Tiểu luận Kiểm toán độc lập tại Việt Nam hiện nay

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán độc lập đã hình thành và phát triển, ngày càng trở thành nhu cầu tất yếu đối với hoạt động kinh doanh và nâng cao chất lượng quản lý của doanh nghiệp ở Việt Nam. hiện cả nước có 1.700 kiểm toán viên, trong đó chỉ có 1.000 người làm nghề, hơn 700 người khác làm những việc không liên quan, trong khi nhu cầu kiểm toán hết sức cấp thiết. Mức lương khởi điểm trung bình ở Việt Nam là 1.000USD/KTV/tháng, tức khoảng 12.000USD/năm đối với các kiểm toán viên đã có chứng chỉ kiểm toán viên quốc tế

doc26 trang | Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 4558 | Lượt tải: 1download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Kiểm toán độc lập tại Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
iệc phát triển công ty, mở rộng địa bàn kiểm toán mà cả trong việc cộng tác với công ty và tổ chức nước ngoài để phát triển sự nghiệp kiểm toán Việt Nam. Cũng trong năm 1991, còn có công ty Ernst and Young là công ty kiểm toán nước ngoài đầu tiên được Nhà nước Việt Nam cho chấp nhận lập văn phòng hoạt động tại Việt Nam. Tuy nhiên Thực hiện các cam kết với Tổ chức thương mại thế giới (WTO) chính phủ ban hành quy định tại Nghị định 105/2004/NĐ-CP ngày 30/3/2004 và Nghị định 133/2005/NĐ-CP ngày 31/10/2005 về kiểm toán độc lập, tất cả các công ty kiểm toán có sở hữu nhà nước phải chuyển đổi sở hữu sang các mô hình khác có thể là mô hình công ty TNHH hoặc công ty hợp danh. . Nhằm mục đích điều chỉnh các vấn đề về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của doanh nghiệp kiểm toán, khách hàng, đơn vị được kiểm toán và các tổ chức, cá nhân sử dụng kết quả kiểm toán... Chính vì vậy, nó không đảm bảo được hiệu lực pháp lý đầy đủ để những tổ chức, cá nhân có liên quan thự thi quyền và trách nhiệm của mình. Thực tế, đến tháng 5/2007 này, hầu hết các công ty kiểm toán có sở hữu nhà nước đã cơ bản hoàn thành chuyển đổi sang mô hình TNHH hai thành viên trở lên. Quá trình chuyển đổi sở hữu thành công cùng với việc độc lập hoàn toàn với Bộ Tài chính là những điều kiện tiên quyết để VACO chính thức trở thành hiện diện đầy đủ của Deloitte Touche Tohmatsu tại Việt Nam ngày hôm nay Tháng 10 năm 1997, VACO, với sự đại diện của Phòng dịch vụ quốc tế (ISD), đã chính thức được công nhận là thành viên của hãng kiểm toán quốc tế Deloitte Touche Tohmatsu (DTT). Hiện tại VACO - ISD là đại diện hợp pháp của DTT tại Việt Nam với sự hợp tác về mọi mặt từ các văn phòng của DTT trên toàn cầu. Với sự kết hợp thế mạnh của Công ty Kiểm toán Việt Nam, thông hiểu về môi trường kinh doanh và luật pháp tại Việt Nam với một hãng kiểm toán hàng đầu quốc tế có bề dầy lịch sử và danh tiếng hàng trăm năm, VACO hiện nay là công ty kiểm toán đầu tiên của Việt Nam đạt trình độ quốc tế, cung cấp các dịch vụ chuyên ngành cho một lượng khách hàng lớn nhất trong các công ty kiểm toán đang hoạt động tại Việt Nam với chất lượng cao Cùng thời gian chuyển đổi với VACO công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) thuộc Bộ Tài chính cũng tách ra thành lập công ty kiểm toán độc lập lấy tên Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC). Hiện nay, AASC có trụ sở chính đặt tại Hà Nội, chi nhánh tại TP Hồ Chí Minh và Văn phòng đại diện tại Quảng Ninh Từ khi thành lập tới nay kiểm toán độc lập không ngừng được nâng cao và phát triển. Thông qua hoạt động dịch vụ kiểm toán và tư ván tài chính kế tóan các doanh nghiệp, tổ chức nắm bắt kịp thời, đầy đủ và tuân thủ đường lối chính sách kinh tế, tài chính, loại bỏ được chi phí bất hợp lý, tạo lập được những thông tin tin cậy, và tăng cường lòng tin của người sử dụng các thông tin tài chính, từng bước đưa công tác quản lý tài chính, kế toán trong các doanh nghiệp vào nề nếp…Có thể nói hoạt động kiểm toán độc lập đã xác định được vị trí trong nền kinh tế thị trường, góp phần ngăn ngừa và phát hiện lãng phí, góp phần thu hút vốn đầu tư nước ngoài, thực hiện công khai minh bạch báo cáo tài chính (BCTC), phục vụ đắc lực cho công tác quản lý, điều hành kinh tế-tài chính, của doanh nghiệp và Nhà nước + Sự khác nhau về bản chất của kiểm toán độc lập,kiểm toán độc lập và kiểm toán nhà nước: - Bản chất kiểm toán độc lập Theo phó giáo sư, tiến sỉ Đặng Văn Thanh, Chủ tịch Hội Kế toán và kiểm toán Việt Nam, về bản chất, kiểm toán độc lập là một loại hình dịch vụ có điều kiện để hỗ trợ doanh nghiệp, tạo lập môi trường đầu tư bình đẳng, lành mạnh. Kết quả và kết luận của kiểm toán là đánh giá và xác nhận quan trọng về độ tin cậy, về uy tín và về thực trạng tiềm lực, thực trạng tài chính để chính doanh nghiệp và các đối tác quyết định đầu tư hoặc quyết định các quan hệ kinh tế - bản chất kiểm toán nội bộ là một loại hình kiểm toán có có tổ chức mà chức năng là đo lường và đánh giá hiệu quả của những việc kiểm soát khác và mang tính nội kiểm. Kiểm toán nội bộ là một bộ phận cấu thành, là bộ phận trọng tâm của hệ thống kiểm toán nội bộ, nó hoạt động theo những nguyên tắc của kiểm toán - Bản chất của kiểm toán nhà nước là công việc kiểm toán do cơ quan kiểm toán nhà nước tiến hành theo luật định và không thu phí kiểm toán. Kiểm toán nhà nước nhận xét, đánh giá và xác nhận việc chấp hành các chính sách, chế độ tài chính, kế toán ở đơn vị. Bên cạnh đó kiểm toán Nhà nước còn có quyền góp ý và yêu cầu các đơn vị được kiểm toán sửa chữa sai phạm và kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền xử lý các vi phạm, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ sửa đổi, cải tiến cơ chế quản lý tài chính kế toán cần thiết. 2.1.4 - Cơ cấu tổ chức của công ty TNHH dịch vụ tư vấn tài chính kế toán và kiểm toán AASC   2.2 CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA KIỂM TOÁN ĐỘC LẬP 2.2.1 Kiểm toán độc lập trên thế giới Qua quá trình phát triển với lịch sử lâu đời hiện nay trên thế giới ngành kế toán nói chung và kiểm toán nói riêng đang phát triển mạnh mẽ với số lượng công ty nhiều, số lượng kiểm toán viên cũng tăng mạnh về số lượng và chất lượng. Quy mô của các công ty cũng ngày càng mở rộng. Điển hình ở Hoa Kỳ, hiện nay có hơn 45000 tổ chức kiểm toán chuyên nghiệp. ở cộng hòa Pháp hiện có 24 văn phòng kiểm toán khu vực và 2500 văn phòng con cơ sở trực tiếp là dịch vụ và hơn 10000 người là kiểm toán. Tại : Singapore, một đất nước nhỏ bé mà có tới 22.000 kiểm toán viên; Philipine mỗi năm cũng có thêm 2.000 kiểm toán viên. Theo điều tra của PayScale (Mỹ) về mức lương trung bình của một kiểm toán viên ở California hay New York vào khoảng 50.000USD/năm. Mức lương trung bình của một kiểm toán viên có kinh nghiệm vào khoảng 60.000USD/năm. Ở các nước khác , luật pháp quy định rõ quyền hạn, trách nhiệm của các tổ chức kiểm toán thừa nhận sự khách quan và độc lập của kiểm toán, chấp nhận giá trị pháp lý của các tài liệu có chữ ký của kiểm toán. Ví dụ về công ty kiểm toán Ernst &Young Ernst &Young là công ty hàng đầu thế giới cung cấp dịch vụ kiểm toán và tư vấn doanh nghiệp, tư vấn thuế và tư vấn giao dịch tài chính cho các khách hàng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm các cơ quan chính phủ, các tổ chức cá nhân, doanh nghiệp và các tổ chức phi chính phủ. Đến nay, Ernst & Young có mạng lưới toàn cầu gồm văn phòng tại 140 quốc gia với hơn 144.000 nhân viên chuyên nghiệp cùng đoàn kết chia sẻ các giá trị chung và cam kết kiên định về chất luợng. Ernst & Young tạo sự khác biệt thông qua việc hỗ trợ nhân viên, khách hàng và cả cộng đồng phát huy tối đa tiềm năng của mình. Ernst & Young luôn coi trọng và đi đầu trong việc phát triển nguồn nhân lực trên nền tảng văn hoá Công ty “Nhân lực là ưu tiên hàng đầu” (“people-first culture”), trú trọng đào tạo và chuyển giao tri thức cho đội ngũ nhân viên với chu trình khép kín. Ernst & Young Việt Nam là công ty tư vấn kiểm toán quốc tế và dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp 100% vốn nước ngoài được thành lập đầu tiên tại Việt Nam năm 1992. Hiện nay, Ernst &Young có đội ngũ hơn 800 nhân viên chuyên nghiệp làm việc tại văn phòng Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Lào và Campuchia. Năm 2010, Ernst & Young Việt Nam đã cung cấp dịch vụ Kiểm toán và Tư vấn cho hơn 1200 doanh nghiệp, bao gồm nhiều Tập đoàn Kinh tế lớn, các Tổ chức tín dụng và các Tập đoàn tư nhân hàng đầu. Tại Việt Nam, Ernst & Young cung cấp nhiều dịch vụ tư vấn doanh nghiệp, trong đó bao gồm dịch vụ “Nâng cao hiệu quả Quản lý Nguồn Nhân lực” Còn với công ty Arthur Andersen thì sao? Trước năm 2002, thị trường tư vấn tài chính và kiểm toán thế giới chịu sự thống trị tuyệt đối của ngũ đại gia: KPMG, Deloitte & Touche, Ernst & Young, PriceWaterhouseCooper, và Arthur Andersen. Họ chiếm ba phần tư doanh số của thị trường tư vấn - kiểm toán trị giá hàng trăm tỉ đô la mỗi năm. Trong 100 công ty lớn nhất thế giới, 99 công ty sử dụng dịch vụ của ngũ đại gia. Nhưng từ đầu năm 2002, người ta đã hiểu là một trong ngũ đại đã diệt vong, và từ nay chỉ còn "tứ đại gia". Bắt đầu từ vụ vỡ lở vào cuối năm 2001 và đầu năm 2002, mọi người mới nhìn kỹ hơn đến nhà kiểm toán Arthur Andersen. Đây không phải lần đầu đại gia này bị lâm vào rắc rối. Nhưng tất cả các lần rắc rối trước, Andersen đều thoát ra bằng cách chi tiền "dàn xếp" với bên nguyên đơn. Luật pháp Mỹ cho phép bên bị đơn chi tiền để dàn xếp các vụ kiện dân sự trong khi vẫn không nhận lỗi. Nhưng đến vụ Enron thì Andersen không còn có thể dàn xếp, vì đây là vụ án hình sự. Công ty  Enron công ty năng lượng lớn nhất của nước Mỹ đã sụp đổ năm 2006 Nguyên nhân:  Làm ăn liều lĩnh dẫn tới thua lỗ nhưng báo cáo láo để lừa dối cổ đông. Do sự liên kết của công ty và công ty kiểm toán danh tiếng  Công ty tư vấn và kiểm toán Arthur Andersen. Ngoài các lỗi như không phát hiện được những bất thường trong hồ sơ kế toán của Enron, giúp Enron nổi danh trên thị trường trong khi thực chất đang thua lỗ nặng.. thì Andersen đã bị buộc một tội hình sự nghiêm trọng là cố ý cản trở công việc điều tra thông qua việc tiêu hủy hàng ngàn tài liệu có liên quan đến Enron. Lời bào chữa duy nhất của Andersen là việc tiêu hủy tài liệu chỉ là "quy trình bình thường" và công ty vẫn lưu giữ những tài liệu ở mức tối thiểu theo luật định. Ngay sau khi bị kết tội, Andersen lập tức phải đối mặt với hàng loạt vụ kiện khác, với tổng số thiệt hại của khách hàng lên tới 300 tỉ USD Một số vụ điển hình của Andersen Tháng 5/2001, Andersen phải trả 110 triệu USD cho các cổ đông của Công ty Sumbeam để dàn xếp vụ kiện về bê bối kế toán của công ty này. Tháng 6/2001, Andersen phải trả 107 triệu USD để dàn xếp vụ bê bối kế toán của công ty xử lý chất thải Waste Management, trong đó có 7 triệu nộp cho Ủy ban Chứng khoán. Năm 2001, Công ty viễn thông Quốc tế Quest thú nhận với Bộ Tư pháp và Ủy ban Chứng khoán Mỹ là đã khai tăng doanh thu hơn 1,2 tỉ USD. Trong năm đó, họ đã chi cho Andersen 12 triệu USD phí tư vấn và kiểm toán. Tháng 9/2002, công ty phần mềm Peregrine của Mỹ đệ đơn ta tòa đòi Andersen bồi thường 1 tỉ USD do không phát hiện những sai sót trong khi kiểm toán Cuối những năm 1990, bình quân mỗi tuần Andersen nhận của Enron 1 triệu USD phí tư vấn và kiểm toán. Tháng 4/2005, Andersen phải chi 65 triệu USD để dàn xếp với cổ đông của WorldCom, khi công ty viễn thông lớn thứ nhì nước Mỹ phá sản. 2.2.2 Kiểm toán độc lập tại Việt Nam hiện nay. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, hoạt động kiểm toán độc lập đã hình thành và phát triển, ngày càng trở thành nhu cầu tất yếu đối với hoạt động kinh doanh và nâng cao chất lượng quản lý của doanh nghiệp ở Việt Nam. hiện cả nước có 1.700 kiểm toán viên, trong đó chỉ có 1.000 người làm nghề, hơn 700 người khác làm những việc không liên quan, trong khi nhu cầu kiểm toán hết sức cấp thiết.  Mức lương khởi điểm trung bình ở Việt Nam là 1.000USD/KTV/tháng, tức khoảng 12.000USD/năm đối với các kiểm toán viên đã có chứng chỉ kiểm toán viên quốc tế Hiện tại Bộ tài chính đề ra mục tiêu tăng số lượng công ty kiểm toán và số lượng kiểm toán viên lên mức 20.000 kiểm toán viên trong vòng 10 năm tới trong đó số lượng kiểm toán viên là 7000. Tuy nhiên số lượng kiểm toán viên này mới chỉ đáp ứng được một phần nhu cầu của thực tế. … Trong quá trình hoạt động, phát triển, hoạt động kiểm toán độc lập đã đạt được một số thành công khá cơ bản và đáng khích lệ. Một, nhận thức về kiểm toán nói chung, kiểm toán độc lập nói riêng, nhận thức và vai trò, vị thế của kiểm toán độc lập ngày càng được khẳng định trong nền kinh tế thị trường Việt Nam. Hai, hoạt động kiểm toán độc lập đã góp phần tạo lập môi trường đầu tư thông thoáng, thuận lợi, thúc đẩy đầu tư, đặc biệt đầu tư từ nước ngoài. Ba, kiểm tóan độc lập phát triển nhanh, mạnh cả về lượng và chất. Bốn, đã hình thành đội ngũ kiểm toán viên hành nghề với chất lượng ngày càng nâng cao. Năm, với tư cách là họat động dịch vụ trong lĩnh vực tài chính, kiểm toán độc lập đã góp phần tăng trưởng kinh tế và phát triển thị trường dịch vụ tài chính, tiền tệ mở cửa và hội nhập. Có thể lấy một điển hình là công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán: Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) chuyển đổi từ doanh nghiệp nhà nước Công ty Dịch vụ Tư vấn Tài chính Kế toán và Kiểm toán (AASC) - Bộ Tài chính được thành lập ngày 13/05/1991 theo Quyết định số 164 TC/TCCB của Bộ trưởng Bộ Tài chính. AASC là một trong hai tổ chức hợp pháp đầu tiên và lớn nhất của Việt Nam hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán, kế toán, tư vấn tài chính, thuế và xác định giá trị doanh nghiệp. Hiện nay, AASC có trụ sở chính đặt tại Hà Nội, chi nhánh tại TP Hồ Chí Minh và Văn phòng đại diện tại Quảng Ninh.       Thực hiện các cam kết với Tổ chức thương mại thế giới (WTO), AASC đã chuyển đổi thành công từ Doanh nghiệp nhà nước thuộc Bộ Tài chính thành Công ty TNHH có 2 thành viên trở lên và là một trong 6 công ty kiểm toán hoạt động tại Việt Nam có doanh thu hàng năm, có hệ thống khách hàng và có số lượng Kiểm toán viên và nhân viên lớn nhất hiện nay (47 Kiểm toán viên Nhà nước, 01 Kiểm toán viên có chứng chỉ ACCA của Vương quốc Anh, 08 Thẩm định viên về giá và trên 250 nhân viên). Trong suốt 19 năm hoạt động, dù dưới hình thức DNNN hay công ty TNHH, tôn chỉ hoạt động của AASC vẫn luôn là cung cấp những dịch vụ có chất lượng cao nhất vì lợi ích hợp pháp của khách hàng. AASC đã thực hiện và hoàn thành tốt và rất tốt các dịch vụ kế toán, dịch vụ đào tạo kế toán, bồi dưỡng kế toán trưởng, cán bộ quản lý tài chính, kế toán; cung cấp các dịch vụ có chất lượng tốt cho tất cả các ngành kinh tế, các lĩnh vực kinh tế, các thành phần kinh tế trong nước và nước ngoài đầu tư tại Việt Nam Khách hàng của công ty rất đa dạng, bao gồm tất cả các lĩnh vực kinh tế, thành phần kinh tế: Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty nhà nước, Công ty có vốn đầu tư nước ngoài, Công ty niêm yết, Công ty cổ phần, Ngân hàng thương mại, các Dự án có sử dụng vốn vay, vốn viện trợ của Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển Châu á (ADB) và các tổ chức tín dụng quốc tế khác, các công trình đầu tư xây dựng cơ bản Ghi nhận những đóng góp và thành tích xuất sắc của tập thể cán bộ kiểm toán viên, nhân viên Công ty và Ban Giám đốc Công ty AASC đối với công tác kiểm toán, kế toán, góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc, Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ đã quyết định tặng thưởng Huân chương Lao động Hạng Ba, Huân chương Lao động Hạng Nhì cho tập thể Công ty, tặng thưởng Huân chương Lao động Hạng Ba cho Giám đốc Công ty, Huân chương lao động Hạng Ba cho phòng Kiểm toán 2, danh hiệu Chiến sỹ thi đua toàn quốc cho đồng chí Phó Giám đốc Công ty và nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, cho nhiều tập thể và cá nhân khác. Công ty AASC là công ty kiểm toán đầu tiên và duy nhất của Việt Nam liên tục ba lần vinh dự được Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ tặng thưởng các danh hiệu cao quý trên. Trên thế giới thì sao? • AASC là một trong số ít các công ty kiểm toán ở Việt Nam được lựa chọn vào danh sách ngắn của Ngân hàng thế giới và Ngân hàng Phát triển châu Á, cũng như các tổ chức tín dụng khác để kiểm toán các dự án do các tổ chức này tài trợ; • AASC là nhà cung cấp dịch vụ đứng thứ 5 trên thị trường, chỉ sau Big4 (Ernst and young, KPMG, Peat Marwick, Price waterhouse Coopers, và Deloitte Touche Toumatsu) trong lĩnh vực kiểm toán và các dịch vụ chuyên ngành khác (theo thống kê của Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam). • AASC là một trong số ít các công ty Kiểm toán đầu tiên tại Việt Nam được Ủy ban chứng khoán Nhà nước (SSC) chấp thuận cho kiểm toán các công ty chứng khoán và các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán; • Tháng 7 năm 2005, AASC chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới kế toán quốc tế (INPACT), một tổ chức gồm các công ty kiểm toán, kế toán độc lập trên toàn thế giới. Cũng như các thành viên khác của INPACT trên toàn thế giới, AASC cam kết cung cấp các dịch vụ chuyên ngành tốt nhất cho các khách hàng của mình; • AASC được Bộ Công thương Việt Nam trao giải thưởng “Top Trade Services” cho các doanh nghiệp có chất lượng dịch vụ cao đáp ứng các cam kết của WTO năm 2007 và năm 2009. * Những hạn chế còn tồn tại Vui mừng và tự hào về những việc làm, về những kết quả đã đạt được, nhưng cũng còn không ít những trăn trở về họat động của kiểm toán độc lập. Trong đó, nổi cộm nhất là chất lượng họat động của kiểm toán độc lập, số lượng và chất lượng của đội ngũ kiểm toán viên, tình trạng cạnh tranh không lành mạnh, không minh bạch trên thị trường dịch vụ tài chính, kế toán và kiểm toán của Việt Nam. So với sự phát triển của nền kinh tế, với nhu cầu hiện nay thì số lượng kiểm toán viên chưa nhiều, về chất lượng chưa đảm bảo, chưa đồng đều, chưa đáp ứng các yêu cầu của DN, các tổ chức kinh tế... Điều đáng mừng là nhiều người đã quan tâm đến nghề kiểm toán bằng việc tham gia thi tuyển, tự nghiên cứu, học tập, nâng cao trình độ nghiệp vụ, chuyên môn. Tuy nhiên, có một thực tế là không ít người được cấp chứng chỉ KTV nhưng vì nhiều lý do khác nhau đã chuyển dịch nghề nghiệp. Đó là lý do làm giảm số lượng KTV và chất lượng KTV không được nâng lên tương xứng. Đội ngũ KTV có chất lượng tốt, thỏa mãn yêu cầu của kinh tế thị trường mở cửa, hội nhập đã  thiếu lại càng thiếu hơn. Đối với nghề kiểm toán, từ năm 1994 đến nay, yêu cầu về chuyên môn đối với một KTV ngày càng cao, càng rộng, càng khắt khe hơn, kể cả trong thi tuyển, trong hoạt động. Những năm qua, quy mô kinh doanh của các công ty và sự toàn cầu hoá hoạt động thương mại ngày càng phát triển. Sự phát triển đó kéo theo sự phức tạp của công tác kế toán, kiểm toán và làm nảy sinh không ít vụ kiện có liên quan đến trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên và các công ty kiểm toán độc lập. Điển hình là vụ kiện của tập đoàn Worldcom, tập đoàn Enron đối với công ty kiểm toán Arthur Andersen về tính độc lập và trung thực của kiểm toán viên. ở Việt Nam chưa có các vụ kiện lớn về kiểm toán. Tuy nhiên, cũng đã xuất hiện những sai phạm của công ty kiểm toán trong việc kiểm toán báo cáo tài chính của các tổ chức phát hành, niêm yết chứng khoán: như các công ty kiểm toán phối hợp chưa tốt với các cơ quan quản lý. Trong một số trường hợp, công ty kiểm toán chưa thực hiện đúng nghĩa vụ thông báo của mình với Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước. Trong quá trình kiểm toán kiểm toán viên xét thấy có thông tin sai phạm về gian lận thương mại, về hoàn thuế giá trị gia tăng, nhưng đã không thông báo với Nhà nước. Hơn nữa, có không ít kiểm toán viên đã không loại trừ những khoản mục có nghi vấn trong báo cáo tài chính. Cho đến nay, ở Việt Nam chưa có một vụ kiện về trách nhiệm pháp lý của kiểm toán viên và công ty kiểm toán. Không vì thế mà chúng ta có thể xem nhẹ việc kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán. Quá trình kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán hiện nay vẫn không tránh khỏi những bất cập. ở Việt Nam, kinh nghiệm hành nghề, năng lực quản lý của nhiều doanh nghiệp kiểm toán còn hạn chế. Nhiều công ty kiểm toán đã cố gắng tăng sức cạnh tranh bằng cách hạ giá phí kiểm toán và đương nhiên, điều này sẽ làm giảm thời gian, số lượng các thủ tục kiểm toán và làm giảm chất lượng kiểm toán, nếu sự cắt giảm giá phí là quá mức. Hơn nữa, sức ép với các công ty kiểm toán ngày càng tăng trong điều kiện hiện nay, khi mà bản thân các khách hàng thường quá chú trọng vào tiêu thức giá phí thấp để lựa chọn công ty kiểm toán.          Hiện nay, để tiếp tục tồn tại, phát triển và hoạt động kinh doanh có lãi, một số công ty đã cố gắng chiều theo khách hàng. Điều này sẽ trở nên đặc biệt nghiêm trọng khi kiểm toán viên không có bản lĩnh, yếu kém về trình độ chuyên môn dẫn đến việc bỏ qua sai sót cần điều chỉnh, thậm chí có thể thay đổi ý kiến kiểm toán. Bên cạnh những nhân tố chủ quan trên, còn không ít những nhân tố khách quan làm ảnh hưởng đến chất lượng kiểm toán. Hiện nay, đã có quy định bắt buộc mua bảo hiểm hoặc trích dự phòng rủi ro nghề nghiệp đối với hoạt động kiểm toán. VD:   Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) và Công ty TNHH Kiểm toán và Dịch vụ Tin học (AISC) bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) khiển trách do việc kiểm toán báo cáo tài chính của Công ty Bông Bạch Tuyết (BBT) do hai công ty trên thực hiện có nhiều sai sót. Năm 2003 đã ban hành chuẩn mực về kiểm soát chất lượng hoạt động kiểm toán, nhưng hệ thống chế tài đánh giá chất lượng kiểm toán và giải quyết tranh chấp,  khiếu kiện còn chưa được hoàn thiện. Việt Nam chưa có cơ quan chuyên trách việc đánh giá chất lượng hoạt động kiểm toán độc lập. Các tổ chức nghề nghiệp đã hình thành nhưng hoạt động chưa hiệu quả. Hoạt động của Hiệp hội Kế toán và kiểm toán mới dừng lại ở việc nâng cao năng lực chuyên môn, chưa đưa ra các giải pháp kiểm soát về đạo đức nghề nghiệp đối với những người hành nghề kế toán, kiểm toán.                 2.2.3 Một số giải pháp cụ thể để phát triển kiểm toán độc lập tại Việt Nam Từ những thành công đạt được cũng như những hạn chế mà kiểm toán độc lập đang còn tồn tại. Đồng thời để thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của kiểm toán độc lập, đáp ứng xu thế phát triển kinh tế - xã hội theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa, và hội nhập kinh tế thế giới, thực hiện hiệu quả các cam kết quốc tế, cần phải tăng cường hơn nữa vị trí, vai trò, hoạt động kiểm toán độc lập trong nền kinh tế quốc dân. Yêu cầu đặt ra là: Thứ nhất là hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về kế toán và kiểm toán. Sự ra đời của Luật kế toán là một cơ sở quan trọng cho hoạt động ké toán, kiểm toán phát triển nhưng thực sự đi vào cuộc sống cần phải nhanh chóng có các quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật. Thứ hai là mở rộng diện kiểm toán bắt buộc khuyến khích các doanh nghiệp tổ chức kinh tế tăng cường nhu cầu cung cấp thông tin tài chính kế toán thông qua dịch vụ kế toán, kiểm toán. Thực hiện giải pháp này, Nhà nước cần có các quy định bắt buộc các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế thuộc mọi thành phần king tế phí được kiểm toán thông qua hợp đồng kiểm toán. Giá trị các báo cáo tài chính chỉ được thừa nhận sau khi kiêm toán ( trước mắt các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế có vốn điều lệ từ 5 tỷ đồng trở lên). Mặt khác cần tăng cương xử lý các thông tin tài chính, kế toán, thuế... thông qua các dịch vụ tư vấn của các tổ chức cá nhân làm công tác dịch vụ kế toán, kiểm toán được pháp luật thừa nhận. Ba là có bước đi thích hợp tăng về số lượng và đa dạng hóa loại hình dịch vụ kế toán, kiểm toán. Trên cơ sở tổng kết, đánh giá thực trạng hoạt động dịch vụ kế toán, kiểm toán trong những năm qua, đúc rút kinh nghiệm và xây dựng lộ trình cho việc thành lập mới các công ty dịch vụ kế toán, kiểm toán. Chú trọng mở rộng loại hình công ty như công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty TNHH một thành viên, công ty tư nhân, công ty cổ phần, công ty liên doanh với nước ngoài, công ty nước ngoài tại Việt Nam... khuyến khích các công ty mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm. Bốn là đổi mới chương trình nội dung đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn về kế toán, kiểm toán. Để thực hiện giải pháp này, trước hết đối với các trường đại học, học viên, trung học chuyên nghiệp thuộc khối kinh tế nên đào tạo căn bản, bước đầu làm nền tảng cho việc tạo lập nghề kế toán, kiểm toán cung cấp nguồn nhân lực chuyên môn cho các công ty kiểm toán, kế toán vần phải đổi mới một cách căn bản nội dung, chương trình theo hướng gắn kết giữa lý luận với thực tiễn. Cần tăng cường các kiến thức chung về luật nói chung và luật chuyên nghành nói riêng; kiến thức chuyên nghành về kế toán, kiểm toán , kiến thức ngoại ngữ, tin học cũng như đạo đức nghề nghiệp đối với sinh viên ngay từ khi còn ngồi ghế nhà trường phải được tăng cường khả năng thích ứng với thực tiễn. Mới đây, ngày 04/03/2010, Ủy ban kinh tế của Quốc hội và Bộ Tài chính đã tổ chức Hội thảo về Dự án Luật Kiểm toán độc lập đặc biệt là Bộ Tài chính đã có sự chuẩn bị rất công phu và đầy đủ trong mấy năm qua cho Dự án Luật Kiểm toán độc lập; Bộ Tài chính đã sưu tầm và dịch được 18 Luật và quy định về Kiểm toán độc lập của các nước, đã tổ chức tổng kết kinh nghiệm 18 năm hoạt động Kiểm toán độc lập ở Việt Nam; Đã hệ thống hóa các quy định hiện hành của các Luật, Nghị định về Kiểm toán độc lập; Đã tổ chức biên soạn và thảo luận nhiều lần trong và ngoài Ban soạn thảo; Đã mời nhiều chuyên gia nước ngoài cung cấp thông tin quốc tế và tham gia ý kiến vào dự thảo... Những việc đã làm là rất thuận lợi cho quá trình hoàn chỉnh dự thảo Luật để trình Quốc hội Theo quy định luật mới sắp ban hành này, luật kiểm toán mới nghiêm cấm kiểm toán viên hành nghề và doanh nghiệp kiểm toán thực hiện các hành vi sau đây: - Mua hoặc nhận biếu, tặng hoặc bán cổ phiếu, phần vốn góp của đơn vị được kiểm toán không phân biệt số lượng; Mua, bán trái phiếu hoặc tài sản khác của đơn vị được kiểm toán trong điều kiện thương mại không bình thường; Nhận hoặc đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền, lợi ích nào khác từ đơn vị được kiểm toán ngoài khoản phí dịch vụ và chi phí đã thỏa thuận trong hợp đồng đã giao kết; - Sách nhiễu, lừa dối đơn vị được kiểm toán; Tiết lộ thông tin về đơn vị được kiểm toán, trừ trường hợp khách hàng, đơn vị được kiểm toán chấp thuận hoặc theo quy định của pháp luật; Thông tin, giới thiệu, tố cáo sa

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • dockiem_toan_doc_lap.doc
Tài liệu liên quan