Luận văn Phát triển nhân lực điều dưỡng tại các cơ sở y tế công lập tỉnh Bắc Giang đến năm 2020

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- ĐỖ ĐẮC PHƯƠNG PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC ĐIỀU DƯỠNG TẠI CÁC CƠ SỞ Y TẾ CÔNG LẬP TỈNH BẮC GIANG ĐẾN NĂM 2020 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- ĐỖ ĐẮC PHƯƠNG PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC ĐIỀU DƯỠNG TẠI CÁC CƠ SỞ Y TẾ CÔNG LẬP TỈNH BẮC GIANG ĐẾN NĂM 2020 Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LÊ QUÂN Hà Nội - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất cứ một công trình nào khác. LỜI CẢM ƠN Sau 2 năm học tập, giờ đây khi đã hoàn thành chương trình học cao học và luận văn tốt nghiệp thạc sỹ QLKT, bên cạnh niềm vui là sự trân trọng những giúp đỡ của gia đình, các thầy cô, đồng nghiệp và bạn bè dành cho tôi. Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến PGS.TS. Lê Quân-Đại học Quốc Gia Hà Nội,, người thầy với đầy nhiệt huyết đã tận tâm hướng dẫn tôi từ xác định vấn đề nghiên cứu, xây dựng đề cương, chia sẻ thông tin trong quá trình học tập và hoàn thành luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô giáo trường ĐHKT-ĐHQGHN đã nhiệt tình giảng dạy cho tôi những kiến thức rất hữu ích và có thể vận dụng hiệu quả trong nghiên cứu và trong công việc. Tôi xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của các cán bộ Sở y tế Bắc Giang: BS. Hàn Thị Hồng Thúy-Phó giám đốc, BS. Từ Quốc Hiệu – Trưởng phòng Nghiệp vụ Y, BS. Ngô Thu Hà – Chánh văn phòng đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình tìm kiếm thông tin để xây dựng luận văn. Tôi cũng xin cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, các anh chị em lớp QLKT3-K21 đã động viên, giúp đỡ tôi trong suốt thời gian học tập. Cuối cùng, với những kiến thức còn nhiều hạn chế trong nghiên cứu này, tôi xin được chia sẻ với các bạn học viên trường ĐHKT-ĐHQGHN, các đồng nghiệp đã và đang học cùng các anh/ chị/ em công tác trong ngành QLKT để chúng ta cùng phát huy và làm tốt hơn nữa. MỤC LỤC TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ................................................................................................................. I LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ .................................................. i CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH ...................................... i TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ................................................................................................................ 2 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ ................................................. 2 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH HƯỚNG THỰC HÀNH ..................................... 2 HÀ NộI - 2015LỜI CAM ĐOAN ..................................................................................................................... 2 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ............................................................................................................. 1 DANH MỤC BẢNG BIỂU .............................................................................................................................. 2 STT ............................................................................................................................................................. 2 BảNG .......................................................................................................................................................... 2 NộI DUNG ................................................................................................................................................... 2 TRANG ........................................................................................................................................................ 2 1 ................................................................................................................................................................. 2 BảNG 3.1 .................................................................................................................................................... 2 2 ................................................................................................................................................................. 2 BảNG 3.2 .................................................................................................................................................... 2 3 ................................................................................................................................................................. 2 BảNG 3.3 .................................................................................................................................................... 2 4 ................................................................................................................................................................. 2 BảNG 3.4 .................................................................................................................................................... 2 5 ................................................................................................................................................................. 2 BảNG 3.5 .................................................................................................................................................... 2 6 ................................................................................................................................................................. 2 BảNG 3.6 .................................................................................................................................................... 2 DANH MỤC HÌNH .................................................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. MỞ ĐẦU ................................................................................................. ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC ĐIỀU DƯỠNG VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC ......................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 1.1. Tổng quan các nghiên cứu thực nghiệm. .. Error! Bookmark not defined. 1.1.1. Các nghiên cứu đánh giá trên thế giớiError! Bookmark not defined. 1.1.2. Các nghiên cứu đánh giá tại Việt NamError! Bookmark not defined. 1.2. Lý luận chung về phát triển nhân lực ........ Error! Bookmark not defined. 1.2.1. Khái niệm về phát triển nhân lực: .... Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Vai trò của phát triển nhân lực trong phát triển kinh tế xã hộiError! Bookmark not defined. 1.3. Lý luận chung về phát triển nhân lực Điều Dưỡng .. Error! Bookmark not defined. 1.3.1. Khái niệm về Điều Dưỡng ................. Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Chức năng, vai trò và nhiệm vụ của Điều DưỡngError! Bookmark not defined. 1.3.3. Phân loại Điều Dưỡng ....................... Error! Bookmark not defined. 1.3.4. Khái niệm phát triển nhân lực Điều DưỡngError! Bookmark not defined. 1.3.5. Nội dung phát triển nhân lực Điều DưỡngError! Bookmark not defined. 1.3.6. Các tiêu chí đánh giá phát triển nhân lực Điều DưỡngError! Bookmark not defined. Hệ thống các chỉ tiêu được phân chia theo 5 nhóm sau: . Error! Bookmark not defined. - Nhóm chỉ tiêu chung về phát triển nhân lực (17 chỉ tiêu). .. Error! Bookmark not defined. - Nhóm chỉ tiêu về đào tạo nhân lực (15 chỉ tiêu). .......... Error! Bookmark not defined. - Nhóm chỉ tiêu về sử dụng nhân lực (3 chỉ tiêu). ........... Error! Bookmark not defined. - Nhóm chỉ tiêu về phát triển nhân lực khu vực hành chính - sự nghiệp (7 chỉ tiêu). .................................................................... Error! Bookmark not defined. - Nhóm chỉ tiêu về tài chính phát triển nhân lực (3 chỉ tiêu). Error! Bookmark not defined. (Tổng số bao gồm 45 chỉ tiêu). ......................... Error! Bookmark not defined. 1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến phát triển nhân lực Điều Dưỡng ............. Error! Bookmark not defined. 1.4.1 Các nhân tố thuộc môi trường vĩ mô . Error! Bookmark not defined. 1.4.2. Các nhân tố thuộc môi trường vi mô Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP VÀ THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU ......................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 2.1. Mô hình nghiên cứu đề nghị ...................... Error! Bookmark not defined. 2.2. Các phương pháp nghiên cứu .................... Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Các phương pháp chung ................... Error! Bookmark not defined. 2.2.2. Các phương pháp cụ thể.................... Error! Bookmark not defined. 2.3. Địa điểm và thời gian thực hiện nghiên cứu ............. Error! Bookmark not defined. 2.4. Các bước thực hiện và thu thập số liệu Error! Bookmark not defined. 2.5. Các công cụ được sử dụng ......................... Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC ĐIỀU DƯỠNG TẠI CÁC CƠ SỞ Y TẾ CÔNG LẬP TỈNH BẮC GIANG .................................................................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 3.1. Thực trạng quy mô và cơ cấu nhân lực Điều dưỡng Error! Bookmark not defined. 3.1.1. Thông tin về nhân lực Điều Dưỡng tại các cơ sở y tế công lập trong tỉnh Bắc Giang .................................... Error! Bookmark not defined. 3.1.2. Đánh giá quy mô và cơ cấu nhân lực Điều Dưỡng tại Bắc GiangError! Bookmark not defined. 3.2. Thực trạng phát triển trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho Điều Dưỡng. ............................................................................ Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Kết quả đánh giá năng lực chung của Điều dưỡng viên tại các cơ sở y tế công lập tỉnh Bắc Giang ..................... Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Đánh giá kết quả điều tra .................. Error! Bookmark not defined. 3.3. Thực trạng nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho Điều Dưỡng ............. Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Kết quả khảo sát Đạo đức nghề nghiệp của Điều dưỡng tại các cơ sở y tế công lập tỉnh Bắc Giang ..................... Error! Bookmark not defined. 3.3.2. Đánh giá kết quả khảo sát. ................ Error! Bookmark not defined. 3.4. Thực trạng về chính sách đãi ngộ dành cho Điều Dưỡng của tỉnh Bắc Giang .................................................................. Error! Bookmark not defined. 3.4.1. Kết quả điều tra mức độ hài lòng ...... Error! Bookmark not defined. 3.4.2. Kết quả điều tra số giờ làm việc của Điều dưỡngError! Bookmark not defined. 3.4.3. Nguyên nhân của những vấn đề: mức độ hài lòng thấp và tình trạng tăng ca phổ biến. .................................. Error! Bookmark not defined. CHƯƠNG 4: GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NHÂN LỰC ĐIỀU DƯỠNG TẠI CÁC CƠ SỞ Y TẾ CÔNG LẬP TỈNH BẮC GIANG ĐẾN NĂM 2020 ...................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. 4.1.Xu hướng mới của Điều Dưỡng Quốc tế ... Error! Bookmark not defined. 4.1.1. Có sự thay đổi về nhu cầu chăm sóc sức khoẻ của người bệnh.Error! Bookmark not defined. 4.1.2. Mở rộng kỹ thuật cao ......................... Error! Bookmark not defined. 4.1.3. Tăng cường tính tự chủ ..................... Error! Bookmark not defined. 4.2. Quan điểm chung của Điều Dưỡng các nước khu vực về dịch vụ Điều Dưỡng ................................................................. Error! Bookmark not defined. 4.3. Mục tiêu của hệ thống nhân lực y tế Việt Nam. ....... Error! Bookmark not defined. 4.3.1. Bối cảnh chung về Điều Dưỡng ........ Error! Bookmark not defined. 4.3.2 Chuẩn năng lực cơ bản của Điều Dưỡng Việt Nam- Tiêu chuẩn đánh giá năng lực của Điều Dưỡng. ............. Error! Bookmark not defined. 4.4. Mục tiêu phát triển nhân lực y tế của tỉnh Bắc Giang. .... Error! Bookmark not defined. 4.5.Giải pháp cho phát triển nhân lực Điều dưỡng tại các cơ sở y tế công lập tỉnh Bắc Giang đến năm 2020. ......................... Error! Bookmark not defined. 4.5.1.Nhóm giải pháp để đảm bảo nhân lực Điều dưỡng có quy mô và cơ cấu phù hợp ............................................... Error! Bookmark not defined. 4.5.2. Nhóm giải pháp về phát triển chuyên môn nghiệp vụ cho Điều dưỡng .............................................................. Error! Bookmark not defined. 4.5.3. Nhóm giải pháp về nâng cao thể lực của Điều DưỡngError! Bookmark not defined. 4.5.4. Nhóm giải pháp về nâng cao đạo đức nghề nghiệp cho Điều dưỡng .............................................................. Error! Bookmark not defined. 4.5.5. Nhóm giải pháp về đổi mới chính sách đãi ngộ dành cho Điều dưỡng .............................................................. Error! Bookmark not defined. 4.5.6. Nhóm giải pháp về đáp ứng nhu cầu các nguồn lực phục vụ cho phát triển nhân lực ......................................... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN ............................................................................................... ERROR! BOOKMARK NOT DEFINED. TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................................................. 3 1 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 BNV Bộ nội vụ 2 BV Bệnh viện 3 CBYT Cán bộ Y tế 4 CSNB Chăm sóc người bệnh 5 CSSK Chăm sóc sức khỏe 6 CSYT Cơ sở y tế 7 ĐD Điều Dưỡng 8 ĐDCĐ Điều Dưỡng cao đẳng 9 ĐDĐH Điều Dưỡng đại học 10 ĐDV Điều Dưỡng viên 11 ĐHKT Đại học Kinh tế 12 ĐHQGHN Đại học Quốc gia Hà Nội 13 ĐTNC Đối tượng nghiên cứu 14 DVYT Dịch vụ y tế 15 NLYT Nhân lực y tế 16 OR Tỷ số chênh 17 QLKT Quản lý Kinh tế 18 THPT Trung học phổ thông 19 TTSL Thu thập số liệu 20 TTYT Trung tâm Y tế 21 TƯ Trung ương 2 DANH MỤC BẢNG BIỂU STT Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 3.1 Thông tin về nhân lực Điều dưỡng tại địa bàn nghiên cứu 40 2 Bảng 3.2 Danh sách các Bệnh viện và Trung tâm y tế công lập tỉnh Bắc Giang 42 3 Bảng 3.3 Mức độ đạt được theo từng chuẩn năng lực của ĐDCĐ và ĐDĐH 44 4 Bảng 3.4 Mức độ đạt được của chuẩn thực hành theo pháp luật đạo đức nghề nghiệp của ĐDCĐ và ĐDĐH 47 5 Bảng 3.5 Mức độ hài lòng với công việc của ĐDCĐ và ĐDĐH 48 6 Bảng 3.6 Số giờ làm việc của Điều Dưỡng 48 7 Bảng 3.7 Các chỉ tiêu về y tế và dịch vụ y tế 59 3 TÀI LIỆU THAM KHẢO Tiếng Việt 1. Lê Thị Bình, 2008. Khảo sát thực trạng năng lực ĐD làm việc tại một số bệnh viện để cải tiến chương trình, phương pháp đào tạo và nâng cao hiệu quả điều trị và chăm sóc người bệnh. Bệnh viện Bạch Mai. 2. Trần Quỵ (2008), "Sự hài lòng nghề nghiệp của điều dưỡng bệnh viện và các yếu tố liên quan", Kỷ yếu nghiên cứu khoa học điều dưỡng toàn quốc lần III, Nhà xuất bản Giao thông vận tải, Hà Nội, tr. 33- 42.20 3. Trần Thanh Liêm, Nguyễn thu Dung và Huỳnh thị thu Hà (2007), "Đánh giá thực trạng quản lý của điều dưỡng trưởng khoa lâm sàng bệnh viện Đà Nẵng", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học điều dưỡng- Hội nghị khoa học điều dưỡng toàn quốc lần III, Nhà xuất bản Giao thông vận tải, Hà Nội. tr. 144- 149. 4. Nguyễn Việt Thắng (2010), "Đánh giá thực trạng đội ngũ điều dưỡng tỉnh Hà Tĩnh", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học điều dưỡng lần IV, Nhà xuất bản Giao thông vận tải, Hà Nội, tr. 22-26. 5. Nguyễn Thị Thanh Điều (2008), "Thực trạng đội ngũ điều dưỡng và chất lượng chăm sóc người bệnh của bệnh viện", Kỷ yếu công trình hội nghị khoa học chuyên ngành điều dưỡng toàn quốc lần II, Hà Nội, tr. 134- 143. 6. Nguyễn Cảnh Phú và Nguyễn Thị Xuân (2007), "Nghiên cứu giải pháp kết hợp của trường cao đẳng y tế với các bệnh viện để nâng cao chất lượng dạy học lâm sàng và chăm sóc người bệnh tại Nghệ An", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học điều dưỡng- Hội nghị khoa học điều dưỡng lần thứ III, Nhà xuất bản Lao động-Hà Nội, tr. 187- 192. 4 7. Trần Thị Thảo (2008), "Hoạt động huấn luyện đào tạo và sử dụng nhân lực điều dưỡng là giáo viên kiêm nhiệm trong công tác huấn luyện đào tạo lâm sàng tại bệnh viện Việt Nam- Thụy Điển Uông Bí", Kỷ yếu đề tài nghiên cứu khoa học điều dưỡng lần III, Nhà xuất bản Giao thông vận tải, Hà Nội, tr. 76- 83. 8. Trần Hồng Luân (2008), "Nâng cao chất lượng chăm sóc người bệnh toàn diện của điều dưỡng", Kỷ yếu công trình, Hội nghị khoa học chuyên ngành điều dưỡng toàn quốc lần II, Hà Nội, tr. 63-71. 9. Bộ Nội Vụ, 2005. Quyết định số 41 ngày 22 tháng 4 năm 2005 của Bộ trưởng Bộ Nội Vụ về việc Ban hành tiêu chuẩn nghiệp vụ các ngạch viên chức y tế ĐD. tr. 1-6. 10. Bộ Y tế, 2012. Báo cáo tổng quan ngành Y tế năm 2012, Hà Nội. 11. Hội ĐD Việt Nam, 2010. Quyết định số 09 ngày 05 tháng 03 năm 2010 về việc Kế hoạch chiến lược tăng cường năng lực hội ĐD và phát triển nghề ĐD Việt Nam giai đoạn 2010 – 2015. Hà Nội. 12. Bộ Y tế, 2012. Quyết định số 1352 ngày 21 tháng 4 năm 2012 về Chuẩn năng lực cơ bản của ĐD Việt Nam. Hà Nội, tr. 6. 13. Trần Xuân Hải, 2013.Giáo trình Quản trị nguồn nhân lực. Hà Nội: Nhà xuất bản Tài chính 14. Hoàng Văn Hải và Nguyễn Thùy Dương, 2006. Giáo trình Quản trị nhân lực. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê. 15. Trần Văn Thắng, 2012. Giáo trình Kinh tế nguồn nhân lực. Hà Nội : Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc Dân. 16. Trần Kim Dung, 2015. Quản trị Nguồn nhân lực. Hà Nội: Nhà xuất bản Tổng hợp TP.HCM Tiếng Anh 5 17. Batlett Anne, Panda Jonh & et al. (2009), "American Nurses Today". 18.Meretoja & et al. (2008), "Fundamentals of Nursing", Nurse Education in Practice, pg. 231- 246. 19.Birgitta K.M Bisholt & et al. (2012), "The learning process of recently graduated nurses in professional situations- Experiences of an introduction program", Nurse Education Today, pg. 289-293. 20.Regner Birkelund & et al. (2011), "The practical skills of newly qualified nurses", Nurse Education in Today, pg. 168-172. 21.Steve R. Tee & Kathy Owens (2010), "Being reasonable: Supporting disabled nursing students in practice", Nurse Education in Practice, pg. 216- 221. 22.Pei, Karen L. Ress & et al. (2013), "The role of reflective practices in enabling final year nursing students to respond to the distressing emotional challenges of nursing work", Nurse Education in Practice, pg. 48-52. 23.Kathleen Barrington & Karen Street (2009), "Learner contracts in nurse education: Interaction within the practice context", Nurse Education in Practice, pg. 109- 118.