Tiểu luận Nền văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc

A : Phần mở đầu Chúng ta biết rằng kinh tế , khoa học kỹ thuật , công nghệ là thước đo đánh giá trình độ phát triển củat mỗi quốc gia . Tuy nhiên mỗi yếu tố này vốn chỉ là những điện kiện quan trọng để thực hiện ý tưởng của con người là có được cuộc sống văn minh , no đủ . Lịch sử phát triển nhân loạI cho thấy , cùng sự phát triển của trình độ sản xuất là quấ trình phát triển của văn hoá . Quá trình phát triển văn hoá là một tất yếu , và quá trình này luôn thay đổi . Để có thể phát triển văn hoá cần phảI biết tiếp thu chọn lọc , đồng thời phảI biết phát huy bản sắc dân tộc . Làm động lực thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế – xã hội . Qua hàng trăn năm lịch sử , cùng với sự thay đổi của các phương thức sản xuất , nền văn hoá nước ta cũng có những bước chuyển đổi khá mạnh mẽ dựa vào nền tảng có sẵn là bản sắc dân tộc . Mặc cho bao thăng trần biến đổi , từ chiến trnh cho tới đô hộ , nền văn háo Việt nâm vẫn giữ được sắn tháI riêng cho mình . Trong thời đạI ngày nay , cùng với sự phát triển để hoà nhập cùng thế giới . Vấn đề phát triển văn hoá Việt nam đang là vấn đề cấp bách , rất được Đảng và toàn đan quan tân . Với mong muốn tìm hiểu thên về sự hình thành và phát triển của nền văn hoá Việt Nam . Em đã chọn “nền văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc “ làm đề tàI tiểu luận môn triết học Mác – Lênin . Trong tiểu luận này bao gồm các nội dung sau. +điều tất yếu của việc xây dựng nền văn hoá đậm đầ bản sắc dân tộc +kế thừa và phát huy truyền thống văn hoá dân tộc +quan hệ giữa bản sắc – tính hiện đạI của nền văn hoá +thực trạng và biện pháp xây dựng nền văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc Em rất mong thầy cô giáo tạo điều kiện giúp đỡ em để các bài tiểu luận làn sau của em làm đưọc tốt hơn B – Nội dung Trước hết để có thể viết được về nền văn hoá Việt Nam em sẽ dùng cách lý luận phủ định biện chứng để trình bày . sau đây là những lý luận của nội dung như đã nêu I.Lý luận chung 1. KháI niện phủ định biện chứng Quy luật phủ định của phủ định là mộtb trong ba quy luật cơ bản của phép biện chứng duy vật . Nó nói nên khuynh hướng phát triển theo đường xoáy chôn ốc của các sự vật hiện tượng . Thế giới vật chất vận động và phát triển không ngừng là một dạng nào đó của vật chất được sinh ra tồn tạI mất đI và được thay thế bằng dạng khác . Đó là sự phủ định không thể thiếu trong quá trình vận động và phát triển Mac nói: “ khong có lĩnh vực nào có thể có sự phát triển nếu như không phủ định những hình thức tồn tạI có từ trước “ 2. Đặc điển của phủ định biện chứng *Tính khách quan : phương pháp biện chứng khẳng định rằng nguyên nhân sự phủ định của cáI mới ra đời thay thế cáI cũ nằm ngay trong bản thân sự vật , nó là kết quả của những mâu thuẫn được giảI quyết trong bản thân mỗi sự vật . Vì vậy , sự phủ định là có tính khách quan là một yếu tố tất yếu của sự phát triển . *Tính kế thừa : phủ định biện chứng là kết quả của sự tự thân phát triển trên cơ sở giảI thích những mâu thuẫn vốn có của các sự vật hiện tượng cho nên cáI mới ra đời không thể lfa sự phủ định tuyệt đối , đoạn tuyệt siêu hình đối với cáI cũ mà là một sư jphủ định có tính kế thừa . II. Cơ sở thực tiễn Điều tất yếu của việc xây dựng nền văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc . Suốt 4000 dựng nước và dữ nước , dân tộc ta đã chứng minh rằng lịch sử của chúng ta là sự cố keets cộng đồng . Vì lý do đó chúng ta phảI tiến hành những cuộc kháng chiến chống âm mưu của các thế lực “đồng hoá “ nền văn hoá nước ta và đã tạo nên sức mạnh cho công cuộc mở rộng bờ cõi lâu dàI . Bên cạnh đó , sự cố kết cộng đồng trong lịch sử hiện đạI chống thực dân , đế quốc đã bảo toàn được bản sắc dân tộc đồng thời tiếp thu thên những văn hoá nhân loạI . Trong thời đạI ngày nay đang cần tiến cùngthế giới chúng ta phảI cùng lúc vừa đẩy mạnh hội nhập kinh tế vừa phảI dữ gìn và phát huy được bản sắc dân tộc . Để có thể đI sâu tìm hiểu vấn đề này , ta xét những khía cạnh cụ thể. Bản sắc văn hoá dân tộc là gì ? Có thể nói , nếu như con người là tác phẩm vĩ đạI của tạo hoá chính là “đứa con cưng “ dô con người tạo ra . đó là đặc điển chung nhất của loàI người trên toàn thế giới . Nằm trong cáI chung đó là cáI riêng của từng dân tộc mà không thể không nói đến Việt Nam . Nền văn hoá dân tộc trước hết phảI gấn với mỗi dân tộc là diện mạo và mang tâm hồn dân tộc . biểu hiện của diện mạo dân tộc chính là bản sắc dân tộc , hay bản sắc dân tộc theer hiện ở văn hoá dân tộc . nó bao gồm những giá trị yêu nước , ý trí tự cường , tự tôn dân tộc , tinh thầng đoàn kết , … Bản sắc dân tộc là cốt nõi của tinh thần sáng tạo dân tộc nó được truyền từ đờib này qua đời khác làm đẹp thêm cho cuộc sống . đó là sự đúc kết trong lịch sử hình thành và phát triển của dân tộc . Nói tóm lạI , bản sắc riêng của văn hoá dân tộc Việt Nam là tổng hợp các giá trị tinh thần của dân tộc tiêu biểu là lòng yêu quê hương đất nước , tinh thần bất khuất cho độc lập tự do …bản sắc dân tộc bao gồm sự thống nất trong tính đa dạng của nền văn hoá Việt Nam . Kế thừa và phát huy truyền thống để xây dựng nền văn hoá mang đặc trưng riêng phù hợp với bối canhr hiện nay . Cùng xu hướng phát triển chung của nhân loạI – thời đạI hội nhập chúng ta không thể không tiến theo sự phát triển đó . Vì vậy , cùng với việc thúc đẩy mạnh công nghiệp hoá hiện đạI hoá đồng thời chúng ta cũng phảI đòi hỏi nền văn hoá có một diện mạo mới phù hợp nhưng vẫn phảI bdữ đựơc bản sắc chủ đạo của dân tộc . Vì vậy, xu hướng chung của nền văn hoá nước ta đặt ra là tiếp tục phát huy chủ nghĩa yêu nước và truyền thống đoàn kết dân tộc , ý thức độc lập tự chủ , xây dựng bảo vệ Tổ quốc , xây dựng nền văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc cần tiếp thu có chọn lọc tinh hao văn hoá của nhân loạI đẩy mạnh văn hoá đI sâu vào lòng người vào mọi hoạt động đời sống xã hội vào mọi lĩnh vực sinh hoạt … Để xây dựng đất nước sstiến lên CNXH chỉ có thể đẩy mạnh đất nước bằng con đường công nghiệp hoá , hiện đạI hoá . Quá trình đòi hỏi ta phảI thay đổi cách nghĩ , lối sống cho phù hợp theo phong tác công nghiệp hoá là điều rát cần thiết đó cũng là phát triển đất nước . Nhưng cũng không thể thiếu những nguy cơ mà chủ nghĩa đế quốc luôn là thù địch . Kẻ thù luôn có ý đồ du nhập vào nước ta nối sống buông thả , thiếu đạo đức …nhằm loạI bỏ nền văn hoá lâu đời của nước ta . Đứng trước thử thách đó chúng ta phảI có cách nhìn nhận hết sức đúng đắn về bản sắc dân tộc mình . Từ đó có sự tiếp thu chọn lọc Làm cơ sở phát huy vốn cổ truyền thống mà vốn cổ chíng là nền văn hoá trọng nghĩa , trọng tình . Do bản chất nông nghiệp ăn sâu vào mỗi người dân đồng thời nó là nền văn hoá thống nhất trong sự đa dạng đủ để đưa nước ta hoà nhập vào nền văn hoá thế giới . Mối quan hệ giữa bản sắc với tính hiện đạI của nền văn hoá nước ta : PhảI nhận định rằng mối quan hệ giữa bản sắc dân tộc và tính hiện đạI là mối quan hệ hữu cơ không thể tách rời . Nó có tính quyết định tới sự phồn vinh của văn hoá mỗi dân tộc . Trong thực tế chúng ta đã gặp những tấm gương cũng như những bàI học quý giá về quy luật này như ở Trung Quốc , Nhật Bản …điều này càng khẳng định thêm rằng ; phảI biêt hội nhập và phát huy bản sắc dân tộc nếu không ta sẽ bị tụt hậu . Trở lạI với vấn đề văn hoá nước ta trong suốt quá trình thành lập . đầu tiên là nền văn hoá Văn Lang Âu Lạc , nền văn hó lúa nước , làng xã . Văn hoá Việt Nam quả thực không đơn thuần chỉ có vậy mà còn có cả yếu tố nho giáo , phật giáo , đạo giáo thậm chí cả vaen hoá phương Tây như của Pháp , Nga …tất cả những yếu tố trên phần nào đã được chuyển hoá để phục vụ cho bản sắc văn hoá dân tộc . Điều này chứng tỏ ta đã biết tiếp thu văn hoá một cách chọn lọc để góp phần hình thành bản sắc phong phú trong văn hoá dân tộc Việt Nam . Đặc biệt nói đến văn hoá Việt Nam phảI nói đến sự tiếp thu chủ nghĩa Mac- Lênin với tư tưởng mặc dù rất khác với điều kiện ở VIệt Nam nhưng với tính khoa học nhân văn và nhân loạI của nó khi vào Việt Nam , đã làm nên cuộc cách mạng lớn về thế giới quan và nhân sinh quan ở con người Việt Nam . Góp phần tạo nên nền văn hoá Việt Nam hiện đạI và tiến bộ . Tốm lạI , văn hoá truyền thống của Việt Nam là một nền văn hoá đa dân tộc xuất phát từ nền văn minh lúa nước . bên cạnh những cái hay , cáI đẹp nền văn hoá của chúng ta chưa thoát khỏi những cáI lạc hậu , cổ hủ . Vì vậy , để đáp ứng cho xu thế hiện nay thì tạo dựng mối quan hệ giữa bản sắc và tính hiện đạI cho văn hoá Việt Nam là điều tất yếu . Hiện thực nền văn hoá Việt Nam Thành tựu Trong điều kiện hiện nay đất nước ta đI lên XHCN , trảI qua hơn 10 năm đoỏi mới cùng những thay đổi tích cực của nền kinh tế xẫ hội , văn hoá Việt Nam cũng đã đạt được những thành tựu đáng kể . Trước tiên phảI xét đến lĩnh vực tư tưởng lối sống và đạo đức – trong lĩnh vực này chúng ta đI theo con đường chủ nghĩa Mac- Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh . Đây chính là con đường đúng đắn mà từ đây đã vậnh dubngj và phát triển sáng tạo cho nền văn hoá dân tộc . Có thể coi đây là kkiim chỉ nam cho hành động của Đảng và Cách Mạng nước ta phát triển đúng hướng . Nhờ đó mà ý thức rèn luyện phấn đấu cho lý tưởng của Đảng được nâng cao lên . Nhiều nhân tố mới về giá trị văn hoá và chuẩn mực đạo đức được hình thành . không khí dân chủ ra tăng nhiều việc lamg hướng về cội nguồn trở thành việc làm quần chúng . Sự nghiệp giáo dục , khoa học kỹ thuật , văn học nghệ thuật thu được rất nhiều thành quả . Trình đọ dân chúng nâng cao , học vấn của thế hệ trẻ mở rộng các hoạt động sáng tạo có bước phát triển mới . Nhiều bộ môn nghệ thuật truyền thống được giữ gìn như : hội hoạ , sơn mầi , tuồng , cảI lương … nngoàI ra còn có thêm nhiều tácc phẩm về đề tàI cách mạng kháng chiến hay công cuộc đổi mới . Số lượng và chất lượng giới văn nghệ sĩ ngày một nâng cao và có xu thế dân tộc . Quan điển sáng tác phục vụ cho đông đảo quần chúng nhân dân , văn học nghệ thuật cho dân tộc thiểu số cũng được quan tâm đáng kể . Quan hệ hợp tác quốc tế được chú trọng , thông tin đạI chúng phát triển nhanh cả về số lượng và chất lượng như : ĐàI , Báo , Tivi , Internet… điều này dần khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế , nền văn hoá trong nước càng có điều kiện tiếp thu tinh hoa văn hoá thế giới . Đồng thời cũng có thể giới thiệu bạn bè các nước trên trường quốc tế . Hạn chế Bên cạnh những chuyển biến tích cực nền kinh tế nước ta còn vấp phảI một số hạn chế nhất định Trước hết , là tiêu cực phát sinh do quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế hàng hoấ dẫn đến coi nhẹ truyền thống đạo đức , làm cho nối sống thực dụng ngày một lớn dần . Nhịp sống tất bật của công nghiệp hoá , hiện đạI hoá dẫn đến tình cảm mặn mà trong mỗi gia đình mất dần đI . Vì lợi nhuận lớn lên , nhiều kẻ đã phát sinh hành vi coi nhẹ pháp luật , bỏ qua danh dự và phẩm giá con người Quan trọng hơn cả là sự thiếu tin tưpửng hay nói cách khác là sự giao động niền tin vào đảng vào nhà nước của người dân . Bởi trong xu thế đất nước đang chuyển đổi thì lạI chứng kiến sự tan rã của một số nước XHCN. Tệ nạn “ xính ngoạI “ dẫn đến nhiều tệ nạn xã hội khác như : ma tuý , mạI dâm … Bên cạnh đó , phảI nói tới bộ phận cán bộ Đảng viên suy tháI với thói quan liêu của quyền lực , tham nhũng , làm tổn thương lòng tin vào Đảng và Nhà nước cũng như Nhân dân . Trong lĩnh vực giáo dục , đào tạo , văn học nghệ thuật xuất hiện nhiều tiêu cực , sự suy thoáI đạo lý quan hệ thầy trò , bạn bè , môI trường sư phạm ngày một xuống cấp , lối sống thiếu lý tưởng , thiếu hoàI bão , nghiện ngập … ở một số học sinh , sinh viên , coi nhẹ một số môn thẩm mỹ và chính trị . Trong văn học nghệ thuật vì phảI chạy theo xu hướng “ thương mạI hoá “ đã làm cho chất lượng không đảm bảo thậm chí thiếu lành mạnh . Do vụ lợi , bon chen nên không ít nhà văn , nhà báo đã tâng bốc quá đáng , hay né tránh đI một sự thật . Về lĩnh vực giao lưu và thông tin với nước ngoàI gia tăng quá nhanh khiến cho việc kiểm soát hết sức khó khăn . nhiều thông tin mang nội dung tiêu cực có kích động đã xâm nhập nhằn làm bạI văn hoá nước ta … Trong công tác thể chế văn hoá còn chậm và thiếu nghiêm minh . Việc khen thưởng và kỷ luật tiến hành rất chậm . c . Nguyên nhân thành tựu và hạn chế *Nguyên nhân thành tựu . Là sự kết hợp giữa vai trò lãnh đạo chỉ đạo của Đảng sự quản lý Nhà nước và sự tham gia chấp hành của nhân dân . Nhờ những chính sách sáng suốt của Đảng và Nhà nước nên nền kinh tế đã vượt qua được những cơn hoạn nạn . *Nguyên nhân ghạn chế *Nguyên nhân khách quan Do sự suy sụp của Liên Xô dẫn đến báo động về tư tưởng của mọi người . Do các thế lực thù địch ráo riết chống phá trên mọi lĩnh vực . Do nước ta còn nghèo nhu cầu về văn hoá lớn nhưng chưa đáp ứng đủ vì thiếu thốn về vật chất . Nguyên nhân chủ quan Do tập chung vào phát triển kinh tế nên chưa nhận thức rõ vai trò của văn hoá do nội bộ Đảng chưa vững mạnh , các phần tử xấu chưa được nghiêm trị làm suy sụp lòng tin của nhân dân . Chưa có cơ chế chính sách phát huy nội lực của nhân dân , phong trào quần chúng chưa được động viên cổ vũ . Biện pháp xây dwngj nền văn hoá Việt Nam hiện đạI Nhìn nhận ở góc độ chung Xây dựng con người Việt Nam trong giai đoạn này phảI có đầy đủ tàI đức và lòng yêu nước . Xây dựng môI trường văn hoà lành mạnh ngay từ cấp cơ sở . Phát triển sự nghiệp giáo dục , đào tạo , văn học , nghệ thuật . đặc biệt chú trọng đào tạo cho thế hệ trẻ . Đẩy mạnh bảo tồn các di sản văn hoá . Đẩy mạnh chính sách đối vơúi tôn giáo BàI học bản thân . Với trách nhiện là một công dân bản thân em phảI luôn tin tưởng vào đường lối của Đảng . Và là một con người trong gia đình thì phảI biềt lắng nghe và tiếp thu những lời giáo dục đúng đán của ông , bà , cha , mẹ … Với góc độ một người sinh viên phảI biết “ tôn sư , trọng đạo “ Coi trọnh kế thừa phát huy truyền thống văn hoá dân tộc là việc làm cần nhân rộng không chỉ riêng cho bản thân em mà còn cần cho mọi người . C – Phần kết luận Bản sắc văn hoá dân tộc là một tàI sản vô giá . Mỗi một quốc gia có nền văn hoá đặc trưng riêng . Nó là đặc đIển giúp ta nhận biết giữa dân tộc này với dân tộc khác . Sự tồn tạI hay diệt vong của mỗi dân tộc trên thế giới . văn hoá dân tộc có một tầm rất quan trọng đối với mỗi đất nước . Vì vậy , việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc là việc làm cần thiết của mỗi quốc gia . Mặc dù vậy , việc giữ gìn văn hoá không có nghĩa là đóng cửa không giao lưu với bên ngoàI . Mà tráI lạI chúng ta phảI biết mở rộng cửa để tiếp thu , học hỏi giữa các nền văn hoá khác nhau trên toàn thế giới . Chúng ta đang tiến tới hội nhập các nền văn hoá . Vì chỉ có hội nhập mới có cơ hội phát triển và giới thiệu nền văn hoá Việt Nam với thế giới Nưng chúng ta cũng không quên một điều rằng , chúng ta hoà nhập chứ không hoà tan .Tiếp thu nền văn hoá mới nhưng vẫn phảI tuân theo đường nối của Đảng cộng sản Việt Nam đề ra . Văn hoá còn có vai trò là động lực thúc đẩy nền kinh tế phát triển . Bên cạnh đó , nền kinh tế lạI là tiền lực cho văn hoá phát huy sức mạnh . Đây là cơ sở thực tiễn cho sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam . Trong bối cảnh này , tất cả chúng ta hãy cùng nhau hợp sức lạI để giữ vững và phát huy nền văn hoá Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc .