Luận văn Thiết kế dạy học trực tuyến chương phương pháp toạ độ trong mặt phẳng - Hình học 10 THPT

hông tin cá nhân Sau khi đăng ký và kích hoạt tài khoản thành công, học viên có thể thay đổi, chỉnh sửa lại các thông tin cá nhân (họ tên, tỉnh, hình ảnh hiện hành,...) đã khai báo khi tạo lập tài khoản bất cứ lúc nào. Học viên thực hiện các bƣớc sau: Trƣớc tiên, học viên đăng nhập vào hệ thống, click chuột vào “Cập nhật hồ sơ cá nhân” phía bên trái cửa sổ. Tiếp theo, nhập đầy đủ thông tin cá nhân theo trình tự và click chuột vào nút “Cập nhật hồ sơ” ở cuối trang. Mỗi học viên chỉ đƣợc phép cập nhật hồ sơ của mình, ghi đúng họ và tên, địa chỉ e-mail, nơi sinh, quốc tịch,… nhƣ đã đăng ký với GV. Sau khi cập nhật hồ sơ xong, HS click vào nút “Lưu những thay đổi”. Ta có cửa sổ hiện ra nhƣ hình 2.7: Hình 2.7. Giao diện cập nhật hồ sơ cá nhân của học viên Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 43 Một cửa sổ thông báo từ hệ thống “Mọi thay đổi đã được sao lưu” sẽ hiện ra và quá trình cập nhật hồ sơ của học viên đã thành công. 2.1.2.4. Điều hành khoá học 1) Thiết lập các thông tin cho khoá học: GV cần thiết lập các thông tin sau cho khoá học: Tên đầy đủ của môn học (Hình học 10 –Chƣơng 3 – Phƣơng pháp toạ độ trong mặt phẳng), tên rút gọn (chƣơng 3), tóm tắt về khoá học, thời gian bắt đầu và kết thúc khoá học, học viên bắt buộc đăng ký với GV hoặc đăng nhập nhƣ khách,... Sau đó, click vào nút “Lưu những thay đổi”. Hình 2.8 minh họa giao diện soạn thảo các thiết lập khóa học: Hình 2.8. Giao diện soạn thảo các thiết lập cho khóa học 2) Quản lý học viên: Mục đích để quản lý học viên trong khoá học, quản lý các học viên của khóa học theo nhóm mà GV đã phân loại. Nếu khóa học bắt buộc các HS phải Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 44 đăng ký kết nạp vào khóa học thì mục này cho phép GV quản lý đƣợc danh sách các HS của mình. Các thao tác thực hiện nhƣ sau: Kết nạp, huỷ kết nạp học viên: Từ cửa sổ chính của khoá học, click chuột vào mục “Các học viên” (Assign roles) ở phía bên trái của sổ. Trang kết nạp, hủy kết nạp học viên có dạng nhƣ hình 2.9: Hình 2.9. Giao diện cửa sổ kết nạp học viên Ta có thể kết nạp các học viên hoặc loại bỏ học viên nào đó không đủ điều kiện tham gia khoá học bằng cách chọn tên học viên rồi chọn mũi tên sang chiều tƣơng ứng. Quản lý học viên khoá học theo nhóm: Trong quá trình giảng dạy và qua các bài kiểm tra, GV có thể phân loại HS theo từng nhóm nhằm thực hiện dạy học phân hoá. Mỗi nhóm HS sẽ thực hiện các nhiệm vụ cụ thể mà GV giao cho. Đây là chức năng rất quan trọng giúp GV xây dựng các chiến lƣợc sƣ phạm cho HS khá giỏi và HS yếu kém. Kết nạp thành viên tiềm năng vào khoá học Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 45 Quản lý học viên khoá học theo nhóm thực hiện nhƣ sau: Từ cửa sổ của khoá học, click vào mục “Các nhóm” ở phía bên trái cửa sổ. Trang các nhóm học viên hiện ra sẽ có dạng nhƣ hình 2.10. Hình 2.10. Nhóm học sinh giỏi của khóa học Tại đây, GV có thể thêm bớt các nhóm, kết nạp thành viên cho từng nhóm dựa vào kết quả học tập của HS, xem thông tin chi tiết về thành viên của mỗi nhóm. Quản lý theo danh sách lớp: Từ giao diện cửa sổ chính của khoá học tƣơng ứng, click vào mục “Danh sách lớp” ở phía bên trái cửa sổ. Khi đó cửa sổ cho phép quản lý học viên theo danh sách lớp hiện ra sẽ có dạng nhƣ hình 2.11. Kết nạp các thành viên vào nhóm HS giỏi Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 46 Hình 2.11. Giao diện quản lý học viên theo danh sách lớp Từ cửa sổ này, GV có thể quản lý hoạt động của học viên tham gia khoá học. Từ danh sách lớp, GV có thể tìm hiểu thông tin của từng cá nhân, theo dõi quá trình học tập của học viên, GV có thể biết đƣợc HS đã tham gia những hoạt động gì (khoảng thời gian học, tham gia diễn đàn thảo luận vấn đề gì, chat với ai, đọc nội dung gì, trả lời câu hỏi nào và kết quả ra sao). 3) Sao lƣu khoá học: Mục đích của sao lƣu khoá học là lƣu lại toàn bộ thông tin, dữ liệu của một khoá học dƣới dạng file nén. Các thao tác để thực hiện sao lƣu khóa học nhƣ sau: Trƣớc hết, chúng ta chọn khoá học mà GV hay nhà quản trị cần sao lƣu. Sau đó, chọn các thông tin sao lƣu về khoá học theo mẫu rồi click vào nút “Tiếp tục”. Nhập tiêu đề file lƣu trữ rồi tiếp tục chọn theo mẫu ở hình 2.12. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 47 Hình 2.12. Giao diện sao lưu khóa học Đến đây, quá trình sao lƣu đã hoàn tất. Để xem toàn bộ các sao lƣu đã đƣợc thực hiện, click vào nút “Tiếp tục” để chuyển sang cửa sổ khác. 2.1.2.5. Quản lý điểm học viên Mục đích quản lý điểm học viên là giúp GV nắm bắt đƣợc điểm số của học viên trong các lần thi để từ đó phân loại và đánh giá kết quả học tập của các học viên. Các thao tác thực hiện nhƣ sau: Từ giao diện cửa sổ khoá học, click vào mục “Điểm” ở phía bên trái cửa sổ, một cửa sổ mới hiển thị điểm số đến thời điểm hiện tại của học viên của khoá học nhƣ hình 2.13. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 48 Hình 2.13. Kết quả bài thi của học viên Điểm số của các học viên trong danh sách này có đƣợc từ việc tổng hợp kết quả các bài tập, bài thi,... do hệ thống thực hiện sau khi học viên làm bài theo thang điểm mà GV đã xây dựng ứng với mỗi câu hỏi của đề thi. Từ đó, GV có thể đánh giá đƣợc quá trình học tập của học viên trong một khoảng thời gian nào đó. GV có thể tải bảng điểm của các học viên về dƣới dạng Exel hoặc dƣới dạng định dạng văn bản bằng cách click vào nút “Tải xuống dưới dạng Exel” và “Tải xuống dưới dạng văn bản tương ứng”. 2.1.2.6. Làm việc với các tài nguyên của khoá học Việc đầu tiên GV muốn làm khi tạo một khoá học trên Moodle là thêm vào một số nội dung. Hai công cụ đầu tiên là “Soạn thảo một trang văn bản” và “Soạn thảo một trang web”, có thể sử dụng để phát triển nội dung trong Moodle. Hai công cụ tiếp theo là “Liên kết tới một file hoặc một trang web” và “Hiển thị một thư mục” đƣợc dùng để quản lý nội dung đƣợc phát triển trong các chƣơng trình khác nhau, nhƣ Word hay PowerPoint. 1) Quản lý tài nguyên là trang văn bản Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 49 Để tạo một trang văn bản ta click vào nút “Bật chế độ chỉnh sửa”. Từ mục “Thêm một tài nguyên” chọn “Soạn thảo một trang văn bản”. Hình 2.14 minh họa giao diện quản lý tài nguyên khóa học: Hình 2.14. Giao diện quản lý tài nguyên khoá học của giáo viên Nhập tên trang văn bản vào trƣờng “Tiêu đề”, viết tóm tắt về trang trong trƣờng “Tổng kết”, thêm nội dung văn bản trong trƣờng “Nội dung văn bản”. Trong trƣờng “Định dạng” chọn các định dạng sau đây: Định dạng tự động Moodle: Sự định dạng này là tốt nhất khi GV đang dùng mẫu web thông thƣờng. Khi ghi lại trang văn bản, Moodle sẽ làm một số việc để tự động định dạng trang văn bản. Định dạng văn bản thuần tuý và định dạng HTML: Sự định dạng này là hữu ích khi cần đến một số mã hoá hoặc HTML mà GV muốn để hiển thị chính xác những gì mình đã viết. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 50 2) Quản lý tài nguyên là trang web Việc thêm một trang văn bản thuần tuý tới Moodle không phải là cách duy nhất để thêm nội dung. Với Moodle, GV có thể dễ dàng dùng trình soạn thảo để tạo tài liệu có thể hiển thị đƣợc trong bất kỳ một trình duyệt web nào. Để thêm nội dung vào trang web, click vào phần “Soạn thảo một trang web”, sau đó nhập tên trang web, tóm tắt về trang web và viết nội dung trang web theo mẫu đã có sẵn. 3) Tạo một liên kết tới file hoặc trang web khác Mặc dù khá dễ dàng để đƣa ra một nội dung trong Moodle, nhƣng GV cũng có thể tải lên bất kỳ một file nào đó. Tất cả những gì cần làm là chắc chắn rằng các học viên có thể truy cập đƣợc với phần mềm thích hợp có trong máy tính của họ. Mỗi lần thêm vào một file, GV có thể dễ dàng bổ sung nó vào tài nguyên cho học viên của mình nhƣ: tải một file nào đó, ví dụ hƣớng dẫn sử dụng các phần mềm toán học Maple, Geometry Cabri, GeoSpacw, Skethpad,… hoặc các tài liệu học tập khác để HS có thể download; liên kết tới các kho thông tin tham khảo khác hoặc các trang web tìm kiếm,… giúp HS dễ dàng hơn trong việc thu nhận các thông tin và kiến thức từ khoá học. 4) Quản lý và cập nhật nội dung Mỗi lần GV tải các file lên, chúng sẽ đƣợc cất giữ trong vùng files. Khi tạo liên kết tới một file, GV cất giữ file trong vùng files và tạo một đƣờng liên kết cho học viên để truy cập tới nó. Để truy cập vùng files: click vào liên kết files trong khối “Các tài liệu”. Mỗi file sẽ đƣợc tải lên và một thƣ mục file có một ô tích ở bên cạnh. GV có thể chọn một hoặc nhiều file và sau đó di chuyển hoặc lƣu trữ chúng bằng cách sử dụng các công cụ trong menu ở bên trái danh sách các file: Các file đƣợc lựa chọn, di chuyển tới một danh mục khác, việc xoá file, tạo một file nén dạng zip (đây là một cách dễ dàng để tạo một file nén hoặc tạo một tập hợp các tài liệu, cũng nhƣ tất cả các hình ảnh của bài giảng. Mỗi lần làm việc nén đƣợc tạo ra và di chuyển tới máy tính, GV cần giải nén nó và truy cập nội dung bên trong. Nếu muốn tải file nén về, học viên cần có các công cụ giải nén nhƣ WinZip, MacZip,… Moodle có xây dựng tiện ích nén cho phép ta giải nén vào vùng file đã đƣợc chọn). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 51 5) Quản lý tài nguyên là các gói SCORM (gói bài giảng) Trong khóa học, quản lý tài nguyên gói bài giảng này thuộc quyền của GV giảng dạy, cho phép họ cách thức soạn thảo (GV có thể chọn các phần mềm thiết kế bài giảng điện tử thích hợp có thể xuất ra theo tiêu chuẩn SCORM). Sau đây là các bƣớc để tạo ra một SCORM: Bƣớc 1: Chọn SCORM từ menu thả xuống “Thêm một hoạt động”. Hoặc trong mục SCORM đƣợc thiết lập bên trái cửa sổ chính của khoá học. Bƣớc 2: Nhập tên của gói tin trong trƣờng “Tiêu đề” và thông tin trong vùng “Tổng kết”. Giao diện hiện ra nhƣ hình 2.15: Hình 2.15. Giao diện các trang tài lệu Bƣớc 3: Click chọn nút “Chọn tải lên một file” để mở vùng files của khoá học. Định vị gói SCORM đã đƣợc nén. Bƣớc 4: Click vào “Lựa chọn” của gói tin và “Lưu những thay đổi” để hoạt động của gói SCORM đƣợc hiển thị. Lựa chọn gói SCORM Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 52 2.1.2.7. Làm việc với các hoạt động của khoá học 1) Tạo lập và quản lý diễn đàn: Moodle có 3 kiểu diễn đàn chính, học viên chỉ có thể viết một chủ đề trong một diễn đàn. Mỗi một học viên trong lớp chỉ có thể tạo một chủ đề. Điều này hữu ích khi mỗi ngƣời cần viết một nhiệm vụ hay một câu hỏi. Mỗi một chủ đề sau đó có thể có nhiều bài viết trả lời và có thể có nhiều chủ đề trong diễn đàn. Cách tạo lập một diễn đàn: Click vào phần “Diễn đàn” trong giao diện chính của khoá học và thiết lập các thông tin cần thiết ở cửa sổ tiếp theo (GV có thể tạo sẵn một số chủ đề hƣớng tới các kiến thức cần bổ sung cho môn học để HS có thể tham gia và phúc đáp các vấn đề trên diễn đàn đó hoặc có thể phân công chủ đề thảo luận cho từng nhóm). Hình 2.16 minh họa giao diện hƣớng dẫn HS vào diễn đàn trao đổi các vấn đề về phƣơng trình đƣờng thẳng: Hình 2.16. Giao diện diễn đàn trao đổi của học sinh Click vào một trong các chủ đề trong diễn đàn để trao đổi Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 53 Quản lý diễn đàn: Mỗi lần tạo diễn đàn, GV phải quản lý nó trong suốt quá trình hoạt động (có thể yêu cầu HS tạo các chủ đề thảo luận). Lƣu trữ diễn đàn: Mỗi lần diễn đàn quá dài, GV có thể muốn cất giữ chúng và bắt đầu lại cuộc đàm thoại với một bản tóm tắt. Trong khi không có công cụ cho việc xây dựng những kho lƣu trữ thì với Moodle, GV có thể dễ dàng thiết lập để tạo một kho cất giữ những phiên thảo luận trƣớc đó. 2) Tạo lập và quản lý phòng chat Để sử dụng công cụ chat, GV cần tạo một phòng chat cho mình và cho các học viên. Sau đó thiết lập thời gian khi mọi ngƣời đăng nhập và gặp gỡ trong phòng chat. GV cần tạo một phiên cho toàn bộ quá trình hoặc lặp lại các phiên cho nhiều cuộc gặp gỡ. Để tạo một phiên chat ta thực hiện nhƣ sau: Trong cửa sổ chính của khoá học, ta chọn mục “Thêm một hoạt động”, tìm hoạt động “Chat” và thiết lập các thông tin cần thiết cho phòng chat. Khi đó giao diện của phòng chat trực tuyến nhƣ hình 2.17. Hình 2.17. Giao diện phòng chat trực tuyến 3) Tạo lập và quản lý các nhiệm vụ (bài tập về nhà) Click liên kết sau để vào phòng chat Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 54 So sánh một số công cụ mà chúng ta đã xem xét thì thấy rằng việc tạo lập một nhiệm vụ là khá dễ dàng. Về cơ bản, GV mô tả nhiệm vụ của HS bằng cách đƣa ra các bài tập (có thể thực hiện theo nhóm). GV thiết lập thời hạn nộp bài tập để hệ thống thông báo đến cho HS, đồng thời GV thiết lập điểm số cho việc hoàn thành các bài tập này. Giáo viên ra các bài tập về nhà cho HS học tập đƣợc thể hiện ở hình 2.18. Hình 2.18. Nội dung bài tập về nhà cho HS. 2.1.2.8. Làm việc với bài thi trực tuyến Có hai cách để GV có thể tạo ra các bài thi trực tuyến: Cách 1: GV có thể biên soạn bộ câu hỏi cho đề thi bằng một số phần mềm soạn câu hỏi (Hot Potatoes, Quiz Lab, Question Tools, QuestionMark, Easy Test Maker, Violet,…), sau đó tải lên hệ thống của Moodle theo các chuẩn tƣơng ứng (SCORM, Hot Potatoes,…). Cách 2: GV có thể soạn thảo trực tiếp trên hệ thống quản lý “Đề thi”của Moodle. Chọn phần các câu hỏi. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 55 GV phải chọn một danh mục để chứa các câu hỏi mà mình muốn soạn thảo cho bài thi. Trong mỗi bài thi có thể có rất nhiều loại câu hỏi khác nhau. Để lựa chọn câu hỏi, GV vào mục “Tạo câu hỏi mới” để soạn các loại câu hỏi nhƣ sau: câu hỏi đúng sai, câu hỏi trả lời ngắn, câu hỏi đa lựa chọn, câu hỏi nhiều câu trả lời, câu hỏi ghép đôi,… Hình 2.19 minh họa giao diện soạn thảo bộ đề thi kiểm tra trắc nghiệm khách quan: Hình 2.19. Giao diện soạn thảo đề kiểm tra trắc nghiệm Sau khi soạn xong bộ câu hỏi cho đề thi, GV chuyển sang phần thiết lập các thông số đánh giá cho đề thi: điểm số cho từng câu, đƣa ra đáp án và phản hồi cho câu hỏi đó khi HS kết thúc bài thi,… Đặc biệt đối với các câu hỏi có thể có nhiều phƣơng án đúng, GV có thể thiết lập điểm số tƣơng ứng nếu HS lựa chọn một phƣơng án nào đó. Điều này hạn chế đƣợc thiệt thòi khi HS trả lời câu hỏi mặc dù không giống hệt đáp án của GV nhƣng về ý tƣởng thì chấp nhận đƣợc, khi đó HS vẫn có đƣợc một điểm số nào đó. Hình 2.20 minh họa hình ảnh bài kiểm tra trắc nghiệm 15 phút khi HS học xong bài 1: Phƣơng trình đƣờng thẳng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 56 Hình 2.20. Bài kiểm tra trắc nghiệm 15 phút 2.2. Xây dựng bài giảng điện tử cho hệ thống E-Learning 2.2.1. Quy trình xây dựng một bài giảng điện tử Trong điều kiện hiện nay, với sự phát triển vƣợt bậc của khoa học, công nghệ, đặc biệt là CNTT, do đó việc ứng dụng CNTT vào đổi mới quá trình dạy học đang phát triển mạnh mẽ và đã đạt đƣợc những hiệu quả giáo dục rất to lớn. Một trong những yếu tố thành công là xuất hiện những phần mềm dạy học có chất lƣợng cao. Tuy nhiên, hiện nay việc phát triển những phần mềm này còn có nhiều khó khăn và chƣa đạt đƣợc hiệu quả cao. Quy trình xây dựng phần mềm dạy học từ nội dung giáo trình, sách giáo khoa đến bản thiết kế và cài đặt đƣợc tách biệt thành hai giai đoạn, giai đoạn đầu đƣợc thực hiện bởi những GV có kinh nghiệm sƣ phạm, sản phẩm của giai đoạn này là các bản thiết kế của phần mềm. Giai đoạn tiếp theo là cài đặt, những chuyên gia CNTT sẽ chuyển bản thiết kế thành chƣơng trình. Quá trình dạy học là những hoạt động giao tiếp giữa thầy và trò. Trong các hoạt động giao tiếp đó thầy có hoạt động dạy, trò có hoạt động học. Mục Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 57 tiêu của quá trình này là một lƣợng kiến thức xác định đƣợc chuyển từ ngƣời thầy sang học trò [11]. Các yếu tố chủ yếu có tác động vào quá trình dạy học bao gồm: Nội dung, mục đích, môi trƣờng dạy học, đối tƣợng HS, phƣơng tiện dạy học và PPDH. Trong những yếu tố này thì 5 yếu tố đầu tiên là những yếu tố khách quan và có vai trò quyết định đến sự hình thành của PPDH. ND: Nội dung MĐ: Mục đích MT: Môi trƣờng HS: Đối tƣợng học PT: Phƣơng tiện PP: Phƣơng pháp Sơ đồ 2.2. Các yếu tố tác động vào quá trình dạy học Việc chƣơng trình hóa quá trình dạy học bắt nguồn từ tƣ tƣởng của giải thuật. Chúng ta coi quá trình dạy học là một bài toán xác định, nội dung của quá trình này đƣợc chia nhỏ thành những lƣợng tri thức sao cho việc truyền đạt nó đƣợc thực hiện bởi một hoặc một vài thao tác của thầy và trò. Nhƣ vậy bài toán dạy học đƣợc giải quyết bởi việc thực hiện một dãy các thao tác xác định, mỗi thao tác này có kết quả xác định là chuyển một lƣợng tri thức từ thầy sang trò. Theo tác giả Nguyễn Vũ Quốc Hƣng “Môđun dạy học bao gồm một lƣợng kiến thức (đủ nhỏ nhƣ đã nói ở trên), các thao tác của thầy để truyền thụ, các hoạt động học của trò và hoạt động đánh giá xác định kết quả lĩnh hội tri thức của học trò” [12]. Nhƣ vậy, nếu ta ký hiệu M là quá trình dạy học một lƣợng kiến thức N. Lƣợng kiến thức N đƣợc chia nhỏ thành các lƣợng kiến thức N1, N2,…, Nk. Và ký hiệu Mi là môđun dạy học lƣợng kiến thức thứ Ni. Ni: Nội dung các kiến thức cần truyền đạt và mục đích, kỹ năng cần đạt đƣợc qua môđun này. PP ND MĐ PT MT HS Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 58 Ti: Tập các thao tác của thầy bao gồm nêu vấn đề, diễn giảng, viết bảng, trình diễn kiến thức, mô phỏng tri thức để truyền đạt Ni. Hi: Tập các hoạt động của học trò (quan sát, ghi nhớ, tƣơng tác với các nhiệm vụ của thầy giao,…) tƣơng ứng với các thao tác của thầy để chủ động tiếp nhận kiến thức Ni. Qi: Bài tập đánh giá sự lĩnh hội của học trò: Mi = Ni + Ti + Hi + Qi Có thể minh hoạ bằng sơ đồ sau: Sơ đồ 2.3. Các thành phần của môđun dạy học Lƣợc đồ dạy học là quy định tiến trình thực hiện các môđun dạy học để thực hiện M, thông thƣờng tiến trình này là tuyến tính, tiến trình có thể rẽ nhánh nếu chúng ta xem xét đến đối tƣợng HS. M = M1 --> M2 --> …--> Mi --> Mi+1 --> Mk hoặc M = M1 --> …--> Mi --> Mi+1 --> …--> Mt -->… --> Mk Kịch bản (hay là giáo án chƣơng trình hoá) là sự mô tả các môđun dạy học và xác định tiến trình thực hiện các môđun đó. Kịch bản thể hiện tất cả chiến lƣợc sƣ phạm của ngƣời thầy. Sơ đồ của việc tổ chức dạy học theo chƣơng trình hóa nhƣ sau: Sơ đồ 2.4. Tổ chức quá trình dạy học Môđun dạy học Kiến thức Tập các thao tác của GV Tập các hoạt động của HS Đánh giá lĩnh hội Bài học GV Tài liệu + chƣơng trình hoá Kịch bản HS Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 59 2.2.2. Các tiêu chí xây dựng một bài học trong Lectora cho E-Learning Lectora là một phần mềm dạy học mang nội dung của một khoá học trực tuyến, có khả năng tƣơng tác với HS và tuân theo các chuẩn của E-Learning. Nó chứa đựng toàn bộ kế hoạch cũng nhƣ kịch bản dạy học của GV nhằm cung cấp kiến thức cho HS. 2.2.2.1. Yêu cầu chung của một bài học trong Lectora 1) Các tiêu chí cần thiết: 1. Thể hiện rõ ràng mục tiêu học tập. 2. Thể hiện những điều kiện tiên quyết khi tham gia khoá học. 3. Có những thông tin mô tả tóm tắt về nội dung bài học. 4. Cấu trúc rõ ràng, lôgíc. 5. Có nội dung chính xác, phù hợp với mục tiêu học tập. 6. Đảm bảo HS biết bắt đầu từ đâu, tiến trình học tập nhƣ thế nào, trong điều kiện học tập ra sao. 7. Việc học tập của HS đƣợc thể hiện phần lớn thông qua các hoạt động cụ thể. 8. Đảm bảo tính tƣơng tác với nội dung, cho phép trải nghiệm để hình thành một số kỹ năng điển hình. 9. Đầy đủ tài liệu tham khảo; tài nguyên học tập đa dạng, hợp lý. 10. Phù hợp với chuẩn SCORM 1.2 hoặc SCORM 2004. 2) Các tiêu chí đánh giá tƣơng đối: 1. Giao diện thân thiện, dễ sử dụng, thuận tiện khi duyệt qua nội dung học tập. 2. Thể hiện mối quan hệ giữa học tập qua bài học trong Lectora với các hình thức học tập khác. 3. Tích hợp lý luận dạy học hiện đại nhằm phát huy tối đa tính tích cực, chủ động, sáng tạo của HS. 4. HS có thể tự đánh giá mức độ tiến bộ trong quá trình học tập. 5. Giúp cho HS hoàn thành đƣợc những bài tập vận dụng. 2.2.2.2. Định hướng cấu trúc của một bài học trong Lectora Bài học trong Lectora đƣợc xây dựng dựa trên những quy ƣớc sau đây: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 60 - Một bài học đƣợc hiểu nhƣ một chƣơng của cuốn sách (chapter) - Một bài học là tập hợp một hoặc nhiều phần (sections). - Một phần bao gồm tập hợp một hay nhiều trang (page). - Trong một trang có các chủ đề học tập. Một hoạt động học tập có thể là sự kết hợp của nhiều hành động, động tác nhƣ: Đọc một đoạn văn bản, nhìn và quan sát một hình ảnh, lắng nghe một âm thanh, quan sát một hoạt hình, thí nghiệm, thực hành ảo, mô phỏng hay một vài hƣớng dẫn để thực hiện các bài tập,…nhằm giúp HS lĩnh hội đƣợc kiến thức, kỹ năng trong hành động. Có rất nhiều cách để thể hiện cấu trúc của một khoá học, dƣới đây là một ví dụ về cấu trúc của một khoá học gồm 4 nội dung chính:  Thông tin chung về khoá học: Phần này thể hiện những thông tin cơ bản về khoá học. Những nội dung này đƣợc HS tham khảo đầu tiên khi bắt đầu khoá học. Trên cơ sở đó, một bức tranh tổng thể về khoá học đƣợc hình thành, bao gồm các thông tin sau: Tên khoá học, ngƣời xây dựng, mục tiêu tổng quát, mô tả tóm tắt nội dung, thông tin đánh giá, cấu trúc các chƣơng - bài - mục, sự phối hợp giữa hoạt động học tập này với các hình thức khác, thông tin về bản quyền.  Hƣớng dẫn học tập: Khác với cuốn sách điện tử (e-book), nội dung bài học trong Lectora đƣợc thiết kế giúp cho HS thực hiện theo những hƣớng dẫn, tham gia vào các hoạt động học tập một cách tối ƣu. Trên cơ sở đó, đảm bảo tính hiệu quả cao khi HS tự lực học tập với nó. Nội dung có thể bao gồm những thông tin sau: Giới thiệu về giao diện, cách thức di chuyển giữa các nội dung, ý tƣởng sƣ phạm của bài học trong Lectora, hƣớng dẫn cụ thể một số hoạt động học tập, thông tin về kế hoạch học tập.  Nội dung khóa học: Nội dung chính của bài học trong Lectora đƣợc thiết kế thông qua các hoạt động: Đọc, viết, làm các bài tập hoặc quan sát một hình ảnh, lắng nghe một âm thanh,…  Tài liệu tham khảo chung: Bao gồm các tài liệu tham khảo dƣới dạng in ấn và các tài liệu tham khảo trên mạng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 61 2.2.3. Biên soạn bài giảng điện tử tuân theo chuẩn SCORM/AICC phần phương pháp tọa độ trong mặt phẳng- hình học 10 Để soạn thảo bài giảng điện tử và xuất ra theo chuẩn SCORM ta có thể lựa chọn nhiều phần mềm soạn thảo, tuy nhiên, trong luận văn này, chúng tôi xây dựng bài giảng dựa trên phần mềm Lectora, vì đây là phần mềm đơn giản, có nhiều điểm tƣơng đồng với PowerPoint và là phần mềm có mã nguồn mở, đang đƣợc phát triển bởi các dự án E-Learning trên thế giới và hoàn toàn miễn phí. Dựa vào nội dung chƣơng 3 -Phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng - hình học 10 mà GV thiết kế, xây dựng chiến lƣợc sƣ phạm để khai thác đƣợc hết các chức năng của phần mềm và tạo ra các tƣơng tác cho HS trong quá trình tham gia khoá học trực tuyến trên trang web thử nghiệm: Chƣơng 3- Phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng - hình học 10 không chỉ cung cấp cho HS công cụ mới để nghiên cứu hình học, mà còn giúp cho HS làm quen với một phƣơng pháp tƣ duy mới: Tƣ duy hình học bằng những con số, tìm hiểu tính chất của các đƣờng thẳng, đƣờng tròn, đƣờng elip thông qua phƣơng trình của chúng. Phƣơng pháp tọa độ cho phép tiếp cận những kiến thức toán học phổ thông một cách nhanh chóng, tổng quát, đôi khi không cần đến hình vẽ. mặt khác, chúng có tác dụng tích cực phát triển tƣ duy trừu tƣợng, năng lực phân tích, tổng hợp,...Phƣơng pháp tọa độ trong mặt phẳng đƣợc đƣa vào chƣơng trình hình học lớp 10 giúp HS sớm tiếp cận với một phƣơng pháp tƣ duy hiện đại mang tính khoa học cao, giúp cho HS có thêm những công cụ mới để suy luận và tƣ duy một cách chặt chẽ và chính xác, tránh đƣợc hiểu lầm do trực giác mang tới. Việc sử dụng phƣơng pháp tọa độ góp phần mở rộng nhãn quan toán học, góp phần phát triển năng lực giải toán cho HS, tạo cho HS làm quen với việc giải các bài toán hình học bằng phƣơng pháp đại số. Từ đó HS thấy đƣợc tính thống nhất của toán học về các phép toán đại số và các cấu trúc đại số và các ứng dụng của nó trong thực tiễn đời sống. Chƣơng này gồm các bài sau: Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 62 Bài 1 – Phƣơng trình đƣờng thẳng Gồm các nội dung: Véc tơ chỉ phƣơng của đƣờng thẳng, phƣơng trình tham số của đƣờng thẳng, véc tơ pháp tuyến của đƣờng thẳng, phƣơng trình tổng quát của đƣờng thẳng, vị trí tƣơng đối của đƣờng thẳng, góc giữa hai đƣờng thẳng, công thức tính khoảng cách từ một điểm đến một đƣờng thẳng. Do vậy, ở bài này ngoài phần đƣa ra nội dung lý thuyết, ví dụ minh họa, chúng ta có thể tạo ra