Tiểu luận Ô nhiễm không khí từ công nghiệp sản xuất giấy

ïc ñieåm Chlorine vaø chieát xuaát (C+E) Oxy hoùa vaø chlor hoùa lignin Khöû lignin hieäu quaûkinh teá, khöû caùc haït coù hieäu quaû Neáu söû duïng khoâng hôïp lyù coù theå laøm maát ñoäï dai cuûa boät. Taïo ra clo höõu cô Hypochlorite (H) Dung dòch NaOCl Oxy hoùa, laøm saùng maøu vaø hoøa tan lignin Deã laøm vaø deã söû duïng Neáu söû duïng khoâng hôïp lyù coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät. Taïo ra clorofom Chlorinedioxide (D) Hoøa tan trong nöôùc 1. Oxy hoùa, laøm saùng maøu vaø hoøa tan lignin. 2. Moät löôïng nhoû coù clo baûo veä boät giaáy khoâng bò phaân huûy. Ñaït ñoä traéng cao, khoâng phaân huûy boät. Khöû caùc buïi haït coù hieäu quaû. Phaûi tieán haønh ôû hieän tröôøng. Toán keùm. Taïo ra moät soá clo höõu cô. Oxygen (O) Gas söû duïng vôùi dung dòch NaOH Oxy hoùa vaø hoøa tan lignin. Chi phí hoùa chaát thaáp. Taïo ra doøng thaûi khoâng coù clo ñeå thu hoài Söû duïng vôùi löôïng lôùn phaûi coù thieát bi chuyeân duïng. Coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät. Hydrogen pepoxide (P) Dung dòch 2-5% Oxy hoùa vaø laøm saùng maøu lignin trong boät giaáy hoùa hoïc, naêng suaát cao Deã söû duïng, chi phí voán thaáp Taåy buïi haït toán keùm vaø khoâng hieäu quaû. Nhö vaäy, haàu heát caùc qui trình coâng ngheä nghieàn boät, caùc hoùa chaát ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc sôïi töï do, ñeå taåy traéng caùc sôïi vôùi ñoä saùng mong muoán, hoaëc ñeå söû duïng cho caùc muïc ñích cuï theå khaùc, nhö kieåm soaùt möùc ñoä laéng ñoïng, taêng ñoä nhôùt. Trong taát caû caùc daïng coâng ngheä qui trình nghieàn boät, ñieän naêng ñöôïc duøng ñeå chaïy maùy bôm, thieát bò loïc, caùc baêng chuyeàn vaø thieát bò khaùc, trong khi ñoù nhieät ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc möùc nhieät ñoä caàn thieát cho caùc phaûn öùng hoaù hoïc dieãn ra. Ñaàu ra chính cuûa quaù trình nghieàn boät laø boät giaáy, nhöng ñoàng thôøi coøn keøm theo caùc pheá lieäu vaø naêng löôïng dö thöøa, thaûi ra khoâng khí vaø nöôùc. Baûn thaân nöôùc cuõng bò phaùt taùn nhieàu vaøo khoâng khí, boác hôi töø caùc daïng loûng cuûa qui trình coâng ngheä, töø caùc thieát bò vaø noài hôi. Moät löôïng nhoû caùc hôïp chaát voâ cô daïng khí nhö sulphul dioxide, hydro sulphit vaø buïi (natri sulphate, natri cacbonate) thoaùt ra töø caùc hoùa chaát trong qui trình coâng ngheä, cuõng bò phaùt taùn töø caùc quaù trình nghieàn boät hoùa hoïc cuøng vôùi chaát höõu cô bay hôi ôû caùc möùc thaáp, töø nguyeân lieäu sôïi (nhö caùc chaát chieát suaát) vaø caùc saûn phaåm phaûn öùng (nhö caùc sulfide höõu cô) töø caùc hoùa chaát vaø thaønh phaàn goã. Moät vaán ñeà quan troïng nöõa veà chaát löôïng khoâng khí laø söï phaùt taùn caùc hôïp chaát muøi hoâi thoái, hoaëc ñoäc haïi töø qui trình coâng ngheä nghieàn boät baèng sulphate. Coù theå toùm taét coâng ngheä saûn suaát boät giaáy theo sô ñoà sau: Coâng ñoaïn chuaån bò nguyeân lieäu Nguyeân lieäu (tre, goã) Boùc voû, caét maûnh theo quy caùch,xay nghieàn Voû caây, goã vuïn, maït goã,buïi … Nöôùc thaûi chöùa BOD, COD, chaát raén lô löûng Nöôùc röûa Khí coù muøi khoù chòu, ñoäc haïi Nöôùc thaûi coù maøu, BOD, COD, Chaát raén lô löûng cao Naáu Nöôùc, hôi Coâng ñoaïn naáu, saøng, röûa Khí coù muøi Nöôùc thaûi coù maøu, BOD, COD, Chaát raén lô löûng cao Saøng röûa nöôùc Hôi Clo, Nöôùc thaûi coù maøu, BOD, COD, caùc chaát höõu cô chöùa Clo Chaát raén lô löûng cao Clo hoùa nöôùc, hôi clo Hôi xuùt Nöôùc thaûi coù maøu, BOD, COD, Chaát raén lô löûng cao Kieàm hoùa nöôùc, xuùt Coâng ñoaïn taåy traéng. Nöôùc, H2O2 Boät giaáy thaønh phaåm Nöôùc, CaOCl2 Nöôùc thaûi coù maøu, BOD, COD, Chaát raén lô löûng, H2O2 cao Khí ñoäc haïi Ca(OCl)2 dö Nöôùc thaûi coù maøu, BOD, COD, Chaát raén lô löûng, caùc chaát höõu cô Clo ñoäc haïi Taïp chaát (sôïi, caùt) Taåy H2O2 Taåy Ca(OCl)2 Saøng 3.3 Coâng ngheä saûn xuaát giaáy: Boät nhaäp, boät thoâ, giaáy vuïn. ÑAÙNH RAÕ Caùc hôïp chaát coù trong giaáy cuõ Sôïi, caùc chaát baån hoøa tan. Boät giaáy töø phaân xöôûng boät giaáy NGHIEÀN Phaåm maøu, cao lanh, keo, pheøn. PHOÁI CHEÁ Nöôùc thaûi coù chöùa sôïi, hoùa chaát, phaåm maøu, taïp chaát; giaáy vuïn Khoùi thaûi nhieân lieäu (FO,DO) töø loø hôi Hôi nöôùc töø loø hôi XEO GIAÁY CAÉT, CUOÄN Giaáy thaønh phaåm Nguyeân lieäu vaøo maùy xeo laø caùc loaïi boät giaáy, sôïi taùi cheá, boät vuïn vaø boät nghieàn laïi, caùc chaát phuï gia, caùc taùc nhaân ñònh côõ vaø thuoác nhuoäm ñöôïc boå sung, vaø saûn phaåm nguyeân lieäu cuoái cuøng ñöôïc tinh cheá. Caùc thaønh phaàn nguyeân lieäu chính naøy ñöôïc troän vôùi maûnh vuïn töø maùy xeo giaáy. Caùc loaïi giaáy khaùc nhau coù caùc heä thoáng chuaån bò nguyeân lieäu ñaàu vaøo rieâng bieät. Khi caùc nguyeân lieäu naøy vaøo maùy xeo, chuùng ñöôïc xöû lyù qua caùc khaâu sau: Khaâu cuoán öôùt: ñeå hình thaønh moät taám giaáy ñoàng nhaát nguyeân lieäu caáp cho khaâu naøy phaûi raát loaõng, thöôøng ñoä ñaäm ñaëêc dao ñoäng trong khoaûng 0,2-1%. Nhieäm vuï chính cuûa boä phaän ñònh hình giaáy laø khöû nöôùc trong caùc taám giaáy, vaø ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ ñeå ñònh hình vaø giöõ ñöôïc caùc taám giaáy vôùi nguyeân lieäu caáp trong taám giaáy caøng nhieàu caøng toát. Khaâu eùp: taám giaáy ñöôïc ñöa vaøo boä phaän eùp vôùi khoaûng 20% chaát raén vaø ra khoûi ñoù vôùi 50% chaát raén. Toång löôïng nöôùc ñöôïc khöû trong taám giaáy xaáp xæ 9 m3 /taán löôïng giaáy ñöôïc saûn xuaát, coäng vôùi löôïng nöôùc phun laøm saïch næ thaám, thì löôïng nöôùc thaûi ra laø raát lôùn. Saáy khoâ: vieäc saáy khoâ taám giaáy vôùi 50% hôi nöôùc ñeán khi coøn haøm löôïng hôi nöôùc cuoái cuøng, khoaûng 7-8%, seõ ñöôïc thöïc hieän baèng caùch cho caùc taám giaáy chaïy qua caùc troáng saáy baèng nhieät hôi nöôùc. Caùc löôùi saáy hoaëc saøn saáy giöõ taám giaáy tieáp xuùc vôùi caùc troáng ñeå taêng cöôøng truyeàn nhieät. Hôi nöôùc töø taám giaáy ñöôïc thoåi vaøo khoâng khí baèng caùc haït lôùn vaø taïo ra moät daïng oâ nhieåm moâi tröôøng, cho duø khoâng bò coi laø nghieâm troïng. Laùng giaáy: laùng giaáy ñöôïc aùp duïng cho nhieàu loaïi giaáy, bao goàm caùc chaát nhuoäm maøu khoaùng vaät, thöôøng laø seùt hay CaCO3, ñöôïc troän laøm lôùp hoà hay laøm chaát muû. Laùng giaáy thöôøng aùp duïng moät löôõi naïo theo khía, hoaëc dao khí, hoaëc keát hôïp caû hai loaïi. Maùy laùng coù theå gaén trong maùy xeo hoaëc taùch rôøi. Laùng öôùt ñöôïc saáy khoâ baèng caùc troáng saáy, thöôøng coù moät maùy tieàn saáy baèng hoàng ngoaïi. Haàu heát nöôùc cuûa daây chuyeàn coâng ngheä cuõng ñöôïc saû ra thaøng doøng thaûi, taûi theo caùc hoùa chaát dö thöøa töø daây chuyeàn coâng ngheä vaø caùc sôïi hoøa tan. Nhieät dö thöøa thì bò phung phí laøm boác hôi nöôùc vaø truyeàn ra caùc doøng thaûi aám. Möùc söû duïng nöôùc, hoaù chaát vaø naêng löôïng trong xeo giaáy ít hôn raát nhieàu so vôùi nghieàn boät. Bôûi vaäy taûi löôïng doøng thaûi cuûa quaù trình xeo giaáy thaáp hôn taûi löôïng doøng thaûi töø nghieàn boät. Trong caû quaù trình nghieàn boät laãn xeo giaáy, caùc hoùa chaát dö thöøa töø qui trình coâng ngheä vaø saûn phaåm phaûn öùng töø caùc thaønh phaàn nguyeân lieäu sôïi vôùi caùc hoùa chaát qui trình coâng ngheä ñeàu ñöôïc thaûi ra khoâng khí, hoaëc xaû vaøo nöôùc, nhö laø caùc doøng chaát thaûi raén. Quaù trình xeo giaáy gaây oâ nhieãm nöôùc laø chuû yeáu. Caùc sôïi vaø ñoaïn sôïi trong doøng thaûi nöôùc vaø coù taùc ñoäng ñeán ñoä trong cuûa caùc thuyû vöïc vaø caáu truùc ñaùy caùc thuyû vöïc. 3.4 Xoâng hôi löu huyønh: Löu huyønh tinh khieát thöôøng döôùi daïng tinh theå daïng thoi, maøu vaøng chanh, coù nhieät ñoä noùng chaûy 112,80C vaø beàn vöõng cho ñeán nhieät ñoä 95,60C, hoaëc hình kim maøu vaøng ñaäm, coù nhieät ñoä noùng chaûy 1190C vaø beàn vöõng trong khoaûng 95,6-1190C. Khi bò nung noùng ñeán 1600C thì chuyeån daàn sang daïng hôi bao goàm caùc phaân töû coù chöùa 2,4,6,8 nguyeân töû. Löu huyønh soâi ôû nhieät ñoä 4460C. Hôi löu huyønh gaây taùc ñoäng tröïc tieáp leân caùc cô quan hoâ haáp vaø maøng nhaøy cuûa khí quaûn. Thoâng thöôøng ñeå choáng moái moït cho giaáy, sau khi coù giaáy thaønh phaåm, ngöôøi ta chaát giaáy vaøo moät loø vaø xoâng hôi löu huyønh vaøo. Sô ñoà heä thoáng loø xoâng hôi löu huyønh coù daïng sau: Khí thaûi 4 1 Giaù ñôõ giaáy coù loã 2 Ñöôøng oáng daãn khí noùng 3 1: Ngaên chaát giaáy. 2: Ngaên chöùa löu huyønh. 3: Buoàng ñoát. 4: Oáng khoùi. Löu huyønh noùng chaûy vaø boác hôi döôùi taùc duïng cuûa luoàng khoâng khí noùng vaø nguoàn caáp nhieät nhôø ñoát nhieân lieäu. Khí thaûi thoaùt ra töø loø xoâng löu huyønh ( hôi löu huyønh) gaây oâ nhieãm khoâng khí nghieâm troïng. 4. Lieät keâ vaø moâ taû caùc boä phaän saûn xuaát trong nhaø maùy giaáy: 4.1 Caùc boä phaän saûn xuaát chính: Goàm 3 boä phaän saûn xuaát chính: Phaân xöôûng saûn xuaát hoùa chaát. Phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy. Phaân xöôûng xeo giaáy. 4.2 Moâ taû caùc quaù trình ñôn vò trong töøng phaân xöôûng saûn xuaát: STT Quaù trình ñôn vò Chöùc naêng Phaân xöôûng saûn xuaát hoùa chaát 1 Chuaån bò hoaù chaát nguyeân lieäu Hoøa tan, xöû lyù taïp chaát 2 Ñieän phaân Taïo khí Cl2, NaOH cung caáp cho phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy. 3 Ñieàu cheá Ñieàn cheá dòch taåy CaOCl2, cung caáp cho phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy. Phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy 1 Chuaån bò nguyeân lieäu Boùc voû goã, caét maûnh theo quy caùch, röûa saïch. 2 Naáu, saøng röûa Bieán maûnh nguyeân lieäu thaønh xô sôïi boät giaáy, loaïi boû lignin vaø caùc chaát khaùc ( maøu, xuùt, nhöïa, moät phaàn hemixenlulose) ra khoûi nguyeân lieäu. 3 Taåy traéng Loaïi boû lignin , loaïi boû maáu maét soáng vaø taïp chaát, taïo ñoä traéng cho boät giaáy. Phaân xöôûng xeo giaáy 1 Ñaùnh raõ Taïo söï ñoàng nhaát veà thaønh phaàn. 2 Nghieàn Hoøa troän, taïo ñoä nhuyeãn phuø hôïp vôùi töøng loaïi giaáy saûn xuaát. 3 Phoái cheá Taïo tyû leä thích hôïp giöõa boät giaáy vaø caùc chaát phuï da ( maøu, ñaát seùt traéng, keo, pheøn,… ) cung caáp cho quaù trình taïo giaáy. 4 Xeo giaáy Taïo giaáy thaønh phaåm. 4.3 Danh muïc caùc thieát bò coù khaû naêng tieàm taøng gaây oâ nhieãm taïi caùc phaân xöôûng saûn xuaát cuûa nhaø maùy. STT Teân thieát bò Ñôn vò Khaû naêng gaây oâ nhieãm Phaân xöôûng saûn xuaát hoùa chaát 1 2 Coâng ñoaïn xöû lyù nguyeân lieäu Hoà chöùa muoái Hoà xöû lyù taïp chaát Caùi Caùi ++ ++ 3 Coâng ñoaïn ñieän phaân Bình ñieän phaân Caùi + 4 5 Coâng ñoaïn ñieàu cheá dòch taåy Thaùp ñieàu cheá dòch taåy Hoà chöùa dòch taåy Caùi Caùi ++ ++ Phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy 1 Coâng ñoaïn xöû lyù nguyeân lieäu Maùy caét maûnh Caùi + 2 Coâng ñoaïn naáu Noài caàu naáu boät Caùi +++ 3 4 5 6 7 Coâng ñoaïn saøng röûa vaø Clo hoùa Loïc thoâ Maùy röûa Maùy saøng tinh Loïc tinh Thaùp clo hoùa Heä Caùi Caùi Heä Caùi + + + + + 8 Coâng ñoaïn kieàm hoùa Maùy röûa Caùi + 9 Coâng ñoaïn taåy CaOCl2 Maùy röûa Caùi + 10 Coâng ñoaïn taåy H2O2 Maùy röûa Caùi + Phaân xöôûng xeo giaáy 1 Maùy xeo Caùi + Boä phaän phuï trôï 1 Noài hôi Caùi + Ghi chuù: (+): thöôøng xuyeân gaây oâ nhieãm. (++): coù khaû naêng roø ræ chaát thaûi gaây oâ nhieãm. (+++): coù khaû naêng gaây oâ nhieãm khi döøng saûn xuaát ñeå söûa chöõa. 5. Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa saûn suaát giaáy vaø boät giaáy leân moâi tröôøng khoâng khí: 5.1 Caùc taùc ñoäng cuûa quaù trình saûn suaát leân moâi tröôøng khí: Coâng nghieäp giaáy vaø saûn xuaát giaáy laø ngaønh coâng nghieäp phöùc hôïp, taêng cöôøng tieâu thuï naêng löôïng vaø nöôùc cao. Caùc vaán ñeà chính cuûa ngaønh coâng nghieäp naøy gaëp phaûi laøcaùc doøng thaûi nhieåm baån vaø caùc khí coù muøi hoâi thoái, chaát thaûi raén. ÔÛ ñaây ta chæ quan taâm ñeán söï phaùt taùn khí thaûi vaøo moâi tröôøng khoâng khí. Töø phaàn toång quan veà coâng ngheä saûn xuaát, ta coù theå thaáy ñöôïc caùc taùc ñoäng cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát giaáy leân moâi tröôøng khoâng khí ôû caùc coâng ngheä saûn xuaát, nghieàn boät vaø xeo giaáy. Quaù trình saûn suaát hoùa chaát: sinh ra caùc hoùa chaát nhö clo, hôi xuùt trong quaù trình ñieän phaân,… Quaù trình nghieàn boät: Buïi sinh ra khi xay, nghieàn nguyeân lieäu goã bao goàm tecpen, caùc hydrocacbon, coàn, vaø caùc chaát linh tinh khaùc ñöôïc giaûi phoùng töø goã vaøo khí quyeån. Caùc khí coù muøi trong quaù trình saøng röûa, trong caùc khaâu taåy taéng, khaâu cheá bieán, khaâu khöû boït, trong qui trình coâng ngheä nghieàn boät baèng sunfate... Hôi clo chuû yeáu ôû khaâu taåy traéng. Hôi xuùt trong quaù trình kieàm hoùa. Khí H2S, hôi mercaptane thoaùt ra töø noài caàu trong coâng ñoaïn naáu boät. Tieáng oàn vaø ñoä rung do hoaït ñoäng cuûa caùc maùy nghieàn, saøng, caùc ñoäng cô ñieän. Vaø khí SOx, NOx... thaûi töø caùc quaù trình ñoát nhieân lieäu cung caáp cho loø hôi. Quaù trình xeo giaáy: Trong khaâu saáy khoâ, hôi nöôùc töø caùc taám giaáy ñöôïc thoåi vaøo khoâng khí keùo theo caùc hydrocarbon, caùc chaát trong nguyeân lieäu goã...gaây oâ nhieãm moâi tröôøng. Caùc nguoàn nhieät dö saûn sinh töø caùc noài hôi, caùc maùy xeo giaáy. Vaø oâ nhieãm coøn do khoùi thaûi nhieân lieäu töø loø hôi, maùy xeo giaáy. Quaù trình xoâng löu huyønh: thì gaây oâ nhieãm khoâng khí bôûi khí thaûi töø loø xoâng löu huyønh vaø khí thaûi do ñoát nhieân lieäu cung caáp nhieät naêng cho löu huyønh boác hôi. Nhö vaäy, caùc khí phaùt taùn coù theå chia thaønh nhöõng khí thaûi töø daây chuyeàn coâng ngheä vaø nhöõng khí thaûi töø khaâu ñoát nhieân lieäu. Khí thaûi töø daây chuyeàn coâng ngheä phaùt taùn chuû yeáu töø qui trình nghieàn boät giaáy, baét nguoàn töø caùc heä thoáng thu hoài ñeå naáu trong caùc nhaø maùy boät giaáy hoùa hoïc, söû duïng sulphat, xuùt, hoaëc sulphit. Khí thaûi töø caùc quaù trình ñoát nhieân lieäu cung caáp cho loø hôi, maùy xeo, loø xoâng löu huyønh... Caùc nhieân lieäu söû duïng trong coâng nghieäp boät giaáy laø nhieân lieäu sinh hoïc (phuï phaåm goã, voû caây vaø buøn caën), than ñaù, daàu vaø daàu khí, chuû yeáu laø daàu FO, DO, saûn phaåm chaùy cuûa caùc nhieân lieäu naøy chöùa nhieàu chaát khí ñoäc haïi nhö CO, CO2, SOx, NOx, buïi khoùi...caùc khí naøy gaây caùc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng khoâng khí cuûa khu vöïc daân cö laân caän. Caùc khí thaûi cuûa caùc nhaø maùy giaáy duøng pheá lieäu noâng nghieäp : Trong caùc nhaø maùy giaáy nhoû, oâ nhieãm khoâng khí chuû yeáu xaûy ra ôû hai nguoàn: caùc beå ngaâm vaø caùc noài hôi. Nguoàn thöù ba coù theå laø caùc thieát bò saûn xuaát vaø giöõ ñieän. Trong caùc nhaø maùy giaáy söû duïng pheá lieäu noâng nghieäp, sau khi hoaøn thaønh quaù trình naáu nguyeân lieäu vôùi xuùt, thì aùp löïc trong noài naáu ñöôïc giaûi phoùng. Trong quaù trình naøy, khoaûng 1,4 taán hôi nöôùc treân 1 taán boät, ñöôïc giaûi phoùng vaøo trong khí quyeån. Caùc hôïp chaát höõu cô deã bay hôi trong caùc khí thoaùt ra, gaây oâ nhieãm khoâng khí trong phaïm vi haïn cheá xung quanh nhaø maùy giaáy. Hieän khoâng coù caùc thoâng tin veà chuûng loaïi hoaëc tính chaát cuûa caùc hôïp chaát naøy. Caùc pheá lieäu noâng nghieäp nhö rôm raï vaø baõ mía thöôøng ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu taïo ra hôi nöôùc. Ngoaøi pheá lieäu noâng nghieäp, than vaø daàu diesel cuõng ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu trong moät soá nhaø maùy giaáy. Caùc chaát gaây oâ nhieãm khoâng khí ñaùng quan taâm laø chaát haït lô löûng (SPM), sulfur dioxde, vaø caùc oxide coù goác nitô. Noùi chung, caùc nhaø maùy giaáy coù caùc noài hôi môùi, ñeàu aùp duïng caùc thieát bò khöû buïi haït, nhö caùc boä tuùi loïc hoaëc boä loïc multi cyclone. Caùc khí thaûi töø caùc noài hôi cuõng nhö töø caùc maùy phaùt ñieän diezel, thöôøng phaûi chuù yù ñeán söï lan toûa qua caùc oáng khoùi coù ñoä cao thích hôïp. 5.2 Taùc nhaân tieàm taøng coù theå gaây aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng khoâng khí goàm: Buïi: buïi gaây ra caùc kích thích cô hoïc ñoái vôùi phoåi vaø gaây khoù thôû cuõng nhö caùc beänh ñöôøng hoâ haáp. Caùc muoäi khoùi sinh ra trong quaù trình ñoát nhieân lieäu coù theå chöùa caùc hôïp chaát cacbon ña voøng (nhö 3,4- benzpyrene) coù ñoäc tính cao vaø coù theå daãn ñeán ung thö. Hôi khí Clo: phaùt sinh chuû yeáu töø khaâu taåy traéng boät giaáy. Nguoàn clo ñöôïc söû duïng trong khaâu taåy traéng boät giaáy laø Ca(OCl)2 vôùi haøm löôïng khi söû duïng dung dòch laø 25_30 g/l. khí clo laø loaïi khí ñoäc, tnoùngchaûy = -101 C, tsoâi = -34,1 . khi tieáp xuùc vôùi khí clo aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán maét, ñöôøng hoâ haáp, vaø coù theå gaây töû vong khi phaûi tieáp xuùc vôùi khí clo ôû haøm löôïng cao. Ngoaøi ra quaù trình taåy traéng boät giaáy baèng chlorine coù theå taïo ra caùc saûn phaåm phuï laø caùc hôïp chaát höõu cô daãn suaát clo coù ñoä beàn vöõng vaø ñoäc tính cao. Hieän nay taïi caùc nöôùc tieân tieán ñaõ thöïc hieän töøng böôùc ngöng söû duïng chlorine nhö chaát taåy traéng vaø ñaëc bieät laø caùc saûn phaåm duøng chlorine ñeå taåy traéng khoâng ñöôïc nhaäp khaåu. Caùc khí acid (NOx, SOx): Caùc oxit cuûa sulphur vaø nitrogen coù theå phaùt taùn vôùi soá löôïng khaùc nhau töø caùc ñieåm cuï theå trong heä thoáng laøm giaáy Kraft. Nguoàn khí thaûi sulfur dioxide chính laø caùc loø nung thu hoài, do söï coù maët cuûa sulfur trong dòch ñaõ duøng, ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu. Sulfur trioxide ñoâi khi ñöôïc phaùt taùn khi daàu nhieân lieäu ñöôïc söû duïng nhö moäït nguyeân lòeâu phuï trôï.caùc khí naøy khi tieáp xuùc vôùi maét chuùng coù theå taïo thaønh acid. Caùc khí naøy coù theå xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi vaø ñoäng vaät thoâng qua ñöôøng hoâ haáp hay ñöôøng tieâu hoùa sau khi ñöôïc hoøa tan trong nöôùc boït. Vaø cuoái cuøng chuùng coù theå xaâm nhaäp vaøo heä tuaàn hoaøn. Khi tieáp xuùc vôùi buïi, SOx, NOx coù theå taïo ra caùc haït acid nhoû, caùc haït naøy coù theå xaâm nhaäp vaøo caùc huyeát maïch vaø heä lympha neáu kích thöôùc cuûa chuùng nhoû hôn 2-3 . SO2 coøn coù theå xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi thoâng qua da vaø gaây ra caùc chuyeån ñoåi hoùa hoïc, keát quaû cuûa noù laøm haøm löôïng kieàm trong maùu giaûm, ammonia bò thoaùt ra ñöôøng tieåu vaø coù aûnh höôûng ñeán tuyeán nöôùc boït. SOx, NOx bò oxy hoùa ngoaøi khoâng khí vaø khi tieáp xuùc vôùi caùc gioït nöôùc möa thì gaây ra hieän töôïng möa acid gaây aûnh höôûng xaáu ñeán söï phaùt trieån cuûa thöïc vaät. Khi tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng coù haøm löôïng SO2 töø 1-2 ppm trong voøng vaøi giôø coù theå gaây toån thöông laù caây. Ñoái vôùi caùc loaøi thöïc vaät nhaïy caûm, haøm löôïng 0,15-0,30 ppm coù theå gaây ñoäc caáp tính. Caùc loaøi thöïc vaät baäc thaáp nhö naám, ñòa y raát nhaûy caûm vôùi SO2. Söï coù maët cuûa SOx, NOx trong khoâng khí noùng aåm coøn laø taùc nhaân gaây aên moøn kim loaïi, beâ toâng vaø caùc coâng trình kieán truùc. Monoxit cacbon vaø dioxit cacbon: caùc khí naøy sinh ra trong quaù trình ñoát nhieân lieäu. CO coù ñoäc tính cao, do chuùng taïo moái lieân keát beàn vöõng vôùi hemoglobin trong maùu vaø laøm giaûm khaû naêng vaän chuyeån oxi cuûa maùu tôùi caùc cô quan trong cô theå ngöôøi. CO2 gaây khoù thôû vaø aûnh höôûng ñeán heä hoâ haáp do chuùng seõ chieám lónh trong buoàng oxi trong phoåi. Ñoäc tính cuûa CO2 nhö sau: haøm löôïng CO2 50,000 ppm gaây khoù thôû, ñau ñaàu, coøn 100,000 ppm gaây noân oùi, baát tænh. Haøm löôïng CO2 cho pheùp laø 0,1%. Caùc hôïp chaát hydrocacbon (THC): caùc hôïp chaát naøy khoâng chæ gaây ñoäc caáp tính maø coøn gaây ñoäc maõn tính. Bieåu hieän cuûa ñoäc caáp tính laø suy nhöôïc cô theå, noân oùi, töùc ngöïc vaø coù theå laøm chaùy noå… Khi hít phaûi hydrocacbon vôùi haøm löôïng 40,000 mg/m coù theå gaây ra caùc ñoäc caáp tính nhö ñau, khoù chòu, choùng maët, ñau ñaàu, noân oùi… khi hít phaûi hydrocacbon ôû haøm löôïng 60,000 mg/m coù theå gaây cheát ngöôøi. Hôi H2S: coù muøi tröùng thoái raát khoù chòu, nhieät ñoä hoùa loûng laø –85.54 C, nhieät ñoä boác hôi laø –60,35 C. H2S taùc ñoäng maïnh leân tuyeán nöôùc boït vaø ñöôøng hoâ haáp, noàng ñoä nguy hieåm laø 10 mg/m . haøm löôïng tieâu chuaån cho pheùp ñoái vôùikhu vöïc saûn xuaát laø 6 mg/m (TCVN%5939-1995) vaø cho khu daân cö laø 0,008 mg/m (TCVN 5938-1995). Hôi löu huyønh: sinh ra töø loø xoâng giaáy, gaây taùc ñoäng tröïc tieáp leân caùc cô quan hoâ haáp vaø maøng nhaøy cuûa khí quaûn, noàng ñoä nguy hieåm laø 2 mg/m3. Hôi mercaptane: laø daãn suaát sulphur cuûa moät soá hôïp chaát höõu cô coù muøi raát khoù chòu coù tính chaát gaàn gioáng nhö H2S. Muøi hoâi laø vaán ñeà thöôøng gaëp chuû yeáu ôû caùc nhaø maùy giaáy Kraft. Quaù trình naáu Kraft taïo ra hydro sulphide naëng muøi, mercaptan methyl, dymethyl sulphide dimethyldisulphide. Clo nguyeân töû vaø clo dioxide phaùt taùn vôùi löôïng nhoû töø caùc coâng ñoaïn khaùc nhau cuûa moät phaân xöôûng taåy, nhö caùc maùy tuyeån, caùc thaùp nöôùc, caùc loã thoâng hôi beå chöùa, vaø caùc coáng thoaùt nöôùc. Noùi chung noàng ñoä naøy khoâng ñaùng keå, nhöng caùc khí thaûi coù muøi hoâi vaø khoù chòu. Tuy nhòeân, hydro sulfide, cuõng nhö clo vaø clo dioxide laø cöïc kì ñoäc vaø töøng laø nguyeân nhaân cuûa nhieàu tai naïn.Loaïi khí thaûi coù muøi hoâi khaùc do caùc hydrocacbons taïo ra, khi keát hôïp vôùi caùc caáu thaønh chieát suaát cuûa goã, nhö tecpen, caùc acid beùo vaø caùc acid rosin, cuõng nhö caùc chaát coù trong ngueân lieäu, duøng ôû caùc khaâu cheá bieán vaø chuyeån hoùa, nhö caùc khaâu khöû boït, caùc taùc nhaân kieåm soaùt hoà, caùc hoùa chaát phaân xöôûng taåy,…Caùc möùc phaùt taùn hydrocacbon naøy laø nhoû, so vôùi caùc möùc phaùt taùn TRS, tuy nhieân chuùng coù theå gaây ra muøi, hoaëc coù theå laøm caùc chaát thaûi son khí loûng bò nhieãm baån vôùi TRS, hoaëc traûi qua caùc phaûn öùng quang hoùa. Tieáng oàn vaø ñoä rung: do hoaït ñoäng cuûa caùc maùy nghieàn, saøng, vaø caùc ñoäng cô ñieän… Tieáng oàn vaø ñoä rung thöôøng gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán heä thính giaùc cuûa con ngöôøi, laøm giaûm thính löïc cuûa ngöôøi lao ñoäng, hieäu suaát lao ñoäng vaø phaûn xaï cuûa coâng nhaân cuõng nhö taïo ra caùc veát chai vaø caùc veát nöùt neû treân da. Taùc ñoäng cuûa tieáng oàn coù theå dieãn taû qua phaûn xaï cuûa heä thaàn kinh hoaëc gaây trôû ngaïi ñeán hoaït ñoäng cuûaheä thaàn kinh thöïc vaät, khaû naêng ñònh höôùng, giöõ thaêng baèng vaø qua ñoù aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng. Neáu tieáng oàn coù cöôøng ñoä quaù lôùn coù theå gaây thöông tích. Tieâu chuaån qui ñònh cho möùc tieáng oàn taïi caùc cô sôû saûn xuaát laø 75 dB (TCVN 5949-1995). Caùc nguoàn nhieät dö: caùc boä phaän saûn xuaát coù lieân quan ñeán nguoàn nhieät dö bao goàm noài hôi, taïi caùc maùy xeo giaáy… Khi phaûi laøm vieäc trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao thì taûi nhieät ñoái vôùi tröïc tieáp saûn xuaát taêng ñaùng keå do nhieät dö laøm cho quaù trình trao ñoåi chaát trong cô theå coâng nhaân saûn sinh ra nhieàu nhieät sinh hoïc hôn. Khi khaû naêng sinh hoïc cuûa cô theå ngöôøi tröïc tieáp saûn xuaát khoâng ñuû ñeå trung hoøa caùc nhieät dö thì seõ gaây leân traïng thaùi meät moûi, laøm taêng khaû naêng gaây chaán thöôngvaø coù theå xuaát hieän daáu hieäu laâm saøng cuûa beänh do nhieät cao. Khi phaûi laøm vieäc thôøi gian daøi trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao seõ gaây roái loaïn caùc hoaït ñoäng sinh ly ùcuûa cô theå vaø gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán heä thaàn kinh trung öông. Neáu quaù trình naøy coøn keùo daøi coù theå daãn ñeán beänh ñau ñaàu kinh nieân. Cheá ñoä chieáu saùng: gaây aûnh höôûng ñeán thò löïc vaø söùc khoûe cuûa ngöôøi lao ñoäng, lieân quan ñeán chaát löôïng vaø naêng suaát ngöôøi lao ñoäng. Do cöôøng ñoä aùnh saùng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán traïnh thaùi sinh lyù, vaø heä thaàn kinh cuûa con ngöôøi, neáu aùnh saùng khu vöïc laøm vieäc khoâng ñöôïc boá trí moät caùch hôïp lyù seõ daãn ñeán traïng thaùi meät moûi, moûi maét vaø ñoù cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây tai naïn lao ñoäng. Tieâu chuaån chieáu saùng cuïc boä trong caùc phaân xöôûng saûn xuaát laø 130-300 Lux. Baûng lieät keâ toùm taét caùc chaát quan troïng nhaát phaùt taùn vaøo khoâng khí: Caùc nhoùm chaát Nguoàn Daïng taùc ñoäng Caùc buïi haït Ñoát nhieân lieäu, Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc) Gaây khoù chòu cuïc boä Caùc hôïp chaát giaûm sulfur: Hydrogen sulphide, Methyl mercaptan, Dimethylsulphide, Dimethyldisulphide Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc) Muøi, (acid hoùa) Sulfur dioxide Ñoát nhieân lieäu, Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc) Acid hoùa Nitrogen oxides Ñoát nhieân lieäu, Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc) Acid hoùa Phuù döôõng Caùc hôïp chaát chlor: Chlorine dioxide, chlorofom Phaân xöôûng taåy traéng (nghieàn boät hoùa hoïc) Ñoäc haïi 6. Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa coâng nghieäp saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy tôùi moâi tröôøng: Ñeå ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng do caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa nhaø maùy giaáy, ta phaûi tieán haønh laàn löôïc caùc böôùc sau: Xem xeùt hieän traïng khu vöïc nhaø maùy. Ñaùnh gía taùc ñoäng moâi tröôøng Vaø cuoái cuøng cuõng caàn phaûi giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí thöôøng xuyeân vaø ñeàu ñaën. 6.1 Hieän traïng moâi tröôøng khu vöïc nhaø maùy: ñeå ña