Luận văn Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp xây dựng giao thông

th× tèt, cßn nÕu tØ träng c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho cao th× l¹i kh«ng tèt, nã lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña ®ång vèn. 3.2.3 Ph©n tÝch hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. S¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh c¸c yÕu tè ®Çu vµo hîp lý®Ó kinh doanh cã hiÖu qu¶. tøc lµ c¸c kÕt qu¶ ®©ï ra lµ môc ®Ých cña kinh doanh ë ®©y kÕt qu¶ ®Çu ra ®­îc ®o b»ng c¸c chØ tiªu nh­ gi¸ trÞ : Tæng s¶n l­îng , doanh thu thuÇn , lîi nhuËn thuÇn , lîi tøc gép. Cßn c¸c yÕu tè ®©ï vµo bao gåm : Lao ®éng , T­ liÖu lao ®éng, Vèn chñ së h÷u, vèn vay, HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông tÊt c¶ c¸c yÕu tè trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh víi tæng chi phÝ thÊp nhÊt, §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ cao nhÊt th× l¹i lµ mét vÊn ®Ò rÊt phøc t¹p chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan . Do ®ã c¸c chñ doanh nghiÖp muèn ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh th× cÇn sö dông hîp lý tÊt c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c cã c¬ së khoa häc hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng chØ tiªu phï hîp bao gåm c¸c chØ tiªu tæng qu¸t (khaÝ qu¸t) vµ c¸c chØ tiªu chi tiÕt ( cô thÓ ) . C¸c chØ tiªu ®ã ph¶n ¸nh ®­îc hiÖu xuÊt , xuÊt hao phÝ còng nh­ hiÖu qu¶ cña tõng yÕu tè tõng lo¹i vèn (kÓ c¶ tæng sè vµ phÇn gia t¨ng) vµ ph¶i thèng nhÊt víi c«ng thøc hiÖu qu¶ chung. KÕt qu¶ ®Çu ra HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh = ( 1 ) YÕu tè ®Çu ra hoÆc: YÕu tè ®Çu vµo HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh = ( 2 ) KÕt qu¶ ®Çu ra C«ng thøc (1) ph¶n ¸nh hiÖu xuÊt (hiÖu qu¶) cña c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh ®Çu vµo, ®­îc tÝnh cho tæng sè vµ cho riªng phÇn gia t¨ng. C«ng thøc (2) ph¶n ¸nh hiÖu xuÊt hao phÝ cña c¸c chØ tiªu ®Çu vµo, nghÜa lµ ®Ó cã mét ®¬n vÞ kÕt qu¶ ®Çu ra th× hao phÝ hÕt mÊy ®¬n vÞ chi phÝ (vèn) ë ®Çu vµo. §¸nh gi¸ kh¸i qu¸t hiÖu qu¶ s¶n xu¸t kinh doanh ta chØ sö dông mét chØ tiªu lµ : TØ suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu thuÇn ( doanh lîi doanh thu thuÇn ) ta cã: Lîi nhuËn tr­íc thuÕ TØ xuÊt lîi nhuËn trªn doanh thu thuÇn = Doanh thu thuÇn ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi tõ doanh thu thuÇn. C¨n cø vµo sè liÖu trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty cÇu 3 Th¨ng Long trong hai n¨m 2000 vµ n¨m 2001. Ta tÝnh ®­îc chØ tiªu nh­ sau : * N¨m 2000 1005305907 =0,022 tØ suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu thuÇn = 45481003832 * N¨m 2001 230644238 TØ suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu thuÇn = = 0,004 53.805 752. 151 Nh­ vËy chØ tiªu nµy cho thÊy n¨m 2001 gi¶m ®i 0.012 ®ång cho thÊy hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gi¶m ®i so víi n¨m tr­íc ®©y lµ mét dÊu hiÖu xÊu. Cô thÓ lµ víi mét ®ång doanh thu thuÇn n¨m 2001 chØ thu ®­îc 0,004 ®ång lîi nhuËn , c«ng ty cÇn cè g¾ng h¬n n©ng cao chØ tiªu nµy ®Ó hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cao, lîi nhuËn cµng nhiÒu sÏ t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc bæ sung vµo c¸c quü, vµo nguån vèn kinh doanh. 3.2.4. Ph©n tÝch tèc ®é t¨ng tr­ëng. Tèc ®é ph¸t triÓn ph¶n ¸nh su h­íng cña c«ng ty trong thêi gian qua. Qua viÖc ph©n tÝch ta hiÓu râ h¬n vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian qua. ViÖc ph©n tÝch ph¶i ®­îc tiÐn hµnh xem xÐt cho mét kho¶ng thêi gian t­¬ng ®èi dµi sè liÖu ®Ó ph©n tÝch cµng nhiÒu cµng tèt , ë ®©y viÖc ph©n tÝch tèc ®é ph¸t triÓn cña c«ng ty cÇu 3 Th¨ng Long sÏ ®­îc xem xÐt trong kho¶ng thêi gian 5 n¨m qua 2 chØ tiªu tèc ®é t¨ng tr­ëng ®Þnh gèc vµ tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn cña doanh thu vµ lîi nhuËn . Doanh thu vµ lîi nhuËn thÓ hiÖn kÕt qu¶ s¶n suÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp mét c¸ch râ nÐt nhÊt. Trong s¶n xuÊt kinh doanh th× lîi nhuËn ®­îc coi lµ môc tiªu (c¸i ®Ých) cuèi cïng cña kinh doanh . Doanh thu vµ lîi nhuËn cµng cao cµng chøng tá sù hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ng­îc l¹i. ViÖc ph©n tÝch tèc ®é ph¸t triÎn cho biÕt mét c¸ch chung nhÊt vÒ t×nh h×nh cña doanh nghiÖp trong qu¸ khø gióp cho nhµ qu¶n lýn¾m b¾t ®­îc thùc tr¹ng vµ ®Ò ra ®­îc môc tiªu ®óng ®¾n. -Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn nghiªn cøu sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng theo thêi gian liÒn nhau vµ ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: fi ti = x 100% fi-1 - Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc nghiªn cøu sù ph¸t triÓn cña hiÖn t­îng so víi cét mèc nµo ®ã ®­îc l©ý lµm gèc so s¸nh vµ ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc: yi Ti = x 100% y1 Th«ng qua kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cÇu 3 Th¨ng Long trong 5 n¨m qua cho ta b¶ng ph©n tÝch 2 chØ tiªu Doanh thu thuÇn vµ Lîi nhuËn sau thuÕ nh­ sau: N¨m Doanh thu thuÇn Lîi nhuËn sau thuÕ 1997 38.721.061.870 392.216.197 1998 40.037.891.064 410.235.721 1999 43.526.375.123 560.237.674 2000 45.481.003.832 751.565.915 2001 53.805.752.151 172.436.484 * Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc ( %), lÊy n¨m 1997lµm gèc so s¸nh: - Doanh thu thuÇn 1998 40.037.891.064 N¨m = x 100% = 103,4% 1997 38.721.061.870 1999 43.526.375.123 N¨m = x 100% = 112,4% 1997 38.721.061.870 2000 45.481.003.832 N¨m = x 100% = 117,5% 1997 38.721.061.870 2001 53.805.752.151 N¨m = x 100% = 138,9% 1997 38.721.061.870 -Lîi nhuËn sau thuÕ: 1998 410.235.721 N¨m = x 100% = 104.6% 1997 392.216.197 1999 560.237.674 N¨m = x 100% = 142,8% 1997 392.216.197 2000 751.565.915 N¨m = x 100% = 191,6% 1997 392.216.197 2001 172.436.484 N¨m = x 100% = 43,6% 1997 392.216.197 *Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn: - Doanh thu thuÇn: 1998 40.037.891.064 N¨m = x 100% = 104,6% 1997 38.721.061.870 1999 43.526.375.123 N¨m = x 100% = 108,7% 1998 40.037.891.064 2000 45.481.003.832 N¨m = x 100% = 104,5% 1999 43.526.375.123 2001 53.805.752.151 N¨m = x 100% = 118,4% 2000 45.481.003.832 - Lîi nhuËn sau thuÕ 1998 410.235.721 N¨m = x 100% = 104,6% 1997 392.216.197 1999 560.237.674 N¨m = x 100% = 136,6% 1998 410.235.721 2000 751.565.915 N¨m = x 100% = 134,2% 1999 560.237.674 2001 172.436.484 N¨m = x 100% = 229,3% 2000 751.565.915 Qua c¸c sè liÖu ®· tÝnh ë trªn ta cã b¶ng sau: ChØ tiªu Doanh thu thuÇn(%) Lîi nhuËn sau thuÕ(%) Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn 98/97 103.4 104,6 99/98 108,7 136,6 00/99 104,5 134,2 01/00 118,4 229,3 Tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc 98/97 103,4 104,6 99/97 112,4 142,8 00/97 117,5 191,6 01/97 138,9 43,9 C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp trªn ta cã mét sè nhËn xÐt sau: Tr­íc hÕt chØ tiªu tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc cña doanh thu thuÇn ta thÊy so víi mèc n¨m 1997 th× tèc ®é ph¸t triÓn kh«ng ngõng t¨ng, so víi n¨m 1997 cô thÓ lµ n¨m 1998 t¨ng 3,4%, n¨m 1999 t¨ng 12,4%, n¨m 2000 t¨ng 17,5%, n¨m 2001t¨ng 38,9%. T×nh h×nh trªn cho thÊy tèc ®ä ph¸t triÓn cña c«ng ty lµ rÊt tèt . Tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn còng t¨ng nh­ng kh«ng æn ®Þnh nh­ n¨m 1998 t¨ng 3,4%, n¨m 1999t¨ng 8,7%, n¨m 2000 t¨ng4,7%, n¨m 2001t¨ng 18,4%. T×nh h×nh cña c«g ty t¨ng nh­ng kh«ng æn ®Þnh qua ®©y ta thÊy møc ®é ph¸t triÓn lµ rÊt tèt . XÐt vÒ chØ tiªu tèc ®é t¨ng tr­ëng cña lîi nhuËn sau thuÕ ta thÊy lîi nhuËn cña c«ng ty t¨ng m¹nh nh­ng kh«ng æn ®Þnh cã thÓ nãi r»ng t¨ng rÊt nhanh nh­ tèc ®é ph¸t triÓn liªn hoµn n¨m 2001®· t¨ng gÊp ®«i n¨m 1997, nh­ng tèc ®é ph¸t triÓn ®Þnh gèc n¨m 2001l¹i gi¶ chØ cßn mét nöa so víi n¨m 1997 (tõ 104,6% xuèng cßn 49,3%). Nãi chung c¶ hai chØ tiªu liªn hoµn vµ ®Þnh gèc ®Òu t¨ng cho thÊy trong nh÷ng n¨m qua c«ng ty sö dông vµ ph¸t huy tèi ®a ®ång vèn cña m×nh n©ng cao lîi nhuËn hµng n¨m, n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr­êng x©y dùng c¬ b¶n vµ tèc ®é t¨ng cña lîi nhuËn h¬n tèc ®é t¨ng cña doanh thu ®©y lµ mét kÕt qu¶ tèt , nh­ng n¨m 2001 lîi nhuËn l¹i gi¶m m¹nh h¬n so víi doanh thu, vËy ban l·nh ®¹o c«ng ty cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn. Ch­¬ng 4 Ph©n tÝch chi tiÕt t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng cÇu 3 th¨ng long 4.1. Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , c¸c doanh nghiÖp ph¶i cã mét sè vèn nhÊt ®Þnh, vèn cña doanh nghiÖp bao gåm: Vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh. ViÖc ®¶m b¶o ®Çy ®ñ hai lo¹i vèn nµy lµ mét vÊn ®Ò cèt yÕu cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tiÕn hµnh ®­îc liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶. §Ó ®¶m b¶o cã ®ñ tµi s¶n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , doanh nghiÖp cÇn ph¶i tËp hîp c¸c biÖn ph¸p t¸i chÝnh cÇn thiÕt cho viÖc huy ®éng, h×nh thµnh nguån vèn. Nguån vèn cña doanh nghiÖp ®­îc h×nh thµnh tr­íc hÕt tõ nguån vèn cña b¶n rh©n chñ së h÷u ( vèn gãp ban ®Çu vµ bæ sung trong qu¸ tr×nh kinh doanh) sau n÷a ®­îc h×nh thµnh tõ nguån vèn vay vµ nî hîp ph¸p (vay ng¾n h¹n, dµi h¹n , trung h¹n ,nî ng­êi cung cÊp, nî c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc) cuèi cïng, nguån vèn ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c nguån bÊt hîp ph¸p( nî qu¸ h¹n, vay qu¸ h¹n, chiÕm dông bÊt hîp ph¸p cña ng­êi mua, ng­êi b¸n, cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc...) Khi ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh, cÇn tÝnh ra vµ so s¸nh tæng nhu cÇu tµi s¶n( tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng) víi nguån vèn chñ së h÷u hiÖn cã vµ nguån vèn vay nî dµi h¹n. NÕu tæng sè nguån vèn cã ®ñ hoÆc lín h¬n tæng sè nhu cÇu vÒ tµi s¶n th× doanh nghiÖp cÇn sö dông sè thõa nµy mét c¸ch hîp lý(®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng , tµi s¶n cè ®Þnh, ho¹t ®éng liªn doanh, tr¶ nî vay...) tr¸nh bÞ chiÕm dông vèn. ng­îc l¹i khi nguån vèn kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu vÒ tµi s¶n th× doanh nghiÖp cã biÖn ph¸p huy ®éng vµ sö dông phï hîp (huy ®éng nguån tµi trî t¹m thêi hîp ph¸p hoÆc gi¶m quy m« ®Çu t­...) tr¸nh ®i chiÕm dông vèn mét c¸ch bÊt hîp ph¸p. §Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch chi tiÕt ®Çu ®ñ nguån h×nh thµnh vµ møc ®é ®¶m b¶o ®«Ý víi tµi s¶n cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, cÇn ®i s©u ph©n tÝch mèi quan hÖ vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña c¸c kho¶n môc trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. 4.1.1 Ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o cña nguån vèn s¶n xuÊt kinh doanh b»ng nguån vèn chñ së h÷u. Theo quan ®iÓm lu«n chuyÓn vèn , tµi s¶n cña doanh nghiÖp bao gåm tµi s¶n l­u ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh. Hai lo¹i tµi s¶n nµy ®­îc h×nh thµnh tõ nguån vèn chñ sö h÷u. V× vËy ph¶i so s¸nh sù c©n b»ng gi÷a tµi s¶n cè ®Þnh vµ tµi s¶n l­u ®éng víi nguån vèn chñ së h­ò ®Ó x¸c ®Þnh møc ®é thõa ,thiÕu vèn ( Nguån vèn ) Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó t×m c¸ch huy ®éng bï ®¾p. Nh­ vËy ta cã quan hÖ c©n ®èi sau: ATS (I+II+IV+V(2,3)+VI)+BTS(I+II+III) = BNV (Nguån vèn CSH)) C©n ®èi nµy chØ mang tÝnh chñ lý thuyÕt nghÜa lµ nguån vèn chñ së h÷u doanh nghiÖp ®ñ trang tr¶i cho c¸c tµi s¶n chñ yÕu vµ kh«ng ph¶i ®i vay hoÆc chiÕm dông. trong thùc tÕ th­êng xÈy ra mét trong hai tr­êng hîp sau: - VÕ tr¸i > vÕ ph¶i: Trong tr­êng hîp nµy thÓ hiÖn doanh nghiÖp bÞ thiÕu vèn, ®Ó qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc b×nh th­ßng th× doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng thªm nguån vèn tõ c¸c kho¶n vay vµ chiÕm dông vèn cña bªn ngoµi d­íi h×nh thøc mua tr¶ chËm hoÆc thanh to¸n chËm so víi thêi h¹n thanh to¸n. ViÖc ®i vay hoÆc chiÕm dông trong thêi h¹n thanh to¸n ®Ìu lµ hîp lý, hîp ph¸p, cßn ngoµi thêi h¹n thanh to¸n( nî qu¸ h¹n) lµ kh«ng hîp ph¸p , hîp lý. - VÕ tr¸i< vÕ ph¶i: Trong tr­êng hîp nµy nguån vèn chñ së h÷u trang tr¶i kh«ng hÕt( tøc lµ thõa vèn) nªn bÞ c¸c doanh nghiÖp hoÆc c¸c ®èi t­îng kh¸c chiÕm dông d­íi h×nh thøc b¸n chÞu s¶n phÈm , hµng ho¸, dÞch vô hoÆc øng tiÒn tr­íc cho ng­êi b¸n. C¨n cø vµo sè liÖu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña c«ng ty cÇu 3 Th¨ng Long trong n¨m 2001 nh­ sau: * §Çu n¨m: VÕ tr¸i = 3.811.653.097 + 21.002.052.155 =24.813.705.252 VÕ ph¶i = 15.512.238.621 VÕ tr¸i > VÕ ph¶i: Trong tr­êng hîp nµy nguån vèn chñ së h÷u cña c«ng ty thiÕu, kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng trang tr¶i cho nh÷ng tµi s¶n chñ yÕu. Nguån vèn nµy chØ ®¸p øng ®­îc 62,5% nhu cÇu vµ cßn thiÕu 9.301.466.631®ång t­¬ng øng víi 37,5% 15.512.238.621 x 100% = 62.5% 24.813.705.252 (24.813.705.252 - 15.512.238.612 = 9.301.466.631 ®ång) * Cuèi n¨m : VÕ tr¸i =6.685.114.054 +23.870.024.090 =30.555.138.144 ®ång VÕ ph¶i = 16.373.921.895 ®ång. VÕ tr¸i > VÕ ph¶i : Tøc lµ nguån vèn chö së h÷u còng kh«ng ®ñ ®Ó trang tr¶i cho nh÷ng tµi s¶n chñ yÕu. Nguån vèn nµy chØ ®¸p øng ®­îc 53,5% vµ cßn thiÕu 14.181.216.249 ®ång t­¬ng øng víi 46,5% 16.373.921.895 x 100% = 53,5% 30.555.138.144 ( 30.555.138.144 - 16.373.921.895 = 14.181.216.249 ®ång) Ta tæng hîp sè liÖu vµ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n trong b¶ng sau: ChØ tiªu Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m Tµi s¶n c¬ b¶n(ATS +BTS) 24.813.705.252 30.555.138.144 B. Nguån vèn 15.512.238.621 16.373.921.895 Møc ®é ®¶m b¶o - 9.301.466.631 - 14.181.216.249 Qua viÖc ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty b»ng nguån v«ns chñ së h÷u ta thÊy nguån vèn nµy kh«ng ®ñ ®Ó trang tr¶i cho nh÷ng tµi s¶n chñ yÕu c¶ ®©ï n¨m vµ cuèi n¨m . §Çu n¨m nguån vèn nµy chØ ®Êp øng ®­îc 62,5% nhu cÇu vÒ tµi s¶n, ®Õn cuèi n¨m vèn chñ së h÷u cã t¨ng nªn nh­ng kh«ng ®¸ng kÓ vµ vèn chñ së h÷u nµy chØ ®¸p øng ®­äc 53,5% møc ®é ®¶m b¶o thÊp h¬n ë ®Çu n¨m. §Ó qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc liªn tôc phÇn vèn cßn thiÕu nµy c«ng ty buéc ph¶i ®i vay hoÆc chiÕm dông vèn ë bªn ngoµi. 4.1.2 Ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vèn kinh doanh b»ng nguån vèn chñ së h÷u vµ nguån vèn vay. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh khi nguån vèn chñ së h÷u kh«ng ®¸p øng ®ñ nhu cÇu kinh doanh th× doanh nghiÖp ®­îc phÐp ®i vay ®Ó bæ sung vèn kinh doanh lo¹i trõ c¸c kho¶n vay qu¸ h¹n th× c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n( cña ng©n hµng hay c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong vµ ngoµi n­íc) ch­a ®Õn h¹n tr¶, dïng cho môc ®Ých kinh doanh ®Òu ®­îc gäi lµ nguån vèn hîp ph¸p do vËy vÒ mÆt lý thuyÕt cã quan hÖ c©n ®èi sau: ATS( I +II +IV + V(1,2) +VI) +BTS( I +II + III) =ANV( I (1) + II) +BNV c©n ®èi nµy hÇu nh­ kh«ng xÈy ra trªn thùc tÕ, mµ thùc tÕ th­êng xÈy ra mét trong hai tr­êng hîp sau - VÕ tr¸i > VÕ ph¶i : C«ng ty thiÕu vèn nªn ph¶i ®i chiÕm dông - VÕ tr¸i < VÕ ph¶i : C«ng ty thõa vèn nªn bÞ chiÕm dông C¨n cø vµo sè liÖu trong b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n ta ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh b»ng nguån vèn chñ së h÷u vµ nguån vèn vay * §Çu n¨m : - VÕ tr¸i : 3.811.653.097 + 21.002.052.155 = 24.813.705.252 ®ång - VÕ ph¶i: 18.249.771.398 + 15.512.238.621 = 33.762.010.019 ®ång So s¸nh kÕt qu¶ ta thÊy: VÕ tr¸i < VÕ ph¶i Nh­ vËy tøc lµ nÕu tÝnh c¶ nguån vèn chñ së h÷u vµ nguån vèn vay th× ë ®Çu n¨m møc ®é ®¶m b¶o lµ 136% thõa 36% t­¬ng øng víi 8.948.304.767 ®ång. 33.762.010.019 x 100% = 136% 24.813.705.252 (33.762.010.019 - 24.813.705.252 = 8.948.304.767 ®ång). * Cuèi n¨m : - VÕ tr¸i : 6.685.114.054 + 23.870.024.090 = 30.555.138.144 ®ång - VÕ ph¶i: 22.310.383.967 + 16.373.921.895 = 38.684.305.862 ®ång So s¸nh kÕt qu¶ ta thÊy : VÕ tr¸i < VÕ ph¶i C«ng ty ®¶m b¶o thõa vèn, møc ®é ®¶m b¶o lµ 126% thõa 26% t­¬ng øng víi 8.129.167.718 ®ång 38.684.305.862 x 100% = 126% 30.555.138.144 (38.684.305.862 - 30.555.138.144 = 8.129.167.718 ®ång.) Ta tæng hîp sè liÖu vµ kÕt qu¶ tÝnh to¸n trªn trong b¶ng sau: ChØ tiªu Sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m Tµi s¶n c¬ b¶n (ATS +BTS) 24.813.705.252 30.555.138.144 Nguån vèn c¬ b¶n( ANV +BNV) 33.762.010.019 38.648.305.862 Møc ®é ®¶m b¶o 8.948.304.767 8.129.167.718 Qua viÖc ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vèn s¶n xuÊt kinh doanh b»ng nguån vèn chñ së h÷u vµ nguån vèn vay ta thÊy : NÕu nh­ tÝnh c¶ hai nguån vèn nµy th× thõa ë c¶ ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m. §Çu n¨m thõa 8.948.304.767 ®ång. Cuèi n¨m thõa 8.129.167.718 ®ång, sè nµy lµ sè sÏ bÞ chiÕm dông. NÕu ta coi toµn bé kho¶n nî ph¶i tr¶ lµ kho¶n c«ng ty chiÕm dông vµ kho¶n ph¶i thu lµ kho¶n c«ng ty bÞ chiÕm dông th× chªnh lÖch gi÷a hai kho¶n nµy lµ phÇn c«ng ty ®Çu t­ cho s¶n xuÊt. * §Çu n¨m : 33.373.807.502 - 24.072.340.871 = 9.301.466.631 ®ång. * Cuèi n¨m : 45.484.582.648 - 31.303.366.399 = 14.181.216.249 ®ßng. Nh­ vËy ®Çu n¨m c«ng ty chiÕm dông cña doanh nghiÖp kh¸c lµ 33.373.807.502 ®ång vµ bÞ chiÕm dông lµ : 24.072.340.871 ®ång, chØ cßn 9.301.466.631 ®ång, ®­îc ®Çu t­ cho s¶n xuÊt kinh doanh. Cuèi n¨m c«ng ty chiÕm dông lµ 45.484.582.648 ®ång vµ bÞ chiÕm dông 31.303.366.399 ®ång, chØ cßn 14.181.216.249 ®ång, ®­îc ®Çu t­ cho s¶n xuÊt. ViÖc chiÕm dông vµ bÞ chiÕm dông trong s¶n xuÊt lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. Song víi quy m« lín nh­ vËy vµ ®Æc biÖt l¹i xÊu ®i ë cuèi n¨m th× cã thÓ nãi r»ng t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty lµ kh«ng mÊy kh¶ quan . 4.2. Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n TiÕp theo viÖc ph©n tÝch møc ®é ®¶m b¶o vèn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh . B»ng nguån vèn chñ së h÷u vµ vèn vay, ta cÇn ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n . 4.2.1 Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng vµ c¬ cÊu tµi s¶n . VÒ c¬ cÊu tµi s¶n , bªn c¹nh viÖc so s¸nh tæng sè tµi s¶n cuèi kú vµ ®©ï n¨m cßn ph¶i xem xÐt tû träng tõng lo¹i tµi s¶n chiÕm trong tæng sã vµ xu h­íng biÕn ®éng cña chóng ®Ó thÊy ®­îc møc ®é hîp lý cña viÖc ph©n bæ. ViÖc ®¸nh gi¸ ph¶i dùa trªn tÝnh chÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng bé phËn . Quy m« cña tµi s¶n vµ tû lÖ cña tõng lo¹i tµi s¶n lµ bao nhiªu trong tæng sè tµi s¶n cña c«ng ty.§Ó ph©n tÝch ta dïng ph­¬ng ph¸p so s¸nh gi÷a ®Çu n¨m vµ cuèi n¨m xem møc ®é chªnh lÖch lµ bao nhiªu. C¨n cø vµo b¶ng C©n ®èi kÕ to¸n cña c«ng ty cÇu 3 Th¨ng Long ta cã b¶ng ph©n tÝch sau: Theo sè liÖu trong b¶ng ph©n tÝch cho ta thÊy quy m« tµi s¶n cña céng ty trong n¨m t¨ng. Cuèi n¨m tæng tµi s¶n cña c«ng ty lµ 61.858.504.543 ®ång ®· t¨ng so víi ®Çu n¨m lµ 26,53% víi l­îng t¨ng lµ 12.972.458.420 ®ång. VËy nÕu xem xÐt vÒ môc tiªu t¨ng tr­ëng th× ®©y lµ mét con sè kh¶ quan. PhÇn tµi s¶n gia t¨ng nµy ®­îc ph©n bæ cho hai kho¶n lµ Tµi s¶n l­u ®éng, ®Çu t­ ng¾n h¹n vµ tµi s¶n cè ®Þnh, ®Çu t­ dµi h¹n. Tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n chiÕm trong tæng sè tµi s¶n t¨ng 36,23% t­¬ng øng víi 10.104.486.485 ®ång. §©y lµ mét nguyªn nh©n lín dÉn ®Õn sù t¨ng cña tµi s¶n. L­îng tiÒn cu¶ c«ng ty ®· gi¶m tõ 506.364.586 ®ång xuèng cßn 355.933.546 ®ång vÒ quy m« víi sù gi¶m nµy ®· g©y nªn khã kh¨n cho c«ng ty trong viÖc chi tr¶ ngay khi khach hµng ®ßi. Sù t¨ng nªn cña c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng 30,03% t­¬ng øng víi 7.231.025.528 ®ång ®©y lµ mét dÊu hiÖu cho thÊy c«ng ty ®· ph¶i ®Çu t­ tiÒn vµo c¸c c«ng tr×nh nh­ng ch­a thu ®­îc kÕt qu¶ v× c«ng tr×nh cßn dë dang vµ c«ng ty bÞ chiÕm dông vèn cña mét sè doanh nghiÖp kh¸c cßn nî, còng nh­ ®i gãp liªn doanh liªn kÕt. VËy c«ng ty cÇn nhanh chãng thóc ®Èy viÖc thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu ®Ó ®¶m b¶o chñ ®éng vÒ vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. -C¸c kho¶n hµng tån kho t¨ng3.125.130.944 ®ång. víi l­îng t¨ng nµy cho thÊy trong n¨m qua c«ng ty cßn tån ®äng nhiÒu hµng ho¸ , nguyªn vËt liÖu. VËy c«ng ty cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n hîp lý h¬n . V× hiÖn nay víi c¬ chÕ thÞ tr­êng dïng ®Õn ®©u mua ®Õn ®Êy tr¸nh g©y thõa, tån ®äng nhiÒu. C¨n cø vµo b¶ng cho thÊy l­îng Tµi s¶n cè ®Þnh vµ §Çu t­ dµi h¹n cña c«ng ty ®· t¨ng 13,26% t­¬ng øng víi 2.867.971.935 ®ång . Trong sù t¨ng lªn cña tæng tµi s¶n, víi sù t¨ng nªn nµy cho thÊy c«ng ty ®· chó träng h¬n trong viÖc ®Çu t­ ,mua s¾m m¸y mãc , trang thiÕt bÞ ®Ó phôc vô trong s¶n xuÊt kinh doanh . Nh­ ®· biÕt toµn bé tµi s¶n cã trong doanh nghiÖp thÓ hiÖn quy m« ho¹t ®éng vµ n¨ng lùc kinh doanh cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh . ViÖc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ quy m« vèn vµ huy ®éng vèn còng cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt qua viÖc ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n tû träng cña c¸c lo¹i tµi s¶n còng nh­ h­íng biÕn ®éng ®Ó thÊy ®­îc møc ®é hîp lý cña viÖc ph©n bæ. Qua ®ã ®¸nh gi¸ ®­îc tr×nh ®é sö dông tµi s¶n cña c«ng ty trong qu¸ tr×nh kinh doanh. Ta thÊy l­îng Tµi s¶n l­u ®éng vµ §Çu t­ ng¾n h¹n chiÕm trong tæng sè tµi s¶n lµ t­¬ng ®èi cao vµ ®· t¨ng lªn tõ 57,04% ®Õn 61,41% (t¨ng 4,37%) t­¬ng øng 10.104.486.485 ®ång. Nguyªn nh©n lµm t¨ng tµi s¶n l­u ®éng vµ ®Çu t­ ng¾n h¹n lµ do t¨ng c¸c kho¶n ph¶i thu vµ hµng tån kho. MÆt kh¸c Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ dµi h¹n trong tæng sè tµi s¶n ®Çu n¨m lµ 42,96% gi¶m xuèng cuèi n¨m lµ 38,59% ta thÊy l­îng Tµi s¶n cè ®Þnh trong n¨m gi¶m . Nh­ vËy trong n¨m qua c«ng ty ch­a chó träng tíi viÖc ®Çu t­ mua s¾m Tµi s¶n cè ®Þnh ,trang thiÕt bÞ , nhµ x­ëng. §Ó ®¸nh gi¸ møc ®é ®Çu t­ cho tµi s¶n cè ®Þnh ta lËp b¶ng sau: ChØ tiªu sè ®Çu n¨m Sè cuèi n¨m TØ suÊt ®Çu t­ chung 0.42 0.38 TØ xuÊt ®Çu t­ TSC§ 0.42 0.28 TØ suÊt ®Çu t­ Tµi chÝnh DH 0.005 0.099 Trong ®ã: TrÞ gi¸ hiÖn cã cña TSC§ + §Çu t­ TCDH + Chi phÝ XDCB TØ suÊt ®Çu t­ chung = Tæng tµi s¶n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh chung vÒ ®Çu t­ vèn cho trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, mua s¾m vµ x©y dùng Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu t­ tµi chÝnh. *§Çu n¨m : 20.752.104.155 + 249.948.000 TØ suÊt ®Çu t­ chung = = 0.42 48.886.046.123 *Cuèi n¨m: 17.729.209.578 + 6.140.814.512 TØ suÊt ®Çu t­ chung = = 0.38 61.858.504.543 TrÞ gi¸ hiÖn cã cña Tµi s¶n cè ®Þnh -TØ suÊt ®Çu t­ TSC§ = Tæng tµi s¶n ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh t×nh h×nh trang bÞ c¬ së vËt chÊt mua s¾m vµ x©y dùng tµi s¶n cè ®Þnh . *§Çu n¨m : 20.752.104.155 TØ suÊt ®Çu t­ TSC§ = = 0.42 48.886.046.123 *Cuèi n¨m : 17.729.209.578 TØ suÊt ®Çu t­ TSC§ = = 0.28 61.858.504.543 Gi¸ trÞ cña kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n TØ suÊt ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n = Tæng sè tµi s¶n *§Çu n¨m : 249.948.000 TØ suÊt ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n = = 0.005 48.886.064.123 *Cuèi n¨m : 6.140.814.512 TØ suÊt ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n = = 0.099 61.858.504.543 4.2.2 Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng vµ ph©n bæ nguån vèn. Ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng ph©n bæ nguån vèn lµ xem xÐt sù vËn ®éng cña tõng kho¶n môc cuèi kú so víi ®Çu n¨m vµ tõ ®ã rót ra nh÷ng nhËn xÐt vÒ sù biÕn ®éng ®ã. Trong doanh nghiÖp vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tÊt c¶ c¸c lo¹i tµi s¶n cã trong doanh nghiÖp vµ dïng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §èi víi nguån h×nh thµnh tµi s¶n cÇn xem xÐt tØ träng tõng lo¹i chiÕm trong tæng sè còng nh­ xu h­êng biÕn ®éng cña chóng. NÕu vèn chñ së h÷u chiÕm tØ trong cao trong tæng sè nguån vèn th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tù b¶o ®¶m vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî ( ng©n hµng, nhµ cung cÊp...) lµ cao. Ng­îc l¹i vèn c«ng nî ph¶i tr¶ chiÕm chñ yÕu trong tæng sè nguån vèn ( c¶ vÒ sè t­¬ng ®èi vµ sè truyÖt ®èi ) th× kh¼ n¨ng ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ thÊp. Nh­ vËy viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu lµ hÕt søc cÇn thiÕt, viÖc n¾m b¾t ®­îc chÝnh x¸c quy m« nguån vèn cña doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong kú cho nhµ ph©n tÝch thÊy ®­îc tiÒm n¨ng má réng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp lµ lín hay nhá tõ ®ã xem xÐt nh÷ng thÞ tr­êng phï hîp cho doanh nghiÖp. ®Ó ph©n tÝch t×nh h×nh biÕn ®éng vµ ph© bæ nguån vèn ta lËp b¶ng sau Qua kÕt qu¶ tÝnh to¸n ®· tËp hîp trong b¶ng ph©n tÝch ta thÊy: Nguån nî ph¶i tr¶ t¨ng c¶ vÒ quy m« vµ tû träng. Quy m« t¨ng lµ 12.110.775.146 ®, tØ trong trong tæng sè nguån vèn t¨ng lµ 5.27 % trong kho¶n nî ph¶i tr¶ nµy th× t¨ng chñ yÕu lµ nguån vèn vay ng¾n h¹n, ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, ph¶i tr¶ c¸c ®¬n vÞ néi bé vµ c¸c ko¶n ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c. Nî ng¾n h¹n t¨ng c¶ vÒ quy m« ( t¨ng 10.896.350.402 ®ång ) vµ tû träng trong tæng sè nguån vèn còng t¨ng 6.97 % so víi ®Çu n¨m. Trong c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n th× chØ cã kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi b¸n lµ gi¶m c¶ vÒ quy m« lÉn t¶i träng quy m« gi¶m 803.218.030 ®ång, tû träng gi¶m 34.18 % c¸c kho¶n cßn l¹i trong nî ng¾n h¹n ®Òu t¨ng trong ®ã. - Vay ng¾n h¹n t¨ng: 3.137.846.927 ®ång - Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc t¨ng 294.088.975 ®ång - ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng 824.682.238 ®ång - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn t¨ng 551.234.057 ®ång - Ph¶i tr¶ néi bé t¨ng 882.001.579 ®ång - C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c t¨ng 6.009.714.655 ®ång Nh­ vËy, nguån lîi ng¾n h¹n t¨ng m¹nh chñ yÕu lµ ë hai kho¶n. Vay ng¾n h¹n ( 3.137.846.927 ®ång ) vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c t¨ng ( 6.009.714.655 ®ång ). Vèn vµ nguån vèn lµ hai mÆt trong mét thÓ thèng nhÊt, ®ã lµ l­îng tµi s¶n trong doanh nghiÖp. Bªn c¹nh viÖc sö dông vµ huy ®éng vèn, kh¼ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh còng cho ta thÊy ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. ViÖc ph©n tÝch kh¼ n¨ng tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh thùc chÊt lµ ph©n tÝch kÕt cÊu nguån vèn hay c¬ cÊu tµi chÝnh. Khi ph©n tÝch ta x¸c ®Þnh tû träng tõng lo¹i nguån vèn cô thÓ trong tæng sè nguån vèn. NÕu nguån vèn chñ së h÷u chiÕm tû träng cao trong tæng sè nguån vèn th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¼ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh vµ møc ®é ®éc lËp cña doanh nghiÖp ®èi víi c¸c chñ nî ( ng©n hµng ) lµ cao. Ng­îc l¹i nÕu c«ng nî ph¶i tr¶ chiÕm chñ yÕu trong tæng sè nguån vèn ( c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi ) th× kh¼ n¨ng ®¶m b¶i vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp sÏ thÊp. §iÒu nµy th«ng qua tû suÊt tµi trî. TØ suÊt tµi trî ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tù tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh vµ tÝnh chñ ®éng trong kinh doanh cña doanh nghiÖp 249.948.000 TØ suÊt tµi trî = = 0.005 48.886.064.123 ChØ tiªu nµy cµng cao th× chøng tá møc ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp bëi v× hÇu hÕt tµi s¶n mµ doanh nghiÖp hiÖn cã ®Òu ®­îc ®Çu t­ b»ng sè vèn cña m×nh. C¨n cø vµo b¶ng ph©n tÝch ë trªn ( b¶ng ph©n tÝch t×nh h×nh biªn ®éng vµ ph©n bæ nguån vèn ) ta thÊy tû träng cña nî ph¶i tr¶ so víi tæng sè nguån vèn ®· t¨ng tõ 68.26 % tíi 73.53 % cïng víi tû träng gi¶m cña vèn chñ së h÷u tõ 31.73 % ë ®Çu n