Luận văn Vốn lưu động và các biện pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại Xí nghiệp Chế biến và Kinh doanh Nông thổ sản - Hà Nội

c¸c kh©u trung gian.Víi ph­¬ng ch©m mua tËn gèc b¸n tËn gän. - Gi¶m c¸c chi phÝ trong s¶n xuÊt , sö dông tèi ®a n¨ng xuÊt may mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, ®æi míi kü thuËt c«ng nghÖ ¸p dông cac c«ng nghÖ qu¶n lý tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. - Cho thuª c¸c c¬ së vµ ph­¬ng tiÖn thõa hoÆc trong thêi gian ch­a sö dông, tæ chøc liªn doanh, liªn kÕt, sö dông hÕt n¨ng lùc c¸c nguån vèn. 3.3.T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh khoa häc, n¨ng ®éng... ë doanh nghiÖp . - Tæ chøc h¹ch to¸n khoa häc, theo dâi ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c, cËp nhËp toµn diÖn thu chi ngan s¸ch trong doanh nghiÖp . - ChÊp hµnh tèt ph¸p lÖnh kÕt to¸n, thèng kª cña Nhµ n­íc. - T¨ng nhanh vßng quay cña vèn, ®Æc biÖn lµ vèn l­u ®éng. Gi¶m c¸c chi phÝ l·i vay ng©n hµng... - Tæ chøc qu¶n lý chÆt chÏ vèn, chèng tham « l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn. Gi¶m bít c¸c thiÖt h¹i do vi ph¹m c¸c hîp ®ång kinh tÕ. 3.4. Tæ chøc dù tr÷ hµng ho¸ hîp lý. Trong b¶ng tæng kÕt tµi s¶n- tµi s¶n cã ph¶n ¸nh sè vèn, theo c¬ cÊu cho biÕt vèn l­u ®éng ®­îc dïng lµm g×. Tû träng cña tõng lo¹i, tµi s¶n sÏ cho chóng ta ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸i kho¸t tr×nh ®é sö dông vèn l­u ®éng cña doanh nghiÖp. Sù biÕn ®éng cho phÐp ta ®¸nh gi¸ doanh nghiÖp ®· ®i ®óng h­íng hay ch­a ®Ó cã biÖn ph¸p kh¨c phôc. Trong c¬ cÊu vèn l­u ®éng, ta cÇn xem xÐt tû träng cña tµi s¶n dù tr÷ vèn b»ng tiÒn, kho¶n ph¶i thu trong tæng tµi s¶n l­u ®éng bao nhiªu lµ hîp lý nhÊt. Trong tµi s¶n dù tr÷. CÇn xem xÐt sù thay ®æi c¸c lo¹i dù tr÷ th«ng qua tû träng cña nã. Tuy nhiªn khi ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¶i l­u ý quy m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ chñng lo¹i hµng ho¸ s¶n phÈm. XÐt sù t¨ng gi¶m cña tõng lo¹i dù tr÷, x¸c ®Þnh tÝnh chÊt hîp lý cña dù tr÷ trªn c¬ së tÝnh chÊt vµ quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh bëi dù tr÷ lµ chØ tiªu ph©n tÝch quan träng nhÊt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc. C¸c doanh nghiÖp lu«n ph¶i cã c¸c kho¶n dù tr÷ c¨n b¶n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu xuÊt nh©p ®¶m b¶o an toµn tr¸nh l·ng phÝ do thiÕu hôt nguyªn vËt liÖu hay hµng ho¸ khi cã nhu cÇu. 3.5. Tæ chøc thu hót vèn ®Çu t­, liªn doanh liªn kÕt. - §©y lµ ®iÒu kiÖn ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng.V× nã gióp doanh nghiÖp gi¶m ®­îc kho¶n vèn ph¶i ®i vay. - Liªn doan, liªn kÕt gióp doanh nghiÖp ®æi míi ®­îc m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ s¶n xuÊt .... gióp doanh nghiÖp häc hái ®­îc c¸c ph­¬ng thøc qu¶n lý míi, hiÖn ®¹i. Tõng b­íc héi nhËp víi thÞ tr­êng khu vùc vµ trªn thÕ giíi... Tãm l¹i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn l­u ®éng lµ mét viÖc lµm hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, gióp doanh nghiÖp ngµy cµng ®¹t kÕt qu¶ kinh doanh cao h¬n, thu nhËp cña doanh nghiÖp lín h¬n vµ ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp còng ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. Tuy nhiªn viÖc ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p nµo cßn phô thuéc vµo t×nh h×nh cña doanh nghiÖp vµ tr×nh ®é qu¶n lý vµ cña ng­êi l·nh ®¹o. Ch­¬ng II Thùc tr¹ng sö dông vèn l­u ®éng t¹i XÝ nghiÖp chÕ biÕn vµ kinh doanh N«ng thæ s¶n - Hµ Néi I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña XÝ nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua. 1. S¬ l­îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XÝ nghiÖp. XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i thuéc C«ng ty ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n I - Bé Th­¬ng m¹i. XÝ nghiÖp ®­îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 79/NTS1/TCHC ngµy 11/03/1996 cña c«ng ty N«ng s¶n I vµ quyÕt ®Þnh sè 753/TM - TCCB ngµy 9/9/1995 cña Bé Th­¬ng m¹i qui ®Þnh ®iÒu lÖ ho¹t ®éng, tæ chøc bé m¸y c«ng ty N«ng s¶n I. Trªn c¬ së s¸t nhËp tr¹m trung chuyÓn Hµ Néi víi cöa hµng 65 Ng« Th× NhËm thuéc c«ng ty N«ng thæ s¶n - Hµ Néi ngµy nay. Trô së cña XÝ nghiÖp : 251 phè Minh Khai quËn Hai Bµ Tr­ng - Hµ Néi (n»m trong khu«n viªn tæng kho c«ng ty N«ng s¶n I - Hµ Néi) §iÖn tho¹i: 8.624.355; 8.624.270 XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n Hµ Néi lµ ®¬n vÞ kinh tÕ trùc tiÕp s¶n xuÊt gia c«ng, chÕ biÕn hµng N«ng s¶n, xuÊt khÈu vµ kinh doanh tæng hîp. XÝ nghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n phô thuéc trong tæng thÓ c«ng ty, ®­îc quyÒn më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ ®­îc sö dông con dÊu riªng, theo thÓ thøc qui ®Þnh cña nhµ n­íc. Thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n phô thuéc vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®¶m b¶o cã l·i ®Ó t¸i s¶n xuÊt më réng nh»m b¶o tån vµ ph¸t triÓn sè vèn ®ù¬c giao. §ång thêi gi¶i quyÕt tèt c«ng ¨n viÖc lµm cho CBCNV. Thùc hiÖn nguyªn t¾c d©n chñ vµ chÕ ®é thñ tr­ëng trong ®¬n vÞ, qu¶n lý ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh trªn c¬ së thùc hiÖn quyÒn lµm chñ tËp thÓ cña CBCNV trong XÝ nghiÖp. Kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. 2. HÖ thèng tæ chøc, chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c phßng ban trong XÝ nghiÖp. ChÞu tr¸ch nhiÖm mäi ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp lµ Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp cã 1 phã gi¸m ®èc vµ 1 kÕ to¸n tr­ëng. QuyÒn h¹n cña Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp: a. C¨n cø vµo kÕ ho¹ch, nhiÖm vô c«ng ty giao, x©y dùng, ®Ò xuÊt ph­¬ng ¸n tæ chøc s¶n xuÊt, chÕ biÕn kinh doanh theo c¸c chøc n¨ng , nhiÖm vô cña XÝ nghiÖp. Ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ theo uû quyÒn cña Gi¸m ®èc c«ng ty N«ng thæ s¶n I vµ chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ®· ký, c¸c ph­¬ng ¸n ®· duyÖt. b. §ù¬c quyÕt ®Þnh c¸c kho¶n chi phÝ theo quyÒn h¹n ph©n cÊp, c¸c quyÕt ®Þnh cña c«ng ty vµ Bé Tµi chÝnh (nh­ chi l­¬ng, th­ëng vµ c¸c chi phÝ kh¸c) c. §­îc quyÒn s¾p xÕp, bè trÝ lao ®éng trong ph¹m vi XÝ nghiÖp. d. §Ò nghÞ c«ng ty n©ng l­¬ng, ®Ò b¹t c¸n bé, khen th­ëng, kû luËt, tuyÓn dông lao ®éng, t¹m dõng, t¹m ho·n c¸c hîp ®ång lao ®éng, gi¶i quyÕt c¸c chÝnh s¸ch cho CBCNV theo qui ®Þnh. 2.1. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý XÝ nghiÖp. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc trong c«ng t¸c qu¶n lý, s¶n xuÊt, kinh doanh cã: · 1 Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch bé phËn s¶n xuÊt kinh doanh · 1 KÕ to¸n tr­ëng, gióp Gi¸m ®èc tæ chøc thùc hiÖn tèt ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª cña nhµ n­íc vµ c¸c qui ®Þnh vÒ h¹ch to¸n phô thuéc c«ng ty. S¬ ®å bé m¸y XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ kinh doanh N«ng thæ s¶n - Hµ Néi C¸c Phã gi¸m ®èc Gi¸m ®èc Bé phËn kinh doanh Bé phËn HC - KÕ to¸n Cöa hµng, quÇy hµng Bé phËn gia c«ng chÕ biÕn 2.2. Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c phßng, ban trong XÝ nghiÖp a. Bé phËn kÕ to¸n tµi vô · N»m d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp · Cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý toµn bé nguån vèn kinh doanh cña XÝ nghiÖp. · H¹ch to¸n chi tiÕt t×nh h×nh s¶n xuÊt, kinh doanh cña XÝ nghiÖp · LËp c¸c b¸o c¸o, quyÕt to¸n hµng quý, hµng n¨m... C¬ cÊu tæ chøc cña bé phËn kÕ to¸n tµi vô cho phßng kÕ to¸n tµi vô gåm cã: · Mét kÕ to¸n tr­ëng (tr­ëng bé phËn kÕ to¸n tµi vô) · Mét kÕ to¸n kho · Mét kÕ to¸n quü thu chi NhiÖm vô cô thÓ cña c¸c nh©n viªn kÕ to¸n tµi vô: · KÕ to¸n kho: - Theo dâi t×nh h×nh xuÊt nhËp hµng ho¸ hµng ngµy, hµng kú - Thèng kª lao ®éng vËt t­ sö dông trong kú. - Tæ chøc b¶o qu¶n hµng ho¸ vµ c¸c kÕ ho¹ch dù tr÷ hµng ho¸ trong kú kinh doanh... · KÕ to¸n quÜ thu chi: - Theo dâi t×nh h×nh thu, chi hµng ngµy, quý. - Theo dâi c¸c kho¶n ph¶i thu - Theo dâi, qu¶n lý quü cña XÝ nghiÖp vµ c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. - LËp c¸c b¸o c¸o tån quü tiÒn mÆt hµng kú b. Bé phËn kinh doanh · Còng chÞu sù qu¶n lý trùc tiÕp cña Gi¸m ®èc XÝ nghiÖp qua Phã gi¸m ®èc phô tr¸ch s¶n xuÊt kinh doanh. · Tæ chøc, bè trÝ c¸c m¹ng l­íi b¸n hµng cña XÝ nghiÖp hîp lý, c¸c kªnh tiªu thô hµng ho¸. · Tæ chøc thu mua, t¹o nguån hµng ®Çu vµo cña XÝ nghiÖp · Tæ chøc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ. c. Cöa hµng, quÇy hµng · Tæ chøc m¹ng l­íi b¸n hµng, bè trÝ c¸c kªnh tiªu thô hµng ho¸ hîp lý trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp. · Bè trÝ x©y dùng c¸c cöa hµng, quÇy hµng b¸n hµng v¨n minh, lÞch sù, thuËn tiÖn cho kh¸ch hµng. · T×m hiÓu c¸c nhu cÇu, t©m lý tiªu dïng cña kh¸ch hµng ®Ó cã ph­¬ng thøc ®¸p øng tèt nhÊt. 3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm kinh tÕ kü thuËt ¶nh h­ëng tíi viÖc huy ®éng vèn l­u ®éng vµ sö dông vèn l­u ®éng trong XÝ nghiÖp. XÝ nghiÖp ®­îc thµnh lËp ngµy 11/03/1996 th× ®Çu n¨m 1997, XÝ nghiÖp míi æn ®Þnh vÒ mÆt tæ chøc, qu¶n lý, tæ chøc m¹ng l­íi b¸n hµng, con ng­êi vµ ph­¬ng h­íng biÖn ph¸p cô thÓ cho ho¹t ®éng kinh doanh nh­ng XÝ nghiÖp ®· x©y dùng ®ù¬c ph­¬ng h­íng kinh doanh cô thÓ lµ: - Kinh doanh hµng ho¸ tæng hîp (hµng N«ng s¶n vµ hµng thùc phÈm c«ng nghÖ) - KÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô cho thuª cña hµng vµ kho. Do XÝ nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh tæng hîp nh­ng víi mÆt hµng chñ yÕu lµ hµng ho¸ N«ng thæ s¶n nªn viÖc kinh doanh cña XÝ nghiÖp kh«ng ®­îc æn ®Þnh lu«n bÞ ¶nh h­ëng bëi thêi tiÕt, thiªn tai vµ gi¸ c¶ hµng N«ng thæ s¶n kh«ng æn ®Þnh do sù biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng... ®· ¶nh h­ëng lín ®Õn doanh sè kinh doanh cña XÝ nghiÖp. T×nh h×nh kinh tÕ x· héi n¨m 1997 kh«ng thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Th­¬ng m¹i, tèc ®é ph¸t triÓn x· hèi cã biÓu hiÖn chËm l¹i, søc mua trong d©n cã gi¶m. ChØ sè gi¸, ®Æc biÖt lµ gi¸ N«ng thæ s¶n thÊp, cã tíi 70% sè doanh nghiÖp trong ngµnh th­¬ng m¹i ho¹t ®éng thua lç hoÆc ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶. Ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty N«ng thæ s¶n I qu¸ bÐ, kh«ng cã tÝnh chiÕn l­îc, mÆt hµng kinh doanh ®¬n ®iÖu. Trong khi ®ã ®ç t­¬ng mÆt hµng kinh doanh truyÒn thèng cña XÝ nghiÖp l¹i bÞ mÊt mïa, chÊt l­îng xÊu, h¹n chÕ ®Õn l­îng hµng kinh doanh trong n¨m do ®ã ®· ¶nh h­ëng chung ®Õn doanh thu cña XÝ nghiÖp. PhÇn vèn huy ®éng cña c«ng ty cho XÝ nghiÖp còng cßn h¹n chÕ, do vËy c«ng ty còng nh­ XÝ nghiÖp ch­a cã ®­îc tû lÖ thÞ phÇn hµng N«ng s¶n trªn thÞ tr­êng phÝa B¾c. Do vËy cã phÇn hiÖu qu¶ kinh doanh ch­a cao chØ mang tÝnh chÊt gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho CBCNV. §Õn n¨m 1998 th× t×nh h×nh kinh tÕ ViÖt Nam l¹i ph¶i chÞu ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc, thêi tiÕt thiªn nhiªn diÔn biÕn thÊt th­êng. Do ®ã tèc ®é t¨ng tr­ëng gi¶m, thÞ tr­êng l¹i co hÑp dÇn, søc mua chung cã phÇn gi¶m sót, ®Æc biÖt kinh doanh hµng N«ng s¶n l¹i cµng khã kh¨n. XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n - Hµ Néi, ho¹t ®éng sang n¨m thø 3 nªn phÇn nµo ®· æn ®Þnh vÒ mÆt tæ chøc, m¹ng l­íi vµ mÆt hµng kinh doanh. XÝ nghiÖp cã tµi s¶n ®Þa ®iÓm kinh doanh t¹i 251 Minh Khai rÊt thuËn lîi cho viÖc b¸n bu«n, b¸n lÎ. XÝ nghiÖp kinh doanh hµng N«ng s¶n nªn l­îng vèn l­u ®éng ®ßi hái rÊt lín vµ l­îng hµng dù tr÷ trong kho kh¸ lín. §ßi hái XÝ nghiÖp ph¶i cã mét kÕ ho¹ch, ph­¬ng ¸n dù tr÷ hµng ho¸ hîp lý theo mïa vô, tr¸nh tån ®äng vµ h­ háng... 4. Thùc tr¹ng, nguyªn nh©n, kÕt qu¶ vµ nh÷ng ®æi míi vÒ mÆt tæ chøc, qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh mµ XÝ nghiÖp ®¹t ®­îc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. XÝ nghiÖp ChÕ biÕn vµ Kinh doanh N«ng thæ s¶n - Hµ Néi ho¹t ®éng sang n¨m thø 3 nªn ®· æn ®Þnh ®­îc mÆt tæ chøc, m¹ng l­íi vµ mÆt hµng kinh doanh... Trong ho¹t ®éng kinh doanh víi ph­¬ng ch©m kÕt hîp hµi hoµ song chÆt chÏ gi÷a kinh doanh dÞch vô vµ kinh doanh hµng ho¸ N«ng s¶n thùc phÈm c«ng nghÖ ®¶m b¶o an toµn vµ hiÖu qu¶. Kinh doanh thuÇn tuý lµ mÆt hµng N«ng s¶n, XÝ nghiÖp ®· më réng sang ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng kinh doanh, kÕt hîp mÆt hµng truyÒn thèng nh­ ®ç t­¬ng, chÌ, cµ phª... víi c¸c mÆt hµng míi nh­ ®­êng, r­îu, bia... t¹o viÖc lµm æn ®Þnh vµ sù quay vßng cña vèn t¨ng nhanh. Víi ®Þnh h­íng kinh doanh ®óng ®¾n cïng víi sù thèng nhÊt ®oµn kÕt cña l·nh ®¹o XÝ nghiÖp mµ víi mét doanh nghiÖp th­¬ng m¹i non trÎ ra ®êi gi÷a sù biÕn ®éng ®Çy phøc t¹p cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, XÝ nghiÖp ®· ®øng v÷ng trong kinh doanh vµ tõng b­íc lín m¹nh chiÕm lÜnh thÞ tr­êng hµng N«ng s¶n. Trong mÊy n¨m qua XÝ nghiÖp ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu ®¸ng kÓ nh­ sau: 4.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc. a. Doanh sè mua b¸n n¨m 1998 BiÓu I: Doanh sè b¸n hµng - 1998 §¬n vÞ : TriÖu ®ång TT MÆt hµng Mua B¸n So víi n¨m 1997 L­îng TiÒn L­îng TiÒn Tæng gi¸ trÞ so víi KH 16.576 17.308 (102)% KH 127% (13,7) 1 §­êng c¸c lo¹i 1.497 T 9.185 1.496 9.293 138% 2 §ç t­¬ng 1.258T 5.823 1.268 5.979 175% 3 ChÌ c¸c lo¹i 271 401 74% 4 R­îu c¸c lo¹i 59.760 509 63.377 556 80% 5 B¸nh c¸c lo¹i 213Th 38 439Th 72 20% 6 N­íc ngät, bia 2.395Th 291 3.590 473 172% 7 Cµ phª c¸c lo¹i 52 199 41% 8 Võng vµng 11,5T 128 118 129 9 Ng« 51T 106 51T 110 10 §ç xanh 3,4T 21 11 Thuèc lµo 7.425 kg 73 7.425kg 75 129% (Dù kiÕn doanh sè XÝ nghiÖp b»ng 15 tû®ång) · Hµng N«ng s¶n b¸n ra= 6.715 (tr) = 39% · Hµng thùc phÈm c«ng nghÖ = 10.593 (tr) = 61% · Doanh thu dÞch vô = 172.362.300® b. Thùc hiÖn nép ng©n s¸ch vµ nghÜa vô - ThuÕ doanh thu: 53.846.123 ® - ThuÕ thuª ®Êt: 9.063.900® - B¶o hiÓm x· héi vµ y tÕ: 20.788.011® (ch­a cã kho¸n) - KhÊu hao TSC§: 18.955.000® - C«ng ®oµn: 2.905.320® Tæng céng : 105.557.000® (Dù kiÕn nép: 100.000.000®) c. L·i thùc: N¨m 1998 = 15.979.961 (vn®) N¨m 1997 = 13.381.965 (vn®) d. Thu nhËp cña CBCNV: - Tæng quü l­¬ng ®­îc phÐp chi = 145.266.010 - Sè lao ®éng b×nh qu©n = 19 ng­êi - L­¬ng b×nh qu©n = 637.000®/ng­êi (Dù kiÕn l­¬ng 600.000®/ng/th¸ng) e. Thùc hiÖn ®Çu t­: - X©y dùng : 55.000.000® - Söa ch÷a: 16.000.000® (kho + v¨n phßng) - Mua s¾m: 9.000.000® Trong n¨m 1997 XÝ nghiÖp thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc trong doanh nghiÖp. Qu¶n lý tµi chÝnh theo ®óng luËt doanh nghiÖp, c«ng t¸c phßng chèng b·o lôt, phßng ch¸y, ch÷a ch¸y th­êng xuyªn ®­îc duy tr×. Do vËy trong nh÷ng n¨m qua kh«ng x¶y ra vô g©y tæn thÊt tiÒn, hµng trong qu¸ tr×nh kinh doanh. BiÓu II: KÕt qu¶ kinh doanh cña XÝ nghiÖp trong n¨m 1997 -1998 C¸c chØ tiªu N¨m 1997 N¨m 1998 Doanh sè 13.740.000.000 17.480.362.300 Lîi nhuËn 13.381.965 15.979.961 Nép ng©n s¸ch 80.000.000 105.557.000 L­¬ng b×nh qu©n 614.000 637.000 4.2. §¸nh gi¸ vÒ mét sè mÆt hµng kinh doanh + MÆt hµng ®­êng c¸c lo¹i: N¨m 1998 b¸n ra gÇn 1.500tÊn = 9.293.000.000 ®. §©y lµ mÆt hµng cã sè l­îng lín, doanh sè cao vµ thêi gian gÇn nh­ quanh n¨m. XÝ nghiÖp cã ®Þa ®iÓm thuËn lîi ®Ó kinh doanh hµng t¹i 251 Minh Khai. NÕu XÝ nghiÖp cã ®ñ vèn chñ ®éng th× sÏ më réng h¬n n÷a vÒ doanh sè vµ hiÖu qu¶ kinh doanh ®­êng, ®Æc biÖt lµ vµo mïa hÌ. So víi n¨m 1997 t¨ng m¹nh tõ 1.123 T ®Õn 1.496 T. + MÆt hµng ®ç t­¬ng: §©y lµ mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty vµ XÝ nghiÖp. N¨m 1998 XÝ nghiÖp b¸n ra ®­îc 1.268 tÊn = 5.979.000.000. Tæng sè so víi n¨m 1997 lµ 725 tÊn chñ yÕu lµ qua c«ng ty. Sè l­îng n¨m 1998 t¨ng m¹nh do nguån cña c«ng ty, chÊt l­îng ®ç tèt, cã doanh sè lín. Quay vßng vèn nhanh song chªnh lÖch vµ hiÖu qu¶ cßn h¹n chÕ. N¨m 1999 tiÕp tôc ®Èy m¹nh kinh doanh ®ç t­¬ng, phÊn ®Êu b¸n ra 1.500 tÊn. + MÆt hµng chÌ c¸c lo¹i: §©y còng lµ mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty, song t¹i Hµ Néi chØ cã mét XÝ nghiÖp kinh doanh víi qui m« nhá, b¸n lÎ. Doanh sè n¨m 1998 ®¹t 401.000.000 ®(n¨m 1997 = 395.000.000®), chñ yÕu lµ vµo dÞp tÕt ©m lÞch vµ b¸n lÎ t¹i 65 Ng« Th× NhËm, song ®©y lµ mÆt hµng kinh doanh cã hiÖu qu¶ cao. + MÆt hµng r­îu, bia, n­íc ngät: Doanh sè n¨m 1998 = 1.029.000.000®. TËp trung chñ yÕu vµo dÞp cuèi n¨m vµ tÕt ©m lÞch, song trong n¨m qua hiÖu qu¶ kinh doanh thÊp. N¨m 1999 sÏ kinh doanh võa ph¶i do cung ®· v­ît cÇu. + MÆt hµng cµ phª: Doanh sè thùc hiÖn n¨m 1998 = 199.000.000® (so víi n¨m 1997 = 475.000.000®), chñ yÕu lµ cµ phª s÷a b¸n lÎ vµo dÞp cuèi n¨m t¹i 65 Ng« Th× NhËm. §©y lµ mÆt hµng sÏ ph¶i më réng ®Ó cã doanh sè vµ hiÖu qu¶. + Ng« h¹t: N¨m 1998 XÝ nghiÖp míi thùc hiÖn kinh doanh 51 tÊn. §©y lµ mÆt hµng dÔ kinh doanh, vèn Ýt, quay vßng nhanh, hiÖu qu¶ cao song vÉn quan t©m vÒ chÊt l­îng vµ thÞ tr­êng. N¨m 1999 XÝ nghiÖp sÏ tiÕp tôc kinh doanh ng« më réng mÆt hµng nµy ®¹t sè l­îng 500 tÊn. + Võng vµng: Sè l­îng Ýt, khã kinh doanh, kh«ng n¾m ch¾c ®­îc gi¸ do vËy kh«ng më réng kinh doanh. + §ç xanh: Lµ mÆt hµng kinh doanh th­êng xuyªn XÝ nghiÖp ch­a cã kinh nghiÖm vµ kh«ng n¾m ®­îc thÞ tr­êng nªn bÕ t¾c kinh doanh mÆt hµng nµy. N¨m 1999 sÏ tiÕp tôc nghiªn cøu thÞ tr­êng ®Ó më réng mÆt hµng nµy. + Mét sè m¨t hµng thùc phÈm c«ng nghÖ: DÇu, b¸nh, m× chÝnh... cã kinh doanh song doanh sè thÊp, cã ®iÓm kinh doanh song kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn c¹nh tranh do ®Æc ®iÓm mÆt hµng vµ tÝnh chÊt doanh nghiÖp. TiÕp tôc duy tr× kinh doanh, n¾m diÔn biÕn thÞ tr­êng, cã ®iÒu kiÖn lµm th× thùc hiÖn. + Thuèc lµo: B¸n ®¹i lý cho c«ng ty n¨m 1998 cã t¨ng so víi n¨m 1997, tiÕp tôc gi¶i quyÕt tån ®äng mÆt hµng nµy cho c«ng ty. 4.3. Thùc tr¹ng, nguyªn nh©n ®¹t ®­îc kÕt qu¶ trªn cña XÝ nghiÖp. §Ó ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn lµ do mét sè yÕu tè sau: + XÝ nghiÖp ®­îc sù quan t©m, gióp ®ì cña Ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ c¸c phßng chøc n¨ng vÒ thñ tôc ph¸p lý vay vèn kinh doanh, hç trî hµng ho¸ vµ chØ ®¹o kÞp thêi trong suèt c¶ n¨m 1998. + XÝ nghiÖp ®· ph¸t huy ®­îc søc m¹nh tæng hîp cña con ng­êi, c¬ së vËt chÊt, tµi s¶n, ®Þa bµn kinh doanh. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh võa ®¶m b¶o nguyªn t¾c chÆt chÏ võa dÇn më réng kinh doanh, trªn c¬ së n¾m v÷ng thÞ tr­êng vµ mÆt hµng kinh doanh s½n cã. X¸c ®Þnh râ søc m¹nh tæng hîp song ph¶i lÊy con ng­êi lµm chÝnh. Gi÷ ®óng nguyªn t¾c qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp cña nhµ n­íc. + Ban l·nh ®¹o XÝ nghiÖp cïng CBCNV ®· ®Ò ra ph­¬ng h­íng kinh doanh ®óng, kinh doanh hµng ho¸ tæng hîp kÕt hîp víi kinh doanh dÞch vô. Trong kinh doanh kÕt hîp hµng N«ng s¶n truyÒn thèng (®ç t­¬ng, chÌ, cµ phª...) víi viÖc më réng kinh doanh hµng thùc phÈm nh­: ®­êng, b¸nh... vßng quay cña vèn nhanh, n©ng cao hiÖu qu¶ cña ®ång vèn còng nh­ tµi s¶n ®­îc giao. + Trong kinh doanh chñ yÕu lÊy b¸n bu«n lµ chÝnh, kÕt hîp hµng ®i th¼ng kh«ng qua kho. §ång thêi cã dù tr÷ hîp lý trong mïa vô nh­ ®­êng vµ c¸c mÆt hµng phôc vô TÕt. II. Ph©n tÝch t×nh h×nh huy ®éng vèn l­u ®éng t¹i XÝ nghiÖp. Lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i l¹i ho¹t ®éng ®Æc thï trong lÜnh vùc kinh doanh hµng ho¸ N«ng thæ s¶n.V× vËy ®Ó XÝ nghiÖp kinh doanh cã hiÖu qu¶ ®ßi hái XÝ nghiÖp ph¶i lu«n cã mét nguån vèn kinh doanh lín vµ æn ®Þnh, ®Æc biÖt lµ nguån vèn l­u ®éng. Còng nh­ mäi doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i kh¸c, vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp lu«n chiÕm tû träng rÊt lín (>80%) trong nguånvèn kinh doanh. Vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp ®­îc ®Çu t­ tõ kh©u t¹o nguån mua hµng ®Çu vµo, dù tr÷... ®Çu ra... Nguån hµng mua vµo cña XÝ nghiÖp l¹i kh«ng æn ®Þnh, phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh­ thêi vô, thêi tiÕt, thiªn tai... §Ó kinh doanh ®­îc æn ®Þnh vµ liªn tôc XÝ nghiÖp ®· ph¶i ®Çu t­ mét l­îng vèn l­u ®éng rÊt lín vaß kh©u t¹o nguån hµng, vµo kh©u dù tr÷... mµ nguån vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp l¹i nhá bÐ, kh«ng ®­îc chñ ®éng. ChÝnh v× vËy XÝ nghiÖp lu«n bÞ r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn, lµm ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh. §Ó biÕt ®­îc thùc tr¹ng ho¹t ®éng cña XÝ nghiÖp ta dùa chñ yÕu vµo c¸c sè liÖu cña b¶ng tæng kÕt tµi s¶n vµ kÕt qu¶ kinh doanh cña ®¬n vÞ trong c¸c n¨m qua. Vµ vÊn ®Ò ®­îc ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó XÝ nghiÖp huy ®éng hiÖu qu¶ nguån vèn l­u ®éng phôc vô tèt cho ho¹t ®éng kinh doanh cña ®¬n vÞ m×nh. Trªn thùc tÕ ®· cã rÊt nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau, nh­ng do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng mµ ®¬n vÞ ®· cã nh÷ng gi¶i ph¸p nh­ sau: T¨ng vèn tù cã, t¨ng nguån vèn chñ së h÷u, t¨ng vèn ng¾n h¹n, t¨ng lîi dµi h¹n.... Dùa vµo b¶ng tæng kÕt tµi s¶n cña XÝ nghiÖp n¨m 1998 ta biÕt ®­îc c¬ cÊu nguån vèn nh­ sau: B¶ng tæng kÕt tµi s¶n Ngµy 31 th¸ng 12 n¨m 1998 Tµi s¶n M· sè D­ ®Çu n¨m D­ cuèi n¨m A. TSC§ & §TNH 100 2.220.425.430 2.638.032.001 I. TiÒn 110 217.206.852 138.863.824 1. TiÒn mÆt 111 213.225.042 130.302.296 2. TiÒn vay ng©n hµng 112 3.981.810 3.996.962 3. TiÒn lu©n chuyÓn 113 4.563.900 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 120 433.543.330 484.218.660 1. Ph¶i thu cña kh¸c hµng 121 252.685.800 162.659.900 2. Ph¶i thu kh¸c 122 139.438.400 143.698.400 3.øng tr­íc cho ng­êi b¸n 123 41.419.130 177.860.360 III. Hµng hãa 130 1.438.089.422 1.852.957.850 1. C«ng cô dông cô 131 61.114.000 60.860.000 2. Gi¸ mua hµng ho¸ 132 1.339.342.622 1.792.097.856 3. Chi phÝ thu mua hµng ho¸ 133 41.632.800 IV. Tµi s¶n l­u ®éng kh¸c 140 131.585.826 161.991.661 1. T¹m øng 141 37.630.600 68.020.100 2. Chi phÝ tr¶ trø¬c 142 93.955.226 93.971.561 B. TSC§ & §TDH 200 161.440.880 184.574.119 I. TSC§ 210 161.440.880 104.574.119 1. Tµi s¶n dïng trong s¶n xuÊt 211 161.440.880 161.440.880 2. Hao mßn TSC§ 212 (56.866.761) II. XDCB 220 80.000.000 1. X©y dùng 221 55.000.000 2. Söa ch÷a 222 16.000.000 Tµi s¶n M· sè D­ ®Çu n¨m D­ cuèi n¨m 3. Mua s¾m 223 9.000.000 Tæng tµi s¶n 300 2.381.866.310 2.822.606.120 A. Nî ph¶i tr¶ 400 2.343.636.133 2.704.375.943 I. Nî ng¾n h¹n 410 1. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n 411 955.824.647 1.404.826.037 2. ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép nhµ n­íc 412 25.921.400 20.650.952 3. Ph¶i tr¶ néi bé 413 1.141.372.502 1.068.823.873 4. Ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c 414 220.517.584 210.075.441 B. Nguån vèn chñ së h÷u 500 118.230.117 1. Vèn kinh doanh 511 80.000.000 Tæng nguån vèn 600 2.381.866.310 2.822.606.120 BiÓu IV: Ph©n tÝch c¬ cÊu tµi s¶n cña XÝ nghiÖp §¬n vÞ: TriÖu ®ång ChØ tiªu §Çu n¨m Cuèi n¨m Chªnh lÖch TiÒn Tû träng % TiÒn Tû träng % TiÒn Tû träng % A. TSL§ & TCNH 2.220,4 93,22 2.638 93,45 +417,6 118,8 I. TiÒn 217,2 9,11 138,8 4,91 - 78,4 63,3 II. C¸c kho¶n ph¶i thu 443,5 18,2 484,2 17,15 +50,7 111,69 II. Hµng hãa 1.438 60,37 1.852,9 65,64 +4,49 128,85 IV. TSL§ kh¸c 131,5 5,52 161,9 5,73 +30,4 123,11 B. TSC§ vµ §TDH 161,4 67,7 184,5 6,53 +23,1 114,31 I. TSC§ 161,4 6,77 104,5 3,7 -56,9 64,74 II. XDCB 80 2,83 +80 80 Tæng tµi s¶n 2.381,8 100 2.822,6 100 440,8 118,5 Qua b¶ng IV trªn cho chóng ta thÊy c¬ cÊu vèn cña XÝ nghiÖp trong n¨m qua ®· cã sù t¨ng lªn ®¸ng kÓ, cô thÓ nh­ sau: §Çu n¨m lµ 2.381,8 (tr) ®ång, ®Õn cuèi n¨m ®· t¨ng thªm 440,8 triÖu ®ång... Tuy nhiªn, lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh th­¬ng m¹i vµ dÞch vô cho nªn tû lÖ t¨ng gi¶m kh¸c nhau trong n¨m. Vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp chiÕm tíi 92,22% tæng nguånvèn kinh doanh, cßn vèn cè ®Þnh chØ chiÕm 6,77%. N¨m 1998 kinh doanh hµng N«ng s¶n (39%) vµ hµng thùc phÈm c«ng nghÖ (61%) lµ ho¹t ®éng chÝnh cña XÝ nghiÖp. Nguån vèn l­u ®éng ®­îc XÝ nghiÖp huy ®éng tèi ®a vµo vßng quay kinh doanh nh­ng do nguån vèn chñ së h÷u cßn qu¸ bÐ nªn XÝ nghiÖp lu«n r¬i vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn lµm ®¬n vÞ bá lì nhiÒu c¬ héi kinh doanh. §Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vÒ thiÕu vèn, Ban l·nh ®¹o XÝ nghiÖp ®· rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn.... vµ l¹i ®­îc sù quan t©m gióp ®ì, chØ ®¹o kÞp thêi cña Ban gi¸m ®èc c«ng ty vµ c¸c phßng chøc n¨ng vÒ thñ tôc ph¸p lý,vay vèn kinh doanh, hç trî hµng ho¸... gióp XÝ nghiÖp æn ®Þnh ®­îc kinh doanh, lîi nhuËn trong n¨m t¨ng so víi n¨m tr­íc. Nguån vèn l­u ®éng cña XÝ nghiÖp t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ lµ nhê ®¬n vÞ ®· ¸p dông tèt c¸c biÖn ph¸p huy ®éng vèn l­u ®éng. 1. Gi¶i ph¸p t¨ng vèn tù cã. Vèn tù cã (hay vèn cho sö h÷u) lµ sè tiÒn vèn cña c¸c chñ së h÷u cña c¸c nhµ ®Çu t­ ®ãng gãp vµo ®¬n vÞ kh«ng ph¶i thanh to¸n. Do vËy vèn chñ së h÷u kh«ng ph¶i lµ kho¶n nî. Nguån vèn chñ së h÷u cña XÝ nghiÖp ®­îc tµi trî chñ yÕu tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp cho XÝ nghiÖp th«ng qua c«ng ty N«ng s¶n I, nh­ng rÊt khiªm tèn. C«ng ty cÊp vèn cho XÝ nghiÖp chØ cã tµi s¶n cè ®Þnh nh­ kho tµng, c¸c cöa hµng, quÇy hµng... ë c¸c ®Þa ®iÓm kh¸c nhau. Cßn vèn kinh doanh XÝ nghiÖp ph¶i tù soay së lÊy b»ng cac nguån vèn cho vay kh¸c. Vèn tù cã cña XÝ nghiÖp trong n¨m 1998 chÝ cã vèn cè ®Þnh ®­îc cÊp ban ®Çu lµ: 161,4 triÖu vµ nguån vèn ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n lµ 80 triÖu vµ nguån vèn kinh doanh lµ 38,2 triÖu. Vµ do XÝ nghiÖp lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh ®éc lËp, tù chñ... nh­ng vÉn n»m trong hÖ thèng kÕ to¸n phô thuéc trong tæng thÓ c«ng ty, cho nªn kÕt qu¶ kinh doanh hµng n¨m ®Òu cã l·i nh­ng ®Òu ph¶i nép lªn c«ng ty. XÝ nghiÖp kh«ng ®­îc t¸i ®Çu t­ vµ bæ xung vµo vèn tù cã tõ phÇn lîi nhuËn nµy. 2. Gi¶i ph¸p t¨ng vèn ng¾n h¹n. Thùc chÊt t¨ng vèn ng¾n h¹n lµ t¨ng thªm c¸c kho¶n nî trong thêi gian, th­êng lµ 1 chu kú kinh doanh hay 1 n¨m. §©y lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®· gióp XÝ nghiÖp gi¶m bít ®­îc nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn l­u ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Vèn ng¾n h¹n cña XÝ nghiÖp bao gåm c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n: - Vay vèn ng¾n h¹n. - Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n - ThuÕ vµ c¸c kho¶n nép - Ph¶i tr¶, ph¶i nép kh¸c - Ng­êi mua tr¶ tiÒn tr­íc - Ph¶i tr¶ néi bé Trong n¨m qua XÝ nghiÖp ®· huy ®éng nguån vèn ng¾n h¹n b»ng c¸c nguån chñ yÕu sau ®©y: §Çu n¨m nguån vèn ng¾n h¹n lµ 2.343,6 triÖu chiÕm98,3%, ®Õn cuèi n¨m nî ng¾n h¹n ®· t¨ng lªn 2.704,3 triÖu ®ång, chiÕm 95,8% nguån vèn. Nh­ vËy lµ sè nî ng¾n h¹n cña XÝ nghiÖp ®· t¨ng lªn vÒ sè tuyÖt ®èi, nh­ng l¹i gi¶m vÒ sè l­îng ®èi. Bao gåm c¸c kho¶n nî sau: a. Vay ng¾n h¹n ng©n hµng: §©y lµ h×nh thøc huy ®éng vèn l­u ®éng chñ yÕu cña XÝ nghiÖp ®¸p øng kÞp thêi c¬ héi kinh doanh. Mçi khi cÇn vèn kinh doanh XÝ nghiÖp ph¶i lËp mét hîp ®ång vay vèn th«ng qua sù b¶o l·nh cña c«ng ty. V× vËy vèn vay ng©n hµng chØ lµ vay ng¾n h¹n, th­êng lµ 6 th¸ng. NhiÒu khi kh«ng ®¶m b¶o vßng quay cña hµng ho¸ b¸n ra. Vèn vay ng¾n h¹n nµy th­êng ng¾n nªn XÝ nghiÖp lu«n ph¶i quan t©m nhiÒu ®Õn hiÖu qu¶ cña vèn vay ®em l¹i. §¶m b¶o kinh doanh cã l·i th× XÝ nghiÖp míi quyÕt ®Þnh vay v× vËy cuèi n¨m kho¶n vèn ng¾n h¹n vay ng©n hµng XÝ nghiÖp kh«ng cã sè d­. b. Ph¶i tr¶ ng­êi b¸n: §Çu n¨m lµ: 955,8 triÖu, cuèi n¨m kho¶n nî nµy ®· t¨ng lªn lµ: 1.404,8 triÖu. Nh­ vËy XÝ nghiÖp ®· t¨ng ®­îc