Tiết (45 + 46 + 47) chủ đề 1: Đường parabol

Ngày soạn: 15/02/2019 Ngày dạy: 18/02/2019 Dạy lớp 9A 23/02/2019 Dạy lớp 9A 25/02/2019 Dạy lớp 9A Ngày dạy: 19/02/2019 Dạy lớp 9D 19/02/2019 Dạy lớp 9D 26/02/2019 Dạy lớp 9D TIẾT (45 + 46 + 47). Chủ đề 1 ĐƯỜNG PARABOL I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Nhận biết được dạng đồ thị của hàm số y = ax2 (a ≠ 0) 2. Kỹ năng Thiết lập được phương trình của parabol cho trước. Biết được ảnh hưởng của hệ số bậc 2 đối vơi hình dạng parabol. Biết được một số ứng dụng của parabol trong thực tế. 3. Thái độ Nghiêm túc, nhiệt tình trong các hoạt động. 4. Năng lực cần đạt - Phát triển năng lực tự học, tự nghiên cứu. - Phát triển năng lực phát hiện và giải quyết vấn đề. II. CHUẨN BỊ 1. Giáo viên - Giáo án, SGK, bảng phụ, máy chiếu, phấn màu, thước cuộn. - Ống nước nhựa mềm, bìa cứng hoặc bảng nhỏ. 2. Học sinh - Thước kẻ, máy tính cầm tay, bút chì, compa, sổ ghi chép, giấy - Tài liệu trải nghiệm sáng tạo. III. QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC CHO HỌC SINH 1. Các hoạt động đầu giờ Giáo viên giới thiệu chủ đề 1. Parabol - các hoạt động và nội dung thực hiện. 2. Nội dung bài học I. Khởi động + Mục tiêu : Thông qua các hoạt động 1 đến hoạt động 3, học biết được hình dạng một phần của parabol, học sinh được ôn lại công thức tính diện tích tam giác vuông cân, tam giác cân có góc ở đỉnh 30o, diện tích hình tròn. + Nhiệm vụ : Học sinh nghiên cứu và thực hiện các HĐ1, HĐ2, HĐ3. + Phương thức thực hiện : Hoạt động nhóm (GV chia nhóm từ 3 đến 5 người) + Sản phẩm : Học sinh thực hiện yêu cầu của từng HĐ theo các bước. + Tiến trình thực hiện : HĐ1. Diện tích tam giác vuông cân GV yêu cầu các nhóm vẽ một tam giác vuông cân có cạnh bên bằng x (x > 0) Các nhóm thực hiện vào vở GV Khi đó, diện tích S(x) của tam giác đó được cho bởi công thức nào ? HS : S(x) = x2 GV yêu cầu học sinh thực hiện bước 2. Điền kết quả diện tích tam giác vào bảng. x(cm) 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5 5 S(cm2) 0.125 0.5 1.125 2 3.125 4.5 6.125 8 10.13 12.5 GV Hãy biểu diễn các cặp giá trị (x, S(x)) lên hệ trục tọa độ Oxy (đã chuẩn bị trước) Học sinh thực hiện. GV Hãy vẽ đường cong đi qua tất cả các điểm vừa biểu diễn. GV Hình ảnh đường cong đó là một phần của parabol. HĐ2. Diện tích tam giác cân có góc ở đỉnh 30o Trước tiên GV hướng dẫn học sinh lập công thức diện tích tam giác cân có góc ở đỉnh 30o theo cạnh bên x. Giả sử tam giác ABC cân tại A có , AB = AC = x. Kẻ đường cao CH, hãy tính CH theo AC. HS : sinA = CH = AC.sinA = x.sin30o = x. Hãy tính diện tích tam giác cân đó. HS SABC = AB.CH = x.x = x2. Gv yều cầu học sinh thực hiện theo 5 bước Học sinh hoạt động nhóm thực hiện theo 5 bước tiến hành. x(cm) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 S(cm2) 0.25 1 2.25 4 6.25 9 12.25 16 20.25 25 Gv : Đường cong vẽ được là một phần của parabol có phương trình S(x) = x2. HĐ3. Diện tích hình tròn GV yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ, đọc thông tin. Rồi thực hiện theo ba bước Bước 1. Điền giá trị của S(x) = theo x (lấy = 3,14159) vào bảng : x(cm) 1 2 3 4 5 6 7 8 S(cm2) 3.1 12.6 28.3 50.3 78.5 113.1 153.9 201.1 Thực hiện bước 2. Biểu diễn các cặp giá trị (x, S(x)) lên hệ trục tọa độ Oxy Gv yêu cầu học sinh thực hiện tiếp bước 3, vẽ một đường cong đi qua các điểm vừa biểu diễn. + Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong phần nội dung của tiến trình thực hiện). + Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh : Học sinh nhận xét chéo bài làm của nhóm, giáo viên kiểm tra các bước thực hiện của học sinh, vấn đáp, động viên, cho điểm. II. Suy nghĩ và thảo luận + Mục tiêu : Thông qua các hoạt động 4, học biết được hình dạng của parabol, vẽ được parabol. + Nhiệm vụ : Học sinh nghiên cứu và thực hiện HĐ4. + Phương thức thực hiện : Hoạt động nhóm (GV chia nhóm từ 3 đến 5 người) + Sản phẩm : Học sinh thực hiện yêu cầu của từng HĐ4 theo các bước. + Tiến trình thực hiện : HĐ4. Mở động đường cong GV trong ba đường trên, các giá trị của x đều dương, còn các giá trị x âm chưa được xét tới. Để vẽ được đồ thị của hàm số này, cần xét các giá âm của x. Hãy vẽ đồ thị hàm số S(x) = x2. Học sinh hoạt động nhóm Bước 1, Bước 2, Bước 3. Bước 1. x 0 -0.5 -1 -1.5 -2 -2.5 S 0 0.125 0.5 1.125 2 3.125 B2. Biểu diễn các cặp điểm trên lên hệ trục tọa độ. B3. Vẽ đường cong đi qua các điểm đó. Bước 4. Em có nhận xét gì về đồ thị của (2) và (3) ? Hs đồ thị của (2) và (3) là phần đồ thị của HĐ2, HĐ3. Hãy thực hiện Bước 4 như B1, B2, B3. GV Các đường cong vừa dựng gọi là parabol. GV Em có nhận xét gì về vị trí của hai nhánh parabol và trục Oy ? HS các đường parabol đề nhận trục Oy làm trục đối xứng. GV Đó là đặc điểm chung của đồ thị các hàm số có dạng y = ax2 (a ≠ 0). + Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong phần nội dung của tiến trình thực hiện). + Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh : Học sinh nhận xét chéo bài làm của nhóm, giáo viên kiểm tra các bước thực hiện của học sinh, vấn đáp, động viên, cho điểm. III. Liên hệ thực tế + Mục tiêu : Thấy được đường cong parabol trong thực tế là rất nhiều và xác định được phương trình đường cong parabol dạng của parabol trong trường hợp cụ thể. + Nhiệm vụ : Học sinh nghiên cứu thông tin và thực hiện HĐ5, HĐ6. + Phương thức thực hiện : Hoạt động nhóm (GV chia nhóm từ 3 đến 5 người) + Sản phẩm : Học sinh thực hiện yêu cầu của từng HĐ4 theo các bước. + Tiến trình thực hiện : Gv cho học sinh nghiên cứu thông tin trong sách. Yêu cầu học sinh thực hiện HĐ5 theo nhóm. Học sinh đọc yêu cầu HĐ5, rồi thực hiện các bước. B1. x 0 -1 1 -2 2 -3 3 y = f(x) 0 0,2 0,2 0,9 0,9 2 2 B2. x -1 1 -2 2 -3 3 - - - - - - a ≈ - HĐ6. Gv yêu cầu học sinh thực hiện như HĐ5 (Do không có đủ điều kiện thực hiện hoạt động 6 theo các bước) B1. x 0 -1 1 -2 2 -3 3 -5 5 y = f(x) 0 0,2 0,2 1 1 2,2 2,2 6 6 B2. x -1 1 -2 2 -3 3 -5 5 -0,24 -0,24 0,24 -0,24 0,24 -0,24 0,24 -0,24 a ≈ -0,24 + Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong phần nội dung của tiến trình thực hiện). + Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh : Học sinh nhận xét chéo bài làm của nhóm, giáo viên kiểm tra các bước thực hiện của học sinh, vấn đáp, động viên, cho điểm. IV. Về đích + Mục tiêu : Học sinh nắm được tính chất của parabol y = ax2 (a ≠ 0) đối với hệ số a. + Nhiệm vụ : Học sinh nghiên cứu thông tin và rút ra kết luận. + Phương thức thực hiện : Hoạt động cá nhân + Sản phẩm : Học sinh biết được vai trò của hệ số a đối vơi parabol y = ax2 (a ≠ 0). + Tiến trình thực hiện : GV yêu cầu học sinh quan sát hình vẽ các parabol thu được từ HĐ1 đến HĐ6. GV hãy so sánh 5 đường parabol này, từ đó rút ra kết luận. Học sinh so sánh và rút ra kết luận. GV chốt lại các kết luận về đường cong parabol y = ax2 (a ≠ 0) + Dự kiến câu trả lời của học sinh (kết hợp trong phần nội dung của tiến trình thực hiện). + Phương án kiểm tra, đánh giá hoạt động và kết quả học tập của học sinh : Học sinh nhận xét chéo bài làm của nhóm, giáo viên kiểm tra các bước thực hiện của học sinh, vấn đáp, động viên, cho điểm. GV cho học sinh hoàn thành phiếu học tập và thu lại theo nhóm. 3. Củng cố luyện tập, hướng dẫn học sinh tự học Tóm lại bài này chúng ta cần nắm được những nội dung nào ? HS Học sinh trả lời ... GV chốt lại các nội dung trọng tâm cho học sinh Về nhà đọc trước bài Hàm số y = ax2 (a 0).