Tiểu luận Hoàn thiện pháp luật về quảng cáo thương mại

n người tiêu dung, bao gồm cơ quan báo chí, nhà xuât bản, tổ chức quản lý mạng thông tin máy tính, người tổ chức chương trình văn hóa thể thao, hội chợ, triển lãm và tổ chức, cá nhân sử dụng phương tiện quảng cáo khác. Quan hệ quảng cáo có thể hình thành trên cơ sở hợp đồng phát hành quảng cáo giữa người quảng cáo hoặc thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo với người phát hành quảng cáo. Tuy nhiên, tùy thuộc vào cách thức quảng cáo và phương tiện quảng cáo được sử dụng, thương nhân thực hiện việc quảng cáo và thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo có thể thực hiện luôn các công việc của người phát hành quảng cáo. Người phát hành quảng cáo được quảng cáo trên phương tiện của mình và thu phí dịch vụ phát hành quảng cáo. Người phát hành quảng cáo có nghĩa vụ tuân thủ các quy định của pháp luật về sử dụng phương tiện quảng cáo, pháp luật về báo chí, xuất bản, về quản lý mạng thông tin máy tính, chương trình hoạt động văn hóa thể thao, hội chợ, triển lãm trong việc sử dụng báo chí, xuất bản phẩm, mạng thông tin máy tính, chương trình hoạt động văn hóa thể thao, hội chợ, triễn lãm và các phương tiện quảng cáo khác để quảng cáo; thực hiện hợp đồng phát hành quảng cáo đã kí và các quyền, nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật. - Người cho thuê phương tiện quảng cáo. Người cho thuê phương tiện quảng cáo là tổ chức, cá nhân sở hữu phương tiện quảng cáo. Người cho thuê phương tiện quảng cáo có thể là thương nhân hoặc không phải là thương nhân nhưng đều có quyền lựa chọn khách hàng (người quảng cáo, người kinh doanh dịch vụ quảng cáo) cho mình và thu phí từ việc cho thuê phương tiện để quảng cáo theo thỏa thuận trong hợp đồng. 5. Hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại Việc thuê dịch vụ quảng cáo thương mại phải được xác lập trên cơ sở hợp đồng bằng văn bản, có tên gọi là hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại. Hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại là sự thỏa thuận giữa bên thuê quảng cáo và bên làm dịch vụ quảng cáo thương mại nhằm làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt các quyền và nghĩa vụ về quảng cáo hoạt động sản xuất kinh doanh, hàng hóa, dịch vụ thương mại. Hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại tuân thủ nguyên tắc cơ bản của hợp đồng cung ứng dịch vụ nói chung. Ngoài điều khoản về chủ thể của hợp đồng (tên, địa chỉ, điện thoại, FAX, số tài khoản… của các bên), nội dung của hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại bao gồm các điều khoản thỏa thuận về sản phẩm quảng cáo thương mại, phương thức, phương tiện quảng cáo thương mại; thời gian, phạm vi quảng cáo; phí dịch vụ và các quyền, nghĩa vụ có liên quan của các bên… Hợp đồng dịch vụ quảng cáo thương mại được ký bằng văn bản hoặc hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương. Tùy thuộc nội dung, phạm vi sử dụng dịch vụ, dịch vụ quảng cáo thương mại có thể là hợp đồng dịch vụ trọn gói, có thể là hợp đồng phát hành quảng cáo hay hợp đồng cho thuê phương tiện quảng cáo. Nếu sử dụng dịch vụ trọn gói, thương nhân kinh doanh dịch vụ sẽ tham gia vào hoạt động quảng cáo ngay từ khâu sáng tạo ra sản phẩm quảng cáo đến phát hành sản phẩm quảng cáo, sử dụng phương tiện quảng cáo mà các bên đã thỏa thuận lựa chọn cũng như các thủ tục pháp lý cần thiết để giới thiệu, khuyech trương về hàng hóa dịch vụ kinh doanh trong khoảng thời gian và không gian mà các bên giao ước. Tuy nhiên, để thực hiện hợp đồng dịch vụ trọn gói, thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo có thể phải kí kết một hoặc một số hợp đồng với người khác để thực hiện một số công đoạn của hoạt động quảng cáo như phát hành sản phẩm quảng cáo, thuê phương tiện quảng cáo… Trường hợp thương nhân tự quảng cáo mà không thuê dịch vụ, hoạt động quảng cáo có thể được tiến hành thông qua hợp đồng phát hành quảng cáo, hợp đồng thuê phương tiện quảng cáo được kí kết giữa thương nhân quảng cáo với người phát hành quảng cáo, người cho thuê phương tiện quảng cáo. 6. Thẩm quyền và các thủ tục cấp giấy phép quảng cáo Khi thực hiện hoạt động quảng cáo nói chung và quảng cáo thương mại nói riêng, thương nhân quảng cáo hoặc thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo phải làm thủ tục xin cấp giấy phép thực hiện quảng cáo. Nhìn chung, ở nhiều nước, việc đăng ký hoặc cấp phép cho hoạt động quảng cáo do cơ quan quản lý nhà nước về thương mại thực hiện. Ở Việt Nam, công việc này do cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa thông tin đảm nhiệm vai trò chính. Theo Điều 16 pháp lệnh quảng cáo, Bộ văn hóa – thông tin có thẩm quyền cấp giấy phép thực hiện quảng cáo trên mạng thông tin máy tính, kênh, chương trình phát thanh, kênh, chương trình truyền hình chuyên quảng cáo và đối với phụ san, phụ bản chuyên quảng cáo. Sở văn hóa – thông tin có thẩm quyền cấp giấy phép thực hiện quảng cáo trên bảng, biển, pano, băng rôn, màn hình đặt nơi công cộng, vật phát quang, vật thể trên không, dưới nước, phương tiện giao thông, vật thể di dộng khác. Ngoài ra, cơ quan quản kí nhà nước về xây dựng, thương mại, giao thông công chính, quy hoạch đô thị cũng có thẩm quyền cấp giấy phép liên quan đến hoạt động quảng cáo tạo ra một cơ chế khá phức tạp về thủ tục hành chính (trình tự, thủ tục cụ thể được quy định rõ trong Thông tư số 43/2003/TT-BVHTT ngày 16/7/2003 hướng dẫn thực hiện Nghị định số 24/2003/NĐ-CP ngày 13/3/2003 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh quảng cáo, các văn bản hướng dẫn thi hành luật thương mại). 7. Các hoạt động quảng cáo thương mại bị cấm Quảng cáo có ý nghĩa rất lớn trong việc mang lại cơ hội thương mại cho thương nhân và điều này có thể dẫn đến nguy cơ làm giảm hoặc mất cơ hội thương mại của thương nhân khác. Nhằm xúc tiến thương mại và đáp ứng nhu cầu cạnh tranh, thương nhân có thể sử dụng quảng cáo như một công cụ để gièm pha, hạ thấp uy tín của thương nhân khác với mục đích thủ tiêu đối thủ cạnh tranh hoặc ngăn cản sự gia nhập thị trường của thương nhân mới. Do đó, giữa hoạt động quảng cáo và hành vi cạnh tranh không lành mạnh có ranh giới rất mỏng. Để đảm bảo trật tự thương mại trong hoạt động xúc tiến thương mại, đảm bảo lợi ích của Nhà nước, của người tiêu dung và các thương nhân, pháp luật nghiêm cấm một số hoạt động quảng cáo thương mại sau đây: - Quảng cáo làm ảnh hưởng xấu đến lợi ích của Nhà nước và của toàn xã hội. Quảng cáo là quá trình thông tin và nó có thể tạo ra khả năng tiếp nhận thông tin từ nhiều góc độ khác nhau. Chính vì vậy, khi giới thiệu về hoạt động kinh doanh, về hàng hóa, dịch vụ của mình, thương nhân không được phép gây tổn hại đến lợi ích kinh tế, chính trị…của Nhà nước. - Quảng cáo có sử dụng sản phẩm quảng cáo, phương tiện quảng cáo trái với truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức, thuần phong mĩ tục Việt Nam và trái với các quy định của pháp luật. - Quảng cáo hàng hóa, dịch vụ mà Nhà nước cấm kinh doanh hoặc cấm quảng cáo. - Lợi dụng quảng cáo thương mại gây thiệt hại đến lợi ích của tổ chức, cá nhân và các thương nhân khác. - Quảng cáo thuốc lá, rượu có độ cồn từ 30 độ trở lên, quảng cáo hàng hóa, sản phẩm chưa được phép lưu thông, dịch vụ chưa được phep kinh doanh trên thị trường Việt Nam tại thời điểm quảng cáo. - Quảng cáo bằng việc sử dụng phương pháp so sánh trực tiếp hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ của mình với hoạt động sản xuất kinh doanh, hàng hóa, dịch vụ của thương nhân khác. - Quảng cáo sai với sự thật về quy cách, số lượng, chất lượng, giá cả. công dụng, kiểu dáng, xuất xứ hàng hóa, chủng loại, bao bì, phương thức phục vụ, thời hạn bảo hành của hàng hóa, dịch vụ. - Quảng cáo cho hoạt động kinh doanh của mình bằng cách sử dụng sản phẩm quảng cáo vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, dung danh nghĩa, hình ảnh của tổ chưc, cá nhân khác để quảng cáo mà không được sự chấp thuận của thương nhân đó. - Các hoạt động quảng cáo nhằm cạnh tranh không lành mạnh như quảng cáo nói xấu, hoặc bắt chước các sản phẩm quảng cáo của thương nhân khác, gây nhầm lẫn cho khách hàng… II. Một số ý kiến nhằm xây dưng và hoàn thiện pháp luật về thương mại 1. Nên nghiên cứu sớm việc thống nhất điều chỉnh pháp luật đối với hoạt động quảng cáo và quảng cáo thương mại bằng Luật thương mại Pháp luật hiện hành quy định hai nhóm quy phạm pháp luật cùng điều chỉnh hoạt động quảng cáo. Một là: các văn bản do Bộ Văn hóa- Thể thao và du lịch (trước đây là Bộ văn hóa – Thông tin) ban hành, bao gồm Pháp lệnh quảng cáo năm 2001 và các văn bản hướng dẫn thi hành, điều chỉnh hoạt động “quảng cáo”. Hai là: các văn bản do Bộ Công thương (trước đây là Bộ Thương mại) chủ trì soạn thảo hoặc ban hành, bao gồm Luật thương mại và các văn bản hướng dẫn thi hành, điều chỉnh hoạt động “quảng cáo thương mại”. Song hành trong hai nhóm văn bản đó là hai khái niệm: quảng cáo và quảng cáo thương mại. Quảng cáo về hoạt động kinh doanh, về hàng hóa, dịch vụ của thương nhân hay hoạt động quảng cáo cho thương nhân khác để hưởng thù lao dịch vụ được gọi là “quảng cáo thương mại” có mục đích sinh lời, với đặc điểm pháp lý cơ bản là: (i) Chủ thể hoạt động quảng cáo thương mại là thương nhân; (ii) Nội dung thông tin quảng cáo bao gồm những thông tin về hàng hóa, dịch vụ thương mại, về hoạt động kinh doanh của thương nhân; (iii) Mục đích trực tiếp của quảng cáo thương mại là giới thiệu rộng rãi về hàng hóa, dịch vụ để xúc tiến thương mại, đáp ứng nhu cầu cạnh tranh và mục tiêu lợi nhuận của thương nhân. “Quảng cáo” nói chung bao gồm quảng cáo về hàng hóa, dịch vụ kinh doanh, có mục đích sinh lời và hoạt động thông tin tuyên truyền, cổ động do cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức xã hội…thực hiện nhằm tuyên truyền về đường lối, chủ trương, chính sách kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước (được gọi là quảng cáo không có mục đích sinh lời). Tham khảo pháp luật quốc tế, có thể nhận thấy tính thương mại của hoạt động quảng cáo thể hiện rõ nét trong pháp luật về quảng cáo của nhiều nước trên thế giới. Luật quảng cáo của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ngày 27-10-1994 (có hiệu lực từ ngày 01-2-1995) quy định tại Điều 2: “Quảng cáo” được hiểu là một quảng cáo mang tính thương mại mà người cung cấp hàng hóa, dịch vụ giới thiệu cho hàng hóa dịch vụ của mình, cho dù là trực tiếp hay gián tiếp, thông qua các hình thức thông tin công cộng”; “người quảng cáo được hiểu là một tư cách pháp nhân, dù là tổ chức kinh tế hay pháp nhân mà mục đích của họ là bán các mặt hàng, dịch vụ thiết kế, sản xuất hay xuất bản thuộc lĩnh vực quảng cáo” (Luật Quảng cáo Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, tài liệu do Bộ Văn hóa – Thông tin, Cục Văn hóa – Thông tin cơ sở biên dịch, 2005). Ở Hoa Kỳ, hoạt động quảng cáo được điều chỉnh bởi rất nhiều quy định pháp luật của các bang và liên bang. Luật Lanham 15 U.S.C, một văn bản quan trọng trong số đó, có nội dung quy định quảng cáo: “bao gồm phát ngôn thương mại mà một người cạnh tranh sử dụng thể hiện mục đích gây ảnh hưởng tới người tiêu dung để mua hàng hóa hay dịch vụ của mình”. Cơ quan liên bang có thẩm quyền điều tiết hoạt động quảng cáo là Hội đồng thương mại liên bang. Luật về quảng cáo và khuyến mại của Anh, Luật quảng cáo của Xingapo, Luật quảng cáo của Philippin…đều có nội dung quy định các vấn đề liên quan đến quảng cáo thương mại. Như vậy, luật pháp nhiều nước trên thế giới coi quảng cáo không phải là một hoạt động thông tin đơn thuần mà là một hoạt động thông tin mang tính thương mại. Bản thân khái niệm “quảng cáo” khi được sử dụng trong pháp luật của các nước đã có ý nghĩa là “quảng cáo thương mại”, vì nó được thực hiện bởi thương nhân và có nội dung quảng cáo về hàng hóa, dịch vụ của thương nhân. Luật pháp nhiều nước cũng coi quảng cáo là hoạt động thương mại, được điều chỉnh bởi các quy định của Luật thương mại. Các điều ước quốc tế song phương và đa phương cũng tiếp nhận quảng cáo là một hoạt động thương mại và đưa vào nội dung đàm phán. Với đặc tính này, có thể khẳng định “quảng cáo” được đồng nghĩa với “quảng cáo thương mại”. Trong pháp luật Việt Nam, mặc dù pháp lệnh quảng cáo năm 2001 có đưa hoạt động quảng cáo dịch vụ không có mục đích sinh lời (với tính chất là quảng cáo phi thương mại) vào phạm vi điều chỉnh, song nội dung của Văn bản này hầu như chỉ quy định về quảng cáo cho hàng hóa, dịch vụ kinh doanh. Ngay cả định nghĩa về “quảng cáo” được quy định trong Pháp lệnh quảng cáo cũng liên quan rất nhiều đến quảng cáo thương mại. Khi chưa làm rõ tính chất thương mại của “quảng cáo”, chấp nhận sự phận biệt không cần thiết hai khái niệm “quảng cáo” và “quảng cáo thương mại”, Việt Nam chưa thể có giải pháp triệt để hoàn thiện pháp luật về quảng cáo theo xu hướng minh bạch hóa chính sách, bảo đảm tự do thương mại, đáp ứng yêu cầu hội nhập. Pháp lệnh do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành điều chỉnh hoạt động “quảng cáo”. Luật thương mại do Quốc hội ban hành điều chỉnh hoạt động “quảng cáo thương mại”. Do vậy, việc thống nhất các quy định này chỉ có thể được Quốc hội hoặc Ủy ban Thường vụ Quốc hội thực hiện, không thể giải quyết bằng một nghị định của Chính phủ. Theo kinh nghiệm của các nước và xuất phát từ bản chất kinh tế của hoạt động quảng cáo, hoàn thiện pháp luật quảng cáo phải được bắt đầu bằng việc tiếp nhận “quảng cáo” là một hoạt động thương mại, được phân biệt với hoạt động thông tin tuyên truyền, cổ động vì các mục tiêu chính trị, xã hội…ở góc độ nhất thể hóa pháp luật về quảng cáo, xác định chuẩn xác khái niệm quảng cáo sẽ là tiền đề, đề ra các nguyên tắc hoàn thiện pháp luật quảng cáo. Các nguyên tắc cơ bản đó là: Thứ nhất, về mặt lý luận, cần xác định quảng cáo có bản chất là một hoạt động thương mại và phải sử dụng các quy định của Luật thương mại để điều chỉnh hoạt động quảng cáo. Điều này phù hợp với bản chất kinh tế của quảng cáo và thông lệ quốc tế. Thứ hai, xuất phát từ bản chất kinh tế của quảng cáo, nên phân cấp rõ thẩm quyền quản lý hoạt động quảng cáo thuộc về Cơ quan quản lý Nhà nước về thương mại. Thực tiễn quốc tế cũng cho phép học tập về kinh nghiệm về vấn đề này. Ở Trung Quốc, các Cơ quan quản lý nhà nước về thương mại và công nghiệp cấp tỉnh hoặc cấp cao hơn chịu trách nhiệm quản lý và giám sát hoạt động quảng cáo. Ở Hoa Kỳ, Cơ quan liên bang có thẩm quyền điều tiết hoạt động quảng cáo là Hội đồng thương mại liên bang. Thứ ba, do là một nhóm quy định thuộc lĩnh vực pháp luật thương mại nên quá trình hoàn thiện pháp luật quảng cáo phải chịu tác động của quá trình tự do hóa thương mại, bảo đảm tính minh bạch, phù hợp đáp ứng yêu cầu của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực. Như vậy, xuất phat từ (i) bản chất thương mại của hoạt động quảng cáo (ii) kinh nghiệm quốc tế trong điều chỉnh pháp luật đối với quảng cáo (iii) thực trạng quy định về quảng cáo trong Pháp lệnh quảng cáo hiện hành chủ yếu bao gồm quy định về quảng cáo cho hoạt động kinh doanh và hàng hóa, dịch vụ có mục đích sinh lời, giải pháp hiệu quả và phù hợp nhất hiện nay là cần xem xét nghiên cứu khả năng để hủy bỏ hiệu lực của Pháp lệnh quảng cáo năm 2001. Hoạt động quảng cáo, hay còn được gọi là quảng cáo thương mại sẽ được điều chỉnh bởi Luật thương mại hiện hành. Giải pháp hoàn thiện này sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong điều chỉnh pháp luật đối với hoạt động quảng cáo, đó là: Thứ nhất, chấm dứt sự tồn tại đồng thời hai loại văn bản pháp luật về quảng cáo, xóa bỏ tình trạng trùng lặp của nhiều quy định pháp luật, như các quy định về sản phẩm quảng cáo, phương tiện quảng cáo, các trường hợp hạn chế, cấm trong quảng cáo, quyền và nghĩa vụ của các chủ thể tham gia vào quá trình quảng cáo…, xóa bỏ tình trạng thương nhân hoạt động quảng cáo thương mại phải chịu sự điều chỉnh của cả hai nhóm văn bản pháp luật về quảng cáo, phải tự rà soát và tuân thủ hai loại văn bản pháp luật về quảng cáo và quảng cáo thương mại, kể cả những điều kiện, giấy phép được coi là “rào cản” của tự do thương mại. Thứ hai, về quản lý nhà nước, xóa bỏ được tình trạng thương nhân quảng cáo và thương nhân kinh doanh dịch vụ quảng cáo phải chịu sự quản lý của cả hai Cơ quan quản lý nhà nước về thương mại và Cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa – thông tin, với hàng loạt các quy định về trình tự, thủ tục do cả hai Cơ quan này quy định. Thứ ba, do được quy định là một hoạt động thương mại, cải cách khung khổ, thể chế pháp lý nhằm thực hiện tự do hóa thương mại sẽ áp dụng trong lĩnh vực quảng cáo như xu hướng đã và đang diễn ra trong mọi lĩnh vực thương mại và đầu tư. 2. Về thẩm quyền quản lý Nhà nước. Hiện nay, mâu thuẫn lớn nhất trong hoạt động quản lý Nhà nước về quảng cáo là về thẩm quyền. Pháp lệnh Quảng cáo là văn bản pháp luật có hiệu lực cao nhất điều chỉnh hoạt động quảng cáo và do Bộ Văn hóa- Thể thao và du lịch chịu trách nhiệm quản lý. Bộ Công thương là Bộ có thẩm quyền quản lý cao nhất đối với cá hoạt động thương mại được quy định trong Luật Thương mại. Tuy nhiên, hoạt động quảng cáo thương mại vừa là hoạt động quảng cáo lại vừa là một hành vi thương mại cho nên dẫn đến sự chồng chéo trong thẩm quyền quản lý giữa Bộ Văn hóa- Thể thao và du lịch tin và Bộ Công thương Để giải quyết được những chồng chéo về thẩm quyền, Quốc hội nên xây dựng một Luật riêng điều chỉnh hoạt động quảng cáo. Nhưng trước hết chúng ta cần làm rõ được khái niệm thế nào là quảng cáo? Liệu có sự phân biệt về quảng cáo phi thương mại với quảng cáo thương mại hay không? Theo quan điểm của em, bản chất quảng cáo chính là hành vi thương mại, do đó sẽ không có cái gọi là quảng cáo phi tương mại (thực chất đây đều là những thông tin cổ động, tuyên truyền), vì vậy, em đề xuất nên đặt hoạt động quảng cáo dưới thẩm quyền quản lý của Bộ Thương mại, từ đó sẽ có những quy phạm điều chỉnh cụ thể, phù hợp với bản chất của hoạt động này 3. Nghiên cứu việc sửa đổi các quy định về trình tự, thủ tục thực hiện quảng cáo thương mại theo xu hướng cải cách hành chính Hiện tại, hoạt động quảng cáo thương mại do Cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa – thông tin cấp giấy phép trên cơ sở ý kiến thẩm định của nhiều cơ quan có liên quan như xây dựng, quy hoạch kiến trúc, giao thông công chính. Ngoài ra, nếu quảng cáo thuốc chữa bệnh, giống cây trồng…còn phải đợi thêm ý kiến của Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hay một số Cơ quan quản lý khác có liên quan. Quảng cáo cái gì (sản phẩm quảng cáo) và quảng cáo như thế nào (phương tiện quảng cáo) là hai nội dung mà pháp luật về quảng cáo của các nước đều quan tâm điều chỉnh. Quy định thẩm quyền cấp giấy phép quảng cáo thuộc về Cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa – thông tin cho thấy, Nhà nước ta đã quan tâm nhiều đến vấn đề quảng cáo như thế nào (tức là khâu phát hành quảng cáo, phát tán thông tin quảng cáo đến cộng đồng). Các quy định hạn chế số trang in, thời lượng, số lần phát song… trong Pháp lệnh quảng cáo là sự chứng minh cho điều này. Trong khi đó, quảng cáo không phải là một hoạt động thông tin đơn thuần mà nó là một hoạt động thương mại, do thương nhân thực hiện. Cho nên, vấn đề kiểm soát thương nhân quảng cáo cái gì (quảng cáo về hàng hóa, dịch vụ và hoạt động kinh doanh đó có nội dung cụ thể như thế nào, có ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, của đối thủ cạnh tranh và của người tiêu dùng hay không) là những vấn đề cần phải được quan tâm hàng đầu. Do vậy, quy định về trình tự, thủ tục thực hiện quảng cáo trươc hết và quan trọng nhất là việc kiểm soát thương nhân dự định quảng cáo những gì về hàng hóa, dịch vụ và hoạt động kinh doanh của mình, tức là thẩm định nội dung sản phẩm quảng cáo thương mại có dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh, làm lộ bí mật Nhà nước hay có các vi phạm pháp luật khác hay không? Thực hiện mục tiêu này, pháp luật cần quy định thương nhân phải làm thủ tục đăng ký sản phẩm quảng cáo thương mại và cơ quan tiếp nhận việc đăng ký sản phẩm quảng cáo thương mại là Cơ quan quản lý nhà nước về thương mại. Đối với việc phát hành thông tin quảng cáo (quảng cáo như thế nào), phụ thuộc vào phương tiện quảng cáo được sử dụng là băng rôn, pa nô, áp phích, biển, vật thể di động hay báo chí, việc phát hành quảng cáo ra công chúng sẽ được thực hiện phù hợp với các quy định về quản lý trật tự văn minh đô thị, quy định của Luật báo chí, Luật xuất bản. Đồng thời với việc hủy bỏ hiệu lực Pháp lệnh quảng cáo, Luật báo chí, Luật xuất bản cũng cần bổ sung những quy định liên quan đến quảng cáo trên báo chí, trên xuất bản phẩm như quy định hạn chế số trang, thời lượng, số lần phát sóng… Việc quảng cáo bằng các phương tiện băng rôn, pa nô, áp phích… dựa trên quy hoạch quảng cáo và quy định về trật tự văn minh đô thị. Cùng với việc đổi mới này, các quy định về trình tự, thủ tục cấp Giấy phép hoạt động quảng cáo hiện hành nên nghiên cứu để sớm có thể bãi bỏ. Có nghĩa là, thủ tục cơ bản mà thương nhân quảng cáo cần thực hiện là đăng ký sản phẩm quảng cáo tại tại Cơ quan quản lý nhà nước về thương mại. Sau khi được sự xác nhận của Cơ quan này, việc phát hành sản phẩm quảng cáo thương mại sẽ thực hiện theo pháp luật liên quan đến phương tiện quảng cáo mà thương nhân sử dụng như Luật báo chí, Luật xuất bản… Việc quy định mới về trình tự, thủ tục thực hiện quảng cáo theo giải pháp trên sẽ mang lại những lợi ích to lớn cả về lý luận và thực tiễn. Đó là: thể hiện rõ nét sự nhìn nhận đúng đắn bản chất kinh tế của hoạt động quảng cáo, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong quản lý nhà nước đối với hoạt động này, xóa bỏ những rào cản hành chính không cần thiết nhằm thực hiện tự do hóa thương mại và thống nhất về thẩm quyền quản lý, cách thức biện pháp quản lý đối với mọi hoạt động xúc tiến thương mại. 4. Về sửa đổi một số điều khoản cụ thể 4.1 Về khái niệm quảng cáo thương mại theo Điều 102 Luật Thương mại Điều 102 Luật Thương mại định nghĩa: “quảng cáo thương mại là hành vi thương mại của thương nhân nhằm giới thiệu hàng hóa, dịch vụ để xúc tiến thương mại”. Như vậy, theo định nghĩa này thì quảng cáo thương mại ở nước ta được xem xét là một hành vi tương mại gắn với thương nhân. Trở lại với khái niệm hành vi thương mại theo Luật Thương mại Việt Nam thì đó là hành vi của thương nhân trong hoạt động thương mại. Trong khi đó, “hoạt động thương mại là việc thực hiện một hay nhiều hành vi thương mại của thương nhân”. Như vậy, để quảng cáo thương mại được nhìn nhận một cách bao quát hơn ta nên xét quảng cáo thương mại dưới góc độ là hoạt động thương mại. Tiếp theo đó, theo quan điểm của Luật Thương mại thì quảng cáo thương mại được đặt vào nhóm các hoạt động xúc tiến thương mại vì mục đích của các hoạt động đó là nhằm mục đích xúc tiến thương mại. Cho nên, thực tế đặt ra là phải đưa vào khái niệm điểm đặc trưng nhất của quảng cáo thương mại để có thể phân biệt với các hoạt động xúc tiến thương mại khác như: khuyến mại, trưng bày giới thiệu hàng hóa, nôi trợ, triển lãm thương mại. Qua đó, em xin đưa ra ý kiến nên đưa ra khái niệm quảng cáo thương mại như sau: “quảng cáo thương mại là hoạt động xúc tiến thương mại của thương nhân thông qua phương tiện quảng cáo để giới thiệu với khách hàng về hoạt động sản xuất, kinh doanh, hàng hóa dịch vụ của mình” 4.2 Quy định về phương tiện quảng cáo thương mại Phương tiện quảng cáo thương mại được Luật Thương mại liệt kê thành 5 loại khác nhau nhưng lại không hề có bất cứ một hướng dẫn chi tiết việc sử dụng chúng. Tuy nhiên, năm 2001 Pháp lệnh Quảng cáo ra đời, tiếp đó là các văn bản hướng dân thi hành pháp lệnh này đều có những hướng dẫn cụ thể cho từng loại phương tiện riêng. Hoạt động quảng cáo thương mại cũng nằm dưới sự điều chỉnh của Pháp lệnh Quảng cáo nên việc sử dụng phương tiện quảng cáo thương mại thống nhất với các quy định về sự dụng phương tiện quảng cáo. Ngày nay, khi kinh tế, khoa học, kĩ thuật phát triển rất nhanh, có xuất hiện thêm nhiều loại phương tiện quảng cáo khác nhau. Nhằm thu hút sự chú ý của khách hàng tới hoạt động sản xuất, hàng hóa, dịch vụ của mình, thương nhân ngày càng áp dụng nhiều loại phương tiện quảng cáo mới lạ, trong đó nhiều loại phương tiện quảng cáo chưa có quy định pháp luật nào điều chỉnh. Xuấ phát từ thực tế này, Pháp lệnh Quảng cáo cần phải kịp thời bổ sung cho phù hợp: ví dụ một hình thức quảng cáo đang phát triển khá mạnh đó là quảng cáo bằng tin nhắn điện thoại di động… hình thức quảng cáo này rất khó phát hiện và xử lí. Nghị định 57/2006/NĐ-CP về thương mại điện tử đã ban hành nhưng chưa có quy định về quảng cáo trực tuyến. Vì vậy, Nhà nước phải nhanh chóng ban hành các quy định về quảng cáo thương mại điện tử, đây là hoạt động đang rất phát triển và tác động mạnh đến người tiêu dùng theo cả hai hướng tích cực và tích cực, tầm lan truyền và tốc độ nhanh, rộng rãi. Vì vậy cần phải có những quy định chặt chẽ về hình thức quảng cáo đang phát triển mạnh này Từ đó, em đề xuất cần nhanh chóng cập nhật các hình thức quảng cáo mới vào các quy định của pháp luật, bảo đảm tính cập nhật kịp thời của pháp luật 4.3 Về hình thức quảng cáo thương mại theo khoản 3 Điều 7 Pháp lệnh Quảng cáo. Khoản 3 Điều 7 Pháp lệnh Quảng cáo quy định như sau: “hình thức quảng cáo phải có dấu hiệu phân biệt những thông tin quảng cáo với những thông tin không phải là quảng cáo để không gây nhầm lẫn cho người sản xuất, kinh doanh và người tiêu dùng”. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là những “dấu hiệu phân biệt” này là gì thì là chưa có một hướng dấn cụ thể nào, việc quy định một cách chung chung như thế sẽ dẫn đến rất khó khăn cho việc áp thực hiện của các doanh nghiệp cũng như công tác quản lý. Để đạt được mục đích là không “gây nhầm lẫn c