Luận văn Nghiên cứu thành phần loài và đặc điểm phân bố cá ở lưu vực hạ lưu sông Hậu thuộc tỉnh Trà Vinh và tỉnh Sóc Trăng

E Phân họ cá Chạch cát – Botiinae 22. Giống cá Heo Yasuhikotakia Nalbant, 2002 27. Cá Heo vạch Yasuhikotakia modesta (Bleeker,1864) Botia modesta Bleeker, 1865 (343), p. 11 (Siam); 1865 (347), p. 35 (Siam); 1865 (356), p. 175 (Siam); Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 141-142; Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993, tr. 141, hình 60a, 60b; Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập II, tr. 192-194, hình 92. Tên địa phương: Cá Heo xanh, cá Heo xanh đuôi đỏ, cá Heo đuôi đỏ; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 75 mm; D = 2-3.8; A = 3.5; P = 1.12-13; V = 1.7-8; H/L0 = 30,28(%); T/L0 = 34,61(%); O/T = 18,13(%); OO/T = 29,05(%). VI. BỘ CÁ HỒNG NHUNG – CHARACIFORMES 10. HỌ CÁ HỒNG NHUNG – CHARACIDAE 23. Giống cá Chim trắng nước ngọt Piaractus Eigenmann, 1903 28. Cá Chim trắng nước ngọt Piaractus brachypomus (Cuvier, 1818) Myletes brachypomus Cuvier, 1817, mem. Mus. Natn. Hist. Nat. vol. 4: ref. 1016, Brazin, p. 452, pl. 22, fig. 1. Colossoma branchypomum, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập II, tr. 317-319, hình 163. Số mẫu nghiên cứu: 01; 56 Mô tả: L0 = 145-230 mm; D1 = 3.14-17; D2 vây mỡ; A = 3.23-24; P = 1.12-14; V = 16-17; L.1 = 97 2/1 2/1 2827 3430 − − 101; H/L0 = 54,84(%); T/L0 = 29,66(%); O/T = 19,09(%); OO/T = 52,81(%). Đặc điểm sai khác so với các mô tả trước: Theo tác giả và Dương Quang Ngọc (2007), tr. 80, số thứ tự 132 Trương Trung Anh (1998), dẫn theo tài liệu của Nguyễn Văn Hảo (2005), tập II, tr. 318 D1 = 3.14-17; A = 3.23-24; D = 1.18-19; A = 1.26-28; P = 1.12-14; V = 16-17; P = 16-18; V = 8; L.1 = 97 2/1 2/1 2827 3430 − − 101. L.1 = 82 3128 3331 − − 98. VII. BỘ CÁ NHEO – SILURIFORMES 11. HỌ CÁ LĂNG – BAGRIDAE 24. Giống cá Chốt Mystus Scopoli, 1777 29. Cá Chốt sọc munti Mystus multiradiatus (Roberts, 1992) Mystus multiradiatus Roberts, 1992, Ichthyol. Explor. Freshwater, vol. 3, No. 1, p. 83, fig. 35; Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập II, tr. 369-370, hình 190. Số mẫu nghiên cứu: 06; Mô tả: L0 = 59-65 mm; D1 = I.7; D2 vây mỡ; A = 10-12; P = I.9; V = 6; H/L0 = 29,38(%); T/L0 = 31,18(%); O/T = 23,32(%); OO/T = 46,13(%). 30. Cá Chốt vạch Mystus rhegma (Fowler, 1935) Mystus rhegma Fowler, 1935, p. 102, fig. 27 (Bangkok); Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 194-195; Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993, tr. 209, hình 90. Số mẫu nghiên cứu: 1; Mô tả: L0 = 75-95 mm; D1 = I-II.7; D2 vây mỡ; A = 1.10-13; P = I.6-7; V = 6; H/L0 = 29,15(%); T/L0 = 28,33(%); O/T = 22,05(%); OO/T = 48,74(%). 31. Cá Chốt vàng Mystus velifer (Ng, 2012) Mystus velifer , Trần Khắc Định và cs, 2013, Tr.76 57 Số mẫu nghiên cứu: 01 Mô tả: L0 = 77 cm H/L0 = 22,07(%); T/L0 = 24,67(%); O/T = 28,94(%); OO/T = 52,63(%). 12. HỌ CÁ TRA – PANGASIIDAE 25. Giống cá Tra Pangasius Valenciennes, 1840 32. Cá Bông lau Pangasius krempfi (Fang & Chaux, 1949) Pangasius krempfi Fang & Chaux, 1949, p. 343-346, fig.5; Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993, tr. 71, fig. 34. Số mẫu nghiên cứu: 03. Mô tả: L0 = 130-350 mm; D = I.9; A = 28; P = I.12; V = 10; H/L0 = 25,15(%); T/L0 = 25,47(%); O/T = 8,64(%); OO/T = 55,84(%). 33. Cá Sát sọc Pangasius macronema (Bleeker, 1850) Pangasius macronemus Bleeker, 1851, p. 11, (Bandjermassing, Borneo) – H.M. Smith, 1945, p. 368 (Siam). Số mẫu nghiên cứu: 02. Mô tả: L0 = 84-140 mm; D = I.6; A = 31-33; P = I.8-11; V = 8; H/L0 = 26,2(%); T/L0 = 28,6(%); O/T = 21,7(%); OO/T = 65,2. 26. Giống cá Sát Pseudolais Vaillant, 1902 34. Cá Sát bay Pseudolais pleurotaenia (Sauvage, 1878) Pangasius cultratus H.M. Smith, 1931a, p. 2 (Peninsular and Central Siam). Pteropangasius cultratus H.M. Smith, 1945, pp. 369, 370 (Siam) – Taki, 1974, p. 70, fig. 70 (Lao). Số mẫu nghiên cứu: 05. Mô tả: L0 = 80-102 mm; D = I.7; A = 41; P = I.12; V = 6; H/L0 = 28,9(%); T/L0 = 25,3(%); O/T = 16,7(%); OO/T = 42,1(%). 13. HỌ CÁ ÚC – ARIIDAE Phân họ cá Úc – Ariinae 27. Giống cá Úc quạt Nemapteryx Ogilby, 1908 35. Cá Úc quạt Nemapteryx caelata (Valenciennes, 1840) 58 Arius caelatus Cuvier and Valenciennes, 1840, vol. 15, p. 66 (Batavia). Tachysurus caelatus H. M. Smith, 1945, pp. 410-411 (Siam). Số mẫu nghiên cứu: 03. Mô tả: L0 = 70-140 mm; D = I.8; A = 14; P = I.10; V = 6; H/L0 = 23(%); T/L0 = 28,3(%); O/T = 13,3(%); OO/T = 45,3(%). 28. Giống cá Úc thép Osteogeneiosus Bleeker, 1846 36. Cá Úc thép Osteogeneiosus militaris (Linnaeus, 1758) Osteogeneiosus militaris, Trương Thủ Khoa - Trần Thị Thu Hương, 1993, tr. 224, hình 224. Silurus militaris Linnaeus, 1758, p. 30; Osteogegeneiosus militaris, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 199-200, hình 98; Rainboth, 1996, p. 168. Tên tiếng Anh : Soldier catfish; Số mẫu nghiên cứu: 06. Mô tả: L0 = 115-180 mm; D = I.7; A = 20; P = I.10; V = I.7; H/L0 = 19,78(%); T/L0 = 25,83(%); O/T = 11,82(%); OO/T = 51,61(%). So sánh với loài gần nó: Khác hẳn với các loài cá khác trong họ Ariidae là có răng trên xương khẩu cái và có 1 đôi râu hàm trên hóa xương và cứng. 29. Giống cá Úc thường Netuma Bleeker, 1858 37. Cá Úc thường Netuma thalassina (Rüppell, 1837) Arius serratus Bleeker. Số mẫu nghiên cứu: 07. Mô tả: L0 = 70 mm; D = I.7; A = 15-17; P = I.10; V = 7; H/L0 = 21,4(%); T/L0 = 27,1(%); O/T = 26,3(%); OO/T = 47,4(%). 30. Giống cá Úc Arius Valenciennes, 1840 38. Cá Úc chấm Arius maculatus (Thunberg, 1792) Arius maculatus, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 201-202. 59 Tên tiếng Anh: Spotted catfish; Số mẫu nghiên cứu: 02. Mô tả: L0 = 130-138mm; D = I.7; A = 15; P = I.9; V = 7; H/L0 = 17,69(%); T/L0 = 33,85(%); O/T = 17,78(%); OO/T = 36,64(%). 39. Cá Úc trắng Arius microcephalus (Bleeker, 1855) Arius sciurus Smith, 1931, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 202. Tachysurus Smith, 1945: 409 (Siam); Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993: 243, hình 201. Số mẫu nghiên cứu: 03. Mô tả: L0 = 130 mm; D = II.7; A = 16-19; P = I.9-10; V = I.5; H/L0 = 20(%); T/L0 = 25,64(%); O/T = 13,89(%); OO/T = 35,71(%). 40. Cá Úc nghệ Arius venosus (Valenciennes, 1840) Arius venosus Valenciennes in Cuvier & Valenciennes, 1840: 69, Vol. 5(Rangoom); Rainboth, 1996: 166, Fishes of the Cambodian MeKong. Tachysurus venosus Fowler, 1934a: 93 (BangKok); Smith, 1945: 411 – 412, fig.92 (Siam); Trương Thủ Khoa & Trần Thị Thu Hương, 1993: 232, hình 100 a, b, c. Cá nước ngọt vùng ĐBSCL Việt Nam. Số mẫu nghiên cứu: 02. Mô tả: L0 = 105 mm; D = II.7; A = 16; P = I.9; V = 15; H/L0 = 20(%); T/L0 = 30,30(%); O/T = 16,13(%); OO/T = 47,62(%). 31. Giống cá Thiều Cephalocassis 41. Cá Thiều Cephalocassis borneensis (Bleeker, 1851) Pimelodus borneensis Bleeker, 1851: 430, Natuurk, Nerderl, Tijdschr. Indie, Vol.3 (Sambas, Borneo) Hemipimelodus borneensis Bleeker, 1865: 34, Nerderl. Tijdschr. Dierk (Thailand); Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993: 245, hình 105, Cá nước ngọt vùng ĐBSCL Việt Nam; Rainboth, 1996: 167, Fishes of the Cambodian Mekong; Kottelat, 2001: 153, Fishes of Laos. 60 Hemipimelodus saimensis Sauvage, 1878: 234 (2) {Bull. Soc. Philomath, Paris (ser. 7) vol. 2; ref. 3879} Laos; Mai Đình Yên và cộng sự, 1992: 211, Cá nước ngọt Nam Bộ Việt Nam. Synonym of H.borneesis (Bleeker) theo Desouttes, 1977: 11 {reff. 20626}; Kottelat, 1984: 816 {reff. 11440} dẫn của Eschmeyer, 1998: 1555, Catalog of fishes. Tên địa phương: Cá Úc mím, cá Úc gạo, Trey Kaok (Tên Khmer). Số mẫu nghiên cứu: 03. Mô tả: D = II,7; A = 4 – 5, 10 – 12; P = I,9; V = 1,5. L0 = 4,3 – 5,6 (5,0) H = 3,4 – 4,7 (3,9) T. T = 5,8 – 10,0 (7,6) O = 2,3 – 3,2 (2,8) OO. = 2,4 – 4,2 (3,0) H. Lcd = 2,1 – 3,0 (2,3) ccd. So sánh với loài gần nó: Khác với loài H. intermedius Vinciguerra là không có xương thìa, mắt tương đối lớn (T = 7 – 8 O) và vây hậu môn 16 – 17 tia. Theo Rainboth, 1996: 167, đặc điểm chủ yếu của loài cá này là: Mí mắt nối liền với da phủ trên mắt, chiều dài đầu bằng 8 lần đường kính mắt và A = 16 – 17 tia. 14. HỌ CÁ NGÁT – PLOTOSIDAE 32. Giống cá Ngát Plotosus Lacépède, 1803 42. Cá Ngát nam Plotosus canius (Hamilton, 1822) Plotosus canius, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 166-167. Plotosus lineatus, Thái Thanh Dương, 2001, tr. 36-37. Tên địa phương: Cá Trê biển; Số mẫu nghiên cứu: 08. Mô tả: L0 = 180-278 mm; D1 = I.5; D2 = 130-140; A = 100; P = I.10-13; V = 12-13; H/L0 = 15,21(%); T/L0 =19,67(%); O/T = 6,35(%); OO/T = 32,76(%). 15. HỌ CÁ LAU KÍNH – LORICARIIDAE Phân họ cá Lau kính – Hypostominae 33. Giống cá Lau kính Pterygoplichthys Gill, 1858 53. Cá Lau kiếng Pterygoplichthys disjunctivus (Weber, 1991) 61 Pterygoplichthys disjunctivus, Trần Khắc Định và cs, 2013, Tr.65 Số mẫu nghiên cứu: 02 Mô tả: L0 = 280 mm H/L0 = 21,42(%); T/L0 =10,35(%); O/T = 26,37(%); OO/T = 34,48(%). VIII. BỘ CÁ ĐÈN LỒNG – AULOPIFORMES 16. HỌ CÁ MỐI – SYNODONTIDAE Phân họ cá Mối – Harpadontinae 34. Giống cá Khoai Harpadon Le Sueur, 1825 44. Cá Khoai Harpadon nehereus (Hamilton, 1822) Harpadon nehereus, Thái Thanh Dương, 2001; Nguyen, H.P., N.T. Nguyen, 1995, Checklist of marine fishes in Vietnam.Vol. 2; Shih-chieh Shen và CS, 1993, p. 35, fig. 6. Tên tiếng Anh: Bombay-duck; Số mẫu nghiên cứu: 08. Mô tả: L0 = 170 mm, D = 11-13; A= 13-15; P = 9-10 H/L0 = 98,95(%); T/L0 = 57,37(%); O/T = 6,42(%); OO/T = 28,44(%). IX. BỘ CÁ TUYẾT – GADIFORMES 17. HỌ CÁ TUYẾT TÊ GIÁC – BREGMACEROTIDAE 35. Giống cá Tuyết tê giác Bregmaceros Thompson, 1840 45. Cá Tuyết tê giác vây trắng Bregmaceros lanceolatus (Shen, 1960) Bregmaceros lanceolatus, Shih – Chieh Shen, Fishes of Taiwan, tr 648. Số mẫu nghiên cứu: 08. Mô tả: L0 = 55 mm. H/L0 = 16,36(%); T/L0 = 14,55(%); OO/T = 50(%). X. BỘ CÁ CÓC – BATRACHOIDIFORMES 18. HỌ CÁ CÓC – BATRACHOIDIDAE Phân họ - Halophryninae 36. Giống cá Mặt quỷ Allenbatrachus Greenfield, 1997 46. Cá Mặt quỷ Allenbatrachus grunniens (Linnaeus, 1758) 62 Cottus grunniens Linnaeus, 1758, p. 264. Allenbatrachus grunniens, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 28-30, hình 4. Tên địa phương: Cá Cóc sạo, cá Mang ếch, cá Sư tử; Số mẫu nghiên cứu: 03; . Mô tả: L0 = 75-79 mm; D1 = III; D2 = 18; A = 17; P = 20; V= 3; H/L0 = 18,67(%); T/L0 = 34,67(%); O/T = 15,38(%); OO/T = 26,92(%). 37. Giống cá Hàm ếch Halophryne Gill, 1863 47. Cá Hàm ếch Halophryne diemensis (Lesueur, 1824) Batrachoides diemensis Lesueur, 1824, p. 402. Holophryne diemensis, Paxton et al, 1989, p. 272; Rainboth, 1996, p. 170; Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 30-31, hình 5. Số mẫu nghiên cứu: 02; L0 = 115 mm; H/L0 = 25,22(%); T/L0 = 31,30(%); O/T = 16,67(%); OO/T = 27,78(%). XI. BỘ CÁ NHÁI – BELONIFORMES 19. HỌ CÁ LÌM KÌM – HEMIRAMPHIDAE 38. Giống cá Kìm dưới Hyporhamphus Gill, 1859 48. Cá Kìm sông Hyporhamphus unifasciatus (Ranzani, 1841) Hyporhamphus unifasciatus, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 225-226; Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 79-80, hình 36. Tên tiếng Anh: Common halfbeak; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 190 mm; D = 13-14; A = 14-15; P = 10; V = 1.5. H/L0 = 8,33(%); T/L0 = 41,67(%); O/T = 8,50(%); OO/T = 10 (%). So sánh với loài gần nó: Khác với loài H. limbatus (Valenciennes) là phần tam giác của mõm có chiều rộng tương đương với chiều dài; mõm hẹp, dài và nhọn. XII. BỘ CÁ MANG LIỀN – SYNBRANCHIFORMES PHÂN BỘ CÁ MANG LIỀN – SYNBRANCHOIDEI 20. HỌ LƯƠN – SYNBRANCHIDAE 39. Giống Lươn Monopterus Lacépède, 1800 49. Lươn Monopterus albus (Zuiew, 1793) 63 Muraena albus Zuiew, 1793, Nooa Acta.Acad.Sci. Petropolem 7, p. 299, pl.7, fig. 2. 32 ; Monopterus albus, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 115-117, hình 57. Số mẫu nghiên cứu: 01; Mô tả: L0 = 315-415 mm; H/L0 = 4,47(%); T/L0 = 8,15(%); O/T = 6,45(%); OO/T = 16,13(%). XIII. BỘ CÁ MÙ LÀN – SCORPAENIFORMES 21. HỌ CÁ MẶT QUỶ - SYNANCEIIDAE Phân họ cá Mặt quỷ - Synanceiinae 40. Giống cá Mặt quỷ Leptosynanceia Bleeker, 1874 50. Cá Mặt quỷ Leptosynanceia asteroblepa (Richardson, 1844) Leptosynanceia asteroblepa, Trần Đắc Định và CS, 2013, tr. 97. Số mẫu nghiên cứu: 04. Mô tả: L0 = 145 mm H/L0 = 26,21(%); T/L0 = 33,79(%); O/T = 7,14(%); OO/T = 30,61(%). XIV. BỘ CÁ VƯỢC – PERCIFORMES PHÂN BỘ CÁ VƯỢC – PERCOIDEI 22. HỌ CÁ SƠN – AMBASSIDAE 41. Giống cá Sơn xương Ambassis Cuvier, 1828 51. Cá Sơn Ambassis vachellii (Richardson, 1846) Ambassis vachellii, Trần Đắc Định và CS, 2013, tr. 96. Số mẫu nghiên cứu: 02. Mô tả: L0 = 60 mm. H/L0 = 36,67(%); T/L0 = 21,67(%); O/T = 46,15(%); OO/T = 38,46(%). 52. Cá Sơn Buru Ambassis buruensis (Bleeker, 1856) Chandaburuensis: Rainboth W. J., 1996, pp. 181. Ambassis buruensis, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 151, hình 74. Tên tiếng Anh: Buru glass perchlet; Số mẫu nghiên cứu: 08. Mô tả: L0 = 57 mm; D1 = VII; D2 = I.9; P = 15;V = I.5; 64 H/L0 = 34,00(%); T/L0 = 28,00(%); O/T = 28,57(%); OO/T = 35,71(%). 42. Giống cá Sơn nhánh Parambassis Bleeker, 1874 53. Cá Sơn apo Parambassis apogonoides (Bleeker, 1851) Ambassis apogonoides Bleeker, 1851, p. 2000. Parambassis apoganoides, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tr. 157-158, hình 78. Số mẫu nghiên cứu: 02; Mô tả: L0 = 74-80 mm; D1 = VIII; D2 = I.8-9; A = II-III.8-10; P = 12-13; V = I.5; L.1 =40-47; H/L0 = 33,15(%); T/L0 = 29,07(%); O/T = 34,11(%); OO/T = 23,26(%). 23. HỌ - LATIDAE 43. Giống cá Chẻm Lates Cuvier, 1828 54. Cá chẻm Lates calcarifer (Bloch, 1790) Holocentus calcarifer Bloch, 1790: 30. Lates calcarifer, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 145-147, hình 75. Tên địa phương: Cá Vược; Số mẫu nghiên cứu: không thu được mẫu; Mô tả: L0 = 298-315 mm; D = VII.11; A = III.8; P = 17; V = I.5; L.1 = 61 1/ 2 1/ 2 6 13 V− ; H/L0 = 30,05(%); T/L0= 36,11(%); O/T = 15,38(%); OO/T = 12,31(%). 24. HỌ CÁ CĂNG – TERAPONTIDAE 44. Giống cá Căng Terapon Cuvier, 1816 55. Cá Căng cát Terapon jarbua (Forsskål, 1775) Therapon jarbua, Nguyễn Nhật Thi, 1991, tr. 93-95; Nguyễn Văn Hảo, 2005, Tập III, tr. 180-181, hình 89; Thái Thanh Dương, 2001, tr. 62, hình 80. Tên tiếng Anh: Jarbua therapon. Tên địa phương: Cá Ong; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 85 mm; D = XI-XII.10; A = II-III.8; P = 2-3.10; V = I.5; L.1 = 89- 90; H/L0 = 37,31(%); T/L0= 35,26(%); O/T = 18,03(%); OO/T = 30,42(%). 65 So sánh với loài gần nó: Khác với loài T. theraps Cuvier là trên xương lá mía và xương khẩu cái có răng. Các vân đen dọc thân đều vòng xuống, vân thứ 3 từ đỉnh đầu vòng xuống phía bụng và chạy thẳng giữa cán đuôi đến vết lõm vây đuôi. L0 = 2,6-3,1 h và L.1 = 75-97. 56. Cá Căng vảy to Tarapon theraps (Cuvier, 1829) Terapon theraps, Nguyễn Nhật Thi, 1991, tr. 95-97; Thái Thanh Dương, 2001, tr. 62, hình 81; Trần Đắc Định và CS, 2013, tr. 113; Shih-chieh Shen và CS, 1993, p. 79, fig. 3. Tên tiếng Anh: Large scaled terapon; Số mẫu nghiên cứu: 02. Mô tả: L0 = 70 mm; D = X.I.9; A = III.8; P = 14; V = I.5; L.1 = 88-89; H/L0 = 35,29(%); T/L0 = 27,45(%); O/T = 21,43(%); OO/T = 35,71(%). So sánh với loài gần nó: Khác với loài T. jarbua (Försskăl) là trên xương lá mía và xương khẩu cái không có răng. Các vân đen dọc thân đều thẳng, vân thứ 3 từ mút mõm chạy thẳng qua phần trên cán đuôi đến phần trên vây đuôi; L0 = 2,41- 2,89 H và L.1 = 49-53 vảy. 25. HỌ CÁ ĐỤC – SILLAGINIDAE 45. Giống cá Đục Sillago Cuvier, 1816 57. Cá Đục bạc Sillago sihama (Forsskål, 1775) Atherna sihama Forsskål, 1775, p. 70. Sillago sihama, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 193-194, hình 95. Tên địa phương: Cá Đục siha; Số mẫu nghiên cứu: 07; Mô tả: L0 = 115-168 mm; D1 = XI; D2 = I.25; A = II.22-23; P = 16-20; V = I.5; H/L0 = 16,11(%); T/L0 = 28,64(%); O/T = 21,43(%); OO/T = 23,21(%). 26. HỌ CÁ KHẾ - CARANGIDAE 46. Giống cá Khế Caranx Lacépède, 1801 58. Cá Háo sáu sọc Caranx sexfasciatus (Quoy & Gaimard, 1825) 66 Caranx sexfasciatus, Thái Thanh Dương, 2001, tr. 76-77; Vidthayanon, Chavalit, 2008, p. 187-188; Nguyễn Nhật Thi, 1991, tr. 140; Nguyễn Văn Hảo, 2005, Tập III, tr. 299-300, hình 97. Tên tiếng Anh: Dusky jack Tên địa phương: Cá Khế sáu sọc; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 115 mm; D1 = I.VII; D2 = I.19; A = II.I.16; P = I.20; V = I.5; H/L0 = 40,38(%); T/L0 = 28,85(%); O/T = 30,15(%); OO/T = 30,07(%). So sánh với loài gần nó: Khác với loài Caranx melampygus Cuvier & Valenciennes là chiều dài mõm bằng đường kính mắt, vây hậu môn có 15 – 17 tia vây và góc trên nắp mang thường có 1 chấm đen. 47. Giống cá Sòng gió Megalaspis Bleeker, 1851 59. Cá Sòng gió Megalaspis cordyla (Linnaeus, 1758) Scombe cordyla Linneus, 1758, pp. 298; Nguyễn Nhật Thi, 1991, tr. 172-173; Nguyễn Văn Lục và CS, 2007, tr. 28, tập19, tr. 28-29 ; Shih-chieh Shen và CS, 1993, p. 92, fig. 5. Tên tiếng Anh: Hardtail scad; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: Lo = 110 mm; D1 = VIII; D2 = I.18-20; A = III.11,9; P = I.20; V = I.5; H/Lo = 31,89(%); T/Lo = 32,97(%); O/T = 26,2(%); OO/T = 24,59(%). 27. HỌ CÁ LIỆT – LEIOGNATHIDAE 48. Giống cá Liệt chấm Secutor Bloch, 1787 60. Cá Liệt chấm Secutor insidiator (Bloch, 1787) Secutor insidiator, Tôn Thất Pháp và CS, 2009, tr. 168, hình 5.90. Tên tiếng Anh: Pugnose ponyfish. Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 64 mm; D = VIII-IX.16-18; A = II.14; P = 17; V = I.5; H/L0 = 53,13(%); T/L0 = 31,25(%); O/T = 40 (%); OO/T = 30 (%). 67 So sánh với loài gần nó: Khác với loài S. ruconius (Hamilton) là má không có phủ vảy. 61. Cá Liệt chấm thân Secutor indicius (Monkolprasit, 1973) Secutor insidicius, Tôn Thất Pháp và CS (2009) tr. 168, hình 5.91. Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 63 mm; D = VIII.16; A = III.14; P = 16-18; V = I.5; H/L0 = 50,79(%); T/L0 = 28,57(%); O/T = 44,44(%); OO/T = 33,33(%). 49. Giống cá Liệt mõm ngắn Nuchequula Whitley, 1932 62. Cá Liệt mõm ngắn Nuchequula gerreoides (Bleeker, 1851) Leiognathus splendens, Thái Thanh Dương, 2001, tr. 92-93. Tên tiếng Anh: Splendid ponyfish; Số mẫu nghiên cứu: 08. Mô tả: L0 = 60 mm; D = VIII.15; A = III.14; P = 16; V = I.5; H/L0 = 42,99(%); T/L0 = 25,93(%); O/T = 29,63(%); OO/T = 37,04(%). 50. Giống cá Liệt Leiognathus Lacépède, 1802 63. Cá Liệt lớn Leiognathus equulus (Forsskål, 1775) Scomber equulus Forsskål, 1775, p. 58. Leiognathus equulus, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 209-210, hình 101. Tên địa phương: Cá Ngãng ngựa; Số mẫu nghiên cứu: 02; Mô tả: L0 = 110-121 mm; D = 9; A = 6; P = 8; V = 6; H/L0 = 42,50(%); T/L0 = 45,00(%); O/T = 27,77(%); OO/T = 22,22(%). 28. HỌ CÁ HƯỜNG – DATNIOIDIDAE 51. Giống cá Hường Datnioides Bleeker, 1853 64. Cá Hường vện Datnioides polota (Hamilton, 1822) Coius quadrifasciatus, Mai Đình Yên và CS, 1992,tr. 282-283; Sách Đỏ Việt Nam, 2007, phần động vật, tr. 137; Nguyễn Văn Hảo, 2005, Tập III, tr. 236-238, hình 115. Tên địa phương: cá Hường sông, cá Kẽm 4 sọc; Số mẫu nghiên cứu: 04. 68 Mô tả: L0 = 160 mm; D = XII.13; A = III.8; P = 20; V = I.5; H/L0 = 41,76(%); T/L0 = 37,92(%); O/T = 28,99(%); OO/T = 15,94(%). Tình trạng: Đang suy giảm số lượng mạnh. Phân hạng: VU A 1,a, c, d [1]. Biện pháp bảo vệ: Cần giảm cường độ đánh bắt, không đánh bắt cá con, bảo vệ nơi sống của loài. Giáo dục trong nhân dân ý thức bảo vệ loài cá này để khôi phục nguồn lợi quý hiếm. 29. HỌ CÁ TRÁP – SPARIDAE 52. Giống cá Tráp đen rộng Acanthopagrus Peters, 1855 65. Cá Tráp bơđa Acanthopagrus berda (Forsskål, 1775) Acanthopagrus berda, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 259-260. Tên tiếng Anh: Goldsilk seabream; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 81 mm; D = XI.12; A = III.8; P =16; V = I.5; L.1 = 47 V− 2/1 2/1 9 4 ; H/L0 = 39,51(%); T/L0 = 35,80(%); O/T = 31,03(%); OO/T = 24,14(%). 30. HỌ CÁ ĐÙ – SCIAENIDAE 53. Giống cá Đù Pennahia Fowler, 1926 66. Cá Đù bạc Pennahia argentata (Houttuyn, 1782) Sparus argentatus Houttuyn, 1782, p. 319. Argyrosomus argentatus, Okamura in Masuda et al, 1984, tr. 164; Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 279. Số mẫu nghiên cứu: 03. Mô tả: Lo = 158-160 mm; D1 = X; D2 = I.26; A = II.8; P = 18; V = I.5. H/Lo = 29,68(%); T/Lo = 20,65(%); O/T =28,13(%); OO/T = 40,63(%). 54. Giống cá Uốp Johnius Bloch, 1793 67. Cá Uốp bê lăng Johnius belangerii (Cuvier, 1830) Corvina belengeri Cuvier & Valenciennes, 1830, vol. 5, p. 120 ; Johnius belengerii, Thái Thanh Dương, 2001, tr. 130-131; Đỗ Thị Như Nhung, 2007, tr. 49-50. 69 Tên địa phương: Cá Đù đen ; Số mẫu nghiên cứu: 02. Mô tả: L0 = 130 mm; D1 = XI; D2 = I.26; A = II.8; P = 18; V = I.5; H/L0 = 25,11(%); T/L0 = 20,43(%); O/T = 20,83(%); OO/T = 33,33(%). 68. Cá Đù Johnius borneensis (Bleeker, 1851) Johnius borneensis, Trần Đắc Định và CS, 2013, tr. 109. Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 105 mm. H/L0 = 23,81(%); T/L0 = 19,05(%); O/T = 25(%); OO/T = 45(%). 69. Cá Đù mắt rộng Johnius plagiostoma (Bleeker, 1849) Johnius plagiostoma, Trần Đắc Định và CS, 2013, tr. 109. Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 90 mm. H/L0 = 31,25(%); T/L0 = 21,25(%); O/T = 35,29(%); OO/T = 52,94(%). 70. Cá Đù xiêm Johnius trachycephalus (Bleeker, 1851) Johnius trachycephalus, Trần Khắc Định và cs, 2013, Tr.110 Số mẫu nghiên cứu : 01 Mô tả : L0 = 83 cm H/L0 = 26,50(%); T/L0 =31,32(%); O/T = 6,34(%); OO/T = 26,92(%). 55. Giống cá Sủ Boesemania Trewavas, 1977 71. Cá Sủ Boesemania microlepis (Bleeker, 1858) Johnius microlepis Bleeker, 1858-59:11 (Acta. Soe. Sci. Indo-Neerl. Vol. 5; ref. 16961, Palembang, Musi R. mouth. Sumatra-Inđônêxia. Boesemania microlepis Trewavas, 1977: 309 (Trán. Zool. Soc. London. Vol. 33 (Pt. 44); ref. 4459); Rainboth, 1996: 188, (ref. 22772); Valid Eschmeyer, 1998: 1577, Catolog of fishes; Vũ Trung Tạng, 1994: 107, Cá hệ sinh thái cửa sông Việt Nam; Kottelat, 2001: 164, Fishes of Laos; Nguyễn Hữu Dực và cộng sự, 2003: 71, Khu hệ cá lưu vực sông Mã. Số mẫu nghiên cứu: 01. 70 Mô tả: L0 = 110 mm. H/L0 = 26,36(%); T/L0 = 23,64(%); O/T = 26,92(%); OO/T = 30,77(%). 31. HỌ CÁ NHỤ - POLYNEMIDAE 56. Giống cá Nhụ Eleutheronema Bleeker, 1862 72. Cá Chét Eleutheronema tetradactylum (Shaw, 1804) Eleutheronema tetradactylum, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 259-260. Eleutheronema tetradactylus, Thái Thanh Dương, 2001, tr. 44, hình 57. Tên địa phương: Cá Nhụ bốn râu, cá Gộc, cá Ét; Số mẫu nghiên cứu: 04. Mô tả: L0 = 200-220 mm; D1 = VIII; D2 = I.15; A = II.15-16; P = 16+4; V = I.5; L.1 = 79 V−2/1 2/1 13 9 80; H/L0 = 23,72(%); T/L0 = 27,44(%); O/T = 22,03 (%); OO/T = 24,58(%). 57. Giống cá Nhụ thường Polynemus Linnaeus, 1758 73. Cá Phèn vàng Polynemus melanochir melanochir (Valenciennes, 1831) Polynemus melanochir, Trần Đắc Định và CS, 2013, tr. 106. Số mẫu nghiên cứu: 22. Mô tả: L0 = 100 mm. H/L0 = 25(%); T/L0 = 20(%); O/T = 17,86(%); OO/T = 42,86(%). 32. HỌ CÁ HIÊN – DREPANEIDAE 58. Giống cá Hiên Drepane Cuvier, 1831 74. Cá Hiên chấm Drepane punctata (Linnaeus, 1758) Drepane punctata, Thái Thanh Dương, 2001, tr. 136, hình 176, Shih-chieh Shen và CS, 1993, p. 114, fig. 10. Số mẫu nghiên cứu: 05. Mô tả: L0 = 92-130 mm; D = I.IX.21; A = III.17; P = 15; V = I.5; H/L0 = 73,91(%); T/L0 = 31,52(%); O/T = 31,03(%); OO/T = 31,03(%). So sánh với loài gần nó: Khác với tất cả các loài trong phân bộ Percoidei là có vây ngực phát triển rất đặc biệt kéo dài tới gốc vây đuôi. 33. HỌ CÁ RÔ SÔNG – PRISTOLEPIDIDAE Phân họ cá Rô sông – Pristolepidinae 71 59. Giống cá Rô biển Pristolepis Jerdon, 1849 75. Cá Rô biển Pristolepis fasciata (Bleeker, 1851) Catopara fasciatus Bleeker, 1851, p. 65. Pristolepis fasciatus, Mai Đình Yên và CS, 1992, tr. 287; Trương Thủ Khoa và Trần Thị Thu Hương, 1993, tr. 291. Số mẫu nghiên cứu: 01. L0 = 140 mm; D = XIII.14; A = III.8; P = 15; V = I.5; H/L0 = 52,17(%); T/L0 = 35,71(%); O/T = 26,07(%); OO/T = 27,58(%). PHÂN BỘ CÁ ĐỐI – MUGILOIDEI 34. HỌ CÁ ĐỐI – MUGILIDAE 60. Giống cá Đối Moolgarda Whitley, 1945 76. Cá Đối mục Moolgarda cunnesius (Valenciennes, 1836) Moolgarda cunnesius, Vidthayanon, Chavalit, 2008, p. 162-163, fig. 222. Valamugil cunnesius, Tôn Thất Pháp và CS, 2009, tr. 191, hình 5.142. Tên địa phương: Cá Đối lá Tên tiếng Anh: Longarm mullet; Số mẫu nghiên cứu: 01. Mô tả: L0 = 155 mm; D = V.8; A = II-III.9; P = 17-19; V = I.5; H/L0 = 21,71(%); T/L0 = 24,81(%); O/T = 25(%); OO/T = 46,88(%). 61. Giống cá Đối vẩy to Chelon Rose, 1973 77. Cá Đối đất Chelon subviridis (Valenciennes, 1836) Mugil dusumieri Valenciennes in Cuvier & Valennciennes, 1836, p. 147. Liza dussumieri, Nguyễn Văn Hảo, 2005, tập III, tr. 318, hình 157. Số mẫu nghiên cứu: 06. Mô tả: L0 = 166 mm; D1 = IV; D2 = I.8; A = III.9; P = 15-16; V = I.5; L.1 = 29 1/ 2 1/ 2 5 5 V− 34; H/L0 = 25,66(%); T/L0 = 23,36(%); O/T = 19,72(%); OO/T = 42,25(%). 35. HỌ CÁ BỐNG TRẮNG – GOBIIDAE Phân họ cá Bống kèo – Oxudercinae 62. Giống cá Bống áo môn Oxuderces Eydoux, 1850 72 78. Cá Bống áo môn Oxuderces dentatus (Eydoux & Souleyet, 1850) Oxuderces. Dentatus Eydoux & Souleyet, 1850: 182, pl. 8