Tiểu luận Phòng chống bạo lực học đường ở trường THCS Lý Tự Trọng Thành phố Trà Vinh - Tỉnh Trà Vinh

nhiều người có những quan niệm lệch lạc với các giá trị cuộc sống chạy theo đồng tiền, xem tiền là mục đích của cuộc sống của đời người nên không từ mọi thủ đoạn để có được nhiều tiền. Do ảnh hưởng của lối sống công nghiệp, cha mẹ thường bỏ rơi con cái vì công việc làm ăn, không biết quản lý con cái ở độ tuổi mới lớn. Nhiều gia đình còn giao khoán việc học, giáo dục học sinh cho nhà trường. Chính những quan điểm suy nghĩ và cách sống này đã ảnh hưởng ghê gớm đến cách nhìn cách sống các em dẫn đến các em hư hỏng. Các em hướng đến cuộc sống thực dụng, hưởng thụ, lười lao động vô cảm, nặng về vật chất, xem nhẹ những giá trị tinh thần. Thêm vào đó sự du nhập văn hóa phẩm đồi trụy, băng đĩa lậu có nội dung thiếu lành mạnh, những hình ảnh phản cảm trên các phương tiện phim ảnh, mạng internet, game online.. đã tác động xấu tiêm nhiễm đến đời sống tâm hồn các em và hình thành nên các hành vi bạo lực; + Về nguyên nhân từ phía gia đình, việc hình thành, phát triển nhân cách của cá nhân có tác động trực tiếp và cực kì quan trọng từ gia đình. Chính vì thế, ngay từ nhỏ học sinh được sống trong gia đình có không khí ôn hoà, tôn trọng, chia sẽ lẫn nhau và không có bạo lực sẽ giúp học sinh hình thành nhân cách tốt. Còn ngược lại, nhiều cá nhân sống trong gia đình luôn có sự bất hoà, thiếu sự chia sẽ, gương mẫu từ cha mẹ, luôn chịu những áp lực từ mâu thuẫn, bạo lực thì thường có những nét nhân cách xấu, thường có những hành vi gây hấn bạo lực. Bên cạnh đó còn có những học sinh do ba mẹ làm ăn xa, vì hoàn cảnh kinh tế gia đình còn khó khăn nhiều bậc phụ huynh phải đi làm thuê mướn ở các tỉnh, thành xa, hoặc bán vé số. Người dân lao động phải chấp nhận đi làm thuê mướn nơi khác để có tiền gửi về cho con ăn học. Những trường hợp này phụ huynh rất quan tâm và lo lắng cho con, thương con và hy sinh cho con nhưng vì hoàn cảnh nên không thể thường xuyên ở bên cạnh con và đây cũng chính là kẽ hở khiến cho con em họ lêu lỏng xuống dốc. Những học sinh biết thương ba mẹ, ý thức tốt, hiểu được tấm lòng của mẹ cha dành cho mình thì rất chăm ngoan . Ngược lại một số em khác lợi dụng sự vắng mặt của cha mẹ, các em lơ là chuyện học, lười học, hoặc bỏ học, sẵn tiền bố mẹ gửi về các em tiêu xài, ăn chơi. Có gia đình có khả năng về kinh tế con cái được sống gần cha mẹ, gia đình có đủ điều kiện cho con ăn học, nhưng lại chưa thực sự quan tâm đến đời sống tinh thần của con cái. Họ quá chú trọng đến việc làm ăn, kinh doanh, buôn bán nên thiếu sự lắng nghe tìm hiểu những tâm tư tình cảm, những biến đổi trong tâm sinh lý của trẻ. Trong khi các em đang ở tuổi có nhiều biến đổi, lứa tuổi mà các mặt tâm sinh lý đang phát triển và dần hoàn thiện, lứa tuổi dễ tiếp thu cái mới, nhưng cũng dễ bốc đồng, muốn chứng tỏ và khẳng định mình. Ở lứa tuổi này các em rất cần sự quan tâm, chia sẻ, sự uốn nắn, định hướng của người lớn, của cha mẹ - những người gần gũi các em nhất. Nhiều phụ huynh cho tiền con cũng quá dễ dãi nên con trẻ có điều kiện ăn chơi đua đòi. Có những bậc cha mẹ ra sức lao động cung cấp cho con đi đến “thành tài” mà quên đi việc “ thành nhân”; Trong một số gia đình cha mẹ ông bà chưa gương mẫu, ông bà, cha mẹ chửi mắng lẫn nhau, một số gia đình còn khoáng trắng, bỏ mặc cho nhà trường và xã hội thậm chí còn nuông chiều con cái, dẫn đến các em vô lễ người lớn, nhiều em không vâng lời bố mẹ, lười học ham chơi, trộm cắp + Về môi trường bạn bè đồng lứa cũng rất quan trọng, thực tế cho thấy nhiều học sinh có cha mẹ là cán bộ công chức nhà nước, là những trí thức nhưng con cái vẫn có hành vi ăn cắp, nối dối, đánh nhau, nói tục, là bởi chúng học và bắt chước những hành vi đó từ bạn đồng lứa với những thói xấu, bởi lứa tuổi THCS là tuổi mới dậy thì, đang giai đoạn hình thành, phát triển tâm lý và thể chất nên hiếu động luôn muốn khẳng định mình, muốn trở thành người lớn nhưng cha mẹ lại không chấp nhận điều đó. Chính vì thế các em thường cố gắng chứng tỏ bằng các hành động gây ấn tượng để khẳng định mình. Do đó cần có sự quan tâm sâu sắc từ gia đình và sự giáo dục từ nhà trường. - Về nguyên nhân chủ quan: + Về phía nhà trường: một số giáo viên còn coi nhẹ công tác giáo dục đạo đức cho học sinh một số giáo viên chỉ quan tâm đến việc truyền thụ kiến thức văn hóa chưa thực sự chú trọng việc giáo dục đạo đức học sinh chú trọng giảng dạy lý thuyết xem nhẹ thực hành, chú trọng giáo dục kiến thứ hàn lâm mà xem nhẹ giáo dục kĩ năng sống. Đặc biệt với công tác tư vấn tâm lý cho học sinh và kiểm tra theo dõi những học sinh có những biểu hiện sai lệch, có hành vi vi phạm thì giáo viên chủ nhiệm và các thành viên trong ban tư vấn sẽ giúp nhà trường giáo dục đạo đức học sinh giải quyết kịp thời, ngăn chặn được bạo lực học đường. Đứng trước thực tế đó chúng tôi xác định một nhiệm vụ trung tâm của nhà trường là: Coi việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh trong giai đoạn hiện nay là nhiệm vụ sống – còn, việc giáo dục bồi dưỡng tư tưởng đạo đức cho học sinh là sợi chỉ đỏ xuyên suốt trong mọi hoạt động của nhà trường. Để thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ khó khăn này nhà trường phải tiến hành đồng bộ nhiều biện pháp, nhiều hình thức nhằm ngăn chặn tình trạng bạo lực học đường. Theo thống kê năm học 2012-2013, tỉ lệ học sinh nghỉ học giữa chừng là: Khối Số lớp Đầu năm Cuối năm học Giảm Bỏ học 6 18 681 675 6 6 7 17 707 698 9 9 8 15 581 568 13 9 9 11 431 408 23 18 Tổng 61 2400 2349 51 42 ó So sánh học sinh giảm và bỏ học: Tổng số HS giảm tính đến cuối năm học Tổng số HS bỏ học tính đến cuối năm học 2011- 2012 2012- 2013 2011- 2012 2012- 2013 TSHS % TSHS % TSHS % TSHS % 53 2,22 50 2,08 45 1,88 42 1,75 Nguyên nhân số học sinh bỏ học là do hoàn cảnh gia đình khó khăn cha mẹ buộc con nghỉ học theo cha mẹ đi làm ăn xa, đặc biệt là tình trạng bạo lực học đường, học sinh gây gổ đánh nhau chỉ vì các em nói xấu nhau hay do cần tiền tiêu xài nên có hành vi trấn lột học sinh khác nhà trường tiến hành điều tra xác minh và kết luận về hành vi vi phạm của các em. Từ đó, nhà trường đã thành lập hội đồng kỷ luật đối với những học sinh này theo những thời gian khác nhau tuỳ mức độ vi phạm như : cảnh cáo trước toàn trường, buộc thôi học một tuần hay hai tuần và có em buộc thôi học một năm. Sau hết thời gian thi hành kỷ luật, hầu hết khi trở lại trường các em bị mất căn bản không theo kịp chương trình nên tỏ ra chán nản lười học, cộng thêm sự thiếu quan tâm động viên của gia đình nên đã dẫn đến bỏ học. Như vậy, từ số liệu trên cho thấy việc phòng chống bạo lực học đường ở trường THCS Lý Tự Trọng vẫn chưa đạt được hiệu quả c vì số vụ học sinh vi phạm còn nhiều ở đầu năm học. Cụ thể là đầu năm học 2011-2012 có 03 vụ học sinh đánh nhau, nhà trường xét kỷ luật 03 em, trong năm 2012-2013 có 09 vụ, nhà trường xét kỷ luật 34 học sinh đầu năm 2013-2014 giảm còn 03 vụ, xét kỷ luật 09 em. ( phụ lục đính kèm) 2.3. Những điểm mạnh, yếu, thuận lợi, khó khăn để thực hiện phòng chống bạo lực học đường trong nhà trường 2.3.1 Những điểm mạnh, điểm yếu trong việc thực hiện phòng chống bạo lực học đường ở trường. Về điểm mạnh - Nhà trường có một thể sư phạm đoàn kết, hội đồng giáo dục nhà trường luôn quán triệt sâu sắc công tác giáo dục đạo đức HS là một trong những nhiệm vụ quan trọng ; - Lãnh đạo nhà trường trong những năm qua đã triển khai nhiều chương trình, hoạt động ngoại khoá sinh động nhằm giáo dục đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống cho học sinh; - Các tổ chức Đoàn thể trong nhà trường phối hợp đồng bộ trong công tác giáo dục học sinh; - Phần lớn học sinh chăm ngoan, có động cơ học tập đúng đắn, tham gia tích cực các phong trào; - Tập thể đội ngũ giáo viên đủ ở các môn, nhiệt tình, có ý thức kỷ luật, đoàn kết nội bộ, có tinh thần học hỏi phấn đấu vươn lên; Với đội ngũ giáo viên trẻ năng động, họ là những đoàn viên, đảng viên trẻ đang sinh hoạt trong các tổ chức Chi bộ, Đoàn trường, Công đoàn, nhiệt tình, năng nổ trong công tác Đoàn thể, công tác chủ nhiệm; - Công tác giáo dục của nhà trường trong những năm gần đây có nhiều bước phát triển, chất lượng giáo dục chuyển biến tích cực, các nhiệm vụ trọng tâm của ngành được tổ chức thực hiện và tiến hành đạt kết quả tốt; Số lượng học sinh khá, giỏi về học lực, xếp loại hạnh kiểm khá tốt tăng dần; Số lượng HS nghỉ học giữa chừng giảm; Nhiều giáo viên dạy giỏi, đạt thành tích cao trong hoạt động giảng dạy và công tác phong trào được nhà trường, cấp trên công nhận khen thưởng. Hình ảnh nhà trường được khẳng định về chất lượng giáo dục trong Thành phố và Tỉnh Trà Vinh; - Về bản thân, là cán bộ quản lí 03 năm và với 28 năm thâm niên trong công tác giảng dạy, gắn bó với trường từ năm 1986 đến nay nên tôi hiểu khá rõ những đặc điểm, những đổi thay của nhà trường; Hiểu khá rõ đặc điểm đối tượng học sinh của nhà trường cũng như đặc điểm, hoàn cảnh sống của từng giáo viên. Là Phó hiệu trưởng được phân công phụ trách công tác quản lý dạy và học của giáo viên, học sinh khối 8 và 9 , nên trách nhiệm của tôi là phải giáo dục tư tưởng, đạo đức, nhân cách, kỹ năng sống cho học sinh, theo dõi công tác giảng dạy và giáo dục học sinh của giáo viên; - Đặc biệt tôi có điều kiện thuận lợi hơn trong việc kết hợp phân công nhiệm vụ giáo viên có kinh nghiệm tham gia thành viên của Ban chỉ đạo và Ban tư vấn phòng chống bạo lực học đường. Có thể nói đây chính là những yếu tố nội lực, những điểm mạnh, tạo điều kiện để nhà trường nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức và hình thành nhân cách cho học sinh, góp phần thực hiện tốt phong trào “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong thời gian tới. Về điểm yếu Bên cạnh những điểm mạnh trên, trường THCS Lý Tự Trọng còn gặp không ít những khó khăn và đây cũng chính là những điểm yếu của nhà trường. - Số lượng học sinh quá đông, tập trung học sinh từ nhiều phường , xã trên địa bàn tỉnh Trà Vinh nên gặp khó khăn trong việc phối hợp giữa nhà trường với cha mẹ học sinh và chính quyền địa phương; - Cơ sở vật chất chưa đáp ứng đủ theo nhu cầu giảng dạy, diện tích đất chưa đủ, sân chơi bãi tập còn hẹp; các phòng học chức năng còn thiếu chưa đáp ứng được nhu cầu dạy và học theo chương trình; - Một số không ít học sinh chưa nắm được kiến thức cơ bản còn lười học, chưa ngoan, - Một số giáo viên mới chưa có nhiều kinh nghiệm ít quan tâm việc giáo dục học sinh, thiếu sự phối hợp với gia đình để nắm rõ hoàn cảnh gia đình học sinh nên vẫn còn học sinh vi phạm nội quy trường, lớp. Bản thân là cán bộ quản lý nhận nhiêm vụ với thời gian chưa lâu (từ tháng 7/2010) nên còn thiếu kinh nghiệm trong công tác quản lý, chủ yếu là học hỏi từ đồng nghiệp, vừa học tập, vừa tự rút kinh nghiệm cho bản thân. 2.3.2 Những khó khăn và thuận lợi trong việc phòng chống bạo lực học đường ở trường Về thuận lợi - Được sự quan tâm lãnh chỉ đạo của Thành uỷ, UBND Thành phố, phòng GD-ĐT, Đảng uỷ, UBND phường I, các ban ngành đoàn thể của Thành phố Trà Vinh và đặc biệt là ban đại diện CMHS, thực sự coi giáo dục là quốc sách hàng đầu đã và đang đầu tư từng bước xây dựng nhà trường theo hướng Chuẩn Quốc gia; - Sở giáo dục và Phòng giáo dục quan tâm đầu tư cho Trường nên có nhiều chuyển biến lớn về CSVC, trang thiết bị, nề nếp kỷ cương công tác dạy và học đang có nhiều tiến bộ rõ rệt; - Ban đại diện cha mẹ học sinh trường rất quan tâm hỗ trợ rất nhiều đến công tác giáo dục học sinh, dạy và học trong nhà trường; - Sự phối hợp chặt chẽ của các ban nghành, đoàn thể, chính quyền các cấp và sự chăm lo của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Trong những năm, qua nhà trường đã huy động được nhiều nguồn lực của xã hội từ các doanh nghiệp, nhà hảo tâm, phụ huynh mạnh thường quân, cựu học sinh (công tác xã hội hóa) đóng góp xây dựng quỹ khuyến học nhà trường và mỗi năm xây dựng chương trình thắp sáng ước mơ cho học sinh và trao được 19 suất học bổng cho HS nghèo vượt khó, học giỏi và xét tặng học bổng cho 96 học sinh nghèo vượt khó, nhằm tạo điều kiện và tiếp sức cho các em đến trường.(phụ lục đính kèm) Về khó khăn - Số lượng lớp, học sinh tăng so với năm học 2012-2013, ảnh hưởng đến công tác quản lý của Ban giám hiệu; - Một số phụ huynh thiếu quan tâm tới con em mình còn phó thác cho nhà trường và xã hội; - Trường tập hợp nhiều học sinh từ các phường 1, 4, 5, xã long Đức về điều kiện KT-XH ở các nơi này còn gặp nhiều khó khăn; đời sống nhân dân còn thấp, nhiều HS có cha mẹ phải đi làm thuê mướn xa nhà , không quản lí được con cái, các em lợi dụng không có cha mẹ ở nhà nên lêu lỏng, lơ là việc học, vi phạm nội quy nhà trường. Địa bàn học sinh rộng bao gồm nhiều phường, xã nên việc bao quát quản lý của địa phương đôi lúc còn hạn chế; - Trường đang phấn đấu trở thành trường đạt chuẩn quốc gia nên còn gặp nhiều khó khăn về cơ sở vật chất và chưa đạt được một số tiêu chí quy định của trường chuẩn. Những khó khăn trên đã ảnh hưởng sâu sắc đến công tác quản lí, công tác giảng dạy, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đạo đức, chất lượng giáo dục toàn diện HS của nhà trường. 2.4. Những kinh nghiệm thực tế đã thực hiện phòng chống bạo lực học đường ở trường THCS Lý Tự Trọng. Đầu năm học nhà trường đã xây dựng kế hoạch năm học và kế hoạch cụ thể từng tháng, phối hợp các tổ chức đoàn thể trong nhà trường xây dựng kế hoạch riêng từng hoạt động theo chủ điểm từng tháng với những hình thức hoạt động phù hợp với chủ đề lôi cuốn được mọi học sinh tham gia nhất là những học sinh cá biệt chưa ngoan phải giao việc cho những học sinh này nhằm động viên khuyến khích các em, tập trung học sinh theo lớp và giáo viên chủ nhiệm tổ chức cho học sinh học tập về nội quy, quy định của nhà trường và nắm thông tin những học sinh có những biểu hiện không ngoan, có hoàn cảnh gia đình khó khăn hay hoàn cảnh gia đình phức tạp và tìm hiểu để có biện pháp hỗ trợ giúp đở và giáo dục có hiệu quả; riêng trong những buổi sinh hoạt đầu tuần nhà trường luôn nhắc các em thực hiện tốt theo năm điều Bác Hồ dạy, tiếp tục thực hiện tốt phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, lưu ý đến nội dung “xây dựng trường sáng – xanh – sạch đẹp – an toàn” và “giáo dục kỹ năng sống cho học sinh”; giáo dục học sinh bằng nhiều hình thức như: tổ chức “Tuần sinh hoạt tập thể đầu năm học”; Lễ hội khai giảng năm học, ở phần lễ có phát thưởng học sinh xuất sắc đạt giải cao của các cuộc thi trong hè, còn trong phần hội có tổ chức những tiết mục văn nghệ và các trò chơi dân gian nhằm tạo sân chơi lành mạnh cho các em; nhân ngày 20/11 vận động các mạnh thường quân để tổ chức chương trình thắp sáng ước mơ cho học sinh với chủ đề “ xe đạp tiếp sức đến trường và góc học tập của em”, vào ngày 26/3 tổ chức sinh hoạt truyền thống và tổ chức hoạt động ngoại khoá: gian hàng ẩm thực, trò chơi tìm kho báu, các trò chơi dân gian giúp các em có thêm kỹ năng sống.Với những hoạt động đó cũng nhằm giúp các em có điều kiện học tập tốt và cảm nhận được mình vẫn còn có sự quan tâm của thầy cô và các nhà hảo tâm chứ không bị bỏ rơi; Ngoài ra trường còn thành lập tổ phòng chống học sinh vi phạm các tệ nạn xã hội để theo dõi , kiểm tra các học sinh vi phạm nội quy trường, lớp có sự tham gia tích cực của đoàn viên giáo viên, các em đội sao đỏ giúp