Thực trạng, hiệu quả hoạt động môi giới chứng khoán tại công ty TNHH chứng khoán ngân hang công thương Việt Nam

Ët chÊt víi nh÷ng trang thiÕt bÞ t­¬ng ®èi hiÖn ®¹i nh­ hÖ thèng m¸y vi tÝnh, m¸y chiÕu, b¶ng ®iÖn tö…Tuy nhiªn, víi nguån kinh phÝ cßn h¹n hÑp, trong khi ®ã c«ng nghÖ tin häc l¹i thay ®æi nhanh chãng ®iÒu nµy còng g©y nªn ¸p lùc lín ®èi víi c«ng ty. H¬n n÷a, c«ng ty ch­a cã c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ tin häc vµ cßn thiÕu c¸n bé cã n¨ng lùc øng dông tin häc, v× vËy mµ ho¹t ®éng cung cÊp th«ng tin cña c«ng ty cßn kÐm hiÖu qu¶. §©y lµ ®iÓm bÊt cËp ®¸ng lo ng¹i cña c«ng ty tr­íc nh÷ng yªu cÇu vÒ t×nh h×nh nhiÖm vô s¾p tíi. ThiÕu nguån nh©n lùc cã kü n¨ng. Cã thÓ nãi, con ng­êi lµ yÕu tè quan träng nhÊt vµ cã vai trß quyÕt ®Þnh ®Õn thµnh c«ng cña mét c«ng ty. C¸c CTCK lµ nh÷ng c«ng ty ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh – tiÒn tÖ víi nh÷ng s¶n phÈm hang ho¸ cao cÊp cña thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i cã mét ®éi ngò nh©n viªn dÇy d¹n kinh nghiÖm vµ tinh th«ng nghiÖp vô. §éi ngò nh©n viªn cña CTCK cÇn ph¶i ®­îc ®¶m b¶o võa lµ s¶n phÈm cña mét nÒn ®µo t¹o chÝnh quy, cã bÒ dÇy n¨m th¸ng ®ång thêi lµ s¶n phÈm cña mét m«i tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn ®Õn mét ®é chÝn muåi nhÊt ®Þnh míi ®¶m b¶o cho viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý vµ thùc hiÖn nghiÖp vô cña c«ng ty cã kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Tuy nhiªn, trong thêi gian võa qua CTCK C«ng th­¬ng cßn thiÕu mét ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý vµ c¸n bé nghiÖp vô cã kinh nghiÖm kinh doanh th­¬ng tr­êng. Mét sè nghiÖp vô cña c«ng ty cßn thiÕu c¸n bé chñ chèt nh­ nghiÖp vô t­ vÊn, ph©n tÝch, tù doanh, qu¶n lý danh môc ®Çu t­. V× vËy, trong thêi gian tíi vÊn ®Ò ®µo t¹o kinh nghiÖm chuyªn m«n còng nh­ kü n¨ng nghiÖp vô cho ®éi ngò nh©n viªn võa lµ mét viÖc lµm tÊt yÕu võa lµ mét th¸ch thøc lín lao ®èi víi c«ng ty. Doanh thu kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ. Nh×n l¹i qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trong h¬n hai n¨m qua, c¸c phiªn giao dÞch hÇu nh­ chØ vµo kho¶ng 3 – 5 tû VND, trong giai ®o¹n hiÖn nay gi¸ trÞ giao dÞch cña c¸c phiªn chØ ®¹t xÊp xØ 2 tû ®ång víi møc phÝ dao ®éng tõ 0.4 – 0.5% th× doanh thu MG cña toµn thÞ tr­êng ®¹t kho¶ng 6 – 10 triÖu ®ång/phiªn. Gi¶ sö chia ®Òu cho c¸c c«ng ty th× mçi c«ng ty thu kho¶ng 1 triÖu/phiªn trong khi mçi phiªn giao dÞch c«ng ty ph¶i chi Ýt nhÊt lµ 1 triÖu tiÒn ®iÖn tho¹i, thªm vµo ®ã lµ c¸c chi phÝ kh¸c nh­ tiÒn l­¬ng, tiÒn thuª sµn, tiÒn mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh… Nh­ vËy, thùc tÕ thêi gian ®Çu, c¸c CTCK ®Òu bÞ lç, cho ®Õn quý2, quý 3 n¨m 2001 khèi l­îng giao dÞch cã t¨ng, c¸c c«ng ty míi hoµ hoÆc cã thu chót Ýt. §Õn giai ®o¹n hiÖn nay gi¸ trÞ giao dÞch mçi phiªn l¹i rÊt thÊp, c¸c c«ng ty tiÕp tôc r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n bëi v× nguån thu chñ yÕu cña c«ng ty lµ dùa vµo nghiÖp vô MGCK. 2.2.2.2. Nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n. Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n võa nªu, CTCK C«ng th­¬ng còng cã nh÷ng thuËn lîi quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, ®ã lµ: - Nh×n chung, trong hai n¨m võa qua t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi ®Êt n­íc lµ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña TTCK. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP cña nÒn kinh tÕ vÉn ®­îc duy tr× t­¬ng ®èi æn ®Þnh, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc (2001 ®¹t 6,8%; 2002 ®¹t 7,04%) vµ ®­îc xÕp vµo nhãm ba n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt thÕ giíi ®ã lµ Hµn Quèc – 7% vµ Trung Quèc – 8%. C¸c chØ sè kinh tÕ vÜ m« nh­ l¹m ph¸t, tû gi¸ hèi ®o¸i, c¸n c©n thanh to¸n, béi chi ng©n s¸ch, tû träng ®Çu t­/GDP, møc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi… tiÕp tôc ®¹t nh­ dù kiÕn. Khi GDP t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, chØ sè TTCK còng t¨ng tr­ëng æn ®Þnh theo. §iÒu nµy sÏ t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn cho c¸c c¸ nh©n trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. H¬n n÷a, triÓn väng t¨ng tr­ëng GDP trong nh÷ng n¨m tíi lµ ch¾c ch¾n do ViÖt Nam lµ n­íc sèng hoµ b×nh, cã dÇu löa xuÊt khÈu vµ cã l­¬ng thùc thùc phÈm. - Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc diÔn ra m¹nh mÏ trong c¸c n¨m võa qua. TÝnh ®Õn nay ®· cã kho¶ng 965 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ ®Òu cã t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh t­¬ng ®èi kh¶ quan, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng gia t¨ng, viÖc lµm ®­îc b¶o ®¶m, lîi nhuËn cao. TiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ vÉn tiÕp tôc ®­îc quan t©m thóc ®Èy tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph­¬ng vµ ë c¸c bé ngµnh. ViÖc c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh hiÖu qu¶ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c¸c CTCK còng nh­ TTCK v× ®©y lµ c¸c chñ thÓ quan träng cung cÊp hµng ho¸ cho thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, ®Ó thu hót, khuyÕn khÝch ®­îc c¸c doanh nghiÖp nµy tham gia niªm yÕt trªn TTCK lµ c«ng viÖc mµ c¸c CTCK hiÖn nay ®ang hÕt søc quan t©m. - TTCK non trÎ ®· t¹o ra nh÷ng b­íc tËp d­ît ban ®Çu cho c¸c CTCK. NhËn thøc cña c«ng chóng ®Çu t­ ®èi víi TTCK ®ang dÇn cã sù thay ®æi. Nh÷ng c¶i thiÖn quan träng trong khu«n khæ ph¸p lý trong n­íc vµ trong quan hÖ ®èi ngo¹i ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho m«i tr­êng kinh doanh cã thªm xung lùc míi ®Æc biÖt lµ khu vùc t­ nh©n. - TTCK ViÖt Nam ra ®êi khi TTCK trªn thÕ giíi ®ñ ph¸t triÓn m¹nh, ®Æc biÖt lµ TTCK cña mét sè n­íc nh­ Mü, Anh, NhËt, Hång K«ng, Th¸i Lan, Hµn Quèc, Singapo. Víi mét b­íc ®i tr­íc cña c¸c n­íc vÒ sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn TTCK ®· t¹o thuËn lîi cho n­íc ta. Chóng ta cã thÓ häc hái ®­îc kinh nghiÖm, ph¸t huy ®­îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong lÜnh vùc CK phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. - CTCK C«ng th­¬ng cßn cã mét thÕ m¹nh kh¸c, t¹o ­u thÕ cho m×nh khi b¾t ®Çu tham gia ho¹t ®éng. §ã lµ c«ng ty ®­îc ®Çu t­ 100% vèn tõ Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam. CTCK C«ng th­¬ng ra ®êi còng ®­îc thõa h­ëng bÒ dÇy cña ng©n hµng mÑ víi m¹ng l­íi c¸c chi nh¸nh réng kh¾p trªn c¸c tØnh, thµnh phè lín trong c¶ n­íc, cã quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ ®ang tµi trî cho nhiÒu dù ¸n lín. Thùc tr¹ng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n t¹i c«ng ty chøng kho¸n Ng©n hµng C«ng th­¬ng Sù cÇn thiÕt h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n. Còng gièng nh­ tÊt c¶ c¸c CTCK kh¸c, CTCK C«ng th­¬ng ra ®êi nh»m môc ®Ých ho¹t ®éng kinh doanh thu lîi nhuËn th«ng qua c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña UBCKNN bao gåm: m«i giíi, t­ vÊn, tù doanh, qu¶n lý danh môc ®Çu t­, b¶o l·nh, thanh to¸n bï trõ vµ l­u ký CK trong ®ã ho¹t ®éng MG lu«n ®­îc c«ng ty chó träng ngay tõ khi c«ng ty míi ®i vµo ho¹t ®éng cho ®Õn ngµy nay. Së dÜ nghiÖp vô nµy ®­îc c«ng ty ®¸nh gi¸ cao lµ v× nã Ýt rñi ro, vèn ph¸p ®Þnh kh«ng cao, ho¹t ®éng l¹i cã hiÖu qu¶. Trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña c«ng ty th× nghiÖp vô MGCK lu«n ®em l¹i cho c«ng ty nguån thu nhËp lín nhÊt. V× vËy, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô MGCK lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c«ng ty. H¬n n÷a, b¶n chÊt cña TTCK lµ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c trung gian trong ®ã nhµ MGCK lµ nh÷ng ng­êi th­êng xuyªn xuÊt hiÖn trªn Sµn. Hä lµ ng­êi trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng, lµm cho cung vµ cÇu gÆp nhau vµ qu¸ tr×nh mua b¸n ®­îc diÔn ra nhanh chãng, thuËn lîi vµ tiÕt kiÖm. Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña CTCK lµ thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng, t¹o niÒm tin trong hä còng nh­ g©y dùng ®­îc h×nh ¶nh tèt ®Ñp cña c«ng ty trong lßng c«ng chóng ®Çu t­ v× ®©y ®­îc coi lµ ®èi t­îng quan träng cã tiÒm n¨ng to lín vÒ vèn ®Çu t­ vµ ®­îc coi lµ nguån cung cÊp vèn chñ yÕu cho TTCK. Muèn thu hót ®­îc lùc l­îng nµy tham gia vµo thÞ tr­êng cÇn ph¶i n©ng cao hiÓu biÕt cho hä, quan träng h¬n lµ ph¶i t¹o lßng tin cña hä vµo thÞ tr­êng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, kh«ng ai kh¸c mµ chÝnh lµ nhê vµo mét phÇn rÊt lín c«ng søc cña c¸c nhµ MGCK. Trong ®iÒu kiÖn TTCK cßn rÊt non trÎ nh­ hiÖn nay th× lßng tin cña c«ng chóng ®Çu t­ lµ yÕu tè rÊt quan träng, quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña TTCK. Mét khi lßng tin cña c«ng chóng ®Çu t­ bÞ ®æ vì th× viÖc kÐo hä trë l¹i víi thÞ tr­êng lµ hÕt søc khã kh¨n. V× thÕ, ngay tõ ®Çu, CTCK víi chøc n¨ng MG ph¶i cã kû c­¬ng nghiªm minh, nh©n viªn cña c«ng ty, ®Æc biÖt lµ c¸c ®¹i diÖn MG, ph¶i ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ vÒ tri thøc, kü n¨ng hµnh nghÒ vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. NÕu kh«ng kiªn ®Þnh víi viÖc x©y dùng nh÷ng tiªu chÝ nµy th× sÏ kh«ng thÓ xo¸ bá ®­îc Ên t­îng xÊu vÒ c¸i gäi lµ “nghÒ chØ trá” ®· tõng h»n s©u trong x· héi, kh«ng thÓ t¹o dùng mét khu«n mÆt cña mét ng­êi MG tµi chÝnh trung thùc, giái nghÒ vµ tËn tuþ víi kh¸ch hang vµ v× thÕ kh«ng thÓ x©y dùng thµnh c«ng TTCK. Trong t­¬ng lai kh«ng xa, khi TTCK ®· b­íc qua thêi kú s¬ khai vµ ®i vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn, s¶n phÈm dÞch vô dåi dµo vÒ sè l­îng, ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i, tinh tÕ vµ nh¹y c¶m trong vËn hµnh chøc n¨ng th× ®ßi hái viÖc cung cÊp cho nhµ ®Çu t­ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, nh÷ng ý t­ëng ®Çu t­, nh÷ng lêi khuyªn mang tÝnh thêi ®iÓm hay mang tÝnh chiÕn l­îc vµ gióp cho nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c giao dÞch theo c¸ch cã lîi nhÊt lµ môc ®Ých ho¹t ®éng cña c«ng ty. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, viÖc thóc ®¶y ho¹t ®éng MGCK ph¸t triÓn mang tÝnh chuyªn nghiÖp cao lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c«ng ty ngay c¶ trong thêi ®iÓm hiÖn nay. Víi nh÷ng lý do trªn ®©y, cã thÓ thÊy MGCK lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng ®èi víi mét CTCK. §©y kh«ng chØ lµ mét kh©u b¾t buéc ph¶i cã trong qu¸ tr×nh giao dÞch mµ cßn lµ mét nguån chØ dÉn, t­ vÊn, ch¨m sãc rÊt h÷u Ých ®èi víi ng­êi ®Çu t­. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng nh­ vËy nªn tÊt c¶ c¸c CTCK ViÖt Nam ngay tõ khi thµnh lËp ®Òu thùc hiÖn nghiÖp vô nµy vµ coi ®©y lµ nghiÖp vô chñ lùc trong c¹nh tranh gi÷a c¸c CTCK. V× vËy viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô MGCK t¹i c¸c CTCK lµ rÊt cÇn thiÕt trong ®ã CTCK C«ng th­¬ng kh«ng ph¶i lµ tr­êng hîp ngo¹i lÖ. C¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n. Cho ®Õn nay, UBCKNN còng ch­a ®­a ra mét v¨n b¶n ph¸p lý nµo ®iÒu chØnh riªng ho¹t ®éng MGCK. Do hÖ thèng ph¸p lý vÒ CK vµ TTCK ViÖt Nam cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a cã mét bé luËt cô thÓ vÒ CK vµ TTCK mµ chØ ®ang n»m qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh, söa ®æi, bæ sung theo tõng giai ®o¹n ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng. VÊn ®Ò nµy còng g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n ®èi víi c¸c CTCK ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng nghiÖp vô dÔ g©y ra nh÷ng tranh chÊp vµ xung ®ét vÒ lîi Ých nh­ nghiÖp vô MGCK. Dï ch­a cã quy chÕ riªng vÒ ho¹t ®éng MGCK nh­ng c¸c CTCK thùc hiÖn nghiÖp vô nµy còng chÞu sù ®iÒu chØnh chung theo c¸c quy ®Þnh, quy chÕ, nghÞ ®Þnh mµ UBCKNN ®· ban hµnh nh­: NghÞ ®Þnh 48/1998/N§- CP ngµy 11/07/1998 cña ChÝnh phñ vÒ CK vµ TTCK. Quy chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña CTCK (ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 04/1998/Q§- UBCK3 ngµy 13/10/1998 cña Chñ tÞch UBCKNN) Quy chÕ thµnh viªn, niªm yÕt, c«ng bè th«ng tin vµ giao dÞch CK (ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh s«­ 04/1999/Q§- UBCK1 ngµy 27/03/1999 cña Chñ tÞch UBCKNN). QuyÕt ®Þnh sè 42/2000/QQ§- UBCK1 ngµy 12/06/2000 cña Chñ tÞch UBCKNN vÒ viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu trong Quy chÕ thµnh viªn, niªm yÕt, c«ng bè th«ng tin vµ giao dÞch CK ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 04/1999/Q§- UBCK1 ngµy 27/03/1999 cña Chñ tÞch UBCKNN. Th«ng t­ sè 01/2000/TT- UBCK1 ngµy 17/04/2000 cña UBCKNN h­íng dÉn t¹m thêi chÕ ®é thu phÝ ®èi víi kh¸ch hµng cña c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô CK. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n. Trong mçi lÜnh vùc c«ng viÖc cô thÓ, c¸n bé nh©n viªn ®Òu ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng nguyªn t¾c ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh. Qua ®ã, sÏ ®¸nh gi¸ ®­îc c¶ vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ ®¹o ®øc cña mét nh©n viªn hµnh nghÒ. §èi víi lÜnh vùc CK, dï cßn hÕt søc míi mÎ tuy nhiªn, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c CTCK ®¹t hiÖu qu¶ th× tÊt c¶ c¸c nh©n viªn CK ®Òu ph¶i tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh. Môc ®Ých cña c¸c nguyªn t¾c nµy lµ nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®¶m b¶o r»ng nh©n viªn tiÕn hµnh giao dÞch CK cña m×nh theo c¸ch thøc hîp lý nh»m gãp phÇn duy tr× mét thÞ tr­êng c«ng b»ng vµ cã trËt tù. C¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña nghiÖp vô MGCK bao gåm: Giao dÞch trung thùc vµ c«ng b»ng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn giao dÞch mua b¸n CK cho kh¸ch hµng còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng vÒ CK thay mÆt kh¸ch hµng, nh©n viªn MG cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp, c«ng khai vµ kh«ng thiªn vÞ. Hä kh«ng ®­îc ®ßi hái, nhËn, mêi hay cho tÆng bÊt kú mét mãn quµ biÕu hay hèi lé nµo tõ phÝa kh¸ch hµng hoÆc dµnh cho kh¸ch hµng nhÊt lµ c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng nh»m m­u cÇu mét sù ®èi sö ­u ®·i vµ thiªn vÞ so víi c¸c ®èi t­îng kh¸c. Ngoµi ra, khi tÝnh c¸c lo¹i phÝ nh©n viªn MG kh«ng ®­îc tÝnh v­ît qu¸ møc phÝ cho phÐp trong tõng tr­êng häp cô thÓ vÝ dô nh­ møc phÝ dÞch vô MG tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 0,5% trÞ gi¸ giao dÞch cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t­ vµ tèi ®a kh«ng qu¸ 0,15% gi¸ trÞ giao dÞch tr¸i phiÕu (¸p dông tõ ngµy 29/11/2000). Kinh doanh cã kü n¨ng, tËn tuþ, cã tinh th©n ftr¸ch nhiÖm. Nh©n viªn MG tµi n¨ng kh«ng chØ lµ ng­¬ig héi tô ®Çy ®ñ c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp mµ cßn ph¶i n¾m v÷ng thµnh thôc c¸c kü n¨ng hµnh nghÒ c¬ b¶n nh­ kü n¨ng t×m kiÕm kh¸ch hµng, kü n¨ng truyÒn ®¹t th«ng tin, kü n¨ng khai th¸c th«ng tin, kü n¨ng b¸n hµng. Sö dông thµnh th¹o c¸c kü n¨ng nµy sÏ gióp cho c¸c nhµ MG n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, chia sÎ nh÷ng kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña m×nh cho kh¸ch hµng tõ ®ã tho¶ m·n tèt nhÊt lîi Ých tµi chÝnh cho hä. Mét nhµ MG thµnh c«ng cßn lµ ng­êi cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, tËn tuþ víi kh¸ch hµng, coi lîi Ých cña kh¸ch hµng còng chÝnh lµ lîi Ých cña m×nh, cïng vui víi niÒm vui vµ cïng chia sÏ víi nh÷ng nçi buån cña hä. Cã ®ñ ®éi ngò nh©n viªn MG cã n¨ng lùc, ®· qua ®µo t¹o vµ tuyÓn chän. Tr­íc hÕt, nh©n viªn ph¶i n¾m v÷ng vµ lu«n tu©n thñ c¸c luËt lÖ, quy chÕ, quy ®Þnh hiÖn hµnh liªn quan ®Õn giao dÞch kinh doanh CK. Trong qu¸ tr×nh giao dÞch víi kh¸ch hµng hä ph¶i thÓ hiÖn lµ nh©n viªn cã ®ñ n¨ng lùc cÇn thiÕt bao gåm c¶ viÖc ®­îc ®µo t¹o hoÆc cã kinh nghiÖm chuyªn m«n phï hîp ®Ó cã thÓ lµm viÖc tèt ë vÞ trÝ ®­îc giao phã. §¬n vÞ qu¶n lý lu«n ph¶i ®¶m b¶o c¸c nh©n viªn ®­îc chØ ®Þnh giao dÞch víi kh¸ch hµng ph¶i cã nh÷ng chuÈn mùc nghÒ nghiÖp vÒ tÝnh liªm chÝnh vµ c«ng b»ng. MÆt kh¸c, hä ph¶i cã c¸c thñ tôc kiÓm so¸t néi bé tho¶ ®¸ng vµ cã n¨ng lùc nghiÖp vô, tµi chÝnh ®Ó cho phÐp tiÕn hµnh hîp thøc viÖc kinh doanh cña m×nh vµ ®Ó cã thÓ b¶o vÖ viÖc kinh doanh còng nh­ kh¸ch hang khái nh÷ng thÊt tho¸t vÒ tµi chÝnh do trém c¾p, gian lËn, c¸c hµnh vi kh«ng trung thùc kh¸c vµ c¸c thiÕu sãt vµ sai ph¹m vÒ nghiÖp vô g©y ra. ¦u tiªn thùc hiÖn lÖnh cña kh¸ch hµng tr­íc khi thùc hiÖn lÖnh cña c«ng ty. Nh©n viªn ph¶i xö lý c¸c lÖnh cña khach shµng mét c¸ch c«ng b»ng vµ theo thø tù thêi gian nhËn ®­îc chóng, vµ ph¶i ®¶m b¶o r»ng trong mäi tr­êng hîp c¸c lÖnh cña kh¸ch hµng ph¶i ®­îc ­u tiªn h¬n so víi c¸c lÖnh cña chÝnh c«ng ty. NÕu nh©n viªn gép ®¬n cña kh¸ch hµng nµy víi ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hang kh¸c hoÆc víi ®¬n ®Æt hµng cña chÝnh c«ng ty th× nh©n viªn ph¶i ­u tiªn thùc hiÖn tr­íc c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng bÊt kÓ thø tù tr­íc sau trong tr­êng hîp kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc tÊt c¶ c¸c ®¬n ®Æt hang. Kh«ng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cã thÓ lµm cho kh¸ch hµng vµ c«ng chóng hiÓu lÇm vÒ gi¸ c¶, gi¸ trÞ vµ b¶n chÊt cña CK hoÆc c¸c ho¹t ®éng kh¸c g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hang. C«ng khai vÒ th«ng tin cho kh¸ch hang. Tr­íc hÕt, nh©n viªn ph¶i cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ c«ng ty cña m×nh, c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng nh­ h¹n chÕ liªn quan ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, tÊt c¶ c¸c tho¶ thuËn vÒ viÖc cung cÊp dÞch vô gi÷a nh©n viªn vµ kh¸ch hµng ph¶i ®­îc viÕt b»ng v¨n b¶n vµ ph¶i quy ®Þnh ®Çy ®ñ, chi tiÕt. Sau khi thùc hiÖn giao dÞch cho kh¸ch hµng, nh©n viªn ph¶i cè g¾ng nhanh chãng x¸c nhËn víi kh¸ch hµng nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh cña giao dÞch nh­ ngµy, giê giao dÞch, tªn cña c¸c CK cã liªn quan, gi¸ tiÒn ph¶i tr¶ hoÆc ®­îc nhËn vµ sè l­îng mua vµo hay b¸n ra. Trong tr­ên hîp nh©n viªn thùc hiÖn giao dÞch víi kh¸ch hµng hä ph¶i c«ng khai ho¸ tÊt c¶ c¸c d÷ liÖu cã liªn quan vµ c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ phÝ dÞch vô ®i kÌm. Vµ bÊt kú th«ng b¸o nµo do nh©n viªn cung cÊp cho kh¸ch hang liªn quan tíi c¸c giao dÞch ph¶i ®­äc c«ng khai mét c¸ch râ rµng, minh b¹ch, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. Xung ®ét vÒ lîi Ých. Trong tr­êng hîp nh©n viªn cã mét lîi Ých trong mét giao dÞch víi kh¸ch hµng hoÆc cã mèi quan hÖ sÏ lµm n¶y sinh xung ®ét vÒ lîi Ých, hä ph¶i tù gi¸c kh«ng ®­îc lµm t­ vÊn cho kh¸ch hµng hoÆc thùc hiÖn c¸c giao dÞch ®ã trõ khi hä ®· c«ng khai ho¸ cho kh¸ch hµng biÕt lîi Ých ®ã vµ ®­îc kh¸ch hµng chÊp thuËn tr­íc khi tiÕn hµnh vô giao dÞch vµ nh©n viªn còng ph¶i ®¶m b¶o r»ng hä ®· lµm mäi viÖc ®Ó kh¸ch hang ®­îc ®èi xö c«ng b»ng. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt. Nh©n viªn ph¶i chÊp hµnh ph¸p luËt, thùc hiÖn vµ duy tr× c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt, c¸c nguyªn t¾c cña UBCKNN, TTGDCK vµ yªu cÇu cña c¸c c¬ quan qu¶n lý ®èi víi m×nh. Hä ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®Òu ®­îc xö lý nhanh chãng vµ phï hîp, ®iÒu tra vµ gi¶i ®¸p nhanh chãng nh÷ng khiÕu n¹i nµy hoÆc th«ng b¸o cho kh¸ch hµng nh÷ng biÖn ph¸p tiÕp theo mµ kh¸ch hµng cã thÓ sö dông theo nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh. NÕu nh©n viªn nµo vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt th× hoµn toµn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nh÷ng hµnh vi cña m×nh vµ bÞ xö lý, kû luËt theo tõng møc ®é nÆng, nhÑ mµ m×nh g©y ra. 2.3.4. Thùc tr¹ng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n t¹i CTCK Ng©n hµng C«ng th­¬ng. Tr¶i qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng (11/2000), ®­îc sù quan t©m chØ ®¹o cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam, sù ñng hé gióp ®ì cña c¸c c¬ quan h÷u quan, cïng víi sù nç lùc cña toµn thÓ Ban l·nh ®¹o c«ng ty còng nh­ c¸n bé nh©n viªn, IBS ®· tõng b­íc v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ban ®Çu, ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty dÇn ®i vµo æn ®Þnh. Víi ph­¬ng ch©m “hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhµ ®Çu t­ lµ môc tiªu cña CTCK C«ng th­¬ng” c«ng ty ®· ngµy cµng thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hang vµ n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr­êng. Trong c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty ®ang tiÕn hµnh th× MGCK ®­îc xem lµ chñ chèt ngay tõ khi c«ng ty ®­îc thµnh lËp. Tuy míi ho¹t ®éng ®­îc h¬n hai n¨m nh­ng MGCK lu«n tá ra lµ mét nghiÖp vô hÊp dÉn vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao ®èi víi c«ng ty. H¬n n÷a, nghiÖp vô nµy còng ®ang ®­îc ph¸t triÓn nhanh chãng do ®­îc tiÕp xóc víi nhiÒu th«ng tin, víi c¸c thñ thuËt kiÕm tiÒn vµ víi c¶ nh÷ng kinh nghiÖm häc tõ n­íc ngoµi. V× vËy, viÖc xem xÐt thùc tr¹ng ho¹t ®éng MGCK cña c«ng ty vµo lóc nµy lµ rÊt cÇn thiÕt gióp cho viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng MG trë thµnh mét nghiÖp vô cã chÊt l­îng, cã uy tÝn vµ gãp phÇn vµo viÖc thóc ®¶y TTCK ViÖt Nam. Thùc tr¹ng, hiÖu qña ho¹t ®éng MGCK cña IBS cã thÓ ®­îc ®¸nh gi¸ qua nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau, tuy nhiªn cã thÓ nh×n nhËn qua ba chØ tiªu chÝnh lµ: Sè l­îng tµi kho¶n kh¸ch hµng më t¹i c«ng ty vµ tû träng; thÞ phÇn còng nh­ doanh sè gi¸ trÞ giao dÞch; doanh thu tõ phÝ m«i giíi. Sè l­îng tµi kho¶n kh¸ch hµng më t¹i c«ng ty vµ tû träng. Qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng, sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn c«ng ty më tµi kho¶n kh«ng ngõng t¨ng lªn, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. §iÒu nµy cho thÊy dÊu hiÖu kh¶ quan vÒ ho¹t ®éng MG vµ hiÖu qu¶ mµ ho¹t ®éng nµy mang l¹i ngay trong thêi gian ®Çu. C«ng ty kh«ng chØ gi÷ ch©n ®­îc c¸c kh¸ch hµng cò mµ cßn ngµy cµng thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi, t¹o niÒm tin ®èi víi nhµ ®Çu t­ vµ n©ng cao uy tÝn,vÞ thÕ cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. Cã thÓ ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò nµy th«ng qua c¸c b¶ng biÓu sè liÖu sau: B¶ng 1: Tµi kho¶n më t¹i IBS n¨m 2001 KÕ ho¹ch Thùc hiÖn T¨ng/gi¶m (+/-) Sè tµi kho¶n ®Õn 31/12/2001 Trô së chÝnh 100 240 +140,0% 304 Chi nh¸nh 80 150 +87,5% 170 Toµn c«ng ty 180 390 +116,7% 474 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng n¨m 2001) BiÓu ®å 1: Sè l­îng tµi kho¶n giao dÞch më thªm trong n¨m 2001 Nh×n vµo b¶ng 1 cho thÊy, trong n¨m 2001 IBS kh«ng nh÷ng ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra mµ cßn v­ît xa chØ tiªu kÕ ho¹ch ë c¶ trô së chÝnh vµ chi nh¸nh. Trong ®ã, sè tµi kho¶n t¨ng thªm t¹i trô së chÝnh lµ 240 (t¨ng 140% so víi kÕ ho¹ch), t¹i chi nh¸nh thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ 150 (t¨ng 87,5% so víi kÕ ho¹ch) ®­a tæng sè tµi kho¶n t¨ng thªm trong toµn c«ng ty n¨m 2001 lµ 390 tµi kho¶n (t¨ng 116,7% so víi kÕ ho¹ch). Nh­ vËy ®Õn cuèi n¨m 2000, c«ng ty míi chØ cã 84 tµi kho¶n trong ®ã t¹i trô së chÝnh lµ 64 cßn chi nh¸nh lµ 20 do c«ng ty míi ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc h¬n mét th¸ng. TÝnh ®Õn cuèi 2001 sè tµi kho¶n cña toµn c«ng ty ®· lªn tíi 474 tµi kho¶n, trong khi ®ã toµn thÞ tr­êng cã 8774 tµi kho¶n giao dÞch, do ®ã tû träng sè l­îng tµi kho¶n më t¹i c«ng ty so víi thÞ tr­êng ®¹t xÊp xØ 6%. Tuy nhiªn, con sè nµy cßn h¹n chÕ so víi mét sè c¸c CTCK kh¸c nh­ CTCK Sµi Gßn chiÕm tû träng 27% víi sè l­îng tµi kho¶n më cho kh¸ch hang trªn 2000 tµi kho¶n, CTCK B¶o ViÖt chiÕm tû träng 32% víi gÇn 2500 tµi kho¶n më cho c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc… MÆc dï vËy, ho¹t ®éng MG cña c«ng ty vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶ v× c«ng ty ®· ®¹t ®­îc chØ tiªu thùc tÕ cao h¬n rÊt nhiÒu so víi dù kiÕn. Qua biÓu ®å 1 ta thÊy trong quý 1 n¨m 2001 sè tµi kho¶n giao dÞch më thªm lµ 90, quý 2 lµ 147, quý 3 lµ 88 vµ quý 4 lµ 65 tµi kho¶n. Sè tµi kho¶n t¨ng ®Çn tõ quý 1 ®Õn quý 2 sau ®ã gi¶m dÇn trong quý 3 vµ quý 4. Trong quý 2 sè tµi kho¶n t¨ng m¹nh lµ do vµo thêi ®iÓm nµy chØ sè Vn – index ®¹t møc ®Ønh ®iÓm 571,04 ®iÓm (phiªn ngµy 25/06/2001). H¬n n÷a, TTCK míi ®i vµo ho¹t ®éng cßn rÊt nhiÒu míi mÎ ®èi víi c«ng chóng ®Çu t­, hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng cßn khan hiÕm, ban ®Çu míi chØ cã hai lo¹i lµ REE vµ SAM sau ®ã t¨ng dÇn lªn 5 lo¹i hang ho¸ vµ sè phiªn giao dÞch lµ 3 phiªn/1 tuÇn v× vËy nhu cÇu cña nhµ ®Çu t­ tham gia giao dÞch lµ lín vµ t©m lý cña nhµ ®Çu t­ b­íc ®Çu muèn lµm quen, thö søc víi s©n ch¬i míi nµy. NhËn biÕt ®­îc ®iÒu ®ã, víi môc tiªu phôc vô kh¸ch hang tèt h¬n c«ng ty ®· kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô vµ ®­a ra c¸c dÞch vô míi. Ngµy 12/09/2001 IBS chÝnh thøc kÕt hîp víi NHTMCP Kü Th­¬ng (Techcombank) cung cÊp dÞch vô øng tr­íc tiÒn b¸n CK, víi møc phÝ øng tr­íc 0,035%/ngµy/sè tiÒn øng tr­íc c«ng ty ®· thùc sù t¹o ®­îc h×nh ¶nh trong c«ng chóng ®Çu t­. B¶ng 2: Sè tµi kho¶n më t¹i c«ng ty n¨m 2002 Sè tµi kho¶n ®Õn 31/12/2002 T¨ng/gi¶m so víi n¨m 2001 Sè tµi kho¶n (+/-) (%) Trô së chÝnh 480 176 + 73,33 Chi nh¸nh 520 350 + 233,33 Toµn c«ng ty 1000 526 + 134,87 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng n¨m 2002) TÝnh ®Õn 31/12/2002 cã gÇn 1000 kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i hai sµn giao dÞch cña c«ng ty, t¨ng 134,87% so víi n¨m 2001 (trong ®ã cã 5 kh¸ch hµng lµ tæ chøc vµ 1 kh¸ch hµng lµ ng­êi n­íc ngoµi). Sè tµi kho¶n t¹i trô së chÝnh lµ 480 t¨ng 176 tµi kho¶n so víi n¨m 2001 tû lÖ t¨ng 73,33%, t¹i chi nh¸nh lµ 520 t¨ng 350 tµi kho¶n so víi n¨m 2001 tû lÖ t¨ng 233,33%. T¹i chi nh¸nh cã sè tµi kho¶n t¨ng nhanh gÊp h¬n 2, 3 lÇn so víi cïng kú lµ do vµo quý 3 chi nh¸nh thùc hiÖn t­ vÊn niªm yÕt ®­îc cho mét c«ng ty nªn thu hót ®­îc nhiÒu cæ ®«ng cña hä më tµi kho¶n mua, b¸n CK. Thùc tr¹ng t×nh h×nh TTCK n¨m 2002 ®­îc ®¸nh gÝa lµ mét n¨m trÇm l¾ng vµ buån tÎ, t¹i hÇu hÕt c¸c CTCK quang c¶nh giao dÞch v¾ng vÎ, ¶m ®¹m. Trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n ®ã c«ng ty ®· ký kÕt ®­îc mét sè hîp ®ång dÞch vô l­u ký vµ t­ vÊn cho mét sè nhµ ®Çu t­ lín, nhê vËy, c«ng ty vÉn nÝu gi÷ ®­îc sè kh¸ch hang truyÒn thèng vµ thu hót thªm kh¸ch hµng míi ®Õn më tµi kho¶n giao dÞch. H¬n n÷a, tõ quý 2 c«ng ty ®· triÓn khai m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ nh­ vµo c¸c s¸ng thø 2 hµng tuÇn, IBS tæ chøc c¸c buæi thuyÕt tr×nh miÔn phÝ vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng gióp cho nhµ ®Çu t­ cã nh÷ng th«ng tin tæng thÓ vµ chuyªn s©u vÒ TTCK. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty tiÕp tôc cung cÊp c¸c dÞch vô míi hç trî cho nhµ ®Çu t­ CK nh­ dÞch vô chuyÓn nh­îng quyÒn nhËn cæ tøc (¸p dông tõ ngµy 22/10/2002), dÞch vô x¸c nhËn sè d­ CK trªn tµi kho¶n kh¸ch hµng (¸p dông miÔn phÝ tõ ngµy 31/10/2002). §Æc biÖt tõ 22/07/2002 IBS triÓn khai nhËn lÖnh tõ xa ®èi víi tÊt c¶ kh¸ch hµng cña c«ng ty qua fax vµ ®iÖn tho¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ ®Çu t­ ®Æt lÖnh ®­îc nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ tiÕt kiÖm. V× vËy, trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng cßn nhiÒu khã kh¨n, mét sè CTCK kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tæn thÊt nhÊt ®Þnh th× ho¹t ®éng MGCK cña IBS vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®¹t hiÖu qu¶ vµ ®em l¹i nguån thu chñ yÕu cho c«ng ty. Nh×n chung l¹i, qua c¸c sè liÖu trªn cho thÊy kh¸ch hµng ®Õn víi c«ng ty ngµy cµng nhiÒu. Víi viÖc ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña TTCK còng nh­ c¸c nguyªn t¾c vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, h×nh ¶nh cña c«ng ty ®· ®­îc nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn. Bªn c¹nh ®ã, dÞch vô t­ vÊn ®Çu t­ còng thùc sù cã hiÖu qu¶ ®· gãp phÇn thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hang ®Õn víi c«ng ty. §iÒu quan träng h¬n c¶ lµ tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty thùc hiÖn ®Òu liªn quan trùc tiÕp ®Õn kh¸ch hµng vµ ®· ®­îc kh¸ch hµng tin t­ëng, hµi lßng, uy tÝn cña c«ng ty ®­îc nhanh chãng truyÒn miÖng tõ ng­êi nµy sang ng­êi kh¸c do ®ã sè kh¸ch hµng ®Õn víi c«ng ty më tµi kho¶n ngµy cµng nhiÒu. Gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch vµ thÞ phÇn. Trong n¨m 2001 víi sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn më tµi kho¶n t¹i c«ng ty v­ît dù kiÕn còng gãp phÇn lµm t¨ng gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch t¹i c«ng ty. Cã thÓ ®¸nh gi¸ thÞ phÇn giao dÞch cña c«ng ty trong mèi t­¬ng quan víi toµn bé thÞ tr­êng vµ víi mét sè CTCK kh¸c nh­ sau: B¶ng 3: Doanh sè giao dÞch n¨m 2001 Gi¸ trÞ GD (tû ®ång) ThÞ phÇn kÕ ho¹ch (%) ThÞ phÇn thùc tÕ (%) T¨ng/gi¶m (+/-) Trô së chÝnh 121,175 Chi nh¸nh 89,377 Toµn c«ng ty 210,552 7 11,3 +4,3% (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2001) Nh­ v©y, gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch trong n¨m 2001 cña toµn c«ng ty ®¹t 210,552 tû ®ång chiÕm 11,3% thÞ phÇn v­ît 4,3% so víi kÕ ho¹ch (kÕ ho¹ch 7%). Trong ®ã, gi¸ trÞ giao dÞch qua trô së chÝnh lµ 121,175 tû ®ång chiÕm 57,55% toµn c«ng ty vµ chi nh¸nh lµ 8