Luận văn Thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh trên địa bàn huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình

p cho sở KHĐT. Bước 5: Người nộp thuế nhận ĐKKD và đăng ký thuế tại sở KHĐT. Bước 6: Nhận kết quả cấp mã số doanh nghiệp (MSDN) từ sở KHĐT chuyển đến cập nhật vào hệ thống cơ sở dữ liệu để theo dõi quản lý tình hình kê khai, nộp thuế của doanh nghiệp. Qui trình kê khai, nộp thuế và kế toán thuế Bước 1: Chậm nhất là ngày 20 của tháng sau doanh nghiệp nộp tờ khai thuế GTGT, bảng kê mua vào bán ra và báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn theo quí tại Đội TT&HTNNT (Bộ phận “một cửa”). Bước 2: Doanh nghiệp nộp số tiền thuế phát sinh trong tháng do doanh nghiệp tự khai vào ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn (NN&PTNT), ngân hàng NN&PTNT chuyển chứng từ trên hệ thống ứng dụng qua Kho bạc Nhà nước. Bước 3: Đội TT&HTNNT tiếp nhận báo cáo sử dụng hóa đơn và hồ sơ khai thuế của doanh nghiệp sau đó chuyển cho Đội KK-KTT&TH và Bộ phận quản lý ấn chỉ thuế. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 52 Bước 4: Đội KK-KTT&TH nhập các thông tin theo tờ khai của doanh nghiệp và cung cấp những thông tin cần thiết liên quan đến doanh nghiệp cho ngân hàng NN&PTNT, Đội KTr và Đội QLN&CCNT. Bước 5: Kho bạc Nhà nước chuyển chứng từ nộp tiền của doanh nghiệp về Đội KK-KTT&TH để đối chiếu số thu (Sơ đồ 2.2). Bước 6: Đội KTr thuế thực hiện việc kiểm tra tại bàn hoặc tại trụ sở của NNT; Đội QLN&CCNT thực hiện các biện pháp thu nợ hoặc cưỡng chế nợ thuế đối với doanh nghiệp. Sơ đồ 2.2 Quy trình quản lý thu thuế theo chức năng ( Nguồn: Chi cục Thuế huyện Quảng Trạch) Qui trình miễn, giảm thuế Mục đích là xác định rõ trách nhiệm của cơ quan thuế và NNT trong quá trình thực hiện và xác định số thuế được miễn, giảm theo các qui định của pháp luật thuế và luật quản lý thuế. Qui định cụ thể nội dung công việc cơ quan thuế, công chức thuế phải thực hiện trong việc giải quyết miễn thuế, giảm thuế theo qui định của luật quản lý thuế. Đội HC-NS- TV-AC Đội KTr Đội KK-KTT&THDoanh nghiệp Đội TT &HTNNT Đội QLN &CCNT Ngân hàng NN&PTNT Kho bạc Nhà nước huyện Doanh nghiệp (1) (1) (2) (3) (3) (4) (2) (5) (4) (4) (6) (6) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 53 Qui trình hoàn thuế Bước 1: Tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế - Đội TT&HTNNT (Bộ phận một cửa) nhận hồ sơ hoàn thuế của NNT nộp trực tiếp tại cơ quan thuế. Đội HC-NS-TV-AC nhận hồ sơ hoàn thuế do NNT gửi qua đường bưu chính sau đó chuyển ngay đến “Bộ phận một cửa”. “Bộ phận một cửa” chuyển hồ sơ hoàn thuế của NNT cho Đội KK-KTT&TH ngay trong ngày hoặc đầu ngày kế tiếp. Bước 2: Đội KK-KTT&TH phân loại hồ sơ hoàn thuế thành 2 loại, loại thuộc diện hoàn trước kiểm tra sau, loại thuộc diện kiểm tra trước hoàn sau. Bước 3: Giải quyết hồ sơ hoàn thuế Đối với hồ sơ thuộc diện hoàn trước kiểm tra sau: Đội KK-KTT&TH xem xét, phân tích, đối chiếu với số đã khai ở cơ quan thuế sau đó lập đề nghị hoàn thuế trình lãnh đạo Chi cục Thuế duyệt ký gửi Cục thuế thẩm định hoàn thuế theo qui định. Đối với hồ sơ thuộc diện kiểm tra trước hoàn sau: Đôi KK-KTT&TH chuyển hồ sơ hoàn thuế đến Đội KTr thuế. Đội Ktra thuế tiến hành kiểm tra tại trụ sở của NNT sau đó lập đề nghị hoàn thuế trình lãnh đạo Chi cục Thuế ký gửi Cục thuế kèm theo hồ sơ đề nghị hoàn thuế và kết quả kiểm tra thẩm định hoàn thuế theo qui định. Qui trình kiểm tra thuế Bước 1: Kiểm tra hồ sơ khai thuế tại trụ sở cơ quan thuế. Căn cứ vào danh sách số lượng NNT phải kiểm tra hồ sơ khai thuế đã được Chi cục Trưởng Chi cục Thuế phê duyệt, Đội trưởng Đội KTr thuế giao cụ thể số lượng NNT phải kiểm tra hồ sơ khai thuế cho từng cán bô kiểm tra thuế. Cán bộ kiểm tra thuế tiến hành kiểm tra việc ghi chép các chỉ tiêu trong hồ sơ khai thuế; kiểm tra căn cứ tính thuế, sồ tiền hoàn thuếtheo phương pháp đối chiếu so sánh; nhận xét hồ sơ khai thuế. Trường hợp hồ sơ khai thuế chưa rõ ràng, còn nghi vấn hoặc có những chỉ tiêu cần làm rõ liên quan đến số thuế phải nộp, số thuế được hoàn..., cán bộ kiểm tra yêu cầu NNT giải trình hoặc bổ sung thông tin. Nếu NNT đã giải trình hoặc bổ sung ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 54 thông tin tài liệu không chứng minh được số thuế khai là đúng thì tiếp tục thông báo lần 2 cho NNT giải trình hoặc bổ sung thông tin. Hết thời hạn thông báo lần 2 mà NNT không giải trình, bổ sung thông tin tài liệu hoặc trong thời hạn thông báo của cơ quan thuế mà NNT giải trình, bổ sung thêm thông tin tài liệu nhưng không chứng minh được số thuế khai là đúng thì tiến hành ấn định thuế, hoặc tiến hành kiểm tra tại trụ sở NNT trong trường hợp không đủ căn cứ để ấn định số thuế phải nộp. Việc tổ chức kiểm tra tại trụ sở của NNT được thực hiện theo qui định của luật quản lý thuế. Bước 2: Kiểm tra tại trụ sở của NNT theo trình tự như sau: Ban hành quyết định kiểm tra thuế gửi cho người nộp thuế; công bố quyết định kiểm tra; phân công công việc các thành viên trong đoàn kiểm tra; lập biên bản xác nhận số liệu kiểm tra với người được ủy quyền làm việc trực tiếp với cơ quan thuế; lập biên bản kiểm tra; xử lý kết quả kiểm tra tại trụ sở của NNT. Tất cả các công đoạn phải được thực hiện trong phạm vi thời gian cho phép theo qui định của luật quản lý thuế và các qui định pháp luật liên quan. Qui trình thanh tra thuế Hiện nay theo qui định của Tổng cục Thuế, cấp Chi cục Thuế chưa có chức năng thanh tra thuế. Khi cần thanh tra NNT, Chi cục Thuế lập danh sách đề nghị Cục Thuế tiến hành thanh tra. Qui trình quản lý nợ thuế Bước 1: Lập chương trình, chỉ tiêu, biện pháp quản lý thu nợ theo từng quí, năm theo hướng dẫn của Cục Thuế. Bước 2: Thực hiện quản lý nợ và xử lý nợ gồm các công việc sau: Phân công chức quản lý và lập sổ theo dõi nợ; thực hiện các biện pháp xử lý nợ bằng cách thông báo đôn đốc nộp thuế, thông báo nợ thuế và phạt nộp chậm thuế; quản lý nợ và xử lý thu nợ bằng cách phân nhóm nợ thành nhóm nợ khó thu, nhóm nợ chờ xử lý và nhóm nợ có khả năng thu. Đối với nhóm nợ có khả năng thu nếu NNT không nộp thuế đúng hạn thì tiến hành xem xét nguyên nhân để xử lý theo pháp luật như: Gia hạn nộp thuế đối với ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 55 NNT thuộc diện được gia hạn thuế; thực hiện biện pháp thu nợ đối với trường hợp NNT được hoàn trả tiền thuế; thực hiện các biện pháp cưỡng chế thu tiền nợ thuế, tiền phạt. Qui trình cưỡng chế nợ thuế Các hình thức cưỡng chế được thực hiện theo thứ tự sau: Cưỡng chế bằng biện pháp trích tiền từ tài khoản; cưỡng chế bằng biện pháp khấu trừ một phần tiền lương hoặc một phần thu nhập; cưỡng chế bằng biện pháp kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên; cưỡng chế bằng bằng biện pháp thu tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng chế do tổ chức, cá nhân khác đang nắm giữ; cưỡng chế bằng biện pháp dừng làm thủ tục hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu. Các bước thực hiện đối với 1 biện pháp cưỡng chế nợ thuế: Bước 1: Xác định người nợ thuế phải áp dụng biện pháp cưỡng chế Bước 2: Thu thập, xác minh và kiểm tra thông tin Bước 3: Tổ chức thực hiện cưỡng chế nợ thuế Bước 4: Theo dõi quá trình thực hiện cưỡng chế nợ thuế 2.3.4 Phân tích, đánh giá công tác quản lý thu thuế GTGT ở Chi cục Thuế huyện Quảng Trạch giai đoạn 2008 – 2010 2.3.4.1 Thu ngân sách thực tế trên địa bàn Bảng 2.6 cho biết tình hình thu ngân sách trên địa bàn huyện Quảng Trạch giai đoạn 2008 – 2010. So với kế hoạch pháp lệnh được nhà nước giao, thu ngân sách giai đoạn này đều hoàn thành tốt nhiệm vụ, năm sau có số thu cao hơn năm trước. Năm 2008 thu được 71.708,2 triệu đồng bằng 127,3%; năm 2009 thu được 71.720,6 triệu đồng bằng 120,7%; năm 2010 thu được 78.963,3 triệu đồng bằng 125,8%. Các khoản thu chiếm tỷ trọng lớn như thuế công thương nghiệp ngoài quốc doanh (CTN NQD), tiền sử dụng đất (SDĐ) đều hoàn thành nhiệm vụ. Năm 2008 thuế CTN NQD đạt 105,4%, tiền SDĐ đạt 114,9%; năm 2009 thuế CTN NQD đạt 106,5%, tiền SDĐ đạt 111,5%; năm 2010 thuế CTN NQD thu đạt 119,7%, tiền SDĐ thu đạt 129,4%. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 56 Bảng 2.6 Tình hình thu ngân sách trên địa bàn huyện Quảng Trạch giai đoạn 2008 – 2010 Đơn vị tính: Triệu đồng TT Chỉ tiêu 2008 2009 2010 So sánh 10/08 Tăng b/q %TH %KH TH % KH TH % KH +/- % Tổng thu 71.708,2 127,3 71.720,6 120,7 78.963,3 125,8 7.255,1 110,1 4,9 1 Thuế CTN NQD 12.649,1 105,4 11.394,2 106,5 15.563,5 119,7 2.914,4 123,0 10,9 2 Thuế TNCN 620,2 206,7 1.165,6 291,4 1.165,6 3 Thuế CQSDĐ 673,8 192,5 11,5 1,57 -672,23 4 Tiền SDĐ 32.175,7 114,9 35.669,7 111,5 41.649,6 130,2 9.473,9 129,4 13,7 5 Thuế SDĐNN 52,7 263,7 19,9 -52,7 6 Thuế nhà đất 495,5 110,1 776,6 103,6 818,7 107,7 323,2 165,2 28,5 7 Thu tiền thuê đất 79,3 26,4 91,8 141,3 162,8 162,9 83,5 205,4 43,3 8 Lệ phí trước bạ 2.580,7 161,3 3.949,3 179,5 4.169,0 134,5 1.588,3 161,5 27,1 9 Thu phí - lệ phí 1.189,8 79,3 1.529,4 127,5 1.364,1 113,7 174,3 114,6 7,0 10 Thu khác NS 195,9 20,3 180,0 90,0 290,6 145,3 94,7 148,3 21,7 11 Thu cố định tại xã 1.871,7 294,8 1.727,8 115,2 1.746,6 116,4 -125,1 93,3 -13,4 12 Thu tiền bán nhà 5,7 2,63 2,63 13 Thu ngoài CĐNS 19.744,0 188,0 15.744,5 149,9 12.028,6 114,6 -7.715,4 -22,0 ( Nguồn: Chi cục Thuế Quảng Trạch ) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 57 Tốc độ tăng thu bình quân giai đoạn này là 4,9%, xét về mặt tổng thể là chưa tương xứng với sự phát triển kinh tế của huyện (GDP bình quân 12% [5]) do thu ngoài cân đối ngân sách (CĐNS) tốc độ bình quân giảm 22%, thu cố định tại xã tốc độ bình quân giảm 13,4%. Nguyên nhân của việc này là do năm 2009 và năm 2010 thực hiện luật phổ cập giáo dục nên các khoản học phí của học sinh tiểu học và trung học cơ sở, các khoản đóng góp xây dựng trường của nhân dân được miễn. Tuy nhiên, xét về các khoản thu từ các hoạt động SXKD thì tốc độ tăng thu bình quân tương xứng với tốc độ phát triển kinh tế GDP của huyện. Tốc độ tăng thu bình quân của thuế CTN NQD là 10,9%, lệ phí trước bạ là 27,1%... Đây là tín hiệu đáng mừng trong việc thu ngân sách trên địa bàn huyện Quảng Trạch. 2.3.4.2 Thu thuế GTGT thực tế trên địa bàn Kết quả thu thuế GTGT trên địa bàn được phản ánh tại Bảng 2.7. Thu thuế GTGT giai đoạn 2008 – 2010 đều hoàn thành kế hoạch pháp lệnh được giao ở mức cao. Năm 2008 thu được 6.634 triệu đồng, bằng 114 %; năm 2009 thu được 9.065,2 triệu đồng, bằng 109,2%; năm 2010 thu được 12.641,5 triệu đồng bằng 121,6%. Năm 2010 so với năm 2008 tăng 6.007,5 triệu đồng bằng 190,5%, tốc độ tăng thu bình quân thuế GTGT giai đoạn này khá cao là 38%. Bảng 2.7 Kết quả thu thuế GTGT trên địa bàn huyện Quảng Trạch giai đoạn 2008 – 2010 Đơn vị tính: Triệu đồng TT Chỉ tiêu 2008 2009 2010 So sánh 10/08 Tăng b/q (%)TH %KH TH % KH TH % KH +/- % Tổng thu 6.634,0 114,0 9.065,2 109,2 12.641,5 121,6 6.007,5 190,5 38,0 1 DNNQD 4.442,2 120,7 6.317,6 126,4 9.035,3 123,8 4.593,1 203,4 42,6 2 Hộ cá thể 2.191,8 102,4 2.747,6 83,3 3.606,2 116,3 1.414,4 164,5 28,2 ( Nguồn: Chi cục Thuế Quảng Trạch) Thành phần DNNQD có mức độ hoàn thành và tốc độ tăng bình quân rất cao góp phần cơ bản quyết định việc thực hiện hoàn thành nhiệm vụ thu thuế GTGT trên địa bàn. Năm 2008 thu được 4442,2 triệu đồng, bằng 120,7%; năm 2009 thu ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 58 được 6.317,6 triệu đồng, bằng 126,4%; năm 2010 thu được 9.035,3 triệu đồng, bằng 123,8%. Năm 2010 so với năm 2008 tăng 4.593,1 triệu đồng, bằng 203,4%, tốc độ tăng thu bình quân giai đoạn này là 42,6%. Đây là những số liệu khá ấn tượng chứng tỏ sự phát triên kinh tế của huyện, sự lớn mạnh của các DNNQD cả về số lượng và chất lượng, sự quản lý ngày càng chặt chẽ của cơ quan thuế trong quá trình tổ chức thực hiện nhiệm vụ được nhà nước giao. 2.3.4.3 Tổ chức quản lý thuế GTGT đối với các DNNQD trên địa bàn - Công tác TT&HTNNT Công tác TT&HTNNT là một yếu tố đầu vào rất quan trọng trong việc quản lý thu thuế. TT&HTNNT tốt giúp cho NNT hiểu rõ nội dung của chính sách thuế sẽ dẫn đến tính tuân thủ pháp luật của NNT được nâng lên, hiệu quả quản lý thu thuế sẽ tốt hơn. Thực hiện luật quản lý thuế, công tác TT&HTNNT ở Chi cục Thuế Quảng Trạch đã được quan tâm đáng kể. Chi cục đã thành lập và đưa vào hoạt động “ Bộ phận một cửa” và thực hiện theo qui định tại Quyết định số 78/2007/QĐ-BTC ngày 18/09/2007 của Bộ Tài Chính nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho NNT khi thực hiện nghĩa vụ thuế. Bảng 2.8 Tình hình tuyên truyền, hổ trợ đối tượng nộp thuế tại Chi cục Thuế Quảng Trạch giai đoạn 2008-2010 TT Chỉ tiêu ĐVT Năm So sánh (%) 2008 2009 2010 09/08 10/09 I Công tác tuyên truyền 1 Phát sóng truyền thanh, truyền hình Buổi 152 455 106 299,3 23,2 2 Thi tìm hiểu pháp luật thuế Buổi 0 0 0 0 0 3 Bài đăng báo, tạp chí Bài 6 10 1 166,6 10,0 4 Biển quảng cáo, pa nô, áp phích Biển 6 6 6 100,0 100 II Công tác hổ trợ doanh nghiệp 1 Trả lời bằng văn bản VB 1 3 1 300 33,3 2 Trả lời trực tiếp, qua điện thoại Lượt 28 39 78 139,2 200,0 3 Tập huấn cho doanh nghiệp Buổi 5 0 0 0 0 4 Cung cấp tài liệu, ấn phẩm thuế Bộ 290 2.362 888 814,4 37,6 5 Đối thoại với doanh nghiệp Lần 3 2 2 66,7 100,0 ( Nguồn: Chi cục Thuế Quảng Trạch) ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 59 Số liệu tai Bảng 2.8 cho thấy tình hình TT&HTNNT giai đoạn 2008 – 2010. Công tác TT&HTNNT đã được đa dạng dưới nhiều hình thức, trọng tâm và trọng điểm theo tính lịch sử của từng năm. Năm 2009 so với năm 2008 việc thực hiện tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh được tăng cường mạnh, đã thực hiện được 455 lượt, bằng 299,3%; năm 2010 so với năm 2009 thực hiện ít hơn, được 106 lượt bằng 23,2%. Việc cung cấp tài liệu và ấn phẩm thuế cũng diễn ra tương tự, năm 2009 thực hiện được 2362 bộ, so với năm 2008 bằng 814,4%; năm 2010 thực hiện được 888 bộ, so với năm 2009 bằng 37,6%. Điều đó chứng tỏ việc tuyên truyền thông qua hệ thống loa truyền thanh và việc cung cấp tài liệu thuế có tính thời kỳ gắn liền với việc ban hành các chính sách thuế mới. Sở dĩ năm 2009 công tác tuyên truyền thông qua hệ thống loa truyền thanh và việc cung cấp tài liệu, ấn phẩm thuế thực hiện được nhiều như vậy là do từ 01/01/ 2009 là thời điểm luật thuế GTGT được Quốc Hội thông qua ngày 03/06/2008 thay thế luật thuế GTGT năm 1997 và luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật thuế GTGT số 07/2003/QH11 có hiệu lực thi hành. Đây cũng là thời điểm luật thuế TNCN được thực hiện. Công tác trả lời trực tiếp cho doanh nghiệp được thực hiện thường xuyên và ngày càng tăng. Năm 2009 thực hiện được 39 lượt, so với năm 2008 bằng 139,2%; năm 2010 thực hiện được 78 lượt, so với năm 2009 bằng 200%. Tổ chức đối thoại với doanh nghiệp cũng được coi trọng, hàng năm đều tổ chức 2 đến 3 lần đối thoại với doanh nghiệp. Điều này thể hiện doanh nghiệp và cơ quan thuế đã quan hệ ngày càng khăng khít với nhau và từng bước “ đồng hành cùng nhau” trong việc thực hiện chính sách thuế của nhà nước. Tuy nhiên, số liệu tại Bảng 2.7 cũng cho thấy việc tuyên truyền thông qua các cuộc thi, đăng báo, tạp chí còn rất nhiều hạn chế. Việc thi tìm hiểu pháp luật thuế chưa thực hiện. Công tác viết bài đăng tin trên báo, tạp chí số lượng chưa nhiều, còn có chiều hướng giảm, năm 2010 chỉ đăng được 1 bài bằng 10% so với năm 2009 là quá ít. Cần phải xem lại cách tổ chức công việc và trình độ cán bộ được phân công trong lĩnh vực này. ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 60 - Tình hình đăng ký, kê khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế GTGT + Tình hình đăng ký thuế Hiện nay việc ĐKKD và đăng ký thuế đối với doanh nghiệp chỉ thực hiện một nơi tại sở KHĐT. Doanh nghiệp đến kê khai tại sở KHĐT, sở KHĐT chuyển thông tin của doanh nghiệp cho Cục Thuế, Cục thuế nhập thông tin vào hệ thống của toàn ngành Thuế và hệ thống báo mã số thuế (MST) của doanh nghiệp, Cục thuế nhận thông tin MST của doanh nghiệp và chuyển cho sở KHĐT. Sở KHĐT sau khi nhận thông tin của Cục Thuế tiến hành cấp ĐKKD cho doanh nghiệp mà trong đó MSDN và MST thực hiện chung, đồng thời gửi các thông tin cấp ĐKKD cho doanh nghiệp cho Cục Thuế. Cục Thuế căn cứ vào qui định phân cấp quản lý và tình hình thực tế để tiến hành phân công cho Chi cục quản lý thu thuế các DN. Cách làm như vậy đã tạo điều kiện thuận lợi rất nhiều cho doanh nghiệp, đây cũng là một trong những động lực thúc đẩy việc hình thành các DNNQD. Số liệu ở Bảng 2.9 phản ánh tình hình đăng ký thuế giai đoạn 2008 – 2010. Bảng 2.9 Tình hình đăng ký thuế của DNNQD ở huyện Quảng Trạch giai đoạn 2008-2010 Đơn vị tính: Cơ sở kinh doanh Loại hình doanh nghiệp 2008 2009 2010 Sosánh 2010/2008 Tốc độ tăng b/q (%)(+/-) (%) 1. Công ty cổ phần 5 9 14 9 280,0 67,3 2. Công ty TNHH 146 193 231 85 158,2 25,7 3. DNTN 92 97 100 8 108,6 4,2 4. HTX 16 30 34 18 212,5 45,7 Cộng 259 329 379 120 146,3 20,9 ( Nguồn: Chi cục Thuế huyện Quảng Trạch) Năm 2010 so với năm 2008, số doanh nghiệp đăng ký thuế tăng 120 đơn vị, bằng 146,3%, tốc độ tăng bình quân là 20,9%. Các loại hình doanh nghiệp đều tăng, ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 61 đáng chú ý loại hình công ty TNHH có số tuyệt đối tăng lớn là 85 đơn vị, bằng 158,2%, với tốc độ tăng bình quân là 25,7%. Số liệu tại Bảng này có mối quan hệ tương quan tỷ lệ thuận với Bảng 2.7 về kết quả thu thuế GTGT, phản ánh xu hướng phát triển của DNNQD. + Tình hình kê khai thuế Số lượng doanh nghiệp thực tế kê khai thuế so với số lượng doanh nghiệp được cấp mã số thuế giai đoạn 2008 – 2010 ở huyện Quảng Trạch tương đối thấp. Bảng 2.10 Tình hình doanh nghiệp khai thuế so với đăng ký thuế ở Chi cục Thuế Quảng Trạch giai đoạn 2008 – 2010 Đơn vị tinh: Cơ sở kinh doanh TT Loại hình Năm 2008 Năm 2009 Năm 2010 Cấp MST Khai thuế Khai thuế /cấp MST (%) Cấp MST Khai thuế Khai thuế /cấp MST (%) Cấp MST Khai thuế Khai thuế /cấp MST (%) 1 Cty Cổ phần 5 3 60,0 9 6 66,7 14 9 64,3 2 Cty TNHH 146 113 77,4 193 144 74,6 231 196 84,8 3 DNTTN 92 72 78,3 97 75 77,3 100 62 62,0 4 HTX 16 9 56,3 30 7 23,3 34 21 61,7 Cộng 259 197 76,0 329 232 70,5 379 288 76,0 (Nguồn : Chi Cục Thuế huyện Quảng Trạch) Năm 2008 số lượng doanh nghiệp kê khai so với số doanh nghiệp được cấp MST là 76%, năm 2009 là 70,5%, năm 2010 là 76%. Tình hình tuân thủ pháp luật trong việc kê khai thuế của doanh nghiệp chưa được cải thiện nhiều. Loại hình HTX mức độ kê khai thấp nhất, năm 2008 đạt 56,3%, năm 2009 đạt 23,3%, năm 2010 đạt 61,7%. DNTN mức độ kê khai có chiều hướng giảm dần, năm 2008 đạt được 78,3% đến năm 2010 chỉ đạt 62%. Công ty TNHH có tỷ lệ kê khai thuế cao nhất, năm 2010 đạt 84,8%... ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 62 Nguyên nhân của tình trạng này là do luật doanh nghiệp hiện hành mở cửa rất rộng cho các cá nhân muốn làm kinh tế, luật doanh nghiệp không qui định mức vốn pháp định cụ thể tối thiểu để thành lập một doanh nghiệp, trừ một số ngành nghề đặc biệt như kinh doanh chứng khoán, ngân hàng.Chính kẻ hở này nhiều người đã lợi dụng để thành lập doanh nghiệp theo kiểu phong trào, với nhiều mục đích khác nhau, có trường hợp thành lập ra để đủ điều kiện vay vốn, khi có vốn vay thì sử dụng mục đích khác như buôn bán bất động sản mang tính chất cá nhân, đi lao động nước ngoài... Việc kinh doanh theo nội dung đăng ký doanh nghiệp không thực hiện nhưng cũng không thông báo việc ngừng kinh doanh, cơ quan thuế tìm đến địa chỉ kinh doanh thì không có. Một số doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ bị giải thể, phá sản nhưng không tiến hành các thủ tục theo qui định của pháp luật. Một số HTX nông nghiệp, HTX điện thành lập mang tính chất bị ràng buộc của đối tác nhưng thực chất chỉ làm trung gian cho ngành điện lực, ngành kinh doanh vật tư nông nghiệp để hưởng phần trăm trích lại nên không quan tâm đến việc kê khai thuế. Thực trạng này dẫn đến việc đăng ký kê khai thuế của doanh nghiệp so với số đăng ký thuế đạt tỷ lệ đang còn thấp. Đây là một trong những vấn đề mà ngành thuế đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc quản lý đối tượng nộp thuế. Tình hình kê khai doanh thu và thuế GTGT phải nộp phân theo ngành nghề được phản ánh ở Bảng 2.11. Ngành sản xuất, trong 3 năm có doanh thu kê khai là 235.343 triệu đồng, thuế phải nộp là 5.019 triệu đồng, tỷ lệ điều tiết của thuế so với doanh thu trong 3 năm là 2,1%; ngành xây dựng, doanh thu là 442.049 triệu đồng, thuế kê khai phải nộp là 8.490 triệu đồng, tỷ lệ điều tiết của thuế là 1,92%; ngành thương nghiệp, doanh thu kê khai là 2.436.607 triệu đồng, thuế kê khai phải nộp là 6.863 triệu đồng, tỷ lệ điều tiết của thuế là 0,28%; ngành dịch vụ có doanh thu kê khai 469.331 triệu đồng, thuế kê khai phải nộp là 1.459 triệu đồng, tỷ lệ điều tiết của thuế là 0,31%. Tại công văn số số 763/BTC-TCT ngày 16/01/2009 của Bộ Tài Chính và công văn số 236/CT-THNVDT ngày 19/02/2009 của Cục Thuế Quảng Bình qui định tỷ lệ GTGT áp dụng cho các hoạt động kinh doanh không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ chế độ kế toán hóa đơn chứng từ theo qui định (tính trên doanh ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 63 thu khoán, hoặc doanh thu kê khai) qui định: Đối với ngành sản xuất tỷ lệ điều tiết gộp của thuế GTGT trên doanh thu là 2% (tỷ lệ GTGT 20%, thuế suất 10%); ngành xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu là 2,3% (tỷ lệ GTGT 23%, thuế suất 10%); ngành thương nghiệp tỷ lệ điều tiết là 0,5% (tỷ lệ GTGT là 5%, thuế suất 10%); ngành dịch vụ tỷ lệ điều tiết từ 2% đến 3,5% tùy theo từng loại dịch vụ. Nếu lấy qui định trên làm mức chuẩn bình đẳng cho các loại hình thấy rằng, ngành sản xuất đảm bảo tỷ lệ điều tiết của thuế so với doanh thu; ngành xây dựng có tỷ lệ thấp hơn qui định; ngành thương mại thì quá thấp, tỷ lệ điều tiết chỉ đạt 56% (0,28% so với 0,5%); đặc biệt ngành dịch vụ lại quá kém, tỷ lệ điều tiết chỉ đạt 15,5% ( 0,31% so với 2%). Điều đó nói lên sự bất công trong nghĩa vụ nộp thuế, nó cũng phản ánh lên được phần nào đó về việc thất thu thuế nói chung, đặc biệt là ngành kinh doanh thương mại và dịch vụ. Bảng 2.11 Tình hình kê khai doanh thu và thuế GTGT phải nộp của doanh nghiệp ở huyện Quảng Trạch phân theo ngành giai đoạn 2008 – 2010 Đơn vị tính: Triệu đồng TT Ngành nghề 2008 2009 2010 Tổng cộng 3 năm (%) Thuế /DT DT Thuế DT Thuế DT Thuế DT Thuế 1 Sản xuất 25.375 425 51.247 875 158.721 3.719 235.343 5.019 2,1 2 Xây dựng 60.790 556 145.469 4.168 235.790 3.766 442.049 8.490 1,92 3 T.Nghiệp 622.884 3.725 839.118 1.386 974.605 1.752 2.436.607 6.863 0,28 4 Dịch vụ 46.646 231 236.235 706 186.450 522 469.331 1.459 0,31 Tổng 755.695 4.937 1.272.069 7.135 1.555.566 9.759 3.583.330 21.831 0,61 Nguồn: Chi cục Thuế Quảng Trạch) Thống kê tình hình kê khai và nộp thuế một doanh nghiệp kinh doanh xe máy trên địa bàn càng khẳng định việc thất thu thuế trong lĩnh vực thương mại. Trong 3 năm từ 2008 – 2010, doanh thu của doanh nghiệp này là 152.287 triệu đồng, trong lúc đó nộp thuế GTGT trong 3 năm được 5,8 triệu đồng, tỷ lệ điều tiết của thuế GTGT là 0,0038% (tỷ lệ gộp qui định theo công văn 236/CT-THNVDT của Cục Thuế Quảng Bình là 0,2%). Nguyên nhân của việc thất thu thuế nhìn trên phương ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ HU Ế 64 diện số liệu phân tích là do doanh nghiệp bán hàng không ghi hóa đơn rất nhiều, nhưng vẫn kê khai đầu vào đầy đủ. Đây là một thách thức không chỉ riêng cho ngành thuế mà tất cả các ngành, các cấp. + Việc xử lý nộp chậm hồ sơ khai thuế Tình hình xử phạt nộp chậm hồ sơ khai thuế đã được tiến hành một cách nghiêm túc. Theo tổng hợp của Đội KK-KTT&TH, năm 2008 xử lý 76 lượt đơn vị, trong đó cảnh cáo 19 trường hợp, phạt tiền 57 trường hợp, số tiền phạt là 12.100.000 đồng; năm 2009 xử lý 125 trường hợp, trong đó cảnh cáo 113 trường hợp, phạt tiền 12 trường hợp, số tiền phạt là 17.380.000 đồng; năm 2010 xử lý 167 trường hợp, trong đó phạt cảnh cáo 121 trường hợp, phạt tiền 46 trường hợp, số tiền phạt là 94.857.000 đồng. Tuy việc xử lý tiến hành nghiêm túc, nhưng việc nộp chậm hồ sơ khai thuế vẫn xảy ra ngày càng tăng, điều đó chứng tỏ mức độ xử phạt theo qui định vẫn chưa đủ răn đe NNT, tính tuân thủ của một số doanh nghiêp chưa cao. + Tình hình nộp thuế Kết quả nộp thuế GTGT phân theo loại hình doanh nghiệp ở Bảng 2.12 cho thấy năm 2010 so với năm 2008 tăng 4.593,1 triệu đồng, bằng 203,4%, tốc độ tăng thu bình quân 42,6%. Tăng nhiều và chiếm tỷ trọng lớn là công ty cổ phần, công ty TNHH; HTX có tăng nhưng chiếm tỷ trọng không đáng kể, trong lúc đó khối DNTN thì giảm dần. Công ty cổ phần, năm 2008 có 3 đơn vị (Bảng 2.10) kê khai, thu thuế GTGT được 341,5 triệu đồng chiếm tỷ trọng 7,7%; năm 2009 có 6 đơn vị kê khai, thu được 571,9 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 9,0%; năm 2010 có 9 đơn vị kê khai, thu được 3.082,9 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 34,2%. Năm 2010 so với năm 2008 tăng 2.747,7 triệu đồng bằng 904,5%, tốc độ tăng thu bình quân 200,7%. Xét về số lượng doanh nghiệp và số thuế đã thu được của loại hình này tại thời điểm 2010 là rất cao, nhưng xét về quá trình thì chưa thực sự ổn định. Công ty TNHH có số lượng đơn vị kê khai thuế cũng như số thuế nộp chiếm tỷ trọng lớn, số thu tăng đều và tương đối ổn định. Năm 2008 có 133 đơn vị (Bảng 2.10) kê khai, số thuế thu được 2.026,9 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 45,6%; năm 2009 có 144 đơn vị kê khai, số thuế thu được 3.640,3 triệu đồng, chiếm tỷ trọng 57,6%; năm 2010 có 196 đơn vị kê khai, số thuế thu được 4.918,1 ĐA ̣I H ỌC KI NH TÊ ́ H