Luận văn Thực trạng quản lý hoạt động tự học của học sinh trung học cơ sở ở trường phổ thông dân tộc nội trú Savannakhet nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

o viên như sau (xem bảng 2.3) Bảng 2.3 Tổng số giáo viên Trường phổ thông DTNT Savannakhet từ năm học 1997 - 2014 đến nay. Năm học Tổn g số Nữ Dân tộc Giáo viên giảng dạy Nữ Đội ngữ quản lý Nữ 1997-1998 30 12 0 26 12 4 0 1998-1999 30 12 0 26 12 4 0 1999-2000 30 12 0 26 12 4 0 2000-2001 34 13 0 29 12 5 1 2001-2002 34 13 0 29 12 5 1 2002-2003 34 13 0 29 12 5 1 2003-2004 38 15 0 32 14 6 1 2004-2005 38 15 0 32 14 6 1 2005-2006 38 15 0 32 14 6 1 2006-2007 42 18 0 35 16 6 2 2007-2008 42 18 0 35 16 6 2 2008-2009 42 18 0 35 16 6 2 2009-2010 52 23 0 45 20 7 3 2010-2011 52 23 0 45 20 7 3 2011-2012 52 23 0 45 20 7 3 40 2012-2013 52 23 0 45 20 7 3 2013-2014 52 23 0 45 20 7 3 Đội ngũ giáo viên trong trường nhiệt tình, yêu nghề, có trách nhiệm cao trong công việc, có tình thương yêu thực sự, hết lòng nuôi dạy học dân tộc Mặt khác với bề dày thành tích của mình nhà trường đã giáo dục được nhiều học sinh có quyết tâm học tập cao. Có ý thức vươn lên trong học tập. Hàng năm nhà trường tiếp nhận học sinh. Đối tượng số học sinh là dân tộc thiều số, gia đình khó khăn,điều kiện học tập thiếu thốn. Như vậy, số học sinh dân tộc vào học trong trường mỗi năm một tăng, điều này rất đáng mừng Như nó cũng đặt ra cho nhà trường một trách nhiệm rất lớn làm sao để nâng cao chất lượng học tập và có biện pháp quản lý phù hợp, nhằm tăng cường hoạt động học tập nói chung và hoạt động tự học nói riêng. Có một số các em học sinh chưa thạo tiếng phổ thông, phần lớn các em sống ở nông thôn, điều kiện học tập rất khó khăn. Đã thế trở ngại tâm sinh lý của các em cũng rất ảnh hưởng đến học tập, khi các em vào học trong trường và sống chung với nhau, các em rất ngại hòa nhập cùng các bạn học sinh khác trong lớp học, có thể do mặc cảm về hoàn cảnh của mình. Kiến thức cũ của các em nói chung rất hỏng mà khả năng khắc phục lại rất hạn chế, các em thiếu sách giáo khao, sách tham khảo, thiếu thời gian tự tọc ở nhà và thiếu cả quyết tâm học nữa. Vì vậy hướng dẫn, tổ chức, quản lý cho các em tự học phải rất kiên trì, chu đáo và tỉ mỉ. 2.2. Phương pháp khảo sát thực trạng Thực hiện Chương trình hoạt động năm 2014, trong quý I năm 2014, Hội đồng Dân tộc đã tổ chức khảo sát về chuyên đề “Thực trạng giáo dục dân tộc cấp trung học phổ thông” (THPT). Trên cơ sở báo cáo kết quả trực tiếp khảo sát từ 04 Đoàn của Hội đồng Dân tộc tại 09 tỉnh, thành phố vùng dân tộc thiểu số (DTTS); báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo và báo cáo của 30 địa phương trên cả nước; Hội đồng Dân tộc báo cáo kết quả khảo sát như sau: Đảng và Nhà nước luôn xác định phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển; giáo dục vừa là mục tiêu, vừa là động lực để phát triển kinh tế - xã hội. Nhiệm vụ phát triển giáo dục dân tộc nói chung và giáo dục phổ thông vùng DTTS nói riêng luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của của Đảng, Nhà nước thông qua các chủ trương, chính sách đầu tư phát triển; sự quan 41 tâm của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể và toàn xã hội, các tổ chức quốc tế. Chất lượng giáo dục dân tộc cấp THPT những năm gần đây có bước chuyển biến tích cực là kết quả của việc tập trung chỉ đạo đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học; tăng cường, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên; công tác giảng dạy, nuôi dưỡng, quản lý, tổ chức các hoạt động nội trú được tăng cường; ý thức tự giác, tích cực học tập của học sinh, nhận thức của gia đình và xã hội và sự quan tâm đến việc học của con em đã có sự chuyển biến tích cực. Công tác giáo dục dân tộc trong những năm gần đây đã đạt được những kết quả, chuyển biến tích cực: Nhiều chính sách hỗ trợ đời sống cho đồng bào vùng đặc biệt khó khăn, vùng DTTS, trong đó có các chính sách hỗ trợ học tập, sinh hoạt đối với học sinh từ bậc học mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông, đến cao đẳng, Đại học, đã và đang triển khai thực hiện có hiệu quả. Chính sách miễn, giảm học phí; hỗ trợ chi phí học tập; hỗ trợ điều kiện sinh hoạt (ăn, lưu trú, đi lại) cho học sinh DTTS các cấp học thuộc địa bàn vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn có những kết quả, hiệu ứng rõ rệt. Quy mô, mạng lưới trường lớp ngày càng phát triển, mở rộng ở tất cả các cấp học, bậc học. Hệ thống trường, điểm trường, lớp học được mở đến tận thôn, bản. Điều kiện học tập của trẻ em được cải thiện một bước căn bản. Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học cơ bản đáp ứng yêu cầu dạy và học. Kết quả huy động trẻ trong độ tuổi đến trường tăng cao; kết quả phổ cập giáo dục tiểu học, phổ cập giáo dục THCS được duy trì bền vững. Tỷ lệ học sinh bỏ học, đi học không chuyên cần giảm rõ rệt. Chất lượng hoạt động dạy và học được nâng lên. Đó là những điều kiện thuận lợi, là cơ hội cho học sinh DTTS được đến trường, tiếp cận một cách bình đẳng về giáo dục, văn hóa; là cơ sở, động lực cho sự phát triển giáo dục dân tộc. Nhiệm vụ xây dựng cơ sở trường THPT ở vùng DTTS đạt chuẩn quốc gia được ngành GD&ĐT và các địa phương đầu tư thường xuyên; nhất là việc bổ sung quy hoạch phù hợp quy mô các trường; thực hiện kiên cố hoá trường lớp, làm nhà công vụ cho giáo viên, khu bán trú, nội trú cho học sinh; bổ sung các trang thiết bị cho phòng học; ứng dụng công nghệ thông tin; đầu tư thư viện, thiết bị thí nghiệm, thực 42 hànhĐến hết năm 2013, có khoảng 23% số trường PTDTNT được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia (tăng 10% so với năm 2010). 2.3. Thực trạng quản lý họat động tự học của học của học sinh trung học cơ sở tại trường phổ thông dân tộc nội trú Savanakhet 2.3.1. Thực trạng về nhận thức của giáo viên và học sinh 2.3.1.1. Nhận thức của giáo viên về hoạt động tự học Qua thăm dò và khảo sát bằng phiếu hỏi đối với giáo viên và học sinh về nhận thức hoạt động tự học chúng tôi có kết quả sau: Bảng 2.4 Nhận thức của giáo viên về ý nghĩa hoạt động tự học. STT Nội dung khảo sát Kết qaủ Rất quan trọng Quah trọng Không quan trọng 1 Giúp cho học sinh hiểu sâu bài học 80,78 19,23 0 2 Giúp cho học sinh củng cố kiến thức đã học và ghi nhớ bài 84,71 15,38 0 3 Giúp cho học sinh vận dụng kiến thức đã học vào thực tế 76,92 23,57 4 Giúp cho học sinh sử dụng hết thời gian 23,07 50,00 26,92 5 Giúp cho học sinh rèn luyện tính tích cực, tự giác trong học tập 76,92 23,07 6 Giúp cho học sinh có ý thức tổ chức kỷ luật trong học tập 33,84 46,15 7 Giúp cho học sinh rèn luyện thói quen làm việc đều đặn 53,84 46,15 8 Giúp cha mẹ học sinh quản lý việc học của con cái 53,84 38,46 7,69 9 Giúp cho học sinh đạt điểm cao khi kiểm tra 50,00 50,00 43 Qua các kết quả trên có thể rút ra những nhận xét sau: - Đa số giáo viên cho rằng tự học giúp cho học sinh củng cố kiến thức đã học và ghi nhớ bài (84,71%); giúp học sinh hiểu sâu bài học (80,78%); giúp học sinh vận dụng kiến thức đã học vào thực tế (76,92%); giúp học sinh rèn luyện tính tích cực (76,92%). Tuy nhiên ít giáo viên cho rằng tự học góp phần tính tổ chức kỷ luật trong học tập (33,84%); thói quen làm việc đều đặn cho học sinh (53,84%). Như vậy, đa số giáo viên có nhận thức đúng về ý nghĩa của hoạt động tự học đối với việc lĩnh hội trí thức, rèn luyện kỹ năng của học sinh như giúp học sinh hiểu sâu bài học, củng cố và mở rộng trí thức. Tuy nhiên họ chưa thấy rằng tự học có thể rèn luyện cho học sinh những phẩm chất nhân cách cần thiết, phong cách làm việc khoa học. 2.3.1.2. Về động cơ thái độ học tập của học sinh Qua thăm dò bằng phiếu đối với học sinh chúng tôi có kết quả tương ứng với các nội dung sau Bảng 2.5. Hoạt động tự học có tác dụng gì đối với học sinh trong quá trình dạy học ở nhà trường. STT Tác dụng Mức độ cần thiết Rất cần Cần Không cần 1 Tự học giúp học sinh hiểu sâu bài và nắm chắc kiến thức. 66,66% 33,33% 0 2 Tự học giúp học sinh ôn lại và củng cố kiến thức. 75,00% 25,00% 0 3 Tự học giúp học sinh đạt kết quá cao trong kiểm tra và thi. 25,00% 66,66% 8,33% 4 Tự học giúp học sinh tự dánh giá bản thân 16,66% 58,33% 25,00% Tự học giúp học sinh có 50,00% 33,33% 16,66% 44 5 tính tích cực độc lập trong học tập. 6 Tự học giúp học sinh vận dụng kiến thức giải quyết nhiệm vụ tự học 33,33% 61,66% 21,66% 7 Tự học giúp học sinh hình thành thời gian làm việc 58,33% 33,33% 8,33% 8 Tự học giúp học sinh bổ sung kiến thức. 70,00% 16,66% 25,00% 9 Tự học giúp học sinh có tinh thần vượt khó trong học tập. 30,00% 61,00% 25,00% 10 Tự học giúp học sinh có ý thức vươn lên 35,00% 48,33% 16,66% -Về lý do (động cơ tự học của học sinh chúng tôi thu thập được: 1. vì mong muốn hoàn thành nhiệm vụ tự học: 26,66% 2. Vì cuộc sống tương lai: 58,33% 3. Muốn cho cha mel vui long: 5,00% 4. Vì môn học tấp dẫn: 66,00% 5. Vì muốn đạt điểm tốt: 3,33% 6. Vì muốn được thầy cô khen: 2,50% 7. Vì muốn bạn bè khâm phục: 3,33% 8. Động cơ khác: 1,66% Qua các kết quả trên ta có thể rút ra một số nhận xét sau: - ( 66,66%) cho rằng tự học giúp học sinh hiểu sâu bài và nắm chắc kiến thức; (75%) tự học giúp cho học sinh ôn lại vả củng cố kiến thức; (50%) tự học giúp cho học sinh có tính tích cực đọc lập trong học tập; (53,33%) tự học giúp cho học sinh hình thành thời gian làm việc khoa học; (70%) giúp cho học sinh bổ sung kiến thức; (58,33%) học sinh tự học vì cuộc sống tương lai; (26,66%) học sinh tư học vì mong 45 muốn huàn thành nhiệm vụ tự học; (33,33%) học sinh tự học vì mong muốn đạt điểm tốt; (5%) học sinh tự muốn cha mẹ vui long. - Như vậy, phần lớn học sinh có động cơ tự học vì cuộc sống tương lai, vì mong muốn hòan thành nhiệm vụ tự học. Đa số sinh viên nhận thấy được tác dụng của hoạt động tự học đối với các em trong quá trình dạy học của các thầy cô. Động cơ thái độ học tập học sinh xác định được đúng đắn. Tuy nhiên, vẫn còn một tỉ lệ học sinh nhất định chưa có động cơ học tập phù hợp. 2.3.2. Thực trạng các quy định của trường về hoạt động tự học Đây là một vấn đề rất quan trọng đối với học sinh, khi các em thực hiện nhiệm vụ của mình không vi phạm các quy định nội quy của nhà trường để đảm bảo được chất lượng tự học. Qua thăm dò và hỏi ý kiến của giáo viên với các nội dung và kết quả sau đây : Bảng 2.6. Mức độ thực hiện các quy định về hoạt động tự học STT Nội dung khảo sát Mức độ thực hiện Tốt TB CT 1 Quy định về thời gian tự học phù hợp 76,95% 23,07% 2 Quy định về học nhóm , học tổ 19,95% 23,07% 57,69% 3 Quy định về giúp đỡ nhau trong học tập 23,07% 26,92% 50,00% 4 Quy định về kiểm tra việc tự học 23,07% 57,69% 19,23% 5 Quy định về thưởng phạt đối với học sinh 23,07% 53,84% 23,07% Qua bảng trên cho thấy (76,95) giáo viên đã thực hiện quy định về thời gian tự học phù hợp ; (19,23%) giáo viên thực hiện quy định về học nhóm , học tổ ; (23,07%) giáo viên thực hiện quy định về giúp đã nhau trong học tập; (23,07%) giáo viên thực hiện quy định về kiểm tra việc tự học; (23,07%) giáo viên thực hiện thưởng phạt đối với học sinh . Như vậy, theo kết quả trên có thể nhận xét như sau: đa số giáo viên đã thực hiện tốt về thời gian tự học phù hợp và để ra quy định thành lịch để học sinh chấp hành theo. Những quy định về học nhóm, học tổ giáo viên chưa thực hiện tốt vì căn cứ vào điều kiện của mỗi học sinh. Một số học sinh thích học một mình song có ít học 46 sinh học theo nhóm với bạn bè. Mặt khác do hoàn cảnh của các em là người ít nói khi học theo nhóm với bạn bè không dàm nêu ra ý kiến của mình khi có vấn đề khó khăn trong học tập và hơn nữa ngôn ngữ phổ thông còn hạn chế. Do đó có ảnh hưởng đến quy định về sự giúp đỡ nhau trong học tập theo điều tra cho thầy giáo viên chưa thực hiện tốt, còn quy định về kiểm tra tự học nhà trường đã kiểm tra theo kế hoạch đã được quy định nhưng chưa thường xuyên cho nên chưa xác định được chính xác về học sinh chấp hành nội quy trong hoạt động tự học. Nhưng vẫn có một số học sinh đã chấp hành tốt về nội quy tự học nhưng nhà trường chưa khích lệ được học sinh vươn lên trong học tập (phần thưởng cho học sinh có thành tích cao trong học tập còn quá ít). Nguyên nhân của những yếu điểm trên vì: đời sống của giáo viên Trường phổ thông DTNT tỉnh Savannakhet còn nhiều khó khăn, đồng lương tuy đã cao hơn trước nhưng vẫn chưa đủ cho cuộc sống , việc quản lý học sinh 24 giờ trong ngày đòi hỏi giáo viên tỉnh thần trách nhiệm rất lớn, trong khi chế độ ưu đãi đối với giáo viên Trường phổ thông DTNT tỉnh Savannakhet chưa có gì ưu tiên đáng kế so với các trường khác. Do đó động lực dạy học của giáo viên còn giảm sút. 2.3.3. Thực trạng hoạt động ban quản lý hoạt động tự học của trường 1) Qua thăm dò và hỏi ý kiến của các thầy cô và sự cần thiết của ban quản lý hoạt động tự học, chúng tôi có được kết quả như sau: - Quản lý hoạt động tự học là nhiệm vụ của ban giám hiệu: 80,76 % - Quản lý hoạt động tự học là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm : 6153 % - Quản lý hoạt động tự học là nhiệm vụ của ban quản lý nội trú: 73,07 % Bảng 2.7. Kế hoạch quản lý hoạt động tự học cho học sinh được xây dựng ở trường. STT Kế hoạch Mức độ Thường xuyên Thỉnh thoảng Không có 1 Cho cả năm 65,38% 26,92% 7,69% 2 Cho từng kỳ học 76,92% 23,07% 3 Cho từng tháng 69,23% 30,76% 4 Cho từng tuần 61,53% 38,46% 47 2) về mức độ triển khai kế hoạch tự học cho học sinh ở trường , chúng tôi thu được kết quả: - Kịp thời, đẩy đủ, chính xác, đúng đối tượng: 11,45% - Không kịp thời: 88,46% 3) Về mức độ phối hợp giữa các lực lượng quản lý tự học cho học sinh ở trường có kết quả như sau: - Phối hợp tốt, huy động hết các lực lượng tham gia: 19,23% - Phối hợp chưa tốt: 73,07% - Chủ yếu là do bộ phận được giao độc lập hoạt động: 42,30% - Có sự chỉ đạo, phân công chủ thể, nội dung rõ rang: 46,15% 4) Về đánh giá công tác quản lý việc tự học được thực hiện ở trường có kết quả như sau: - Thường xuyên theo tháng: 50,00% - Theo học kỳ: 75,69% - Theo năm học: 46,15% - Có nội dung, tiêu chuẩn cụ thể, rõ rang: 26,92% Việc tự học cho học sinh có đạt được kết quả tốt hay không là nhớ một phần lớn sự quản lý của Ban quản lý nội trú của nhà trường bởi vì hơn ai Ban quản lý nội trú là những người thường xuyên có mặt ở trường để quản lý học sinh. Chính vì vậy mà trường phổ thông DTNT Savannakhet cũng thành lập Ban quản lý tự học của học sinh. Kể từ ngày thành lập đến nay Ban quản lý tự học của trường đã có nhiều cố gắng tích cực trong việc quản lý học sinh như: theo dõi việc ăn ở, đi lại, sinh hoạt, Tuy nhiên, việc tự học của học sinh thì Ban quản lý chưa quan tâm đúng mức cho nên đến giờ học mà vẫn còn nhiều học sinh đi lại trong khu nội trú, nhiều học sinh làm việc riêng , thậm chí còn hát hò đùa nghịch gây ồn ào làm mất trật tự trị an và ảnh hưởng đến việc học của người khác. Nguyên nhân là do Ban quản lý chưa để ra các phần cụ thể về việc tự học cho học sinh chưa có những hình thức xử phạt kịp thời, nghiêm mình đối với những học sinh vi phạm nội quy của nội trú. Đây là thực trạng cần phải sớm khắc phục để nâng cao hiệu quả tự học, nâng cao chất lượng học tập của học sinh trường phổ thông dân tộc nội trú Savannakhet. 48 2.3.4. Thực trạng quản lý HĐTH trên lớp Tự học là hoạt động độc lập, chủ yếu mang tính cá nhân của SV trong quá trình nhận thức, học tập để cải biến nhân cách, nó vừa là phương tiện vừa là mục tiêu của quá trình đào tạo. TH có vai trò quan trọng, quyết định kết quả học tập, sự hình thành và phát triển nhân cách của người học. Các nhà khoa học nghiên cứu TH ở nhiều góc độ khác nhau. Tựu chung lại TH là công việc của người học, quản lý HĐTH là một nội dung cơ bản trong quản lý GD - ĐT, quản lý nhà trường. Với xu thế “học suốt đời” hiện nay, HĐTH trở thành một phần cơ bản của hoạt động học tập, quản lý TH ngày càng trở nên đặc biệt quan trọng để giúp SV trở thành người chủ thực sự và nâng cao chất lượng hiệu quả đào tạo của Nhà trường. Để HĐTH của SV đạt hiệu quả tốt, hoạt động quản lý TH trong Nhà trường phải chú trọng tới các vấn đề: Xây dựng, bồi dưỡng động cơ học tập cho SV; quản lý kế hoạch, nội dung, phương pháp tự học; đảm bảo các điều kiện cơ sở vật chất, phương tiện, thời gian TH của SV; QL việc kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả HĐTH của HS, SV. 2.3.5. Thực trạng quản lý HĐTH ngoài giờ lên lớp Khái niệm quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT Là quá trình tác động của chủ thể quản lý (hiệu trưởng và bộ máy giúp việc của hiệu trưởng) đến tập thể giáo viên và học sinh, được tiến hành ngoài giờ lên lớp theo chương trình kế hoạch nhằm đạt mục tiêu giáo dục học sinh một cách toàn diện. Khái niệm biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT Biện pháp: Theo từ điển trong tiếng việt thì biện pháp là cách làm, cách giải quyết một vấn đề cụ thể. Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: Là cách thức quản lý nội dung, phương pháp, tổ chức HĐGDNGLL nhằm đạt được mục tiêu, chương trình đã đặt ra. Khái niệm nhà trường thân thiện Trường học thân thiện là mô hình trường do Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc (UNICEF) đề xướng từ những thập kỷ cuối của thế kỷ trước, và đ ã đ ƣợc triển khai có kết quả tốt ở nhiều n ƣớc trên thế giới. Ở Việt Nam, phối hợp với UNICEF, Bộ đã làm thí điểm nhiều năm nay ở tr ƣờng tiểu học và THCS (trong đó có một số trường ở TP.HCM). Từ kết quả thí điểm, Bộ chủ tr ƣơng tiến hành đại trà trong năm học 2008 - 2009 ở tất cả các tr ƣờng Tiểu học, THCS trong toàn quốc rồi lan ra các trường phổ thông cho tới năm 2013. Thân thiện là có tình cảm tốt, đối xử tử tế và thân thiết với nhau. Bản thân 49 khái niệm thân thiện đã hàm chứa sự bình đẳng, dân chủ về pháp lý và sự đùm bọc, cưu mang đầy tình nghĩa về đạo lý. Thân thiện bắt nguồn từ xứ mệnh của nhà trường và thân thiện của nhà giáo đối với thế hệ trẻ và xã hội, chứ không dừng ở thái độ bề ngoài trong quan hệ ứng xử. Trường học thân thiện đương nhiên phải thân thiện với địa phương, địa bàn hoạt động của nhà trường, phải thân thiện trong tập thể sư phạm với Số hóa bởi Trung tâm Học liệu - Đại học Thái Nguyên 2.3.6. Thực trạng về hoạt động đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên theo hướng dạy- tự học Qua việc điều tra bằng phiếu hỏi đối với giáo viên trường phổ thông DTNT tỉnh savannakhet, chúng tôi có các kết quả về vận dụng phương pháp dạy học theo hướng dạy - tự học có thực trạng như sau: Bảng2.8. Xây dựng và lựa chọn bài tập về nhà cho học sinh. STT Tính chất của nhiệm vụ Mức độ Thường xuyên Đôi khi Chưathự chiện 1 Chỉ có một loại câu hỏi và bài tập chung cho cả lớp 50% 50% 2 Có câu hỏi và bài tập bắt buộc chung cho cả lớp và câu hỏi, bài tập cho học sinh khá 26,92% 58,69% 15.38% 3 Chỉ ra những câu hỏi, bài tập có trong sách giáo khoa và sách bài tập 61,53% 38,46% 4 Có những câu hỏi, bài tập giúp học sinh mở rộng tri thức 88,46% 11,53% Qua bảng trên cho thấy, da số giáo viên chú ý đến việc để ra những câu hỏi, bài tập giúp cho học sinh mở rộng tri thức (88,46) nhiệm vụ tự học để ra chủ yếu là các câu hỏi, bài tập có trong sách giáo khoa và sách bài tập (61,53%) ; ít giáo viên quan tâm đến việc để ra những câu hỏi và bài tập bắt buộc chung cho cả lớp và câu hỏi, bài tập cho học sinh khá (26,92%). 50 Để đảm bảo chất lượng tự học, kỹ năng theo yêu cầu của chương trình việc yêu cầu các học sinh hoàn thành các nhiệm vụ tự học đã quy định trong sách giáo khoa và sách bài tập của môn học là hết sức cần thiết. Bên cạnh những nội dung trên là nội dung câu hỏi và bài tập bắt buộc cho cả lớp là cần thiết giúp cho học sinh làm xong bài tập hiểu sâu thêm nội dung chính của bài. Vì vậy, giáo viên nên chú ý khi giao nhiệm vụ và tìm hiểu những nội dung đó khi hướng dẫn các em thực hiện nhiệm vụ tự học. Bảng 2.9. Mức độ giáo viên giao nhiệm vụ tự học cho học sinh hướng dẫn các em thực hiện các nhiệm vụ đó. STT Phương pháp giao nhiệm vụ tự học Mức độ Thường xuyên Đôi khi Chưabao giờ 1 Giao nhiệm vụ và giải thích rõ Yêu cầu, phương pháp thực hiện 73,07% 23,07% 3,84% 2 Giao nhiệm vụ và giải thích những chỗ khó 57,69% 42,30% 3 Giao nhiệm vụ và không giải thích gì thêm 11,53% 30,76% 57,69% Học sinh lớp 7 mới chuyển lên từ bậc tiểu học, các em còn chưa quen với cách họ cở trung cơ sở. Vì vậy, khi giao nhiệm vụ tự học cho học sinh, giáo viên cần hướng dẫn chu đáo cách thực hiện. Đó là diều kiện cần thiết để các em có thể hoàn thành nhiệm vụ tự học để ra. Kết quả điều tra cho thấy có (73,07%) giáo viên hướng dẫn để học sinh nắm được ye6uca6u2 và phương pháp thực hiện. Tỉ lệ giáo viên chỉ giáo nhiệm vụ mà không giải thích gì thêm là (11,53%) ; có (57,69%) giáo viên khi ra bải làm về nhà quan tâm giải thích những chỗ khó cho học sinh. Như vậy đa số giáo viên đã quan tâm hướng dẫn cách thực hiện khi giao nhiệm vụ cho học sinh. Ở đây, thông thường, giáo viên chủ yếu yêu cầu họ sinh trả lời các cầu hỏi , bài tập để giúp học sinh mở rộng tri thức. 51 Tiếp đó chúng tôi nghiên cứu về mức độ thực hiện các nội dung hướng dẩn của giáo viên để học sinh tự học ở nhà. Bảng 2.10.Mức độ hướng dẫn tự học của giáo viên trong quá trình dạy học về cách tiến hình việc tự học. STT Nội dung hướng dẫn Mức độ Thường xuyên Đôi khi Chưa bao giờ 1 Học ngay bài đã học ở trên lớp trong ngày 69,23% 30,76% 2 Học lý thuyết xong mới giải bài tập 88,46% 11,535 3 Làm dàn ý để ghi nhớ bài 50,00% 34,51% 15,38% 4 Phần loại bài tập để giải và ghi nhớ 57,69% 42,30% 5 Cách giải chung của từng loại bài tập 61,53% 34,61% 3,84% 6 Cách sắp xếp các công việc tự học một cách hợp lý 73,07% 26,92% 7 Cách kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ tự học 53,84% 38,46% 7,69% Để học sinh có thể hoàn thành nhiệm vụ tự học, giáo viên cần hướng dẫn các em biết bố trí, sắp xếp công việc tự học một cách hợp lý, biết tổ chức hợp lý chổ làm việc cá nhân; nắm được phương pháp giải quyết các bài tập nhận thức và thực hành ; biết cách tự học theo sách giáo khoa; biết tự kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện của nhiệm vụ tự học. Kết quả điều tra cho thấy đã số giáo viên quan tâm hướng dẩn học sinh học ý thuyết xong mới giải bài tập (88,46%) quan tâm hướng dẫn học sinh cách sắp xết công việc tự học một cách hợp lý (73,07%) quan tâm hướng dẩn học sinh quy tắc học ngay bài vừa học trong ngày (69, 23). 52 Khi hướng dẫn học sinh phương pháp giải các bài tập nhận thức và thực hành, có (61,53%) giáo viên quan tâm đến việc hướng dẫn cách giải chung của các bài tập ; chỉ có (57,69%) giáo viên hướng dẫn cho học sinh cách phân loại bài tập để giải và ghi nhớ. Để học sinh hiểu và ghi nhớ được nội dung của bài, tránh tình trạng học thuộc lòng phần ghi nhớ một cách máy móc, giáo viên cần hướng dẫn học sinh cách làm dàn ý để nắm bắt được nội dung chủ yếu của bài hoặc các ý chính trong phần tóm tắt của sách giáo khoa. Tuy nhiên, khi hướng dẫn học sinh học theo sách giáo khoa, chỉ có 50% giáo viên quan tâm hướng dẫn học sinh cách làm dàn ý để ghi nhớ bài. Như vậy, còn một tỉ lệ nhất định giáo viên chưa chú ý hướng dẫn học sinh cách làm việc sách giáo khoa để củng cố và ghi nhớ kiến thức đã học. Kết quả điều tra cũng cho thấy chỉ có 53,84% giáo viên quan tâm hướng dẫn học sinh cách tự kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ tự học. Như vậy, khi hướng dẫn học sinh phương pháp tự học, giáo viên đã chủ ý hướng dẫn các nội dung cần thiết để học sinh có thể tự bố trí, sắp xếp công việc tự học, cách giải các bài tập nhận thức và thực hành, cách làm việc với sách giáo khoa để ghi nhớ nội dung bài học, cách tự kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ tự học. Song tỉ lệ quan tâm hướng dẫn nội dung nói trên còn thấp. 53 Bảng 2.11. Mức độ sử dụng các phương pháp tự học của học sinh. STT Phương pháp tự học Mức độ Thường xuyên Đôi khi Chưa thựchiện 1 Học ý thuyết trước giải bài tập 83,33% 15,00% 1,66% 2 Thường xuyên nghiên cứu các loại sách cụ thể là sách giải bài tập để tiết kiệm thời gian làm bài 16,665 70,00% 13,33% 3 Phân loại bài tâp để giải và ghi nhớ 38,33% 51,66% 10,00% 4 Học thuộc lòng theo vở ghi hoặc tóm tắt trong sách giáo khoa 26,66% 38,33% 35,00% 5 Dựa vào sách giáo khoa làm dàn ý để ghi nhớ bài 61,66% 36,66% 1,66% 6 Tự kiểm tra việc thực hiện các nhiệm vụ học tập 41,66% 50,00% 8,33% 7 Chuẩn bị đầy đủ đồ dung trước khi ngồi học 86,66% 10,00% 3,33% 8 Học theo thời khóa biểu dỏ mình lập ra 30% 33,33% 36,66% Qua bảng trên cho thấy: Khi giải bài tập, việc học ý thuyên trước khi làm bài tập được đa số học sinh vận dụng khi tự học (83,33%). Nhưng tỉ