Thị trường chứng khoán Việt Nam và một số vấn đề đang đặt ra để tiếp tục phát triển

LờI Mở ĐầU Trong thời đại ngày nay, cánh cửa đưa nước ta nói riêng và các nước trên thế giới nói chung thoát khỏi cảnh đói nghèo , lạc hậu dần trở thành những nước phát triển mạnh mẽ về lĩnh vực kinh tế thì không thể không kể tới vai trò và sự cần thiết của Thị Trường Chứng Khoán ,một lĩnh vực còn khá mới mẻ, bỡ ngỡ đối với các nhà kinh tế Việt Nam. Để có vốn đầu tư phát triển và cải tạo, xây dựng cơ sở hạ tầng của các doanh nghiệp, chính phủ thì TTCK đóng vai trò đắc lực đối với các hoạt động đó. TTCK là công cụ thu hút được nhiều nguồn tích luỹ và tạm thời nhàn rỗi cho công việc đầu tư phát triển tạo thêm vốn cho Chính Phủ và địa phương xây dựng cơ sở hạ tầng. TTCK là công cụ thu hút vốn đầu tư nước ngoài một cách đơn giản, nhanh chóng, thuận tiện nhất. TTCKlà công cụ thúc đẩy các doanh nghiệp phải kinh doanh có hiệu quả và kiềm chế, đẩy lùi lạm phát. . . Để phân tích và làm rõ vấn đề này em đã chọn đề tài : “ THị TRƯờNG CHứNG KHOáN VIệT NAM Và MộT Số VấN Đề ĐANG ĐặT RA Để TIếP TụC PHáT TRIểN ’’. Do điều kiện thời gian và trình độ còn hạn chế cũng như những kinh nghiệm thực tế còn ít nên bài viết của em không tránh khỏi những thiếu xót nhất định. Qua đây em rất mong nhận được sự góp ý, chỉ bảo của thầy cô giáo để bài viết của em được hoàn thiện hơn . Em xin chân thành cảm ơn ! NộI DUNG I. MộT VàI NéT CƠ BảN Về THị TRƯờNG CHứNG KHOáN : 1. Định nghĩa về Thị trường chứng khoán : Để hiểu rõ về TTCK thì trước hết ta phải lí giải “chứng khoán là gì ?”. Chứng khoán : là các loại giấy tờ có giá, chứng nhận sự góp vốn hay cho vay đối với chủ thể phát hành. Chứng khoán là một công cụ rất hữu hiệu trong nền kinh tế thị trường để tạo nên một lượng vốn tiền tệ khổng lồ tài trợ dài hạn cho các mục đích mở rộng sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp hay các dự án đầu tư, của Nhà nước và tư nhân. Cũng như các loại hàng hoá khác, chứng khoán là loại hàng hoá đặc biệt lưu thông trên thị trường riêng của nó : “Thị trường chứng khoán’’. Nền kinh tế thị trường chỉ phát triển đến mức độ hoàn thiện khi có một TTCK đúng tiêu chuẩn hoạt động hữu hiệu và ngược lại, chỉ có kinh tế thị trường thì TTCK mới được hình thành và phát huy hết tác dụng quan trọng của nó cho sự góp sức cho sự tăng trưởng kinh tế của một quốc gia. 2. Chức năng của Thị trường chứng khoán : Là một bộ phận quan trọng không thể thiếu của nền kinh tế thị trường, đỉnh cao của nền kinh tế thị trường, TTCK có những chức năng sau : _ Chấp nối tích luỹ với đầu tư : TTCKthu hút mọi nguồn tiết kiệm trong nước để chuyển giao cho các nhà đầu tư nhằm mở rộng sản xuất -kinh doanh,tăng việc làm, sản lượng do đó TTCK được xem như một cầu nối vô hình giữa người đầu tư để họ giao dịch với nhau,cung ứng vốn cho nhau dưới hình thức mua bán chứng khoán theo giá thoả thuận trên thị trường. _Điều hoà vốn đầu tư : Do tác động của qui luật cung cầu, TTCK tự động điều hoà các nguồn vốn trong nước từ nơi thừa đến nơi thiếu, tự động giải quyết mâu thuẫn giữa thừa và thiếu vốn đầu tư ở các ngành kinh tế, các địa phương và vùng, lãnh thổ. _Cung cấp thông tin kinh tế : Là nơi cung cấp kịp thời, vô tư và chính xác mọi nguồn thông tin cần thiết có liên quan đến việc mua bán chứng khoán một cách công khai cho mọi thành viên của thị trường nhằm bảo vệ quỳên lợi cho các nhà đầu tư để giúp họ tránh được những thông tin không chính xác. II. THựC TRạNG – VấN Đề ĐặT RA Để TIếP TụC PHáT TRIểN THị TRƯờNG CHứNG KHOáN VIệT NAM : Ngày nay, trong điều kiện một nước đang phát triển tham gia hội nhập quốc tế, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội hơn nếu có một nguồn vốn đầu tư vững chắc làm nền tảng cho sự phát triển, vì vậy sự cần thiết ra đời một thị trường chứng khoán ở Việt Nam là không thể thiếu. 1. TTCK- Thiết chế tài chính mới : ở Việt Nam TTCK ra đời và đi vào hoạt động tháng 7/2000 là một sự kiện đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình đổi mới kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời đó còn là một sáng tạo mới của đường lối xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghiã của đất nước ta. TTCK là một kênh huy động vốn trung và dài hạn quan trọng, phục vụ cho nhu cầu đầu tư phát triển nền kinh tế. Một thể chế tài chính bậc cao – rất nhạy cảm – vừa là cơ hội, vừa là thách thức đối với các doanh nghiệp, các nhà đầu tư và đòi hỏi các chủ thể này tự mình phải đổi mới và phát triển trong một hệ thống thể chế kinh tế và hệ thống pháp luật ngày càng hoàn chỉnh, đồng bộ bảo đảm lợi ích chính đáng của nhà đầu tư và an toàn cho phát triển kinh tế – xã hội. Sau 5 tháng hoạt động về cơ bản TTCK Việt Nam đã vận hành thông suốt, ổn định và lành mạnh, đã thực hiện thành công 66 phiên giao dịch của 5 loại cổ phiếu và 3 loại trái phiếu với tổng giá trị giao dịch 92,3 tỉ đồng, trong đó giao dịch cổ phiếu chiếm đại bộ phận 90 tỉ đồng. Trong những năm cuối thế kỉ xx, mặc dầu bối cảnh kinh tế quốc tế, khu vực và cả những khó khăn của nền kinh tế trong nước, TTCK Việt Nam đã ra đời và đang trong giai đoạn thử nghiệm thành công, khẳng định tư duy kinh tế mới, chủ trương mới của Đảng và Nhà nước ta. Những nét đặc trưng tiêu biểu của sự thành công, đó là : Một là : tạo lập 1 mô hình thiết chế TTCK thích hợp với điều kiện và trình độ phát triển của nền kinh tế nước ta, và tạo cơ hội theo chuẩn mực quốc tế để có điều kiện hội nhập TTCK sau này. Hai là : xây dựng một hệ thống văn bản pháp quy, từ khung pháp lí ban đầu... đến các quy tắc, quy trình giao dịch, thanh toán, quản lí TTCK trong bối cảnh Nhà nước đang sửa đổi,hoàn chỉnh thể chế kinh tế và cơ chế quản lí. Ba là : sự quan tâm của công chúng đến loại hình đầu tư chứng khoán ngày càng đông đảo – là dấu hiệu tốt về khả năng thu hút đầu tư chứng khoán, hứa hẹn tiềm năng phát triển TTCK trong tương lai. Hạn chế : Bên cạnh sự thành công của bước đầu thử nghiệm TTCK ở Việt Nam thì không tránh khỏi những hạn chế dó là những khuyết tật của TTCK : còn có nạn gian lận trong thông tin, ép giá chứng khoán, đầu cơ lũng đoạn, thao túng thị trường, mua bán nội gián, mua bán khống chứng khoán để kiếm chênh lệch giá, gây ra ảo tưởng tăng trưởng hay suy sụp của doanh nghiệp. 2. Pháp luật về Thị trường chứng khoán Việt Nam : Cũng như các thị trường yếu tố sản xuất khác TTCK là phạm trù còn rất mới mẻ. Do vậy cơ sở hình thành mảng pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán trong thị trường đặc thù này còn ở mức sơ khai, và nói chung còn rất manh múm. Thực trạng pháp luật hiện hành còn nhiều qui định chưa đầy đủ, rõ ràng hoặc còn bỏ ngỏ, nhưng đồng thời cũng có nhiều qui định mặc dù mới được ban hành, chưa qua kiểm nghiệm nhiều trên thực tế nhưng đã bộc lộ những hạn chế bất hợp lý. Một số vấn đề cụ thể như : Cơ chế và hình thức phát hành cổ phiếu. Cơ cấu các loại thị trường. Có thể đưa ra một số nhận xét về pháp luật chứng khoán và thị trường chứng khoán hiện nay ở nước ta như sau : Hệ thống các văn bản qui phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán hầu hết là các văn bản dưới luật, có giá trị pháp lí thấp. Các văn bản thiếu tính hệ thống, chắp vá, thiếu tính đồng bộ và còn mâu thuẫn trồng chéo giữa các qui định. Còn bỏ ngỏ nhiều vấn đề thuộc về TTCK và các quan hệ trong TTCK chưa được pháp luật qui định, điều chỉnh. Hầu hết các qui định được xây dựng trên cơ sở tham khảo, học tập kinh nghiệm luật pháp ở nước ngoài mà chưa qua kiểm nghiệm thực tiễn ở Việt Nam. III. MộT VàI GIảI PHáP CƠ BảN : Để có một thiết chế tài chính hoàn chỉnh : _ Nhiệm vụ trước mắt là hoàn chỉnh và nâng cao thiết chế tài chính mới – phát triển TTCK – trên cơ sở bám sát thực tiễn hoạt động của thị trường, nâng cao công bố thông tin, tăng cường công tác thanh tra, giám sát. . . nhằm tổ chức, quản lí, sử lí kịp thời các vấn đề phát sinh để đảm bảo cho hoạt động của thị trường thông suốt, công bằng, lành mạnh có hiệu quả - trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn đầu tư phát triển nền kinh tế trong giai đoạn phát triển mới. _ Triển khai các giải pháp một cách đồng bộ, có hiệu quả, điều quan trọng nhất là phát triển một bước TTCK thích hợp với điều kiện và đòi hỏi của nền kinh tế – một mắt xích quan trọng kết nối giữa vốn và đầu tư phát triển. _ Nâng cao năng lực và hiệu quả của tổ chức quản lí điều hành giám sát TTCK trong đó có : Tạo hàng hoá có chất lượng cho TTCK. Chấn chỉnh, củng cố, nâng cao hoạt động của các công ty chứng khoán, đào tạo và nâng cao trình độ nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ đang làm việc trong TTCK. Sửa đổi bổ sung và hoàn thiện các quy chế, quy tắc, quy trình hoạt động giao dịch và quản lí một cách đồng bộ của TTCK. 2. Giải pháp về pháp luật trên thị trường chứng khoán Việt Nam : - Giải quyết những mâu thuẫn, quy định trồng chéo trong luật về chứng khoán và TTCK. - Tổng kết, đánh giá kết quả thực thi pháp luật trên TTCK theo định kỳ. -Tham khảo kinh nghiệm xây dựng luật chứng khoán ở một số nước và áp dụng vào Việt Nam để nắm được ưu, khuyết điểm của nó. -Hoàn thiện hệ thống pháp lí phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của nền kinh tế Việt Nam. 3. ý kiến cá nhân : TTCK Việt Nam còn rất non trẻ, đang trong quá trình từng bước hoàn thiện vì vậy việc hoàn thiện thể chế tài chính mới này cùng với các luật về TTCK phải chăng có cần thiết ? Đó cũng chính là vấn đề đang đặt ra, theo em điều đó là hết sức cần thiết và cấp bách bởi vì muốn có một TTCK hoạt động có hiệu quả, góp phần tích cực vào đẩy mạnh, giúp cho nền kinh tế nước nhà đang trong giai đoạn phát triển thì trước hết ta phải có một thể chế chặt chẽ, bám sát thực tế, phù hợp điều kiện kinh tế đất nước và sau đó là hệ thống pháp luật để quản lí TTCK này thì mới có thể nhanh chóng phát triển, tránh được tụt hậu trên con đường hội nhập kinh tế quốc tế. KếT LUậN Qua tiểu luận này, do những hiểu biết và kinh nghiệm còn hạn chế, nhưng những vấn đề em đặt ra ở đây cũng là một trong vô vàn những vấn đề đang là những câu hỏi lớn đối với các nhà kinh tế, những người trực tiếp hoạt động trong TTCK – một thị trường đặc biệt và hết sức quan trọng đối với nền kinh tế của một quốc gia. TTCK một khái niệm còn khá mới mẻ ở nước ta nhưng đã rất quen thuộc với các nước phát triển trên thế giới. Bản thân em, một sinh viên kinh tế – tiểu luận này giúp em được hiểu thêm về hoạt động của một thị trường đặc biệt –TTCK và những vấn đề đang đặt ra để tiếp tục phát triển . Vậy, liệu TTCK Việt Nam có theo kịp thời đại hay không ? điều đó tuỳ thuộc vào sự quản lí tổ chức của những cán bộ hoạt động trong TTCK. Còn với em, em hứa sẽ quyết tâm học tập thật tốt để sau này có thể trở thành một doanh nhân có ích, góp phần xây dựng kinh tế Việt Nam ngày càng phát triển. TàI LIệU THAM KHảO Tạp chí chứng khoán Việt Nam – số 2 – tháng 2 – 2001. Lí thuyết Thị trường chứng khoán – Tác giả Nguyễn Thanh Tuyền – Hoàng Kim – Nguyễn Đăng Dờn . Tiền tệ ngân hàng- Thị trường tài chính – Tác giả Hoàng Kim. Mục lục Lời mở đầu 1 Nội dung 2 I. Một vài nét cơ bản về TTCK 2 1. Định nghĩa về TTCK 2 2. Chức năng của TTCK 2 II. Thực trạng - vấn đề đang đặt ra để tiếp tục phát triển TTCK Việt Nam 3 1. TTCK - Thiết chế tài chính mới 3 2. Pháp luật về TTCK Việt Nam 4 III. Một vài giải pháp cơ bản 5 1. Để có 1 thiết chế tài chính hoàn chỉnh 5 2. Giải pháp về pháp luật trên TTCK Việt Nam 6 3. ý kiến cá nhân 6 Kết luận 7 Tài liệu tham khảo 8