PHẦN MỞ ĐẦU
I.Tìm hiểu về thị trường tài chính và các công cụ của thị trường
Tài chính 2
1. Thị trường Tài chính 2
1.1 Chức năng của thị trường Tài chính 2
1.2 Phân loại thị trường Tài chính 2
2. Các công cụ tài chính 2
2.1 Các công cụ trên thị trường Tài chính 3
2.1.1 Công cụ chiết khấu 3
2.1.2 Công cụ lãi suất 4
II. Các nhân tố ảnh hưởng 5
1. Các yếu tố nội tại của công cụ tài chính 6
1.1 Độ rủi ro của các công cụ tài chính 7
1.2 Kỳ hạn của các công cụ tài chính 7
1.3 Khả năng chuyển đổi 9
1.4 Thuế thu nhập 10
2. Các yếu tố kinh tế chung 10
2.1 Các biến số vĩ mô 11
2.2 Tăng trưởng kinh tế và thất nghiệp 12
2.3 Tỷ giá hối đoái 13
2.4 Triển vọng và các lĩnh vực của nền kinh tế 13
2.5 Ngân sách chính phủ và thái độ với các biến số vĩ mô 15
2.6 Kinh tế thế giới và kinh tế khu vực 15
3. Các nhân tố kinh tế xã hội 16
4. Tình hình các công ty 18
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
22 trang |
Chia sẻ: huong.duong | Lượt xem: 1758 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Thị trường tài chính, các công cụ và nhân tố ảnh hưởng, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ường hợp các món vay của người tiêu dùng, cũng còn do những công ty tài chính cho vay.
II/ Các nhân tố ảnh hưởng:
Bình luận: Qua việc tìm hiểu ở trên đặc biệt là các đặc điểm của từng loại công cụ tài chính đã chịu ảnh hưởng của các nhân tố tự thân nó đã là chủ thể phát hành, mục đích phát hành, quy định của nhà nước áp dụng đối với từng loại công cụ... hay đó là những nhân tố hiện tại của công cụ tài chính. Và xét trong thời gian dài thì tại mỗi thời điểm thì lãi suất thực của công cụ tài chính sẽ khác nhau. Trong rất nhiều các nhân tố kinh tế, chính trị, xã hội ảnh hưởng nên xem xét dưới góc độ những nguyên nhân thay đổi, chúng có thể phân chia làm 4 nhóm nhân tố lớn: nhóm thứ nhất là các yếu tố nội tại kể trên, nhóm thứ hai là tác động của các nhân tố chính trị xã hội, và cuối cùng là tác động của công ty và tình hình tài chính công ty chủ thể quan trọng trong tạo ra hàng hóa cho thị trường tài chính. Việc phân chia này chỉ có tính chất tương đối bởi vì các yếu tố kinh tế, chính trị, xã hội có mối liên hệ chặt chẽ với nhau đó là mối quan hệ “đa cộng tuyến”. ở phần này em xin trình bày các nhân tố ảnh hưởng và các cơ chế ảnh hưởng đến lãi suất hay trả lời câu hỏi như thế nào?. Xét dưới góc độ cung cầu thì mọi nhân tố trên có thể quy về ảnh hưởng tới đường cầu trái khoán hay đại lượng quyết định đến lãi suất của các công cụ tài chính. Vậy các nhân tố ảnh hưởng đến D-S của trái khoán như thế nào?
1. Các yếu tố nội tại của công cụ tài chính:
1.1. Độ rủi ro của các công cụ tài chính:
i%
Db’
Db
i1
E2
E1
i2
Sb
0
Q
Q2
Q1
Trong cuộc sống hàng ngày có lẽ cũng rất ít người được ưa thích rủi ro mạo hiểm, trong thị trường tài chính cũng vậy các công cụ tài chính được quảng cáo tuy rầm rộ đến mấy thì công chúng cũng không hào hứng tham gia nếu nó chứa đựng nhiều yếu tố rủi ro ở bên trong. Do đó nó sẽ là hàng hóa không được mọi người ưa thích tức là cầu về công cụ đó giảm dẫn đến đường cầu về trái khoán sẽ dịch trái kết quả là làm tăng lãi suất
i : Lãi suất của trái khoán
Q: số lượng của trái khoán
Đường cầu trái khoán dịch chuyển
từ Db ->Db’ làm cho lãi suất tăng
từ i1 -_ i2
Với các chủ thể tham gia thị trường tài chính hay cũng giống như bất cứ chủ thể kinh doanh trên các thị trường khác, câu hỏi đặt ra là sau một thời gian nhất định số của cải rời khỏi tay họ có quay trở về với quy mô lớn hơn hay chi ít cũng còn nguyên vẹn giá trị hay không? Như vậy là họ có thể tìm kiếm được một đối tác có thể tin cậy được, có nguồn lực đủ mạnh để thanh toán khoản tiền đã chuyển cho anh ta trong việc phát hành các công cụ tài chính, chủ thể phát hành có vị trí quan trọng. Thông thường nhà nước được coi là đối tác làm ăn tin cậy nhất vì đó là người nắm pháp luật trong tay và có nguồn ngân sách khổng lồ. Nhưng có ai dám mua trái phiếu chính phủ Mêxicô sau khi nước này tuyên bố không trả các món nợ quốc tế trong cuộc khủng hoảng vào năm 1994. Dân chúng có dám bỏ tiền ngay cho chính chính phủ của tân tổng sau khi ông này lật đổ vị tổng thống cũ Môbutu của nước Zaie - quốc gia châu Phi liên tục xảy ra các cuộc nội chiến. Nhưng đây chỉ là những trường hợp hiếm khi xảy ra với các nước kinh tế vững mạnh, chính trị ổn định như Mỹ, Anh, Nhật Bản, Đức thống nhất... thì khả năng chính phủ không thanh toán các khoản nợ là không xảy ra.
Với từng công cụ tài chính cụ thể, coi là người phát hành có tính chất quyết định đến lãi suất, thông thường thì lãi suất của các công cụ tài chính do chính phủ phát hành sẽ thấp hơn các công cụ do công ty phát hành.
1.2. Kỳ hạn của các công cụ tài chính:
Theo trình bày ở trên thì thị trường hiện nay chủng loại các công cụ tài chính thật đa dạng. Xét về kỳ hạn thì các công cụ tài chính trên thị trường tiền tệ có kỳ hạn ngắn nhất chỉ trên dưới một năm, còn trên thị trường vốn thì kỳ hạn dài hơn.
Lãi suất hoàn vốn
Theo kỳ thanh toán
0
Kỳ hạn của công chúng có rất nhiều loại tùy theo từng đợt phát hành với trái phiếu công ty kỳ hạn thông thường là 5,10,20 năm hay thậm chí đến 30 hay 50 năm.
Trong thực tế lãi suất của các công cụ tài chính có kỳ hạn khác nhau thì mang lại lãi suất khác nhau và các công cụ ngắn hạn thường có lãi suất cao hơn các công cụ ngắn hạn như hình vẽ bên:
Nói tóm lại câu hỏi đặt ra ở phần này: nhân tố kỳ hạn ảnh hưởng tới lãi suất của công cụ tài chính như thế nào?
Đây là câu hỏi không dễ trả lời, đã có một số lý thuyết được đưa ra để giải thích vấn đề này. Các lý thuyết đưa ra thường gặp trở ngại: Nếu giải thích được đường cong lãi suất thì không giải thích được tại sao lãi suất các công cụ ngắn hạn thay đổi khi các công cụ dài hạn có xu hướng thay đổi theo.
Theo lý thuyết về “giả thuyết dự tính” đưa ra quan điểm: “lãi suất của một trái khoán dài hạn sẽ bằng trung bình của lãi suất ngắn hạn mà dân chúng dự tính trong thời gian tồn tại của trái khoán dài hạn đó”. Do vậy lý thuyết này đã thành công trong việc giải thích tại sao lãi suất các công cụ ngắn hạn, dài hạn lại thay đổi phụ thuộc lẫn nhau.
Theo “lý thuyết thị trường phân cách” đúng như thế gọi của nó cho rằng lãi suất xác định cho một công cụ nào đó được xác định bằng cung cầu với trái khoán kỳ hạn đó và không chịu tác dụng của những kỳ hạn đó, tức là những trái khoán không phải là những hàng hóa thay thế cho nhau. Lý thuyết này được bổ sung thêm một giả thiết nữa là người ta thường ưu tiên cho những khoản đầu tư ngắn hạn hơn, lý thuyết này đã thành công trong giải thích đường cong lãi suất thường dốc lên phía trên.
Lãi suất hoàn vốn
Hạn kỳ thanh toán
0
Lý thuyết môi trường ưu tiên đã khắc phục được nhược điểm của hai lý thuyết trên bằng cách cho rằng “lãi suất của một trái khoán dài hạn sẽ bằng trung bình của những lãi suất ngắn hạn được trông đợi xuất hiện trong thời gian tồn tại của trái khoán dài hạn đó cộng với mức bù hạn kỳ, mức bù này ứng với hạn kỳ trái khoán đó”.
Do đó chúng ta thấy rằng lý thuyết môi trường ưu tiên là tổng hợp của 2 lý thuyết trên và nó cũng đã đưa ra các giải thích tại sao trong thực tế các đường lãi suất lại có các chiều dốc khác nhau:
Cơ sở của việc giải thích dựa vào hai giả thiết: Dân chúng dự đoán rằng lãi xuất của các trái khoán ngắn hạn trong tương lai có trung bình thấp hơn mức lãi suất ngắn hạn hiện hành nhưng lại lớn hơn cả mức bù kỳ hạn. Do đó đường lãi suất có dạng như trên.
* Liên hệ ở Việt Nam
ở nước ta hiện nay mối liên hệ giữa kỳ hạn của một số công cụ tín dụng, cụ thể là lãi suất tiền gửi được công bố bởi ngân hàng Viêtcombank như sau:
Kỳ hạn Lãi suất
3 tháng 0,6%
6 tháng 0,65%
Không kỳ hạn 0,4%
Hiện nay kho bạc nhà nước ta cũng đang phát hành loại trái phiếu kho bạc nhà nước kỳ hạn 2 năm lãi suất 12%.
Như vậy là trái phiếu kho bạc nhà nước đã phát hành loại công cụ có kỳ hạn dài hơn và lãi suất cao hơn so với các chứng chỉ tiền gửi ở trên, điều này hoàn toàn phù hợp với lý thuyết đã phân tích ở trên. Nếu xem xét ngânhàng là người cho vay thì trước năm 1996, lãi suất cho vay giữa ngắn hạn và dài hạn hoàn toàn khác với lý thuyết trên, lãi suất cho vay dài hạn nhỏ hơn cho vay ngắn hạn. Tuy nhiên hiện nay đã được điều chỉnh lại, đây là chuyển biến tích cực khuyến khích các ngân hàng thương mại mạnh dạn hơn trong việc huy động vôn cho vay trong dài hạn.
ở Việt Nam thị trường tài chính chưa phát triển và ta cũng chưa có thị trường chứng khoán. Do đó trên thị trường tài chính thiếu vắng các công cụ tài chính trung và dài hạn. Với người dân Việt Nam hay cũng giống như người dân ở các nước khác trên thế giới thật khó mà kiên trì đợi đến 5 năm hay 10 năm để thu hồi khoản vốn cho vay. Có nghĩa rằng ở nước ta hiện nay thông thường thì lãi suất hoàn vốn đúng bằng mức lợi tức hay là người dân sẽ gửi nó trong suốt thời hạn. Mặt khác ở nước ta vừa thoát ra khỏi lạm phát thì lại phát hành các công cụ tài chính dài hạn chúng chưa có tính khả thi vì nhân dân còn nghi ngại lạm phát có thể hoành hành trở lại.
1.3. Khả năng chuyển đổi :
Tính linh động của một tài sản phản ánh khả năng và mức độ thuận tiện để chuyển tài sản đó thành tiền.
Với các công cụ tài chính lỏng của mỗi loại là khác nhau. Trên thị trường tài chính người ta dễ dàng. Khi quyết định mua một trái phiếu của chính phủ và băn khoăn khi quyết định mua một lô cổ phiếu của một công ty nào đó. Lý do là vì với trái phiếu chính phủ khoản lợi họ nhìn thấy rõ ràng hơn so với cổ phiếu bởi vì trong thương trường có sự giám chắc rằng năm nay công ty đó làm ai đó lãi hay không.
Tính lỏng của công cụ tài chính còn thể hiện ở chỗ thị trường của công cụ đó có lớn hay không? Hoạt động có nhộn nhịp hay không? Nếu có thì chúng ta dễ dàng bán công cụ trong tay người khác trên thị trường rộng lớn đó đang có nhu cầu cần loại công cụ này. Và với một nhà đầu tư, có những lúc họ cần chuyển một số công cụ mà họ nắm giữ sang tiền để lo liệu một công việc đang cần thiết mặc dầu trái khoán của họ đang sinh lợi.
Lãi suất
i%
Db’
Db
E2
E1
i1
Sb
i2
Số lượng trái khoán
Q2
Q1
0
Để xử lý những trường hợp như thế rõ ràng là các trái khoán trong tay họ phải có “tính lỏng” do vậy sẽ được ưa thích hơn.
Và cái giá phải trả cho sự ưa thích của họ là họ sẽ nhận được một lãi suất thấp hơn do đường cầu dịch sang phải do số người ưa thích tăng lên (như hình vẽ). Đường cầu dịch từ Db -> Db’ làm cho lãi suất giảm từ i1 ->i2
1.4. Thuế thu nhập:
Một yếu tố ra đời ngay khi công cụ tài chính được là nhà nước sẽ áp dụng một thuế suất thu nhập với nó. Thuế này quy định một tỷ lệ nhất định khoản thu nhập mà người sở hữu phải nộp cho nhà nước. Thuế suất áp dụng cho các loại công cụ khác nhau là không giống nhau tùy thuộc vào mục tiêu của nhà nước.
Rõ ràng đứng dưới góc độ này thì nhà nước giữ vai trò quan trọng trong các nhân tố ảnh hưởng. Nếu xem xét các yếu tố khác là như nhau thì quyết định mua công cụ nào chưa hẳn đã phụ thuộc vào lãi suất mà người sở hữu đó thu được. Chúng ta sẽ chọn loại công cụ này hàng năm đem lại cho ta 100$ tiền lãi nhưng ta phải nộp 30$ hay sẽ chọn 90$ với khoản nộp vào ngân sách 10$.
Kết quả là chính sách thuế của nhà nước trong một số trường hợp sẽ làm công chúng ưa thích hay tẩy chay một loại công cụ nào đó do vậy cầu sẽ tăng hay giảm làm cho lãi suất thay đổi.
* Sức hấp hẫn của các công cụ tài chính khác
Cũng giống như các loại hàng hóa khác cầu của một trái khoán nhất định sẽ phụ thuộc vào sức hấp dẫn của các loại trái khoán khác, tức là sẽ chịu ảnh hưởng của hàng hóa thay thế. Hiệu ứng của việc các cônt ty đổ bể sẽ chuyển nguồn vốn của công chúng vào việc mua sắm các trái khoán của chính phủ có độ tin cậy cao hơn.
Trong phân tích các nhân tố nội tại nếu xét chi tiết từng loại công cụ riêng biệt thì mỗi đặc điểm riêng của nó cũng gây ra mức lãi suất khác nhau. Nhất định là người mua trái phiếu của công ty có tài sản làm đảm bảo sẽ được nhận mức lãi suất thấp hơn loại không có tài sản đảm bảo, trái phiếu có khả năng chuyển đổi và trái phiếu thông thường của công ty sẽ nhận được lãi suất tương tự.
Có thể coi lãi suất do nhà nước công bố với các trái khoán của mình cũng là một loại hàng hóa thay thế.
Mặt khác thì nó cũng chịu ảnh hưởng của hàng hóa bổ sung. Trong một số trường hợp khi phát hành cổ phiếu, công ty sẽ khuyến khích người mua sách bán cho họ một chứng quyền đặt mua (Rights). Đó là một quyền ưu đãi mà công ty cho các cổ đông của mình được hưởng để mua cổ phiếu mới tỷ lệ thuận với số cổ phiếu mà họ đang nắm giữ. Khi phát hành họ sẽ được mua với giá ưu đãi. Rõ ràng là kỳ vọng thu được nhiều lợi tức hơn trong nghiệp vụ này của công chúng sẽ làm cho cầu của trái phiếu tăng lên và lãi suất sẽ giảm.
2. Các yếu tố kinh tế chung:
Hoạt động mua bán trao đổi các công cụ tài chính xét về bản chất thìnó hoạt động đáp ứng và điều hòa vốn cho nền kinh tế. Trong điều kiện nào thì nền kinh tế mới hấp thụ tốt được nguồn vốn, có nhà kinh doanh nào dám bỏ vốn ra trong thời kỳ nền kinh tế đang suy thoái, sản phẩm đang ế thừa trên thị trường. Nói tóm lại là hoạt động của thị trường tài chính phải phụ thuộc vào cả nhu cầu về vốn đầu tư và khả năng cung ứng. Vậy trong tổng thể nền kinh tế có những nhân tố nào ảnh hưởng tới lãi suất của các công cụ tài chính.
2.1. Các biến số vĩ mô:
Lạm phát là một khái niệm của kinh tế học chỉ sự tăng giá trung bình của hàng hóa theo thời gian. Khái niệm lạm phát thuần túy là trường hợp tất cả các giá cả của hàng hóa và các yếu tố sản xuất tăng theo cung f một tỷ lệ phần trăm. Tuy nhiên đây là trường hợp hiếm khi xảy ra.
Lạm phát là căn bệnh kinh niên của nền kinh tế xảy ra trầm trọng trong thời kỳ có khủng hoảng. Một ví dụ điển hình như lạm phát năm 1987 ở Braxin 230%, Mêxicô 130% trong lịch sử đã diễn ra siêu lạm phát ở Đức từ tháng giêng đến tháng 10 năm 1923 khi Đức thất bại trong cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất giá cả đã tăng 191.891,890 lần, con số khủng khiếp. Gần đây là Nam Tư đồng tiền mất giá đến mức trẻ em mang chúng ra dán diều làm đồ chơi. Hậu quả của lạm phát ai cũng thấy rõ, chính vì thế mà trong những năm 1980 tổng thống Reagan, bà Thatcher, thủ tướng H. Cohl và nhiều nhà lãnh đạo quốc gia khác đã gọi lạm phát là kẻ thù chung số 1, đẩy lùi lạm phát là ưu tiên hàng đầu.
Lạm phát và lãi suất là biến số luôn đi song hành với nhau. Thực tế ở Việt Nam đã chứng minh điều đó, vào cuối những năm 1980 khi lạm phát ở nước ta lên đến mức hai con số thì lãi suất được NHTW công bố lên đến 10% tháng. Vào thời điểm hiện nay thì lạm phát đã được đẩy lùi chỉ số lạm phát 9 tháng đầu năm 1997 là 2%.
Với một nhà đầu tư trên thị trường tài chính hay nói đúng hơn là người cho vay, người ta quan tâm đến lãi suất thực của các công cụ tài chính chứ không phải là các lãi suất được công bố, lãi suất thực là lãi suất đã tính đến yếu tố lạm phát và được xác định bởi:
r = 1- f i: lãi suất danh nghĩa
r: lãi suất thực
f: tỉ lệ lạm phát
Mặc dầu được mời chào với lãi suất hấp dẫn là 15% một năm nhưng không ai muốn mua công cụ tài chính đó nếu lãi suất hiện tại là 20% năm và có nguy cơ ngày càng tăng cao.
Từ phương trình trên để cho r >0 thì i>f. Do vậy để hấp dẫn khách hàng thì lãi suất danh nghĩa khi phát hành là một loại công cụ phải lớn hơn tỷ lệ lạm phát hiện hành.
Do vậy có thể khẳng định rằng trong các biến số vĩ mô thì lạm phát là nhân tố quan trọng hàng đầu ảnh hưởng đến lãi suất.
2.2. Tăng trưởng kinh tế và thất nghiệp:
Các nhà kinh tế tham dự cuộc hội thảo do ngân hàng châu á (ADB) tổ chức tại Manina (Philipin) tháng 10 năm 1997 đã đi đến kết luận là khủng hoảng tài chính tiền tệ ở Đông Nam á sẽ làm giảm tốc độ tăng trưởng kinh tế của các nước trong 3 năm hay cũng đồng thời dự báo với quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng tốc độ tăng trưởng kinh tế ở các nước Đông nam á sẽ chỉ đạt từ 3-4% trong 2 năm 1997 và 1998. Kết quả đã làm cho một ố dòng đầu tư dự định vào khu vực này đã đổi hướng sang Mỹ La tinh đang được coi là khu vực kinh tế mới nổi. Dự đoán này làm cho thị trường tài chính khu vực kém sôi động, giá cả các loại cổ phiếu, trái phiếu sụt giảm mặc dầu còn nhiều nguyên nhân khác.
Tăng trưởng kinh tế được hiểu là sự gia tăng quy mô của sản xuất và dịch vụ trong nền kinh tế.
Tốc độ tăng trưởng là mức tăng % hàng năm của biến số này. Như vậy tốc độ phản ánh diễn biến kinh tế của giai đoạn hiện tại và dự đoán sức khỏe của nền kinh tế trong tương lai. Nếu tốc độ tăng trưởng cao thì cơ hội thu lợi nhuận sẽ lớn các nhà đầu tư tin vào tương lai sáng sủa của nền kinh tế và mở rộng đầu tư nhu cầu về vốn sẽ lớn nâng lãi suất lên cao.
Câu hỏi đặt ra là tại sao trong thời gian qua từ 1991 đến nay ở Việt Nam tốc độ tăng trưởng kinh tế có xu hướng tăng lên đến 8-9% mà lãi suất không ngừng được điều chỉnh theo xu hướng giảm xuống. Câu hỏi này có thể được trả lời dưới nhiều góc độ trước hết là lạm phát phi mã được đẩy lùi, mặt khác là từ khi ngân hàng nước ta thực hiện chế độ ngân hàng hai cấp vào năm 1991 với chính sách mở của nền kinh tế xuất hiện một số chi nhánh ngân hàng nước ngoài làm cho thị trường tài chính nước ta bước đầu tiếp cận được với thị trường tài chính quốc tế làm lãi suất của ta gần với lãi suất quốc tế hơn (hiện nay khoảng 8,2%/năm).
Tăng trưởng kinh tế có liên quan chặt chẽ đến tỷ lệ thất nghiệp. Tỷ lệ thất nghiệp là số % số người thất nghiệp so với tổng số người trong lực lượng lao động. Người thất nghiệp được hiểu là người có khả năng và sẵn sàng làm việc ở một mức lương nhất định nhưng không kiếm đựơc việc làm. Khi thất nghiệp ở mức cao sản xuất sút kém tài nguyên không được sử dụng hết thu nhập dân cư giảm sút. Nạn thất nghiệp là vấn đề nan giải của mọi quốc gia có nền kinh tế thị trường. Một điều hiển nhiên là tỷ lệ thất nghiệp cao làm cho một số người thu nhập, có nhu cầu đầu tư vốn giảm xuống ảnh hưởng một phần tới cung về vốn hay về cầu trái khoán.
2.3. Tỷ giá hối đoái:
Tỷ giá hối đoái nếu hiểu theo nghĩa rộng là số đồng nội tệ cần thiết để mua một đồng ngoại tệ thì khi tỷ giá hối đoái tăng lên cao thì nhà đầu tư cảm thấy trái phiếu của họ ở các nước láng giềng giữ giá cao hơn và ngược lại khi tỷ giá hối đoái xuống thấp thì của cải của họ đầu tư vào các thị trường tài chính nước ngoài dường như bị mất giá trị. Do đó đây là một trong những cơ sở để xác định trái khoán của quốc gia này có hấp dẫn công chúng của quốc gia khác hay không là nguyên nhân dịch chuyển đường cầu trái khoán do đó ảnh hưởng tới lãi suất.
Tuy nhiên sự thay đổi quá lớn trong tỷ giá hối đoái cũng sẽ làm cho những nhà đầu tư nước ngoài cảm thấy yên tâm vì tỷ giá hối đoái sẽ ảnh hưởng tới cả nền kinh tế nơi mà họ đang có ý định mua trái khoán trên thị trường tài chính nước này. Sự sụt giảm giá trị đồng tiền ở hàng loạt các quốc gia Đông Nam á thời gian quâ đã khiến người ta lầm tưởng đến nền kinh tế địa ốc bong bóng xà phòng của Nhật Bản vào đầu những năm 80. Giờ đây các nhà đầu tư nước ngoài sẽ ngần ngại hơn khi bỏ tiền ra mua cổ phiếu, trái phiếu của các quốc gia Đông Nam á so với thời kỳ trước khủng hoảng tài chính tiền tệ.
ở Việt Nam khi ngân hàng nhà nước nới rộng biên độ giao động của VND so với USD từ 5% lên 10% gía thị trường chợ đen có lúc lên tới 13500 VND/USD khiến cho các doanh nghiệp ở ta lúng túng không biết nên vay bằng VND hay USD. Rõ ràng là tỷ giá hối đoái đã ảnh hưởng lớn đến quyết định vay ở đâu, các ngân hàng quốc doanh hay các ngân hàng nước ngoài.
2.4. Triển vọng và các lĩnh vực của nền kinh tế:
Trong thực tế khó có quốc gia nào liên tục giữ vững tốc độ tăng trưởng một cách đều đặn vì có một nhân tố mang tính qui luật được các nhà kinh tế học gọi là chu kỳ kinh doanh (The bussiness cycb). Chu kỳ kinh doanh được biểu diễn trên đồ thị sau:
C
A
0
B
Tốc độ tăng trưởng
Thời gian
Trong đó đỉnh của đường cong đánh dấu một sự phát triển phồn thịnh của nền kinh tế còn đáy của đường cong đánh dấu một giai đoạn suy thoái thường gắn với một cuộc khủng hoảng kinh tế.
Nền kinh tế thế giới đã chứng kiến nhiều cuộc khủng hoảng :1918 - 1921; 1929 - 1933; 1970 - 1971; 1971 - 1982.
Trong đó cuộc khủng hoảng 1l929 - 1933 trong các nước tư bản có lẽ là cuộc khủng hoảng qui mô và có sức tàn phá ghê gớm nhất đẩy nền kinh tế các nước tụt hậu đến 10 năm. Vậy chu kỳ kinh tế ảnh hưởng tới lãi suất của các công cụ tài chính như thế nào? Khi nền kinh tế được dự đoán là thịnh vượng của sản xuất hàng hoá và dịch vụ gia tăng, có thể là đang trong giai đoạn đi từ điểm B đến điểm C trong đồ thị - nhu cầu vay vốn cho sản xuất kinh doanh tăng và cũng tăng cầu về mặt hàng này.
B
A
i%
i2
i1
Q2
Q1
D2
D1
Thị trường trở nên sôi động "trăm người bán, vạn người mua" và thông thường thì lãi suất sẽ tăng lên như đồ thị bên ở Việt Nam, mặc dù đời sống nhân dân ta còn chưa cao nhưng ta có truyền thống là tiết kiệm,đặc biệt là từ khi nước ta thực hiện chuyển nền kinh tế sang hoạt động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa nền kinh tế đã khấm khá lên rõ rệt tạo điều kiện tăng khả năng tích luỹ lòng nhân dân. Tỷ lệ tích luỹ ở nước ta năm 1996 là 27,4% và người ta chợ đoán rằng còn có khoảng 20 ngàn tỷ VND nhàn rỗi chưa được huy động và khoảng 1 tỷUSD đang troi nổi trong dân cư. làm sao để nguồn vốn này phát huy tác dụng, các công cụ tài chính của ta đã thực sự hấp dẫn chưa?
Tuy nhiên không phải cũng không hay quy thoái của nền kinh tế đều diễn riễn ra đồng đều trong tất cả các lĩnh vực kinh tế hay trong điều kiện bình thường thì cũng có ngành kinh doanh phát đạt cơ ngành lại chật vật với những khó khăn. Do đó với một nhà đầu tư họ còn phải lựa chọn đưa của cải đến ngành nào, lĩnh vực nào có lợi nhuận cao nhất. Như vậy lãi suất trái khoán lại còn chịu ảnh hưởng của các hoạt động riêng biệt. Có một thực tế là bất chấp sự khủng hoảng trì trệ của một số ngành khác, ngành công nghệ thông tin đang phát triển một cách nhanh chóng và đã đưa Bill - Gate ông chủ của công ty Microsoft lên vị trí giàu nhất thế giới với tài sản 42 tỷ USD theo đánh giá của Fortune (10 - 1997)
2.5. Ngân sách chính phủ và thái độ với các biến số vĩ mô:
Năm điều kiện để gia nhập liên minh tiền tệ châu Âu là thiếu hụt ngân sách nhỏ hơn 3% GDP, tổng nợ chính phủ ít hơn 60% GDP, lạm phát dưới 2,72%, lãi suất dài hạn dưới 8,23%/năm và đã tham gia cơ chế tỷ giá ngoại hối, trong đó điều kiện thâm hụt ngân sách không quá 8% là điều kiện khó khăn đối với nhiều nước đây là số lớn khi chúng ta biết rằng GDP của liên minh này khoảng trên 4 ngàn tỷ USD, và năm 1997 có thể sẽ là năm đầu tiên thâm hụt ngân sách của chính phủ Hoa kỳ giảm xuống dưới 100 tỷ USD. Thâm hụt ngân sách có thể được bù đắp từ nhiều nguồn song chủ yếu là phát hành tín phiếu kho bạc hay trong dài hạn bằng phát hành trái phiếu chính phủ. Chắc hẳn đây là thị trường qui mô to lớn và có sức hấp dẫn cao vì chủ thể phát hành có uy tín bậc nhất sẽ cạnh tranh gay gắt với các công cụ khác trên thị trường tài chính. Như vậy chính phủ cũng là một người bán trên thị trường tài chính, một chủ thể đặc biệt và khổng lồ góp phần quyết định lượng cung trái khoán trên thị trường. Khi chính phủ cần thiết phải có một khoản tiền phục vụ cho nhu cầu nào đó thì chính phủ sẽ phát hành tín phiếu muốn cho công cuộc huy động được nhanh chóng ngoài uy tín của mình chính phủ sẽ nâng lãi suất của mình tới một mức hấp dẫn để bán hết số hàng hoá của mình trên thị trường. Dân chúng sẽ đổ xô đi mua loại tín phiếu này và kết quả là các công ty cũng phải nâng lãi suất trái phiếu của mình lên nếu không dân chúng sẽ giành hết phần ưu ái cho chính phủ, do đó nhân tố ngân sách chính phủ có lúc cũng sẽ quyết định lãi suất trên thị trường tài chính trên phạm vi quốc gia đó.
Mặt khác dân chúng cũng quan tâm đến thái độ của chính phủ trong việc giải quyết điều chỉnh các biến số vĩ mô như tỷ lệ lạm phát hay tỉ giá hối đoái. Chính phủ kiên quyết kìm giữ tỉ lệ lạm phát hay cho tỉ lệ này nhích lên một chút ít để kích thích các nhà sản xuất ở trong nước, chủ trương của chính phủ là ổn định tỷ giá hối đoái trong thời gian tới hay là muốn thay đổi để kích thích xuất khẩu hay hạn chế nhập khẩu. Vì vậy các mục tiêu của chính phủ cũng sẽ ảnh hưởng tới các biến số vĩ mô và ảnh hưởng tới lãi suất của các công cụ tài chính theo cơ chế như trên.
2.6. Kinh tế thế giới và kinh tế khu vực:
Theo các nhà phân tích do xu hướng hội nhập của các nền kinh tế trên thế giới nên cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ ở Đông Nam á lan rộng sẽ ảnh hưởng tới tất cả các thị trường và dẫn đến suy thoái kinh tế trên thế giới. Chúng ta biết rằng kim ngạch xuất khẩu của Mỹ với các nước Châu á chiếm tới 30% tổng kim ngạch, sau cuộc khủng hoảng cơ hội kiếm tiền ở các nước này không dễ dàng như trước nữa dân chúng còn muốn xài hàng đắt tiền của Mỹ nữa hay không? Nhật Bản chiếm 80% thị phần ô tô ở Châu á khi các nước này không còn đủ khả năng mua sắm xe Nhật ồ ạt như trước thì kinh tế Nhật có bị ảnh hưởng hay không? và Nhật Bản, dân tộc do vay lớn nhất trên thế giới có ý định giúp các chi nhánh ngân hàng của họ ở Đông Nam á hoạt động vững vàng hơn sau cuộc khủng hoảng bằng cách các công ty đa quốc gia của Nhật bản thu hồi vốn trên khắp thị trường tài chính trên thế giới thì tình hình sẽ ra sao?
Tấm gương thị trường tài chính sẽ phản ánh toàn bộ những biến động trong nước bức tranh kinh tế thế giới. Với những nhà kinh doanh chuyên nghiệp trên thị trường tài chính hoạt động của họ trên tầm cỡ quốc tế thì những thông tin ở phạm vi này sẽ là những dữ liệu quí giá trong quyết định đầu tư mua bán các công cụ tài chính trên thị trường. Các nhà đầu tư sẽ phản ánh gì khi ngày 24 - 11 - 1997 vừa qua công ty buôn bán chứng khoán lớn thứ tư của Nhật bản tuyên bố phá sản với khoản nợ không có khả năng thanh toán 25 tỉ sau tròn 1 năm hoạt động. Rõ ràng là phân tích của họ là có lý khi thực tế diễn ra là các thị trường chứng khoán và tiền tệ Châu á và thế giới đã sụt giá đáng kể: Trang phiên dịch ngày 24 - 11 chỉ số Dow - Jone trên thị trường chứng khoán New york giảm 1,4%, chỉ số ở thị trường Fran furt (Đức) giảm 3%, Hồng Kông giảm 2,04%. Và đúng như dự kiến, ngày 25 - 11 trong phiên giao dịch đầu tiên chỉ số chứng khoán trung bình Nikkei của thị trường Tokyo đã giảm 5,1% nghĩa là giảm 854,05điểm so với phiên trước còn 13867,53 điểm.
Như vậy các nền kinh tế trên thế giới có một mối gắn bó hữu cơ với nhau, và khi một sự kiệndiễn ra rất dễ gây ra phản ứng dây truyền, lãi suất của các cô
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- L0668.doc