Luận văn Xây dựng Website dạy một số bài học của chương Các dụng cụquang học lớp 11 – nâng cao trên cơsởvận dụng phương pháp dạy học chương trình hoá nhằm phát huy tính tích cực, tự lực học tập của học sinh

MỤC LỤC

Trang

Trang phụbìa

Lời cảm ơn

Mục lục

Danh mục các chữviết tắt

Danh mục các sơ đồ, bảng và biểu đồ

MỞ ĐẦU.1

Chương 1: PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC CHƯƠNG TRÌNH HOÁ VÀ

VIỆC XÂY DỰNG WEBSITE DẠY MỘT SỐBÀI HỌC

VẬT LÍ NHẰM PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, TỰLỰC

HỌC TẬP CỦA HỌC SINH.

1.1. Vấn đềphát huy tính tích cực, tựlực học tập của học sinh.6

1.2. Phương pháp dạy học chương trình hoá và sựphát huy tính tích cực,

tựlực học tập của học sinh.12

1.3. Việc sửdụng Website dạy học vật lí trên cơsởvận dụng phương

pháp dạy học chương trình hoá .23

1.4. Kết luận của chương 1 .39

Chương 2: XÂY DỰNG WEBSITE DẠY MỘT SỐBÀI HỌC CỦA

CHƯƠNG “CÁC DỤNG CỤQUANG HỌC” LỚP 11 –

NÂNG CAO TRÊN CƠSỞVẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP

DẠY HỌC CHƯƠNG TRÌNH HOÁ NHẰM PHÁT HUY

TÍNH TÍCH CỰC, TỰLỰC HỌC TẬP CỦA HỌC SINH.

2.1. Cấu trúc của Website dạy học một sốbài học của chương “Các dụng

cụquang học” lớp 11 – nâng cao theo phương pháp dạy học chương trình hoá .41

2.2. Website dạy một sốbài học của chương “Các dụng cụquang học”

lớp 11 – nâng cao theo phương pháp dạy học chương trình hóa .43

2.3. Kết luận của chương 2.110

Chương 3: THỰC NGHIỆM SƯPHẠM

3.1. Mục tiêu của thực nghiệm sưphạm .112

3.2. Đối tượng của thực nghiệm sưphạm .112

3.3. Nội dung của thực nghiệm sưphạm .112

3.4. Phương pháp thực nghiệm sưphạm.113

3.5. Kết quảthực nghiệm sưphạm .114

3.6. Kết luận của chương 3 .119

KẾT LUẬN CHUNG CỦA LUẬN VĂN.120

HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP CỦA ĐỀTÀI.122

TÀI LIỆU THAM KHẢO.123

PHỤLỤC.127

pdf142 trang | Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1815 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Xây dựng Website dạy một số bài học của chương Các dụng cụquang học lớp 11 – nâng cao trên cơsởvận dụng phương pháp dạy học chương trình hoá nhằm phát huy tính tích cực, tự lực học tập của học sinh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ng kiến thức của mình.  Tổng kết, hệ thống hoá kiến thức. Thông qua Website dạy học, chương trình tổng kết, ôn tập kiến thức sẽ cho phép học sinh có cái nhìn tổng quan các nội dung kiến thức đã học được hệ thống và khái quát một cách ngắn gọn, lôgic chặt chẽ, xuyên suốt chương trình của môn học hoặc phần học. Trang ôn tập được thiết kế trong Website sẽ giúp học sinh có thể lựa chọn nội dung ôn tập, dễ dàng chuyển đổi giữa các nội dung khác nhau và có thể lặp lại quá trình ôn tập với số lần không hạn chế. Các bài tập luyện tập được sắp xếp từ đơn giản đến phức tạp có tác dụng giúp học sinh nắm chắc trình tự, hệ thống và phương pháp giải từng loại bài tập cụ thể. Thông qua đó học sinh sẽ khắc sâu nội dung kiến thức đã được lĩnh hội.  Kiểm tra, đánh giá trình độ kiến thức, kỹ năng của học sinh. Ưu điểm của việc dùng máy vi tính trong khâu kiểm tra, đánh giá trình độ kiến thức của học sinh chính xác, công bằng và khách quan. Kết quả của việc đánh giá đó được làm cơ sở giúp học sinh tự đánh giá đúng khả năng học tập, giáo dục các em đức tính trung thực, biết khắc phục được tình trạng thiếu, hổng kiến thức và chủ động điều chỉnh nội dung và tiến độ học tập. Mặt khác, kết quả đánh giá đó là nguồn thông tin phản hồi cho giáo viên kịp thời và nhanh chóng điều chỉnh hoạt động dạy học. Ngoài ra, giáo viên có thể lựa chọn và hình thành hệ thống các câu hỏi và bài tập trắc nghiệm phong phú, xử lý, tổng hợp kết quả kiểm tra nhanh 28 chóng, tiết kiệm thời gian và có điều kiện để có thể kiểm tra được nhiều học sinh hơn . Máy vi tính với Website dạy học thực sự là một phương tiện dạy học hiện đại góp phần thực hiện một cách có hiệu quả các chức năng của quá trình dạy học, tạo ra một môi trường dạy học tương tác mạnh, hiệu suất học tập của học sinh sẽ được nâng lên rõ rệt. Các em có điều kiện làm quen, tìm hiểu nguyên lý và biết điều khiển các hệ thống thiết bị hiện đại trong học tập, hình thành lòng say mê khoa học, hiểu được khả năng sáng tạo vô tận của con người, giữ vững niềm tin vào khả năng và ý nghĩa tốt đẹp của lao động sáng tạo. *Cơ sở thực tiễn dạy học. Phương tiện dạy học ngày nay đã là một yếu tố gắn liền với phương pháp dạy học, vì vậy đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi sự đổi mới về các phương tiện dạy học. Sự ra đời của máy vi tính và hệ thống mạng thông tin toàn cầu đã đặt ra những yêu cầu mới, những triển vọng mới trong việc nghiên cứu và phát triển các lý thuyết dạy học hiện đại. Thành tựu của công nghệ thông tin đã tác động sâu sắc đến việc cải tiến, phát triển nội dung dạy học, phương pháp dạy học. Việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin và Internet vào quá trình dạy học được triển khai mạnh mẽ ở nhiều nước trên thế giới. Hệ thống thiết bị dạy học hiện đại đã đánh dấu một cuộc cách mạng mới trong công nghệ dạy học. Đưa quá trình dạy học từ phương thức cổ điển thành dạy học trên mạng, sử dụng Internet với các Website thành môi trường học tập và thư viện tư liệu cho học sinh truy cập. Ở Việt Nam, thành công của sự nghiệp đổi mới hơn một thập niên qua đã tạo tiền đề cho việc ứng dụng các thành tựu của công nghệ thông tin trong giáo dục và đào tạo. Việc sử dụng Internet như một công cụ học tập đang dần trở nên quen thuộc đối với học sinh. Thông qua mạng tương tác trong trường học các em có khả năng tiếp cận thông tin nhanh hơn, có thể tự mình đọc bài giảng, bài ôn tập, bài tập, bài thực hành trên những Website dạy học có sẵn. Những thành quả to lớn của công nghệ máy tính đang ngày càng xâm nhập theo chiều rộng lẫn chiều sâu vào quá trình dạy học, đó cũng là một tất yếu hình thành các Website dạy học ngày càng phong phú và đa dạng hơn. 29 1.3.3 Cấu trúc của Website dạy học: Website dạy học được cấu trúc từ các thành phần cơ bản sau:  Công cụ cập nhật: Dữ liệu nhập vào có thể ở nhiều dạng: văn bản, hình ảnh, âm thanh, phim và được lấy từ nhiều nguồn khác nhau có thể được chỉnh sửa và bổ sung.  Thư viện dữ liệu (còn gọi là cơ sở dữ liệu): là một kho tài nguyên thông tin dùng chung cho tất cả mọi người.  Các tài liệu điện tử trên Website: các tài liệu điện tử có được trên Website hỗ trợ cho hoạt động dạy và học.  Những cấu trúc thông tin cơ bản trong Website dạy học :  Cấu trúc tuyến tính: Cách tổ chức đơn giản nhất là sắp xếp nội dung bài học tuần tự hết trang này đến trang khác, từ tổng quát đến cụ thể. ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- Cấu trúc tuyến tính: một chuỗi liên kết liên tục giữa Liên kết trong và liên kết ngoài giữa các trang ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ----- 30  Cấu trúc hệ thống phân cấp: Phân cấp thông tin là cách tổ chức hữu hiệu nhất. Với các Website phức tạp, các trang con luôn được tổ chức quanh một trang chủ đơn lẻ, hoặc trang chủ liên kết với nhiều trang và các trang liên kết về trang chủ. -------- -------- -------- -------- ---------------- -------- -------- ---------------- -------- -------- ---------------- -------- -------- ---------------- -------- -------- ---------------- -------- -------- Trang chủ liên kết với nhiều trang khác. Mỗi trang liên kết về trang chủ. Hầu hết những Website phức tạp đều có đặc điểm chung của các loại cấu trúc trên. Tuy nhiên, tuỳ theo điều kiện, khả năng triển khai hay mô hình của ứng dụng mà có sự lựa chọn kiểu cấu trúc thích hợp. 1.3.4 Nguyên tắc xây dựng Website dạy học. Nhờ kỹ thuật biểu diễn thông tin có tên gọi là siêu văn bản (HyperText) và được xây dựng bằng ngôn ngữ có tên là HTML (HyperText Markup Language) mà Website đã trở thành một phương tiện có tính chuẩn hoá quốc tế để tìm kiếm, trao đổi thông tin và giao lưu trên mạng Internet. Nếu như sự ra đời của mỗi một phần mềm ứng dụng đã mang lại cho máy tính một số khả năng mới nào đó, thì Website với chức năng Hyperlink đã mở rộng khả năng của máy tính nhiều hơn những gì mà người sử dụng mong đợi. Vì vậy, đứng trên phương diện dạy học, để có thể xây dựng một Website dạy học đáp ứng được những yêu cầu trên, cần dựa vào một số nguyên tắc cơ bản sau đây: 31  Website dạy học cần đảm bảo những yêu cầu của một phần mềm hỗ trợ dạy học được cài đặt trên máy tính để hỗ trợ cho hoạt động dạy học của giáo viên và học sinh.  Xây dựng Website dạy học trước tiên cần phải xuất phát từ những ý tưởng sư phạm đã được xác định rõ từ đầu và phải lấy tính hiệu quả làm tiêu chí cho việc triển khai ứng dụng nó. Vì rằng, các hoạt động dạy học rất đa dạng và phong phú bao gồm cả những hoạt động chân tay và hoạt động trí óc. Website với tư cách là một phần mềm, cùng với máy tính phải hỗ trợ được nhiều mặt của quá trình dạy học. Giải phóng người dạy khỏi những lao động phổ thông để có nhiều thời gian hơn đầu tư cho việc tổ chức, thiết kế, điều khiển và giám sát hoạt động nhận thức của người học. Đồng thời phải tạo ra những điều kiện tốt để hoạt động nhận thức của học sinh diễn ra một cách tích cực, độc lập, chủ động và sáng tạo. Do vậy, Website dạy học vừa đáp ứng được yêu cầu của lý thuyết dạy học hiện đại, vừa phát huy những thế mạnh riêng của việc sử dụng máy vi tính và cũng chính là nâng cao hiệu quả sử dụng của một thiết bị dạy học hiện đại.  Xây dựng cơ sở dữ liệu khi thiết kế Website hết sức quan trọng. Yêu cầu kích thước phải tối thiểu, cập nhật dễ dàng và thuận lợi, truy cập nhanh chóng khi cần, dễ dàng chia sẻ, dùng chung hay trao đổi giữa nhiều người dùng, đơn giản để mọi người đều có thể tham gia xây dựng kho dữ liệu, làm cho nó ngày càng phong phú.  Website ngày càng trở nên sinh động, hấp dẫn người sử dụng là nhờ khả năng trình diễn các thông tin Multimedia. Trình tự xuất hiện của các hình ảnh, các hiệu ứng, các phim hoạt hình, phối hợp cùng các màu sắc... phải được cân nhắc một cách kỹ lưỡng và phải tuân theo những nguyên tắc sư phạm của quá trình dạy học.  Giao diện phải thân thiện tránh giao tiếp quá nhiều menu, hộp thoại. Sử dụng màu sắc, độ tương phản phù hợp với tâm lý thị giác.  Hiện nay, việc lựa chọn các công cụ thiết kế Web không còn là vấn đề khó khăn do sự bùng nổ của công nghệ thông tin. Có nhiều loại chương trình ứng dụng phù hợp với khả năng người sử dụng, nhờ đó mà có thể đưa ra được nhiều yêu cầu thiết thực hơn, khả thi hơn. Tuy vậy, đối với các nước chậm và đang phát triển, điều 32 kiện giao tiếp trên Internet và các phương thức thanh toán trên mạng vẫn còn quá xa lạ.  Cuối cùng phải lưu ý đến vấn đề bảo mật thông tin và phát triển Website, cần phải xác định rõ các loại thông tin, mức độ quan trọng để phân quyền truy cập. Sự phát triển của phần cứng luôn kéo theo sự phát triển của phần mềm và ngược lại. Do vậy, việc kéo dài tuổi thọ của một chương trình vẫn là vấn đề cần cân nhắc trong hoàn cảnh của đất nước ta hiện nay. 1.3.5 Dạy học CTH và việc thiết kế Website dạy học Vật lí. * Tạo bài học chương trình hóa bằng cách sử dụng ngôn ngữ HTML và JavaScript. Hiện tại, có rất nhiều công cụ kỹ thuật để phát triển trang Web. Tuy nhiên, để đáp ứng yêu cầu cho một bài học chương trình hóa chỉ cần sử dụng hai công cụ đơn giản là HTML và JavaScript. HTML có khả năng trình bày nội dung bài học, bài kiểm tra và thu nhận các câu trả lời kiểm tra từ người học, là công cụ đơn giản nhưng rất mạnh cho việc trình bày bài học với các dạng dữ liệu khác nhau. Sử dụng các công cụ này, ta có thể trình bày các dạng câu hỏi kiểm tra theo các kiểu thông dụng như câu hỏi có đáp áp một chọn lựa, nhiều chọn lựa, hoặc câu hỏi có câu trả lời là tự luận, … còn JavaScript được dùng để thỏa mãn yêu cầu về đánh giá câu hỏi và điều khiển. * Tạo liên kết 2 phần của bài học bằng siêu liên kết: nhờ siêu liên kết giữa các trang giúp người học có khả năng tự điều khiển trình học của riêng mình trên đó.  Bài học dạng tuyến tính đơn giản (sơ đồ 1.2.4) Mỗi liều được tổ chức trên một trang, cuối trang có siêu liên kết đến phần kiểm tra kiến thức của liều đó (cũng được viết trên một trang riêng biệt). Ở cuối phần kiểm tra kiến thức của mỗi liều có hai siêu liên kết, một liên kết đến liều tiếp theo, được người học sử dụng sau khi đã làm phần kiểm tra và được đánh giá là đạt yêu cầu, còn liên kết kia liên kết đến liều học vừa học, được sử dụng sau khi người học đã làm phần kiểm tra nhưng được đánh giá là chưa đạt yêu cầu. 33  Bài học dạng tuyến tính với các bước nhảy vọt (sơ đồ 1.2.5) Cách thức tổ chức tương tự dạng sơ đồ 1.2.4. Tuy nhiên, ngoài các siêu liên kết được sử dụng cho các bước tuyến tính còn có các siêu liên kết cho các phần nhảy vọt, được người học sử dụng trong những trường hợp đặc biệt, khi được đánh giá cho phần kiểm tra là rất tốt (nhảy vọt lên trên), hoặc quá xấu, cần phải học lại các bước cách xa trước đó (nhảy vọt về sau).  Bài học dạng phân nhánh khác nhau (sơ đồ 1.2.6, sơ đồ 1.2.7) Cách thức tổ chức tương tự dạng sơ đồ 1.2.4, sơ đồ 1.2.5, nhưng có nhiều liên kết hơn, phục vụ cho các lối rẽ khác nhau. Đặc biệt, có những liên kết được thiết lập ngay trong phần bài học để phục vụ cho các phần bổ sung kiến thức và được người học sử dụng khi đang học và thấy có một phần kiến thức nào đó có liên quan cần xem lại hoặc bổ sung thêm. Tóm lại, siêu liên kết là đủ để kết nối các phần khác nhau của bài học. Tuy nhiên, các siêu kết tồn tại ở dạng tĩnh, do đó việc sử dụng chúng theo tiến trình học tập phụ thuộc vào người học hoàn toàn, ta không thể tự động hóa được việc điều khiển tiến trình đó. Chẳng hạn như ở các phần xử lý kết quả kiểm tra, ta không thể dựa vào kết quả của người học để tự động dẫn họ quay lại liều học trước hoặc tiến lên liều học tiếp theo. Tương tự, cho các bài học ở dạng rẽ nhánh, không thể tự động dẫn người học đi theo các nhánh khác nhau dựa vào kết quả học của họ. Do vậy, siêu liên kết chỉ thích hợp cho tiến trình tuyến tính đơn giản, còn những dạng điều khiển tự động thì có thể sử dụng JavaScript như được trình bày dưới đây. * Tạo liên kết giữa các phần của bài học bằng JavaScript JavaScript có thể được dùng để tự động mở các phần khác nhau của bài học tùy thuộc vào việc xử lý kết quả. 34 Liều 1 Nội dung kiến thức Liên kết đến phần kiểm tra 1 Liều 2 Nội dung kiến thức Liên kết đến phần kiểm tra 2 Các câu hỏi kiểm tra và phần thu nhận trả lời Xem kết quả Tiếp tục Kết quả không đạt yêu cầu Kết quả đạt yêu cầu … Sơ đồ 1.2.8. Một ví dụ về tổ chức các liều Kiểm tra liều 1 Trong sơ đồ này, có hai dạng liên kết. Dạng thứ nhất là các liên kết từ bài học sang bài kiểm tra, là cố định. Do đó, với dạng này, ta chỉ cần dùng siêu liên kết (HTML) là đủ. Ví dụ như liên kết từ “Liều 1” sang “Kiểm tra liều 1” được thiết lập bằng thẻ HTML: Liên k•t ••n ph•n ki•m tra 1 Dạng thứ hai là liên kết biến đổi, sau khi thực hiện xong bài kiểm tra: nếu kết quả kiểm tra đạt yêu cầu thì liên kết (chuyển) đến liều học tiếp theo, nếu không thì quay về lại liều học trước. Với dạng này, ta không thể dùng liên kết cố định kiểu HTML mà phải viết chương trình để biến đổi liên kết bằng một ngôn ngữ nào đó. Với JavaScript, ta có đoạn giả mã như sau: if (ketQuaKiemTra == “••t yêu c•u”){ //h•c li•u ti•p theo window.navigate(<••a ch• c•a trang ch•a li•u h•c ti•p theo>); } else{ //Ki•m tra không ••t yêu c•u, quay l•i li•u tr••c •ó window.navigate(<••a ch• c•a trang ch•a li•u h•c tr••c>) } 35 Đoạn mã trên là đủ để xử lý cho việc chuyển một cách tự động tiến trình học của người học tùy thuộc vào kết quả kiểm tra sau mỗi liều (theo sơ đồ dạng tuyến tính đơn giản). Sau đó, khi người học quyết định thực hiện bước tiếp theo của bài học thì mới thực hiện việc tự động chuyển trang. Trong trang KiemTra1.html của sơ đồ 8, quá trình này được thực hiện như sau:  Người học đọc và thực hiện trả lời cho các câu hỏi kiểm tra.  Người học nhấn vào nút “Xem kết quả” khi đã kết thúc phần trả lời. Khi đó chương trình JavaScript sẽ đánh giá kết quả và hiển thị thông báo ở phần “Kết quả”. Trên thông báo này có thể nêu rõ: “Bài kiểm tra đạt yêu cầu, người học có thể tiếp tục học liều tiếp theo” hoặc “Bài kiểm tra không đạt yêu cầu, người học phải quay lại liều trước đó”, tùy thuộc vào kết quả kiểm tra.  Người học nhấn vào nút “Tiếp tục”, đoạn mã JavaScript vừa nêu trên được thực hiện để thực hiện việc điều hướng. 1.3.6 Hình thức triển khai ứng dụng Website dạy học. Căn cứ vào thực trạng về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của nhà trường mà có thể tiến hành cài đặt và khai thác Website dạy học dưới các hình thức sau đây:  Cài đặt Website trên các máy tính cá nhân.  Cài đặt Website lên máy chủ của hệ thống mạng cục bộ trong trường.  Đưa Website lên mạng Internet thông qua nhà cung cấp dịch vụ Internet để phổ biến Website trên phạm vi toàn thế giới.  Giáo viên có thể chuyển tải bài giảng điện tử, các mô hình minh hoạ bài học, thực hiện các thí nghiệm mô phỏng từ máy tính cá nhân của mình sang máy tính của học sinh bằng những công cụ đắc lực của hệ thống công nghệ thông tin. Trong khi thực hiện bài giảng trước toàn lớp, giáo viên vẫn có thể đối thoại với một hoặc một nhóm học sinh khác.  Do yêu cầu của nội dung hay cách thức tổ chức dạy học, giáo viên có thể chia lớp học thành các nhóm và có thể giao tiếp với nhau thông qua Micro và Headphone. Như vậy, hệ thống đã giúp thực hiện việc cá biệt hoá cao độ hoạt động 36 học tập của học sinh nhưng cũng không làm ảnh hưởng tới điều kiện phát huy tính tập thể, hợp tác trong hoạt động nhận thức của học sinh.  Giáo viên có thể quan sát nhanh để kiểm tra kết quả hoạt động trên máy tính của bất kỳ một (hay một nhóm) học sinh nào mà không làm ảnh hưởng đến hoạt động học tập của các học sinh khác. Giáo viên có thể khoá bàn phím, chuột máy tính của một, một nhóm hay tất cả các học sinh hoặc cũng có thể làm đen màn hình của cả lớp khi muốn tập trung sự chú ý của các em vào một vấn đề nào đó. Hơn thế nữa, bảng điều khiển sẽ giúp giáo viên trợ giúp học sinh ngay lập tức khi học sinh gặp khó khăn trong hoạt động nhờ kỹ thuật “chiếm quyền điều khiển máy tính” của học sinh. Lúc này, học sinh không thể điều khiển máy tính của mình được nữa, chỉ nghe qua Headphone và xem giáo viên hướng dẫn thao tác trên màn hình. Khi chiếm quyền điều khiển, giáo viên có thể thực hiện cả việc khởi động lại máy tính của học sinh nếu thấy cần thiết. Thậm chí, giáo viên có thể gửi mọi hoạt động trên máy tính của học sinh này (với tư cách là học sinh mẫu) đến một nhóm hoặc tất cả học sinh. Trong dạy học truyền thống, việc xác định học sinh mẫu là một việc làm khó và thường là học sinh khá, giỏi hay được chỉ định, thế nhưng trong thực tế học sinh mẫu không nhất thiết phải là khá giỏi mà chỉ cần các em thực hiện tốt một nhiệm vụ nào đó, tại một thời điểm nào đó do giáo viên yêu cầu. Điều đó cho thấy trong khuôn khổ và cách thức tổ chức dạy học truyền thống không thể có được khả năng tương tác mạnh giữa giáo viên - học sinh như giải pháp công nghệ phòng học đa chức năng HiClass. Trong điều kiện hiện nay khi mà các trường học đều có hệ thống phòng máy thì với một giải pháp công nghệ đơn giản, không đến nỗi tốn kém lắm là có thể khai thác khả năng hỗ trợ của Website trong quá trình dạy học. 1.3.7 Một số điểm cần lưu ý khi sử dụng Website dạy học.  Website dạy học về thực chất là một phương tiện hỗ trợ dạy học, bản thân tự nó không có khả năng thực hiện các nhiệm vụ của quá trình dạy học. Mọi quyết định nhằm đảm bảo những yêu cầu của một quá trình dạy học, hiệu quả mà nó mang lại đều bắt nguồn từ phía giáo viên. 37  Việc sử dụng Website dạy học phải tuân thủ những yêu cầu của hoạt động học tập của học sinh. Mỗi thao tác của giáo viên, mỗi chức năng hỗ trợ của Website dạy học phải được diễn ra theo một trình tự lôgic chặt chẽ, phù hợp với hoạt động nhận thức của học sinh. Website dạy học có thể hỗ trợ cho giáo viên ở nhiều mặt, điều đó không có nghĩa là nó sẽ phủ nhận vai trò của giáo viên mà ngược lại, nó tạo điều kiện tốt để giáo viên tập trung vào việc tổ chức, điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh, tăng cường cá biệt hoá hoạt động học tập của học sinh. Đó cũng là chức năng cơ bản của mọi phương tiện dạy học.  Cần phải khai thác hết những khả năng hỗ trợ dạy học của Website. Đặc biệt đối với các chức năng đưa đến những hiệu quả sư phạm lớn như năng lực học tập của học sinh. Luôn quan tâm đến tính hiệu quả sử dụng là nhiệm vụ quan trọng của giáo viên khi sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại, đắt tiền trong hoàn cảnh chi phí đầu tư hạn chế như hiện nay. Khi sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại, đặc biệt là việc sử dụng máy vi tính cần hết sức chú ý tránh sự phô trương hay lạm dụng sức mạnh của công nghệ ở những chỗ mà quá trình dạy học không nhất thiết cần đến nó.  Sử dụng Website dạy học với máy vi tính luôn đòi hỏi đến môi trường mà trong đó quá trình dạy học diễn ra. Những lưu ý đến điều kiện ánh sáng, âm thanh phối màu và kích thước tối thiểu của các phòng học cũng chính là quan tâm đến công tác vệ sinh môi trường dạy học và đồng thời cũng là quan tâm tới hiệu quả của việc sử dụng chúng.  Sử dụng phần mềm hỗ trợ dạy học với máy tính ít nhiều làm cho quá trình dạy học phụ thuộc vào các thiết bị. Cần phải lưu ý và biết cách khắc phục các trở ngại kỹ thuật do hệ thống thiết bị gây nên. Người biết sử dụng một cách hiệu quả các phương tiện dạy học phải là người biết sáng tạo vận dụng những khả năng mà phương tiện đã mang lại vào quá trình dạy học ngay cả trong trường hợp không có nó.  Dù rằng Website đã rất gần gũi và thân thuộc với nhiều người, nhưng có một sự hiểu biết nhất định về lĩnh vực Tin học vẫn là yếu tố quyết định cho việc 38 nâng cao hiệu quả sử dụng nó. Quan tâm đến hiệu quả của việc sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại là một cách gián tiếp góp phần giải quyết khó khăn trong việc đầu tư kinh phí, cũng có nghĩa là sẽ phải yêu cầu cao đến việc thiết kế xây dựng hay lựa chọn các phần mềm hỗ trợ dạy học. 1.3.8 Những hạn chế khi sử dụng Website làm phương tiện dạy học Chúng ta biết rằng không có bất cứ một phương pháp, phương tiện dạy học nào được coi là vạn năng. Nó có thể tốt cho người này, cho mục đích này nhưng chưa hẳn đã tốt với người khác và mục đích khác. Website dạy học với vai trò là một phương tiện dạy học vật lý hiện đại cũng không nằm ngoài quy luật đó, phải khẳng định rằng Website dạy học là một phương tiện dạy học đa năng chứ không phải là phương tiện dạy học vạn năng. Sau đây là những hạn chế khi sử dụng Website dạy học làm phương tiện dạy học và phương án khắc phục một số hạn chế:  Thực tiễn cho thấy, với các Website không được xây dựng theo một cấu trúc có tính sư phạm cao, học sinh sẽ có nguy cơ ''nhảy cóc'' giữa các đoạn hoặc bỏ qua những trang văn bản có tính tư duy lý thuyết. Nếu các trang Web có tính chất là ''đổ tài liệu sách giáo khoa hoặc sách tham khảo, ôn tập lên mạng'' thì không những không phát huy được tính tích cực, tự lực chiếm lĩnh tri thức của học sinh mà còn làm cho học sinh ỷ lại vào máy tính, lười tư duy, chỉ mong tìm kiếm những thông tin có sẵn để giải quyết các yêu cầu của giáo viên đưa ra. Bởi vậy để khắc phục hạn chế này, khi xây dựng Website dạy học người thiết kế cần phải chú ý tới cấu trúc sư phạm của nó đồng thời có sự hướng dẫn sử dụng, còn người sử dụng phải thực hiện yêu cầu đó một cách chặt chẽ và tự giác.  Khi sử dụng Website dạy học, sự tương tác cao giữa người học và chương trình dễ dẫn người học xa rời định hướng của bài giảng mà giáo viên đang cố tình áp đặt. Những liên kết và rẽ nhánh phong phú của Website đòi hỏi giáo viên phải có một kiến thức bao quát rộng hơn so với trước, phải theo dõi được tất cả các liên kết có ích cũng như các liên kết làm sai lệch trọng tâm kiến thức. Và đương nhiên, giáo 39 viên sẽ rất khó thực hiện được một giáo án cố định như trước đây đối với cách thức tổ chức dạy học truyền thống.  Trong Website dạy học việc đánh giá kết quả học tập của học sinh thường sử dụng phương pháp trắc nghiệm khách quan. Ngoài những ưu thế nổi trội so với các phương pháp khác thì nó có những hạn chế như: khi tổ chức kiểm tra trắc nghiệm khách quan, kết quả mà giáo viên nhận được từ học sinh thường là cuối cùng, những lí luận, phép tính trung gian không được giới thiệu, vì vậy giáo viên không phát hiện được những sai sót trong quá trình tư duy của học sinh. Để hạn chế nhược điểm này giáo viên cần phải phối hợp với phương pháp kiểm tra thông thường bằng trắc nghiệm tự luận.  Hiện trạng thiết bị công nghệ thông tin và trình độ Tin học của giáo viên ở các trường THPT phần lớn chưa đủ khả năng triển khai Web đồng bộ. Để khắc phục hạn chế này các ban ngành có liên quan cần có chính sách hỗ trợ đầu tư thích đáng. Cần tổ chức các lớp đào tạo tin học định kỳ về ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học cho giáo viên. Nhất là phải đưa các chương trình tin học ứng dụng vào giảng dạy cho sinh viên sư phạm. Trên đây là một số hạn chế khi sử dụng Website dạy học làm phương tiện dạy học. Tuy nhiên nếu biết sử dụng một cách hợp lý thì có thể khắc phục đáng kể các hạn chế trên. 1.4. Kết luận của chương 1 Phương pháp dạy học chương trình hóa và bài học chương trình hóa có nhiều ưu điểm trong việc cá nhân hóa tiến trình học tập của người học. Đây là điểm rất đáng được quan tâm sử dụng để trợ giúp phát triển khả năng hoạt động độc lập, tích cực của người học. Nó cũng rất hay để tạo các tài liệu tự học với các cơ chế hỗ trợ đúng lúc, kịp thời cho từng người học, với từng tình huống khác nhau. Ở Việt Nam, nơi học sinh đang yếu về sự chủ động học tập, cũng như nơi đang cần công cụ để tạo môi trường tự học để đa dạng hóa các loại hình học tập, điều này càng thể hiện rõ ưu điểm của nó. Phương pháp dạy học chương trình hóa ít được ứng dụng ở Việt Nam, tài liệu tiếng Việt về nội dung này khó tìm, người nghe quá xa lạ với phương pháp này. 40 Nhưng khi computer được ứng dụng vào dạy học, việc tổ chức bài học CTH trên máy tính là rất tốt để người học có thể dễ dàng tự học và tự đánh giá quá trình tiếp thu kiến thức của mình một cách nhanh chóng, chính xác. Với sự phổ cập ngày càng rộng khắp của mạng Internet, phương pháp dạy học CTH cần được nghiên cứu và sử dụng nhiều hơn nữa để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu học và tự học, một nhu cầu tất yếu sẽ được phát triển mạnh mẽ trong nền kinh tế tri thức. Phương pháp dạy học chương trình hóa có những ưu thế nhất định so với nhiều phương pháp khác, đặc biệt nó làm tăng năng suất khá cao, nếu áp dụng chương trình phân hóa. Tuy nhiên việc phổ biến rộng rãi phương pháp này còn rất hạn chế vì những lí do sau đây: thiếu chuyên gia nghiên cứu và cung cấp các chương trình dạy – học có chất lượng cho đa dạng các đối tượng người học, không có đội ngũ giáo viên được đào tạo

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • pdfXaydungwebsitedaymotsoba.pdf