Tiểu luận Phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá. thực trạng và những vấn đề đặt ra

Tiểu luận Đề tài: phát triển Các KHU CôNG NGHIệP, KHU Chế Xuất TRONG Quá Trình CôNG NGHIệP HOá, HIệN đạI HOá. Thực Trạng Và NHữNG Vấn Đề Đặt RA Hà Nội - 2006 Mở đầu Công nghiệp hoá, hiện đại hoá để phát triển lực lượng sản xuất, chuyển từ sản xuất nhỏ lên sản xuất lớn là vấn đề có tính quy luật chung của nhiều nước hiện nay trên thế giới. Để đạt được mục tiêu nói trên, mỗi nước tuỳ thuộc vào điều kiện và hoàn cảnh cụ thể mà có con đường và giải pháp thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo cách thức riêng khác nhau. Nước ta thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong bối cảnh nền kinh tế thế giới ở vào giai đoạn toàn cầu hoá. Những thành tựu phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ và cách mạng tin học đã làm cho tất cả các quốc gia không thể đứng ngoài xu thế toàn cầu hoá kinh tế. Mỗi sản phẩm được sản xuất ra trên thị trường trong điều kiện hiện nay không còn là sản phẩm thuần tuý riêng của mỗi nước. Nó là sự kết tinh chung của những giá trị mang tính nhân loại. Do vậy, liên kết kinh tế và chủ động tham gia vào quá trình hội nhập kinh tế và phân công lao động quốc tế là một lợi thế cần được triệt để khai thác. Hoàn cảnh ấy đã đem đến cho việt nam những cơ hội to lớn, nhưng đồng thời cũng đặt ra cho chúng ta những thách thức không nhỏ. Để thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá phù hợp với xu thế của thời đại, Đảng ta đã lựa chọn con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá rút ngắn phải đi tắt, đón đầu bằng nhiều phương thức khác nhau trong đó phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất là một phương thức quan trọng. Phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất là từng bước đưa nước ta tham gia vào quá trình phân công lao động quốc tế theo hướng chuyên môn hoá và tập trung hoá. Phương thức này cho phép chúng ta khai thác tốt nhất tài nguyên và nguồn lực con người Việt Nam; sử dụng vốn, khoa học - công nghệ, trình độ tổ chức quản lý của thế giới vào quá trình sản xuất kinh doanh và các lĩnh vực khác của đời sống xã hội. Lịch sử cho thấy, muốn tạo dựng được một thế nước vững mạnh, thời nào cũng cần phải luôn luôn ở thế chủ động. Trong giai đoạn hiện nay, trước hết phải giành được thế chủ động trong liên kết kinh tế và phân công lao động quốc tế. Nghĩa là, vừa phải bảo đảm có được một định hướng phát triển kinh tế riêng, đủ khả năng khai thác tốt nhất mọi lợi thế, đạt được nhiều thành tựu mà không lệ thuộc vào bất kỳ quốc gia dân tộc nào, giữ vững nền độc lập dân tộc. Phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất là biểu hiện của đường lối độc lập tự chủ trong liên kết kinh tế quốc tế. Đó chính là giải pháp tập trung hoá sản xuất để đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá; giúp các nhà doanh nghiệp tiết kiệm trong đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, tiện lợi trong việc tổ chức quản lý, bảo vệ tốt môi trường sinh thái và cảnh quan thiên nhiên, giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành, nâng cao khả năng cạnh tranh trên trường quốc tế. Nội dung Thời gian qua, các khu công nghiệp, khu chế xuất đang là những nơi tiếp nhận và ứng dụng có hiệu quả những thành tựu phát triển khoa học - công nghệ, kinh nghiệm và trình độ tổ chức quản lý của quốc tế vào quá trình sản xuất. Chỉ ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, các nhà đầu tư mới được hưởng một số chính sách ưu đãi, có đủ điều kiện để phát huy một lợi thế. Nhà đầu tư là người biết rõ cần sản xuất mặt hàng nào, bán ở đâu, sản xuất chúng ra sao…, trên cơ sở đó mà có những quyết sách ứng dụng hoặc liên kết ứng dụng những thành tựu khoa học - công nghệ một cách tối ưu. Thực tiễn cho thấy, việc tiếp nhận những thành tựu khoa học - công nghệ trong các khu công nghiệp, khu chế xuất có nhiều ưu thế hơn hẳn so với các đơn vị sản xuất kinh doanh ở ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất. Bằng cách này, các khu công nghiệp, khu chế xuất đang tạo cho đất nước nhiều sản phẩm xuất khẩu, sản phẩm chất lượng cao thay thế hàng nhập khẩu, chủ yếu từ nguồn nhân lực và nguyên liệu tại chỗ, tạo ra thế đứng mới cho nền kinh tế. Khu công nghiệp, khu chế xuất là môi trường tốt để đào tạo nguồn nhân lực phục vụ lâu dài cho sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Do áp lực phải sản xuất ra các mặt hàng đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, các nhà đầu tư buộc phải cùng với chúng ta quan tâm đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ những người lao động, nâng cao trình độ chuyên môn và năng lực thực hành cho những người trực tiếp sản xuất và quản lý. Vì vậy, các khu công nghiệp, khu chế xuất đang là nơi mà ở đó người lao động có cơ hội để tiếp thu tốt nhất công nghệ sản xuất hiện đại, công nghệ quản lý tiên tiến. ở đó, họ biết cần phải tự giác tham gia vào quá trình đào tạo và tự đào tạo lại để luôn luôn thích ứng với yêu cầu phát triển của mỗi doanh nghiệp. Có thể nói, nhìn vào kinh nghiệm của các nước và qua thực tiễn Việt Nam, chúng ta nhận thấy, không ở đâu, có điều kiện để đào tạo nguồn nhân lực mới có chất lượng cao tốt hơn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất. Nguồn nhân lực có trình độ quản lý và tay nghề cao sẽ là động lực góp phần thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nhìn tổng quát, phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất, chính là quá trình thực hiện phân công lại lao động xã hội ở mỗi trình độ cao hơn, nhằm cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng tập trung khai thác tốt nhất mọi nguồn lực và những lợi thế hiện có, nâng cao sức cạnh tranh và đẩy nhanh tốc độ phát triển chung của nền kinh tế. Đó cũng chính là bước thể hiện tối ưu ý tưởng đi tắt đón đầu trong thời đại ngày nay. Như vậy, xét trên mọi khía cạnh, các khu công nghiệp, khu chế xuất đang ngày càng tỏ ra ưu thế không thể thay thế trên con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Trước hết các khu công nghiệp, khu chế xuất đã góp phần tạo ra một lượng hàng hoá xuất khẩu và tiêu dùng có giá trị kinh tế cao. Giải quyết được công ăn việc làm cho một bộ phận không nhỏ những người lao động phổ thông ở các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa; nâng cao kim ngạch xuất khẩu và thu nhập quốc dân, ổn định đời sống kinh tế - xã hội. Sau nữa, khu công nghiệp, khu chế xuất còn là nơi góp phần tạo ra động lực cho quá trình tiếp thu công nghệ, chuyển dịch cơ cấu và phân công lại lao động trên phạm vi toàn xã hội, phù hợp với xu thế hội nhập và cạnh tranh quốc tế; tận dụng và khai thác có hiệu quả tiềm năng đất đai, nguyên liệu và con người, tạo ra thế và lực mới cho nền kinh tế. Ngoài ra, thông qua phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất mà một hệ thống kết cấu hạ tầng mới cả về mặt kinh tế và xã hội đã nhanh chóng được hình thành. Kết cấu hạ tầng về kinh tế - kỹ thuật đã tác động quyết định đến quá trình hình thành và phát triển hạ tầng xã hội. Lợi ích xã hội của quá trình phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất là không nhỏ. Cùng với quá trình phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân cũng được nâng cao. Có thể khẳng định, cái được nhiều hơn cả chính là chúng ta có được một thế hệ những người lao động mới, có bản lĩnh, năng động, nhạy cảm và sáng tạo. Họ là lực lượng đi tiên phong trong việc phát triển những ngành khoa học - công nghệ cao, những ngành kinh tế mũi nhọn, ứng dụng phương thức quản lý mới theo tiêu chuẩn quốc tế, tạo cho đất nước thế chủ động để hội nhập. Tuy nhiên, sau nhiều năm phát triển bên cạnh những mặt mạnh, những thành tựu, những ưu thế, các khu công nghiệp, khu chế xuất cũng đã bộc lộ một số khiếm khuyết đặt ra nhiều vấn đề cầ được nghiên cứu giải quyết. Để tiếp tục giành thế chủ động, phát huy lợi thế, khắc phục những non kém và bất cập, phát triển và mở rộng các trọng điểm và chiều sâu các khu công nghiệp, khu chế xuất, cần phải đánh giá thất khách quan và công bằng các mặt mạnh và yếu của các khu công nghiệp, khu chế xuất trong thời gian qua. Về mặt nhận thức, ai cũng thấy rất rõ tác dụng và vai trò to lớn của các khu công nghiệp, khu chế xuất đối với quá trình thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nhưng ở các cấp độ khác nhau không phải tất cả các bộ, ban, ngành đều có chung quan điểm đồng thuận trong việc hỗ trợ thúc đẩy quá trình phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất. Chúng ta đang rất thiếu motọ cơ chế chung thống nhất, một mặt bằng quy hoạch tổng thể, một hệ thống chính sách đồng bộ. Hienẹ nay gần như hầu hết các tỉnh đều có khu công nghiệp, khu chế xuất. Xét về yêu cầu phát triển của từng địa phương, điều đó là hợp lý và công bằng, nhưng đó là sự hợp lý và công bằng theo lối tư duy truyền thống - tư duy bình quân. Trên phạm vi phân công lao động của cả nước, không nhất thiết tỉnh nào cũng có vị trí địa lý và những lợi thế của từng địa phương mà quy hoạch khu công nghiệp, khu chế xuất hoặc vùng, cụm vùng công nghiệp, vùng chế xuất. Chỉ có như vậy mới giảm được lợi thế của các doanh nghiệp cùng nhóm, ngành và đồng thời sử dụng có hiệu quả các tiện ích phục vụ khác ngoài khu công nghiệp, khu chế xuất. Rõ ràng đã đến lúc cần phải có một quan điểm chung thống nhất về quy hoạch, về hệ thống chính sách, cơ chế cho tất cả các khu công nghiệp, khu chế xuất. Có một vấn đề cấp bách khác cũng đang đặt ra, đó là đổi mới công tác quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất. Để hấp dẫn và tạo sự thông thoáng cho các nhà đầu tư, Nhà nước cần phải đổi mới cơ chế theo hướng trao thêm nhiều quyền hạn cho ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất. Kinh nghiệm cho thấy, để thực sự phát huy hiệu quả của các khu công nghiệp, khu chế xuất, Nhà nước chỉ nên thực hiện khâu quản lý ở lĩnh vực lập kế hoạch, quy hoạch chung, cải cách thủ tục hành chính, ban hành các chế độ chính sách và kiểm tra giám sát quá trình tổ chức thực hiện, không nên can thiệp sâu và cụ thể vào hoạt động của từng khu công nghiệp, khu chế xuất. Làm như thế, một mặt vừa hạn chế chức năng quản lý vĩ mô, vừa không thể quản lý tốt bằng chính những con người cụ thể ở từng ban quản lý. Một số chính sách ban hành trong thời gian qua, chưa thật cởi mở, chưa thông thoáng, hạn chế tính chủ động trong công tác quản lý của lãnh đạo các khu công nghiệp, khu chế xuất. Nếu có quyền tự chủ trong sản xuất kinh doanh thì nên cũng có quyền tự chủ trong quản lý điều hành các khu công nghiệp, khu chế xuất. Đổi mới theo cơ chế một cửa một dấu mà thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai và Bình Dương đang vận dụng là đáng được tham khảo. Việc phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất thời gian qua cũng đang bắt gạp một trở ngại không thuộc thẩm quyền giải quyết các ban quản lý khu công nghiệp, khu chế xuất. Đó là chính sách đền bù giải toả mặt bằng. Kinh nghiệm và đề xuất của đồng chí Phan Chánh Dưỡng - Tổng Giám đốc khu công nghiệp, khu chế xuất Tân Thuận, thành phố Hồ Chí Minh, là một ví dụ minh chứng điều đó. Thời gian qua, do chưa có một hệ thống quan điểm chỉ đạo chung thống nhất, chưa có chính sách định giá thích hợp, đặc biệt là chưa phân cấp giao quyền chủ động cho từng địa phương, từng ban quản lý các khu công nghiệp, khu chế xuất… nên công tác đền bù giải toả mặt bằng, phát triển các khu công nghiệp gặp nhiều trở ngại. Từ chỗ thiếu nhất quán và đồng bộ, chúng ta đã để đất đai, một nguồn tài sản vô giá của xã hội thuộc quyền sở hữu của toàn dân, cho nhiều kẻ cơ hội và các phần tử đầu cơ trục lợi, cản trở công tác quy hoạch giải toả, xâm phạm đến lợi ích chung. Do vậy đã đến lúc cần phải mạnh dạn đổi mới cơ chế chính sách về đất đai phù hợp với yêu cầu phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất. Nhà nước cần có những chính sách đột phá trong khâu xúc tiến đầu tư và kinh doanh bất động sản trong các khu công nghiệp, khu chế xuất.Quả thật, ở Việt Nam đây là một vấn đề rất cần bàn. Nhiều nước xung quanh chúng ta, do có cơ chế thưởng rất thoả đáng cho khâu vận động xúc tiến đầu tư nên đã thu hút được rất nhiều nhà đầu tư tập trung nguồn vốn về cho đất nước họ. Chúng ta có nên khuyến khích áp dụng cơ chế này không? Cũng từ kinh nghiệm của nhiều nước, vấn đề kinh doanh, kết cấu hạ tầng, kinh doanh bất động sản các khu công nghiệp, khu chế xuất. Trên thực tế, những năm qua, chúng ta đã phát triển kinh doanh rất hiệu quả kết cấu hạ tầng các khu công nghiệp, khu chế xuất. Tuy nhiên, do chỉ thuần tuý kinh doanh, kết cấu hạ tầng, các nhà đầu tư quan tâm đến việc lấp đầy khu công nghiệp, khu chế xuất hơn là giá trị đầu tư các khu công nghiệp, khu chế xuất. Do đó, đang có một thực tế rất bất lợi là giá trị đầu tư cho một hécta kết cấu hạ tầng ở việt nam thấp hơn rất nhiều so với giá trị đầu tư cho 1 hécta kết cấu hạ tầng ở các nước trong khu vực. Xét về toàn cục, giá trị đầu tư thấp không mang lại ưu thế cho nền kinh tế, kinh doanh, bất động sản các khu công nghiệp, khu chế xuất đang là vấn đề rất nhạy cảm, lý giải về điều này cần phải được tập trung làm rõ thêm. Nhưng để hoàn toàn chủ động hội nhập, không chỉ không bàn đến vấn đề kinh doanh bất động sản của các khu công nghiệp, khu chế xuất. Không ít ý kiến cho rằng, trong khi tập trung đầu tư phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất, cũng nên tính đến sự cân đối giữa phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất với hình thành và phát triển các trung tâm thương mại, dịch vụ khoa học - công nghệ, tài chính ngân hàng, du lịch. Không nên tập trung đầu tư phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất ở hai thành phố của cả nước là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. ở hai thành phố này nên giành riêng ưu tiên phát triển dịch vụ đào tạo, nghiên cứu khoa học, các trung tâm thương mại, các ngành du lịch, công nghệ thông tin, tài chính, văn hoá - nghệ thuật, báo chí… Đó là những ngành kinh tế có thu nhập cao, phù hợp với xu thế phát triển của các đô thị hiện tại. Đồng thời điều đó cũng tạo ra động lực để phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất. Tính chỉnh thể và phân bố hợp lý của quy hoạch phát triển theo ngành, vùng và sự liên kết giữa chúng là rất cần thiết cho vấn đề chuyển dịch cơ cấu kinh tế và phân công lao động xã hội. Chẳng hạn, không nên xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất ở dọc các trục lộ giao thông như trên tuyến quốc lộ 5 đi Hải Phòng, quốc lộ 1A từ thành phố Hồ Chí Minh về Tiền Giang… Trước mắt giảm được chi phí vận chuyển và xây dựng kết cấu hạ tầng, nhưng giao thông sẽ trở nên phức tạp, ô nhiễm môi trường và lãng phí đất canh tác nông nghiệp là khó tránh khỏi. Vì vậy, cần chú ý đến tất cả các khía cạnh quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất ở các đô thị lớn. Vấn đề đào tạo nguồn nhân lực phục vụ các khu công nghiệp, khu chế xuất cũng đang là vấn đề có nhiều ý kiến. Sự bất cập trong đào tạo nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá nói chung, phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất nói riêng đang diễn ra ở ngay trong chính các trường đào tạo. Đang có một nghịch lý là xã hội khủng hoảng thừa lao động, nhưng các doanh nghiệp thì đang thiếu nguồn nhân lực. Chúng ta đang đào tạo mà không tính đến nhu cầu sử dụng thực tế của các doanh nghiệp đang cần chúng ta lại không tập trung đào tạo. Nghịch lý này đang tạo ra cho xã hội và cả bản thân người lao động những thiệt hại không đáng có. Một câu hỏi cấp thiết đang đặt ra: cần phải làm gì để các nhà doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo có chung tiếng nói và quan điểm trong đào tạo? Ô nhiễm môi trường cũng đang là vấn đề nổi cộm trong tất cả các khu công nghiệp, khu chế xuất, đây là vấn đề đáng báo động. Nếu mỗi địa phương đều có khu công nghiệp, khu chế xuất thì vấn đề ô nhiễm môi trường và xử lý nguồn chất thải sẽ là một thách thức lớn đối với cả nước. Ô nhiễm đang huỷ diệt môi trường sinh thái, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Có nhiều ý kiến cho rằng chúng ta vừa thiếu những chính sách cụ thể, vừa không kiên quyết và chưa quan tâm đúng mức đến vấn đề chống ô nhiễm và xử lý chất thải trở thành một trong những vấn đề cấp bách. Chính sách hỗ trợ vốn và đầu tư khoa học - công nghệ để phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất cũng cần được nhìn nhận lại một cách nghiêm túc. Nếu khu công nghiệp, khu chế xuất là đòn bẩy thúc đẩy quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá, thì vốn và khoa học - công nghệ chính là động lực phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất.Do chưa có quy hoạch chung tổng thể về phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất nên chúng ta cũng chưa có chính sách đầu tư vốn hợp lý và quy hoạch phát triển khoa học - công nghệ phục vụ đúng mức các khu công nghiệp, khu chế xuất. Điều đáng lo ngại hơn cả là,trong lúc các nước quanh chúng ta đang có những chính sách rất thoả đáng để tập trung nguồn vốn và đầu tư cho khoa học - công nghệ đáp ứng nhu cầu phát triển ngày càng cao của các khu công nghiệp, khu chế xuất, thì chúng ta lại chưa có một chính sách đủ mạnh về vấn đề này. Xét về lâu dài, phát triển khu công nghiệp, khu chế xuất là xương sống của công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Nó là nền tảng không thể thiếu được nhằm chuyển dịch cơ cấu và phân công lao động xã hội. Do đó rất cần có một hệ thống chính sách vốn và tài chính hợp lý khoa học và công nghệ đúng tầm. Một số vấn đề khác như xây dựng nhà ở, xây dựng đời sống văn hoá, chợ, trường học, cơ sở y tế… cho công nhân ở các khu công nghiệp, khu chế xuất cũng đang là những vấn đề bức xúc. Phải thừa nhận, trong tập trung đầu tư phát triển hạ tầng về mặt kỹ thuật, ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, chúng ta đã làm tốt được một số việc. Nhưng riêng lĩnh vực xây dựng kết cấu hạ tầng về mặt xã hội, phục vụ các khu công nghiệp, khu chế xuất chúng ta chưa làm được nhiều. Chính sách đầu tư cho con người ở các khu công nghiệp, khu chế xuất chưa tương xứng với yêu cầu đặt ra cho việc phát triển khu vực này. Gần như trên phạm vi cả nước, chúng ta chưa có một khu quy hoạch nhà ở nào cho công nhân đúng tầm với vị thế công việc và tương lai phát triển lâu dài của họ. Ăn, ở thì tạm bợ, thiếu thốn, thiếu tiện nghi, đời sống văn hoá tinh thần nghèo nàn, cơ sở y tế, văn hoá, trường học cho con em công nhân… phát triển chưa tương xứng. Đây quả thật là những điều nhức nhối của xã hội. Trong lĩnh vực này cần phải có sự hỗ trợ đúng mức của Nhà nước. Cần sự phối hợp đồng bộ giữa Trung ương với các địa phương và giữa các địa phương với nhau. Dĩ nhiên công việc trên đây đòi hỏi một quá trình lâu dài, nhưng nếu chậm trễ thì quả thật đó sẽ là một mất mát lớn không thể bù đắp. Bởi suy cho cùng mục tiêu của sự phát triển mà chúng ta hướng tới cũng chính là cho con người và vì con người. Nhưng đây vẫn là vấn đề gần như chưa được đặt ra trong quy hoạch tổng thể phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất. Nước ta là motọ nước nông nghiệp với hơn 80% dân số làm nghề nông. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp, nông thôn là vấn đề được Đảng và Nhà nước ta đặc biệt quan tâm. Do đó cần một số khu công nghiệp, khu chế xuất ở các vùng kinh tế nông nghiệp trọng điểm để hỗ trợ và thúc đẩy phát triển nông nghiệp, nông thôn. Chẳng hạn, cần có các vùng quy hoạch phát triển chăn nuôi, các trung tâm giống, phân bón, thuốc trừ sâu…, ở đó cần có những chính sách thật sự ưu đãi để tạo động lực phát triển nông nghiệp. Kết luận Phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất nhằm đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tạo ra tiền đề vững chắc cho sự phát triển lực lượng sản xuất trong xu thế hội nhập và toàn cầu hoá là một chủ trương nhất quán của Đảng. Nhờ quán triệt và vận dụng sáng tạo quan điểm chỉ đạo trên đây, nhiều địa phương trong cả nước đã chủ động xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất thực sự có sức hấp dẫn và thu hút các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất trở thành một trong những phương thức huy động vốn và khai thác có hiệu quả nguồn vốn, khoa học - công nghệ, trình độ tổ chức quản lý của các nhà đầu tư quốc tế và quá trình phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam. Đầu tư nước ngoài đã tạo ra bước ngoặt của sự phát triển trong hơn một thập kỷ qua, đồng thời từng bước góp phần thực hiện thắng lợi những mục tiêu chiến lược của thời kỳ đổi mới. Tuy đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, nhưng Việt Nam vẫn còn gặp không ít khó khăn trên con đường phát triển. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, sự phát triển mạnh mẽ của khoa học - công nghệ và tốc độ phát triển nhanh chóng của nền kinh tế tri thức đang đặt ra những thách thức mới. Nếu không biết cách tận dụng thật tốt mọi cơ hội để đẩy nhanh quá trình phát triển, rút ngắn khoảng cách so với các nước, thì nguy cơ tụt hậu xa hơn nữa về kinh tế đối với nước ta khó tránh khỏi. Hơn nữa, do hoàn cảnh và những đặc thù riêng về điểm xuất phát, về chế độ chính trị, nước ta không thể áp dụng rập khuôn mô hình công nghiệp hoá của các nước, cho dù họ đã thành công. Trên cơ sở kế thừa những kinh nghiệm quốc tế, việc tổng kết thực tiễn ở trong nước, tìm ra con đường và cách thức phát triển riêng phù hợp với điều kiện cụ thể của nước ta là rất cần thiết. Quy hoạch và phát triển tổng thể các khu công nghiệp, khu chế xuất là vấn đề lớn bao quát nhiều lĩnh vực. Trong những năm qua thành phố Hồ Chí Minh là một trong những địa phương đi đầu trong cả nước thực hiện rất tốt công việc này… Kinh nghiệm thực tiễn của thành phố Hồ Chí Minh và các khu công nghiệp, khu chế xuất của các tỉnh, cụm công nghiệp phía Nam như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Tây Ninh…, sẽ góp phần vào việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng cũng như các giải pháp để phát triển các khu công nghiệp, khu chế xuất trong cả nước, góp chung tiếng nói vào quá trình tổng kết lý luận - thực tiễn gần 20 năm đổi mới./.