Luận văn Vốn cố định và một số biện pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định tại công ty xây dựng số 1

: nhËn thÇu nghiÖm thu bµn giao c«ng tr×nh, quyÕt to¸n tæ chøc thi c«ng x©y l¾p c«ng tr×nh mua vËt t­ bè trÝ thi c«ng lËp kÕ ho¹ch thi c«ng 3. C¬ cÊu bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty §Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng mét bé m¸y qu¶n lý ®ñ n¨ng lùc ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. HiÖn nay bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty x©y dùng sè 1 ®­îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn chøc n¨ng, ®øng ®Çu lµ gi¸m ®èc c«ng ty vµ ba phã gi¸m ®èc, bªn c¹nh cßn cã phßng chøc n¨ng nghiÖp vô (s¬ ®å 1). Ban gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc lµ ng­êi cã thÈm quyÒn cao nhÊt, cã nhiÖm vô qu¶n lý ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Gióp viÖc cho gi¸m ®èc lµ ba phã gi¸m ®èc: Phã gi¸m ®èc kinh tÕ. Phã gi¸m ®èc kÕ ho¹ch - tiÕp thÞ. Phã gi¸m ®èc kü thuËt thi c«ng. C¸c bé phËn chøc n¨ng: Phßng tµi chÝnh kÕ to¸n: Cã nhiÖm vô tham m­u tµi chÝnh cho gi¸m ®èc, ph¶n ¸nh trung thùc t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty, tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n, ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh. Phßng tæ chøc lao ®éng tiÒn l­¬ng tµi chÝnh - Y tÕ: Cã nhiÖm vô tham m­u cho cÊp uû vµ gi¸m ®èc c«ng ty vÒ c¸c lÜnh vùc nh­ x©y dùng c¸c m« h×nh tæ chøc s¶n xuÊt, c«ng t¸c qu¶n lý c¸n bé, lao ®éng tiÒn l­¬ng, ch¨m sãc søc khoÎ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch ®èi víi ng­êi lao ®éng, thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc hµnh chÝnh v¨n th­. Phßng kÕ ho¹ch tiÕp thÞ: Cã chøc n¨ng lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh, triÓn khai, kiÓm tra c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn chØ tiªu kÕ ho¹ch, ®ång thêi tiÖp cËn thÞ tr­êng, t×m kiÕm dù ¸n. Phßng kü thuËt cã nhiÖm vô gi¸m s¸t chÊt l­îng, an toµn, tiÕn ®é thi c«ng c¸c c«ng tr×nh cña toµn c«ng ty, tham gia nghiªn cøu, tÝnh to¸n c¸c c«ng tr×nh ®Êu thÇu, xem xÐt c¸c s¸ng kiÕn c¶i tiÕn, ¸p dông tiÕn bé khoa häc kü thuËt tæ chøc h­íng dÉn ®µo t¹o vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô cña phßng víi ®¬n vÞ trùc thuéc. II. t×nh h×nh qu¶n lý sö dông vèn cè ®Þnh, tµi s¶n cè ®Þnh ë c«ng ty x©y dùng sè 1. 1. Vèn vµ nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty x©y dùng sè 1. 1.1.T×nh h×nh vèn kinh doanh cña C«ng ty. Vèn kinh doanh cña C«ng ty gåm cã vèn l­u ®éng vµ vèn cè ®Þnh. Mçi lo¹i vèn cã vai trß ®Æc ®iÓm riªng. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm 31 th¸ng 12 n¨m 2001 tæng sè vèn kinh doanh cña C«ng ty lµ 163.974.242.132®. Trong ®ã vèn l­u ®éng lµ 156.051.556.322® chiÕm tû träng lµ 95,16%, vèn cè ®Þnh lµ 7.922.685.810® chiÕm tû träng 4,84%. §Ó thÊy râ h¬n ta so s¸nh t×nh vèn kinh doanh cña C«ng ty qua 2 n¨m (2000 - 2001) (b¶ng 2). Tæng sè vèn kinh doanh trong n¨m 2001 t¨ng lªn ®¸ng kÓ (t¨ng 75,42% t­¬ng ®­¬ng víi sè tiÒn 70.501.981.605®) so víi n¨m 2000. Trong ®ã vèn l­u ®éng t¨ng 84,35%, vèn cè ®Þnh gi¶m 10,13% . Trong n¨m 2001 vèn l­u ®éng trong kh©u dù tr÷ lµ:1.218.965.560 ® chiÕm tû träng 0,78% trong tæng sè vèn kinh doanh, t¨ng lªn so víi n¨m 2000 lµ 62,8%. Trong ®ã nguyªn vËt liÖu dù tr÷ chiÕm tû träng 0,76% cßn l¹i lµ c«ng cô dông cô.Vèn l­u ®éng ë kh©u dù tr÷ cã t¨ng lªn nh­ng l¹i chiÕm tû träng thÊp trong tæng sè vèn kinh doanh ®ã lµ dÊu hiÖu tèt, do nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu æn ®Þnh, nhu cÇu tiªu dïng vËt t­ cho s¶n xuÊt ®Õn ®©u th× mua ®Õn ®ã, chØ dù ch÷ mét phÇn nhá nguyªn vËt liÖu gèi ®Çu ®Ó kh«ng lµm ¶nh h­ëng tíi tiÕn ®é thi c«ng tr×nh. Vèn l­u ®éng kh©u s¶n xuÊt lµ:94.972.724.662® chiÕm tû träng 60,85% trong tæng sè vèn kinh doanh, t¨ng lªn so víi n¨m 2000 lµ:132,17% chñ yÕu lµ s¶n phÈm lµm dë (chiÕm tû träng 50,82% trong tæng sè vèn kinh doanh t¨ng lªn so víi n¨m 2000 lµ 136,59%). Víi nh÷ng dÊu hiÖu trªn cho thÊy trong n¨m 2001 c¸c c«ng tr×nh lµm dë ch­a hoµn thµnh cßn nhiÒu, do tiÕn ®é thi c«ng chËm kh«ng ®¶m b¶o ®óng thêi gian quy ®Þnh, phÇn lín m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó thi c«ng cßn thiÕu kh¸ nhiÒu ph¶i chê ®îi vµ ®i thuª ngoµi, mét sè c«ng ®o¹n ®· ph¶i lµm thñ c«ng, v× vËy kh«ng ®¶m b¶o vÒ mÆt kü thuËt vµ kÐo dµi thêi gian thi c«ng. Vèn l­u ®éng trong kh©u l­u th«ng lµ 59.859.866.100 chiÕm tû träng 38,37% trong tæng sè vèn kinh doanh t¨ng lªn so víi n¨m 2000 lµ 39,2%, trong ®ã vèn trong thanh to¸n chiÕm tû träng cao nhÊt 29,4% trong tæng sè vèn kinh doanh, t¨ng 20,7% so víi n¨m 2000 ®ã lµ do nguyªn nh©n c¸c c«ng tr×nh lµm dë cßn nhiÒu, C«ng ty ch­a thÓ bµn giao quyÕt to¸n víi chñ ®Çu t­, vèn bÞ ø ®äng. Vèn cè ®Þnh cña C«ng ty trong n¨m 2001 lµ: 7.922.685.810 chiÕm tû träng 4,84% trong tæng sè vèn kinh doanh, gi¶m 10,13% so víi n¨m 2000, do trong n¨m 2001 C«ng ty thanh lý vµ giao l¹i mét sè TSC§ cho Nhµ n­íc. Tæng sè vèn kinh doanh n¨m 2001 t¨ng 75,42% so víi n¨m 2000 lµ nhê t¨ng vèn l­u ®éng, cßn vèn cè ®Þnh l¹i gi¶m tíi 10,13%. C¬ cÊu vèn nh­ vËy lµ ch­a hîp lý, mét C«ng ty cã quy m« lín l¹i ho¹t ®éng trong ngµnh kinh tÕ quan träng ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n, mét ngµnh s¶n xuÊt, gi¸ trÞ TSC§ chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ lín, ®¸ng lÏ ph¶i chiÕm tû träng cao, nh­ng l¹i qu¸ nhá ®· h¹n chÕ nhiÒu viÖc ph¸t huy n¨ng lùc cña C«ng ty. 1.2. T×nh h×nh nguån vèn kinh doanh vµ nguån h×nh thµnh vèn cña C«ng ty. §Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tù tµi trî vÒ mÆt tµi chÝnh cña C«ng ty còng nh­ møc ®é tù chñ, chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh, cÇn ph¶i xem xÐt ph©n tÝch c¬ cÊu nguån vèn vµ nguån h×nh thµnh vèn cña C«ng ty qua 2 n¨m 2000 - 2001 (b¶ng 3). Qua b¶ng sè liÖu nµy, vèn cña C«ng ty h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, vèn ®i vay, vèn tõ ng©n s¸ch cÊp vµ vèn tù bæ sung. Trong n¨m 2001 tæng nguån vèn cña C«ng ty lµ 163.974.242.132® t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 70.501.981.605® víi tèc ®é t¨ng 75,42%. Trong khi ®ã nguån vèn chñ së h÷u chØ cã 14.576.356.896® chiÕm tû träng 8,89% gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 9,52%. VËy tæng nguån vèn trong n¨m 2001 t¨ng lªn hoµn toµn lµ vèn vay vµ vèn chiÕm dông cña kh¸ch hµng (nî ph¶i tr¶ lµ 149.397.885.236® chiÕm tû träng 91,11% t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 93,12%). Trong n¨m 2001 C«ng ty ®· chiÕm dông vèn cña c¸c ®èi t­îng kh¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt t¨ng lªn trong kú. So s¸nh tæng sè nî ph¶i tr¶ vµ vèn chñ së h÷u ta thÊy tæng sè nî ph¶i tr¶ chiÕm tû träng 91,11% trong tæng nguån vèn, trong khi ®ã vèn chñ së h÷u chØ chiÕm tû träng 8,89% trong tæng nguån vèn, th«ng th­êng th× tæng sè nî kh«ng ®­îc v­ît qu¸ 2 lÇn vèn chñ së h÷u, nh­ng ta thÊy sè nî ph¶i tr¶ ë C«ng ty lín gÇn b»ng 11 lÇn vèn chñ së h÷u. Qua ®©y ta thÊy kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña C«ng ty ®· gi¶m xuèng, C«ng ty ®· bÞ lÖ thuéc qu¸ nhiÒu vµo c¸c chñ nî cã nguy c¬ mÊt quyÒn tù chñ cña m×nh vÒ tµi chÝnh. NÕu xem xÐt gi÷a nî dµi h¹n vµ vèn chñ së h÷u, ta thÊy sè nî dµi h¹n cña C«ng ty chØ chiÕm tû träng 0,9% trong tæng nguån vèn chØ gÇn b»ng 1/10 so víi vèn chñ së h÷u, trong khi ®ã nî ng¾n h¹n l¹i rÊt lín, nãi lªn nguån vèn th­êng xuyªn cña doanh nghiÖp lµ nhá bÐ, t×nh h×nh ®ã nãi lªn tµi chÝnh cña C«ng ty ch­a thËt æn ®Þnh. Víi nh÷ng ph©n tÝch trªn ta thÊy c¬ cÊu nguån vèn cña C«ng ty lµ ch­a phï hîp. C«ng ty cÇn ph¶i nhanh chãng gi¶m sè nî ng¾n h¹n vµ huy ®éng thªm vèn vay dµi h¹n ®Ó ®Çu t­ vµo TSC§. 2. KÕt cÊu nguån vèn cè ®Þnh cña C«ng ty. T¹o lËp nguån vèn cè ®Þnh ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh lµ kh©u ®Çu tiªn trong viÖc qu¶n lý vµ sö dông vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. §ã lµ ®Þnh h­íng cho viÖc khai th¸c vµ sö dông vèn cè ®Þnh cã hiÖu qu¶. Mçi nguån vèn ®Òu cã ­u nh­îc ®iÓm riªng vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn kh¸c nhau, thêi gian sö dông kh¸c nhau, chi phÝ sö dông kh¸c nhau. §èi víi C«ng ty X©y dùng sè 1, viÖc t¹o lËp vµ khai th¸c nguån vèn cè ®Þnh chñ yÕu tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc, vèn tù bæ sung vµ vèn vay dµi h¹n. T×nh h×nh tæ chøc nguån vèn cña C«ng ty ®­îc ph¶n ¸nh qua c¸c sè liÖu trong b¶ng 4 (KÕt cÊu nguån vèn cè ®Þnh cña C«ng ty X©y dùng Sè 1). Trong n¨m 2001 nguån vèn cè ®Þnh lµ: 7.922.685.810® gi¶m so víi n¨m 2000 lµ: 10,1% víi lý do trong n¨m 2000 C«ng ty bµn giao l¹i nhµ ®Êt cña xÝ nghiÖp ®iÖn n­íc cho Së nhµ ®Êt Hµ néi vµ thanh lý mét sè tµi s¶n cò, l¹c hËu. C¸c tµi s¶n nµy chñ yÕu h×nh thµnh tõ nguån vèn ng©n s¸ch v× vËy TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp n¨m 2001 chØ cßn: 129.828.346® gi¶m so víi n¨m 2000 lµ: 90,29%. H¬n n÷a trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh nh­ hiÖn nay céng víi viÖc Nhµ n­íc chËm thanh to¸n c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ b»ng vèn ng©n s¸ch nªn nguån vèn tù bæ sung cña C«ng ty rÊt h¹n chÕ (nguån vèn tù bæ sung n¨m 2001 lµ: 6.496.246.959® chiÕm tû träng 82% gi¶m so víi n¨m 2000 lµ: 13,13%), v× vËy C«ng ty ®· ph¶i huy ®éng thªm vèn vay ®Ó bæ sung vµo TSC§, nh­ng nguån vèn vay chØ chiÕm tû träng16,4% trong tæng nguån vèn cè ®Þnh. Trong n¨m 2001 C«ng ty ®· nî ng¾n h¹n nhiÒu, v× vËy huy ®éng thªm vèn vay dµi h¹n lµ rÊt khã kh¨n.VÊn ®Ò ®Æt ra lµ C«ng ty ph¶i ®iÒu chØnh c¬ cÊu vèn vay sao cho hîp lý, ®i ®«i víi viÖc ®Èy nhanh thu håi nî, thanh to¸n c¸c kho¶n ®Õn h¹n, tranh thñ c¸c nguån vèn nhµn rçi tõ c¸c quü cña C«ng ty. 3. C¬ cÊu tµi s¶n cè ®Þnh cña C«ng ty. TSC§ cña C«ng ty x©y dùng sè 1 ®­îc ph©n lo¹i theo nguån h×nh thµnh kÕt hîp víi ®Æc tr­ng kü thuËt. C¸ch ph©n lo¹i nµy kh¸ phï hîp víi ®Æc ®iÓm vËn ®éng, tÝnh chÊt vµ yªu cÇu qu¶n lý TSC§ còng nh­ gióp cho viÖc h¹ch to¸n chi tiÕt, cô thÓ tõng lo¹i, nhãm TSC§. Trªn c¬ së ®ã C«ng ty lùa chän tû lÖ khÊu hao thÝch hîp víi tõng nhãm TSC§, cã kÕ ho¹ch sö dông quü khÊu hao theo nguån vèn cè ®Þnh h×nh thµnh nªn TSC§. Tõ c¸c sè liÖu trong b¶ng 5( C¬ cÊu TSC§ cña C«ng ty X©y dùng Sè 1) cho thÊy tæng nguyªn gi¸ TSC§ n¨m 2001 lµ: 13.476.600.363® gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 4,75%, v× TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn ng©n s¸ch gi¶m ®¸ng kÓ, trong khi ®ã TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn tù bæ sung t¨ng lªn vµ trong n¨m 2001 C«ng ty ®Çu t­ thªm TSC§ b»ng nguån vèn vay. TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn ng©n s¸ch lµ: 688.221.973® chiÕm tû träng 5,1% trong tæng nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m so víi n¨m 2000 lµ: 80,2% Trong tæng nguån vèn ng©n s¸ch cÊp nhµ cöa vËt kiÕn tróc chiÕm tû träng 49,8% gi¶m 87%, m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm tû träng 44,78% gi¶m 45% cßn l¹i lµ thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý chiÕm 5,42% gi¶m 70% so víi n¨m 2000.Cßn ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®­îc b¸n thanh lý hÕt.TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn ng©n s¸ch gi¶m nhiÒu nh­ vËy lµ do trong n¨m 2001 C«ng ty bµn giao l¹i nhµ ®Êt (242 Minh Khai - Hµ Néi) cho së nhµ ®Êt Hµ Néi vµ thanh lý mét sè TSC§ ®· cò, khÊu hao gÇn hÕt. N¨m 2001,TSC§ h×nh thµnh tõ nguån vèn tù bæ sung lµ 11.305.722.240® chiÕm tû träng 83,9% trong tæng nguyªn gi¸ TSC§ t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 6%. Nguån vèn tù bè sung t¨ng lªn chñ yÕu ®Çu t­ vµo m¸y mãc thiÕt bÞ, v× vËy m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm tû träng 62% trong tæng nguån vèn tù bæ sung, t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 37,5%, trong khi ®ã nhµ cöa vËt kiÕn tróc, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý ®Òu gi¶m do ®­îc b¸n thanh lý. TSC§ h×nh thµnh tõ vèn vay n¨m 2001 lµ 1.482.656.150® chiÕm tû träng 11% trong tæng nguyªn gi¸ TSC§. Nguån vèn nµy ®Çu t­ chñ yÕu vµo m¸y mãc thiÕt bÞ víi tû träng 65% vµ dông cô qu¶n lý lµ 35%. §Ó thÊy râ h¬n ph¶i xÐt ®Õn kÕt cÊu TSC§ theo ®Æc tr­ng kü thuËt (b¶ng 6) trong b¶ng nµy lÇn l­ît xem xÐt tõng lo¹i TSC§. Thø nhÊt lµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc n¨m 2001 cã tæng nguyªn gi¸ lµ 1.535.753.790® chiÕm tû träng 11,4% gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 64,5% lý do gi¶m nh­ ®· ®­îc nãi ë trªn. Tuy nhiªn, C«ng y x©y dùng sè 1 lµ mét c«ng ty trong ngµnh x©y dùng c¬ b¶n l¹i cã nhiÒu c¸c xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc ho¹t ®éng víi quy m« lín trªn ®Þa bµn réng mµ nhµ cöa, vËt kiÕn tróc chiÕm tû träng nhá trong tæng nguyªn gi¸ TSC§ lµ ch­a phï hîp, cÇn ph¶i ®Çu t­ n©ng cÊp trô së lµm viÖc, kho b·i. Thùc tÕ cho thÊy mét sè nhµ kho, trô së lµm viÖc ®· bÞ xuèng cÊp, ®iÒu nµy kh«ng nh÷ng chØ lµm ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý mµ cßn ¶nh h­ëng ®Õn viÖc b¶o qu¶n m¸y mãc thiÕt bÞ vµ vËt liÖu x©y dùng ®Ó phôc vô cho thi c«ng c«ng tr×nh. Thø hai lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, víi chøc n¨ng vµ nhiÖm vô s¶n xuÊt chñ yÕu trong n¨m 2001 C«ng ty chñ yÕu ®Çu t­ vµo m¸y mãc thiÕt bÞ, m¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm tû träng 61,5% trong tæng nguyªn gi¸ TSC§ t­¬ng øng víi sè tiÒn lµ 8.291.982.208® t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 46,4%. M¸y mãc thiÕt bÞt¨ng lªn chñ yÕu C«ng ty ®Çu t­ vµo m¸y mãc thiÕt bÞ cã tÝnh n¨ng kü thuËt hiÖn ®¹i nh­ m¸y kinh vÜ ®iÖn tö cña NhËt, m¸y xóc ®µo b¸nh xÝch, xelu, m¸y vËn th¨ng cña NhËt vµ mét sè m¸y trén bª t«ng víi dung tÝch lín. Tû träng m¸y mãc thiÕt bÞ lín lµ phï hîp, nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, c¬ giíi ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong ngµnh x©y dùng ®­îc ®Æt ra rÊt cÊp thiÕt vµ trë thµnh mét trong nh÷ng yÕu tè ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ b¶n. Thø ba lµ ph­¬ng tiÖn t¶i n¨m 2001 víi tæng nguyªn gi¸ 516.628.560® chiÕm tû träng 3,8% trong tæng nguyªn gi¸ TSC§ gi¶m 51,3% so víi n¨m 2000. §Þa bµn ho¹t ®éng réng, c«ng tr×nh thi c«ng ë xa vµ n»m r¶i r¸c ë nhiÒu n¬i, sè l­îng c«ng tr×nh thi c«ng trong n¨m 2001 t¨ng lªn, cïng lóc C«ng ty ph¶i thi c«ng nhiÒu c«ng tr×nh kh¸c nhau, v× vËy thiÕu ph­¬ng tiÖn vËn t¶i sÏ g©y ra khã kh¨n trong viÖc vËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ vµ nguyªn vËt liÖu, cã thÓ lµm gi¸n ®o¹n tiÕn ®é thi c«ng ¶nh h­ëng tíi thêi gian hoµn thµnh c«ng tr×nh.. Thø t­ lµ thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý trong n¨m 2001 cã tæng nguyªn gi¸ 3.132.235.805® chiÕm tû träng 23,3% t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 0,96%. Trong n¨m 2001 C«ng ty ®· ®æi míi, n©ng cÊp chñ yÕu lµ m¸y vi tÝnh víi tÝnh n¨ng hiÖn ®¹i nh­ m¸y tÝnh pentium MIII- 750 vµ mét sè m¸y in laser, m¸y ®iÒu hoµ víi môc ®Ých n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý. TSC§ cña C«ng ty trong n¨m 2001 so víi n¨m 2000 cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. HÇu hÕt nh÷ng m¸y mãc ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cò, lac hËu vµ khÊu hao gÇn hÕt ®· ®­îc thanh lý. ViÖc ®Çu t­ mua s¾m míi chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ vµ dông cô qu¶n lý ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý, thi c«ng x©y l¾p. Tuy nhiªn viÖc ®Çu t­ vµo TSC§ vÉn cßn thÊp, bÞ mÊt c©n ®èi. PhÇn lín vèn ®Çu t­ dïng vµo m¸y mãc thiÕt bÞ trong khi ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chiÕm tû träng nhá vµ gi¶m so víi n¨m 2000, nhµ cöa vËt kiÕn tróc còng gi¶m ®¸ng kÓ, ®iÒu nµy t¸c ®éng, ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh. §Ó râ h¬n vÒ t×nh h×nh ®Çu t­ ®æi míi, thanh lý TSC§ ta xem xÐt t×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ trong n¨m 2001. 4.T×nh h×nh t¨ng gi¶m TSC§ cña C«ng ty trong n¨m 2001. Trong b¶ng 7a ta thÊy nguyªn gi¸ TSC§ cã sè ®Çu n¨m lµ 14.148.852.094®, sè t¨ng trong n¨m do mua s¾m míi lµ 3.434.803.275®, trong ®ã gi¶m do b¸n thanh lý lµ 1.319.082.008® vµ gi¶m do bµn giao nhµ cöa lµ 2.787.472.998®, sè cßn l¹i cuèi n¨m lµ 13.476.600.363®. TSC§ t¨ng trong n¨m chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ (2.906.664.135®) vµ thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý(528.139.140® ).TSC§ gi¶m trong n¨m do b¸n thanh lý chñ yÕu lµ ph­¬ng tiÖn vËn t¶i (541.470.000®) vµ thiªt bÞ dông cô qu¶n lý (498.340.106® ), m¸y mãc thiÕt bÞ (279.271.902®) rÊt nhá so víi nguyªn gi¸ cña nã. Ta thÊy trong n¨m 2001 nhu cÇu vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ cao do vËy C«ng ty ®Çu t­ mua míi chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ (gi¸ trÞ mua míi lín h¬n rÊt nhiÒu so víi nguyªn gi¸ ®· thanh lý), vÒ thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý C«ng ty ®· ®æi míi, thay thÕ kh¸ nhiÒu (gi¸ trÞ nguyªn gi¸ b¸n thanh lý gÇn b»ng gi¸ trÞ mua míi) nh»m n©ng cao chÊt l­îng qu¶n lý. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i b¸n thanh lý lµ 1.058.098.560® chiÕm h¬n 50% nguyªn gi¸ vµ kh«ng ®­îc mua s¾m thªm. Gi¸ trÞ hao mßn (sè khÊu hao luü kÕ ) ®Çu n¨m 2001(b¶ng 7b) lµ: 7.723.083.095®, sè t¨ng trong kú do trÝch khÊu hao lµ .2163.192.891®, sè gi¶m trong kú do b¸n thanh lý lµ 1.167.894.639®. Sè gi¶m trong kú do b¸n thanh lý nhá h¬n so víi nguyªn gi¸ b¸n thanh lý, ta thÊy TSC§ ch­a hÕt thêi gian khÊu hao ®· bÞ háng hãc hoÆc cò, l¹c hËu ph¶i b¸n thanh lý nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ nguyªn gi¸ b¸n thanh lý lµ 279.271.902® míi chØ khÊu hao 203.192.514®, gi¸ trÞ khÊu hao kh«ng ®ñ bï ®¾p l¹i gi¸ trÞ ®Çu t­ ban ®Çu v× vËy dÉn ®Õn mÊt vèn cè ®Þnh, ®©y còng lµ do mét phÇn nguyªn nh©n cña ph­¬ng ph¸p khÊu hao kh«ng ph¶n ¸nh ®óng gi¸ trÞ hao mßn cña TSC§. 5. T×nh h×nh sö dông vµ huy ®éng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña TSC§. N¨m 2001, trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt TSC§ 100% ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt, kh«ng cã TSC§ kh«ng cÇn dïng, ch­a cÇn dïng. Tuy nhiªn 100% TSC§ ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt nh­ng ch­a ®¹t ®­îc c«ng suÊt cao nh­ m¸y cÇn trôc th¸p sö dông l¾p ghÐp nhµ cao tÇng, tèn nhiÒu c«ng vµ thêi gian th¸o l¾p, vËn chuyÓn kh«ng thÓ c¬ ®éng di chuyÓn tõ c«ng tr×nh nµy dÕn c«ng tr×nh kh¸c trong thêi gian ngõng viÖc, v× vËy trung b×nh mét ngµy chØ lµm viÖc 4giê/ngµy, m¸y trén bª t«ng tù do( lo¹i qu¶ lª, xe ®Èy)víi dung tÝch lín tõ 1200 - 3000 lÝt/thïng trung b×nh lµm viÖc 5giê/ngµy trong nh÷ng ngµy sö dông, ®ã còng lµ do tÝnh chÊt cña c«ng viÖc x©y dùng c¬ b¶n, mÆc dï C«ng ty ®· x¾p xÕp kÕ ho¹ch ®iÒu ®éng m¸y mãc t­¬ng ®èi hîp lý. §èi víi nh÷ng TSC§ nh­ m¸y mãc thiÕt bÞ cã gi¸ trÞ ®Çu t­ ban ®Çu lín nh­ng cã sè lÇn sö dông Ýt, C«ng ty ®· sö dông ph­¬ng thøc thuª ho¹t ®éng. Ng­îc l¹i nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ nh­ m¸y cÈu chuyªn dông c«ng suÊt cao, ngoµi thêi gian phôc vô thi c«ng, C«ng ty cho thuª ®Ó tËn dông hÕt c«ng suÊt, víi ph­¬ng thøc nh­ vËy võa tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ mµ l¹i cã hiÖu qu¶. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ë xa vµ nh÷ng c«ng tr×nh cïng thi c«ng, khëi c«ng trong cïng mét thêi gian C«ng ty lËp kÕ ho¹ch thi c«ng vµ ®iÒu ®éng m¸y mãc kÞp thêi, theo dâi chÆt chÏ ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng. 6. T×nh h×nh thùc hiÖn khÊu hao TSC§ vµ qu¶n lý quü khÊu hao cña C«ng ty. C«ng ty X©y dùng sè 1 ®· ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu hao TSC§ cè ®Þnh theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh, theo b¶n ®¨ng ký khÊu hao ®­îc Côc qu¶n lý vèn vµ tµi s¶n Nhµ n­íc duyÖt vµ ¸p dông chÕ ®é qu¶n lý, sö dông vµ tÝnh khÊu hao TSC§ theo QuyÕt ®Þnh 166/1999 Q§ - BTC ngµy 30/12/1999 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh. Trªn c¬ së ®ã bé phËn kÕ to¸n TSC§ ph©n nhãm theo ®Æc tr­ng kü thuËt vµ theo nguån h×nh thµnh vµ c¨n cø vµo tuæi thä cña TSC§ theo thiÕt kÕ, kÕt hîp hiÖn tr¹ng vµ tuæi thä kinh tÕ ®Ó x¸c ®Þnh thêi gian sö dông vµ lµm c¨n cø tÝnh khÊu hao (b¶ng 8: Thêi gian sö dông c¸c lo¹i TSC§). ViÖc tÝnh khÊu hao theo ph­¬ng ph¸p tuyÕn tÝnh gióp cho C«ng ty tÝnh to¸n ®¬n gi¶n, dÔ lµm, tæng hîp sè liÖu hao mßn luü kÕ, tÝnh gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ kÞp thêi, chÝnh x¸c, hç trî cho c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch ®æi míi TSC§. H¬n n÷a tû lÖ khÊu hao vµ møc khÊu hao cña tõng TSC§ hµng n¨m kh«ng ®æi, chi phÝ khÊu hao ph©n bæ v¸o gi¸ thµnh s¶n xuÊt t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Møc khÊu hao TSC§ ®­îc x¸c ®Þnh theo tõng th¸ng, sau ®ã trªn c¬ së sè ca m¸y thi c«ng ®Ó tÝnh ra møc khÊu hao ph©n bæ cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Tuy nhiªn nh­îc ®iÓm c¬ b¶n cña ph­¬ng ph¸p nµy lµ kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c møc ®é hao mßn thùc tÕ cña TSC§ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c thêi kú sö dông TSC§ kh¸c nhau vµ chÞu ¶nh h­ëng bÊt lîi cña hao mßn v« h×nh. ViÖc x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c sè khÊu hao luü kÕ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§ lµ c¨n cø quan träng, ®Ó biÕt ®­îc t×nh tr¹ng kü thuËt cña TSC§, t×m biÖn ph¸p ®iÒu chØnh c¬ cÊu cña TSC§ còng nh­ c¬ cÊu ®Çu t­ cho hîp lý, ®¶m b¶o thu håi ®Çy ®ñ gi¸ trÞ vèn ®Çu t­ ban ®Çu vµ tÝnh chÝnh x¸c cña gi¸ thµnh s¶n phÈm, h¹n chÕ ¶nh h­ëng cña hao mßn v« h×nh, gãp phÇn b¶o toµn ®­îc vèn cè ®Þnh. §èi víi C«ng ty X©y dùng sè 1 viÖc x¸c ®Þnh sè khÊu hao luü kÕ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i ®­îc tiÕn hµnh 2 lÇn trong 1 n¨m (Cuèi quý 2 vµ cuèi quý 4) th«ng qua b¶ng kiÓm kª TSC§ cña C«ng ty (B¶ng 8: b¶ng kiÓm kÕ TSC§ cña C«ng ty X©y dùng sè 1). Trªn b¶ng sè liÖu (B¶ng 9) gi¸ trÞ khÊu hao luü kÕ lµ: 7.858.665.22® chiÕm 58,3% tæng nguyªn gi¸ TSC§ vµ tæng gi¸ trÞ cßn l¹i lµ: 5.617.935.141® chiÕm 41,7% tæng nguyªn gi¸ TSC§. §a sè TSC§ ®Òu ®· khÊu hao ®­îc trªn 50%, ®Æc biÖt trong ®ã cã ph­¬ng tiÖn vËn t¶i cã gi¸ trÞ khÊu hao luü kÕ lµ: 432.128.560® chiÕm 83,6% nguyªn gi¸ vµ gi¸ trÞ cßn l¹i rÊt nhá (84.500.000® chiÕm 16,4% nguyªn gi¸). Nhµ cöa vËt kiÕn tróc khÊu hao ®­îc 45,3%, m¸y mãc thiÕt bÞ khÊu hao ®­îc 60,3%, thiÕt bÞ dông cô qu¶n lý khÊu hao ®­îc 55%. Ph­¬ng tiÖn vËn t¶i dïng ®Ó chuyªn chë nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô cho viÖc thi c«ng c¸c c«ng tr×nh, th­êng xuyªn ph¶i sö dông l¹i cã tû träng thÊp, cò kü, l¹c hËu, ®· khÊu hao gÇn hÕt, nh­ng vÉn ®­îc sö dông, ch­a ®­îc thanh lý vµ cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ mua s¾m. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi n¨ng suÊt lao ®éng mµ cßn ®e däa an toµn lao ®éng, ®ßi hái ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c b¶o qu¶n, söa ch÷a ®Ó duy tr× n¨ng lùc s¶n xuÊt cña TSC§. §Ó qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ sè tiÒn trÝch khÊu hao C«ng ty ®· lËp quü khÊu hao TSC§ tõ ®ã dù kiÕn ph©n phèi sö dông tiÒn trÝch khÊu hao trong kú (b¶ng 10: T×nh h×nh t¨ng gi¶m quü khÊu hao c¬ b¶n). Nguån vèn h×nh thµnh quü khÊu hao chñ yÕu lµ tiÒn trÝch khÊu hao TSC§. TiÒn trong quü khÊu hao ®­îc dïng ®Ó mua s¾m TSC§. Ngoµi ra C«ng ty cßn trÝch phÇn tr¨m lîi nhuËn hµng n¨m ®Ó t¸i ®Çu t­ më réng TSC§. §èi víi sè tiÒn khÊu hao TSC§ ®­îc mua s¾m tõ nguån vèn ng©n s¸ch th× theo ®iÒu 22 QuyÕt ®Þnh 1062/TC - Q§ - BTC C«ng ty ®­îc sö dông toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao nµy mµ kh«ng ph¶i nép cho Nhµ n­íc. §©y lµ mét gi¶i ph¸p tÝch cùc nh»m th¸o gì t×nh tr¹ng thiÕu vèn hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc. Trong n¨m 2001 tiÒn mua s¾m TSC§ tõ quü khÊu hao víi tæng gi¸ trÞ lµ 2.547.820.405® mµ kh«ng huy ®éng tõ nguån kh¸c vµ khi ch­a cã nhu cÇu ®Çu t­ t¸i t¹o l¹i TSC§ c«ng ty ®· sö dông sè tiÒn khÊu hao thu ®­îc ®Ó phôc vô cho nhu cÇu vèn l­u ®éng . Tuy nhiªn, nªn xem xÐt sè khÊu hao luü kÕ chiÕm gÇn 60% nguyªn gi¸, quü khÊu hao lín, nh­ng sö dông ch­a nhiÒu ®Ó t¸i ®Çu t­ TSC§ mµ sö dông cho nhu cÇu vèn l­u ®éng lµ ch­a hîp lý. Râ rµng n¨ng lùc tù ®Çu t­ b»ng vèn khÊu hao TSC§ cña C«ng ty cßn nhiÒu, ch­a ®­îc huy ®éng ®Ó t¸i ®Çu t­ ®æi míi TSC§ nhanh h¬n. 7. T×nh h×nh qu¶n lý TSC§ , b¶o toµn vèn cè ®Þnh cña C«ng ty. C«ng ty x©y dùng sè 1 cã nhiÒu c¸c xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc v× vËy toµn bé TSC§ ®­îc trang bÞ cho tÊt c¶ c¸c xÝ nghiÖp, ®éi trùc thuéc qu¶n lý vµ sö dông. §Ó ®¶m b¶o cho TSC§ ho¹t ®éng liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶, C«ng ty cã hÖ thèng chøng tõ sæ s¸ch theo dâi, ph©n lo¹i, ®¸nh gi¸, h¹ch to¸n t×nh h×nh t¨ng gi¶m, khÊu hao, ph©n bæ TSC§ theo tõng xÝ nghiÖp, ®éi sö dông vµ x©y dùng quy chÕ sö dông, söa ch÷a, b¶o d­ìng, x¸c ®Þnh râ rµng tr¸ch nhiÖm vËt chÊt. §èi víi mçi TSC§ khi giao nhËn do mua s¾m, ­îc cÊp trªn cÊp ph¸t, ®­îc biÕu tÆng...C«ng ty tiÕn hµnh lËp biªn b¶n giao nhËn TSC§, më thÎ TSC§ (mÉu biÓu: thÎ TSC§) ®Ó theo dâi chi tiÕt tõng TSC§ vµ t×nh h×nh thay ®æi nguyªn gi¸, gi¸ trÞ hao mßn ®· trÝch hµng n¨m vµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña TSC§. ThÎ TSC§ ®­îc l­u vµ theo dâi trªn m¸y tÝnh trong suèt thêi gian sö dông. Mçi mét lo¹i thÎ TSC§ dd­îc lËp theo ®Æc tr­ng kü thuËt ®­îc më riªng mét sæ. Khi thanh lý C«ng ty lËp héi ®ång thanh lý TSC§, lËp héi ®ång ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ mÆt kü thuËt, thÈm ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n, x¸c ®Þnh gi¸ trÞ thu håi, trªn c¬ së ®ã ®Ó lËp biªn b¶n b¸n ®Êu gi¸. §èi víi nh÷ng TSC§ khi thanh lý mµ gi¸ trÞ cßn l¹i ch­a thu håi ®ñ ®Ó bï ®¾p gi¸ trÞ ®Çu t­ ban ®Çu th× C«ng ty trÝch tõ chi phÝ bÊt th­êng ®Ó bï ®¾p. §Ó b¶o toµn vèn cè ®Þnh hµng n¨m C«ng ty thùc hiÖn ®¸nh gi¸ l¹i TSC§ mét lÇn ®Ó tõ ®ã t×m ra c¸c nguyªn nh©n dÉn ®Õn kh«ng b¶o toµn ®­îc vèn vµ cã biÖn ph¸p sö lý thÝch hîp, nh­ nÕu cã sù biÕn ®éng vÒ gi¸ c¶ cña TSC§ C«ng ty xem xÐt, ®iÒu chØnh møc khÊu hao, lo¹i trõ ¶nh h­ëng cña hao mßn v« h×nh. Qua ®©y ta thÊy viÖc qu¶n lý TSC§ cña C«ng ty kh¸ chÆt chÏ, ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc vÒ qu¶n lý TSC§ tõ ®ã cã thÓ h¹n chÕ ®Õn møc tèi ®a thÊt tho¸t TSC§, theo dâi ®­îc t×nh h×nh huy ®éng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña TSC§ vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng xuÊt lµm viÖc cña tõng lo¹i TSC§ vµ x¸c ®Þnh ph©n bæ møc khÊu hao phï hîp ®Ó b¶o toµn vèn cè ®Þnh. 8. Thùc tr¹ng vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña C«ng ty §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh cña C«ng ty, ta cÇn xem xÐt mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh . (B¶ng 11:hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh ë C«ng ty x©y dùng sè 1) Tõ b¶ng sè liÖu cho thÊy trong n¨m 2001 sè vèn cè ®Þnh b×nh qu©n cña C«ng ty lµ 8.369.436.558® t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 10%, nguyªn gi¸ TSC§ b×nh qu©n lµ 13.476.600.363® t¨ng so víi n¨m 2000 lµ 15,7%. HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh lµ 12 tøc lµ cø mét ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n khi tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh sÏ t¹o ra ®­îc 12® doanh thu, gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 2,6 ® t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 17,8%. HiÖu suÊt sö dông TSC§ trong n¨m 2001 lµ 11,8 cã nghÜa lµ cø mét ®ång nguyªn gi¸ TSC§ trong kú t¹o ra 11,8® gi¸ trÞ s¶n xuÊt gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 0,9® t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m 7%. Víi nh÷ng kÕt qu¶ trªn ta thÊy hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh trong n¨m 2001 thÊp h¬n n¨m 2000.§Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c h¬n ph¶i xÐt ®Õn tû xuÊt lîi nhuËn vèn cè ®Þnh tr­íc thuÕ vµ sau thuÕ. Tû xuÊt lîi nhuËn vèn cè ®Þnh tr­íc thuÕ n¨m 2001 lµ 0,011 vµ tû suÊt lîi nhuËn vèn cè ®Þnh sau thuÕ lµ 0,008, cø mçi ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n th× t¹o ra 0,011® lîi nhuËn tr­íc thuÕ vµ 0,008® sau thuÕ gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 0,096 vµ 0,072 t­¬ng øng víi tû lÖ gi¶m lµ 89% vµ 90%. HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh vµ hiÖu suÊt sö dông TSC§ gi¶m tû suÊt lîi nhuËn vèn cè ®Þnh trø¬c thuÕ vµ sau thuÕ l¹i gi¶m ®¸ng kÓ cña n¨m 2001 so víi n¨m 2000. Nguyªn nh©n kh¸ch quan lµ do c¸c c«ng tr×nh ®­îc ®Çu t­ b»ng vèn ng©n s¸ch víi gi¸ nhËn thÇu h¹, c¸c chñ ®Çu t­ lµ c¬ quan Nhµ n­íc chËm thanh to¸n ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nµy, C«ng ty ph¶i øng vèn tr­íc b»ng c¸ch ®i vay ng©n hµng víi l·i suÊt cao dÉn ®Õn chi phÝ cao .VÒ mÆt chñ quan, trong t×nh h×nh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, khi tham gia ®Êu thÇu mét sè c«ng tr×nh C«ng ty buéc ph¶i gi¶m gi¸ bá thÇu ®Ó tróng thÇu nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t