Những định hướng lãnh đạo

Những định hướng lãnh đạo (phần 1) Để trở thành một nhà lãnh đạo vĩ đại, bạn phải tự soi mình trong gương. Hãy bắt đầu quá trình tự nhìn nhận bản thân mình bằng việc xem xét các phong cách lãnh đạo khác nhau và xem mình thuộc phong cách nào. Có phải một nhà lãnh đạo không nên thay đổi định hướng lãnh đạo của mình? Đôi khi những thay đổi này là cần thiết. Các thuyết lãnh đạo Nhà lãnh đạo có thể lựa chọn và tự tìm hiểu những lý thuyết, mô hình và nghiên cứu về phong cách lãnh đạo sẵn có từ rất nhiều nguồn khác nhau. Mặc dù khái niệm lãnh đạo được các học giả phát triển lần đầu tiên trong thế kỷ 20, nhưng những ý kiến về lãnh đạo đã tồn tại từ rất lâu, ít nhất là từ năm 100 sau Công nguyên. Những học giả này phân tích phong cách nhà lãnh đạo dựa trên đặc điểm cá nhân, tình huống, sự tác động qua lại với những người khác, tâm lý, chính trị, con người và nhận thức. Cùng với những lý thuyết này, có rất nhiều cuộc điều tra, thí nghiệm được tiến hành nhằm xác định phong cách và những mối quan tâm của một nhà lãnh đạo. Hầu hết các nhà lãnh đạo đều không nghiên cứu chi tiết những học thuyết lãnh đạo này. Tuy vậy, có một số những kiến thức chung khá hữu ích, giúp các nhà lãnh đạo hiểu được những vấn đề chính có liên quan tới công tác lãnh đạo, qua đó có thể sử dụng những kiến thức này vào tình huống cụ thể của bản thân. Những định hướng lãnh đạo Đa số các nhà lãnh đạo có xu hướng sử dụng những phong cách lãnh đạo khác nhau khi gặp phải những tình huống khác nhau. Mỗi định hướng thể hiện hai thái cực khác nhau, giữa hai thái cực này dựa trên những đặc điểm cá nhân và những thách thức lãnh đạo cụ thể, các nhà lãnh đạo phải xác định được sự cân bằng hợp lý cho chính bản thân họ. Ví dụ như, có những nhà lãnh đạo làm việc rất hiệu hiệu quả có định hướng là tập trung vào cả mối quan hệ và nhiệm vụ cần phải thực hiện; một số những nhà lãnh đạo khác lại tập trung chủ yếu vào mối quan hệ và coi nhẹ nhiệm vụ. Qua việc hiểu được 5 định hướng lãnh đạo sau đây, bạn sẽ có thể dễ dàng hiểu được “khuôn khổ” hầu hết các nhà lãnh đạo đang hoạt động quanh trong đó. Đó là: - Dân chủ hay chuyên quyền - Cùng tham gia hay chỉ thị - Mối quan hệ hay nhiệm vụ - Thận trọng hay khởi sướng - Chủ động hay thụ động Định hướng dân chủ hay chuyên quyền Đây là hai định hướng được xếp vào vị trí đầu tiên trong bảng phân loại các định hướng bởi vì chúng chứa đựng những thuộc tính của cả bốn định hướng còn lại. Điều đó có nghĩa là một cách tự nhiên nhà lãnh đạo có khuynh hướng đi theo một trong hai định hướng: Hoặc là dân chủ, hoặc là chuyên quyền. Nguyên nhân dẫn tới định hướng lãnh đạo này lại chính là do phong cách làm việc của cấp dưới. Nếu nhân viên làm thứ họ được yêu cầu làm, thì yêu cầu đặt ra cho người lãnh đạo phải là họ phải là người lãnh đạo dân chủ. Nếu nhân viên làm những việc họ được sắp đặt từ trước, thì nhà lãnh đạo phải là người chuyên quyền. Không có bằng chứng thuyết phục nào chứng minh định hướng lãnh đạo nào hiệu quả hơn. Đối với các tổ chức khác nhau hoặc trong các tình huống khác nhau, định hướng lãnh đạo này có thể phát huy hiệu quả hơn định hướng kia. Tuy vậy, phong cách lãnh đạo của người lãnh đạo chắc chắn có ảnh hưởng tới sự thỏa mãn công việc của cấp dưới. Trong một tổ chức, nếu mức đô thỏa mãn công việc cao chắc chắn sẽ khuyến khích lòng trung thành, tinh thần làm việc nhóm và cùng nhau chia sẻ mục tiêu của người lãnh đạo ở các nhân viên; một trong hai định hướng này có thể dẫn tới những mức độ hiệu quả cá nhân và tổ chức cao hơn. Các nhà lãnh đạo dân chủ tập trung vào nhân viên bởi vì họ cảm thấy rằng lợi ích mà làm việc theo nhóm mang lại là cực kỳ quan trọng. Họ có khuynh hướng có thể tiếp cận dễ dàng, hướng tới mối quan hệ và luôn xem xét tới cảm xúc của người khác. Họ thích lãnh đạo những người trong nhóm bằng cách cùng cộng tác và phân quyền với nhau. Họ tin tưởng rằng nhiệm vụ sẽ được hoàn thành tốt hơn nếu họ quan tâm tới nhu cầu của các đồng nghiệp khác. Nhân viên nào có người lãnh đạo theo định hướng này có khuynh hướng có sự thỏa mãn công việc cao. Nhà lãnh đạo chuyên quyền thường chỉ quan tâm tới những nhiệm vụ họ phải chịu trách nhiệm. Họ tin rằng chìa khóa của thành công là bỏ qua cộng sự và những nhu cầu của đồng nghiệp và chủ yếu tập trung hơn vào những vấn đề liên quan tới công việc. Để làm được điều này, họ sử dụng vị thế của họ để đưa ra giải pháp và chỉ đạo người khác tuân theo giải pháp đó. Kiểu lãnh đạo này thường có những nhân viên cấp dưới với mức độ thỏa mãn công việc thấp hơn nhân viên của nhà lãnh đạo dân chủ. Mai Hương