Triết học Mác_Lênin đã chỉ ra rằng:mâu thuẫn là mối liên hệ tác đọng qua lại giữa các mặt đối lập(tức là những yếu tố,những bộ phạn,quá trình có xu hướng tráI ngược nhau).Mâu thuẫn cái khách quan vốn có trong sự vật,tuy nhien mức đọ của mâu thuẫn lại phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người.Quá trình phát triển kinh tế càng nhanh càng làm cho mức đọ ô nhiễm MTST càng lớn và ngược lại.Đây chính là mâu thuẫn p0hát sinhntrong quá trình phát triển xã hộikh0ong hững ở Việt Nam mà còn ở trên thế giới.
Phát triển kinh tế ở nước ta hiện nay đòng nghĩa với việc làm suy giảm nguồn tài nguyên thiên nhiên.Viêt Nam là nước có rừng vàng biển bạch nhưng lại chưa coys thức bảo vệ thien nhiên.Là một quóc gia còn nghèo,kinh tế đang trên đà phát triển,muôns đẩy nhanh tốc độ phát triển ta phảI khai thác nguồnn tài nguyên thiên nhiênđó là tất yếu.
10 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 2975 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Mối quan hệ giữa triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lời mở đầu
Sau nhiều năm thực hiện chính sách của đảng và nhà nước, nền kinh tế của chúng ta đang phát triển một cách mạnh mẽ.Từ một nước nông
nghiệp lạc hậu chúng ta đang dần dần chuyển mình trở thành một nước công nghiệp đời sống của nhân dân ngày càng một nâng cao.Song mặt trái của sự phát triểnkinh tế đó là làm ô nhiễm môi trường bởi các chất thải công nghiệp,nhà ở,ý thức nghười dân…Do vậy vấn đề phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái là một đề tài được nhiều nhà khoa học nghiên cứu và đối với nước ta nó trở thành nột vấn đề nghiêm trọng cần giải quyết hợp lý.
Hàng loạt vấn đề môi trường toàn cầu đã và đang ngày càng trở nên bức xúc như việc trái đất đang nóng lênkhông bình thường làm cho thiên tai tăng lên đọt biến và mực nước biển dâng cao;lỗ thủng ôzôn ngày một lớn làm giảm khả năng bảo vệ sự sống của khí quyển;ô nhiễm môi trường gia tăng làm cho chất lượng cuộc sốngbị suy cấp;đa dạng sinh học suy giảm làm cho sự sống ngày càng bị đơn điêu. Nguyên nhân chính không phải đâu khác là do con người gây ra.Chúng ta chỉ vì lợi ích cá nhân mà thờ ơ với môi trường đã gây ra một hậu quả vô cùng khủng khiếp.
Môi trường và kinh tế là hai pham trù khác nhau nhưng chúng lại có mối quan hệ khăng khít với nhau,chúng đều phục vụ lợi ích của con người nhưng chúng là hai mặt một vấn đề,do vậy chúng ta không chỉ quan tâm đến môi trường mà thờ ơ với kinh tế ngược lại chúng ta phải phát triển kinh tế kết hợp với bảo vệ môi trường.Hiện nay thế giới đang tìm ra nguồn năng lượng mới sạch hơn,cung cấp nhiều năng lương hơn mà không gây ô mhiễm như:năng lượng hidro,điên năng,năng lượng nguyên tử,năng lượng mặt trời…để thay thế cho những năng lượng cũ đang gây tổn hại đến môi trường.
ở nước ta hiện nay với sự bùng nổ dân số,tốc độ đô thị hoá nhanh,người dan chưa có ý thức bảo vệ môi trường của chúng ta đang trong tình trạng báo động.Do vậy nhà nước cần có những biện pháp phù hợp để vẫn phát triển kinh tế vừa phải bảo vệ môi trường.
Trong khuôn khổ bài tiểu luận này em xin trình bày một số hiểu biết về mối quan hệ giữa triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh thái trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Bài tiểu luận của em chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót cũng như ngôn từ. Em rất mong được thầy cô và bạn bè cùng đóng góp ý kiến.
I.Quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường ở nước ta hiện nay
1.Một số khái niệm cơ bản:
a.Kinh tế và sự phát triển kinh tế
Thuật nhữ “kinh tế “ra đời rất sớm trong lịch sử.Những người đâud tiên
đI sâu vào nghiên cứu kinh tế phải kể đến William Petty, Adam Smith,
DavidRicacdo…Họ đã đưa ra những suy nghĩ,quan niệm khác nhau về phát triển kinh tế.Max đến khi chủ nghĩa Mac_Lênin ra đời ta mới cú cái nhìn tổng quát về kinh tế.
Quan điểm biện chứng trong triết học Mac_Lênin xem xét phát triển là một quá trình teens lên từ tháp đến cao.Quá trình này vừa dần dần,vừa nhảy vọt đưa tớ sựh ra đời của cáI mới thay thế cáI cũ.đó là xu hướng phát triển nói chung còn phát triên kinh tế là sự tắng trưởng kinh tế gắn liền với sự hàn thiện cơ cấu thể chế kinh tế.Nó được đánh dấu bằng sư ra đời của các hình thức,các mối quan hệ kinh tế mới.Đây là một kháI niệm vô cùng rông lớn bởi thế nào là nâng cao chật lượng cuộc sống?ở Việt Nam hiện nay nên f kinh tế sđang trên đà phát triển cuốcnống đang dần được cảI thiện tuy nhiên chưa cao do thu nhạp thực tế của nhân dân còn thấp.
b.Môi trường sin thái(MTST)
ngày nay chúng ta thưường được nghe đến các cụm từ:”bảo vệ MTST” “ô nhiễm MTST” …Vởy thực chất của vấn đề st này nay là gì? Sinh thái theo tiếng Hilạp là "oikó" nghĩa là nhà ở,nơI cư trú,sing sống.Qua đó có thể đưa ra khai niệm mooi trường sing tháI như sau:”MTST là bao gồm tất cả những điệu kiện xung quanhcó liên quan đến sự sống của cơ thể”.Đối với con nghười MTST là tát cả các điều kiện tự nhiên và xã hội,cả vô cơ v à hữu cơ,có liên quan đén sự sống của con người,sự tồn tại và phát triển của xã hội.
Hiện nay vấn đề MTST mà con người đang tập trung nghiên cứu để tìm ra phương án tối ưu giảI quyết nó thục chất là vấn đề mối quan hệ giữa con người và xã hội.Và ở nước ta cũng vậy con người cùng với quá trình phát triển kinh tế đã và đang tác động sâu sắ tới môi trường sing thái,do đó đảng và nhà nước đã có nhũng chủ trương,đường lối chính sách thiết thực nhằm bạo vệ môi trường sinh thái.
Nừu như phát triển được đánh giá bởi sự ra đời của cái mới thay thế cái cũ thì bảo vệ lại là sự giữ gìn bảo tồn cáI cũ tránh cho nó những tác động xấu đồng thời có những biện pháp cải thiện cho nó phù hợp với nhu cầu của con người.
2.Quan hệ biện chứng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường sinh tháI ở nước ta hiện nay.
Biện chứng là một phạm trù triệt học dùng để chỉ tính chất gắn liền với sự tồn tạ,vận động của sự vật hiện tượng.Đỉnh cao của phép biện chứng là phép biện chứng duy vật do Mac và Ănghen sáng lập vào những năm 40 của thế kỷ XIX trên cơ sở một gệ thống những nguyên lý,những cặp phạm trù cơ bản,nhẽng quy luật phổ biến phản ánh đúng đắn hiên thự.
Giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST luôn có môi quan hệ tác động qua lại với nhau,đó chính là mối quan hệ biệnn chứng bao gồm hai mặt thống nhất và mâu thuẫn.
a.Sự thống nhát giữa phát triển kinh tế và bảo vệ mooi trwngf sinh thái ở nước tư hiện nay.
Kinh tế là cái chủ quan con MTST là cái vật chất tồn tại khách quan.Tuy nhiên bảo vệ MTST lại phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con ngưòi.Phát trển kinh tế và bảo vệ MTST thống nhất nhau về mục đích trong quá trình phats triển của một chỉnh thể tự nhiên xã hội.
Sự phát triển kinh tế sẽ cho chúng ta điều kiện tốt để bảo vệ MTST.Điều này được thể hiện qua một số yếu tố sau:
Thứ nhát về tình trạng khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên :sự khác biệt giữa các nước giàu và nước nghèo ở chỗ đói với cá nước giàu ntghì sự tieu dùng lang phí về năng lượng và ccác nguồn tài nguyên khác.Trong khi các nước nghèo lại ra sức khai thác nguồn tài nghuyên thiên nhiên đẻ xuất thô.Tức là phát triển kinh tế làm nâng co chất lượng cuộc sống,naang co nhạn thức của người dân ,do đó lượng tài nguyên bị khai thác giảm xuống ,ý thức bảo vệMTST của con người tăng lên.ở Việt Nam hiện tượngn đót nương rẫy đã giảm đáng kể.
Thứ hai về bầu khí quyển:Phát triển kin tế làm cho con người có điều kiện tạo ra những loại máy máoc sản xuất ít gây ảnh hưởng đến môI trường và cả những loại ma,ý mcs xử lý rác thải.Trước đây,trong những buổi dõu của nghành cônh nghiệpdệt lượng bông lẫn trong không khí quá lóơn đã là cho công nhân dệt bị lao phỏi ung thư phỏi rất nhiều.Tác gia G.Lơndon đã từng sđề cạp vấn đề này trong tấc phảm “kẻ bỏ đạo”.Nhưng cho đên nay không chỉ trong nghàmh dệt ma ở hàu hết cadcs nghàmh công nghiệp khác,công nhân đều được bảo vệ an toàn do máy móc trang thiết bị được cải tiến.Đó là thành quả của việcphát triển kinh tế.Cũng như ở Việt Nam đã và đang ngày càn có nhiều máy móc xử lý rác thải.Các khu công nghiệop đã giảm thiểu lượng khói độc bay vào khí quyển.
Thứ ba về môi trường nứoc:phảt triển kinh tế tạo điều kiện cho nguồn nước được baỉo vệ an toàn và ngược lại.Điều này được thể hiện ở tỷ lệ người dân được sử dụnhu nước sạch ở nứoc ta trứoc đây và bây giờ.Kimh tế càng phát triển thì hệ thiíng xử lý rác thải cành hiện dại,rác thải trứoc khi đưa ra biển đã đựoc xử lý do vạy đã hạn chế phàn nào sự ô nhiễm môi trưòng nứoc.
Việc phát minh và đưa vào sử dụng các máy mỏc trang thiết bị mới nhằm hạn chees tối thiểu tác hại đến môi trưòng cũng đồnh nghĩa với việc bảo vệ MTST.Do vậy xết trên một khía cạn nào đó thì phát triển kinh tế đa tác đọngtích cực đến việc bảo vệ môI trường.
Ngược lại môi trường sinh thái tring lành ổn định sẽ là điều kiên,cơ sở và động lực thúc đẩy quá trình phát triên kinh tế bởi cấc lý do sau:
Một môi trường sinh thái an toàn có nghĩa là mọi người được khoẻ mạnh từ đó sẽ là việc tốt hơn cả trong lao động trí óc lẫn trong lao động chân tay.Khí hậu trong lành làm cho con người thoải mái hưng phấn trong công việc.Sức khoẻ tốt bảo đảm cho con ngườ điều ần để hoàn thàmh công việc.
Bảo vệ MTST sẽ tạo ra một môI trưòng sống ổn định bền vững.Nguồn tài nuyên thiên nhiên được bảo vệ là cơ sở thúc đẩy phát triển kinh tế.Hàng năm mỗi một trận đọng đất,một cơn bão,một đợt lũn lụt đI qua đã cuốn biết bao cơ sở vật chất,phá huỷ công sức xây dựng của nhân loại,tiêu tốn biết bao nhiêu tiền của.những đợt lũ ở miền trung hàng nămđã tiêu huỷ hàng chục tỷ đồng…Bảo vệ MTST sễ giảm toói thiểu cấc thiên tai,địch hoạ,từ đó đẩy nhan quá trình phảttiển kinh tế.
Như vậy sự phát triển của xã hộichỉ đựoc coi là sự phát triển,sự tiến bộ đích thực khi có sự kết hợp hài hoà giữa hai mục tiêu phát triển kinh tế cvà bảo vệ MTST.Vì rằng tục tế ddax cho thấy sự kiện môi trưòng bị phá huỷgây tổn thương cho nhân dânhôm nay và mai sau,đã cung cấp thêm cơ sở để chúng ta phảI suy nghĩ về cách đo sự tiên bộ của mình.
b.Mâu thuẫn giữa sự phát triên kinh tế và bảo vệ MTST ở Việt Nam hiện nay.
Trên thế giớ nói chung và ở Việt Nam nói rieng hiện nay,nền kinh tees đang phát triển một cách chóng mặt.Đó là điều thực sự đáng mừng.Tuy nhiên phát triển kinh tế lại kéo theo nhiều hiểm hoạ về MTST nhất là ở Việt Nam.Đảng và nàh nước đã có chủ trương đến nnăm 2020 nước ta trở thành một nước công nghiệonphát triển hiên đại,nhưng cùnh với quá trình công nhiệp hoá_hiện đại hoá con người đang lạm dụng vào tự nhiên,gây ảnh hưởnh nghiêm trọng đến môi trường sinh thái.
Triết học Mác_Lênin đã chỉ ra rằng:mâu thuẫn là mối liên hệ tác đọng qua lại giữa các mặt đối lập(tức là những yếu tố,những bộ phạn,quá trình có xu hướng tráI ngược nhau).Mâu thuẫn cái khách quan vốn có trong sự vật,tuy nhien mức đọ của mâu thuẫn lại phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con người.Quá trình phát triển kinh tế càng nhanh càng làm cho mức đọ ô nhiễm MTST càng lớn và ngược lại.Đây chính là mâu thuẫn p0hát sinhntrong quá trình phát triển xã hộikh0ong hững ở Việt Nam mà còn ở trên thế giới.
Phát triển kinh tế ở nước ta hiện nay đòng nghĩa với việc làm suy giảm nguồn tài nguyên thiên nhiên.Viêt Nam là nước có rừng vàng biển bạch nhưng lại chưa coys thức bảo vệ thien nhiên.Là một quóc gia còn nghèo,kinh tế đang trên đà phát triển,muôns đẩy nhanh tốc độ phát triển ta phảI khai thác nguồnn tài nguyên thiên nhiênđó là tất yếu.
Điều này là tất nhiờn bởi vỡ muốn phỏt triển sản xuất tất yếu phải cú nguyờn liệu,mà hiện nay Việt Nam vẫn cũn nghốo khong cú kha nang nhập khẩu nguyờn liệu,càng khụng cú đủ kỹ thuật để taoh ra nguồn nguyờn liệu mới.Do đú khai thỏcnguồn tài nguyờn sẵn cú là phương phỏp tối ưu cho viiẹc hỏt triẻn kinh tế ở nước ta hiiẹn nay.tuy nhiờn việc khai thỏc với khối lương quỏ lớn sẽ làmnguồn tài nguyờn thiờn nhiờn cạn kiệt bởi theo quy luật của tự nhiờn thỡ phải mất hàng nghỡn hàng vạn năm nguồn tài nguyờn mới lại đơcj tỏi tạo.vỡ vaạy cựng với viờc phỏt triển kinhtế chỳng ta đang gayhậu quả nghiờm trọng cho MTST,quỏ trỡnh bảo vệ MTST khụng được giữ vững ổn định.
Phỏt triển kinh tế làm bựn nổ phương tiiẹn giao thụng.Ở Viet Nam hiiẹn nay lượng phương tiện tham gia giao thụng đặc biiẹt là phương tiiẹn xe mỏy gia tăn một cỏch chonhs mặt.Chớnh điềunày đó gõy tỡnh trạnh tắc ngễn giao thụng.thải ra nhiều khớ độc hại(NO,CO…)Tiếng ồn gõy ụ nhiễm mụi trường khụng khớ trầm trọng.
Phỏt triển kinh tế làm gia tăng cỏc khu cụng nghiệp.Mụi trường khu cụng nghiệp cỏc khu vực đo thịđang ở mức bbỏo động.Nguũn nước mặt nước ngầm tiếp tục bị ụ nhiễm.Điều kiện vệ sinh mụi trường cung cấp nước sạch ở quang vựng khu cụng nghiờp cũn rấtthấp.Hàng năm cỏc khu nàu đó thaira một lương rỏc thải vụ cựng lớn.xong do nước ta cũn nghốo vỡ vậy rỏc thải chưa đơcj xử lý điều này gayảnh hưởng nghiờm trọng độn MTST.Ở Phỳ Thọ hằng năm cú tới hàng trăm dõn quanh khu vực nhà mỏy phõn lõn Lõm Thao bị nắc bệnh ung thư,nguyờn nhõn là do nước ở đay bị ụ nhiờm trầm trọng.
Hiện nay kinh tế nước tađang trờnh đà phỏt triển điều đú được thể hiện qua cơ cấu lao động tring kinh tế.Tỷ trọng trong cụn nghiệp và dịch vụ tăng,nụng nghiệp giảm.Khi dịchvụ phỏt triển đặc biệt là dịch vụ ăn uống,dịch vụ…thỡ lượng rỏc thải sinh ra càng lớn,đi ngược lại với chớnh sỏch bảo vệ MTST ở nước ta.
Ngược lại nếu lỳc nào chỳng ta cũng chỉ chỳ ý đếnviệc bảo vệ MTST thỡ nờn kinh tế càng chậm phỏt triển.Bởi như trờn dó núi nếu khụng khai thỏc nguồn tài nguyờn thiờn nhiờn thỡ chỳng ta khụng cú nguồn nguyờn liệu để phục vụ cho sản xuất.Nếu khụng phỏt triển cụng nghiệ dịch vụ thỡ nền kinh tế nước ta mói là một nước nụng nghiờp chậm hhỏt triển,kộo dài lịch sử.
Bởi vậy mõu thuuẫn giữa phỏt triển kimh và bảo vệ MTST ở nước ta hiện naylà mõu thuẫn hai mặt,đồng thời chớnh những thống nhất và mõu thuẫn đó dẫntới thực trạng về việc giải quyết mối quan hệgiữa hỏt triển kinh tế và bảo vệ MTST ở nước ta hiờn nay.
II.Thực trạngvề viờc giải quyết múi quan hệ giữa phỏt triển kinh tế và bạo vệ MTST.
Viờt Nam là một thành viờn của ngụi nhà trỏi đỏt,vỡ vậy tuy cú những đặc thự riờng nhưng vấn đề mụi trường khụng nằm ngoài vấn đố MTST của thế giới.
1.Những thành tựu nước ta đó đạt được tring việc giải quyết mối quan hệ giữa vấn dề phỏt triển kinh tế và bạo vệ MTST.
Nước ta đó và đang từng bước giảm thiểu khai thỏc nguồn tài nguyờn thiờn nhiờn trong quỏ trỡnh phỏt triển kinh tế bằng cỏch xõy dựng cỏc đặc khu kinh tế,khucụn nghiệp chế xuất.Phỏt triển cụng nghiệ chế biến.TRước dõy chỳng ta chỉ khai thỏc dầu thụ rồi xuuỏt sang nước ngoài với gớa rẻ mạt nờn lượng dầu bịkhai thỏc thỡ nhiều mà hiệu quả inh tế thỡ lại quỏ nhỏ cũn hiện nay chỳng ta đó võy dựng được một số nhà mỏy lọc dầu như nhà mỏy Dung Quất …chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả kinn tế cao hơn.
Cựng với quỏ trỡnh phỏt triển kinh tế thỡ nhận thứa của người dõn về vấndố bao vệ mụi trường đó được nõng lờn rừ rệt.Biểu hiện ở cỏc măt:số lượng người dõn du canh trước đõy chỳng ta chỉ khai thỏc dầu thụ rồi xuất sang nước ngoài mà hiệu quả kinh tế đem lại thỡ quỏ nhỏ cũn hiện nay chỳng ta đó xõy dựng được một số nhà mỏy lọc dầu như nhà mỏy Dung Quất ...Chắc chắn sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Cựng với quỏ trỡnh phỏt triển kinh tế thỡ nhận thức của của người dõn về vấn đề bảo vệ MTST đó được nõng lờn rừ rệt.Biểu hiện ở cỏc mặt :số lượng người dõn sống du canh du cư, đốt nương làm rẫy đó giảm hẳn,con người đó biết phỏt huy tối đa nguồn lực đất đai đồng thời cũng cú những biện phỏp chăm súc cải tạo đất bạc màu những năm gần đõt đó giảm một lượng đỏng kể.Diện tớch đồi nỳi trọc được phủ xanh ngày một tăng lờn do đảng và nhà nước đó cú nhũng chủ trưong chớnh sỏch trồng cõy gõy rừng và hỗ trợ kịp thời cho cỏc hộ nụng dõn.Nguồn vốn đú cú được là do phỏt triển kinh tế ,nguồn thu của ngõn sỏch nhà nước được tăng lờn.
Tỷ lệ người dõn được sử dụng nước sạch ngay một cao do kinh tế phỏt triển, chất lượng cuộc sống cũng theo đú mà được đảm bảo.Chỳng ta cú ngày càng nhiều cỏc cụng ty mụi trường đảm nhận xử lớ và thu gom rỏc thải.Trờn thực tế rỏc thải khụng phải đó hết khả năng sử dụng.Nhà mỏy phõn Lõm Thao đó tận dụng rỏc thải để tao ra phõn bún phục vụ san suất nụng nghiệp từ đú kinh tế phỏt triển .
Nguồn động vật quý và hiếm được bảo vệ.Tỡnh trạng săn bắn thỳ đó giảm hẳn do chỳng ta cú những quy định nghiờm minh và một đội ngũ kiểm lõm cú trỡnh đọ và tinh tẩn trỏch nhiờm cao,xõy dựng cỏc khu sinh thỏi vườn quốc gia như vườn sinh thỏi Hải Dưong,vườn quốc gia Cỳc Phưong...những khu này vừa bảo vệ MTST vừa đẩy nhanh phỏt triển kinh tế nhờ phỏt triển du lịch...
Bờn cạnh những thành tựu đó đạt được thỡ ở nước ta hiện nay vấn đề giải quyết mõu thuẫn giữa phỏt triển kinh tế với bảo vệ MTST tồn tại nhiều vấn đề hạn chế.
2.Hạn chế trong việc giải quyết mõu thuẫn giữa phỏt triển kinh tế và bảo vệ MTST ở nước ta hiện nay.
Thực trạng MTST ở nước ta hiện nay vụ cựng đa dạng và phức tạp.Sự phức tạp này bị quy định bởi tớnh phức tạp và đa dạng của trỡnh độ phỏt triển kinh tế nước ta hiện nay.Ta đó cú một kiến trỳc thượng tầng và một ý thức xó hội khỏ phỏt triển nhưng cơ sở hạ tầng và tồn tại xó hội đang cũn ở trỡnh độthấp cú một chế độ chớnh trị ở mức tiờn tiến nhưng điều kiệnkimh tế xó hội vũn kộn phỏt triển. Để xột hạn chểtong việc giải quyết mõu thuẫn phỏt triển kinh tế và bảo vệ MTST ta nghiờn cứu tỏc động của từng ngành kinh tế.
Phỏt triển nụng nghiệp: để nõng cao năng suất trong nụng nghiệp chỳng ta đaz khụng ngần ngạu sử dụng quỏ nhiều phõn hoỏ học mà khụng để ý đến haauj quả của nú,nú sẽ đúng gúp rất nhiều hoỏ chất độc hại gõy ụ nhiễn mụi trường như: NH3, CH4, NO... điều này khụng những khụng bảo vệ mà đang đần dần huỷ hoại MTST của chỳng ta.
III.Quan điển và giải phỏp của nướcc ta trong gõỉi quyết mối quan hệ giữa phỏt triển kinh tế và bao vệ MTST giai đoạn hiện nay.
1.Quan điờm.
Bỏo cỏo chiến lược của hiệo hội bảo tồn thế giới về:''chăm súc trỏi đất" đó nhấn mạnh phỏy triển bbền vững là một quỏ trỡnh tiến bộ của xó hội lpài người trờn cơ sỏ kết hợp chặt chẽ cỏc yếu tố kinh tế ,nhõn vắn mụi trường và cụng nghệ.Sự tiến hành CNH_HĐH ở nước ta hiện nay chớnh là sự kết hợp tốt nhất 4 yếu tố đú . Để vừa phts triển kinh tế và bảo vệ MTST phải biết khai thỏc và sự dụng nụth cỏch hợp lý,tối ưu nguồn nhõn lực,khoa học và cụng nghệ.Con người khoa học và cụnh nghệ là đọng lực đẻ đạt tới mục tiờu kinh tế ,mục tiờu sinh thỏi nhằm hướng tới phỏt triển bền vững.
Chương trỡnh nghị sự 21 năm2006 đó đố ra 9 lĩnh vực ưu tiờn bền vững tài nguyờn mụi trường làm cơ sở cho cỏc bộ ngành cỏc thành phần kinh tế định hướng kế hoạch bảo vệ mụi trường sonh hành với quỏ trỡnh đầu tư cỏc dự ỏnkinh tế trọng điểm giai đoạn 2006_2010,tầm nhỡnh đến năm 2020.Cỏc lĩnh vực ưu tiờn bao gồm:chống tỡnh trạng thoỏi hoạ đất,sử dụng hiệu quả và bền vững tài nguyờn đất,khai thỏc hợplýn và sử dụng tiết kiờm bền vững tài nguyờn khoỏng sản,bảo vệ mụi trường biển,bảo vệ và phỏt triển rừng,giảm ụ nhiễn khụng khớ ở cỏc khu đụ thị,quản lý chất rắn thải ,bảo tồn đa dạng sinh học,thực hiện cỏc biện phỏpgiảm nhẹ biến đổi khớ hõụu và hạn chế những ảnh hưởng cố hại của biến đổi khớ hậu,phũng chống thiờn tai..
Trờn thực tế phỏt triển kinh tế và bảo vệ MTST là hai bỡnh diện hoạt động đối lập nhau. Để phỏt ỷtiển kinh tế như trờn đó núikhụng thể khụng khai thỏc cỏc nguồn tài nghuyờnthiờn nhiờn và phỏt triển cụng nghệ mà cỏc chất thải sản xuất cụng nghiệp thường độc hại,với trỡnh độ thấp và trung bỡnh khụng thể xử lý triệt để dẫn đến tỡnh trạng cạn kiệt nguồn tài nguyờn và ụ nhiễm mụi trường. Đõy chớnh là động lực để đảng và nhà nước ta cú những chủ trương chớnh sỏchhợp lý để kết hợp giữa hai mục tiờu phỏt triển kinh tế và bảo vệ MTST.
2.Giải phỏp cơ bản
Một là hoàn thiờn hệ thống phỏp luật bảo vệ mụi trường
Cụng tỏc quản lý nhà nước về bảo vệ mụi trường của nước ta thực sự bắt đầu từ khi luật bảo vệ mụi trường cú hiệu lựctừ thỏng 1 năm 1994, đõy là bước tiến quan trọng trong nỗ lực hoàn chỉnh hệ thống phỏp luật về moi trường.Cựng với việc nhanh chúng hoàn thiện cỏc văn bản hướng dẫn thực hành luật bảo vệ mụi trường theo hướng hỡnh thành cỏc quy phạm rừ ràng cụ thể,chỳng ta cần sớm nghiờn cứu và ban hành luật về đa dạng sinh học,luật bảo vệ mụi trường biển...việc hoàn thiện hệ thống phỏp luật bảo vệ mụi truờng phải bảo đản phự hợp với cỏc yờu cầu của nền kinh tế thị trường,cỏc yờu cầu cuả quỏ trỡnh hội nhập kinh tế.Bờn cạnh đú việc tăng cường phổ biến giỏo dục phỏp luật là nhiệm vụ khụng thể thiếu .
Hai là phỏt huy sức mạnh tổng hợp trong cụng tỏc bảo vệ mụi trường
Cụng tỏc bảo vệ mụi trường đũi hỏi phải cú cỏc cơ chế phối hợp cú tớnh hệ thống cao.Hiện nay chỳng ta chưa cú đủ cơ chế để quản lý cỏc vấn đề về mụi trườngcú tớnh liờn ngành ,liờn vựng,liờn lónh thổ.Mụi trường là một vấn đề rộng lớn vỡ vậy cỏc bộ ngành địa phương cần phải cú tầm nhỡn tổng thể,hành động ưu tiờn cụ thể.
bảo vệ mụi truường đũi hỉ thiết lập cơ chế hoạt động và phỏ huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chớnh trị,trong khi đú chỳng ta mới chỉ chỳ trọng đến hoàn thiện những cơ chế quản lý mụi trường thuộc hệ thống cơ quan nhà nước mà chưa chỳ ý thoả đỏng đếnviệc thiết lập cỏc cơ chế dể phỏt huy vai trũ của cỏc thành phần khỏc trong hệ thống chớnh trị như Hội đồng nhõn dõn, Mặt trận tổ quốc cỏc đoàn thể... Vỡ vậy, cỏc cấp uỷ Đảng và chớnh quyền cỏc cấp cần tăng cường lónh đạo, chỉ đạo và tạo điều kiện cho Mặt trận và đoàn thể tham gia quản lý, tổ chức thực hiện và giỏm sỏt cụng tỏc bảo vệ mụi trường; thực hiện cơ chế "dõn biết, dõn bàn, dõn làm, dõn kiểm tra" trong cụng tỏc bảo vệ mụi trường; chỳ trọng đẩy mạnh cụng tỏc xó hội hoỏ, đa dạng hoỏ cỏc loại hỡnh hoạt động bảo vệ mụi trường, cú cơ chế khuyến khớch cỏc doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế thực hiện cỏc dịch vụ bảo vệ mụi trường; khuyến khớch thành lập cỏc tổ chức đỏnh giỏ, tư vấn, giỏm định về bảo vệ mụi trường.
Hợp tỏc về bảo vệ mụi trường với cỏc nước và cỏc tổ chức quốc tế cú vai trũ rất quan trọng. Cần xõy dựng chiến lược hợp tỏc, huy động tối đa và sử dụng cú hiệu quả cỏc nguồn lực quốc tế, chỳ trọng tăng cường hợp tỏc quốc tế ở cấp địa phương và cơ sở; tăng cường hợp tỏc với cỏc quốc gia cú chung đường biờn giới và kiểm soỏt ụ nhiễm xuyờn biờn giới; phối hợp với cỏc nước, cỏc tổ chức quốc tế nhằm kiểm soỏt, phỏt hiện, ngăn chặn và xử lý nghiờm mọi hành vi chuyển chất thải, cụng nghệ lạc hậu, gõy ụ nhiễm mụi trường vào nước ta.
Ba là tăng cường đầu tư nguồn lực cho cụng tỏc bảo vệ mụi trường
Mục tiờu phỏt triển bền vững sẽ khụng trở thành hiện thực nếu chỳng ta khụng cú chiến lược đầu tư hợp lý, cụng bằng giữa lợi ớch trước mắt và lõu dài trờn cơ sở chỳ trọng đầu tư phỏt triển kinh tế, quan tõm đến an sinh xó hội và bố trớ nguồn lực hợp lý cho bảo vệ mụi trường. Cú như vậy, cỏc trụ cột của tiờn trỡnh phỏt triển mới bền vững, nhu cầu của cỏc thế hệ hiện tại được đỏp ứng ngày càng tốt hơn và cơ hội phỏt triển của cỏc thế hệ tương lai vẫn được gỡn giữ
Hiện nay, đó cú chủ trương đầu tư khụng dưới 1% tổng chi ngõn sỏch nhà nuớc hàng năm cho sự nghiệp mụi trường. Tuy vậy, mức đầu tư này cũn quỏ thấp so với cỏc quốc gia cú cựng trỡnh độ phỏt triển. Thực tế, việc cải tạo kờnh mương đó bị ụ nhiễm tại thành phố lớn cho thấy trung bỡnh cần khụng dưới 1 triệu USD cho việc cải tạo lần đầu 1 km kờnh.
Bốn là, tổ chức thiện hiện tốt phỏp luật về bảo vệ mụi trường
Nhỡn chung việc thực thi phỏp luật về bảo vệ mụi trường trong thời gian qua chưa nghiờm tỳc, hiệu lực và hiểu quả thấp. Việc khụng tuõn thủ cỏc quy định về đỏnh giỏ tỏc động mụi trường diễn ra khỏ phổ biến. Trong số hàng nghỡn dự ỏn đó được phờ duyệt bỏo cỏo đỏnh giỏ tỏc động mụi trường, phần lớn cỏc dự ỏn, kể cả cỏc dự ỏn liờn doanh trong nước và ngoài nước đó khụng thực hiện đầy đủ cỏc yờu càu về bảo vệ mụi trường. Một số doanh nghiệp đó cú hệ thống xử lý nước thải nhưng chỉ làm hỡnh thức, khụng vận hành hoặc chỉ vận hành đối phú. Hiện nay cú đến 70% cỏc cơ sở sản xuất, kinh doanh dịch vụ khụng xử lý nước thải.
Trong Bộ luật hỡnh sự hiện hành, cú dành một chương quy định 10 loại tội phạm mụi trường nhưng hầu như chưa được triển khai trờn thực tế. Mặc dự, cỏc hành vi vi phạm phỏp luật về bảo vệ mụi trường nghiờm trọng đó được người dõn, cụng luận lờn tiếng phản ỏnh, trong đú cú việc nhập khẩu trỏi phộp chất thải của một số doanh nghiệp, việc xả chất thải ụ nhiễm với khối lượng lớn ra sụng, nạn buụn bỏn trỏi phộp động thực vật hoang dó quý hiếm, nạn khai thỏc tài nguyờn bằng cỏc phương tiện, cụng cụ cú tớnh chất huỷ diệt... nhưng cho đến nay hầu như chưa cú vụ nào bị xử lý hỡnh sự. Những hạn chế này cho thấy cần phải tăng cường cưỡng chế thi hành phỏp luật và phải sử dụng tối đa sức mạnh của luật phỏp để bảo vệ mụi trường. Để thực hiện việc cưỡng chế này cần cú sự tham gian, phối hợp chặt chẽ của cỏc cơ quan bảo vệ phỏp luật và sự giỏm sỏt thường xuyờn của nhõn dõn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 60125.DOC