Luận văn Thực trạng tham gia bảo hiểm y tế của sinh viên một số trường đại học, cao đẳng tại tỉnh Thái Nguyên (2006-2008)

: 100.000đồng/SV/năm (ĐHKTCN, CĐCKLK) - Ý kiến của sinh viên về khả năng đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho ngƣời có thẻ bảo hiểm y tế. - Lý do sinh viên không tham gia bảo hiểm y tế. - Nguyện vọng của sinh viên về mức nộp bảo hiểm y tế. 2.5. Kỹ thuật thu thập số liệu - Phỏng vấn trực tiếp đối tƣợng nghiên cứu theo mẫu phiếu in sẵn thống nhất. - Thảo luận nhóm với các đối tƣợng liên quan: có 3 cuộc thảo luận nhóm với sinh viên và cán bộ y tế trƣờng theo các mục tiêu nghiên cứu. - Hồi cứu số liệu: từ sổ sổ sách, báo cáo của BHXH Tỉnh Thái Nguyên và các trƣờng điều tra theo mục tiêu nghiên cứu 2.6. Vật liệu nghiên cứu - Phiếu điều tra. - Bảng hƣớng dẫn thảo luận nhóm. - Biểu mẫu thu thập số liệu. - Các văn bản hƣớng dẫn về chính sách BHYT. - Nhân lực: Các cán bộ thực hiện đề tài là một số học viên cao học khóa 11 chuyên ngành Y học dự phòng trƣờng Đại học Y Dƣợc- Đại học Thái Nguyên và cán bộ y tế các trƣờng điều tra. - Máy tính bỏ túi. - Máy vi tính với các phần mềm EPIINFO 6.04, SPSS 13.0 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 2.7. Khống chế sai số - Giải thích rõ mục đích, ý nghĩa của việc điều tra cho các đối tƣợng nghiên cứu. - Tiến hành tập huấn điều tra viên, thống nhất kỹ thuật các tiêu chuẩn khi tiến hành điều tra và giữ nguyên số ngƣời đã đƣợc tập huấn điều tra trong suốt quá trình thu thập số liệu. - Hạn chế tối đa các sai số trong quá trình điều tra, thu thập số liệu bằng cách làm sạch số liệu ngay trong ngày điều tra. 2.8. Đạo đức trong nghiên cứu - Nghiên cứu đƣợc thực hiện dƣới sự đồng ý của Ban Lãnh đạo các trƣờng điều tra. - Các đối tƣợng nghiên cứu tự nguyện tham gia và đều đƣợc thông tin rõ ràng về mục tiêu, phạm vi sử dụng thông tin thu đƣợc trong nghiên cứu. - Các thông tin đƣợc nghiên cứu đảm bảo tính trung thực, khách quan. 2.9. Xử lý số liệu Các số liệu đã thu thập, đƣợc xử lý theo phƣơng pháp thống kê y học trên phần mềm vi tính EPIINFO 6.04, Exel, SPSS13.0. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Chƣơng 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 3.1. Một số thông tin chung về đối tƣợng nghiên cứu Bảng 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu phân bố theo giới Giới Trƣờng Nam Nữ Tổng cộng Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) ĐHKTCN 308 85,32 83 14,68 361 100 ĐHSP 87 24,86 263 75,14 350 100 CĐYT 79 22,32 275 77,68 354 100 CĐCKLK 288 81,82 64 18,18 352 100 Tổng 762 53,78 655 46,22 1.417 100 85.32 14.68 24.86 75.14 22.32 77.68 81.82 18.18 0 20 40 60 80 100 Tỷ lệ (%) ĐHKTCN ĐHSP CĐYT CĐCKLK Trường Nam Nữ Biểu đồ 3.1. Đối tƣợng nghiên cứu phân bố theo giới Nhận xét: 53,78% là sinh viên nam, 46,22% là sinh viên nữ. Sinh viên nam tập trung chủ yếu ở các trƣờng kỹ thuật, cao nhất là trƣờng Đại học Kỹ thuật công nghiệp chiếm tỷ lệ 85,32%, trƣờng Cao đẳng Cơ khí luyện kim là 81,82%. Các trƣờng Đại học Sƣ phạm và Cao đẳng Y tế số sinh viên nữ là chủ yếu (75,14% và 77,68%). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.2. Đối tƣợng nghiên cứu phân bố theo dân tộc Dân tộc Trƣờng Kinh Tày, Nùng, khác Tổng cộng Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) ĐHKTCN 304 84,21 57 15,79 361 100 ĐHSP 217 62,00 133 38,00 350 100 CĐYT 200 56,50 154 43,50 354 100 CĐCKLK 299 84,94 53 15,06 352 100 Tổng 1.020 71,98 397 28,02 1.417 100 Nhận xét: 71,98% sinh viên là dân tộc Kinh, 28,02% sinh viên là dân tộc Tày, Nùng, dân tộc khác. Bảng 3.3. Đối tƣợng nghiên cứu phân bố theo theo diện chính sách Diện chính sách Trƣờng SV thuộc hộ nghèo SV con gia đình TB,LS SV còn lại Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) ĐHKTCN 66 18,28 23 6,37 272 75,35 ĐHSP 55 15,71 22 6,29 273 78,00 CĐYT 24 6,78 16 4,52 314 88,70 CĐCKLK 22 6,25 23 6,53 307 87,22 Tổng 167 11,79 84 5,93 1166 82,29 Nhận xét: Sinh viên thuộc hộ nghèo chiếm tỷ lệ là 11,79%, sinh viên con gia đình thƣơng binh liệt sỹ chiếm tỷ lệ 5,93%. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.4. Trình độ chuyên môn của cán bộ y tế Trình độ Trƣờng Bác sỹ Tỷ lệ ( %) Y tá Tỷ lệ ( %) Tổng cộng ĐHKTCN 1 16,67 5 83,33 6 ĐHSP 2 28,57 5 71,43 7 CĐYT 0 0 1 100 1 CĐCKLK 0 0 3 100 3 Tổng 3 17,65 14 82,35 17 Nhận xét: - Tỷ lệ bác sỹ là 17,65%, tỷ lệ y tá chiếm 82,35%. - Trƣờng Cao đẳng Y tế và Cao đẳng Cơ khí luyện kim không có bác sỹ. Bảng 3.5. Tỷ lệ cán bộ y tế/tổng số cán bộ công nhân viên và sinh viên Trƣờng Tổng số CBYT Đối tƣợng phục vụ Tỷ lệ CBYT/ số phục vụ CBCNV SV Tổng cộng ĐHKTCN 6 570 8.370 8.940 1/1.490 ĐHSP 7 570 8.345 8.915 1/1.274 CĐYT 1 79 3.575 3.654 1/3.654 CĐCKLK 3 270 4.943 5.213 1/1.738 Tổng 17 1.489 25.233 26.722 1/1.572 Nhận xét: Tỷ lệ cán bộ y tế phục vụ cho cán bộ công nhân viên và sinh viên thấp nhất là 1/1.274 (trƣờng ĐHSP), cao nhất là 1/3.654 (trƣờng CĐ y tế). Kết quả phỏng vấn Hiệu trƣởng trƣờng Cao đẳng Y tế: “. . .Hiện tại nhà trường có 1 cán bộ y tế, không thành lập trạm y tế là do trường học gần với bệnh viện, hàng ngày sinh viên thực tập tại bệnh viện, nơi đăng ký khám chữa bệnh ban đầu tại bệnh viện, nên chỉ những trường hợp cấp cứu hoặc mắc bệnh thông thường sinh viên mới đến y tế trường học”. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 3.2. Thực trạng sinh viên tham gia bảo hiểm y tế Bảng 3.6. Tỷ lệ sinh viên tham gia bảo hiểm y tế (Nguồn BHXH tỉnh Thái Nguyên và các trường) Năm Trƣờng Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Tỷ lệ trung bình 3năm TSSV (N) Tham gia BH TSSV (N) Tham gia BH TSSV (N) Tham gia BH n % n % n % ĐHKTCN(1) 5.754 2.506 43,55 5.985 2.875 48,04 8.370 3.124 37,32 42,97 ĐHSP (2) 6.352 3.685 58,01 6.944 5.418 78,02 8.345 5.758 69,00 68,34 CĐYT (3) 2.137 1.293 60,51 2.181 1.710 78,40 3.575 3.131 87,58 75,50 CĐCKLK(4) 5.101 2.470 48,42 4.802 2.257 47,00 4.943 2.034 41,15 45,52 p p<0,01 0 20 4 60 80 100 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Năm Tỷ lệ (% ) ĐHKTCN ĐHSP CĐYT CĐCKLK Biểu đồ 3.2. Tỷ lệ sinh viên tham gia bảo hiểm y tế Nhận xét. - Tỷ lệ sinh viên tham gia BHYT không đồng đều giữa các trƣờng. - Trƣờng Cao đẳng Y tế có tỷ lệ sinh viên tham gia bảo hiểm y tế tăng dần qua các năm, cao nhất là năm 2008 (87,58%). - Trƣờng Đại học Kỹ thuật công nghiệp có tỷ lệ sinh viên tham gia BHYT thấp nhất so với các trƣờng (năm 2008 chỉ có 37,32%). Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p<0,01). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.7. Tỷ lệ sinh viên tham gia BHYT phân bố theo dân tộc Đối tƣợng SV Có BHYT Không có BHYT Tổng cộng Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Dân tộc Kinh 808 79,22 212 20,78 1.020 71,98 Dân tộc Tày, Nùng, khác 344 86,65 53 13,35 397 28,02 Tổng 1.152 81,3 265 18,7 1.417 100 Nhận xét: Trong số sinh viên dân tộc Kinh có 79,22% tham gia bảo hiểm y tế, trong số sinh viên dân tộc Tày, Nùng, khác có 86,65% tham gia bảo hiểm y tế. Bảng 3.8. Số lần sử dụng thẻ bình quân trong năm tại các trƣờng điều tra Năm Trƣờng Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Tổng số thẻ Số lƣợt KCB Số lần SD thẻ Tổng số thẻ Số lƣợt KCB Số lần SD thẻ Tổng số thẻ Số lƣợt KCB Số lần SD thẻ ĐHKTCN 2.506 2.290 0,91 2.875 2.216 0,77 3.124 1.997 0,64 ĐHSP 3.685 1.192 0,32 5.418 1.590 0,29 5.758 2.022 0,35 CĐYT 1.293 148 0,12 1.710 609 0,36 3.131 850 0,27 CĐCKLK 2.470 4.413 1,79 2.257 4.312 1,91 2.034 4.213 2,07 Nhận xét: - Số lần sử dụng thẻ bình quân đƣợc sinh viên sử dụng để khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu tại y tế trƣờng học không đồng đều giữa các trƣờng và có xu hƣớng tăng dần qua các năm. - Số lần sử dụng thẻ bình quân năm 2008 cao nhất là trƣờng Cao đẳng Cơ khí luyện kim (2,07); thấp nhất là trƣờng Cao đẳng Y tế (0,27). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.9. Số lần sử dụng thẻ BHYT để KCB (năm 2008) Trƣờng Số lần ĐHKTCN (N = 288) ĐHSP (N = 293) CĐ Y tế (N= 337) CĐ CKLK (N = 234) Chung (N = 1.152) n % n % n % n % n % 0 lần 122 42,36 112 38,22 138 40,95 66 28,21 438 38,02 1 lần 89 30,90 79 26,96 98 29,08 95 40,59 361 31,34 2 lần 28 9,72 43 14,68 51 15,13 28 11,97 150 13,02 3 lần 9 3,13 14 4,78 17 5,05 14 5,98 54 4,69 > 3 lần 40 13,89 45 15,36 33 9,79 31 13,25 149 12,93 Biểu đồ 3.3. Số lần sử dụng thẻ BHYT để KCB (năm 2008) Nhận xét: - 62% sinh viên sử dụng thẻ BHYT đi khám chữa bệnh ít nhất một lần trong năm. Trong đó số sử dụng một lần là 31,34%; hai lần là 13,02%, trên ba lần là 12,93%. 31.34% 13.02% 38.02% 4.69% 12.93% 0 lÇn 1 lÇn 2 lÇn 3 lÇn > 3 lÇn Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.10. Nơi KCB thƣờng xuyên của sinh viên có thẻ BHYT Đối tƣợng Nơi khám SV thuộc hộ nghèo (N=167) SV thuộc hộ không nghèo (N=985) Tổng cộng p n % n % n % Bệnh viện 53 31,74 461 46,81 514 44,62 p<0,01 Trung tâm y tế 10 5,99 75 7,61 85 7,38 p>0,05 Phòng khám 13 7,78 47 4,77 60 5,21 Trạm y tế 82 49,10 357 36,24 439 38,11 p<0,01 Khác 9 5,39 45 4,57 54 4,68 Tổng 167 100 985 100 1.152 100 31.74 46.81 5.99 7.61 7.78 4.77 49.1 36.24 5.39 4.57 0 10 20 30 40 50Tỷ lệ (%) Bệnh viện Trung tâm y tế Phòng khám Trạm y tế Khác Nơi khám SV thuộc hộ nghèo SV thuộc hộ không nghèo Biểu đồ 3.4. Nơi KCB thƣờng xuyên của sinh viên có thẻ BHYT Nhận xét: 49,1% sinh viên có thẻ BHYT thuộc hộ nghèo thƣờng xuyên khám chữa bệnh tại trạm y tế, 46,81% sinh viên có thẻ BHYT thuộc hộ không nghèo thƣờng xuyên khám chữa bệnh tại bệnh viện. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p<0,01). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.11. Cơ sở y tế đƣợc sinh viên lựa chọn khám chữa bệnh BHYT Đối tƣợng Nơi khám SV thuộc hộ nghèo (N=167) SV thuộc hộ không nghèo (N=1.250) Tổng cộng p n % n % n % Bệnh viện 118 70,66 926 74,08 1.044 73,68 p>0,05 Trung tâm y tế 14 8,38 79 6,32 93 6,56 Phòng khám 12 7,19 68 5,44 80 5,65 Trạm y tế 21 12,57 155 12,40 176 12,42 p>0,05 Khác 2 1,20 22 1,76 24 1,69 Tổng 167 100 1.250 100 1.417 100 Nhận xét: Sinh viên thuộc hộ nghèo và sinh viên thuộc hộ không nghèo lựa chọn nơi khám chữa bệnh tại bệnh viện (70,66% và 74,08%), trạm y tế (12,57% và 12,40%). Sinh viên lựa chọn nơi khác để khám chữa bệnh với tỷ lệ thấp hơn. Sự khác biệt này không có ý nghĩa thống kê (p>0,05). Bảng 3.12. Tình trạng bệnh tật của sinh viên khi mua BHYT Các chỉ số Có BHYT Không có BHYT Tổng cộng p Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Số lƣợng Tỷ lệ (%) Có bệnh 929 85,54 157 59,25 1.086 76,64 p<0,05 Không có bệnh 223 67,37 108 40,75 331 23,36 Tổng 1.152 81,3 265 18,7 1.417 100 Nhận xét: Tỷ lệ sinh viên có bệnh mua BHYT là 85,54%, sinh viên không có bệnh mua BHYT là 67,37%. Sự khác biệt này có ý nghĩa thống kê (p<0,05). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.13. Thực trạng sử dụng quỹ y tế học đƣờng trích từ BHYT học sinh Đơn vị tính: 1000 đồng Trƣờng Các chỉ số ĐHKTCN 127.000 ĐHSP 227.700 CĐ Y tế 100.500 CĐ CKLK 95.376 Số tiền Tỷ lệ (%) Số tiền Tỷ lệ (%) Số tiền Tỷ lệ (%) Số tiền Tỷ lệ (%) Mua thuốc 90.061 70,91 71.460 31,38 13.241 13,18 44.698 46,87 Mua trang thiết bị y tế 3.849 3,03 0 0 0 0 4.399 4,61 Khám sức khỏe định kỳ 0 0 0 0 4.800 4,78 0 0 Tuyên truyền 1.022 0,80 0 0 2.300 2,29 0 0 Trả công cho CBYT 7.800 6,14 0 0 10.400 10,35 11.128 11,67 Tổng 102.732 80,89 71.460 31,38 30.741 30,59 60.225 63,14 Nhận xét: - Tổng số tiền trích cho mỗi trƣờng có khác nhau, các trƣờng chỉ sử dụng một phần số tiền đƣợc trích lại (ĐHSP: 31,38%; CĐYT: 30,59%). - Các trƣờng sử dụng kinh phí đƣợc trích lại chủ yếu để mua thuốc. Trƣờng CĐYT tổ chức khám sức khỏe định kỳ cho sinh viên. Có hai trƣờng (ĐHKTCN và CĐ Y tế) tổ chức công tác tuyên truyền về chính sách BHYT nhƣng số tiền chi cho công tác này chiếm tỷ lệ rất thấp (0,8% và 2,29%). Bảng 3.14. Chất lƣợng dịch vụ y tế các trƣờng điều tra Trƣờng Các chỉ số ĐHKTCN (N = 361) ĐHSP (N = 350) CĐ Y tế (N = 354) CĐ CKLK (N = 352) n % n % n % n % Thái độ phục vụ - Tốt 311 86,15 187 53,43 315 88,98 253 71,87 - Không tốt 50 13,85 163 46,57 39 11,02 99 28,13 Chế độ thuốc - Đủ 260 72,02 100 28,57 246 69,49 203 57,67 - Thiếu 101 27,98 250 71,43 108 30,51 149 42,33 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Nhận xét: - 53% ÷ 89% sinh viên cho rằng cán bộ y tế có thái độ phục vụ tốt. Cao nhất là trƣờng CĐ Y tế và ĐHKTCN (88,98% và 86,15%), thấp nhất là trƣờng ĐHSP (53,43%). - 29% ÷ 72% sinh viên các trƣờng đƣợc nghiên cứu cho rằng thuốc không đủ cho khám chữa bệnh (ĐHSP:71,43%). Khi tiến hành thảo luận nhóm với sinh viên trƣờng ĐHSP chúng tôi thấy: hầu hết sinh viên đều tin tƣởng vào kết quả chẩn đoán và điều trị của cán bộ y tế, nhƣng khi xin chuyển viện thì thủ tục rất phiền hà, chỉ đƣợc dùng các thuốc thông thƣờng và thuốc không đủ cho khám bệnh ... “ ...sinh viên H- khoa Tâm lý cho rằng thuốc không đủ cho khám chữa bệnh và điều trị”. 3.3. Hiểu biết, thái độ và nguyện vọng của sinh viên về BHYT Bảng 3.15. Hiểu biết của sinh viên về quyền lợi khi tham gia BHYT Trƣờng Hiểu biết ĐHKTCN (N = 361) ĐHSP (N = 350) CĐ Y tế (N = 354) CĐ CKLK (N = 352) Tỷ lệ chung n % n % n % n % Tốt 73 20,22 82 23,43 37 10,45 82 23,30 19,34 Khá 40 11,08 48 13,71 26 7,34 48 13,64 11,43 Trung bình 48 13,30 58 16,57 35 9,89 33 9,38 12,28 Kém 200 55,40 162 46,29 256 72,32 189 53,68 56,95 Tổng 361 100 350 100 354 100 352 100 100 Nhận xét: - 30,77% là tỷ lệ sinh viên các trƣờng nghiên cứu hiểu biết khá và tốt về quyền lợi khi tham gia BHYT. - Tỷ lệ sinh viên hiểu biết kém cao nhất là trƣờng CĐYT và trƣờng ĐHKTCN (72,32% và 55,4%). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.16. Nguồn cung cấp thông tin cho sinh viên về chính sách BHYT Trƣờng Nguồn thông tin ĐHKTCN (N = 361) ĐHSP (N = 350) CĐ Y tế (N = 354) CĐ CKLK (N = 352) Tỷ lệ chung n % n % n % n % Đài, báo, tờ rơi 238 65,93 229 65,43 209 59,04 239 67,90 64,57 Buổi sinh hoạt 81 22,44 166 47,43 17 4,80 71 20,17 23,64 Giáo viên CN 106 29,36 85 24,29 62 17,51 113 32,10 25,83 Cán bộ y tế 106 29,36 97 27,71 112 31,64 135 38,35 31,76 Cán bộ QLSV 83 22,99 109 31,14 96 27,12 62 17,61 24,70 Khác 25 6,93 11 3,14 14 3,95 20 5,68 4,94 Biểu đồ 3.5. Nguồn cung cấp thông tin cho sinh viên về chính sách BHYT Nhận xét: 64,57% sinh viên đƣợc biết thông tin về quyền lợi và các chính sách BHYT qua các phƣơng tiện truyền thông nhƣ đài, báo, tờ rơi ..., nguồn thông tin từ nhà trƣờng (cán bộ y tế: 31,76%; cán bộ quản lý sinh viên: 24,7%; giáo viên chủ nhiệm: 25,83%; buổi sinh hoạt chính trị đầu năm: 23,64%). 64.57 23.64 25.83 31.76 24.7 4.94 0 20 40 60 80Tû lÖ (%) §µi, b¸o,… Buæi sinh ho¹t GVCN CBYT CBQLSV Kh¸c Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.17. Thái độ của sinh viên với việc mua thẻ BHYT Trƣờng Các chỉ số ĐHKTCN (N = 361) ĐHSP (N = 350) CĐ Y tế (N = 354) CĐ CKLK (N = 352) n % n % n % n % Sự cần thiết - Cần thiết 347 96,12 330 94,29 346 97,74 328 93,18 - Không cần thiết 14 3,88 20 5,71 8 2,26 24 6,82 Nguyện vọng - Có nguyện vọng 328 90,86 301 86,00 343 96,89 304 86,36 - Không có nguyện vọng 33 9,14 49 14,00 11 3,11 48 13,64 Nhận xét: - 93% ÷ 98% sinh viên cho rằng việc tham gia BHYT là cần thiết. - 86% ÷ 97% sinh viên có nguyện vọng tham gia BHYT. Sinh viên không có nguyện vọng tham gia BHYT cao nhất là trƣờng Đại học Sƣ phạm (14%) và trƣờng Cao đẳng Cơ khí luyện kim (13,64%). Bảng 3.18. Ý kiến của sinh viên về mức đóng BHYT hiện nay Trƣờng Mức đóng ĐHKTCN (N = 361) ĐHSP (N = 350) CĐ Y tế (N = 354) CĐ CKLK (N = 352) Tỷ lệ chung n % n % n % n % Thấp 8 2,22 3 0,86 2 0,56 2 0,57 1,06 Chấp nhận đƣợc 219 60,66 219 62,57 243 68,64 223 63,35 63,80 Cao 111 30,75 107 30,57 91 25,72 107 30,40 29,36 Quá cao 23 6,37 21 6,00 18 5,08 20 5,68 5,79 Mức đóng BHYT hiện nay (năm 2008) là: - Trƣờng CĐCKLK, ĐHKTCN: 100.000đ/1HS/1 năm - Trƣờng CĐ Y tế, ĐHSP : 120.000đ/1HS/1 năm Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Nhận xét: Đối chiếu với mức đóng hiện tại theo địa bàn dân cƣ, có 63,8% sinh viên cho rằng với mức đóng BHYT hiện nay là chấp nhận đƣợc. Số sinh viên cho rằng mức đóng cao chiếm tỷ lệ 29,36% và quá cao chiếm tỷ lệ 5,79%. Bảng 3.19. Ý kiến của SV diện chính sách về mức đóng BHYT hiện nay Đối tƣợng Mức đóng SV thuộc hộ nghèo (N = 167) SV con gia đình TB,LS (N = 84) SVcòn lại (N = 1.166) n % n % n % Thấp 0 0 2 2,38 13 1,11 Chấp nhận đƣợc 94 56,29 52 61,90 758 65,01 Cao 62 37,12 26 30,96 328 28,13 Quá cao 11 6,59 4 4,76 67 5,75 0 2.3 8 1.1 1 56 .29 61 .90 65 .01 37 .12 30 .96 28 .13 6.5 9 4.7 6 5.7 5 0 10 20 30 40 50 60 70 Tỷ lệ (%) Thấp Chấp nhân đƣợc Cao Quá cao Mức đóng SV thuộc hộ nghèo SV con gia đình TB,LS SV còn lại Biểu đồ 3.6. Ý kiến của SV diện chính sách về mức đóng BHYT hiện nay Nhận xét: Sinh viên thuộc hộ nghèo và sinh viên con gia đình thƣơng binh liệt sỹ cho rằng với mức đóng hiện nay là chấp nhận (56,29% và 61,9%). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.20. Ý kiến của sinh viên về khả năng đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh cho ngƣời có thẻ bảo hiểm y tế Ý kiến của SV có thẻ BHYT Số lƣợng Tỷ lệ (%) Đáp ứng: - BHYT đáp ứng đƣợc nhu cầu 893 63,02 - BHYT không đáp ứng đƣợc nhu cầu 524 36,98 Lý do - Không đƣợc dùng thuốc đắt tiền 193 36,83 - Thái độ phục vụ không tốt 192 36,64 - Không đủ thuốc 152 29,01 - Thủ tục phiền hà 202 38,55 - Khác 10 1,91 Nhận xét: - 63,02% sinh viên cho rằng bảo hiểm y tế đáp ứng đƣợc nhu cầu khám chữa bệnh cho ngƣời có thẻ bảo hiểm y tế. 36,98% sinh viên cho rằng bảo hiểm y tế không đáp ứng đƣợc nhu cầu khám chữa bệnh cho ngƣời có thẻ bảo hiểm y tế. - Lý do chủ yếu là không đƣợc dùng thuốc đắt tiền (36,83%), thái độ phục vụ không tốt (36,64%), thủ tục phiền hà (38,55%), không đủ thuốc (29,01%). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Bảng 3.21. Lý do sinh viên không tham gia BHYT Đối tƣợng Lý do SV con gia đình TB,LS (N=17) SV còn lại (N=248) Tổng cộng n % n % n % Tự thấy mình khỏe mạnh 7 41,18 74 29,84 81 30,57 Gia đình có thu nhập thấp 3 17,65 86 34,67 89 33,58 Gia đình cho tiền mua nhƣng dùng vào việc khác 3 17,65 15 6,05 18 6,79 Khác (không đƣợc tuyên truyền . . .) 4 23,53 73 29,44 77 29,06 Tổng 17 6,42 248 93,58 265 100 Nhận xét: Sinh viên không tham gia bảo hiểm y tế chủ yếu là do bản thân thấy mình khỏe mạnh (30,57%), gia đình có thu nhập thấp (33,58%), không đƣợc tuyên truyền ... (29,06%) Bảng 3.22. Nguyện vọng của sinh viên về mức nộp BHYT Đối tƣợng Nguyện vọng SV thuộc hộ nghèo (N = 167) SV con gia đình TB,LS (N = 84) SVcòn lại (N = 1.166) Tổng cộng n % n % n % n % Giảm mức thu 34 20,36 18 21,43 326 27,96 378 26,68 Giữ nguyên MĐ 122 73,06 64 76,19 786 67,41 972 68,60 Tăng mức thu 5 2,99 2 2,38 12 1,03 19 1,34 Không có ý kiến 6 3,59 0 0 42 3,60 48 3,38 Nhận xét: 68,6% sinh viên cho rằng giữ nguyên mức đóng bảo hiểm y tế nhƣ hiện nay. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Chƣơng 4 BÀN LUẬN 4.1. Một số thông tin về đối tƣợng nghiên cứu Trong số 1.417 sinh viên của bốn trƣờng tại Thái Nguyên đƣợc chọn làm nghiên cứu có 53,78% là nam. Tỷ lệ sinh viên nam nữ ở các trƣờng phụ thuộc vào thái độ chọn ngành nghề, ví dụ: các trƣờng kỹ thuật tỷ lệ nam cao hơn, các trƣờng khối văn hóa xã hội, y tế có tỷ lệ nữ nhiều hơn. Do vậy, tỷ lệ nam và nữ trong các trƣờng điều tra không mang nhiều ý nghĩa cũng nhƣ việc tham gia bảo hiểm y tế của sinh viên. Tỷ lệ sinh viên là ngƣời dân tộc Tày, Nùng, khác, trong các trƣờng đƣợc điều tra là tƣơng đối thấp (28,02%). Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tỷ lệ sinh viên là con gia đình thuộc diện chính sách thấp, tổng cộng 17%. Đối tƣợng này cũng không tận dụng đƣợc bảo hiểm y tế trong khám chữa bệnh nên việc tham gia BHYT tại Thái Nguyên sẽ gặp khó khăn. Trên thực tế, chính sách cũng nhƣ các qui định về sử dụng bảo hiểm y tế ở nƣớc ta vẫn còn nhiều bất cập, nhiều khi mang tính địa phƣơng nên việc các sinh viên thuộc diện chính sách chƣa thể sử dụng BHYT một cách thuận lợi sẽ khó khăn cho sinh viên và các dịch vụ y tế trong việc sử dụng thẻ BHYT đặc biệt là sinh viên các vùng khó khăn. Cán bộ y tế tại các trƣờng đại học, cao đẳng ở Thái Nguyên mà chúng tôi điều tra có trình độ chuyên môn (bác sỹ: 17,65 %, y tá: 82,35%) cao hơn so với tỷ lệ chung các trƣờng đại học, cao đẳng và trung cấp chuyên nghiệp của cả nƣớc năm 2006 (bác sỹ: 3,2%, y tá: 46,1%) nhƣng tỷ lệ cán bộ y tế/số đối tƣợng phục vụ thấp hơn [1], [47]. Điều kiện về cơ sở vật chất và nhân lực tại các trƣờng điều tra theo qui định của Bộ Y tế. Điều này tạo điều kiện cho công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu tại trƣờng học tốt hơn, giúp cho việc giảm tải bệnh nhân ở các tuyến trên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên 4.2. Thực trạng tham gia bảo hiểm y tế của sinh viên Các kết quả nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế ở các trƣờng là không đồng đều, sự khác biệt này là có ý nghĩa thống kê với p<0,01, đặc biệt là năm 2008 Trƣờng Đại học Kỹ thuật công nghiệp chỉ có 37,32% sinh viên tham gia BHYT, trƣờng Cao đẳng Y tế Thái Nguyên thƣờng có tỷ lệ tham gia BHYT cao hơn các trƣờng khác (năm 2008: 87,58%). Nguyên nhân sự khác nhau này có thể do: ở nƣớc ta hoạt động bảo hiểm y tế mới phát triển trong vài năm gần đây cho nên nhiều thành viên trong cộng đồng nói chung và trong các trƣờng đại học, cao đẳng nói riêng chƣa hiểu hết đƣợc lợi ích của việc tham gia bảo hiểm y tế cho nên họ từ chối tham gia hoặc tham gia không đầy đủ. Đối với trƣờng Cao đẳng Y tế có tỷ lệ sinh viên tham gia bảo hiểm y tế với tỷ lệ cao nhất so với các trƣờng, điều này có thể do đặc thù ngành học, trong quá trình học tập, do phải thƣờng xuyên tiếp xúc với ngƣời bệnh, thấy đƣợc sự chi trả các dịch vụ y tế trong thời gian khám chữa bệnh tại bệnh viện nên họ đã sớm thấy đƣợc lợi ích của việc tham gia bảo hiểm y tế. Thông thƣờng, sinh viên hoặc là không quan tâm nhiều đến BHYT hoặc cho rằng mình khỏe mạnh không muốn tốn tiền mua bảo hiểm y tế nên việc tham gia thƣờng bị cản trở. Đối với các nƣớc xã hội chủ nghĩa trƣớc kia, các nƣớc tƣ bản hiện nay tất cả sinh viên đều phải mua bảo hiểm y tế bởi các lý do: chi phí khám chữa bệnh cao, ngƣời dân hiểu biết về bảo hiểm y tế bao gồm các lợi ích cũng nhƣ nghĩa vụ và quyền lợi của ngƣời tham gia bảo hiểm y tế nên việc tham gia bảo hiểm y tế thƣờng không phải là vấn đề. Ở nƣớc ta do công tác tuyên truyền phổ biến các nội dung, các qui định cũng nhƣ chính sách bảo hiểm y tế của chúng ta chƣa thực sự tốt nên thực tế nhiều ngƣời, trong đó có HSSV chƣa thấy hết đƣợc lợi ích của việc tham gia bảo hiểm y tế là sự chia sẻ, là quyền lợi của mình khi mắc bệnh mà chỉ thấy sự phiền hà bởi nếu không tham gia BHYT họ có thể khám chữa bệnh tự do, đến các thầy thuốc tƣ. Hơn nữa, ở đối Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên tƣợng sinh viên đa số là khỏe mạnh nên họ cho rằng việc tham gia bảo hiểm y tế là không cần thiết, có thể họ không muốn hoặc không có dự định tham gia. So với tỷ lệ chung học sinh sinh viên tham gia bảo hiểm y tế tại Tỉnh Thái Nguyên (69%) [7] thì tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế của sinh viên các trƣờng đại học, cao đẳng thấp hơn nhƣng cao hơn so với tỷ lệ chung của các trƣờng đại học, cao đẳng cả nƣớc (53%). Một vấn đề cần đƣợc cân nhắc đến khi đánh giá thực trạng tham gia bảo hiểm y tế của HSSV trong giai đoạn hiện nay là: tại Thành phố Thái Nguyên đang phát triển nhiều dịch vụ khám bệnh tƣ nhân, tính thuận lợi trong khám chữa bệnh giữa bệnh viện công và cơ sở y tế tƣ nhân có sự khác nhau, hơn nữa tại các cơ sở y tế tƣ nhân ngƣời bệnh không bị ràng buộc bởi mức chi trả. Đây cũng có thể là một trong những nguyên nhân làm giảm tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế của sinh viên các trƣờng. Xét về khía cạnh dân tộc cho thấy sinh viên ngƣời dân tộc Tày, Nùng, khác có tỷ lệ tham gia bảo hiểm y tế cao hơn so với sinh viên là ngƣời Kinh. Tỷ lệ có bảo hiểm y tế của sinh viên ngƣời dân tộc Tày, Nùng, khác ... cao có thể là do sinh viên các dân tộc này sinh sống ở các khu vực ƣu tiên đƣợc cấp phát thẻ bảo hiểm y tế, ví dụ: vùng, khu vực, sâu, xa [20]. Đối với sinh viên ngƣời Kinh muốn có thẻ bảo hiểm y tế cần phải bỏ kinh phí ra mua nên sinh viên không muốn mặc dù có thể họ hiểu hơn về lợi ích của bảo hiểm y