Luận văn Thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi tại thành phố Cà Mau

h cực và cách làm tích hợp của giáo viên tại trường mầm non. Để khắc phục thực trạng trên chúng ta phải đi từ nguyên nhân của 69 nó và điều này cũng rất được các cấp quản lí quan tâm, tuy nhiên trên thực tế thực trạng hiểu biết và khả năng vận dụng của giáo viên vẫn chưa được khắc phục, chúng tôi cho rằng cần có sự kết hợp giữa những biện pháp chúng ta vẫn làm từ khi đổi mới đến nay với một biện pháp mới. Đứng ở góc độ một tác giả đang nghiên cứu về lí luận dạy học của Lilian Katz cụ thể là “Mô hình dạy học theo dự án”, chúng tôi nhận thấy có thể sử dụng mô hình dạy học theo dự án dưới dạng một công cụ dạy học, thông qua dạy học theo dự án giáo viên và cán bộ quản lí sẽ dễ dàng hiểu về dạy học lấy trẻ làm trung tâm và dạy học tích hợp. Đồng thời, áp dụng dạy học theo dự án vào thực hiện chương trình giáo dục mầm non 2009 sẽ giúp giáo viên làm tích hợp cho đúng với bản chất của tích hợp, dạy học theo dự án sẽ là người bạn giúp giáo viên thực hiện mục tiêu đổi mới dễ dàng và đúng nhất. Từ những phân tích trên chúng tôi mạnh dạn lên kế hoạch cho một quá trình thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án với trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi nhằm đánh giá tính khả thi và hiệu quả của mô hình với mục tiêu chương trình giáo dục mầm non trong điều kiện giáo dục mầm non tại thành phố Cà Mau. Kết quả thử nghiệm sẽ là câu trả lời thuyết phục nhất về sự phù hợp của mô hình, đây là việc làm rất ý nghĩa và chúng tôi hy vọng về sự thành công và tính ứng dụng cao của nó. 70 Chương 3. THỬ NGHIỆM MÔ HÌNH DẠY HỌC THEO DỰ ÁN VỚI TRẺ MẪU GIÁO 5 – 6 TUỔI TẠI THÀNH PHỐ CÀ MAU 3.1. Bối cảnh thử nghiệm Đề tài được tiến hành thử nghiệm tại trường mầm non Ánh Dương thuộc phường 1 thành phố Cà Mau. Trường được thành lập năm 2010, với diện tích khoảng 3448 m2, vì mới thành lập nên cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn, tuy nhiên sau 3 năm hoạt động trường đã đạt được nhiều thành tích và được công nhận trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1 (31/01/2013). Hiện nay trường có 7 lớp học với hơn 350 trẻ, trường có 1 hiệu trưởng, 1 hiệu phó, 1 tổ trưởng chuyên môn và 14 giáo viên chuyên ngành mầm non, trong đó có 11 giáo viên trình độ đại học và 4 giáo viên đang học đại học liên thông. Từ khi nhà trường được công nhận đạt chuẩn quốc gia, cơ sở vật chất bắt đầu được quan tâm đầu tư nhiều hơn. Trường có đầy đủ các phòng chức năng, trang thiết bị cần thiết cho công tác chuyên môn, ngoài ra trường có hệ thống mạng internet và có wifi sử dụng trong phạm vi toàn trường. Đối với các phòng học, mỗi phòng đều có tivi, đầu đĩa, máy vi tính, hệ thống đèn điện, quạt máy và các đồ dùng đồ chơi cần thiết phục vụ cho hoạt động dạy và học. Về không gian chơi ngoài lớp học, trường có sân chơi thoáng, rộng, khoảng sân ở cổng chính có phân khu trồng hoa, cây kiểng và rau ăn củ (bầu, mướp). Phía cổng phụ có phân khu trồng các loại rau ăn lá (rau muống, cải xanh, rau dền, mồng tơi), ngoài ra sân trường còn có trồng đu đủ, một số loài hoa, chậu sen và chậu cá vàng. Đối với lớp thử nghiệm, chúng tôi lựa chọn thử nghiệm tại lá 2, lớp có 35 trẻ, trong đó có 22 nữ. Đây là lớp do cô tổ trưởng chuyên môn phụ trách cùng một giáo viên khác mới về trường được một năm (1 giáo viên trình độ cao đẳng và 1 đại học). Về đặc điểm trẻ lớp thử nghiệm, cho nên chúng tôi có trao đổi cùng cô giáo phụ trách lớp để tìm hiểu, được biết: đa phần trẻ là con của công nhân và nông dân, gia đình chủ yếu làm ruộng và làm vuông, cả lớp chỉ có 4 trẻ là con của công nhân viên chức, có 26 trẻ chưa qua lớp mầm và chồi, chiếm 74,28 %. Trường có 3 dãy phòng học, có hai dãy phòng xây đối mặt tạo thành chữ U và có mái che giữa hai dãy, riêng dãy phòng của lớp lá 1, 2 thì có cửa trước nằm hướng Đông và cửa phụ nằm hướng Tây, cho nên trẻ 71 luôn phải chịu cái nắng vào mùa nóng và tạt nước vào mùa mưa. Thời gian chúng tôi thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án tại lớp lá 2 trường mầm non Ánh Dương là ngày 11 tháng 04 đến ngày 22 tháng 05 năm 2014, đây là thời gian nắng nóng xuyên suốt, bước sang đầu tháng 05 mới có một vài cơn mưa nhỏ. Khí hậu nắng nóng ảnh hưởng rất lớn đến việc tổ chức các hoạt động cho trẻ tại trường, phòng học thì có quạt gió nhưng không đủ mát. Trẻ chủ yếuhoạt động trong lớp, thậm chí cô tổ chức ăn trong lớp nếu trời quá nóng bức, ánh nắng sáng chiếu thẳng vào hàng lang cửa chính, còn ánh nắng chiều thì chiếu thẳng vào cửa sau, trong khi đó trường bố trí lá 1 sinh hoạt ăn uống ở cửa sau và lá 2 cửa trước, nhìn chung lúc nào trẻ cũng phải chịu nắng nóng. Bên ngoài tuy có cây kiểng nhưng lại thiếu cây xanh che mát nên hạn chế các hoạt động học tập ngoài trời. Nhìn chung, cơ sở vật chất của trường vẫn có thể đảm bảo thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ tại trường, nhưng nếu nói là đầy đủ điều kiện để đáp ứng mọi nhu cầu khám phá của trẻ thì vẫn chưa. Tuy đồ dùng còn thiếu nhưng cũng có nhiều trang thiết bị được nhà trường đầu tư nhưng giáo viên chưa phát huy hết các chức năng của nó, ví dụ như: có máy tính và kết nối wifi nhưng không được sử dụng trong giảng dạy hay hoạt động tự khám phá của trẻ thì cũng không có ý nghĩa gì ngoài việc giúp giáo viên soạn giáo án và một số hồ sơ chuyên môn; việc có tivi và đầu đĩa nhưng chỉ để xem phim hoạt hình nhằm ổn định lớp thì cũng chỉ là giữ trẻ; đối với khung viên sân trường đầy những rau, củ, hoa và cây kiểng nhưng chỉ nhằm mục đích thực hiện đúng tinh thần chỉ đạo của Phòng / Sở, khi trẻ ra ngoài trời chơi thì không được chạm đến, khi học không được sử dụng làm môi trường học tập thì cũng không có ý nghĩa. Điều kiện nhà trường và khí hậu tại địa phương sẽ là một trong những căn cứ để chúng tôi xây dựng phương án thử nghiệm mang tính khoa học và phù hợp với điều kiện giáo dục của nhà trường. 3.2. Các bước tiến hành thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án với trẻ 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Ánh Dương 3.2.1. Xây dựng các phương án thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án với trẻ 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Ánh Dương 72 3.2.1.1. Mục đích xây dựng phương án Đặc trưng của mô hình dạy học theo dự án là không có kế hoạch đầy đủ những gì cô sẽ dạy và những gì trẻ sẽ làm, nhưng phải có kế hoạch cô sẽ làm gì để giúp trẻ khởi xướng các hoạt động, hứng thú khám phá, bởi vì dự án chỉ diễn ra khi trẻ hứng thú và có nhu cầu khám phá chủ đề nào đó của dự án. Dự án có thể dừng lại bất cứ lúc nào nếu trẻ không có nhu cầu hay hứng thú khám phá nữa, và lúc đó chúng ta phải tiến hành một dự án mới. Chính điều này đã tạo nên sự khác biệt giữa dạy học theo dự án với những mô hình dạy học khác. Dạy học theo dự án tạo điều kiện cho trẻ thể hiện mong muốn khám phá của mình dưới hướng dẫn của cô, trẻ không bị bất kì sự bắt ép phải học những cái mà trẻ không hứng thú. Vì vậy, mục đích của việc xây dựng phương án thử nghiệm là để đưa ra những dự kiến về cách thức, trình tự tiến hành dự án trong điều kiện, hoàn cảnh nhất định nào đó, điều này giúp giáo viên: - Linh hoạt trong các tình huống trẻ đưa ra, thậm chí kết thúc nữa chừng một dự án và bắt đầu một dự án khác. - Giáo viên có thể dự kiến trước số đồ dùng cần chuẩn bị và môi trường hoạt động để kích thích hứng thú, tò mò khám phá của trẻ về một chủ đề nào đó của dự án. - Giáo viên có thể dự kiến những điều trẻ muốn biết về chủ đề của dự án để có sự chuẩn bị kiến thức cho bản thân. 3.2.1.2. Cơ sở khoa học của việc xây dựng phương án thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án với trẻ 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Ánh Dương Trước khi phân tích cơ sở khoa học của việc xây dựng phương án thử nghiệm, chúng ta cần hiểu khái niệm phương án và phương án thử nghiệm. Theo từ điển tiếng Việt (2006), phương án được hiểu là những dự kiến về cách thức, trình tự tiến hành công việc trong một hoàn cảnh, điều kiện nhất định nào đó [50, tr. 711], vậy phương án thử nghiệm có thể được hiểu là những dự kiến về cách thức, trình tự tiến hành làm thử (thử nghiệm) một điều gì đó xem kết quả như thế nào. Những “dự kiến” này phải được xây dựng dựa trên những căn cứ mang tính khoa học, cho nên để đưa ra phương án thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án của Lilian G. Katz với trẻ mẫu giáo 5 – 6 tại trường mầm non Ánh Dương thành phố Cà Mau, chúng ta cần dựa trên những căn cứ như sau: căn cứ vào cơ sở lý luận trình bày trong chương một và căn cứ phần thực trạng chương hai. 73 * Căn cứ vào cơ sở lý luận Thông qua nghiên cứu cơ sở lý luận, chúng tôi đưa ra phương án thử nghiệm dựa trên những điểm sau: Thứ nhất: Căn cứ vào lý thuyết mô hình dạy học theo dự án trên cơ sở những đặc trưng nổi bật và các giai đoạn tiến hành một dự án. Thứ hai: Căn cứ vào những đặc trưng của dạy học mầm non, dạy học lấy người học làm trung tâm “học mà chơi, chơi mà học”. Dạy học theo hướng tích hợp theo chủ đề và phương pháp thực hiện nhằm hướng đến mục tiêu phát triển con người toàn diện. Ngoài những căn cứ về lý luận, chúng tôi còn căn cứ vào thực tiễn giáo dục mầm non trên địa bàn thành phố Cà Mau. * Căn cứ vào cơ sở thực tiễn Trong quá trình khảo sát thực trạng chúng tôi rút ra một số nhận định về khả năng ứng dụng mô hình dạy học theo dự án cho trẻ mẫu giáo 5 – 6 tuổi tại Cà Mau làm căn cứ xây dựng phương án thử nghiệm như sau: Thứ nhất, về cơ sở vật chất. Hầu hết các trường trong địa bàn khảo sát đều là những trường chất lượng, được trang bị một số cơ sở vật chất thuận lợi như: máy vi tính có kết nối mạng, ti vi, đầu đĩa, tại lớp học. Thứ hai, về chỉ đạo của Ban giám hiệu. Đa số cán bộ quản lý đều tâm huyết với nghề, quan tâm mô hình dạy học mới, sẵn sàng ứng dụng nếu mô hình đó mang lại hiệu quả trong giảng dạy. Thứ ba, về nhận thức của giáo viên. Giáo viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ ngành mầm non, giáo viên có tinh thần ham học hỏi, thích tìm hiểu cái mới và mạnh dạn trong áp dụng vào thực tiễn dạy học của mình. Thứ tư, kỹ năng của trẻ. Trẻ ở giai đoạn phát triển khá toàn diện (trẻ mẫu giáo) các kỹ năng xã hội cần thiết trong học tập và cuộc sống. Thứ năm, phối hợp và hỗ trợ của phụ huynh. Phụ huynh biết quan tâm đến việc chăm sóc giáo dục con và hỗ trợ khi có nhu cầu cần thiết. Sau khi nghiên cứu cơ sở lý luận mô hình dạy học theo dự án của Lilian G. Katz và khảo sát thực tiễn giáo dục mầm non, chúng tôi mạnh dạn đề ra phương án thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án tại trường mầm non Ánh Dương thành phố Cà Mau. Các bước xây dựng và tiến hành thực hiện phương án được thể hiện như sau: 74 3.2.1.3. Nội dung phương án thử nghiệm mô hình dạy học theo dự án với trẻ 5 – 6 tuổi tại trường mầm non Ánh Dương thành phố Cà Mau DỰ ÁN ỐC Lứa tuổi: 5 – 6 tuổi Thời gian thực hiện: Dự kiến 6 – 8 tuần Lý do lựa chọn Ốc là loài vật khá quen thuộc với trẻ, tuy nhiên có rất nhiều điều thú vị về Ốc mà trẻ chưa được biết như: sự đa dạng về màu sắc (vàng, trắng, trong suốt, xanh,), hình dạng (dài, tròn, hình nón, xoắn ốc,), lợi ích (thực phẩm, mĩ phẩm, đồ trang sức, quà lưu niệm,) và khả năng kỳ lạ của một số loài Ốc (phát sáng, nhả bọt bong bóng, sống trong đường ruột của chim, Ốc có cánh trong suốt để bơi trong đại dương, Ốc thay đổi màu sắc để thích nghi,...). Tất cả điều này có thể mang đến nhiều bất ngờ đầy lý thú khi trẻ khám phá. Mục tiêu giáo dục - Giúp trẻ khám phá những bất ngờ thú vị về loài Ốc. - Mang lại cho trẻ những trải nghiệm học tập thú vị và tích cực, từ đó nuôi dưỡng đam mê ham học hỏi. - Phát triển khả năng làm việc độc lập và chủ động (lên kế hoạch và tự đánh giá), khả năng tìm kiếm, xử lí và trình bày thông tin đã học được, khả năng hợp tác và giao tiếp. - Trong quá trình khám phá trẻ học những kiến thức và kĩ năng mới thuộc các lĩnh vực: toán, làm quen chữ cái, văn học, tạo hình, - Các hoạt động tích cực và sôi nổi của dự án sẽ giúp trẻ phát triển thể chất và vận động. Chuẩn bị cho dự án - Tác giả thực hiện dự án và giáo viên lớp thử nghiệm đọc thông tin cơ bản về Ốc được cung cấp kèm theo kế hoạch dự án. - Sưu tầm thêm sách phù hợp về chủ đề. - Một số chuẩn bị khác cho dự án (sách, hình ảnh, vỏ Ốc, liên hệ chuyên gia,) 75 - Tác giả thực hiện dự án và giáo viên lớp thử nghiệm liên hệ chuyên gia nuôi Ốc đến nói chuyện với trẻ. Chuyên gia sẽ nói chuyện với trẻ về Ốc và dạy trẻ cách bẫy Ốc. Phương án thử nghiệm Giai đoạn Nội dung * Quan sát các hoạt động hàng ngày để đánh giá hiểu biết của trẻ. * Tạo môi trường lớp học và quan sát hoạt động của trẻ. * Xem phim thế giới động vật – quan sát hứng thú của trẻ. Giáo viên dự kiến những gì trẻ biết và những điều trẻ muốn biết về Ốc: Dự kiến những điều trẻ đã biết - Nhận biết và gọi được tên một số loại Ốc quen thuộc. - Biết Ốc có hai mắt. - Ốc có vỏ cứng bên ngoài. - Ốc là thức ăn bổ dưỡng của con người. - Thân Ốc có nhiều nhớt Dự kiến những điều trẻ muốn biết - Tại sao Ốc bò chậm? - Ốc đi vệ sinh bằng cách nào? - Ốc có ngủ không? - Mắt Ốc có thấy đường không? - Ốc đẻ con hay đẻ trứng? - Ốc sống dưới nước hay trên cạn? - Thời gian tìm thức ăn của Ốc là lúc nào? - Ốc con ăn gì? - Ốc con có tự tìm thức ăn được không? - Tại sao Ốc có nhiều nhớt? - Miệng Ốc chổ nào? - Ốc có răng không?... 76 Giai đoạn 1: Đánh giá hứng thú và nhu cầu của trẻ (1 tuần) Hoạt động 1. Cô mang đến lớp một vài con Ốc và cho bò trên mặt bàn để trẻ dễ dàng quan sát (bàn được xếp giữa lớp). Tạo cơ hội cho trẻ bày tỏ trao đổi với nhau cảm xúc và nhận xét về Ốc. Cô đưa ra một vài câu hỏi hoặc vài gợi ý tùy vào phản ứng của trẻ để giúp trẻ phát hiện những điều thú vị về chú Ốc mà trẻ đang quan sát. Hoạt động 2. Cô hỏi trẻ có muốn biết thêm về những chú Ốc này không và giới thiệu 1 - 2 cuốn sách về Ốc với trẻ. Cho trẻ xem sách tự do ít nhất 1 - 2 ngày. Hoạt động 3. Cô giới thiệu một vài hình ảnh Ốc với trẻ (hình các loại Ốc, thức ăn từ Ốc, môi trường sống của Ốc,) và sau đó đề nghị trẻ chọn nơi để treo lên các mảng tường để các bạn có thể tự do tìm hiểu. Hoạt động4. Cô quan sát thái độ và lời nói của trẻ, ghi lại những điều trẻ nói. Giáo viên sẽ dựa trên hứng thú của trẻ mà quyết định tiếp tục hay dừng lại dự án. Nếu thấy trẻ có hứng thú tìm hiểu về Ốc, giáo viên đề nghị mỗi trẻ kể một câu chuyện về Ốc (trẻ chia sẻ với bạn bè, cô ghi ra giấy giúp trẻ) và dùng các vật liệu mở trong lớp để minh họa cho câu chuyện của mình (cô chuẩn bị sẵn). Hoạt động5. Cô cùng trẻ thành lập mạng nội dung những điều trẻ đã biết và những điều trẻ muốn tìm hiểu thêm về Ốc (ghi vào 2 tờ giấy Ao và dán lên tường: Bảng 1 và 2). Đặt câu hỏi: • Con biết gì vềỐc? (Trẻ nói tự do, giáo viên ghi lại) • Con muốn biết thêm điều gì về Ốc? (Trẻ nói tự do, giáo viên ghi lại) Hoạt động 6. Bằng cách nào để trả lời cho các câu hỏi của chúng ta? Cô nói với trẻ rằng chúng ta có nhiều câu hỏi cần trả lời, vậy các 77 Giai đoạn 2: Khám phá, tìm hiểu, đi thực tế, gặp chuyên gia (4 tuần) con thử nghĩ xem: Chúng ta có thể tìm câu trả lời cho các câu hỏi của mình bằng những cách nào? Cô đưa ra một số gợi ý nếu trẻ gặp khó khăn. - Chúng ta hãy đọc lại câu hỏi xem các con có thể trả lời những câu hỏi nào? - Những câu hỏi còn lại làm sao để biết? (Cho trẻ nói tự do và cô ghi lại cách giải quyết mà trẻ tự nghĩ ra (bảng 3), sau đó cô gợi ý thêm). + Hỏi cô, hỏi bạn + Hỏi ba mẹ + Hỏi hàng xóm + Hỏi chuyên gia + Tìm trên internet + Hỏi người nuôi Ốc Hoặc gợi ý bắt đầu từ nội dung câu hỏi, ví dụ: Làm sao biết Ốccó ăn được cơm không? (Cho nó ăn thử hoặc hỏi bác nuôi Ốc) Hoạt động 7. Thư gửi phụ huynh Sau khi thành lập mạng, giáo viên gửi thư cho phụ huynh thông báo về dự án khám phá của trẻ. Cô đọc thư cho trẻ nghe trước khi gửi phụ huynh. Nội dung thư nói về dự án Ốc và những gì trẻ có thể học từ dự án này, bên cạnh đó là những nội dung liên quan đến sự cần thiết phải có hỗ trợ của phụ huynh góp phần vào thành công của dự án. Cuối thư giáo viên yêu cầu phụ huynh trả lời thư và kêu gọi sự hỗ trợ về đồ dùng, phụ huynh có thể đưa cho trẻ mang đến trường hoặc trực tiếp mang đến (cho mượn sách báo, đồ vật, nguyên vật liệu mở,). Hoạt động 8. Hỏi thông tin từ người thân Cô đặt câu hỏi: Ai sẽ giúp chúng ta trả lời những câu hỏi này? 78 Nếu trẻ không nghĩ ra giải pháp hỏi người thân (ông bà, cha mẹ, anh chị,) thì giáo viên gợi ý cho trẻ, ví dụ: khi gặp khó khăn các bạn thường nhờ ai giúp đỡ? cho trẻ nói tự do – cô chốt lại “cần hỏi người thân”. Sau đó giáo viên đọc lại các câu hỏi trên mạng những vấn đề muốn biết về Ốc cho trẻ nghe và khuyến khích trẻ suy nghĩ câu hỏi mới. Cô giúp trẻ ghi những câu hỏi mà mỗi trẻ muốn mang về hỏi người thân ra giấy (1 đến 2 câu / trẻ). Cô dặn dò trẻ: Hôm sau trẻ mang thông tin tìm được đến và chia sẻ với cả lớp. Cô cho cả lớpthảo luận xem ai đã tìm được câu trả lời cho câu hỏi nào và cả lớp đã trả lời được những câu hỏi nào (ghi câu trả lời vào bảng 2). Hoạt động 9. Truy cập internet Cô cố tình mở sẵn một vài trang mạng liên quan đến Ốc. Cô khuyến khích trẻ: Các bạn có thể tìm câu trả lời qua internet (giáo viên giúp đỡ trẻ). Cô cho trẻ tự do tìm hiểu qua internet những gì liên quan đến Ốcvà khuyến khích trẻ vẽ / kể lại cho các bạn cùng lớp hoặc khác lớp nghe. Giáo viên ghi lại những lời nói, câu chuyện và hình ảnh thể hiện hứng thú học tập của trẻ. Hoạt động 10. Tổ chức đi tham quan nơi nuôi Ốc Cô đặt câu hỏi: Ngoài hỏi người thân, chúng ta có thể tìm hiểu về Ốc ở đâu nữa các các con? / Các bạn có biết tại sao lúc nào ngoài chợ cũng có Ốc không? (Do có người nuôi Ốc quanh năm). Nếu trẻ có nhu cầu và hứng thú tìm hiểu Ốc tại nơi nuôi Ốc, cô trò chuyện với trẻ về khâu chuẩn bị đi tham quan. Cho trẻ tự đề nghị là cần mang gì theo trong chuyến tham quan của mình (kính lúp, giấy và bút để vẽ/ghi chép, máy ảnh để trẻ chụp,). 79 Hoạt động 11. Hoạt động tạo hình Sau khi đi tham quan vềcho trẻ vẽ / nặn tự do về những chú Ốcđể thể hiện những gì đã nhìn thấy. Trẻ kể về bức tranh hoặc sản phẩm đất nặn của mình và cô ghi lại. Tùy theo hứng thú trẻ có thể làm album các loài Ốc từ những hình ảnh đã chụp / vẽ hoặc làm mô hình Ốc từ đất nặn. Hoạt động 12. Bài thơ Nàng tiên Ốc Đọc cho trẻ nghe bài thơ Nàng tiên Ốc, trò chuyện về nội dung bài thơ và cho trẻ đọc lại. Giáo viên cùng trẻ xây dựng kịch bản và khuyến khích trẻ đóng kịch dựa trên bài thơ Nàng tiên Ốc. Nếu trẻ hứng thú, giáo viên gợi ý trẻ hóa trang nhân vật “Làm sao để có một nàng tiên đẹp như trong truyện nhỉ?”. Cô cho trẻ tự do về góc phân vai hoặc góc trang điểm để thực hiện ý tưởng của trẻ. Hoạt động 13. Trò chuyện với chuyên gia Cô đặt câu hỏi: - Các con có thích nuôi một vài trứng Ốc để xem nó nở thành Ốccon như thế nào không? - Bạn nào trong lớp đã thấy trứng Ốc? (Nếu trẻ đã thấy, cô yêu cầu trẻ kể lại cho các bạn nghe). - Các con có biết Ốc con ăn gì và chúng được nuôi như thế nào không? (Khi đặt câu hỏi cô cho trẻ thời gian và tự do nói lên suy nghĩ của mình, cô ghi lại). Cô hỏi: Theo các con, ai sẽ cho chúng ta biết cần nuôi Ốc con như thế nào để lớn nhanh nhỉ? Nếu trẻ không trả lời được, cô gợi ý: Hôm trước chúng ta được đi tham quan ở đâu vậy? Chúng ta đã gặp những ai? Vậy chúng ta có thể nhờ cô / chú chỉ chúng ta cách nuôi Ốc con không? 80 Cô mời chuyên gia: Người nuôi Ốc mang Ốc con đến và cho trẻ biết cách nuôi Ốc như thế nào? Cô giúp trẻ ghi chép lại. Hoạt động 14. Tổ chức tìm những con ốc nhỏ xung quanh trường Cô đặt vấn đề: Ngoài những chú ốc con mà chuyên gia mang đến, chúng ta có thể tìm thấy Ốc ở đâu nữa? (Trẻ trả lời tự do, ví dụ: ở sân trường, gần nhà, ngoài đồng, trong vườn, trong bụi cỏ,). Cô gợi ý: Chúng ta sẽ đi tìm Ốc ở đâu trước? (nếu trẻ trả lời không được, cô đề nghị tìm ở xung quanh trường trước, về nhà các con sẽ tiếp tục tìm xem có xung quanh nhà không). Cô và trẻ thảo luận về việc chuẩn bị những dụng cụ cần thiết để tìm kiếm và bắt Ốc về (kính lúp để tìm thấy Ốc con, hộp nhựa để đựng, giấy và bút để vẽ/ghi chép, máy ảnh để trẻ chụp,). Hoạt động 15. Mời chuyên gia Nếu trẻ không tìm được Ốc hoặc tìm được nhưng trẻ có nhu cầu tìm kiếm nhiều hơn nữa những loại Ốc khác nhau. Cô đặt câu hỏi: Tại sao xung quanh trường không có nhiều Ốc? Làm như thế nào để bắt được nhiều Ốc hơn? Cô mời chuyên gia đến để cho trẻ phỏng vấn. Chuyên gia trả lời các câu hỏi của trẻ và dạy trẻ cách bắt Ốc. Sau khi chuyên gia ra về có thể cho trẻ làm bẫy bắt Ốc, quan sát và ghi chép hiệu quả của các loại bẫy. Hoạt động 16: Dán nhãn cho những chú Ốctìm được Cô đặt vấn đề: Những chú Ốc chúng ta tìm được có tên gọi là gì vậy các bạn? Chúng ta hãy cùng nhau tìm tên của chúng nhe. Cô gợi ý: Chúng ta sẽ tìm tên Ốc bằng cách nào? Làm sao để các bạn lớp khác biết những chú Ốc này tên gì? Tùy theo diễn biến mà giáo viên có gợi ý thêm hay không, giáo viên giúp trẻ tìm kiếm tên những chú Ốc trẻ tìm được, hướng dẫn trẻ 81 ghi nhãn và dán trên mỗi chậu đựng Ốc (trẻ phân loại Ốc và cho vào những chậu riêng biệt – dán số thứ tự cho các chậu Ốc). Cho trẻ chụp hình Ốc kèm theo nhãn tên Ốc. Cô hướng dẫn trẻ làm một bảng theo dõi số lượng các loài Ốc trẻ tìm được (đánh dấu hoặc ghi lại khi trẻ tìm thấy thêm). Hoạt động 17. Chăm sóc trứng Ốc và Ốc con, dự đoán và ghi chép sự thay đổi Từ khi chuyên gia mang Ốc con đến lớp, cô nhắc nhở trẻ quan tâm chăm sóc Ốc và theo dõi sự lớn lên của Ốc. Đồng thời, cô cũng cho trẻ nuôi những chú Ốc bắt được ở xung quanh trường. Trẻ quan sát Ốc ăn thức ăn và ghi chép lại mỗi ngày cho Ốc con ăn mấy lần (đánh dấu vào bảng theo dõi) và vẽ Ốc lớn lên như thế nào? Kể lạinhững thay đổi ở Ốc mà trẻ nhìn thấy. Ví dụ: Hôm nay Ốc đã ăn gì chưa các bạn? / Hôm nay các bạn thấy Ốc như thế nào?... Hoạt động 18. Làm sách / áp phích về các loài Ốc Tùy theo hứng thú của trẻ, giáo viên có thể cung cấp nguyên vật liệu (vỏ Ốc, vỏ sò, đá, lá cây, cành cây, giấy xốp, màu vẽ, giấy – bút màu, màu nước, đất nặn, keo dán, kéo,) và gợi ý làm sách / áp phích về các loài Ốc. Các hoạt động này không phải thực hiện trong 1 - 2 ngày mà đòi hỏi thực hiện trong nhiều ngày. Các sản phẩm sẽ trưng bày ở ngày tổng kết dự án. Hoạt động 19. Xem phimvề đời sống của Ốc, quá trình chế biến thức ăn từ Ốc, sử dụng Ốc làm quà lưu niệm, làm đồ trang sức và làm mĩ phẩm trị mụn. Hoạt động 20. Sau khi xem phim trẻ có thể tạo hình Ốc hoặc những gì liên quan đến Ốc từ các nguyên vật liệu mở (cô chuẩn bị sẵn). Hoạt động 21. Kể chuyện sáng tạo và đóng kịch Cô đặt vấn đề: Hôm trước chúng ta đã được xem phim về Ốc và 82 những hoạt động của con người liên quan đến các loài Ốc. Vậy hôm nay cô cho lớp mình qua lớp lá 1 chơi, các bạn có muốn chia sẻ những điều mình đã biết về loài Ốc với các bạn lá 1 không? Cô hỏi trẻ: Chúng ta sẽ kể cho các bạn khác nghe như thế nào? Giáo viên khuyến khích trẻ kể thử trước. Hoạt động 22. Điều tra lớp bên cạnh Cô gợi ý: Không biết các bạn lớp bên cạnh có thích những chú Ốc này không nhỉ? Làm sao để biết điều này? Các con có muốn làm một cuộc điều tra không? Vậy chúng ta làm bằng cách nào? (Tùy theo diễn biến của dự án mà giáo viên gợi ý hay không). Cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình – cô ghi lại và thảo luận với trẻ về những cách làm trẻ vừa nêu. Cô chia lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm điều tra một lớp. Cô hướng dẫn trẻ làm một biểu đồ thể hiện kết quả điều tra (biểu đồ có hai cột “thích và không thích”, trẻ đánh số lượng người thích hay không thích bằng cách dán những chấm tròn lên cột đó). Sau vài ngày điều tra, cô cho trẻ đếm lại xem kết quả giữa các lớp có gì khác biệt. Hoạt động 23. Thảo luận về mức độ thành công của các loại bẫy Sau khi đặt bẫy và kiểm tra bẫy một vài tuần, cô cho trẻ thảo luận với nhau về mức độ thành công của các loại bẫy (các loại bẫy được cô và trẻ chụp hình lại trước đó). Cô: Đây là những chiếc bẫy mà các bạn lớp mình làm, chúng ta xem chiếc bẫy nào bắt được nhiều Ốc hơn nhé. Cô đưa từng chiếc bẫy (hình ảnh) lên và cho chủ nhân chiếc bẫy nói lên ý tưởng của mình về chiếc bẫy và kết quả thu được khi đặt bẫy. Cô và lớp nhận xét và dán vào biểu đồ, đồng thời ghi lại kết quả bẫy được Ốc của chiếc bẫy. 83 Hoạt động 24. Mô hình thế giới các loài Ốc Tùy theo hứng thú của trẻ có thể xây dựng mô hình thế giới các loài Ốc từ sản phẩm tạo hình của trẻ Hoạt động 25. Làm áp phích về Ốc Gần kết thúc dự án, cô gợi ý trẻ: Làm sao để lớp bên cạnh và các cô chú biết lớp mình đang tìm hiểu dự án về Ốc? Chúng ta làm bảng quảng cáo treo trước lớp được không? Cô cung cấp nguyên vật liệu để trẻ tự do thể hiện ý tưởng trên một tờ giấy lớn (Ao) và cho trẻ treo trước lớp. Giai đoạn 3: Kết thúc dự án (1 tuần) Hoạt động 26. Trưng bày các sản phẩm về Ốc, tranh ảnh các loài Ốc, áp phích về Ốc. Hoạt động 27. Thư mời phụ huynh. Giáo viên gửi thư mời phụ huynh đến tham quan dự án ốc của trẻ. Đọc nội dung thư mời ch