖn ph¸p ®µo t¹o, tËp huÊn nghiÖp vô thÎ: - C«ng t¸c ®µo t¹o, tËp huÊn nghiÖp vô thÎ cña NHNoVN lu«n ®­îc ®Æc biÖt chó träng. Cã thÓ kh¸i qu¸t mét sè néi dung c¬ b¶n sau: + Trung t©m ThÎ th­êng xuyªn cö c¸c c¸n bé phô tr¸ch trùc tiÕp nghiÖp vô liªn quan tham dù c¸c héi th¶o chuyªn ®Ò vÒ thanh to¸n thÎ (thanh to¸n bï trõ, phßng ngõa vµ xö lý rñi ro, chiÕn l­îc marketing, nghiÖp vô qu¶n lý cÊp phÐp, chargeback…) do c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ tæ chøc. + Tæ chøc líp ®µo t¹o, tËp huÊn nghiÖp vô thÎ cho c¸n bé Trung t©m ThÎ vµ c¸c chi nh¸nh NHNoVN trong toµn hÖ thèng, cô thÓ: Trung t©m ThÎ ®· phèi hîp víi Trung t©m CNTT vµ Trung t©m Thanh to¸n tæ chøc 2 héi nghÞ tËp huÊn Qui ®Þnh 227/NHNNo-TTTT cña Tæng gi¸m ®èc NHNoVN cho 35 chi nh¸nh cÊp 1 triÓn khai nghiÖp vô thÎ qua c©n ®èi 9000 t¹i Hµ Néi vµ TP Hå ChÝ Minh. Tæ chøc 2 ®oµn c«ng t¸c hç trî triÓn khai nghiÖp vô thÎ qua c©n ®èi 9000 cho 15 chi nh¸nh t¹i c¸c tØnh miÒn Nam, miÒn Trung vµ khu vùc phÝa B¾c. N¨m 2005 ®· thùc hiÖn ®µo t¹o nghiÖp vô thÎ cho h¬n 120 c¸n bé, bao gåm l·nh ®¹o, trëng phßng kÕ to¸n, trëng phßng vi tÝnh, c¸n bé lµm nghiÖp vô thÎ cña 33 chi nh¸nh cÊp 1 (khu vùc miÒn B¾c, miÒn Trung). Ngoµi ra, Trung t©m ThÎ NHNoVN cßn thêng xuyªn cö c¸n bé trùc tiÕp hç trî c¸c chi nh¸nh l¾p ®Æt thiÕt bÞ POS vµ tËp huÊn nghiÖp vô cho c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thanh to¸n thÎ NHNoVN. Sau khi kÕt thóc c¸c kho¸ ®µo t¹o, c¸n bé ®­îc ®i häc, ®­îc trang bÞ c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô thÎ, n¾m v÷ng qui tr×nh nghiÖp vô thÎ ghi nî néi ®Þa, thÎ tÝn dông néi ®Þa, cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu trong qu¸ tr×nh triÓn khai. 2.2.2.4 NghiÖp vô ho¹t ®éng marketing vµ dÞch vô kh¸ch hµng C¸c chi nh¸nh triÓn khai nghiÖp vô thÎ trong toµn hÖ thèng ®· vµ ®ang rÊt chó träng ®Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ s¶n phÈm thÎ s©u réng tíi mäi tÇng líp nh©n d©n th«ng qua m¹ng líi ho¹t ®éng cña m×nh. Tæ chøc c¸c buæi héi th¶o, héi nghÞ kh¸ch hµng qua ®ã cã thÓ giíi thiÖu c¸c tiÖn Ých thÎ cña NHNoVN. MÆc dï mét sè chi nh¸nh ch­a cã c¸n bé chuyªn tr¸ch marketing nghiÖp vô thÎ t¹i c¸c chi nh¸nh, nhng c¸c chi nh¸nh ®· phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c phßng chuyªn m«n (kÕ to¸n, tÝn dông, TTQT, vµ tin häc) ®Ó tiÕp cËn c¸c kh¸ch hµng truyÒn thèng, kh¸ch hµng cã quan hÖ tÝn dông, cã quan hÖ thanh to¸n giíi thiÖu vµ vËn ®éng c¸c ®¬n vÞ chi l­¬ng qua tµi kho¶n thÎ NHNoVN. Mét sè chi nh¸nh ®· tiÕn hµnh ph©n lo¹i kh¸ch hµng sau ®ã chän läc ®Ò cö c¸n bé trùc tiÕp tíi giíi thiÖu vÒ s¶n phÈm thÎ NHNoVN. NHNoVN ®· phèi hîp víi c¸c c«ng ty phÇn mÒm vµ TruyÒn th«ng (VASC), hç trî kh¸ch hµng t×m ®Þa ®iÓm ®Æt m¸y ATM NHNoVN th«ng qua dÞch vô tin nh¾n 997, gióp kh¸ch hµng thuËn tiÖn trong giao dÞch. Tæng gi¸m ®èc ®· chØ ®¹o Trung t©m ThÎ thiÕt kÕ tê r¬i, qu¶ng c¸o vµ sæ tay sö dông thÎ ph©n bæ cho c¸c chi nh¸nh ®Ó thùc hiÖn tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ s¶n phÈm thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng. Tæ chøc tham gia t¹i héi chî triÓn l·m nh»m qu¶ng b¸ c¸c thµnh tùu ,c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña thÎ t¹i héi chî triÓn l·m Gi¶ng Vâ-Hµ Néi n¨m 2005. Tæ chøc AgribankCup, NHNoVN x©y dùng ®o¹n phim qu¶ng c¸o vÒ s¶n phÈm thÎ mang tÝnh chÊt chuyªn nghiÖp, chøng tá ho¹t ®éng tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o cña NHNoVN nãi chung ®· ®­îc quan t©m vµ ho¹t ®éng ë tÇm míi. C«ng t¸c thiÕt kÕ c¸c mÉu m· thÎ, mµn h×nh chê ATM còng ®­îc chó träng, ®¶m b¶o s¶n phÈm thÎ NHNoVN lu«n sinh ®éng, hÊp dÉn vµ s¸ng t¹o, t¨ng thªm kh¶ n¨ng l«i cuèn, thu hót kh¸ch hµng c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc. Phân tích năng lực cạnh tranh dịch vụ thanh toán thẻ tự động (ATM) của các đối thủ cạnh tranh trên thị trường thanh toán thẻ tự động. Thị trường thẻ Việt Nam đang có mức tăng trưởng vượt bậc cả về số lượng khách hàng và số lượng các nhà cung cấp dịch vụ. Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước thì đến hết năm 2008 đã có 39 Ngân hàng thương mại tham gia phát hành thẻ ATM với 142 thương hiệu thẻ khác nhau tại thị trường Việt Nam, có 4 liên minh thanh toán thẻ đảm bảo hoạt động thanh toán cho các Ngân hàng thương mại. Tốc độ tăng trưởng của thị trường thẻ, doanh số sử dụng, thanh toán của các ngân hàng thương mại từ năm 2005 đến hết năm 2008 như sau: Qua bảng 8 và các bảng 9 và các biểu đồ 4, 5 và 6 ta thấy được 3 ngân hàng thương mại có doanh số sử dụng trong năm 2008 lớn nhất là ngân hàng ngoại thương việt nam đạt 72.941.470 triệu đồng chiếm 30,8% doanh số của các ngân hàng hội thẻ. Thứ 2 ngân hàng đông á với 43.856.452 triệu đồng chiếm 18,53% thứ 3 là ngân hàng Nông nghiệp việt nam với 38.215.488 triệu đồng doanh số chiếm 16,15%. Còn về doanh số thanh toán bằng ngoại tệ qua hệ thống thẻ trong năm 2008 thì Ngân hàng Ngoại thương việt nam đạt 642,63 triệu USD chiếm 53,8% tổng doanh số của hiệp hội thẻ, thứ 2 là ngân hàng Á châu ACB với 203,7 triệu USD chiếm trên 17% ngoài ra ngân hàng của Mỹ ( United Overseas ) thanh toán đạt 102,4 triệu USD… Trong doanh số thanh toán bằng ngoại tệ do đặc thù nên ngân hàng nông nghiệp việt nam có doanh số khá khiêm tốn đạt 25,45 triệu USD. B¶ng 8 : doanh sè sö dông, thanh to¸n cña c¸c Ng©n Hµng thµnh viªn Héi thÎ ®Õn ngµy 31/12/2008 STT NH thµnh viªn Doanh sè sö dông trong n¨m 2008 (triÖu VN§) Doanh sè thanh to¸n trong n¨m 2008 (triÖu USD) A NH thµnh viªn Héi thÎ 1 NH Ngo¹i th­¬ng VN 72.941.470 642,63 2 NH N«ng nghiÖp VN 38.215.488 25,45 3 NH §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn VN 27.521.099 13,57 4 NH C«ng th­¬ng VN 31.619.756 45,24 5 NH Nhµ §BSCL 890.000 cha triÓn khai 6 NH Sµi Gßn Th­¬ng tÝn 4.847.735 54,71 7 NH ¸ Ch©u 5..232 203,7 8 NH Qu©n ®éi 2.892.298 8,82 9 NH Quèc TÕ 24.334 15,3 10 NH Sµi Gßn C«ng th­¬ng 2.282.863 4,059 11 NH XuÊt NhËp khÈu VN 3.277.246 34,75 12 NH Sµi Gßn 235.540