Tiểu luận Phương pháp Hồ Chí Minh

Cơ sở thế giới quan và phương pháp luận của tư tưởng Hồ Chí Minh Chủ nghĩa Mác – Lênin là một bộ phận của văn hóa nhân loại, nhưng là bộ phận tinh túy nhất, mang tính cách mạng triệt để, tính khoa học sâu sắc. Đây cũng là nguồn tư tưởng, lý luận quyết định bước phát triển về chất của tư tưởng Hồ Chí Minh. Chỉ khi đến với chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí Minh mới tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc – con đường giải phóng dân tộc, con đường cách mạng vô sản. Tư tưởng Hồ Chí Minh nằm trong hệ tư tưởng Mác – Lênin và chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc chủ yếu nhất của tư tưởng Hồ Chí Minh. d. Khả năng tư duy, trí tuệ và phẩm chất đạo đức Hồ Chí Minh: Tư tưởng Hồ Chí Minh được hình thành trên cơ sở thực tiễn cách mạng Việt Nam và thế giới cuôí thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX, truyền thống văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, chủ nghĩa Mác - Lênin và thông qua lăng kính chủ quan của Hồ Chí Minh. Một cách biện chứng, sau khi ra đời tư tưởng của Người đã đáp ứng được đòi hỏi bức xúc của thực tiễn cách mạng Việt Nam, góp phần đưa truyền thống văn hóa dân tộc, tinh hoa văn hóa nhân loại, chủ nghĩa Mác - Lênin phát triển lên một tầm cao mới. 1.2.2.2. Sự ra đời Quá trình hình thành và phát triển của tư tưởng Hồ Chí Minh có thể chia làm năm giai đoạn, gồm: a. Từ 1890 – 1911: Giai đoạn hình thành tư tưởng yêu nước và chí hướng cách mạng của Hồ Chí Minh: Ở giai đoạn này, Hồ Chí Minh đã kế thừa những truyền thống văn hoá tốt đẹp của gia đình, quê hương, đất nước, tiếp thu quốc ngữ, Hán văn và Pháp văn. Người đã lớn lên và sống trong nỗi đau của người dân mất nước, chứng kiến nỗi thống khổ mà nhân dân ta phải chịu đựng, những tội ác mà thực dân Pháp đã gây ra đối với đồng bào ta. Từ đó hình thành nên ở Người tư tưởng yêu nước, thương dân sâu sắc, vốn văn hoá phong phú và chí hướng ra đi tìm con đường cứu nước, cứu dân (Ái Quốc) 6 b. Từ 1911 – 1920: Giai đoạn tìm tòi, khảo nghiệm đường lối cứu nước mới: Ngày 5 tháng 6 năm 1911, Hồ Chí Minh ra đi tìm đường cứu nước. Đầu tiên Người đến Pháp, tiếp đó, Người đến nhiều nước ở châu Phi, châu Mỹ và châu Âu, sống và hoạt động với những người bị áp bức ở các thuộc địa, những người làm thuê ở các nước phương Tây, khảo sát cách mạng Pháp, cách mạng Mỹ, tham gia Đảng Xã hội Pháp, tìm hiểu về Cách mạng Tháng Mười Nga. Người đã tìm thấy con đường cứu nước đúng đắn cho dân tộc - Con đường giải phóng dân tộc theo cách mạng vô sản. Người đã từ thấm nhuần chủ nghĩa dân tộc tiến lên giác ngộ chủ nghĩa Mác - Lênin, từ một chiến sĩ yêu nước trở thành một chiến sĩ cộng sản. c. Từ 1920 – 1930: Giai đoạn hình thành cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường cách mạng Việt Nam: Đây là giai đoạn Hồ Chí Minh hoạt động lý luận và thực tiễn trên địa bàn Pháp (1921 – 1923), Liên Xô (1923 – 1924), Trung Quốc (1924 – 1927), Thái Lan (1928 – 1929)…Trong giai đoạn này, tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng Việt Nam đã được hình thành về cơ bản. Những công trình như “Bản án chế độ thực dân Pháp” (1925), “Đường Kách mệnh” (1927) và những bài viết của Người trong thời kì này đã thể hiện những quan điểm lớn, sáng tạo về con đường cách mạng Việt Nam. d. Từ 1930 – 1945: Giai đoạn vượt qua thử thách, kiên trì con đường đã xác định cho cách mạng Việt Nam, nêu cao tư tưởng độc lập, tự do và quyền dân tộc cơ bản: Trên cơ sở tư tưởng về con đường cách mạng Việt Nam đã được hình thành về cơ bản, Hồ Chí Minh đã thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng Cương lĩnh chính trị, đề ra đường lối đúng đắn và tổ chức quần chúng đấu tranh. Người đã kiên trì giữ vững quan điểm cách mạng của mình, vượt qua khó khăn, thử thách, phát triển chiến lược cách mạng giải phóng dân tộc, nêu cao tư tưởng độc lập, tự do, dẫn đến thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà ra đời. Bản Tuyên ngôn độc lập mà Người đã đọc vào ngày 2 tháng 9 năm 1945 khẳng định tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra có quyền độc lập, tự do, bình đẳng. (Chí Minh) đ. Từ 1945 – 1969: Giai đoạn phát triển và thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh: Đây là giai đoạn Hồ Chí Minh cùng Đảng ta lãnh đạo nhân dân vừa tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, vừa xây dựng chế độ dân chủ nhân dân (1945 – 1954); tiến hành cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, cứu nước và xây dựng CNXH ở miền Bắc. Giai đoạn này tư tưởng Hồ Chí Minh có bước phát triển mới Đây còn là giai đoạn mở ra những thắng lợi của tư tưởng Hồ Chí Minh. Nổi bật là thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945; tiếp đến là thắng lợi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ; ngày nay tư tưởng của Người tiếp tục dẫn dắt nhân dân ta 7 thành công trong sự nghiệp đổi mới. 1.2.3. Đặc điểm chung chủ yếu của phương pháp Hồ Chí Minh 1.2.3.1. Nhận thức đúng các mối quan hệ và giải quyết hợp lý sự tác động qua lại giữa các mối quan hệ đó trong thực tiễn, phù hợp với yêu cầu phát triển của thực tiễn. Phương pháp Hồ Chí Minh được xem là phương pháp nhận biết và xử lý các mối quan hệ. Khi hành động Người luôn chủ động, kiên quyết, cân nhắc kỹ càng, đồng thời cũng khéo léo, linh hoạt trong từng tình huống, thay đổi đúng lúc, kịp thời cho phù hợp với điều kiện khách quan. Đặc điểm này bộc lộ rất rõ khả năng tư duy biện chứng và sự sáng tạo trong thực hành phép biện chứng ở Người. Trong mọi lĩnh vực hoạt động, từ nhận thức đến hành động, từ hoạt động tư tưởng lý luận đến đấu tranh chính trị, Người luôn tìm hiểu thấu đáo và cặn kẽ, đồng thời hành động kiên quyết và dứt khoát. “ Phải nhìn cho rộng suy cho kỹ Kiên quyết không ngừng thế tấn công ” ( Học đánh cờ - Hồ Chí Minh ) Hồ Chí Minh có cơ hội được tiếp cận với chủ nghĩa Mác-Lênin và nhận ra đây là chủ nghĩa phù hợp nhất, đúng đắn nhất cho dân tộc, Người đã nắm vững bản chất của chủ nghĩa Mác- Lênin, nắm vững tinh thần và phương pháp của nó chứ không phải chỉ thuộc câu chữ. Người coi đó như là một kim chỉ nam cho hành động giải phóng dân tộc. Người xem xét, quan sát, nhận ra các đặc điểm, hoàn cảnh lịch sử và trình độ phát triển đặc trưng của xã hội nước ta trong thời kỳ lịch sử lúc bấy giờ, từ đó Người giải quyết thành công trong lý luận và trong thực tiễn mối quan hệ giữa giai cấp và dân tộc, tìm ra con đường giải phóng dân tộc dưới hình thức cuộc đấu tranh vô sản mà con đường phát triển là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, tiến lên chủ nghĩa xã hội và bỏ qua chế độ tư bản áp bức bóc lột. 1.2.3.2. Tư tưởng Hồ chí minh về sự thống nhất giữa lý luận và thực tiễn. Thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, học đi đôi với hành, nói và làm đi liền với nhau là một trong những tư tưởng cơ bản của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây vừa là nội dung hành động, vừa là phương pháp nghiên cứu theo quan điểm tư tưởng Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh coi lý luận và thực tiễn có mối liên hệ khăng khít với nhau, không thể tách rời. Nó tác động lẫn nhau, chuyển hoá cho nhau. Trong mối liên hệ này, thực tiễn có tác động quyết định và lý luận phản ánh vào thực tiễn. Lý luận chính là những kinh nghiệm rút ra từ thực tiễn trong mọi hoạt động của con người và xã hội. Còn thực tiễn lại cũng là toàn bộ những hoạt động của con người để tạo ra những điều kiện cần thiết cho đời sống xã hội. 8 Quan điểm này của Hồ Chí Minh được phát triển trên cơ sở quan điểm lý luận của C.Mác cho rằng, thực tiễn, trước hết, là hoạt động vật chất, là sản xuất, vì đời sống của xã hội, sự sống của con người do sản xuất quyết định. C.Mác, Ph.Ăngghen, V.I.Lênin, Hồ Chí Minh đều có chung một nhận định là là hoạt động cách mạng của những giai cấp, những tập đoàn xã hội nhằm xoá bỏ chế độ xã hội già cỗi, bóc lột, thay thế bằng chế độ xã hội mới, tiến bộ hơn, phát triển hơn. "Lý luận phải đem ra thực hành. Thực hành phải nhằm theo lý luận" Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh, thống nhất giữa lý luận và thực tiễn, học đi đôi với hành, nói và làm đi liền với nhau. Người đã xác định vai trò quan trọng của thực tiễn đối với lý luận và lý luận đối với thực tiễn. Ta có thể nói Người là con người của hành động “Thực hành sinh ra hiểu biết Hiểu biết tiến lên lý luận Lý luận lãnh đạo thực hành” 1.2.3.3. Đạo đức Hồ Chí Minh – Một kiểu mẫu văn hóa đạo đức. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, lãnh tụ kính yêu của giai cấp công nhân và của cả dân tộc Việt Nam, một chiến sĩ xuất sắc, một nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào cộng sản quốc tế và phong trào giải phóng dân tộc. ''Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta, đã sinh ra Hồ Chủ Tịch, Người anh hùng dân tộc vĩ đại và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân dân ta và non sông đất nước ta”. Điều đó đã trở thành chân lý làm rung động con tim mỗi người Việt Nam khi nhắc đến tên người. "Không có gì quý hơn độc lập, tự do", đó là lý tưởng, là lẽ sống mà cũng là học thuyết chính trị - đạo đức của Hồ Chí Minh, của dân tộc Việt Nam. Ham muốn tột bậc của Người là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức của một lãnh tụ hết lòng thương yêu, quý trọng đối với nhân dân, luôn luộn tin tưởng vào trí tuệ và sức mạnh của nhân dân, cho nên mọi chủ trương, chính sách đều xuất phát từ nhu cầu và lợi ích của nhân dân, luôn luôn dựa vào dân, "lấy dân làm gốc". Người giáo dục cán bộ phải nêu cao tinh thần phục vụ, tinh thần trách nhiệm trước nhân dân, phải chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bởi "nếu nước được độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc, tự do thì độc lập cũng không có nghĩa lý gì". Để làm tròn trách nhiệm là người đầy tớ trung thành của nhân dân, Người dạy cán bộ phải gần dân, hiểu tâm lý, nguyện vọng của dân, lắng nghe ý kiến của dân. của "những người 9 không quan trọng", không được lên mặt "quan cách mạng", cậy quyền cậy thế, đè đầu cưỡi cổ dân. Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức nhân ái, vị tha, khoan dung, nhân hậu hết mực. Bác Hồ có "muôn vàn tình thân yêu" đối với đồng chí, đồng bào. Trong tình yêu thương đó, có chỗ cho mọi người, không quên, không bỏ sót một ai. Trái tim mênh mông của Người ôm trọn mọi nỗi đau khổ của nhân dân. Người nói một cách cảm động: "Mỗi người, mỗi gia đình đều có một nỗi đau khổ riêng; gộp những nỗi đau khổ riêng của mỗi người, mỗi gia đình lại thì thành nỗi đau khổ của tôi". Đạo đức Hồ Chí Minh là đạo đức chí công vô tư, đời riêng trong sáng, nếp sống giản dị và đức khiêm tốn phi thường. Cần kiệm, giản dị, ít lòng ham muốn về vật chất, đó là "tư cách của người cách mạng". Người đề ra và tự mình gương mẫu thực hiện. Nét nổi bật trong đạo đức Hồ Chí Minh là sự khiêm tốn phi thường. Mặc dù có công lao rất lớn, Người không để ai sùng bái cá nhân mình, mà luôn luôn nêu cao sự nghiệp anh hùng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Người nói “Quần chúng mới là người làm nên lịch sử và lịch sử là lịch sử của chính họ chứ không phảl của một cá nhân anh hùng nào” Bấy nhiêu đức tính cao cả chung đúc lại trong một con người đã làm cho tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở nên siêu việt, vô song, "khó ai có thể vượt hơn. Nhưng với sự kết hợp những đức tính đó, Người còn là tấm gương mà nhiều người khác có thể noi theo". 10 CHƯƠNG II PHƯƠNG PHÁP CÁCH MẠNG HỒ CHÍ MINH 2.1. Khái niệm phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh Phương pháp cách mạng của Người là sự vận dụng một cách sáng tạo phương pháp luận phổ biến của chủ nghĩa Mác-Lênin vào hoàn cảnh và điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam để tìm ra con đường, hình thức, biện pháp…thích hợp nhằm thực hiện mục tiêu dân giàu nước mạnh, giữ vững độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội trên đất nước ta, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hòa bình độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội. Đó cũng là sự kế thừa có chọn lọc và áp dụng sang tạo những phương pháp suy nghĩ và hành động của các nhà tư tưởng, chính trị, quân sự Việt Nam trong lịch sử vào điều kiện hiện đại, là sự tổng kết từ thực tiễn các phong trào cách mạng trong nước và thế giới. Phương pháp cách mạng của chủ tịch Hồ Chí Minh là một hệ thống các phương pháp được thể hiện đa dạng và phong phú ở các thời kỳ, các giai đoạn khác nhau. Theo giáo sư Đặng Xuân Kỳ, đường lối cách mạng bắt nguồn từ tư tưởng, học thuyết gắn với thực tiễn, với những điều kiện lịch sử nhất định, còn phương pháp cách mạng là để thực hiện đường lối cách mạng đã được đặt ra. Khác với đường lối cách mạng (là mục tiêu, phương hướng, chiến lược hay là con đường đi lên của cách mạng với những quan điểm cơ bản nhất được xác định), phương pháp cách mạng là cách thức tiến hành cách mạng với tính chất là một hệ thống các quy tắc xuất phát từ các quy luật khách quan của cách mạng trong điều kiện lịch sử cụ thể nhất định nhắm đấu tranh để giành chính quyền, giữ vững chính quyền và xây dựng chế độ mới. Cách thức ấy được thể hiện bằng những hỉnh thức, bước đi thích hợp để thực hiện thắng lợi đường lối cách mạng, biến đường lối cách mạng thành hiệ thực. Đường lối quyết định phương pháp, phương pháp lại đi đường lối vào cuộc sống, thể hiện đường lối trong hoạt động thực tiễn. 2.2. Nguồn gốc và cơ sở hình thành phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh Phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh cũng bắt nguồn từ những nguồn gốc đã hình thành nên tư tưởng của Người, cụ thể là chủ nghĩa yêu nước, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, từ những tinh hoa văn hóa của nhân loại và từ chủ nghĩa Mác – Lênin. Ngoài ra cơ sở của việc hình thành phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh còn là phương pháp biện chứng duy vật, phương pháp đấu tranh của dân tộc trong quá trình dựng nước và giữ nước, và phương pháp đấu tranh của các dân tộc khác, của các cuộc cách mạng đã diễn ra trên thế giới. 11  Phương pháp biện chứng duy vật: là hệ thống các nguyên tắc điều chỉnh hoạt động thực tiễn nhằm cải tạo hiện thực, dựa trên phép biện chứng duy vật của chủ nghĩa Mác – Lênin. Với phương pháp biện chứng duy vật làm cơ sở, Hồ Chí Minh đã xem xét, phân tích tình hình xã hội nước ta, từ đó trù tính những biện pháp và hướng đi phù hợp cho công cuộc giải phóng dân tộc.  Phương pháp đấu tranh của dân tộc trong quá trình dựng nước và giữ nước: Trong công cuộc dựng nước nhân dân ta từ lâu đã đấu tranh với thiên nhiên, với lũ lụt hạn hán, mưa bão, với thời tiết khắc nghiệt và điều kiện thiên nhiên bất lợi,… Trong công cuộc giữ nước, dân tộc ta cũng đối mặt với biết bao kẻ thù ngoại xâm từ phương Bắc. Ấy vậy mà trong bất kỳ cuộc chiến nào, dân ta cũng đều chung sức, đồng lòng, đoàn kết thành một khối, quyết tâm bảo vệ nước nhà, giữ lấy sự độc lập chủ quyền của Tổ quốc. “ Tướng sĩ một lòng phụ tử, hòa nước sông chén rượu ngọt ngào.” “ Quân dân cùng nhau một lòng” Mặt khác, những phong trào khởi nghĩa của dân ta lúc bấy giờ chống lại sự thống trị của giai cấp tư bản đều không đạt được thành công triệt để. Những phong trào Cần Vương, Yên Thế, Duy Tân hay Đông Du đều đi vào ngõ cụt. Những thất bại đó được Hồ Chí Minh tìm hiểu và từ đó tự tích lũy kinh nghiệm để không đi vào lối mòn của lịch sử. Người đã kết hợp sức mạnh toàn dân tộc, đoàn kết nhân dân, kết hợp nhiều biện pháp đánh địch để giành thắng lợi cuối cùng. Thêm vào đó, kinh nghiệm thất bại của các cuộc đấu tranh mà phương pháp đã không còn phù hợp cũng được Người để tâm nghiên cứu bởi việc này giúp Người tránh được những bế tắc mà những tiền bối đã mắc phải.  Phương pháp đấu tranh của các dân tộc khác, của các cuộc cách mạng đã diễn ra trên thế giới: Hồ Chí Minh nghiên cứu sâu sắc kinh nghiệm của nhiều cuộc cách mạng trên thế giới và phương pháp của chúng như: cách mạng Mỹ (1776), cách mạng Pháp (1789), cách mạng tháng Mười Nga, cách mạng Tân Hợi của Trung Quốc, …đều thu hút sự chú ý của Người. Kinh nghiệm của các dân tộc khác qua những cuộc cách mạng đó, dù là thành công hay thất bại, triệt để hay nửa vời đều được Người chú ý nghiên cứu đánh giá để rút ra những kết luận cần thiết làm cơ sở cho việc hình thành những phương pháp thích hợp cho cách mạng Việt Nam. 2.3. Hệ thống phương pháp cách mạng chung của Hồ Chí Minh. 2.3.1. Phương pháp chung và phương pháp riêng. Về phương pháp cách mạng, ban đầu Người chỉ xác định những phương pháp cho từng giai đoạn lịch sử nhất định, áp dụng cho từng mặt, từng thời kỳ. Những phương pháp cụ thể ấy vận dụng trong từng hoạt động thực tiễn cụ thể nhằm đạt được những mục tiêu cụ thể. Nhưng chính trong quá trình ấy, Người đã hình thành những phương pháp chung cho toàn bộ tiến trình cách mạng. 12 Một ví dụ cụ thể cho luận điểm trên là việc hình thành tư tưởng cách mạng Việt Nam gắn với cách mạng thế giới của Người. Khi tham gia vào các phong trào giải phóng dân tộc hay phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, Nguyễn Ái Quốc phải đào sâu nghiên cứu để tìm ra phương pháp thức tỉnh nhân dân, xây dựng tinh thần đoàn kết chiến đấu giữa nhân dân các nước thuộc địa với nhau, giữa nhân dân các nước thuộc địa với giai cấp vô sản và nhân dân lao động ở chính quốc. Thêm vào đó Người còn viết báo nhằm mục đích đoàn kết các lực lượng cách mạng chống lại chủ nghĩa thực dân áp bức và bóc lột. Những phương pháp cụ thể đó đã hình thành suốt thời gian Người hoạt động ở Pháp. Và từ đó tư tưởng chung gắn cách mạng Việt Nam với cách mạng thế giới đã được Người ấp ủ và phương pháp đoàn kết, tập hợp lực lượng quốc tế để ủng hộ cach mạng Việt Nam đã được hình thành và vận dụng trong tiến trình cách mạng Việt Nam. Như vậy, việc hình thành phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh luôn có sự đan xen giữa phương pháp riêng cụ thể và phương pháp chung. Phương pháp chung và phương pháp riêng không tách rời nhau mà luôn được áp dụng đan xen, hỗ trợ lẫn nhau, bổ sung cho nhau, góp phần thúc đẩy tiến trình cách mạng hướng đến thành công. Từ những đường lối cách mạng chung, Hồ Chí Minh đã xác định được những phương pháp chung mà khi vận dụng vào thực tiễn, nó biểu hiện ra thành những phương pháp riêng phù hợp cho từng giai đoạn, từng thời kỳ cách mạng. 2.3.2. Phương pháp cách mạng chung của Hồ Chí Minh. 2.3.2.1. Lấy thực tế Việt Nam làm điểm xuất phát, lấy cải tạo biến đổi hiện thực Việt Nam làm mục tiêu cho mọi hoạt động cách mạng Thực tế Việt Nam là những điều kiện tự nhiên, xã hội, những điều kiện kinh tế, văn hóa; là đất nước, con người, dân tộc; là những giá trị văn hóa và truyền thống đã có từ ngàn năm; là những mối quan hệ của Việt Nam với thế giới… Thực tế ấy không hoàn toàn giống bất cứ một quốc gia nào khác, không trùng lắp với các nước phương Tây mà có những đăc điểm hết sức đặc trưng. Thực tế Việt Nam chính là xuất phát điểm cho mọi tư tưởng và hoạt động của Người. Hiện thực Việt Nam những năm 1900 có quá nhiều về bế tắc: - Phong trào chống thuế 1908 bị đàn áp dã man. - Phong trào Duy Tân bị dập tắt trong cảnh máu đổ và tù đày của các nhà yêu nước. - Phong trào Đông Du của Phan Bội Châu gặp những trở ngại và rơi vào thất bại. Năm 1909, Phan Bội Châu và các nhà hoạt động cách mạng bị trục xuất khỏi Nhật Bản. - Ngọn lửa phong trào khởi nghĩa Yên Thế đang bị lụi tàn dần. Người phân tích nguyên nhân thất bại của các cuộc đấu tranh đã nổ ra và thất bại trước đó.Người thẳng thắn phê phán các vị tiền bối như: - Phan Bội Châu với phong trào “Đông Du”: Tiễn hổ cửa trước, rước beo cửa sau. - Phan Chu Trinh với phong trào “Duy Tân”: Mang tính chất cải lương, chẳng khác nào xin giặc rủ lòng thương 13 - Hoàng Hoa Thám với phong trào khởi nghĩa Yên Thế: mang nặng tư tưởng xưa cũ Trước tình hình khó khăn đó, người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã quyết tâm ra đi để tìm cho ra một luồng sáng mới soi sáng cho phong trào đấu tranh của dân tộc. Người tìm một lối đi riêng để tìm thấy con đường cứu dân cứu nước đúng đắn hơn. Với ý chí và quyết tâm đó, Người đã bôn ba đi qua khắp các châu Á, Âu, Phi, Mỹ; khảo sát tình hình của nhiều nước thuộc đị, nghiên cứu các phong trào tư sản ở Mỹ, Anh, Pháp, tiếp xúc với nhiều tư tưởng và học thuyết… Tất cả những việc làm ấy cốt để tìm ra câu trả lời cho câu hỏi: làm thế nào có thể giành được độc lập, tự do cho dân tộc, hạnh phúc hòa bình cho nhân dân. Và Người đã tìm ra lời giải đáp, đó chính là chủ nghĩa Mác – Lênin – học thuyết chân chính nhất, cách mạng nhất, là cái mà nhân dân ta đang cần. Khi đến với học thuyết của chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí Minh đặt mối quan tâm hàng đầu là rút ra được những gì cần thiết cho cách mạng Việt Nam, phù hợp với thực tế Việt Nam. Người phân tích thực tiễn Việt Nam dựa trên lập trường, quan điểm và phương pháp của chủ nghĩa Mác – Lênin để từ đó rút ra được đường lối cách mạng đúng đắn cho dân tộc. Từ một người đi tìm đường, Người trở về với tư cách là một người dẫn đường cho dân tộc, đưa cách mạng từng bước tiến lên thắng lợi hoàn toàn. 2.3.2.2. Tập hợp, huy động lực lượng toàn dân tham gia vào sự nghiệp cách mạng. Hồ Chí Minh đã kế thừa và phát huy truyền thống và tiếp thu tư tưởng của chủ nghĩa Mác- Lênin: “Cách mạng là sự nghiệp của quần chúng” trong công cuộc giải phóng dân tộc. Người chủ trương thức tỉnh, giác ngộ, tổ chức nhân dân, có vậy khối đại đoàn kết nhân dân mới trở thành lực lượng lớn mạnh, thành sức mạnh vĩ đại. trước khi rời Pháp năm 1923, Người đã viết: “Đối với tôi, câu trả lời đã rõ ràng: trở về nước, đi vào quần chúng, thức tỉnh họ, tổ chức họ, đoàn kết họ, huấn luyện họ, đưa họ ra đấu tranh giành tự do độc lập”. Đảng phải xây dựng khối liên minh công – nông vững chắc, và sau này là khối liên minh của công nhân với nông dân và trí thức, từ đó tập hợp, huy động đông đảo quần chúng thuộc các tầng lớp vào Mặt trận dân tộc thống nhất. Tập hợp, huy động lực lượng toàn dân tham gia vào sự nghiệp cách mạng là phương pháp cách mạng chung đã được vận dụng trong mọi giai đoạn, mọi thời kì cách mạng; nhưng phải căn cứ vào tình hình cụ thể ở từng giai đoạn để xác định những hình thức và biện pháp thích hợp. 2.3.2.3. Dĩ bất biến, ứng vạn biến Vào ngày 31-5-1946 trước khi sang Pháp, Hồ Chí Minh đã nói với Cụ Huỳnh Thúc Kháng rằng: “Tôi vì nhiệm vụ quốc dân giao phó phải đi xa ít lâu, ở nhà trăm sự khó khăn nhờ cậy Cụ cùng anh em giải quyết cho. Mong Cụ dĩ bất biến ứng vạn biến”. 14 Lời nhắn nhủ của người ngắn ngủi, xúc tích mà chứa đựng trong đó một phương pháp cách mạng vô cùng đúng đắn – phương pháp cách mạng đã được Người đúc kết từ thời gian dài hoạt động và đấu tranh – “ Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. “Dĩ bất biến” tức là giữ mục tiêu không thay đổi là độc lập, thống nhất của tổ quốc, tự do, hạnh phúc của nhân dân làm gốc. phải lấy giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội là nhiệm vụ cốt lõi. Có giải phóng con người triệt để thì Tổ quốc mới vững mạnh, nhân dân mới hòa bình, yên ấm. Toàn dân tộc phải quyết tâm bảo vệ cái bất biến thiêng liêng ấy, dù có phải đấu tranh gian khổ. Mục tiêu ấy là mục tiêu chung của dân tộc, cũng là mục tiêu cả đời của Hồ Chí Minh: “Tự do cho đồng bào tôi, độc lập cho tổ quốc tôi đó là những điều tôi muốn, đấy là những điều tôi hiểu”. Cũng vì mục tiêu cả đời đó mà Người đã hạ quyết tâm: “Dù có hi sinh đến đâu, dù có đốt cháy cả dãy Trường Sơn cũng phải kiên quyết giành cho được độc lập”. Đảng phải “có chủ nghĩa làm cốt”, giống như trí khôn đối với con người, kim chỉ nam cho con tàu trên biển và tinh thần cách mạng, khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin chính là cái bất biến mà Hồ Chí Minh muốn mọi người giữ vững. ý chí của cả dân tộc quyết bảo vệ cái bất biến của dân tộc mình sẽ giành thắng lợi dù đó là cuộc chiến chống thế lực xâm lược hung bạo nhất. Dĩ bất biến nhưng ứng vạn biến, ứng vạn biến nhưng không xa rời, từ bỏ cái bất biến. Đó chính là tinh thần biện chứng duy vật trong phương pháp cách mạng Hồ Chí Minh. Triết lý trên được người vận dung triệt để rõ ràng nhất trong giai đoạn khó khăn sau Cách Mạng Tháng 8/1945, sau khi ký hoà ước với Pháp để chủ động trì hoãn cho ta có thời Gian chuẩn bị lực lượng,sau đó là hoà ước vời Tưởng đề tránh cho dân tộc ta thêm một kẻ thù nguy hiểm, cái tài “dĩ bất biến” để “ứng vạn biến” đã được Bác thể hiện vô cùng tài tình và khôn khéo, và kết quả là Bác đã lèo lái con thuyền cách mạng của dân tộc ta đi đến thắng lợi. 2.3.2.4. Nắm vững thời cơ, giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa Thời, Thế và Lực. Vấn đề rất lớn của đấu tranh cách mạng là vấn đề thời cơ và giải quyết đúng đắn mối quan hệ giữa thời, thế và lực. Muốn thấy rõ thời cơ phải hiểu rõ cái thế của cách mạng, đánh giá đúng các lực lượng trên trận tuyến đấu tranh, đòi hỏi người làm cách mạng phải có tầm nhìn xa trông rộng, bao quát được tình hình trong nước và thế giới, thấy rõ xu thế trung của thời đại. Đồng thời người cách mạng cần phải có quan điểm lịch sử cụ thể khi phân tích những yếu tố tạo nên thời, thế và lực để giải quyết đúng đắn mối quan hệ biện chứng của chúng với nhau. Phải đảm bảo tính toàn diện trong xem xét,