Quy trình hoạt động của công ty kiểm toán Việt Nam

Lịch sử hình thành và phát triển công ty Công ty Kiểm toán Việt Nam là công ty chuyên ngành luôn cung cấp các dịch vụ về kiểm toán, kế toán, tư vấn tài chính, quản trị có trụ sở chính tại số 8- Phạm Ngọc Thạch- Đống Đa- Hà Nội và 2 chi nhánh: 01 tại thành phố Hồ Chí Minh, 01 tại Hải phòng, 01 tại Đà Nẵng( dự kiến trong năm 2004). Công ty Kiểm toán Việt Nam và doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Bộ Tài Chính, được thành lập ngày 13/05/1991 theo quyết định số 165 TC/QĐ/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài Chính về việc thành lập công ty Kiểm toán Việt Nam tên giao dịch quốc tế là Việt Nam Auditing Company (VACO). Có thể nói, Vaco là một trong những doanh nghiệp hàng đầu hoạt động trong lĩnh vực kế toán và kiểm toán, điển hình về sự năng động, sáng tạo đi đầu trong việc nâng cao chất lượng dịch vụ, có tinh thần đoàn kết nội bộ, thường xuyên chú ý chăm lo đời sống tinh thần và vật chất của cán bộ, nhân viên, và luôn coi trọng cong tác đào tạo nhằm phục vụ sự nghiệp phát triển lâu dài của công ty. Trong thời gian vừa qua, công ty đã tạo dựng được mạng lưới khách hàng tương đối ổn định và đa dạng, nhờ đó đã đưa hoạt động kinh doanh của công ty liên tục tăng trưởng. Từ năm 1992, Vaco đã hợp tác với Deloitte Touche Tomatsu (DTT) Athur Andersen(AA), Price Waterhouse Cooper(PWC)….là những hàng kiểm toán chuyên nghiệp lớn nhất thế giới. Đến tháng 4/1995 Vaco đã liên doanh với DTT thành lập công ty liên doanh Vaco-DTT ( theo quy định số 1187/GP ngày 04/04/95 của Uỷ ban nhà nước về hợp tác đầu tư) đánh dấu một bước phát triển mới cuả ngành kiểm toán Việt Nam. Từ ngày 1/10/1997 một bộ phận của Vaco đã được Deloitte Touche Tohmátu là thành viên mở ra một thời kỳ phát triển vượt bậc về chuyên môn nghề nghiệp, có thể so sánh với các hãng kiểm toán lớn trên thế giới. Hiện nay Vaco là công ty đầu tiên, doanh trực tiếp thuộc bộ trong tổng số 18 công ty trong toàn quốc chuyển mô hình quản lý theo mô hình TNHH một thành viên vào năm 2003 và lấy tên là: “Công ty kiểm toán Việt Nam TNHH” II.Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý: Bộ máy tổ chức quản lý của công ty được tổ chức theo mô hình chức năng: đứng đầu là giám đốc, sau đó là các Phó giám đốc phụ trách các chức năng. Cụ thể: Giám đốc là người đại diện toàn quyền công ty có quyền điều hành quyết định mọi hoạt động của công ty và chi nhánh trực thuộc. Giám đốc còn trực tiếp quản lý phòng ISD (phòng dịch vụ quốc tế) Thành viên của hãng DTT và Chi nhánh thành phố Hồ Chí Minh Kế toán trưởng là người đại diện cho công ty để quản lý và trợ giúp cho Giám đốc điều hành công việc, phán ánh đầy đủ các nghiệp vụ kinh tế phát sinh và phát hành các báo cáo theo chế độ hiện hành. Ban lãnh đạo công ty luôn có sự phối hợp chặt chẽ nhịp nhàng trong việc để ra chiến lược đường lối phát triển của toàn công ty. Là thành viên của hãng kiểm toán quốc tế song bộ máy lãnh đạo hoàn toàn là người Việt Nam. Hội đồng cố vấn của Vaco-DTT và các chuyên gia tham gia kiểm soát chất lượng của các dịch vụ cung cấp, sự tuân thủ trong quá trình kiểm toán, hỗ trợ công ty về mặt đào tạo theo Chương trình phát triển toàn cầu (GDP). Về mặt hoạt động, công ty có phòng Hành chính, 7 phòng nghiệp vụ, phòng đào tạo và phát triển kinh doanh và 3 chi nhánh. + Phòng hành chính tổng hợp phụ trách về mặt hành chính, quản trị văn thư và kế toán. + Phòng dịch vụ quốc tế phối hợp với phòng NV IV phụ trách kiểm toán các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Ngoài ra phòng dịch vụ quốc tế còn chuyên đảm nhiệm kiểm toán các khách hàng chung với các công ty kiểm toán khác và DTT. + Phòng Đào tạo đảm nhiệm kiểm toán các khách hàng thuộc lĩnh vực bảo kiểm ngân hàng. + Phòng NV I đảm nhiệm đối tượng khách hàng sản xuất kinh doanh xi măng, rượu , bia, thuốc lá. + Phòng NV II đảm nhiệm kiểm toán của khách hàng thuộc lĩnh vực hàng không dân dụng. + Phòng NV III phụ trách kiểm toán các khách hàng thuộc lĩnh vực than, điện lực, Bưu chính Viễn thông. + Phòng kiểm toán XDCB chuyên kiểm toán các dự án XDCB. Các phòng nghiệp vụ luôn có sự hỗ trợ lẫn nhau một cách chặt chẽ chuyên môn và nhân sự nhằm đạt được hiệu quả cao nhất trong công việc. Hai chi nhánh Hải Phòng và thành phố HCM thực hiện hạch toán độc lập và công ty thực hiện lập báo cáo theo hình thức hợp nhất BCTC. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty: Đặc điểm về các dịch vụ mà công ty cung cấp: bao gồm 12 dịch vụ tư vấn và dưới đây là một số nghiệp vụ tư vấn cơ bản: Dịch vụ kiểm toán: Bên cạnh việc cung cấp các dịch vụ kiểm toán BCTC hàng năm, Vaco có thể cung cấp các dịch vụ như thực hiện soát xét khả năng sáp nhập và mua bán doanh nghiệp, hay cung cấp dịch vụ tư vấn trong lĩnh vực cho vay hoặc tài trợ vốn quốc tế. Các chuyên gia của Vaco cung cấp cho các doanh nghiệp các dịch vụ kiểm toán như kiểm toán BCTC năm theo luật định, soát xét BCTC hàng quý hoặc sáu tháng, thực hiện hợp nhất BCTC trong tập đoàn quốc tế. Với việc áp dụng các phương pháp kỹ thuật tiên tiến của DTT, Vaco bảo đảm công việc kiểm toán được thực hiện phù hợp với các Chuẩn mực kiểm toán quốc tế, Chuẩn mực kiểm toán Việt Nam và các quy định về kiểm toán độc lập hiện hành tại Việt Nam. Các kiểm toán viên của công ty đều nắm vững các quy định về kế toán , thuế, luật pháp hiện hành tại Việt Nam, cũng như nắm vững các chuẩn mực kế toán quốc tế và yêu cầu lập BCTC của các nước trên thế giới. Qua đó, việc tư vấn thông qua quá trình kiểm toán sẽ mang lại hiệu quả rất cao cho các doanh nghiệp. Công ty thường xuyên cung cấp dịch vụ kiểm toán cho các doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoai và các công ty đa quốc gia, đặc biệt trong các ngành sản xuất khai thác mỏ, dầu lửa, viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, khách sạn và dịch vụ, phần mềm, dịch vụ công cộng… Theo quy định của nhà nước về quyết toán vốn đầu tư hoàn thành cho các doanh nghiệp hoạt động theo luật đầu tư nước ngoài tại Việt Nam, công ty còn cung cấp dịch vụ kiểm toán vốn đầu tư cho các dự án đầu tư hoàn thành góp phần giúp các doanh nghiệp đánh giá, phân loại đúng đắn tài sản của mình trước khi đi vào hoạt động kinh doanh. 1.2. Dịch vụ kế toán. Bộ phận chuyên cung cấp dịch vụ kế toán của công ty có những chuyên gia giỏi, có nhiều năm kinh nghiệm làm việc tại Vụ chế độ kế toán- Bộ Tài Chính, đã được đào taọ về kế toán quốc tế ở trong nước và nước ngoài cũng như đã có nhiều năm kinh nghiệm làm tư vấn kế toán cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, các dự án do quốc tế tài trợ và các tổng công ty lớn. Công ty có thể cung cáp các dịch vụ kế toán bao gồm việc ghi chép, giữ sổ, lập báo cáo thuế, lập các báo cáo quỹ, năm theo yêu cầu của các cơ quan nhà nước Việt Nam và của công ty mẹ. Công ty cũng trợ giúp các doanh nghiệp nhà nước chuyển đổi báo cáo tài chính được lập theo Chế độ Kế toán Việt Nam sang hình thức phù hợp với các nguyên tắc kế toán được thừa nhận chung, hoặc theo yêu cầu cụ thể cả tập đoàn. Với mục đích không ngừng tăng cường hiệu quả của dịch vụ kế toán, trợ giúp cho hoạt động của các doanh nghiệp, các chuyên gia kế toán của công ty có thể trợ giúp các khách hàng trong việc xây dựng hệ thông kế toán phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, yêu cầu báo cáo của đối tác nước ngoài và các quy định của Chế độ Kế toán Việt Nam, trình Bộ Tài Chính phê duyệt áp dụng. Công ty cũng trợ giúp các dự án được Ngân hàng thế giới, ngân hàng phát triển Châu á, Quỹ tiền tệ Quốc tế và các tổ chức tín dụng quốc tế tài trợ thành lập hệ thống kế toán phù hợp với yêu cầu của các nhà tài trợ và yêu cầu quản lý của dự án tại Việt Nam. Các chuyên gia kế toán của chúng tôi, là thành viên trong ban soạn thảo chuẩn mực, cũng đã tham gia trợ giúp đắc lực cho Bộ Tài Chính trong việc soạn thảo và ban hành Chuẩn mực kế toán và kiểm toán Việt Nam. 1.3.Dịch vụ tư vấn thuế Vaco đã xác định được rằng thuế là một vấn đề hết sức quan trọng và là mối quan tâm lớn của các doanh nghiệp. Dịch vụ tư vấn thuế của Vaco luôn mang lại hiệu quả cao cho khách hàng bởi sự kết hợp giữa kinh nghiệm của đội ngũ chuyên gia tư vấn thuế Việt Nam, đặc biệt am hiểu về pháp luật thuế tại Việt Nam cũng như luôn có mối quan hệ chặt chẽ với Tổng cục thuế, các cơ quan thuế tại địa phương, và các chuyên gia tư vấn thuế toàn cầu của DTT. Các chuyên gia tư vấn thuế của chúng tôi luôn trợ giúp các khách hàng lập kế hoạch và tính toán một cách hiệu quả các sắc thuế được áp dụng tại từng doanh nghiệp nhằm hỗ trợ cho mục đích kinh doanh của họ. Đồng thời còn giúp cho các khách hàng giảm thiểu những ảnh hưởng về thuế trong các giao dịch kinh doanh. Bên cạnh đó, công ty còn trợ giúp khách hàng trong việc khiếu nại thuế lên các cơ quan cấp cao của Chính Phủ. Kinh nghiệm tư vấn thuế của công ty được thể hiện thông qua cung cấp các dịch vụ: + Lập kế hoạch thuế. +Xây dựng cơ cấu kinh doanh có hiệu quả cho mục đích tính thuế +Thuế nhà thầu, thuế bản quyền. + Lập kế hoạch, tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp và lập tờ khai thác thuế GTGT, thuế thu nhập cá nhân cho người nước ngoài làm việc tại Việt Nam. + Các loại thuế khác. + Tổ chức hội thảo thuế và đào tạo các kiến thức về thuế. Dịch vụ tư vấn cho các khách hàng của công tyđược thể hiện thông qua việc thường xuyên cung cấp và cập nhật các văn bản, tài liệu về thuế cũng như kết hợp với các cơ quan thuế tổ chức các cuộc hội thảo về thuế. Hầu hết các nhà đầu tư nước ngoài vào Việt Nam đều cần được hướng dẫn về các thủ tục như thành lập, thuê văn phòng làm việc, tuyển dụng nhân viên, tìm kiếm các nhà tư vần, thành lập các mối quan hệ với các quan chức tại các cơ quan Chính Phủ. 1.4. Dịch vụ tư vấn kinh doanh,đầu tư: Với rất nhiều mối quan hệ đa dạng sẵn có, công ty có thể trợ giúp các khách hàng cung cấp các thông tin và tư vấn cho họ các vấn đề nêu trên. Cũng như vậy, công ty cũng có thể trợ giúp các khách hàng thành lập các mối quan hệ kinh doanh với các đối tượng khác nhau. Ngoài ra, công ty cũng cung cấp các dịch vụ, trợ giúp cho các doanh nghiệp nước ngoài tìm kiếm và đánh giá khả năng liên kết kinh doanh của các bên đối tác tiềm tàng tại Việt Nam. Những phương pháp thẩm định doanh nghiệp, tài sản, được áp dụng để thông qua đó các bên đối tác có thể xác định những vấn đề trọng yếu cần xem xét trước khi đưa ra một quyết định bán hoặc thoả thuận kinh doanh. Những phương pháp đánh giá thẩm định doanh nghiệp, tài sản, được áp dụng để thông qua đó các bên đối tác có thể xác định những vấn đề trọng yếu cần xem xét trước khi đưa ra một quyết định bán hoặc thoả thuận kinh doanh. Phạm vi các dịch vụ tư vấn kinh doanh và tư vấn đầu tư của công ty bao gồm, những không hạn chế trong các nội dung sau: + Lập hồ sơ dự án đầu tư + Thành lập các văn phòng đại diện hoặc chi nhánh. + Xây dựng luận chứng khả ti cho các ngành riêng biệt. + Phục hồi, tái cấu trúc doanh nghiệp. + Thành lập và hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ + Nghiên cứu thị trường và lập dự báo tình hình tài chính. + Tư vấn, trợ giúp doanh nghiệp trong việc cổ phần hoá và tham gia thị trường chứng khoán. + Đào tạo và tuyển dụng nhân lực. + Xây dựng cơ cấu tổ chức. 1.5. Dịch vụ đào tạo. Đội ngũ các chuyên gia đào tạo của Vaco bao gồm những chuyên gia giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực giảng dạy, nghiên cứu và thực hành kế toán, kiểm toán ở Việt Nam và các chuyên gia của DTT. Những chương trình đào tạo của công ty bao gồm kế toán, kiểm toán và quản trị kinh doanh đã đem lại những thông tin hữu ích cho các doanh nghiệp về nội dung các chuẩn mực kế toán, kiểm toán quốc tế, chế độ kế toán và chuẩn mực kiểm toán Việt Nam. Các thông tin này cũng bao gồm cả nội dung các chế độ, chính sách hiện hành tại Việt Nam được vận dụng cụ thể cho từng loại hình doanh nghiệp, từng ngành kinh doanh hoặc từng doanh nghiệp cụ thể. Nhằm trợ giúp cho các doanh nghiệp tổ chức và hoàn thiện hệ thống kiểm toán nội bộ, công ty cũng tổ chức các khoá đào tạo về kỹ thuật kiểm toán nội bộ nội dung đào tạo được xây dựng dựa trên các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, các chuẩn mực kiểm toán quốc tế được chấp nhận chung và kỹ thuật thực hành kiểm toán của DTT. Việc đào tạo và cung cấp, cập nhật thông tin cho các khách hàng còn được thực hiện thông qua các hội thảo chuyên đề do Vaco thường xuyên tổ chức. Quy trình hoạt động của công ty kiểm toán Việt Nam: Để thực hiện các cuộc kiểm toán cho các khách hàng, hiện nay Công ty đang sử dụng phần mềm kiểm toán AS/2 do Deloitte Touche Tomatsu chuyển giao. Đây là phần mềm kiểm toán hiện đại nhất thế giới. Quy trình của phần mềm kiểm toán AS/2 như sau: 1000: Lập kế hoạch kiểm toán. 2000: Báo cáo. 3000: Quản lý cuộc kiểm toán 4000: Hệ thống kiểm toán. 5000: Kiểm tra chi tiết- Tài sản 6000: Kiểm tra chi tiết- Công nợ 7000: Kiểm tra chi tiết- Vốn chủ sở hữu 8000: Kiểm tra chi tiết- Báo cáo lãi lỗ Trong mỗi phần sẽ được cụ thể hoá các bước công việc cần thực hiện nhằm giúp cho cuộc kiểm toán có những định hướng đúng đắn, tiết kiệm được thời gian và chi phí kiểm toán nhưng chất lượng kiểm toán vẫn cao và giữ được uy tín cho công ty. Kết quả hoạt động của công ty trong một số năm gần đây: Kể từ khi thành lập, hơn 10 năm qua, với sự nỗ lực không ngừng của tập thể cán bộ, nhân viên toàn công ty và của từng thành viên Ban Giám Đốc đã đưa công ty đạt được những thành tựu vượt bậc, đóng góp vào sự trưởng thành của các doanh nghiệp kế toán và kiểm toán Việt Nam. Hiện nay, vai trò và vị trí của công ty kiểm toán Việt Nam đã khẳng định trên cả nước. Với những thành tích đó Vaco đã được BTC ghi nhận và đề nghị. Chính phủ tặng thưởng Huân chương Lao động hạng 3 năm 2001 và Giám đốc-Bà Hà Thị Thu Thanh đã nhận giải thưởng Sao đỏ năm 2002 do Phó Thủ tướng Vũ Khoan trao tặng, tiếp đến là Chủ tịch UBMTTQVN Phạm Thế Duyệt trao tặng cúp DN Sao Đỏ- một giải rất cao quý và xứng đáng với nỗ lực phấn đấu không ngừng của từng cá nhân và tập thể Công ty. Vaco có đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp được đào tạo có hệ thống tại Hoa Kỳ, Anh, Bỉ, Ailen, Malaysia, Singapoer, HôngKông… với thời gian từ 1 đến 18 tháng và các khoá đào tạo trong nước, trong đó có một số lượng lớn các kiểm toán viên đã được cấp chứng chỉ kiểm toán viên Quốc gia(CPA) với sự trợ giúp của đội ngũ chuyên gia, cố vấn nước ngoài có trình độ, bằng cấp chuyên môn quốc tế. Với đội ngũ kiểm toán viên quốc gia nhiều nhất so với các công ty kiểm toán khác ở Việt Nam, bao gồm các kiểm toán xuất sắc nhất của ngành kiểm toán Việt Nam, dịch vụ kiểm toán là dịch vụ có chất lượng cao của Vaco. - Trình độ nhân viên + 45% số nhân viên đã được đào tạo, khảo sát về kế toán, kiểm toán ở nước ngoài. + 37% số nhân viên có trên 5 năm kinh nghiệm. + 12% số nhân viên có bằng thạc sỹ. + 21% số nhân viên có hai bằng đại học trở lên. + 60% số nhân viên sử dụng thành thạo ngoại ngữ trong công việc. + 95% số nhân viên có trình độ đại học trở lên và sử dụng thành thạo máy vi tính trong công việc Qua tính toán ta thấy tốc độ tăng nhân viên hàng bình quân hàng năm của công ty là 200%. Tốc độ này phát triển tương đối lớn và tương ứng với việc phát triển này thì số lượng và doanh thu của công ty. Kết luận Thực tiễn hội nhập quốc tế đã cho thấy đây là quá trình không chỉ đem lại những cơ hội, mà còn đặt ra những thách thức cho các doanh nghiệp kế toán- kiểm toán trong nước. Một mặt, mở cửa hội nhập sẽ tạo ra những cơ hội về khách hàng, đối tác nước ngoài và chuyển giao công nghệ thông qua việc thu hút đầu tư nước ngoài. Mặt khác, mở cửa hội nhập cũng đặt ra không ít thách thức mà trực tiếp là sự cạnh tranh quốc tế giữa các doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp trong khu vực và trên thế giới. Như vậy, với những truyền thống và kinh nghiệm đã có nghiệp vụ trọng tâm đặt ra cho công ty kiểm toán Việt Nam trong thời gian tới là phải luôn đi đầu trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế về lĩnh vực kế toán- kiểm toán của Việt Nam, với các định hướng lớn sau đây: Tiếp tục duy trì và mở rộng thị phần trong nước thông qua việc không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng địa bàn hoạt động, đa dạng hoá lĩnh vực, hình thức cung cấp dịch vụ và đối tác hợp tác quốc tế, cần nghiên cứu định hướng vươn ra thị trường các nước khác trong khu vực. Với thông tin và kinh nghiệm thu được trong qúa trình kinh doanh, cần củng cố và tăng cường vai trò tham mưu với Bộ tài chính và chính sách và chế độ kế toán- kiểm toán vừa phù hợp với đặc điểm của Việt Nam, vừa đáp ứng theo thông lệ và chuẩn mực quốc tế. Đẩy mạnh và nâng cao chất lượng đào tạo và rèn luyện cán bộ theo nguyên tắc vừa có trình độ chuyên môn tay nghề cao(ngày càng có nhiều kiểm toán viên đạt trình độ quốc tê) vừa có tinh thần trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp trong công việc. Tóm lại, với những thành tựu, kết quả đã đạt được trong thời gian qua và định hướng chiến lược kinh doanh trong thời tới, tập thể BGĐ và cán bộ, nhân viên cần tiếp tục phấn đấu, tăng cường sự cần đoàn kết nhất trí để đưa công ty kiểm toán Việt Nam (Vaco) phát triển và xứng đáng với vai trò tiên phong trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế được Bộ Tài Chính tin tưởng và giao phó.