Luận văn Vấn đề y đức của cán bộ y tế tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiên nay

nhiệm, dễ cáu gắt, lời nói bất nhã, vẻ lạnh lùng thậm chí còn bị tiêm đau hơn. Hiện tượng tiêu cực khá phổ biến khác đó chính là đối với bệnh nhân dùng thẻ bảo hiểm y tế, do quy định trần điều trị trong ngày, nên khi cho thuốc, vật tư dạng thuốc, cán bộ y tế tính toán để khỏi vượt quá 70% để còn hưởng 30% làm quỹ khen thưởng cho mình, cố gắng chỉ chi thuốc thiết yếu, thuốc nội, thuốc rẻ tiền trong danh mục thuốc thiết yếu do Bộ Y tế quy định. Bên cạnh đó còn rất nhiều phiền hà đối với bệnh nhân có bảo hiểm y tế như bệnh nặng muốn được chuyển viện thì cũng cần phải có quan hệ với bác sỹ mới được viết giấy chuyển, hay cùng là bệnh nhân bệnh tình như nhau nhưng người khám dịch vụ được khám trước còn người có bảo hiểm phải khám sau, bệnh nhân phải biếu quà cho thầy thuốc để được chăm sóc tốt hơn.v.v.. Hay hiện tượng vì lợi nhuận cá nhân mà liên kết với các hiệu thuốc tư nhân kê đơn bán thuốc cho bệnh nhân nặng hơn, thuốc đắt tiền cho bệnh nhân để kiếm lời... Chủ nghĩa thực dụng, lối sống vô đạo đức, không cần tình nghĩa, nguội lạnh lương tâm, chôn vùi danh dự. Lối sống chỉ có mục đích duy nhất là thoả mãn tham vọng cá nhân mà họ có thể sử dụng mọi phương tiện xấu xa tàn bạo để đạt được mục đích đó của mình, đó là giàu có, giàu có nữa và luôn luôn giàu có thêm, nhưng đó không phải là sự giàu có của xã hội, mà đó là sự giàu có của cá nhân riêng lẻ, nhỏ nhen. Bên cạnh đó có một số cán bộ y tế lại có thái độ “vị khoa học”, chỉ trọng tài mà giảm sự rèn luyện đạo đức, thờ ơ với các chính sách của Đảng và Nhà nước. Chỉ chú ý đến chuyên môn, khoa học kỹ thuật, chưa quan tâm, đến đời sống chính trị xã hội, pháp luật, nội dung của y tế xã hội chủ nghĩa. Ngoài ra còn có những cán bộ y tế bị lôi cuốn bởi các công ty nước ngoài, bỏ cơ quan nhà nước đi làm ở những nơi có thu nhập cao hơn. Tất cả các hiện tượng sai trái trên đây đều đi ngược lại những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp, vi phạm những chuẩn mực đạo đức của người cán bộ y tế xã hội chủ nghĩa là trái với lời căn dặn của Bác Hồ kính yêu: “Lương y phải như từ mẫu”. Do đó chúng ta phải kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn và khắc phục chúng, đem lại môi trường xã hội trong sạch, làm lành mạnh trong việc bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ của nhân dân. - Không ngừng học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Trong cấu trúc nhân cách, đạo đức luôn luôn giữ vai trò quyết định, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta xem nhẹ tài năng. Tài năng chỉ được hình thành và phát triển đúng hướng phục vụ cho lợi ích chân chính của con người trên nền tảng đạo đức hướng thiện. Ngược lại, đạo đức hướng thiện cũng phải dựa trên cơ sở tài năng, năng lực chuyên môn. Đạo đức không phải là những thuyết giáo sáo mòn “đạo cao, đức trọng”, xa rời cuộc sống. Sự thống nhất giữa lời nói với việc làm, giữa ý thức đạo đức với thực tiễn đạo đức trở thành một trong những nguyên tắc căn bản của đạo đức mới - đạo đức xã hội chủ nghĩa. Người cán bộ y tế trong bất cứ xã hội nào cũng được xã hội đánh giá rất cao. Bởi trong hoạt động nghề nghiệp của mình, họ đã “cải tử hoàn sinh” cho nhiều người, họ đã đem lại niềm vui hạnh phúc cho nhiều gia đình. Phần lớn họ là những người có sự hiểu biết sâu rộng, nhiều người thực sự là tấm gương, là niềm mơ ước của thế hệ trẻ. Thực tế đó nhiều khi làm cho không ít cán bộ y tế ngộ nhận, dẫn đến nảy sinh tư tưởng coi thường người khác, đề cao quá mức vai trò của bản thân mình đối với xã hội. Để khắc phục tình trạng trên, đòi hỏi người cán bộ y tế phải có đức tính khiêm tốn trong giao tiếp, trong hoạt động nghề nghiệp. Tính khiêm tốn của người thầy thuốc trước hết là biết trân trọng con người, dù cho đối tượng phục vụ của mình là ai, họ là người như thế nào. Ở đây, cần phải trở lại quan niệm của Protago: “Con người là thước đo của mọi vật” là giá trị của mọi giá trị... để có thái độ phục vụ người bệnh ngày càng tốt hơn. Thực tế cho thấy rằng, trong số lao động phải qua đào tạo, chưa một nghề nào đào tạo một cán bộ, một chuyên gia lại đòi hỏi lâu như nghề y, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả, những tri thức mà họ thu nhận được ở nhà trường đã đủ cho cả cuộc đời hoạt động của người thầy thuốc, khi ra trường còn biết bao điều họ cần phải học thêm. Không có một chuyên gia nào, một thầy thuốc nào dám khẳng định không phải học nữa, mà vẫn tiếp tục phát triển được. Thực tế cho thấy những thầy thuốc tiếp tục phát triển tốt nghề nghiệp chuyên môn của mình là những người không ngừng say mê học tập Lênin từng dạy chúng ta: “Học, học nữa, học mãi”. Xã hội chúng ta đang sống hiện nay đó là “xã hội học tập” hay “học tập suốt đời”. Đào tạo phải gắn kết hợp với đào tạo lại, không đào tạo lại sẽ không tiếp cận được với những tri thức khoa học, kỹ thuật mới, tiên tiến. Thông tin phải được “cập nhật” nếu không sẽ trở nên lạc hậu trước xã hội đầy biến động. Đối với người thầy thuốc, công việc học tập nâng cao trình độ không chỉ ở nhà trường mà còn có thể học tập thông qua đồng nghiệp, qua thực tế, qua các hình thức hoạt động nghề nghiệp. Kết luận chương 1 Đạo đức là một hình thái ý thức xã hội, là phạm trù có tính nhân văn và tính xã hội sâu sắc chính vì vậy nên nó luôn luôn có sự thay đổi tuỳ theo sự thay đổi của tồn tại xã hội. Hơn nữa việc đánh giá nó chỉ có thể định tính, chứ không thể định lượng được, vì vậy việc xác định cái xấu cái tốt, cái thiện cái ác nhiều khi rất khó xá khăn. Cái đó còn, tuỳ theo thời điểm lịch sử xã hội khác nhau. Đất nước ta đang trong thời kỳ đổi mới, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước; thực hiện mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ, văn minh”. Trước những vận hội của đất nước, đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân ta phải đồng tâm, hiệp lực, đoàn kết, tập trung trí tuệ sáng tạo, nhân tài vật lực để phát triển kinh tế xã hội. muốn đủ sức mạnh và trí tuệ để lãnh đạo thì Đảng ta phải thực sự trong sạch vững mạnh. Người cán bộ đảng viên phải là người đầu tàu gương mẫu, có đức có tài để nhân dân tin tưởng noi theo. Ngành y tế cũng vậy là ngành khoa học ngành chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân. Đòi hỏi mỗi cán bộ ngành y tế, đặc biệt là đội ngũ thầy thuốc, đội ngũ trí thức xẫ hội chủ nghĩa được Đảng và Nhà nước đào tạo rèn luyện có trình độ chuyên môn cao để phục vụ nhân dân phải có phẩm chất đạo đức tốt đẹp, xứng đáng với lời dạy của Bác Hồ “Lương y như từ mẫu” Tuy nhiên, trong sự phát triển hiện nay của đất nước mặt tiêu cực của xã hội đã và đang len lỏi gặm nhấm dần những bản chất tốt đẹp cũng như huỷ hoại dần bộ phận đội ngũ cán bộ y tế. Thể hiện cán bộ y tế thiếu ý thức trách nhiệm đối với sức khoẻ bệnh nhân, thể hiện từ tuyến trung ương đến địa phương. Một hiên tượng suy thoái về đạo đức của người cán bộ y tế, nguy hiểm hơn đó là “kinh doanh trên người bệnh”, người cán bộ y tế đã mờ mắt trước đồng tiền coi đồng tiền hơn tính mạng người bệnh, sức khoẻ người bệnh, nhiều tiền thì chăn sóc chu đáo điều trị đến nơi đến chốn; cá biệt có những trường hợp bệnh tật được thầy thuốc mặc cả gia cữa trị. Chính những điều đó đã và đang bị xã hội lên án. Thực trạng phổ biến hiện nay đang diễn ra không ai có thể phủ nhận được. Y đức của cán bộ y tế nói chung, đang bị đánh mất dần. Họ từ bỏ lối sống lành mạnh, trung thực, trong sạch, đang lúi sâu vào lối sống thực dụng dối trá, ích kỷ. Những hiện tượng đó đang làm giảm lòng tin trong nhân dân và xa hơn là giảm lòng tin vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, giảm lòng tin vào chế độ xã hội. Chính vì lẽ đó cho nên cần phải có những công trình nghiên cứu đánh giá một cách đúng đắn những thực trạng xã hội đó và đề ra những giải pháp để khắc phục. Chương 2 Y ĐỨC CỦA CÁN BỘ NGÀNH Y TẾ TỈNH NAM ĐỊNH HIỆN NAY - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP 2.1. THỰC TRẠNG Y ĐỨC CỦA CÁN BỘ Y TẾ TỈNH NAM ĐỊNH HIỆN NAY 2.1.1. Đặc điểm tình hình kinh tế, văn hoá, xã hội ở tỉnh Nam Định hiện nay và ảnh hưởng của nó đối với hoạt động y tế trên địa bàn tỉnh Nam Định Nam Định là một tỉnh ở trung tâm đồng bằng Bắc bộ, phía bắc giáp Hà Nam, phía nam giáp Ninh Bình, phía Đông giáp Thái Bình, Hưng Yên. Có diện tích 1676.3 km2, bờ biển dài 72km. Toàn tỉnh có 9 huyện, 1 thành phố, 229 xã, phường, thị trấn. Khí hậu nhiệt đới và cận nhiệt đới, hàng năm chia thành bốn mùa rõ rệt, sự biến đổi của khí hâu có ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động y tế của tỉnh. Dân số khoảng 2 triệu người (đứng thứ 6 so với toàn quốc). Nguồn thu của tỉnh chủ yếu dựa vào nông nghiệp với 80% dân số làm nông nghiệp, bình quân đất canh tác cho một lao động thấp, giá nông sản thu nhập bình quân đầu người khoảng 400 USD/ người trong năm. Đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, các dịch vụ văn hoá phục vụ cho nông dân, nông thôn còn nhiều thiếu thốn. Do đời sống kinh tế khó khăn nên tình trạng sức khoẻ của nhân dân trong vùng bị ảnh hưởng, mô hình bệnh tật thể hiện đầy đủ mô hình của một nước đang phát triển: Nhiễm khuẩn, ký sinh trùng, truyền nhiễm, bên cạnh đó cũng có những bệnh tật của các nước phát triển như: tim mạch, nội tiết, tiết niệu, và nhất là tai nạn giao thông....Ngân sách Nhà nước cấp cho công tác y tế của tỉnh còn hạn hẹp. Năm 2007 là 30.000đồng/người/năm. chính vì vậy ngành y tế của tỉnh đã gặp rất nhiều khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Lực lượng lao động khoa học kỹ thuật y tế của tỉnh tương đối dồi dào, có năng lực, có truyền thống ham học, vươn lên nắm bắt khoa học kỹ thuật. Nam Định có hàng chục trường cao đẳng và đại học. Trong đó riêng lĩnh vực y tế có trường Đại học Điều dưỡng Nam Định và trường Trung cấp y Nam Định, bao gồm hệ thống y tế nhà nước và hệ thống y tế tỉnh nhà. Hệ thống y tế tỉnh Nam Định. Hệ thống y tế nhà nước. Tuyến tỉnh: gồm có 1310 giường bệnh. - 2 bệnh viện đa khoa. - 4 bệnh viện chuyên khoa. - 1 bệnh viện điều dưỡng. - 9 trung tâm, trạm chuyên khoa. Tuyến huyện: - 10 trung tâm y tế, trong đó có 8 bệnh viện và 1 cơ sở điều trị, tổng số 1220 giường bệnh. - 10 đội y tế dự phòng và 10 đội bảo vệ sức khoẻ bà mẹ trẻ em. Tuyến xã 225 trạm y tế xã với 1125 giường lưu: - 10 giường bệnh/10.0000 dân. - 10 cán bộ y tế/10.0000 dân. - 10 bác sĩ/10.0000 dân. Các đơn vị cung ứng thuốc, thiết bị y tế gồm có: - 1 Công ty cổ phần Dược Nam Hà. - 5 Công ty cổ phần dược huyện. - 1 Công ty cổ phần thiết bị - Dược phẩm và dịch vụ y tế. Hệ thống tư nhân: - 81 phòng khám đa khoa. - 1 phòng Xquang. - 23 cơ sở tiêm chích thay băng. - 268 phòng chuẩn trị y học cổ truyền. - 46 cơ sở kinh doanh thuốc cổ truyền. - 47 phòng khám chuyên khoa. - 7 cơ sở làm răng giả. - 1 phòng xét nghiệm. - 213 đại lý bán thuốc. - 42 nhà thuốc. 2.1.2. Những ưu điểm trong lĩnh vực y đức của cán bộ ngành y tế ở tỉnh Nam Định và nguyên nhân của nó Ngành y tế tỉnh Nam Định đã tổ chức mạng lưới từ tỉnh tới các xã cả về cơ sở vật chất lẫn chuyên môn kỹ thuật. Công tác khám chữa bệnh có nhiều cải tiến, áp dụng những tiến bộ kỹ thuật mới trong chẩn đoán và điều trị, giải quyết được nhiều bệnh tật hiểm nghèo. Đặc biệt là làm tốt công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu. Ngành y tế tỉnh Nam Định đã quan tâm tới việc nâng cao trình độ chuyên môn cho y bức sỹ, để cán bộ y tế có cái “trí” thực hiện cái “nhân”. Cán bộ y tế của tỉnh hiện có: 4 tiến sỹ y khoa; 20 thạc sĩ y khoa; 15 bác sỹ chuyên khoa cấp II, nhiều bác sỹ dược sỹ chuyên khoa I. Thực hiện công văn số 314/BYT-PC ngày 17/1/2000 của bộ y tế hướng dẫn về việc đánh giá kết quả thực hiện quy định về y đức cho tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong việc thực hiện quy định về y đức. Sở y tế tỉnh Nam Định đã tổ chức đánh giá kết quả thực hiện 12 điều quy định về y đức của Bộ trưởng Bộ Y tế trên các lĩnh vực công tác, và đã chọn ra được nhiều đơn vị và cá nhân xuất sắc. Công tác Y học dự phòng triển khai chủ động, tích cực nhiều năm không có dịch lớn xảy ra, đặc biệt là phòng chống tốt bệnh SARS không để dịch xảy ra trong địa bàn tỉnh, dịch cúm gà nhanh chóng được khống chế và dập tắt. Đội ngũ thầy thuốc là công tác y tế dự phòng không quản ngại khó khăn nguy hiểm, luôn có mặt kịp thời, đúng lúc tại địa bàn có dịch bệnh Thực hiện Chỉ thị số 06/CT-TW về củng cố và hoàn thiện màng lưới y tế cơ sở của Ban Chấp hành trung ương và Quyết định 370/BYT của Bộ Y tế chuẩn Quốc gia về y tế xã. Năm 2006 có 20 xã đạt chuẩn quốc gia về y tế. Năm 2007 có 75 xã đạt Chuẩn Quốc gia về y tế lên 90, chiếm 42,8%, đứng đầu trong toàn quốc. Khám bảo hiểm y tế và khám chữa bệnh cho người nghèo được đưa về các trạm y tế xã tạo điều kiện để người dân gần với dịch vụ y tế, có điều kiện để người dân được chăm sóc sức khoẻ thường xuyên và không phải đi lại chi phí tốn kém. Công tác khám chữa bệnh, giáo dục y đức đổi mới cơ chế quản lý, giám sát triển khai thực hiện các quy chế, chế độ chuyên môn, ứng dụng kỹ thuật mới đã được triển khai trong bệnh viện phát triển chuyên môn sâu ở các bệnh viện chuyên khoa: Bệnh viện Phụ sản, Trung tâm Mắt, và bệnh viện Đa khoa tỉnh Nam Định. Việc học tập và kiểm tra thực hiện y đức tại các bệnh viện luôn được quan tâm và công khai trên lịch hàng thánh thường xuyên cho toàn ngành. Triển khai thực hiện tốt Quyết định 139/2003QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về khám chữa bệnh cho người nghèo, đảm bảo cho người nghèo được tiếp cận với các dịnh vụ y tế. Năm 2007 xây dựng quỹ “khám chữa bệnh cho người nghèo” là 4,8 tỉ đồng và cấp 175.772 thẻ cho người nghèo, người nghèo được hưởng thụ dịch vụ y tế như người không nghèo, đây là việc làm mang tính nhân văn sâu sắc. Việc khám chữa bệnh cho người nghèo được triển khai tốt đem lại sự công bằng cho chăm sóc y tế, thực hiện lời dạy của của Hypocrat: “Chăm sóc miễn phí cho người nghèo”. Các Chương trình Mục tiêu Quốc gia đạt và vượt chỉ tiêu, đặc biệt là chương trình Phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em < 5 tuổi hạ xuống còn 25,5% trong khi đó tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em < 5 tuổi toàn quốc là 28,4%. Hàng năm ngành y tế tỉnh Nam Định chi phí khám và chữa bệnh miễn phí cho trẻ em < 6 tuổi với kinh phí hàng tỷ đồng. Sản xuất dược phẩm vượt chỉ tiêu kế hoạch, đang phát triển theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá để trở thành ngành kinh tế kỹ thuật mũi nhọn của địa phương. Ngành dược Nam Định được Bộ Y tế đánh gia cao là một trong những tỉnh là tốt công tác quản lý nhà nước về dược góp phầm ổn định thị trường thuốc tại tỉnh nhà. Chính sách Quốc gia về thuốc được triển khai đồng bộ từ sản xuất, cung ứng thuốc đến quản lý chất lượng. Đảm bảo đủ thuốc có chất lượng cho nhu cầu y tế Cơ sở hạ tầng tuy còn nhiều thiếu thốn, nhưng về cơ bản đã có một hệ thống cơ sở y tế từ tỉnh đến xã khá vững chắc, khang trang, tạo điều kiện cho bệnh nhân được chăm sóc chu đáo hơn, đàng hoàng hơn. Nhiều bệnh viện được công nhận là đơn vị có nếp sống văn hoá và bệnh viện tiên tiến xuất sắc. Cơ sở hạ tầng các đơn vị y tế tuyến cơ sở được cải tạo nâng cấp, vượt rất xa so với nhiều năm trước. Phong trào thi đua trong topàn ngành được duy trì, nhiều đơn vị mới nổi bật như; Y tế huyện Nghĩa Hưng, y tế huyện Giao Thuỷ, y tế huyện Xuân Trường, y tế huyện Trực Ninh, Bệnh viện đa khoa tỉnh bắt đầu khởi sắc trong cuộc vận động y đức và quản lý góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và giữ gìn trật tự, kỷ cương nơi khám chữa bệnh. Việc đa dạng hoá các loại hình dịch vụ tạo điều kiện cho nhân dân được chăm sóc sức khoẻ ban đầu tốt hơn, ngành y tế tỉnh đã và đang hướng tới xây dựng bệnh viện tư nhân để huy động nguồn nhân lực nhân tài của toàn xã hội cho công tác y tế, đồng thời cạnh tranh lành mạnh để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và nâng cao y đức của người thầy thuốc. Giảm tình trạng quá tải các cơ sở điều trị của nhà nước nhằm thực hiện tốt hơn y đức. Cùng với nó sẽ giải quyết được một phần khó khăn của đời sống cán bộ y tế Trong thời gian qua dưới sự tác động của cơ chế thị trường đã kích thích tiềm năng về kinh tế, huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư cho sự phát triển cơ sở vật chất của ngành y tế tỉnh Nam Định. Các đơn vị y tế đã chủ động liên doanh, hợp tác với các tổ chức, cá nhân hiện đại hoá trang bị, máy móc, tiếp cận các kỹ thuật hiện đại y tế. Cơ chế thị trường đã góp phần vào việc tuyển lựa những bác sỹ tài năng, phát huy trí tuệ, tính sáng tạo, tránh nhiệm cá nhân trong công việc, nó tạo ra môi trường làm việc thuận lợi cho các cán bộ y tế có trình độ khoa học cao, ham học hỏi tiếp thu thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến, tạo ra đội ngũ thầy thuốc có tinh thần phục vụ tận tuỵ, niềm nở nhiệt tình, khẩn trương và chính xác. Đồng thời nó cũng đào thải những cán bộ y tế yếu kém. Chính sự đòi hỏi của cơ chế thị trường, công tác tổ chức quản lý ngành y tế có những thay đổi. Ngành đã xây dựng chế độ, chức trách và quy chế chuyên môn của bệnh viện là vấn đề cốt lõi của việc củng cố tổ chức, xây dựng bộ máy đồng thời giải quyết tốt mối quan hệ giữa thầy thuốc với bệnh nhân và mối quan hệ giữa bệnh nhân với thầy thuốc. Mối quan hệ này phản ánh nhiệm vụ của người thầy thuốc với bệnh nhân, đồng thời quy định rõ nhiệm vụ, quyền lợi của người đi khám chữa bệnh. 2.1.3. Những hạn chế về y đức của cán bộ ngành y ở tỉnh Nam Định và nguyên nhân của nó Bên cạnh những mặt tích cực của ngành y tế tỉnh Nam Định cũng còn xuất hiện không ít những biểu hiện trong việc chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Đó là những hiện tượng thiếu tinh thần trách nhiệm của các y bác sỹ khi làm nhiệm vụ, gây tác hại đến sức khoẻ của người bệnh. Đó là hiện tượng bệnh nhân phải biếu tiền cho thầy thuốc để được chăm sóc tốt hơn. Đó là hiện tượng vì lợi nhuận của mình mà liên kết với trình dược viên bán thuốc nặng hơn, đắt tiền cho bệnh nhân để kiếm lời. Trong những năm gần đây có nhiều đơn thư tố cáo khiếu nại đã và đang được thanh tra sở y tế giải quyết: Năm 2006 số đơn thư khiếu nại tố cáo về y đức là 9 vụ trên tổng số 45 vụ tố cáo khiếu nại. Năm 2007 số đơn thư khiếu nại tố cáo về y đức là 7 vụ trên tổng số 41 vụ khiếu nại tố cáo. Năm 2008 số đơn thư khiếu nại tố cáo về y đức là 6 vụ trên tổng số 41 vụ tố cáo khiếu nại. Nội dung chủ yếu của các đơn thư trên là những hiện tượng thiếu tinh thần trách nhiệm các y bác sỹ khi làm nhiệm vụ gây tác hại đến sức khoẻ của người bệnh, hiện tượng bệnh nhân phải biếu tiền cho thầy thuốc để được chăm sóc tốt hơn như thay băng, tiêm chế độ thuốc... là những nguyên nhân chính gây ra sự phản ứng của nhân dân với cán bộ y tế. Hiện tượng vì lợi nhuận của mình mà bán thuốc nặng hơn, bán thuốc đắt tiền để kiếm lời... làm suy giảm tình cảm của nhân dân của bệnh nhân đối với cán bộ y tế. Những hiện tượng thiếu công bằng trong khám và điều trị bệnh, một phần do tác động,cơ chế thị trường phần nữa do điều kiện kinh tế kém phát triển, sự đầu tư của nhà nước cho y tế còn rất khiêm tốn, rất thấp so với nhu cầu chăm sóc sức khoẻ ngày càng cao của nhân dân và sự phát triển rất nhanh của y học hiện đại. Nhưng nguyên nhân chính vẫn là ở con người, các cán bộ ngành y tế, những người có ảnh hưởng trực tiếp đến việc chăm lo sức khoẻ cho nhân dân Những hiện tượng tiêu cực phần lớn thể hiện sự thiếu y đức của người thầy thuốc mà chưa có biện pháp nào ngăn chặn một cách có hiệu quả. Điều này đang gây bất bình trong xã hội. 2.1.4. Những vấn đề đặt ra đối với y đức của cán bộ y tế tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay - Mâu thuẫn giữa yêu cầu, đòi hỏi ngày càng cao của xã hội về y đức với những tác động tiêu cực từ mặt trái của kinh tế thị trường đến hoạt động y tế: Trong nền kinh tế tập trung bao cấp, công tác khám chữa bệnh cho nhân dân hoàn toàn miễn phí. Người bệnh không phải đóng góp bất cứ một khoản tiền nào. Do điều kiện kinh tế thấp kém, ngân sách dành cho y tế thấp, không huy động được sức người, sức của của toàn xã hội nên luôn xảy ra tình trạng thuốc men thiếu thốn, trang bị ngày càng xuống cấp và lạc hậu, việc đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhất là các thiết bị mới không đầy đủ, không kịp thời và kém hiệu quả. Vốn đầu tư cho xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật hầu như không có, các khoản viện trợ trong chiến tranh hầu như bị cắt giảm. Cùng với tình hình chung của đất nước ngành y tế không phát triển, cơ sở vật chất, trang bị và cả đội ngũ y bác sỹ không đủ về số lượng và chất lượng đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân. Trong giai đoạn hiện nay, nền kinh tế nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của nhà nước, quá trình chuyển đổi này có ảnh hưởng trực tiếp đến ngành y tế tạo ra mâu thuẫn giữa yêu cầu ngày càng cao về mặt y đức với mặt trái của cơ chế thị trường cùng những nguyệ vọng được chăm sóc sức khoẻ có chất lượng cao. Cơ chế thị trường luôn kích thích tăng trưởng kinh tế và đi liền với nó là giải quyết các vấn đề xã hội. Kinh tế thị trường càng văn minh thì tính nhân đạo của nó càng tăng lên, sự phục vụ lợi ích của con người càng có điều kiện thực hiện. Nước ta hiện nay, kinh tế thị trường đang kích thích mọi tiềm năng của đất nước, huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư, mở mang mọi lĩnh vực của cuộc sống và xã hội trong đó có ngành y tế. Nhiều nguồn lực được khởi động và khai thác kể cả về mặt trí tuệ khoa học cũng như nguồn vốn, cả lao động trí óc cũng như lao động chân tay. Nó đã tạo được lớp người mới có khả năng nghiên cứu khoa học, có khả năng đưa những thành tựu khoa học mới vào cuộc sống một cách cụ thể hữu ích và hiệu quả kinh tế hơn. Chính cơ chế thị trường tạo ra một lớp người lao động trẻ có năng lực, có kiến thức, nhạy bén và có quyết tâm làm giàu cho mình, làm lợi cho đất nước bằng chính tài năng của mình. ở đây có sự thống nhất về lợi ích nhà nước, tập thể và cá nhân Cơ chế thị trường cũng đòi hỏi phải hội nhập mở cửa với thế giới, phải có quan hệ giao lưu mở cửa trong nước và quốc tế, phải có sự hợp tác quốc tế và phân công lao động quốc tế. Nền kinh tế thị trường toàn cầu hoá dựa trên những thành tựu của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện đại, công nghệ thông tin vừa là điều kiện, vừa là công cụ quan trọng đã và đang làm cho nền kinh tế phát triển theo hướng kinh tế tri thức. Cũng chính cơ chế thị trường là một yếu tố khách quan thử thách toàn diện bản lĩnh và tài trí của cong người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Trong cuộc cạnh tranh khốc liệt này ai năng động sáng tạo, có kiến thức và nắm được thời cơ phát triển đi lên sẽ tồn tại, còn ai bản thủ trì trệ, kém thông minh, kém nhạy cảm với biến động trong nước và quốc tế thì sẽ bị loại bỏ khỏi cuộc chơi. Đồng thời cơ chế thị trường cũng đã tạo ra môi trường cho những kẻ cơ hội lợi dụng kẽ hở của cơ chế để tham ô, lãng phí, quan liêu....Đây chính là môi trường bộc lộ những ưu nhược điểm của mỗi con người. Dưới sự tác động của cơ chế thị trường bên cạnh những mặt tích cực thúc đẩy sự phát triển toàn diện nền kinh tế xã hội, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh cũng còn có tác động tiêu cực khá lớn. Nếu như mặt tích cực của nó là lợi nhuận là động lực và tự nó tạo ra động lực kích thích các chủ thể kinh tế nói chung và từng cá nhân hoạt động có hiệu quả. Nhưng không có cơ chế quản lý thích hợp nhằm hạn chế tiêu cực của nó như tuyệt đối hoá lợi nhuận thì sẽ xuất hiện hiện tượng lừa đảo, hám lợi bằng mọi giá, chạy theo đồng tiền bất chấp pháp luật, bất chấp kỷ cương, bất chấp cả tình người và đạo lý. Đó là mặt trái, nhược điểm lớn nhất của cơ chế thị trường. Như vậy nó mâu thuẫn với tính ưu việt của chủ nghĩa xã hội. Trong vòng quay của cơ chế thị trường, Đảng cộng sản Việt Nam phải đề phòng nguy cơ suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lý tưởng cao cả của người đảng viên, đề phòng sự bảo thủ trì trệ, sự quan liêu tham nhũng của những người thay mặt nhân dân điều hành xã hội. Đề phòng nguy cơ “độc đoán”của một Đảng cầm quyền. Cơ chế thị trường, tài năng của mỗi con người có cơ hội để phát triển, nhưng đồng thời cũng có những con người không có điều kiện và năng lực, không có cơ hội, những người khuyết tật gặp rất nhiều khó khăn, như vậy cơ chế thị trường thúc đảy nhanh sự phân hoá giàu nghèo cả về mặt nhịp độ cũng như biên độ. Sự phân biệt giàu nghèo ở mức độ nhất định là động lực thúc đẩy phát triển, đó là sự phân công lao động xã hội, đó là sự phân phối theo lao động. Tuy nhiên, nếu sự phân hoá giàu nghèo qúa lớn sẽ gây mất công bằng xã hội, ảnh hưởng tới sự ổn định phát triển xã hội Cơ chế thị trường còn gia tăng những tệ nạn xã hội, đây là một thực tế. Ngân sách nhà nước dành cho y tế, giáo dục và phúc lợi xã hội còn thiếu rất nhiều so với nhu cầu thực tế cuộc sống đặt ra. Một hiện tượng đáng ngại là tình trạng trẻ em lang thang đường phố ngày một tăng, tệ nạn mại dâm ma tuý chưa giảm, sự thoái hoá về phẩm chất đạo đức của một bộ phận đảng viên dùng tiền nhà nước ăn chơi sa đoạ, làm lung lay lòng tin của nhân dân với Đảng. Là một lĩnh vực hoạt động của xã hội ngành y tế cũng không nằm ngoài sự vận hành của cơ chế thị trường cả mặt tích cực lẫn mặt tiêu cực. Những tác động tiêu cực của cơ chế thị trường ảnh hưởng không nhỏ đến vấn đề giữ gìn đạo đức, phẩm chất của người thầy thuốc. Khi mà đồng tiền được đặt ra giữa thầy thuốc và bệnh nhân thì mọi tính toán chỉ làm giảm sự kính trọng của nhân dân với thầy thuốc. Người bệnh khi đến bệnh viện ngoài lo lắng bệnh tật còn phải lo tiền khám chữa bệnh thuốc men, còn phải lo tiền quà cáp cho thầy thuốc. Đội ngũ thầy thuốc thì đời sống khó khăn, lương của thầy thuốc không đủ để chi phí tối thiểu cho cuộc sống, không đủ tiền để nuôi con ăn h