Luận văn Sử dụng thí nghiệm trong dạy học môn hóa lớp 10, 11 trường trung học phổ thông tỉnh Dăk Lăk

+ H2O  * Propin + H2O  - GV hướng dẫn HS viết những ptpư. Hoạt động 7: Tìm hiểu về phản ứng đime hóa và trime hóa của ankin GV giới thiệu phản ứng đime và trime hóa của ankin. Hoạt động 8: Nghiên cứu phản ứng thế nguyên tử H của ank-1-in - GV phân tích vị trí nguyên tử hiđro ở liên kết ba của ankin. - GV làm T/N C2H2 + AgNO3 /NH3  Phản ứng này dùng để nhận biết các ankin có lk CC ở đầu mạch . Hoạt động 9: Nghiên cứu phản ứng oxi hóa của ankin GV làm T/N đốt cháy axetilen trong không khí, yêu cầu HS viết ptpư cháy của ankin và nhận xét về: hiện tượng, tỉ - Phản ứng cộng HX, H2O vào các ankin trong dãy đồng đẳng của axetilen cũng tuân theo quy tắc Maccopnhicop . d) Cộng HX CH  CH + HCl ,ot H  CH2 = CHCl CH2 = CHCl , ot H  CH3 – CHCl2 Nhưng CH  CH + HCl 2 150 200o o HgCl C CH2 = CHCl e) Phản ứng đime và trime hóa 2CH  CH   0t,xt CH  C – CH = CH2 vinyl axetilen benzen 2. Phản ứng thế nguyên tử H của ank- 1-in bằng ion kim loại CHCH + 2AgNO3 + 2NH3  AgCCAg vàng + 2NH4NO3 Bạc axetilua  Phản ứng này dùng để nhận biết các ankin có liên kết ba ở đầu mạch . 3. Phản ứng oxi hoá CnH2n-2 + 3 1 2 n  O2  nCO2 + (n-1) H2O H<0 - Ankin cũng làm mất màu dd KMnO4. 3CH CH 6000C bột C lệ số mol H2O và CO2, nhiệt lượng tỏa ra. - GV viết ptpư cháy của C2H2.  Cho HS viết ptpư tổng quát. - HS viết ptpư cháy của ankin bằng công thức tổng quát. - Nhận xét tỉ lế số mol của CO2 và H2O. - Trên cơ sở hiện tượng quan sát được ở T/N trên HS khẳng định ankin có pư (o) với KMnO4. GV làm T/N: sục khí axetilen vào dd thuốc tím (KMnO4) yêu cầu HS: nêu hiện tượng, giải thích. GV nhận xét: pư làm mất màu dd thuốc tím có thể dùng để nhận biết các ankin. So với anken pư này xảy ra chậm hơn. Hoạt động 10: Tìm hiểu về điều chế và ứng dụng của ankin - GV nêu phương pháp chính đ/c axetilen trong CN hiện nay là nhiệt phân CH4 ở 1500°C. - HS viết ptpư. - GV yêu cầu HS viết các ptpư đ/c C2H2 từ CaCO3 và C. - HS viết ptpư đ/c C2H2. -GV cho HS xem một số hình ảnh về ứng dụng của axetilen. - Tìm hiểu ứng dụng của C2H2 trong sgk. III. ĐIỀU CHẾ VÀ ỨNG DỤNG 1. Điều chế -Nhiệt phân CH4 2CH4 1500 o CH  CH + 3H2 -Từ canxicacbua CaC2 + 2H2O  Ca(OH)2 + C2H2 2.Ứng dụng - Làm nhiên liệu. C2H2 + 5 2 O2  2CO2 + H2O H = -1300KJ - Làm nguyên liệu để tổng hợp một số hợp chất hữu cơ. Củng cố bài - Bài tập về nhà GV chia HS thành 5 nhóm và phát các phiếu học tập có các nội dung sau: Phiếu số 1 Có bao nhiêu đồng phân ankin có công thức phân tử C5H8 tác dụng được với dung dịch AgNO3/NH3 tạo kết tủa vàng? A. 2. B. 3. C. 4. D. 5. Đáp án A. Phiếu số 2 Đốt cháy hoàn toàn 3 ankin A, B, C thu được 3,36 lít CO2 (đktc) và 1,8 gam H2O. Vậy tổng số mol của 3 ankin là A. 0,15. B. 0,25. C. 0,08. D. 0,05. Đáp án D. Phiếu số 3 Bằng phương pháp hóa học hãy phân biệt etan, etilen, axetilen. Phiếu số 4 Cho sơ đồ phản ứng X Y butan Biết Y có đồng phân hình học. Công thức cấu tạo của X là A. H3C CH2 C CH . B. H3C C C CH3 . C. H2C CH CH CH2 . D. H2C CH2 C CHH3C . Đáp án B. Phiếu số 5 Trong một bình kín chứa hiđrocacon X và H2. Nung nóng bình đến khi phản ứng hoàn toàn thu được ankan Y duy nhất. Ở cùng nhiệt độ, áp suất trong bình trước khi nung gấp ba lần áp suất trong bình sau khi nung. Đốt cháy một lượng Y thu được 8,8 g CO2 và 5,4 g H2O. Công thức phân tử của X là A. C2H2. B. C2H4. C. C4H6. D. C3H4. Đáp án A. * Đối với bài “Ankin” dành cho chương trình chuẩn, tác giả cũng sử dụng giáo án trên nhưng không trình bày cấu trúc phân tử của ankin như sgk lớp 11 chuẩn. + H2 Ni + H2 Pd/PdCO3 Kết luận chương 2 Trên cơ sở nghiên cứu lý luận về thí nghiệm và tìm hiểu thực tiễn, tác giả đã đề xuất 9 biện pháp để nâng cao hiệu quả sử dụng thí nghiệm khi giảng dạy hóa học lớp 10, 11 THPT ở tỉnh Dăk Lăk. 1. Xác định danh mục các thí nghiệm lớp 10, 11 cần biểu diễn. 2. Lập kế hoạch làm thí nghiệm cho cả năm học. 3. Hoàn thiện hệ thống trang thiết bị của PTN. 4. Cải tiến cách thực hiện một số thí nghiệm của giáo viên. 5. Đề xuất các biện pháp tăng cường an toàn, phòng độc khi làm thí nghiệm. - Cách xử lí một số chất khí độc hại. - Cứu chữa khi bị tai nạn hoặc nhiễm độc. 6. Sử dụng đúng và hiệu quả dụng cụ, hóa chất thí nghiệm. 7. Tìm kiếm, thay thế một số hóa chất đơn giản. 8. Sử dụng kết hợp các video thí nghiệm. 9. Giới thiệu một số giáo án sử dụng thí nghiệm ở lớp 10, 11 THPT tỉnh Dăk Lăk. Chúng tôi đã sưu tập và sắp xếp 48 video thí nghiệm lớp 10 và 74 video thí nghiệm lớp 11 theo từng chương có thể hỗ trợ cho giáo viên giảng dạy (có kèm theo đĩa CD). Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 3.1. Mục đích thực nghiệm Xác định tính đúng đắn và phù hợp của các biện pháp được đề nghị để nâng cao hiệu quả sử dụng thí nghiệm hóa học, góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên ở các trường THPT tỉnh Dăk Lăk. 3.2. Đối tượng thực nghiệm Địa bàn thực nghiệm sư phạm: đã chọn các lớp học sinh 10, 11 đại diện cho ba trường THPT thuộc các khu vực khác nhau ở tỉnh Dăk Lăk. Thời gian tiến hành thực nghiệm sư phạm: Học kì II năm học: 2008-2009. Các trường lớp thực nghiệm sư phạm đáp ứng yêu cầu sau: - Một trường THPT công lập chất lượng học sinh tương đối đồng đều, điều kiện học tập thuận lợi đó là trường THPT Buôn Ma Thuột, thuộc thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Dăk Lăk. - Một trường THPT công lập chất lượng học sinh tương đối đồng đều, nằm ở vùng ven thành phố, điều kiện học tập trung bình đó là trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm, huyện Krong Pach, tỉnh Dăk Lăk. - Một trường THPT công lập chất lượng học sinh tương đối đồng đều, nằm ở vùng ven thành phố, điều kiện học tập khó khăn hơn, đó là trường THPT Krông Puk, huyện Krông Puk, tỉnh Dăk Lăk. Các cặp lớp thực nghiệm và đối chứng được chọn tương đương nhau về các mặt sau: - Số lượng học sinh. - Chất lượng học tập môn hóa. - Cùng một giáo viên dạy. Cụ thể: Bảng 3.1. Các lớp thực nghiệm và đối chứng lớp 10 Số tt Lớp thực nghiệm – đối chứng Lớp thực tế Số học sinh Giáo viên giảng dạy 1 TN 1 10B2 (Nguyễn Bỉnh Khiêm) 53 2 ĐC 1 10B7 (Nguyễn Bỉnh Khiêm) 53 Nguyễn Thị Thu Hà 3 TN 2 10A1 (Krong Buk) 45 4 ĐC 2 10A4 (Krong Buk) 45 Nguyễn Thị Hằng 5 TN 3 10A4 (Buôn Ma thuột) 45 6 ĐC 3 10A7 (Buôn Ma thuột) 45 Đặng Thị Thu Trang 7 TN 4 10B2 (Buôn Ma thuột) 45 8 ĐC 4 10B3 (Buôn Ma thuột) 45 Nguyễn Thị Thanh Hải  376 4 Bảng 3.2. Các lớp thực nghiệm và đối chứng lớp 11 Số tt Lớp thực nghiệm – đối chứng Lớp thực tế Số học sinh Giáo viên giảng dạy 1 TN 5 11B2 (Nguyễn Bỉnh Khiêm) 50 2 ĐC 5 11B3 (Nguyễn Bỉnh Khiêm) 50 Nguyễn Thị Thu Hà 3 TN 6 11B2 (Krong Buk) 45 4 ĐC 6 11B4 (Krong Buk) 45 Nguyễn Thị Hằng 5 TN 7 11A11 (Buôn Ma thuột) 45 6 ĐC 7 11A4 (Buôn Ma thuột) 45 Đặng Thị Thu Trang 7 TN 8 11C1 (Buôn Ma thuột) 45 8 ĐC 8 11C2 (Buôn Ma thuột) 45 Nguyễn Thị Thanh Hải  370 4 3.3. Nhiệm vụ thực nghiệm a) Vận dụng các biện pháp được đề nghị để nâng cao hiệu quả sử dụng thí nghiệm và các phương tiện kĩ thuật dạy học để biên soạn và thực hiện hiệu quả nhất các giáo án hóa học: - Lớp 10: bài axit sunfuric, bài tốc độ phản ứng, bài cân bằng hóa học. - Lớp 11: bài ankin, bài benzen, bài ancol, bài phenol. b) Kiểm tra và đánh giá những nội dung và biện pháp đã đề xuất nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy của giáo viên thông qua: - Bài kiểm tra cuối bài học. - Ý kiến giáo viên trực tiếp dạy. - Thông qua ý kiến chuyên gia. 3.4. Tiến hành thực nghiệm 3.4.1. Các bài dạy thực nghiệm Lớp 10 Bài 1: Axit sunfuric (chương trình cơ bản và nâng cao). Bài 2: Tốc độ phản ứng (chương trình cơ bản và nâng cao). Bài 3: Cân bằng hóa học (chương trình cơ bản và nâng cao). Lớp 11 Bài 1: Ankin (Chương trình cơ bản và nâng cao). Bài 2: Benzen (Chương trình cơ bản và nâng cao). Bài 2: Ancol (Chương trình cơ bản và nâng cao). Bài 3: Phenol (Chương trình cơ bản và nâng cao). 3.4.2. Đánh giá kết quả thực nghiệm 3.4.2.1. Phương pháp xử lý kết quả thực nghiệm Sau khi đã thực hiện bài dạy ở lớp thực nghiệm và lớp đối chứng, tiến hành kiểm tra chất lượng nắm vững kiến thức của học sinh các loại lớp này. Hình thức kiểm tra được tiến hành vào cuối mỗi bài học, riêng ở lớp 11 đối với bài ancol, bài phenol được tiến hành kiểm tra chung. Thời gian làm mỗi bài kiểm tra: 15 phút. Kết quả xử lý thực nghiệm sẽ được trình bày theo từng bài. Chúng tôi đã sử dụng phương pháp thống kê toán học theo thứ tự: 1. Lập các bảng phân phối: tần số, tần suất, tần suất lũy tích. 2. Vẽ đồ thị đường lũy tích. 3. Tính các tham số đặc trưng. a) ĐTBC: đặc trưng cho sự tập trung số liệu: 1 1 2 2 k k i i 11 2 k n x + n x + ... + n x 1x = = n x n + n +... + n n k i  ni: tần số của các giá trị xi n: số HS tham gia thực nghiệm b) Phương sai S2, độ lệch chuẩn S: là các tham số đo mức độ phân tán của các số liệu quanh giá trị trung bình cộng: S2 = 2 i in (x -x) n-1  và S = 2i in (x -x) n-1  S càng nhỏ chứng tỏ số liệu càng ít phân tán. c) Độ biến thiên V: nhóm nào có V nhỏ hơn nhóm đó có số liệu đồng đều hơn: V = S x .100% d) Sai số tiêu chuẩn m: giá trị trung bình sẽ dao động trong khoảng x m . Sm = n e) Để khẳng định sự khác nhau giữa hai giá trị xTN và xĐC là có ý nghĩa với mức ý nghĩa là α. t = TN DC 2 2 TN DC n(x - x ) (S + S ) (trong biểu thức trên n là số HS của nhóm thực nghiệm) + Chọn xác suất α (từ 0,01 – 0,05). Tra bảng phân phối student tìm giá trị tαk với độ lệch tự do k = 2n – 2. + Nếu t ≥ tαk thì sự khác nhau giữa xTN và xĐC là có ý nghĩa với mức ý nghĩa α. + Nếu t ≤ tαk thì sự khác nhau giữa xTN và xĐC là chưa đủ ý nghĩa với mức ý nghĩa α. 3.4.2.2. Kết quả thực nghiệm BÀI: AXIT SUNFURIC (LỚP 10) Bảng 3.3. Kết quả và % HS đạt điểm xi trở xuống bài kiểm tra lần 1, lớp 10 Điểm xi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P/án SS Lớp Phân phối kết quả kiểm tra TN1 53 10B2 0 0 1 3 5 5 14 11 13 1 ĐC1 53 10B7 0 0 5 7 5 14 13 3 5 1 TN2 45 10A1 0 0 0 0 0 3 1 2 28 11 ĐC2 45 10A4 0 1 0 1 0 2 11 13 13 4 TN3 45 10A4 0 0 0 0 1 15 12 9 4 4 ĐC3 45 10A7 0 1 1 7 8 6 6 10 4 2 TN4 45 10B2 1 0 1 2 1 6 8 15 4 7 ĐC4 45 10B3 1 1 2 8 7 7 5 5 5 5 % học sinh đạt điểm xi trở xuống TN1 53 10B2 0.0 0.0 1.9 7.6 17.0 26.4 52.8 73.6 98.1 100 ĐC1 53 10B7 0.0 0.0 9.4 22.6 32.1 58.5 83.0 88.7 98.1 100 TN2 45 10A1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 6.7 8.9 13.3 75.6 100 ĐC2 45 10A4 0.0 2.2 2.2 4.4 4.4 8.9 33.3 62.2 91.1 100 TN3 45 10A4 0.0 0.0 0.0 0.0 2.2 35.6 62.2 82.2 91.1 100 ĐC3 45 10A7 0.0 2.2 4.4 20.0 37.8 51.1 64.4 86.7 95.6 100 TN4 45 10B2 2.2 2.2 4.4 8.9 11.1 24.4 42.2 75.6 84.4 100 ĐC4 45 10B3 0.0 2.2 6.7 24.4 40.0 55.6 66.7 77.8 88.9 100 Bảng 3.4. Kết quả học tập bài kiểm tra lần 1, lớp 10 theo loại TB, K, G Yếu – kém % Trung bình % Khá % Giỏi % Cặp lớp TN ĐC TN ĐC TN ĐC TN ĐC B2-B7 7.6 22.6 18.9 35.9 47.2 34.0 26.4 7.6 A1-A4 0.0 4.4 6.7 4.5 6.7 53.3 86.7 37.8 A4-A7 0.0 20.0 35.6 31.1 46.7 35.6 17.8 13.3 B2-B3 8.9 24.4 15.6 31.1 51.1 22.2 24.4 22.2 Bảng 3.5. Tổng hợp các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 1, lớp 10 Lớp x x m S V% t k 10B2 7.2 7.2  0.2 1.6 22.3 10B7 6.0 6.0  0.2 1.7 28.2 3.7 104 10A1 9.0 9.0  0.2 1.0 11.1 10A4 7.9 7.9  0.2 1.5 18.8 3.9 88 10A4 7.3 7.3  0.2 1.3 18.0 10A7 6.4 6.4  0.3 1.9 30.4 2.5 88 10B2 7.4 7.4  0.3 1.9 25.8 10B3 6.4 6.4  0.3 2.2 34.3 2.5 88 0 2 0 4 0 6 0 8 0 10 0 12 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN1 ĐC1 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN2 ĐC2 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN3 ĐC3 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN4 ĐC4 Hình 3.1. Đồ thị đường lũy tích của các lớp 10 bài axit sunfuric Nhận xét: - ĐTBC: x TN > x ĐC. - Đồ thị đường lũy tích: TN nằm bên phải và phía dưới ĐC. - Hệ số biến thiên V: VTN < VĐC. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT. Chọn α = 0,05 ta có t > tαk (tαk 1,67). BÀI: TỐC ĐỘ PHẢN ỨNG (LỚP 10) Bảng 3.6. Kết quả và % HS đạt điểm xi trở xuống bài kiểm tra lần 2, lớp 10 Điểm xi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P/án SS Lớp Phân phối kết quả kiểm tra TN1 53 10B2 0 0 1 2 4 4 14 8 15 5 ĐC1 53 10B7 0 0 12 12 2 8 6 3 10 0 TN2 45 10A1 0 0 0 0 0 1 2 9 26 7 ĐC2 45 10A4 0 0 1 1 3 3 6 10 20 1 TN3 45 10A4 0 0 0 0 2 10 13 11 6 3 ĐC3 45 10A7 0 2 0 3 1 14 12 9 4 0 TN4 45 10B2 0 0 0 1 4 6 6 15 7 6 ĐC4 45 10B3 0 3 3 7 5 5 5 7 7 3 % học sinh đạt điểm xi trở xuống TN1 53 10B2 0.0 0.0 1.9 5.7 13.2 20.8 47.2 62.3 90.6 100 ĐC1 53 10B7 0.0 0.0 22.6 45.3 49.1 64.2 75.5 81.1 100 100 TN2 45 10A1 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 2.2 6.7 26.7 84.4 100 ĐC2 45 10A4 0.0 0.0 2.2 4.4 11.1 17.8 31.1 53.3 97.8 100 TN3 45 10A4 0.0 0.0 0.0 0.0 4.4 26.7 55.6 80.0 93.3 100 ĐC3 45 10A7 0.0 4.4 4.4 11.1 13.3 44.4 71.1 91.1 100 100 TN4 45 10B2 0.0 0.0 0.0 2.2 11.1 24.4 37.8 71.1 86.7 100 ĐC4 45 10B3 0.0 6.7 13.3 28.9 40.0 51.1 62.2 77.8 93.3 100 Bảng 3.7. Kết quả học tập bài kiểm tra lần 2, lớp 10 theo loại TB, K, G Yếu – kém % Trung bình % Khá % Giỏi % Cặp lớp TN ĐC TN ĐC TN ĐC TN ĐC B2-B7 5.7 45.3 15.1 18.9 41.5 17.0 37.7 18.9 A1-A4 0.0 4.4 2.2 13.3 24.5 35.6 73.3 46.7 A4-A7 0.0 11.1 26.7 33.3 53.3 46.7 20.0 8.9 B2-B3 2.2 28.9 22.2 22.2 46.7 26.7 28.9 22.2 Bảng 3.8. Tổng hợp các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 2, lớp 10 Lớp x x m S V% t k 10B2 7.6 7.6  0.2 1.7 22.2 10B7 5.6 5.6  0.3 2.2 39.3 5.1 104 10A1 8.8 8.8  0.1 0.8 9.4 10A4 7.8 7.8  0.2 1.6 19.8 3.7 88 10A4 7.4 7.4  0.2 1.3 17.2 10A7 6.6 6.6  0.2 1.6 23.9 2.6 88 10B2 7.7 7.7  0.2 1.6 20.2 10B3 6.3 6.3  0.4 2.4 37.5 3.3 88 0 2 0 4 0 6 0 8 0 10 0 12 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN1 ĐC1 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN2 ĐC2 0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 120.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN3 ĐC3 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN4 ĐC4 Hình 3.2. Đồ thị đường lũy tích của các lớp 10 bài tốc độ phản ứng Nhận xét: - ĐTBC: x TN > x ĐC. - Đồ thị đường lũy tích: TN nằm bên phải và phía dưới ĐC. - Hệ số biến thiên V: VTN < VĐC. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT. Chọn α = 0,05 ta có t > tαk (tαk 1,67). BÀI: CÂN BẰNG HÓA HỌC (LỚP 10) Bảng 3.9. Kết quả và % HS đạt điểm xi trở xuống bài kiểm tra lần 3, lớp 10 Điểm xi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P/án SS Lớp Phân phối kết quả kiểm tra TN1 53 10B2 0 0 0 4 7 10 6 13 10 3 ĐC1 53 10B7 0 3 6 6 8 5 10 8 7 0 TN2 45 10A1 0 0 0 0 2 8 9 8 9 9 ĐC2 45 10A4 0 1 5 2 7 7 7 6 8 2 TN3 45 10A4 0 0 1 1 3 9 9 10 8 4 ĐC3 45 10A7 0 0 6 5 11 10 3 4 5 1 TN4 45 10B2 0 0 1 2 6 8 9 7 7 5 ĐC4 45 10B3 0 2 3 4 7 7 8 5 5 4 % học sinh đạt điểm xi trở xuống TN1 53 10B2 0.0 0.0 0.0 7.6 20.8 39.6 50.9 75.5 94.3 100 ĐC1 53 10B7 0.0 5.7 17.0 28.3 43.4 52.8 71.7 86.8 100 100 TN2 45 10A1 0.0 0.0 0.0 0.0 4.4 22.2 42.2 60.0 80.0 100 ĐC2 45 10A4 0.0 2.2 13.3 17.8 33.3 48.9 64.4 77.8 95.6 100 TN3 45 10A4 0.0 0.0 2.2 4.4 11.1 31.1 51.1 73.3 91.1 100 ĐC3 45 10A7 0.0 0.0 13.3 24.4 48.9 71.1 77.8 86.7 97.8 100 TN4 45 10B2 0.0 0.0 2.2 6.7 20.0 37.8 57.8 73.3 88.9 100 ĐC4 45 10B3 0.0 4.4 11.1 20.0 35.6 51.1 68.9 80.0 91.1 100 Bảng 3.10. Kết quả học tập bài kiểm tra lần 3, lớp 10 theo loại TB, K, G Yếu – kém % Trung bình % Khá % Giỏi % Cặp lớp TN ĐC TN ĐC TN ĐC TN ĐC B2-B7 7.6 28.3 32.1 24.5 35.9 34.0 24.5 13.2 A1-A4 0.0 17.8 22.2 31.1 37.8 28.9 40.0 22.2 A4-A7 4.4 24.4 26.7 46.7 42.2 15.6 26.7 13.3 B2-B3 6.7 20.0 31.1 31.1 35.6 28.9 26.7 20.0 Bảng 3.11. Tổng hợp các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 3, lớp 10 Lớp x x m S V% t k 10B2 7.1 7.1  0.2 1.7 23.9 10B7 5.9 5.9  0.3 2.1 35.7 3.1 104 10A1 7.9 7.9  0.2 1.5 19.2 10A4 6.5 6.5  0.3 2.1 32.6 3.7 88 10A4 7.4 7.4  0.2 1.6 22.0 10A7 5.8 5.8  0.3 1.9 32.8 4.2 88 10B2 7.1 7.1  0.3 1.8 25.3 10B3 6.4 6.4  0.3 2.2 34.0 1.8 88 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN1 ĐC1 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN2 ĐC2 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN3 ĐC3 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN4 ĐC4 Hình 3.3. Đồ thị đường lũy tích của các lớp 10 bài cân bằng hóa học Nhận xét: - ĐTBC: x TN > x ĐC. - Đồ thị đường lũy tích: TN nằm bên phải và phía dưới ĐC. - Hệ số biến thiên V: VTN < VĐC. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT. Chọn α = 0,05 ta có t > tαk (tαk 1,67). BÀI: ANKIN (LỚP 11) Bảng 3.12. Kết quả và % HS đạt điểm xi trở xuống bài kiểm tra lần 1, lớp 11 Điểm xi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P/án SS Lớp Phân phối kết quả kiểm tra TN5 50 11B2 0 1 0 6 5 5 5 17 8 3 ĐC5 50 11B3 0 4 5 8 9 7 9 6 2 0 TN6 45 11B2 0 0 4 4 4 5 7 6 9 6 ĐC6 45 11B4 0 2 4 6 6 9 5 5 7 1 TN7 45 11A11 0 0 0 3 6 4 8 9 8 7 ĐC7 45 11A4 0 1 3 8 4 4 6 14 3 2 TN8 45 11C1 0 0 0 0 2 7 3 8 10 15 ĐC8 45 11C2 0 0 2 6 6 9 5 5 7 5 % học sinh đạt điểm xi trở xuống TN5 50 11B2 0 2 2 14 24 34 44 78 94 100 ĐC5 50 11B3 0 8 18 34 52 66 84 96 100 100 TN6 45 11B2 0.0 0.0 8.9 17.8 26.7 37.8 53.3 66.7 86.7 100 ĐC6 45 11B4 4.4 13.3 26.7 40.0 60.0 71.1 82.2 97.8 100 100 TN7 45 11A11 0.0 0.0 0.0 6.7 20.0 28.9 46.7 66.7 84.4 100 ĐC7 45 11A4 0.0 2.2 8.9 26.7 35.6 44.4 57.8 88.9 95.6 100 TN8 45 11C1 0.0 0.0 0.0 0.0 4.4 20.0 26.7 44.4 66.7 100 ĐC8 45 11C2 0.0 0.0 4.4 17.8 31.1 51.1 62.2 73.3 88.9 100 Bảng 3.13. Kết quả học tập bài kiểm tra lần 1, lớp 11 theo loại TB, K, G Yếu – kém % Trung bình % Khá % Giỏi % Cặp lớp TN ĐC TN ĐC TN ĐC TN ĐC B2-B3 14.0 34.0 20.0 32.0 44.0 30.0 22.0 4.0 B2-B4 17.8 26.7 20.0 33.3 28.9 22.2 33.3 17.8 A11-A4 6.7 26.7 22.2 17.8 37.8 44.5 33.3 11.1 C1-C2 0.0 17.8 20.0 33.3 24.4 22.2 55.6 26.7 Bảng 3.14. Tổng hợp các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 1, lớp 11 Lớp x x m S V% t k 11B2 7.1 7.1  0.3 1.9 26.8 11B3 5.4 5.4  0.3 1.9 35.4 4.31 98 11B2 7.0 7.0  0.3 2.3 32.6 11B4 6.0 6.0  0.3 2.2 35.6 2.1 88 11A11 7.5 7.5  0.3 1.8 24.4 11A4 6.4 6.4  0.3 2.1 32.3 2.57 88 11C1 8.4 8.4  0.2 1.6 18.9 11C2 6.7 6.7  0.3 2.1 30.9 4.24 88 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN5 ĐC5 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN6 ĐC6 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN7 ĐC7 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN8 ĐC8 Hình 3.4. Đồ thị đường lũy tích của các lớp 11 bài ankin Nhận xét: - ĐTBC: x TN > x ĐC. - Đồ thị đường lũy tích: TN nằm bên phải và phía dưới ĐC. - Hệ số biến thiên V: VTN < VĐC. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT. Chọn α = 0,05 ta có t > tαk (tαk 1,67). BÀI: BENZEN (LỚP 11) Bảng 3.15. Kết quả và % HS đạt điểm xi trở xuống bài kiểm tra lần 2, lớp 11 Điểm xi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P/án SS Lớp Phân phối kết quả kiểm tra TN5 50 11B2 0 0 1 4 7 7 7 10 9 5 ĐC5 50 11B3 2 1 5 13 10 8 7 2 1 1 TN6 45 11B2 0 0 0 0 3 3 8 8 9 14 ĐC6 45 11B4 0 0 0 0 7 9 5 8 9 7 TN7 45 11A11 0 0 0 2 5 8 9 7 6 8 ĐC7 45 11A4 0 2 2 5 9 6 13 2 5 1 TN8 45 11C1 0 0 3 2 6 2 7 7 8 10 ĐC8 45 11C2 0 2 3 5 10 5 5 8 5 2 % học sinh đạt điểm xi trở xuống TN5 50 11B2 0 0 2 10 24 38 52 72 90 100 ĐC5 50 11B3 4 6 16 42 62 78 92 96 98 100 TN6 45 11B2 0.0 0.0 0.0 0.0 6.7 13.3 31.1 48.9 68.9 100 ĐC6 45 11B4 0.0 0.0 0.0 0.0 15.6 35.6 46.7 64.4 84.4 100 TN7 45 11A11 0.0 0.0 0.0 4.4 15.6 33.3 53.3 68.9 82.2 100 ĐC7 45 11A4 0.0 4.4 8.9 20.0 40.0 53.3 82.2 86.7 97.8 100 TN8 45 11C1 0.0 0.0 6.7 11.1 24.4 28.9 44.4 60.0 77.8 100 ĐC8 45 11C2 0.0 4.4 11.1 22.2 44.4 55.6 66.7 84.4 95.6 100 Bảng 3.16. Kết quả học tập bài kiểm tra lần 2, lớp 11 theo loại TB, K, G Yếu – kém % Trung bình % Khá % Giỏi % Cặp lớp TN ĐC TN ĐC TN ĐC TN ĐC B2-B3 10.0 42.0 28.0 36.0 34.0 18.0 28.0 4.0 B2-B4 0.0 0.0 13.3 35.6 35.6 28.9 51.1 35.6 A11-A4 4.4 20.0 28.9 33.3 35.6 33.3 31.1 13.3 C1-C2 11.1 22.2 17.8 33.3 31.1 28.9 40.0 15.6 Bảng 3.17. Tổng hợp các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 2, lớp 11 Lớp x x m S V% t k 11B2 7.1 7.1  0.3 1.9 26.4 11B3 5.1 5.1  0.3 1.8 36.4 5.5 98 11B2 8.3 8.3  0.3 1.7 20.6 11B4 7.5 7.5  0.3 2.0 26.3 2.0 88 11A11 7.4 7.4  0.3 1.8 23.9 11A4 6.1 6.1  0.3 1.9 31.1 3.47 88 11C1 7.5 7.5  0.3 2.2 29.1 11C2 6.2 6.2  0.3 2.1 34.4 2.87 88 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN5 ĐC5 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN6 ĐC6 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN7 ĐC7 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN8 ĐC8 Hình 3.5. Đồ thị đường lũy tích của các lớp 11 bài benzen Nhận xét: - ĐTBC: x TN > x ĐC. - Đồ thị đường lũy tích: TN nằm bên phải và phía dưới ĐC. - Hệ số biến thiên V: VTN < VĐC. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT. Chọn α = 0,05 ta có t > tαk (tαk 1,67). BÀI: ANCOL - PHENOL (LỚP 11) Bảng 3.18 Kết quả và % HS đạt điểm xi trở xuống bài kiểm tra lần 3, lớp 11 Điểm xi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 P/án SS Lớp Phân phối kết quả kiểm tra TN5 50 11B2 0 1 2 2 6 5 9 15 8 2 ĐC5 50 11B3 0 0 11 2 5 11 8 9 2 2 TN6 45 11B2 0 0 0 0 0 4 8 9 10 14 ĐC6 45 11B4 0 0 0 0 5 6 9 10 6 9 TN7 45 11A11 0 0 2 3 4 3 9 9 10 5 ĐC7 45 11A4 0 0 7 5 8 12 6 5 2 0 TN8 45 11C1 0 0 4 2 5 2 6 9 8 9 ĐC8 45 11C2 2 1 9 6 10 3 1 5 4 4 % học sinh đạt điểm xi trở xuống TN5 50 11B2 0 0 2 10 24 38 52 72 90 100 ĐC5 50 11B3 4 6 16 42 62 78 92 96 98 100 TN6 45 11B2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 8.9 26.7 46.7 68.9 100 ĐC6 45 11B4 0.0 0.0 0.0 0.0 11.1 24.4 44.4 66.7 80.0 100 TN7 45 11A11 0.0 0.0 0.0 4.4 15.6 33.3 53.3 68.9 82.2 100 ĐC7 45 11A4 0.0 4.4 8.9 20.0 40.0 53.3 82.2 86.7 97.8 100 TN8 45 11C1 0.0 0.0 6.7 11.1 24.4 28.9 44.4 60.0 77.8 100 ĐC8 45 11C2 0.0 4.4 11.1 22.2 44.4 55.6 66.7 84.4 95.6 100 Bảng 3.19. Kết quả học tập bài kiểm tra lần 3, lớp 11 theo loại TB, K, G Yếu – kém % Trung bình % Khá % Giỏi % Cặp lớp TN ĐC TN ĐC TN ĐC TN ĐC B2-B3 10.0 26.0 22.0 32.0 48.0 34.0 20.0 8.0 B2-B4 0.0 0.0 8.9 26.7 37.8 40.0 53.3 33.3 A11-A4 11.1 26.7 15.6 44.4 40.0 24.5 33.3 4.4 C1-C2 13.3 40.0 15.6 28.9 33.3 13.3 37.8 17.8 Bảng 3.20. Tổng hợp các tham số đặc trưng bài kiểm tra lần 3, lớp 11 Lớp x x m S V% t k 11B2 7.0 7.0  0.3 1.8 26.2 11B3 6.0 6.0  0.3 2.0 34.1 2.7 98 11B2 8.5 8.5  0.4 1.3 27.3 11B4 7.7 7.7  0.2 2.0 21.1 2.1 88 11A11 7.4 7.4  0.3 1.9 26.1 11A4 5.6 5.6  0.3 1.7 30.1 4.6 88 11C1 7.4 7.4  0.3 2.2 29.9 11C2 5.5 5.5  0.4 2.5 46.4 3.8 88 0 20 40 60 80 100 120 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN5 ĐC5 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN6 ĐC6 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN7 ĐC7 0.00 20.00 40.00 60.00 80.00 100.00 120.00 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 TN8 ĐC8 Hình 3.6. Đồ thị đường lũy tích của các lớp 11 bài ancol - phenol Nhận xét: - ĐTBC: x TN > x ĐC. - Đồ thị đường lũy tích: TN nằm bên phải và phía dưới ĐC. - Hệ số biến thiên V: VTN < VĐC. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT. Chọn α = 0,05 ta có t > tαk (tαk 1,67). Nhận xét chung Các kết quả thực nghiệm cho thấy kết quả học tập của học sinh các lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng, thể hiện: - ĐTBC của học sinh các lớp thực nghiệm đều cao hơn lớp đối chứng. - Đồ thị các đường lũy tích của lớp thực nghiệm luôn nằm bên phải và phía dưới các đường lũy tích của lớp đối chứng. - Tỷ lệ học sinh đạt điểm khá giỏi ở các lớp thực nghiệm cao hơn các lớp đối chứng. - Hệ số biến thiên V của lớp thực nghiệm luôn nhỏ hơn các lớp đối chứng, chứng tỏ độ phân tán quanh giá trị trung bình cộng của các lớp thực nghiệm nhỏ hơn nghĩa là chất lượng của các lớp thực nghiệm đồng đều hơn các lớp đối chứng. - Kiểm tra kết quả thực nghiệm bằng phép thử STUDENT Chọn α = 0,05 ta đều có t > tαk (tαk 1,67). Như vậy sự khác nhau về kết quả học tập giữa các lớp đối chứng và thực nghiệm do tác động của các phương án thực nghiệm là có ý nghĩa. Phân tích định tính kết quả thực nghiệm Tổng hợp kết quả kiểm tra kiến thức của học sinh, ý kiến nhận xét của các thầy cô giáo, chúng ta