Luận văn Thực thi pháp luật về giải quyết khiếu nại về lĩnh vực đất đai tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh

uất nông nghiệp tập trung, cho 5 sản phẩm nông nghiệp được cấp chứng nhận thương hiệu: vải chín sớm Phương Nam, Thanh long ruột đỏ, Mai vàng Yên Tử, nhựa thông, rượu mơ Yên Tử, ngoài ra còn có vùng nuôi trồng thủy sản, vùng sản xuất hoa cao cấp và rau an toàn. Từ đó tạo ra nhiều thuận lợi cho việc quảng bá sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ; tích cực ứng dụng, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về giống, chăm sóc, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Ngành lâm nghiệp chiếm 10,0% trong cơ cấu giá trị sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp. Ngành Nuôi trồng thuỷ sảnsản chiếm 9,5% trong cơ cấu ngành nông nghiệp, sử dụng 1.570,29 ha mặt nước (Chi cục Thống kê thành phố Uông Bí, Niên giám thống kê năm 2016, Quảng Ninh, năm 2016). 2.1.2. Những kết quả cụ thể trong công tác quản lý đất đai trên địa bàn thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh 2.1.2.1. UBND thành phố Uông Bí luôn chú trọng, quan tâm đối với công tác quy hoạch và sử dụng đất Thực hiện công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai, thời gian qua UBND thành phố Uông Bí luôn chú trọng tăng cường chức năng quản lý nhà nước trong việc quy hoạch và sử dụng đất đảm bảo đúng mục đích, cùng với đó là việc ban hành các quyết định hành chính về đất đai như: giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, trưng dụng đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng và tái định cư để thực hiện các dự án; việc cấp mới, cấp đổi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, gia hạn việc sử dụng đất... theo đúng quy định của pháp luật. Đã đo đạc, lập bản đồ địa chính chính quy cho 11/11 phường, xã; cấp được 31.246 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đạt 97,80%; thu hút được nhiều dự án đầu tư sản xuất, kinh 40 doanh vào địa bàn; khai thác có hiệu quả quỹ đất thông qua hình thức đấu giá để tăng nguồn thu cho ngân sách; giải quyết được khối lượng lớn các đơn thư khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đaiTừ đó đã góp phần quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố nói riêng và của tỉnh Quảng Ninh nói chung. 2.1.2.2. UBND thành phố Uông Bí tích cực và chủ động ban hành các quy định phù hợp nhằm quản lý đất đai theo đúng quy định Hiến pháp và pháp luật Trong những năm qua, nhiều chính sách pháp luật về đất đai đã được ban hành, quy định cụ thể các quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, trình độ hiểu biết và chấp hành về chính sách pháp luật của nhân dân được nâng cao nên những năm gần đây việc khiếu kiện về tranh chấp đất đai đã giảm, cụ thể: Quyết định số 1399/QĐ-UBND ngày 25/5/2015 của UBND tỉnh về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội thành phố Uông Bí đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Quyết định số 1088/QĐ-UBND ngày 11 tháng 4 năm 2016 về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chung xây dựng thành phố Uông Bí đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số 1588/QĐ-UBND ngày 28/7/2014 của UBND tỉnh về phê duyệt quy hoạch xây dựng vùng tỉnh Quảng Ninh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và ngoài 2050... - Về công tác đo đạc lập bản đồ địa chính Hiện nay trên địa bàn thành phố Uông Bí đã được đo đạc bản đồ địa chính chính quy được 11/11 phường, xã. Việc cập nhật, chỉnh lý hồ sơ địa chính và quản lý sử dụng được thực hiện theo dạng số thông qua phần mềm ELIS (UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 389/BC-UBND ngày 10/8/2018, Báo cáo tình hình, kết quả triển khai công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2015-2018, Uông Bí năm 2018). - Về công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất Từ năm 2015 đến nay, UBND thành phố đã triển khai lập Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất kỳ cuối đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất các năm: 2015, 2016, 2017, 2018. 41 Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn Thành phố được triển khai đúng trình tự thủ tục quy định của Luật đất đai, Thông tư số 29/2014/TT- BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường và các chỉ đạo của UBND Tỉnh, hướng dẫn của Sở Tài nguyên và Môi trường. Việc thực hiện lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đảm bảo trên cơ sở các chỉ tiêu phân bổ các loại đất được phê duyệt của UBND Tỉnh. Trong quá trình thực hiện luôn bám sát các chỉ tiêu sử dụng đất, thực hiện có hiệu quả chỉ tiêu sử dụng đất, bên cạnh đó chủ động báo cáo cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung chỉ tiêu sử dụng trong kế hoạch sử dụng đất đối với các dự án để đáp ứng nhu cầu đầu tư, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo hiệu quả đầu tư và cập nhật vào kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất tiếp sau cho phù hợp. Các dự án đầu tư xây dựng trên địa bàn Thành phố đều được cập nhật trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Các dự án mới cần điều chỉnh, bổ sung, Thành phố đã chủ động báo cáo cơ quan có thẩm quyền xem xét điều chỉnh, bổ sung theo quy định (UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 389/BC-UBND ngày 10/8/2018, Báo cáo tình hình, kết quả triển khai công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2015-2018, Uông Bí năm 2018). - Về công tác giao đất, cho thuê đất Công tác giao đất, cho thuê đất trong thời gian qua đã có nhiều cải tiến, thủ tục đơn giản, đáp ứng yêu cầu của người dân. - Về công tác thu hồi đất Trong những năm qua, tốc độ đô thị hoá trên địa bàn thành phố Uông Bí diễn ra khá nhanh nên khối lượng công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư rất lớn. Công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng đã được đẩy nhanh tiến độ. Năm 2017, thành phố Uông Bí đã lấy là năm trọng tâm thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, vấn đề giải phóng mặt bằng có nhiều chuyển biến tích cực. Trong giai đoạn từ năm 2014 đến nay, trên địa bàn thành phố Uông Bí đã triển khai rất nhiều dự án liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Cụ thể: có 42 14 dự án đã được triển khai với tổng diện tích 82,18ha; 2.352 hộ dân bị ảnh hưởng; 22 cơ quan, tổ chức bị ảnh hưởng; 46 hộ phải bố trí tái định cư; có 103 hộ dân có đơn khiếu nại, trong đó có 91 hộ dân có đơn khiếu nại thuộc 05 dự án trọng điểm. Tỷ lệ khiếu nại trên số dân bị ảnh hưởng 3,87%. Không có đơn tố cáo liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, cụ thể: Bảng 1.4: Bảng tổng hợp các dự án thu hồi đất trên địa bàn thành phố từ năm 2014 đến năm 2018 TT Tên công trình, dự án Quy mô dự án, công trình Số hộ dân, cơ quan, tổ chức có KN Tỉ lệ KN/số bị ảnh hưởng (%) Ghi chú Diện tích (ha) Số hộ dân bị ảnh hưởng Số cơ quan, tổ chức bị ảnh hưởng Số hộ phải bố trí TĐC MS 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Dự án Trường THCS chất lượng cao tại khu 5A và khu dân cư đô thị tại phường Quang Trung 9,2 70 1 14 0 0 2 Dự án khu dân cư đô thị khu 5B tại phường Quang Trung 2,7 43 0 4 0 0 3 Dự án bãi rác Khe Giang, xã Thượng Yên Công 2,3 13 0 0 0 0 4 Khu dân cư Bí Trung tại phường Phương Đông 11,60 150 0 0 0 0 5 Cải tạo, nâng cấp tuyến đường từ Quốc lộ 18 vào khu di tích Yên Tử đoạn từ Dốc Đỏ đến ngã tư Nam Mẫu - Giai đoạn 1 11,5 66 3 0 0 0 6 Trung tâm hoả táng và công viên nghĩa trang tại phường Thanh Sơn và phường Phương Đông 32,50 28 2 0 0 0 7 Mở rộng Hồ công viên thành phố tại phường Quang Trung 0,46 8 0 7 2 25% 8 Bến xe và các hạng mục phụ trợ tại phường Phương Đông 2,35 35 0 0 0 0 9 Trụ sở Đội quản lý thị trường số 6 thuộc Chi cục Quản lý thị trường - Sở Công thương tại phường Phương Nam 0,483 8 0 0 0 0 10 Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 18 đoạn Bắc Ninh - Uông Bí 2,51 318 0 0 62 19,5% 11 Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 18 đoạn Uông Bí - Hạ Long 2,58 907 13 15 7 0,77% 12 Khu dân cư đô thị phường Yên Thanh của Công ty Licogi 18 27,50 381 2 0 8 2,1% 43 13 Kho than Khe Ngát và hệ thống vận chuyển than từ Kho than Khe Ngát ra cảng Điền Công 43,87 232 1 4 12 5,17% 14 Khu đô thị cầu Lạc Trung tại phường Quang Trung 8,00 101 0 2 0 0 Tổng cộng 82,18 2.352 22 46 91 3,87% Nguồn: UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 199/BC-UBND ngày 04/5/2018, năm 2018 - Về đăng ký, lập và quản lý hồ sơ địa chính và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất Công tác cấp Giấy chứng nhận QSDĐ đã được triển khai đúng trình tự trên 11 phường, xã và kết quả đã cấp được 97,8%, trong đó đất nông nghiệp đã cấp được 8.164/8.478 giấy chứng nhận QSDĐ; đất ở đã cấp được 23.082/23.460 giấy chứng nhận QSDĐ (UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 389/BC-UBND ngày 10/8/2018, Báo cáo tình hình, kết quả triển khai công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2015-2018, năm 2018). - Về thống kê, kiểm kê đất đai Thành phố đã thực hiện tốt công tác thống kê đất đai hằng năm và thực hiện tổng kiểm kê đất đai và xây dựng bản đồ hiện trạng sử dụng đất theo định kỳ 5 năm (UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 389/BC-UBND ngày 10/8/2018, Báo cáo tình hình, kết quả triển khai công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2015-2018, năm 2018). - Về tình hình giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai. Do chính sách pháp luật đất đai thường xuyên thay đổi, đất đai ngày càng giá trị hơn; đặc biệt trong thời gian qua số lượng đơn thư khiếu nại về đất đai qua các năm trên địa bàn thành phố Uông Bí có xu hướng ngày càng tăng lên. Số vụ việc phức tạp, kéo dài cũng tăng hơn nhiều so với trước đây (UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 199/BC-UBND ngày 04/5/2018, Công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa bàn thành phố Uông Bí, năm 2018). 44 2.1.2.4. Nhận xét về thuận lợi, khó khăn của thành phố Uông Bí trong công tác quản lý đất đai - Thuận lợi Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ, UBND thành phố đã quan tâm chú trọng áp dụng trong lĩnh vực quản lý đất đai, sự vào cuộc, chỉ đạo đồng bộ từ các cấp nên việc quản lý đất đai đã đi vào nề nếp. Nguồn thu từ thu tiền sử dụng đất đóng góp phần lớn trong thu ngân sách địa phương góp phần cải tạo chỉnh trang hạ tầng đô thị. Công tác đo đạc lập bản đồ địa chính đã được triển khai đồng bộ trên 11 xã, phường của Thành phố, đây là cơ sở quan trong trong việc thực hiện công tác quản lý đất đai nói chung và công tác lập, triển khai thực hiện cũng như công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nói riêng. Đến nay Thành phố đã được UBND Tỉnh phê duyệt Quy hoạch chung xây dựng đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch sử dụng đất cơ bản phù hợp với định hướng phát triển không gian đô thị, phù hợp chỉ tiêu sử dụng đất của các ngành, địa phương, tạo cơ sở pháp lý trong việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất, đảm bảo sự hài hòa giữa việc sử dụng đất – phát triển kinh tế xã hội- bảo vệ môi trường sinh thái. Bên cạnh đó các dự án được triển khai đã hoàn thành việc lập quy hoạch chi tiết xây dựng và tổng mạt bằng công trình được phê duyệt theo quy định. Đây cũng là một trong những cơ sở, căn cứ giúp việc định hướng trong công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đảm bảo đồng bộ, hiệu quả, tránh sự chồng chéo trong triển khai các quy hoạch, đầu tư xây dựng các dự án trên địa bàn Thành phố. Quy hoạch sử dụng đất của Thành phố giai đoạn 2010-2020 đã được UBND Tỉnh phê duyệt làm cơ sở thuận lợi cho việc triển khai kế hoạch sử dụng đất 5 năm và hàng năm của Thành phố Uông Bí đảm bảo đúng quy định. Công tác giải quyết đơn thư khiếu nại của công dân đã được quan tâm chú trọng, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng, ban chuyên môn nên cơ bản giải quyết kịp thời các kiến nghị của công dân đảm bảo đúng quy định của pháp luật. 45 Thành phố đã thành lập Trung tâm hành chính công để tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính trong đó có lĩnh vực đất đai, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, tổ chức trong các việc thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai. Uông Bí là địa phương có sự phát triển đô thị tương đối nhanh trên địa bản Tỉnh, trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch sử dụng đất luôn được sự quan tâm chỉ đạo của UBND Tỉnh và sự chủ động phối hợp của các Sở, ngành để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thực hiện đảm bảo đúng quy định và hiệu quả quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của Thành phố. - Khó khăn Địa hình của thành phố Uông Bí tương đối phức tạp, khu dân cư nằm xen kẽ giữa khu vực đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp do đó gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Tốc độ đô thị hóa nhanh cũng gây áp lực nhất định đối với việc cập nhật, điều chỉnh bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của Thành phố để đáp ứng nhu cầu phát triển, thu hút đầu tư các dự án phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn Thành phố. Chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB trước đây còn nhiều bất cập dẫn đến việc khiếu kiện kéo dài của một số công dân Sự chủ động của các nhà đầu tư trong công tác lập và triển khai thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất chưa cao, mặt khác việc cập nhật các quy hoạch chuyên ngành trong việc triển khai đầu tư xây dựng các dự án trên địa bàn gặp nhiều khó khăn trong việc thu thập thông tin, dữ liệu để cập nhật điều chỉnh bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Tình trạng lấn chiếm đất đai, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất còn xảy ra do việc quản lý đất đai của một số xã, phường còn chưa chặt chẽ, việc phát hiện vi phạm và xử lý vi phạm còn chưa kịp thời. Việc dự báo nhu cầu quỹ đất cho phát triển các ngành, lĩnh vực đôi khi còn chưa sát với chiến lược phát triển kinh tế. Trong quá trình thực hiện kỳ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt có nhiều dự án phát sinh mang tính chất cấp thiết cần 46 phải bổ sung quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất mất nhiều thời gian dẫn đến chậm triển khai các dự án. Chính những khó khăn nêu trên cũng làm cho công tác quản lý đất đai chưa đạt hiệu quả như Thành phố mong muốn và cũng là nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng về khiếu nại đất đai. 2.2. Thực trạng giải quyết khiếu nại về đất đai tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh 2.2.1. Thực trạng khiếu nại về đất đai Uông Bí là thành phố có tốc độ đô thị hóa nhanh, trong những năm gần đây có nhiều dự án đầu tư liên quan đến công tác thu hồi đất, thực hiện việc hỗ trợ, đền bù, giải phóng mặt bằng cho các hộ dân có liên quan. Trong quá trình thực hiện các dự án thì vấn đề về ô nhiễm môi trường; khó khăn trong xác định nguồn gốc đất và quyền sử dụng đất; những bất cập về chính sách hỗ trợ, đền bù giải phóng mặt bằng, tranh chấp đất đai cùng với sự biến động của thị trường bất động sản đã làm phát sinh nhiều đơn thư khiếu nại của công dân; tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp, kéo dài; thậm chí có một số vụ việc đã được cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng pháp luật, nhưng chưa được công dân chấp hành một cách nghiêm túc... Trong giai đoạn từ 2014 đến 2018, thành phố Uông Bí đã tiếp 4.465 lượt người, 4.628 người, 3.100 vụ việc, 210 đoàn đông người. So với giai đoạn từ năm 2009 đến năm 2013 số lượt người tăng 501 lượt, số người tăng 408 người, số vụ việc tăng 406 vụ việc. Tổng số đơn thư tiếp nhận là 4.348 đơn, 4.348 vụ việc, trong đó có 1.380 đơn về lĩnh vực đất đai, 2.366 đơn về lĩnh vực bồi thường GPMB, 533 đơn thuộc lĩnh vực khác. Trong tổng số 4.348 đơn đã tiếp nhận có 349 đơn khiếu nại, 01 đơn tố cáo và 3.802 đơn phản ánh, kiến nghị, đề nghị thuộc lĩnh vực hành chính, cụ thể: 47 Bảng 1.5: Bảng tổng hợp số liệu tiếp công dân, tiếp nhận và phân loại đơn thư trên địa bàn thành phố Uông Bí (từ năm 2014-2018) STT Năm Tiếp công dân Tiếp nhận, xử lý đơn Phân loại đơn Vụ việc Lượt người Người Đơn Vụ việc Đất đai GPMB Khác Khiếu nại Tố cáo Kiến nghị 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 2014 751 1.406 984 897 704 245 538 114 108 0 781 2 2015 420 651 964 799 684 256 456 87 69 0 612 3 2016 689 842 1.001 566 497 144 285 68 16 1 479 4 2017 900 1.081 1.258 1.549 1.549 572 835 142 99 0 1.450 5 2018 340 485 421 537 537 163 252 122 57 0 480 Tổng 3.100 4.465 4.628 4.348 3.971 1.380 2.366 533 349 1 3.802 Nguồn: UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo tổng kết công tác tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư các năm 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 2.2.2. Những kết quả đã đạt được khi giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh Chất lượng giải quyết các vụ việc khiếu nại của công dân từng bước được nâng lên, đảm bảo đúng trình tự, thẩm quyền, cơ bản khắc phục được tình trạng giải quyết đơn sai trình tự, thủ tục, trái thẩm quyền; Trong giải quyết đơn khiếu nại đã đảm bảo lợi ích của Nhà nước và của công dân. Một số vụ việc phức tạp kéo dài đã được UBND thành phố Uông Bí quan tâm chỉ đạo giải quyết dứt điểm như: Vụ việc của các hộ dân phường Nam Khê khiếu nại việc bồi thường GPMB thực hiện Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 18A đoạn Uông Bí - Hạ Long; vụ việc khiếu nại của các hộ dân phường Quang Trung khiếu nại phương án đền bù GPMB thực hiện Dự án vận chuyển than từ kho than Khe Ngát ra cảng Điền Công; vụ việc của các hộ dân phường Phương Đông khiếu nại việc bồi thường GPMB thực hiện Dự án Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 18A đoạn Bắc Ninh - Uông 48 Bí... (UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo số 264/BC-UBND ngày 04/6/2018 báo cáo kết quả rà soát xác định các vụ việc khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài theo Kế hoạch 45/KH-UBND ngày 03/10/2017 của UBND tỉnh Quảng Ninh, năm 2018). Qua Công tác lãnh đạo, chỉ đạo xử lý các vụ việc cụ thể đã góp phần nâng cao nhận thức của lãnh đạo thành phố trong việc xác định trách nhiệm của mình trong công tác tiếp công dân, giải quyết đơn khiếu nại. Công tác phối hợp, theo dõi, phân loại, hướng dẫn giải quyết đơn giữa các cấp các ngành ngày càng chặt chẽ góp phần làm giảm tỷ lệ đơn tái khiếu hoặc sửa đổi hủy bỏ quyết định giải quyết đơn. Việc thực hiện các quyết định giải quyết đơn có hiệu lực pháp luật được quan tâm và có chuyển biến, trong các quyết định đã ghi rõ cơ quan có trách nhiệm thực hiện, cơ quan giám sát, đôn đốc thực hiện, thời hạn thực hiện nên các kết luận xử lý được tổ chức thực hiện nghiêm túc. Trong giai đoạn từ năm 2014 đến nay, thành phố đã tiếp nhận, thụ lý và giải quyết 244 đơn khiếu nại, trong đó có 239 đơn khiếu nại thuộc lĩnh vực đất đai chiếm 99,17%, kết quả giải quyết 239 đơn khiếu nại là khiếu nại sai chiếm 100%, cụ thể: Bảng 1.6: Bảng tổng hợp kết quả giải quyết khiếu nại trên địa bàn thành phố Uông Bí (từ năm 2014-2018) STT Năm Kết quả giải quyết lần đầu (UBND thành phố Uông Bí Kết quả giải quyết lần hai (UBND tỉnh Quảng Ninh) Vụ việc Đúng Sai Đúng 1 phần Vụ việc Đúng Sai Đúng 1 phần MS 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 2014 34 0 33 1 5 0 5 0 2 2015 62 0 60 0 3 0 3 0 3 2016 12 0 12 0 4 0 4 0 4 2017 79 0 79 0 8 0 8 0 5 2018 57 1 54 2 5 0 5 0 Tổng 244 1 238 3 25 0 25 0 Nguồn: UBND thành phố Uông Bí, Báo cáo tổng kết công tác tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư các năm 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 49 Đến thời điểm hiện tại, tình hình khiếu nại về lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố cơ bản được kiểm soát, đặc biệt đã giải quyết dứt điểm một số vụ việc tồn đọng kéo dài và không để phát sinh khiếu kiện vượt cấp. Cùng với sự nỗ lực cố gắng của các cấp, các ngành, tới nay các vụ việc phức tạp đông người đã giảm, hạn chế, kiểm soát được các vụ việc dễ xảy ra "điểm nóng" góp phần vào việc ổn định trật tự kinh tế - xã hội trên địa bàn thành phố. 2.2.2. Những hạn chế, bất cập và những khó khăn Công tác giải quyết khiếu nại còn nhiều hạn chế, bất cập từ việc tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại và tổ chức thực hiện quyết định giải quyết. Khi phát sinh khiếu nại có vụ việc giải quyết chậm, công dân không đồng tình nên tiếp tục khiếu nại lên tỉnh khiến vụ việc trở nên phức tạp. Khi phát hiện sai sót, có trường hợp cán bộ quản lý chưa mạnh dạn nhận khuyết điểm và sửa sai. Một số đơn vị thực hiện chưa tốt việc giải quyết các vụ việc khiếu nại tồn đọng, phức tạp, kéo dài; việc kiểm tra, rà soát ban đầu nhanh nhưng việc ra văn bản giải quyết còn chậm, lúng túng; chưa quan tâm vận dụng chính sách, pháp luật trong giải quyết khiếu nại theo hướng có lợi cho người khiếu nại. Tính phán quyết không cao dẫn đến người có liên quan, nhất là người bị khiếu nại - nhiều trường hợp "không phục" do bị quyết định khiếu nại đúng và không chấp hành, không thi hành quyết định đã có hiệu lực pháp luật. Quyết định bị sửa đi sửa lại nhiều lần do không đảm bảo về mọi phương diện, tính khách quanTrên thực tế, người có thẩm quyền giao cho cán bộ của mình xác minh nội dung khiếu nại rồi báo cáo và tham mưu quyết định; vì vậy, người có thẩm quyền quyết định thì không trực tiếp xác minh mà chỉ căn cứ vào báo cáo nên có thể hiểu đúng sẽ đưa ra quyết định giải quyết có thể đúng hoặc hiểu sai vấn đề sẽ quyết định giải quyết sai; trong số đó không ít trường hợp mặc dù cùng hiểu bản chất vụ việc nhưng do quan điểm khác nhau dẫn đến người xác minh và người có thẩm quyền giải quyết đưa ra kết luận lại trái ngược nhau. Một số cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại còn hạn chế về năng lực, kinh nghiệm, bên cạnh đó lại luôn biến động về công tác tổ chức nên còn gặp nhiều khó khăn trong công tác giải quyết khiếu nại. 50 Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân còn hạn chế nên có những yêu cầu, đòi hỏi không đúng hoặc vượt quá quy định pháp luật. Có những vụ việc đã được giải quyết nhiều lần với nhiều biện pháp khác nhau, cơ bản là đúng chính sách, pháp luật, có lý, có tình nhưng người khiếu nại vẫn không chấp nhận kết quả giải quyết, thậm chí có những phản ứng tiêu cực, cố chấp, gây rối trật tự hoặc đã bị các thế lực thù địch, phần tử cơ hội chính trị trong và ngoài nước lợi dụng kích động, khiếu nại kéo dài, bức xúc, tập trung đông người. Một số đơn vị như: UBND xã Thượng Yên Công, UBND phường Quang Trungchưa thật sự tích cực rà soát, tìm biện pháp giải quyết cho phù hợp. Một số lãnh đạo phòng, ban, ngành thực hiện không nghiêm túc chỉ đạo của lãnh đạo UBND thành phố trong việc phối hợp với cán bộ ở cơ quan cấp trên trong việc rà soát, giải quyết vụ việc phức tạp; có trường hợp đã chấm dứt khiếu nại, nhưng địa phương chưa kịp thời tổng hợp, đưa ra khỏi danh sách rà soát; một số vụ việc chưa được địa phương giải quyết hết thẩm quyền, không phải phức tạp nhưng vẫn kiến nghị, đề xuất cơ quan cấp trên rà soát, giải quyết. Bên cạnh đó, nhận thức của người dân còn hạn chế, bị kẻ xấu kích động hoặc cố tình khiếu nại, các cấp chính quyền lại chưa tập trung tuyên truyền, vận động, giải thích cho người khiếu nại hiểu và chấp hành.Trên địa bàn thành phố còn tồn tại một số vụ việc khiếu kiện đông người của các dự án thu hồi đất từ những năm trước nhưng do chế độ, chính sách về bồi thường giải phóng mặt bằng của Nhà nước trong thời gian qua liên tục được sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế nên dẫn đến tình trạng có trường hợp các dự án đã được thực hiện xong (nhân dân đã nhận tiền đền bù) từ những năm trước nhưng nhân dân đã có sự so sánh chế độ, chính sách cũ với chính sách mới đã sửa đổi bổ sung và tiếp tục gửi đơn đòi quyền lợi theo chế độ chính sách mới. Mặt khác, do nhận thức của nhân dân nói chung và của người bị thu hồi đất nói riêng còn có phần hạn chế; một số người chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, trách nhiệm công dân, nặng về đòi hỏi quyền lợi cá nhân; một số phần tử vì mục đích tư lợi cá nhân để lợi dụng kích động, lôi kéo khiếu kiện đông người làm cho tình hình phức tạp... 51 2.2.3. Nguyên nhân của những bất cập và hạn chế trong giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai tại thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh 2.2.3.1. Nguyên nhân từ bất cập trong quy định của pháp luật Trong lĩnh vực đất đai, bất cập và vướng mắc nhiều nhất là các quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất. Mặc dù, những năm gần đây, pháp luật về bồi thường, hỗ trợ có nhiều thay đổi theo hướng có lợi cho người bị thu hồi đất, tạo điều kiện thuận lợi để giải quyết được các vụ việc mới nhưng lại phát sinh một số trường hợp mà người có QSD đất bị thu hồi những năm trước so bì, khiếu nại. Một số vụ việc liên quan đến quá trình thực thi pháp luật đất đai của Nhà nước qua các thời kỳ bị công dân khiếu nại kéo dài nhiều năm nhưng rất khó giải quyết do pháp luật chưa có quy định hồi tố, chưa đưa ra những hướng dẫn cụ thể cho những trường hợp này. Hơn nữa, những quy định của pháp luật về quản lý đất đai qua các thời kỳ chưa đồng bộ, có nhiều thay đổi. Pháp luật điều chỉnh về đất đai được thể hiện ở nhiều văn bản khác nhau (Luật Đất đai, trên 20 Luật khác và trên 20 văn bản của Chính phủ có nội dung điều chỉnh liên quan đến đất đai) khiến cho việc thực thi pháp luật gặp nhiều khó khăn. Thêm vào đó, công tác kiểm tra việc ban hành văn bản của địa phương chưa