Tiểu luận Cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở Việt Nam thực trạng và giải pháp

đến nay đã 15 năm.Qua 15 năm thực hiện,đến hết năm 2005,chúng ta đã thành lập được 2987 công ty cổ phần trên cơ sở CPH DNNN và bộ phận DNNN.Kết quả thực hiện qua từng năm như sau: Năm 1990-1992:không có DNNN nào được CPH. Năm 1993 : 02 đơn vị Năm 1994 : 01 đơn vị Năm 1995 : 3 đơn vị Năm 1996 : 5 đơn vị Năm 1997 : 7 đơn vị Năm 1998 : 100 đơn vị Năm 1999 : 250 đơn vị Năm 2000 : 212 đơn vị Năm 2001 : 204 đơn vị Năm 2002 : 164 đơn vị Năm 2003 : 532 đơn vị Năm 2004 : 753 đơn vị Năm 2005 : 754 đơn vị Tổng cộng : 2987 đơn vị Qua những con số trên đây thấy rõ tiến trình CPH đã trải qua những bước thăng trầm,nhưng nói chung là theo xu hướng mỗi ngày càng được đẩy mạnh.Từ chỗ thực hiện chậm chạp trong những năm đầu (mỗi năm vài ba doanh nghiệp đến vài trăm) và cho đến 3 năm gần đây tiến trình CPH được đẩy mạnh hơn,do đó số lượng doanh nghiệp được CPH tương đối nhiều. Theo báo cáo của Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển doanh nghiệp,hình thức CPH phổ biến nhất là bán một phần vốn Nhà nước hiện có tại doanh nghiệp kết hợp phát hành thêm cổ phiếu ( chiếm 43,4%),tiếp đó là bán một phần vốn Nhà nước hiện có tại doanh nghiệp (26%),còn lại là bán toàn bộ vốn Nhà nước tại doanh nghiệp (15,5%) và giữ nguyên vốn nhà nước và phát hành thêm cổ phiếu(15,1%).Trong số các doanh nghiệp đã CPH,ngành công nghiệp – giao thông vận tải và xây dựng chiếm tỷ trọng 65,5% , thương mại - dịch vụ chiếm 28,7% và ngành nông-lâm-ngư nghiệp chiếm 5,8%.Nếu phân chia theo địa phương thì tỉnh,thành phố trực thuộc trung ương chiếm 65,7%,bộ-ngành trung ương chiếm 25,8%,tổng công ty 91 chiếm 8,5%. Việc sắp xếp lại và CPH các DNNN đã hoàn thành trên 61 trong tổng số 64 tỉnh thành . Trong các doanh nghiệp đã CPH,30% số các doanh nghiệp được hoàn toàn độc lập tự chủ trong kinh doanh mà không còn sự chi phối trực tiếp nào của Nhà Nước (Nhà Nước không nắm giữ một cổ phần nào,toàn bộ thuộc về tập thể người lao động). Hầu hết các doanh nghiệp thuộc lại nhỏ,yếu,hiệu quả kinh doanh thấp,sức cạnh tranh kém đã được đưa bớt ra khỏi hệ thống các DNNN,như vậy có thêm điều kiện để củng cố các DNNN khác. Qua CPH,nhiều yếu kém cố hữu đã được giải quyết:nợ xấu,tồn kho vật tư hàng hóa kém phẩm chất,các trang thiết bị và tài sản cũ nát…Với các doanh nghiệp đã CPH,bộ máy và phương pháp quản lý đã thích nghi,năng động và sát với thị trường hơn,phần nào làm tăng trách nhiệm của người lao động đối với doanh nghiệp,động lực lao động mới đang dần được tạo ra.Các biện pháp tiến hành cổ phần hóa ngày càng được hoàn thiện hơn.Cơ chế định giá doanh nghiệp mới qua các tổ chức tư vấn độc lập(thay vì qua hội đồng định giá như trước đây) được áp dụng.Nhiều doanh nghiệp đã thực hiện đấu thầu giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Năm 2005 đã xuất hiện một điểm sáng mới cần được nhấn mạnh là trong số doanh nghiệp CPH đã có nhiều doanh nghiệp làm ăn khá,quy mô vốn lớn,hấp dẫn các nhà đầu tư.Có thể kể đến các công ty như : Công ty khoan và dịch vụ dầu khí,các nhà máy thủy điện Sông Hinh (Vĩnh Sơn),Thác Bà,Phả Lại.Điện lực Khánh Hòa,Công ty giấy Tân Mai.Công ty vận tải xăng dầu đường thủy I,Vinamilk,Công ty Kinh Đô.Giá trị của Vinamilk lên tới 2500 tỷ đồng,trong đó vốn Nhà nước là 1500 tỷ đồng.Nhà máy thủy điện Sông Hinh có giá trị 2114 tỷ đồng trong đó vốn Nhà nước là 1253 tỷ đồng.Một điểm khác biệt nữa ,đó là việc xác định giá trị cổ phần được thực hiện thông qua đấu giá công khai trên thị trường.Ngay trong ngày đầu tiên bán đấu giá Vinamilk,bán hết hơn 1,66 triệu cổ phiếu với giá trung bình cao gấp 4,89 lần mệnh giá.Tính minh bạch và công khai đấu giá cổ phiếu của công ty Sữa Việt Nam đã thu hút các nhà đầu tư chiến lược,trong đó có các nhà đầu tư nước ngoài.Trong số 7 nhà đầu tư,tổ chức mua được cổ phần Vinamilk có 5 quỹ đầu tư nước ngoài và 2 nhà đầu tư chiến lược nước ngoài.Đáng chú ý là các nhà đầu tư mới chiếm tỷ lệ thắng thầu tới 78,4%/tổng số cổ phần bán ra,các quỹ đầu tư nước ngoài hoạt động ở Việt Nam chỉ chiếm 21,6%,và số vốn thu hút được từ các tổ chức mới lên tới trên 450 tỷ đồng.Sau 3 năm chuẩn bị Vinamilk đã hoàn toàn chuyển đổi từ một DNNN lớn thành công ty cổ phần đại chúng. Sau 15 năm CPH DNNN,có thể nhận thấy các chuyển biến sau Thứ nhất,sự chuyển hướng từ CPH các DNNN trong một số lĩnh vực sang CPH DNNN ở hầu hết các ngành,lĩnh vực,trong cả kinh tế,dịch vụ và văn hóa,kể cả ngân hàng thương mại,chỉ trừ loại DNNN trong lĩnh vực dầu khí và an ninh quốc phòng.Thành phố Hồ Chí Minh còn kiến nghị chính phủ cho phép CPH một số bệnh viện công. Thứ hai,chuyển biến từ việc chỉ CPH các DNNN quy mô nhỏ về vốn và lao động,làm ăn thua lỗ,nay sang cả những doanh nghiệp làm ăn có lãi với quy mô lớn trong các ngành trọng yếu của nền kinh tế (như điện lực,xi măng,viễn thông,hàng không),với kết quả hoạt động sau CPH ngày một tiến bộ .Tiến trình CPH không chỉ được thực hiện đối với từng doanh nghiệp thành viên mà còn triển khai đối với toàn tổng công ty.Đến nay đã có quyết định phê duyệt CPH 5 tổng công ty,trong đó có cả các Tổng công ty Thương Mại-xây dựng,Điện tử-tin học,Vinaconex và Bảo Việt. Thứ ba,việc CPH không chỉ nhằm thu hút vốn của các nhà đầu tư,của những người lao động trong doanh nghiệp,mà còn thu hút cả vốn của những nông dân cung cấp nguyên liệu cho sản xuất công nghiệp,chuyển họ thành những cổ đông,gắn bó họ với sự phát triển của doanh nghiệp.Công ty Mía đường Lam Sơn và công ty Mía đường La Ngà đã thực hiện CPH theo hướng đó.ở công ty cổ phần Mía đường Lam Sơn,Nhà nước giữ 46%,nông dân trồng mía và cổ đông ngoài doanh nghiệp mua 26%(trong đó có 400.000 cổ phần ưu đãi cho người trồng mía),người lao động trong doanh nghiệp mua 24% cổ phần.ở công ty cổ phần mía đường La Ngà,Nhà nước giữ 35%,nông dân trồng mía và cổ đông ngoài doanh nghiệp mua 25% (trong đó có 150.000 cổ phần ưu đãi cho người trồng mía),người lao động trong doanh nghiệp mua 40%cổ phần.Công ty cổ phần Mía đường Lam Sơn là một doanh nghiệp hoạt động rất có hiệu quả.Sau 5 năm CPH(từ năm 2000 đến 2005) nộp ngân sách tăng từ 10 tỷ lên 38 tỷ đồng và lợi nhuận đạt tới 77,5 tỷ đồng và cổ tức là 20%/năm. Thứ tư,là việc chuyển từ CPH theo hướng cơ bản khép kín,nội bộ sang hình thức đấu giá công khai,bán cổ phần ra bên ngoài để thu hút nhà đầu tư trong và ngoài nước.Đây được coi là sự chuyển biến "có chất " nhất thể hiện sự thay đổi căn bản quan điểm và chủ trương về CPH,góp phần tạo ra sức bật mạnh mẽ để đẩy nhanh,mạnh tiến trình cải cách hệ thống DNNN một cách công khai,minh bạch và tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế trong và ngoài nước cùng tham gia.Trong đợt đấu giá cổ phiếu đầu tiên của công ty Sữa Việt nam đã thu hút được các nhà đầu tư chiến lược nước ngoài và họ đã mua tới 80% tổng số cổ phần bản ra. Thứ năm, CPH là một xu hướng tất yếu,là giải pháp mang tính đột phá nhằm chuyển đổi DNNN từ đơn sở hữu sang đa sở hữu.Các doanh nghiệp quân đội cũng không nằm ngoài xu hướng đó.Khi triển khai thực hiện CPH các DN đã gặp rất nhiều khó khăn,bởi vì các doanh nghiệp quân đội vốn chưa thích nghi hoàn toàn với cơ chế thị trường,bản thân người lao động cũng chưa sẵn sàng cho việc này,nhưng tính đến thời điểm này,đã có 16 DNQĐ triển khai thực hiện CPH,trong đó có 9 công ty,xí nghiệp phụ thuộc hoàn thành xong(đạt 56% kế hoạch).Hình thức phổ biến nhất là giữ nguyên vốn Nhà nước và phát hành thêm cổ phiếu. Những chuyển biến nói trên đã nâng cao rõ rệt hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp CPH trên tất cả các chỉ tiêu chủ yếu :về vốn,doanh thu,lợi nhuận,nộp ngân sách,số lượng lao động và thu nhập của lao động,cổ tức.Kết quả các cuộc điều tra cho thấy : Vốn bình quân một doanh nghiệp tăng từ 24 tỷ đồng(năm 2001) lên 63,6 tỷ đồng (năm 2004) Có tới 92,5% số doanh nghiệp được điều tra cho rằng có lãi,lợi nhuận trước thuế tăng bình quân 149,8%,lợi nhuận sau thuế tăng bình quân 182,3%,mức nộp ngân sách tăng bình quân 26,53%,năng suất lao động tăng trung bình 63,9%,thu nhập bình quân tháng của lao động tăng 34,5% so với trước khi CPH,lao động tăng do mở rộng sản xuất,cổ tức cao hơn nhiều so với lãi suất ngân hàng. Có thể nói đây là những con số rất có ý nghĩa đối với các doanh nghiệp,khẳng định CPH là một trong những biện pháp hữu ích nhất để nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của các DNNN.Một điều có ý nghĩa quan trọng hơn nữa là,kết quả trên sẽ tạo niềm tin và động lực cho các DNNN khác tiến hành đổi mới hoạt động kinh doanh của mình một cách tích cực hơn. 2. Những vấn đề nảy sinh cổ phần hoá ở Việt Nam CPH tuy đã đạt được một số kết quả tích cực nhưng so với yêu cầu đổi mới còn chậm.Vốn Nhà nước trong các DNNN đã CPH còn nhỏ và việc huy động vốn trong quá trình chưa được nhiều,thời gian tiến hành CPH một doanh nghiệp còn quá dài.Thường xuyên không hoàn thành kế hoạch đề ra.So với đề án được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì số DNNN được CPH chưa đạt 80%.Số lượng doanh nghiệp được CPH trong năm 2005 tuy đạt con số 754 đơn vị,nhưng nếu so với yêu cầu của Nghị Quyết Hội nghị lần thứ 9 ban chấp hành trung ương Đảng khóa IX là phải hoàn thành về cơ bản việc CPH DNNN vào năm 2005 là chưa đạt. Theo báo cáo kết quả khảo sát của dự án hỗ trợ kỹ thuật giám sát chuyển đổi sở hữu DNNN tại 934 doanh nghiệp đã CPH cho thấy,thời gian CPH một doanh nghiệp tuy đã giảm từ 512 ngày (năm 2001) xuống còn 437 ngày (năm 2004) nhưng vẫn còn dài. Chuyển sang công ty cổ phần doanh nghiệp trở thành đa sở hữu về vốn.Nhưng thực tế trong số gần 3000 doanh nghiệp đã cổ phần,thì chỉ có 30% Nhà nước không giữ một đồng vốn nào,29%Nhà nước giữ cổ phần chi phối trên 51%.Nhà nước đang còn nắm khoảng 46,5% vốn kinh doanh của các doanh nghiệp này.Như vậy thực chất mới chỉ có khoảng 8% vốn kinh doanh của các DNNN đã CPH thuộc về các chủ sở hữu khác-không phải Nhà nước ( phần lớn là những cổ đông vốn là người lao động trong doanh nghiệp).Con số này là quá ít.Vì nói đến CPH thì chỉ tiêu chủ yếu nhất là CPH vốn kinh doanh,do vậy có thể nói rằng CPH các DNNN được thực hiên rất chậm chạp,chưa nhiều. Qua số liệu trên ta cũng nhận thấy mặc dù đã cổ phần hóa nhưng Nhà nước vẫn là cổ đông lớn nhất ,đồng thời phần lớn các công ty cổ phần được thành lập theo cách này đang được Nhà Nước nắm cổ phần chi phối.Điều đáng nói là tỷ lệ vốn điều lệ mà Nhà nước còn nắm tại các công ty cổ phần không giảm mà ngày càng tăng.Nếu thời kì đầu (1992-1998) tỷ lệ cổ phần mà Nhà nước nắm trong các công ty cổ phần là 28% thì đến thời kì 2001-2004 tỷ lệ này lên tới 49,8% và hiện nay bình quân là 46,5%.Việc Nhà nước đang còn nắm quá nhiều vốn cho thấy sự chi phối,gây ảnh hưởng của Nhà nước vẫn ở mức độ lớn (dưới các hình thức khác nhau,trực tiếp hay gián tiếp).Do vậy trong nhiều doanh nghiệp đã CPH chưa thấy có những thay đổi căn bản về tổ chức và quản lý hoạt động kinh doanh theo mô hình mới của một công ty cổ phần thực thụ.Các doanh nghiệp này vẫn chưa có hay rất thiếu những cổ đông mới có quyền lực mạnh,các cổ đông chiến lược mới.Việc Nhà nước còn nắm cổ phần chi phối trong nhiều doanh nghiệp đã CPH cũng cho thấy Nhà nước còn đầu tư dàn trải trên nhiều lĩnh vực và phạm vi hoạt động kinh doanh,chưa có sự tập trung vốn cần thiết vào các lĩnh vực,các ngành hay các doanh nghiệp trọng điểm mà ở đó cần có sự hiện diện của Nhà nước. Mặc dù có chuyển biến trong năm 2005 là đã có những doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả ,có quy mô vốn lớn và một số tổng công ty đang CPH,nhưng nhìn chung đại đa số các doanh nghiệp đã CPH đều có vốn Nhà nước quá nhỏ,điều này chứng tỏ chúng ta mới chỉ CPH được các doanh nghiệp nhỏ và rất nhỏ.Đó cũng là các doanh nghiệp chủ yếu do các địa phương quản lý.Trên thực tế các doanh nghiệp này không có vai trò đáng kể và không thể hiện được vai trò là những DNNN chủ đạo trong nền kinh tế.Và như thế chúng ta mới thực hiện được phần dễ nhất trong toàn bộ khối lượng công việc phải làm. Số lượng các doanh nghiệp CPH có quy mô vốn Nhà nước dưới 5 tỷ đồng chiếm tới gần 60%,chỉ có 18,5% số doanh nghiệp CPH có quy mô vốn Nhà nước trên 10 tỷ VNĐ.Điều đó dẫn đến tình trạng là về mặt số lượng DNNN đã CPH chiếm tới 53% tổng số DNNN có tại thời điểm đầu năm 2001,nhưng về vốn mới chỉ chiếm hơn 10%.Như vậy là số vốn chưa được CPH còn rất lớn(khoảng 270.000 tỷ đồng).Số vốn nay đang nằm trong các doanh nghiệp lớn.Việc tiến hành CPH các doanh nghiệp này không hề đơn giản như đã làm trong thời gian qua vì vai trò,tầm quan trọng và phạm vi kinh doanh,phạm vi ảnh hưởng của các doanh nghiệp này rất lớn và phức tạp hơn nhiều.Rõ ràng để CPH thành công các doanh nghiệp này cần phải có những giải pháp thích hợp Những cản trở đối với quá trình CPH các DNNN trong thời gian qua : Chiến lược,chính sách và cơ chế quản lý chưa phù hợp,rõ ràng,không có quy định ưu tiên CPH đối với doanh nghiệp hay bộ phận kinh tế nào.Công tác chuẩn bị và hỗ trợ các DNNN thực hiện CPH chưa làm tốt nên nhiều doanh nghiệp khi tiến hành CPH gặp rất nhiều khó khăn , nhất là vấn đề giải quyết các tồn tại của DNNN trước đây hay giải quyết vấn đề người lao động dư thừa khi CPH.Hơn nữa nhiều doanh nghiệp đang gặp khó khăn nếu không có sự trợ giúp thì rất khó chuyển thành công ty cổ phần.Một số nội dung,cơ chế chính sách đưa ra chưa thực sự bám sát đời sống doanh nghiệp. Tiến hành CPH DNNN là một giải pháp cải cách mang tính chất triệt để nhất,cương quyết nhất,cho nên rất cần phải có văn bản pháp luật có tính pháp lý cao làm cơ sở vững chắc cho việc triển khai thực hiện.Nhưng trên thực tế vẫn còn thiếu một hệ thống các văn bản pháp quy có tính pháp lý cao như luật,pháp lệnh về CPH. Đội ngũ cán bộ chỉ đạo đổi mới DNNN chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra.Số lượng cán bộ kiêm nhiệm còn nhiều nên ít chú trọng,thiếu chủ động và kiên quyết trong việc tổ chức triền khai và đẩy nhanh CPH.Công tác giám sát và đôn đốc của ban chỉ đạo TW đối với công tác CPH ở các cấp cơ sở chưa được tốt. Cuối cùng là vai trò của các doanh nghiệp.Dường như vấn đề CPH vẫn chưa phải là nhu cầu tự thân,nhu cầu nội tại của các DNNN,thậm chí còn là sự miễn cưỡng.Trong thực tế thực hiện,hầu hết các chương trình hay kế hoạch CPH đều là của các bộ,ngành,hay chính quyền địa phương,chưa có (hoặc nếu có thì cũng rất ít) doanh nghiệp chủ động đề xuất đưa tên mình vào chương trình hay kế hoạch đó.Điều này chỉ có thể lý giải là đối với các doanh nghiệp,CPH không hấp dẫn họ.Hầu hết các DNNN vẫn không muốn,hay né tránh,hoặc tìm cách né tránh thực hiện CPH vì muốn được an toàn hơn và không muốn bị mất đi lợi ích hay lợi thế đang có.Một trong những lợi thế đang mang lại quá nhiều lợi ích-lợi nhuận siêu ngạch đó là sự độc quyền hoặc những ưu đãi mà các doanh nghiệp vẫn nghĩ chỉ là DNNN mới có được.ở đây Nhà nước và các DNNN chưa có cùng một suy nghĩ và hành động.Do vậy nếu còn có sự khác nhau về thái độ và quyết tâm đối với CPH và khi các DNNN vẫn còn e ngại và nghi ngờ,chưa quyết tâm thì vẫn còn nhiều trở ngại cho quá trình CPH. 3.Nguyên nhân Những nguyên nhân dẫn đến những vấn đề trên được khái quát như sau: Môi trường kinh doanh đang tiếp tục gặp khó khăn do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảnh tài chính tiền tệ trong khu vực.Các DNNN đều thiếu vốn nghiêm trọng,công nợ nhiều,kỹ thuật công nghệ,thiết bị lạc hậu,lao động dư thừa,sản phẩm làm ra không có thị trường tiêu thụ,sức cạnh tranh kém.Sự hiểu biết về CPH,về chứng khoán trong công chúng tuy có được cải thiện song vẫn còn nhiều hạn chế,do nước ta chưa hình thành đầy đủ các loại thị trường và nền kinh tế nước ta đang trong quá trình chuyển đổi từ cơ chế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường.Do đó người lao động,các nhà đầu tư ít hào hứng mua cổ phần tại các doanh nghiệp CPH. Việc lựa chọn các doanh nghiệp CPH ở các bộ ngành,các địa phưong chưa được nhận thức đúng.Nhiều địa phương,bộ ngành chọn các doanh nghiệp kinh doanh khó khăn,hiệu quả thấp,thậm chí không hiệu quả,tình hình tài chính chưa lành mạnh,lao động dôi dư nhiều,nợ phải trả lớn,nợ phải thu khó đòi lớn hoặc không đủ hồ sơ,thiếu tài sản vật tư,ứ đọng,kém,mất phẩm chất,lạc hậu về kỹ thuật để CPH dẫn đến một số doanh nghiệp không hấp dẫn nhà đầu tư và bị vướng mắc ngay khi triển khai thực hiện CPH. Vấn đề quyền lợi của các cán bộ quản lý,thu nhập,việc làm của người lao động,đặc biệt là vị trí của người quản lý trực tiếp tại DNNN là những vấn đề gay cấn đã làm cho một số cán bộ chủ chốt chần chừ,ngại CPH,thậm chí không muốn CPH. Đến ngay khung pháp lý vẫn chưa đầy đủ để tạo lập một môi trường kinh doanh,cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế dẫn tới nhiều doanh nghiệp còn do dự ,so sánh thiệt hơn khi chuyển từ DNNN sang hình thức công ty cổ phần. III.một số giải pháp nâng cao hiệu quả của quá trình CPH doanh nghiệp nhà nước ở việt nam Mặc dù đã có nhiều đổi mới quan trọng,có nhiều bước tiến đáng kể trong nhiều lĩnh vực nhưng hiện tại CPH DNNN còn gặp phải nhiều khó khăn.Thực tiễn đòi hỏi phải đẩy mạnh CPH nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội.Để hoàn thành chỉ tiêu CPH cho các năm tiếp theo,tránh vấp phải một số vấn đề không đang có trong quá trình CPH,để chương trình cải cách DNNN đạt kết quả tốt,em xin nêu một số giải pháp. 1.Nhận thức đúng đắn về CPH DNNN Mục tiêu của đẩy mạnh tuyên truyền cổ động cho CPH là làm cho các cấp các ngành,từng doanh nghiệp và từng người lao động nhận thức sâu sắc về CPH như một xu thế tất yếu và sẽ đem lại lợi ích lâu dài cho cả Nhà nước lẫn cá nhân.Từ đó tích cực,yên tâm thực hiện CPH,đẩy nhanh tiến độ thực hiện chủ trương quan trọng này của Đảng và Nhà nước.Tăng cường giáo dục cho cán bộ Đảng viên trong các cơ quan Nhà nước và nhân dân hiểu rõ chủ trương của Đảng,Nhà nước và lợi ích của CPH DNNN.Đây là một công việc rất quan trọng nhưng từ trước đến nay chưa được quan tâm đúng mức. Làm cho các cấp, các ngành, các DNNN quán triệt sâu sắc và có nhận thức đúng đắn về chủ trương,chính sách và các giải pháp đổi mới và phát triển DNNN.CPH DNNN không thể làm chệch hướng của nước ta lên CNXH. 2.hoàn thành cơ chế chính sách Nhà nước cần xem xét,soạn thảo và sớm ban hành một văn bản pháp lý cao về CPH để thể chế chủ trương CPH với các quy định rõ ràng,cụ thể về các vấn đề,cổ phần khống chế,tiến trình định giá,chế độ hỗ trợ doanh nghiệp được CPH,chế độ chính sách đối với người lao động để doanh nghiệp yên tâm triển khai CPH.Sửa đổi và hoàn thiện hệ thống cơ chế chính sách phục vụ cho hoạt động CPH doanh nghiệp,nâng cao năng lực pháp lý của hệ thống chính sách có liên quan đến hoạt động chuyển đổi sở hữu DNNN,tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho hoạt động chuyển đổi sở hữu và đa dạng hóa doanh nghiệp.Để có căn cứ pháp lý cho việc CPH DNNN trên diện rộng,Chính phủ cần xúc tiến nghiên cứu trình Quốc hội ban hành đạo luật về CPH DNNN. 3.Tổ chức thực hiện có hiệu quả chủ trương CPH DNNN 3.1.Lựa chọn doanh nghiệp CPH Việc lựa chọn DNNN sang công ty cổ phần phải tính đến khả năng tham gia của các cá nhân và các tổ chức có vốn.Họ là người đầu tư tài chính vì mục tiêu lợi nhuận .Vì vậy không ai mua cổ phiếu ở các doanh nghiệp thua lỗ.Do đó trước mắt phải nhằm CPH các doanh nghiệp làm ăn có lãi và tương đối có uy tín trong kinh doanh. Việc lựa chọn DNNN để CPH còn liên quan đến điều kiện kinh tế xã hội hiện nay của đất nước.Việc CPH các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ là phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay.Trong thời gian tới cần tiến hành CPH các doanh nghiệp có quy mô lớn hơn. 3.2Tổ chức thực hiện kế hoạch CPH 3.2.1.Tăng cương công tác chỉ đạo Thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Nhà Nước với vai trò chủ sở hữu ,với những biện pháp quyết liệt hơn,khẩn trương hơn,có lộ trình cụ thể.Tiến hành mở nhanh những vùng,lĩnh vực kinh doanh đang còn độc quyền hay mang tính độc quyền,tạo cơ hội cho các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác nhau tham gia .Cùng với đó tập trung chỉ đạo thực hiện nhanh và kiên quyết việc CPH các DNNN lớn,chiếm giữ một lượng vốn lớn của Nhà nước,đang nắm nhiều lợi thế độc quyền nhưng chậm đổi mới.Đối với các doanh nghiệp này,thực hiện CPH còn phải được xác định là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của ban lãnh đạo,quản lý doanh nghiệp.Họ phải có trách nhiệm thực hiện những chủ trương đổi mới và cải cách,những chiến lược của chủ đầu tư- của Nhà nước.Chỉ có thực hiện thành công ở các doanh nghiệp này thì mới hoàn thành sự nghiệp CPH các DNNN. Tổng điều tra đánh giá hiệu quả thực tế các doanh nghiệp sau CPH để rút ra những kinh nghiệm về thành công và chưa thành công của các doanh nghiệp.Qua đó làm cho mọi doanh nghiệp thấy được lợi ích rõ ràng,những bài học cụ thể từ CPH.Điều nay sẽ có tác động làm thay đổi nhận thức ,tạo những hiểu biết tốt hơn,từ đó tạo niềm tin và động lực từ bên trong của doanh nghiệp.Đồng thời có chiến lược hỗ trợ một cách có hiệu quả về đào tạo nâng cao năng lực trước,trong và sau CPH. Nhanh chóng thực hiện những biện pháp giải quyết dứt điểm những vướng mắc hiện nay về vấn đề đất đai,tài sản và những vướng mắc về lao động và đảm bảo lợi ích cho người lao động (không để CPH làm thiệt hại đến lợi ích của người lao động trong doanh nghiệp).Đặc biệt cần sớm chấm dứt trên thực tế ( không phải chỉ trên giấy tờ văn bản) sự phân biệt đối xử đối với các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác nhau,nhất là các DNNN đã CPH.Điều này rất quan trọng và sẽ là một nhân tố thúc đẩy doanh nghiệp tiến hành CPH có hiệu quả. Chính phủ cần tăng cường công tác chỉ đạo và thường xuyên kiểm tra tiến độ triển khai CPH của các bộ.địa phương và các tổng công ty để kịp thời tháo gỡ khó khăn,vướng mắc cho các doanh nghiệp.Đông thời biểu dương những đơn vị làm tốt,phê phán những đơn vị triển khai không tích cực.Kiên quyết xử lý đối với những cán bộ được giao nhiệm vụ CPH nhưng còn chần chừ,do dự hoặc có hành vi cản trở tiến trình CPH.Chính phủ cần kiện toàn và củng cố bộ máy chỉ đạo thực hiện CPH.Phải tạo được nhận thức và xác định vai trò quản lý của Nhà nước đối với công ty cổ phần. 3.2.2 Tạo lập một môi trường thuận lợi cho việc hình thành và phát triển công ty cổ phần . ổn định tiền tệ,giảm tốc độ lạm phát là điều kiện quan trọng nhất.Tiền tệ ổn định là điều kiện quan trọng cho sự ra đời của của công ty cổ phần,tiền tệ là yếu tố tác động đến nền kinh tế.Trong nền kinh tế thị trường,tiền tệ là vật ngang giá chung,có vai trò nối liền tất cả các loại thị trường và nó chỉ phát huy được chức năng khi có sự ổn định tiền tệ.Sự ổn định tiền tệ sẽ thúc đẩy sự ra đời các doanh nghiệp mới trong đó có công ty cổ phần.bên cạnh đó,về thực chất người mua cổ phiếu là đầu tư tài chính với mục đích lợi nhuận cao hơn và đều có yêu cầu chung là phải an toàn trong khoản đầu tư đó.Nếu lạm phát họ sẽ không sẵn sàng mua cổ phiếu của công ty cổ phần.Lạm phát cao còn hạn chế khả năng phát hành cổ phiếu,trái phiếu của doanh nghiệp vì lợi tức cổ phiếu,trái phiếu cao doanh nghiệp không chịu nổi.Do đó lạm phát thấp sẽ thúc đẩy nhanh sự ra đời và phát triển của thị trường vốn trong nước.Đồng thời nó tạo điều kiện thuận lợi cho việc phát hành cổ phiếu,trái phiếu và cả những người đầu tư lĩnh vực này. Thứ hai,hình thành thị trường chứng khoán để tác động tích cực góp vốn đầu tư phát triển công ty cổ phần.Khi chấp nhận nền kinh tế nhiều thành phần khu vực tư nhân được mở rộng,luật doanh nghiệp được ban hành .Theo luật này công ty cổ phần được phát hành trái phiếu và cổ phiếu là những mặt hàng cung cấp cho thị trường chứng khoán,nên thị trường chứng khoán được tổ chức thì việc mua bán chứng khoán được dễ dàng sẽ đưa vốn vào sản xuất tốt hơn.Thị trường chứng khoán và công ty cổ phần có tác dụng hỗ trợ tích cực cho nhau,thị trường chứng khoán là "chợ trao đổi hàng hóa cổ phần" cho công ty cổ phần.Công ty cổ phần là tiền đề đáp ứng hàng hóa cổ phần cho yêu cầu của thị trường chứng khoán.Như vậy qua thị trường chứng khoán người dân có điều kiện được thông tin đầy đủ hơn để xác định công ty cổ phần hay doanh nghiệp CPH làm ăn lành mạnh,có hiệu quả để tích cực tham gia mua cổ phiếu góp vốn vào sản xuất kinh doanh cho yêu cầu ích nước lợi nhà. Cuối cùng để thúc đẩy tiến trình CPH DNNN,cần tạo sự bình đẳng giữa các khu vực kinh tế,giữa đầu tư trong nước và nước ngoài,xóa bỏ bao cấp cho kinh tế quốc doanh dưới mọi hình thức để không còn chỗ dựa tạo đặc quyền,đặc lợi như trước đây. 3.2.3Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ về tài chính như miễn thuế lợi tức,thuế thu nhập trong thời gian đầu của doanh nghiệp CPH để kích thích các thành phần kinh tế tham gia mua cổ phiếu. Theo điều 13 NĐ 44/1998/NĐ-CP về chuyển DNNN thành CPH,khi CPH DNNN được hưởng 6 ưu đãi chính: - DNNN chuyển thành CPH là hình thức đầu tư mới,được hưởng ưu đãi theo NĐ của luật khuyến khích đầu tư trong nước.Nếu không đủ điều kiện trên thì được giảm 50% thuế lợi tức trong 2 năm liên tiếp từ sau khi chuyển sang hoạt động theo luật doanh nghiệp. - Được miễn thuế tước bạ đối với việc chuyển nhượng tài sản thuộc quyền quản lý và sử dụng của DNNN CPH thành sởhữu của công ty cổ phần. - Được tiếp tục vay vốn tại Ngân hàng thương mại,công ty tài chính - Được tiếp tục xuất nhập khẩu hàng hóa theo các chế độ quy định hiện hành đối với DNNN trước khi CPH. - Được duy trì và phát triển phúc lợi dưới dạng hiện vật - Các khoản chi phí thực tế,hợp lý và cần thiết cho quá tình chuyển DNNN thành công ty cổ phần được trừ vào tiền bán cổ phần thuộc vốn Nhà nước theo mức quy định của Bộ Tài chính. Thự