Tiểu luận Quan điiểm toàn diện trong việc xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế

khoa häc ,c¸c chuyªn nghµnh kh¸c nhau ®Ó ph©n tÝch ,t×m hiÓu ,gi¶i thÝch vÒ c¸c sù vËt ,hiÖn tưîng cña thÕ giíi kh¸ch quan th× c¸c quan niÖm, gi¶i thÝch cña c¸c nhµ duy t©m ®· béc lé nhiÒu sai lÇm kh«ng ®óng víi thùc tÕ . Bëi vËy, ®øng trªn nh÷ng nghiªn cøu khoa häc vÒ c¸c sù vËt, hiÖn tưîng vµ c¸c qu¸ tr×nh vËt chÊt;trªn nh÷ng ®Æc ®iÓm cña qu¸ tr×nh thùc tiÔn th× c¸c nhµ duy t©m biÖn chøng ®· kh¼ng ®Þnh tÝnh thèng nhÊt vËt chÊt cña thÕ giíi lµ c¬ së cña mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt hiÖn tưîng .C¸c sù vËt, hiÖn tưîng t¹o thµnh thÕ gi¬Ý dï cã ®a d¹ng,phong phó vµ kh¸c nhau bao nhiªu th× chóng ®Òu chØ lµ nh÷ng d¹ng kh¸c nhau cña mét thÕ giíi duy nhÊt ,thèng nhÊt –thÕ giíi vËt chÊt .Nhê cã tÝnh thèng nhÊt ®ã ,chóng kh«ng thÓ tån t¹i biÖt lËp,t¸ch rêi nhau mµ tån t¹i trong sù t¸c ®éng qua l¹i ,chuyÓn ho¸ lÉn nhau theo nh÷ng quan hÖ x¸c ®Þnh.TriÕt häc biÖn chøng dùa trªn c¬ së ®ã ®· kh¼ng ®Þnh mèi liªn hÖ lµ pham trï dïng ®Ó chØ sù quy ®Þnh,sù t¸c ®éng ,chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c sù vËt hiÖn tưîng hay gi÷a c¸c mÆt cña mét sù vËt,hiÖn tưîng trong thÕ gi¬Ý. C¸c sù vËt ,hiÖn tưîng trong thÕ giíi chØ biÓu hiÖn sù tån t¹i cña m×nh th«ng qua sù vËn ®éng ,t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau .B¶n chÊt, ®Æc ®iÓm vµ quy luËt cña sù vËt,hiÖn tưîng còng chØ béc lé th«ng qua sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c¸c mÆt cña b¶n th©n chóng hay sù t¸c ®éng cña chóng víi c¸c sù vËt ,hiÖn tưîng kh¸c .Chóng ta chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ sù tån t¹i còng như b¶n chÊt cña mét con ngưêi cô thÓ th«ng qua mèi liªn hÖ,sù t¸c ®éng cña ngêi ®ã víi ngêi kh¸c, víi tù nhiªn, x· héi vµ th«ng qua ho¹t ®éng cña chÝnh ngưêi Êy. Ngay c¶ tri thøc cña con ngêi còng chØ cã gi¸ trÞ khi chóng ®ưîc con ngưêi vËn dông vµo ho¹t ®éng c¶i biÕn tù nhiªn, c¶i biÕn x· héi vµ chÝnh con người Mèi liªn hÖ tån t¹i vµ t¸c ®éng ®Õn mäi sù vËt, hiÖn tưîng. BÊt cø sù vËt, hiÖn tưîng nµo dï ®¬n gi¶n hay phøc t¹p còng kh«ng thÓ n»m ngoµi mèi liªn hÖ víi c¸c sù vËt , hiÖn tưîng kh¸c. Dï lµ ë møc ®é vÜ m«, mét quèc gia trong thêi ®¹i ngµy nay khã cã thÓ tån t¹i mµ kh«ng cã quan hÖ víi c¸c quèc gia kh¸c, hay ë møc vi m« th× bÊt kú mét con người tån t¹i trong x· héi ®Òu cã nh÷ng mèi liªn hÖ kh¸c nhau víi b¹n bÌ, gia ®×nh, c«ng viÖc…TÊt c¶ c¸c quan hÖ lµ do tÝnh thèng nhÊt cña vËt ch¸t cña x· héi quy ®Þnh. V× thÕ mµ ta gäi mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt , hiÖn tưîng trong thÕ giíi lµ mèi liªn hÖ phæ biÕn 2 . Sù ph©n chia c¸c mèi liªn hÖ C¸c sù vËt , hiÖn tưîng, qu¸ tr×nh tån t¹i trong tù nhiªn còng như x· héi víi nhiÒu d¹ng v« cïng phong phó, tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ ®å sé ®Õn tinh vi nhá gän. Do vËy, mèi liªn hÖ h×nh thµnh gi÷a chóng lµ v« cïng ®a d¹ng. Dùa vµo tÝnh ®a d¹ng ®ã cã thÓ ph©n chia thµnh c¸c mèi liªn hÖ kh¸c nhau theo tõng cÆp : mèi liªn hÖ bªn trong vµ bªn ngoµi, mèi liªn hÖ b¶n chÊt vµ ngÉu nhiªn, mèi liªn hÖ chung vµ riªng, mèi liªn hÖ trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp..v..v V× vËy, trong mét sù vËt cã thÓ bao gåm rÊt nhiÒu mèi liªn hÖ chø kh«ng chØ cã mét cÆp mèi liªn hÖ x¸c ®Þnh. VÝ dô mét con ngưêi võa cã mèi liªn hÖ víi c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh, võa cã mèi liªn hÖ víi c¸c ®èi tưîng bªn ngoµi như nhµ trưêng, b¹n bÌ, x· héi. Sù ph©n chia c¸c cÆp mèi liªn hÖ chØ mang tÝnh tư¬ng ®èi v× mçi lo¹i liªn hÖ chØ lµ mét h×nh thøc, mét bé phËn, m¾t xÝch cña mèi liªn hÖ phæ biÕn. C¸c lo¹i mèi liªn hÖ cã thÓ chuyÓn ho¸ lÉn cho nhau tuú theo ph¹m vi bao qu¸t cña mèi liªn hÖ hoÆc do kÕt qu¶ vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña chÝnh sù vËt , hiÖn tưîng còng như gãc ®é cña ngưêi xem xÐt Tuy sù ph©n chia c¸c mèi liªn hÖ chØ mang tÝnh tư¬ng ®èi nhưng l¹i rÊt cÇn thiÕt. Bëi v× mçi lo¹i mèi liªn hÖ ®Òu cã vÞ trÝ , vai trß nhÊt ®Þnh trong sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña sù vËt , hiªn tưîng. Trong tõng giai ®o¹n , hoµn c¶nh cô thÓ th× vai trß, vÞ trÝ cña tõng lo¹i mèi liªn hÖ lµ r¸t kh¸c nhau. Con ngưêi ph¶i n¾m b¾t ®óng c¸c mèi liªn hÖ ®ã ®Ó cã c¸ch t¸c ®éng phï hîp nh»m ®ạt l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt trong ho¹t ®éng cña m×nh quan ®IÓm toµn diÖn trong viÖc nhËn thøc c¸c sù vËt, hiÖn tƯîng vµ c¸c qu¸ tr×nh vËt chÊt cña thÕ giíi Ta ®· biÕt c¸c sù vËt, hiÖn tưîng ®Òu tån t¹i còng như thÓ hiÖn sù tån t¹i cña m×nh trong mèi liªn hÖ víi c¸c sù vËt, hiÖn tưîng kh¸c. §ã chÝnh lµ quan ®iÓm cña mèi liªn hÖ phæ biÕn. ViÖc ¸p dông quan ®iÓm ®ã ®Ó rót ra phư¬ng ph¸p luËn khoa häc phôc vô cho nhËn thøc vµ c¶i t¹o hiÖn thùc lµ yªu cÇu tất yÕu Do sù tån t¹i mèi liªn hÖ phæ biÕn gi÷a c¸c sù vËt , hiÖn tưîng vµ c¸c qu¸ tr×nh nªn khi nhËn thøc còng như khi t¸c ®éng vµo c¸c sù vËt, hiÖn tưîng ta cÇn ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn. Tr¸nh sù phiÕn diÖn, chØ xÐt sù vËt, hiÖn tưîng ë mét mèi liªn hÖ ®· véi vµng kÕt luËn vÒ b¶n chÊt hay tÝnh quy luËt cña chóng 3.1 Trong qu¸ tr×nh nhËn thøc, viÖc ¸p dông quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái chóng ta võa ph¶i nhËn thøc vÒ sù vËt tõ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn vµ c¸c yÕu tè, c¸c mÆt cña chÝnh sù vËt; võa trong sù t¸c ®éng qua l¹i víi c¸c sù vËt kh¸c, kÓ c¶ mèi liªn hÖ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp . Trong viÖc nghiªn cøu vµ häc tËp m«n triÕt häc, ngoµi viÖc n¾m v÷ng c¸c thµnh phÇn, quan ®iÓm, nguyªn lý vµ c¸c quy luËt cÊu thµnh cña bé m«n. §Ó viÖc häc tËp ®¹t kÕt qu¶ cao th× ngsêi häc cÇn ph¶i biÕt ¸p dông c¸c nguyªn lý, quy luËt Êy vµo c¸c m«n khoa häc kh¸c nhau : c¸c bé m«n khối kinh tÕ , khoa häc kü thuËt, nh©n v¨n. §ång thêi quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái chóng ta ph¶i biÕt ph©n biÖt tõng mèi liªn hÖ, chó ý tíi mèi liªn hÖ bªn trong, b¶n chÊt, mèi liªn hÖ chñ yÕu, tÊt nhiªn,…tõ ®ã cã thÓ hiÓu râ b¶n chÊt cña sù vËt, hiÖn tưîng vµ cã phư¬ng ph¸p t¸c ®éng phï hîp nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt trong ho¹t ®éng cña b¶n th©n. Tuy nhiªn kh«ng v× thÕ mµ chóng ta bá qua c¸c ®Æc tÝnh kh«ng b¶n chÊt, sa vµo viÖc tuyÖt ®èi ho¸ c¸i b¶n chÊt , c¸i tÊt yÕu. Trong qu¸ tr×nh nhËn thøc cÇn ph¶i biÕt chó träng c¸i b¶n chÊt song còng cÇn ph¶i n¾m ®ưîc c¸c ®Æc ®iÓm kh«ng b¶n chÊt 3.2.Trong ho¹t ®éng thùc tiÔn, chóng ta còng ph¶i ¸p dông quan ®iÓm toµn diÖn, kh«ng nh÷ng chØ chó ý tíi mèi liªn hÖ néi t¹i cña sù vËt hiÖn tưîng mµ cßn ph¶i chó ý tíi mèi liªn hÖ cña chóng víi c¸c sù vËt , hiÖn tưîng kh¸c. Tõ ®ã sö dông ®ång bé c¸c biÖn ph¸p nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt nưíc, ph¸t triÓn nÒn kinh tế quèc d©n, mét mÆt, nhµ nưíc cÇn ph¸t huy c¸c nguån lùc bªn trong, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng vµ ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , mÆt kh¸c, cÇn thùc hiÖn qu¸ tr×nh héi nhËp víi c¸c nÒn kinh tÕ bªn ngoµi, tham gia c¸c tæ chøc kinh tÕ toµn cÇu: IMF, WORLDBANK, ADB …; c¸c khu vùc mËu dÞch : ASEAN , APEC,… Ch­¬ng II C¬ së thùc tiÔn cña ®Ò tµI Mèi liªn hÖ phæ biÕn cña c¸c nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi 145 lµ sè thµnh viªn chÝnh thøc cña tæ chøc thư¬ng m¹i thÕ giíi tÝnh ®Õn th¸ng 12 n¨m 2002. §iÒu ®ã cho thÊy nhu cÇu giao thư¬ng, bu«n b¸n gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ hay c¸c khu vùc kinh tÕ, bé phËn kinh tÕ cña mét quèc gia ®ang lµ mét yªu cÇu cÊp b¸ch. §èi víi mçi quèc gia, viÖc quan hÖ thư¬ng m¹i víi nưíc ngoµi cã ý nghÜa quan träng trong sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ trong nưíc, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó mçi quèc gia cã thÓ ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh ®ång thêi tËn dông ®ưîc lîi thÕ bªn ngoµi . HiÖn nay trªn thÕ giíi ®· h×nh thµnh mét sè lưîng rÊt lín c¸c tæ chøc kinh tÕ, tÝn dông như : WTO, AFTA , APEC, IMF, WB , ADB, G7,..c¸c khèi kinh tÕ như : EU, OPEC, OECD, ASEAN,... C¸c mèi liªn hÖ ®· h×nh thµnh nªn qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ víi nh÷ng yªu cÇu ,th¸ch thøc còng như lîi Ých cã ®ưîc khi tham gia §èi víi ViÖt Nam : NÒn kinh tÕ ViÖt Nam lµ mét bé phËn cña hÖ thèng kinh tÕ thÕ giíi. Tõ 1986 ®Õn nay, trªn con ®ưêng x©y dùng x· héi chñ nghÜa, §¶ng vµ nhµ nưíc ta ®· nhËn thøc ®ưîc yªu cÇu kh¸ch quan cña c¸c mèi liªn hÖ kinh tÕ, giao thư¬ng, bu«n b¸n víi nưíc ngoµi. Trªn c¬ së ®ã , thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ , ®a phư¬ng ho¸ quan hÖ kinh tÕ dèi ngo¹i, ®ång thêi trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc ®Ó tham gia vµo c¸c ®Þnh chÕ , tæ chøc kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc: Th¸ng 7/95 : thµnh viªn cña ASEAN N¨m 1998 : thµnh viªn cña APEC N¨m 2001 : hiÖp ®Þnh thư¬ng m¹i ViÖt –Mü ®ưîc kÝ kÕt Më réng bu«n b¸n víi nhiÒu nưíc ,khu vùc kinh tÕ : EU, c¸c nưíc §«ng ¢u ,ch©u Phi ,c¸c nưíc thu«c khu vùc Trung §«ng .v..v Cïng víi ®ã lµ mét sè thµnh tùu ®· ®¹t ®ưîc trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ . TÝnh ®Õn th¸ng 12/2002 : Nguån vèn FDI chiÕm kho¶ng 30% tæng sè vèn ®Çu tư ph¸t triÓn toµn x· héi Khu vùc FDI ®· nép ng©n s¸ch h¬n 1,52 tû USD ( 20% thu ng©n s¸ch ) Tõ khi khai th«ng l¹i quan hÖ víi IMF , WB vµ ADB cho ®Õn nay ViÖt Nam ®· nhËn ®ưîc cam kÕt viªn trî tõ nưíc ngoµi víi tæng møc vèn trªn 17 tû USD VÒ ngo¹i thư¬ng : kim ngh¹ch xuÊt nhËp kh©u t¨ng ®¸ng kÓ so víi thêi ®iÓm b¨t ®Çu më cöa 1986 2001 Kim ng¹ch xuÊt khÈu (tû USD) 0,8229 15,027 Kim ng¹ch nhËp khÈu (tû USD) 2,16 16,162 T¨ng trưëng GDP 1996-2000 : 7 % Trong ®ã GDP 2003 ®¹t 7,24 % Nh÷ng con sè tæng kÕt trªn ®©y cho thÊy t¸c ®éng m¹nh mÏ cña quan hÖ më cöa giao lưu kinh tÕ tíi sù ph¸t triÓn cña nưíc ta . 2. nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Cïng víi sù ph¸t triÓn quan hÖ thư¬ng m¹i cña nÒn kinh tÕ toµn cÇu lµ nh÷ng thay ®æi trong quan niÖm vÒ tÝnh ®éc lËp tù chñ cña nÒn kinh tÕ.Kh¸c víi nh÷ng quan niÖm tõ nh÷ng n¨m 40-50 , tÝnh ®éc lËp cña nÒn kinh tÕ hiÖn nay cã rÊt nhiÒu ®æi kh¸c , theo ®ã mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ kh«ng cßn lµ nÒn kinh tÕ cã tù cung tù cÊp ®¸p øng tÊt c¶ hµng ho¸ phôc vô cho nhu cÇu trong nưíc , cã thÓ tù m×nh ®èi phã víi nh÷ng biÕn ®éng tõ bªn ngoµi , mµ mang mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu : §©y kh«ng ph¶i lµ nÒn kinh tÕ víi c¬ cÊu hoµn chØnh ,®¶m b¶o s¶n xuÊt c¸c lo¹i hµng ho¸ ,dÞch vô cho ®êi sèng mµ lµ nÒn kinh tÕ ®ưîc t¹o ®iÒu kiÖn ph©t triÓn tèt nhÊt , ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh , tËn dông ®ưîc tèi ®a lîi thÕ cña ®Êt nưíc . Trong ®ã c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã ®ưîc sù khuyÕn khÝch t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh , ®æi míi trong qu¶n lý, s¶n xuÊt kÕt hîp víi viÖc lu«n lu«n tù thay ®æi ®Ó thich nghi víi sù ph¸t triÓn cña thÞ trưêng Lµ nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn v÷ng víi c¬ cÊu kinh tÕ theo hưíng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ;víi tû träng ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô ngµy cµng chiÕm ưu thÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c ngµnh dÞch vô như : y tÕ , b¶o hiÓm, ng©n hµng, du lÞch Lµ nÒn kinh tÕ tri thøc víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ®a d¹ng cña khoa häc c«ng nghÖ, ¸p dông tèi ®a vµo trong s¶n xuÊt 3. X©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong qu¸ tr×nh héi nhËp §Ó thùc hiÖn môc tiªu c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ phÊn ®Êu ®Õn n¨m 2020 ®ưa ViÖt Nam trë thµnh nưíc c«ng nhghiÖp, ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong giai ®o¹n hiÖn nay cÇn tu©n thñ quan ®iÓm toµn diÖn trong triÕt häc Mac – Lenin, nhËn thøc cÆn kÏ néi dung quan ®iÓm, coi ®ã lµ phư¬ng ph¸p luËn ®Ó thùc hiÖn c«ng cuéc x©y dùng Mét nÒn kinh tÕ lu«n tån t¹i trong hai mối liªn hÖ c¬ b¶n : mèi liªn hÖ bªn trong gi÷a c¸c bé phËn, thanh phÇn kinh tÕ cÊu thµnh nÒn kinh tÕ vµ mèi liªn hÖ bªn ngoµi gi÷a nÒn kinh tÕ trong nưíc víi c¸c nền kinh tÕ tren thÕ giíi. Hai mèi liªn hÖ nµy cã quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, ¶nh hưëng qua l¹i , quyÕt ®Þnh ®Õn sù ph¸t triÓn tæng thÓ cña nÒn kinh tÕ. §Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ mét c¸ch hiÖu qu¶ ®ßi hái chóng ta ph¶i gi¶i quyÕt tõng mèi liªn hÖ còng như mèi quan hÖ , t¸c ®éng gi÷a chóng 3.1. Mèi liªn hÖ c¸c thµnh phÇn bªn trong cÊu thµnh nÒn kinh tÕ XÐt vÒ tæng thÓ, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vÉn cßn lµ mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu víi sè lưîng lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng , l©m , ngư nghiÖp kho¶ng 25 572,5 ngh×n ngưêi ( chiÕm 66,1 % tæng sè lao ®éng ). Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngưêi kho¶ng 483 USD ( n¨m 2003 ). HiÖu qu¶ tõ viÖc sö dông vèn cßn thÊp thÓ hiÖn qua ®ãng gãp cña c¸c yÕu tè vµo t¨ng trưëng GDP giai ®o¹n 1998-2002 Vèn (%) N¨ng suÊt (%) Lao ®éng (%) 57,5 22,5 20 XÐt vÒ ngµnh kinh tÕ :nÒn kinh tÕ bao gåm 3 ngµnh c¬ b¶n lµ n«ng, l©m, ngư nghiÖp ; c«ng nghiÖp vµ x©y dùng ; dÞch vô. Theo sè liÖu thèng kª 2003 : N«ng, l©m , ngư nghiÖp C«ng nghiÖp -x©y dùng DÞch vô Tû träng lao ®éng (%) 66,1 12,9 21,0 §ãng gãp vµo tèc ®é t¨ng GDP (%) 0,7 3,86 2,68 §iªï nµy cho thÊy sù mÊt c©n ®èi trong ph©n bè lao ®éng gi÷a c¸c ngµnh. Lao ®éng trong c¸c ngµnh n«ng nghiÖp chiÕm tØ träng qua lín cÇn chuyÓn dÞch sang c¸c ngµnh c«ng nghiÖp , dÞch vô Ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp tá ra kÐm hiÖu qu¶ ( chØ ®ong gãp cã 0,7 % vµo tèc ®é t¨ng trưëng GDP ), trong khi lao ®éng n«ng ngiÖp chiÕm tíi 66,1 % tæng sè lao ®éng. Xet vÒ thµnh phÇn : nÒn kinh tÕ ViÖt Nam gåm 3 khu vùc ( KV ) chÝnh ®ã lµ : KV nhµ nưíc, KV ngoµi quèc doanh, KV cã vèn ®Çu tư nưíc ngoµi. Th«ng qua sè liÖu vÒ quy m« vµ hiÖu qu¶ doanh nghiÖp n¨m 2002 KV nhµ nưíc KV ngoµi quèc doanh KV cã vèn ®Çu tư nưíc ngoµi Sè lao ®éng b×nh qu©n 1 doanh nghiÖp ( ngưêi ) 421 31 299 Vèn b×nh qu©n 1 doanh nghiÖp (tû ®ång) 167 4 134 Doanh thu b×nh qu©n mét lao ®éng (tr ®ång) 275 214 327 Tµi s¶n cè ®Þnh vµ ®Çu tư dµi h¹n cho 1 lao ®éng 137 43 247 Trong c¸c bé phËn cña nÒn kinh tÕ , thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh cÇn ®ưîc thóc ®Èy ưu tiªn bëi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña nã ,tØ lÖ lao ®éng còng như vèn b×nh qu©n cho mçi doang nhiÖp cña thµnh phÇn nµy so víi doanh nghiÖp nhµ nưíc lµ rÊt nhá : lưîng lao ®éng trong thµnh phÇn nµy chØ b»ng 7,36 % so víi doanh nghiÖp nhµ nưíc ,vèn b×nh qu©n chØ b»ng 2,4%,trong khi ®ã doanh thu binh qu©n 1 lao ®éng trong thµnh phÇn nµy t¹o ra gÇn xÊp xØ so víi doanh nghiÖp nhµ nưíc ( 214 triÖu ®ång so víi 275 triÖu ®ång mµ mét lao ®éng doanh nghiÖp nhµ nưíc t¹o ra trong mét n¨m ). Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn ®©y ta dÔ dµng thÊy ®ưîc vai trß cña viÖc gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a c¸c lÜnh vùc , thµnh phÇn kinh tÕ trong sù ph¸t triÓn cña ®Êt nưíc .ViÖc ®iÒu tiÕt ë tÇng vÜ m« t¹o nªn sô c©n ®èi gi÷a c¸c nghµnh , c¸c thµnh phÇn sÏ gióp tËn dông triÖt ®Ó c¸c yÕu tè ®Çu vµo như : lao ®éng ,vèn , tư liÖu ®Ó cã ®ưîc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt . 3.2 Mèi liªn hÖ gi÷a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi NhËn thøc ®ưîc tÇm quan träng cña mèi liªn hÖ víi c¸c nÒn kinh tÕ bªn ngoµi víi nh÷ng thuËn lîi vµ c¶ khã kh¨n , §¶ng vµ Nhµ nưíc ®· thùc hiÖn chñ trư¬ng më cöa thÞ trêng, ®a d¹ng ho¸, ®a phư¬ng ho¸ c¸c mèi quan hÖ vµo n¨m 1986 Tõ ®ã ®Õn nay, ViÖt Nam ®· tham gia vµo mét sè to chøc kinh tÕ, tµi chÝnh như : WB , IMF , AFTA , ADB vµ chuÈn bÞ tham gia vµo WTO, quan hÖ thư¬ng m¹i víi c¸c nưíc vµ khu vùc: Mü , §µi Loan , NhËt, EU,..Cïng víi ®ã lµ mét sè thµnh tùu c¬ b¶n : Tõ 1990 ®Õn 2003 , GDP t¨ng tõ 180 ®Õn 483 USD. C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch m¹nh mÏ. NhiÒu khu c«ng nghiÖp míi , ngµnh c«ng nghiÖp víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i xuÊt hiÖn như : d©u khÝ , tin häc, viÔn th«ng, chÕ biÕn n«ng l©m s¶n vµ s¶n xuÊt hµng tiªu dïng h×nh thµnh diÖn m¹o míi cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Vèn ®Çu tư trùc tiÕp nưíc ngoµi t¨ng tõ 371,8 triÖu USD (1988) lªn 1512,8 triÖu USD (2003) Qua ®ã ta thÊy vai trß to lín cña quan hÖ kinh tÕ víi nưíc ngoµi trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña nưíc nhµ 3.3. Sù t¸c ®éng qua l¹i gi÷a mèi Liªn hÖ bªn trong cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong nƯíc víi mèi liªn hÖ bªn ngoµi gi÷a nƯíc ta víi nƯíc ngoµi ViÖc quan hÖ kinh tÕ víi nưíc ngoµi cã mét t¸c ®éng to lín ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong nưíc ®Æc biÖt lµ tÝnh tù chñ cña nÒn kinh tÕ. Cïng víi sù giao thư¬ng , bu«n b¸n hµng ho¸ cña c¸c ngµnh lµ sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÐ, ®Æc biÖt lµ sù ®Èy m¹nh ®Çu tư vµo c¸c ngµnh cã lîi thÕ xuÊt khÈu cña tư nh©n trong vµ ngoµi nưíc. Khi ®ã mét quèc gia kh«ng d¹i g× mµ x©y dùng nÒn kinh tÕ víi c¬ cÊu hoµn chØnh. Thùc tÕ ë hÇu hÕt c¸c nưíc Ch©u ¢u kh«ng cã mét quèc gia nµo s¶n xuÊt 100 % linh kiÖn «t«, hä chØ s¶n xuÊt c¸c chi tiÕt, linh kiÖn cã lîi thÕ so s¸nh, th«ng thưêng chØ kho¶ng 30 –40 %, phÇn cßn l¹i sÏ ®ưîc chuyÓn sang s¶n xuÊt ë quèc gia kh¸c víi chi phÝ rÎ h¬n C¬ cÊu kinh tÕ míi h×nh thµnh trªn c¬ së t¨ng tû träng c¸c ngµnh cã lîi thª so s¸nh, mét sè c¸c ngµnh ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ , thiÕu søc c¹nh tranh sÏ ®ưîc thay thÕ , chuyÓn dÞch sang c¸c ngµnh lîi thÕ. Sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c nÒn kinh tÕ ngµy cµng t¨ng. Song vÊn ®Ò ®Æt ra lµ nhµ nưíc cÇn cã chÝnh s¸ch ®Èy m¹nh,  ưu tiªn ph¸t triÓn c¸c ngµnh cã lîi thª so s¸nh, ®ưa c¸c hµng ho¸ cã søc c¹nh tranh cao ra thÞ trưêng bªn ngoµi ®Ó thu ngo¹i tÖ, ®ång thêi dïng ngo¹i tÖ ®ã ®Ó mua c¸c mÆt hµng mµ trong nưíc kh«ng s¶n xu¸t . Như vËy kh«ng thÓ nãi ®ã lµ nÒn kinh tÕ kh«ng ®éc lËp tù chñ §Æc biÖt, ViÖt Nam trong thêi ®iÓm chuÈn bÞ gia nhËp WTO , hµng lo¹t c¸c hµng rµo thuÕ quan vµ phi thuÕ quan ®ưîc lo¹i bá sÏ khiÕn cho hµng ho¸ tõ nưíc ngoµi trµn vµo trong nưíc dÔ dµng h¬n, víi nh÷ng yªu cÇu kh¾t khe vÒ tiªu chuÈn c«ng nghÖ sÏ lµ trë ng¹i rÊt lín cho hµng ho¸ cña ViÖt Nam khi xuÊt khÈu. V× vËy , ®Ó t¨ng søc m¹nh, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i h×nh thµnh c¸c tæ chøc , hiÖp héi cã chøc n¨ng phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c thµnh phÇn, c«ng ty riªng lÎ t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp , b¶o vÖ lîi Ých cña c¸c thµnh viªn, t¹o tiÒn ®Ò chiÕm lÜnh thÞ trưêng nưíc ngoµi, thu ngo¹i tÖ ch­¬ng III Thùc tr¹ng, gi¶i ph¸p cho nÒn kinh tÕ ViÖt nam trong qu¸ tr×nh héi nhËp I. Thùc tr¹ng Thµnh tùu - TÝnh ®Õn 2004 , ViÖt Nam ®· cã quan hÖ kinh tÕ song phư¬ng víi 160 quèc gia, vïng l·nh thæ , trong ®ã ®· ký 90 hiÖp ®Þnh thư¬ng m¹i, 46 hiÖp ®Þnh thóc ®¶y b¶o hé ®Çu tư, 40 hiÖp ®Þnh tr¸nh ®¸nh thuÕ 2 lÇn. C¸c hiÖp ®Þnh quan träng cã thÓ kÓ ®Õn lµ hiÖp ®Þnh thư¬ng m¹i ViÖt – Trung (1991), hiÖp ®Þnh khung ViÖt Nam – EU (1995) , hiÖp ®Þnh ViÖt – Mü (2000), hiÖp ®Þnh b¶o hé vµ thóc ®Èy ®Çu tư víi NhËt B¶n (2003)... - Trªn cÊp ®é ®a phư¬ng khu vùc vµ toµn cÇu, ViÖt Nam ®· khai th«ng vµ nèi l¹i quan hÖ víi hÇu hÕt c¸c ®Þnh chÕ kinh tÕ chñ yÕu: nèi l¹i quan hÖ víi quü tiÒn tÖ quèc tÕ vµ ng©n hµng thÕ giíi (1993 ), gia nhËp hiÖp héi c¸c quèc gia §«ng Nam A (ASEAN) vµo n¨m 1995 vµ tham gia khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN (AFTA) vµo n¨m 1996; tham gia s¸ng lËp diÔn ®µn hîp t¸c ¸ - ¢u ( asem ) n¨m 1996; trë thµnh viªn cña diÔn ®µn hîp t¸c kinh tÕ Ch©u A-Th¸i b×nh Dư¬ng (APEC) n¨m 1998 vµ ®Æc biÖt tõ n¨m 1995 ®Õn nay ®· vµ ®ang tÝch cùc ®µm ph¸n tren c¸c bưíc ®i cuèi cïng ®Ó trë thµnh thµnh viªn cña tæ chøc thư¬ng m¹i thÕ giíi (WTO) vµo cuèi n¨m 2005. - ViÖt Nam liªn tôc ®¹t ®ưîc tèc ®é t¨ng trëng cao so víi c¸c nưíc trong khu vùc : b×nh qu©n kho¶ng 7 % trong liªn tôc 5 n¨m qua (2001-2005). - §é më cña nÒn kinh tÕ lµ kh¸ cao khi chu chuyÓn thư¬ng m¹i hµng n¨m thưêng ngang b»ng víi tæng møc GDP c¶ nưíc , riªng n¨m 2004 ®¹t møc 140 % GDP víi tæng chu chuyÓn thư¬ng m¹i 57,5 tû USD - Tû träng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp chÕ biÕn ,chÕ t¹o gia t¨ng ,voi møc 57 % ( sè liÖu 2004 ) trong khi, 1991 con sè nµy chØ xÊp xØ 18 % - §· thiÕt lËp vµ ph¸t triÓn quan hÖ kinh tÕ víi c¸c ®èi t¸c lín. HiÖn xuÊt khÈu sang Mü , EU , NhËt ,Trung Quèc ®Òu ®¹t møc tõ 15- 20% tæng kim ng¹ch xu¸t khÈu cña ViÖt Nam ( sè liÖu 2004 ) – mét ®iÒu kiÖn quan träng cho sù t¨ng trưëng kinh tÕ cña ®¸t nưíc gièng như c¸ch mµ NIES §«ng A vµ ASEAN ®· tõng lµm ®ưîc. TÝnh ®Õn 2004, FDI cam kÕt ®Çu tư vµo ViÖt Nam ®· ®¹t tíi 54 tû USD, trong ®ã vèn thùc hiÖn lµ h¬n 30 tû Sau 20 n¨m héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ViÖt Nam ®· gi¶i quyÕt kh¸ tèt vÊn ®Ò x· héi, m«i trưêng. Cã thÓ kÓ ®Õn: m«i trưêng chÝnh trÞ - x· héi æn ®Þnh khiÕn cho ViÖt Nam cã h×nh ¶nh tÝch cùc trong céng ®ång quèc tÕ, ®iÓm ®Õn hÊp dÉn h¬n cho c¸c nhµ ®Çu tư vµ du lÞch ; VÊn ®Ò xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t kÕt qu¶ kh¶ quan vµ quan träng h¬n, con ngưêi trë thµnh trung t©m trong mäi ®iÒu chØnh chiÕn lưîc vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ , x· héi H¹n chÕ TiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ViÖt Nam sau 20 n¨m ®æi míi vÉn ®ang ®øng trưíc nhiÒu vÊn ®Ò næi bËt - VÉn chưa cã 1 chiÕn lîc tæng thÓ vÒ héi nhËp kinh tÕ mÆc dï ®Þnh d¹ng cho 1 chiÕn lưîc như vËy ®· h×nh thµnh khi ViÖt Nam thùc hiÖn chñ trư¬ng héi nhËp toµn diÖn vµo nÒn kinh tÕ toµn cÇu, ưu tiªn gia nhËp WTO vµ tiÕn hµnh h«i nhËp ®ưîc thùc hiÖn ®ång thêi trªn t¸t c¶ c¸c tuyÕn, c¸c cÊp ®é. Tuy nhiªn,nÕu cã 1 chiÕn lîc dµi h¹n, râ rµng vµ hîp lý, ViÖt Nam sÏ chñ ®éng h¬n trong viÖc x¸c ®Þnh môc tiªu vµ bưíc ®i trªn mçi giai ®o¹n ph¸t triÓn, sÏ sö lý tèt mèi quan hÖ gi÷a héi nhËp WTO víi héi nhËp AFTA/AEC, vµo c¸c FTA vµ tiÕn tíi lµ vµo céng ®ång §«ng A.. - MÆc dï ®¹t ®ưîc mét sè thµnh c«ng trªn con ®ưêng ph¸t triÓn, héi nhËp kinh tÕ quãc tÕ, ViÖt Nam vÉn ®ang ®øng trưíc mét sè nghÞch lý trong ®iÒu hµnh vµ thùc thi chÝnh s¸ch : + T¨ng trưëng kinh tÕ cña ViÖt Nam nhanh, tư¬ng ®èi cao , song vÉn lµ chưa hiÖu qu¶ vµ kh«ng bÒn v÷ng. Cã quan diÓm cho r»ng chóng ta vÉn ë møc t¨ng trưëng víi tiÒm n¨ng + M« thøc t¨ng trưëng lµ hưíng vÒ xuÊt khÈu, trong khi trªn thùc tÕ vÉn cßn nhiÌu dÊu hiÖu trë l¹i thay thÕ nhËp khÈu. Khuynh hưíng b¶o hé víi nhiÒu h×nh thøc vÉn tån t¹i, mÆc dï chóng ta ®· tiÕn hµnh gi¶m thuÕ vµ phi thuÕ, vÒ c¬ b¶n , theo AFTA + Chñ trư¬ng ®a d¹ng ho¸ , ®a phư¬ng ho¸ c¸c nguån lùc cho sù phat triÓn song trªn thùc tÕ vÉn lµ t¨ng ®Çu tư nhµ nưíc. Vèn FDI vµ ODA vÉn lµ chñ yÕu trong thu hót ®Çu tư nưíc ngoµi, trong khi c¸c luång vèn gi¸n tiÕp hÇu như chưa ®ưîc khai th¸c. C¸c ®èi t¸c ®Çu tư vÉn chñ yÕu ®Õn tõ §«ng B¾c A vµ ASEAN + Thùc hiÖn ph¸t triÓn ®ång bé thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trưêng nhưng trªn thùc tÕ vÉn yÕu thËm chÝ lµ thiÕu trong ph¸t triÓn mét sè c¸c thÞ trưêng quan träng như : thÞ trưêng tµi chÝnh, ®Êt ®ai, khoa häc häc c«ng nghÖ...V× vËy tÝnh linh ho¹t vµ kh¶ n¨ng thÝch øng cña nÒn kinh tÕ trưíc c¸c thay ®æi cña bªn ngoµi chưa cao, nhiÒu khi vÉn r¬i vµo “ hiÖu øng trÔ “ + Chñ trư¬ng chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ nhưng cã lóc , cã n¬i vÉn chưa s½n sµng, nhÊt lµ ë cÊp ®Þa phư¬ng vµ ë c¸c doanh nghiÖp . Trªn mét sè khÝa c¹nh héi nhËp, cã lóc chóng ta bÞ ®éng, ph¶n øng chËm vµ dÔ bÞ cuèn vµo tÝnh to¸n cña c¸c nưíc ®èi t¸c, nhÊt lµ c¸c ®èi t¸c lín + T¨ng trưëng kinh tÕ g¾n liÒn víi thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi, mÆc dï ®· ®¹t ®ưîc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ, vÉn lµ chưa ®ñ vµ trªn thùc tÕ vÉn cßn t¹o ra chªnh lÖch ph¸t triÓn lín trong cư d©n, gi÷a c¸c ®Þa phư¬ng, c¸c ngµnh...nghÜa lµ ph¶i ®Æt môc tiªu nµy trưíc viÖc ®èi mÆt víi c¸c xung ®ét x· héi ®Ó t¹o ra mét m«i trưêng ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. II. Gi¶i ph¸p §Ó thùc hiÖn môc tiªu ®· ®Ò ra, chóng ta cÇn tiÕn hµnh vµ thùc hiÖn tèt nh÷ng vÊn ®Ò sau: Thø nhÊt, §¶ng ta ph¶i ®éc lËp , tù chñ vÒ ®ưêng lèi chÝnh trÞ, kinh tÕ , v¨n ho¸, x· héi , an ninh , quèc phßng...®Ó ®Êt nưíc ph¸t triÓn theo ®Þnh hưíng XHCN. Thø hai, chóng ta chñ ®éng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt nưíc, tËp trung vµo mét sè ngµnh , lÜnh vùc then chèt, chñ yÕu t¹o ra søc m¹nh vÒ kinh tÕ, khoa häc – c«ng nghÖ, c¬ së vËt ch¸t – kü thuËt tiªn tiÕn hiÖn ®¹i; c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý cã hiÖu qu¶ , cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trưêng quèc tÕ; x©y dùng vµ ngµy cµng hoµn thiÖn thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trưêng ®Þnh hưíng XHCN Thø ba, khÈn trư¬ng x©y dùng chiÕn lưîc tæng thÓ vÒ héi nhËp, trong ®ã c¸c c«ng viÖc vÒ hoµn thiÖn m«i trưêng , chÝnh s¸ch ph¸p luËt, chiÕn lưîc ®Çu tư vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, chiÕn lưîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, c¶i c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý cña nhµ nưíc ph¶i ®ưîc thiÕt kÕ ®ång bé, kh¶ thi, cã lîi cho héi nhËp mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Trong chØ ®¹o triÓn khai thùc hiÖn chiÕn lưîc häi nhËp cÇn gi÷ v÷ng lîi Ých d©n téc trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng cïng cã lîi, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau ®Ó tr¸nh bÞ ®éng vµo c¸c yªu s¸ch cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ nưíc ngoµi mµ lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña ®Êt nưíc. Song còng cÇn dÊu tranh víi tư tưëng vµ hµnh ®éng b¶o thñ, vin vµo lîi Ých côc bé, ng¾n h¹n ®Ó c¶n trë qu¸ tr×nh héi nhËp chung. Thø t­, tÝch cùc söa ®æi nh÷ng sai lÇm, khiÕm khuyÕt ®· thÊy râ trong hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ cung c¸ch ®iÒu hµnh cña nhµ nưíc ®Ó ®Èy m¹nh qu¶ tr×nh héi nhËp cã lîi cho ViÖt Nam. Tranh thñ thêi c¬, tËn dông c¸c c¬ héi hiÕm hoi giµnh cho c¸c nưíc héi nhËp trưíc trªn thÞ trưêng thÕ giíi. Thø n¨m, nhanh chãng hoµn thiÖn m«i trưêng thÞ trưêng trong nưíc, kiªn quyÕt c¾t bá bao cÊp cña nhµ nưíc nh»m t¹o ®iÒu kiÖn tËp dît cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Ó khi më cöa nÒn kinh tÕ, c¸c doanh nghiÖp cña chóng ta cã thÓ trô ®ưîc trưíc sù c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nưíc ngoµi. §Æc biÖt nhanh chãng cho phÐp h×nh thµnh c¸c thÞ trưêng hiÖn cßn yÐu ít như thÞ trưêng tµi chÝnh, b¸t ®éng s¶n , thÞ trưêng lao ®éng , thÞ trưêng quyÒn së h÷u trÝ tuÖ... Kh«ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thÞ trưêng nµy ra dêi mµ cßn ngay tõ ®Çu cÇn ®ưa chóng vµo ho¹t ®éng theo th«ng lÖ cña quèc tÕ Thø s¸u, ®Èy m¹nh c¶i c¸ch hÖ thèng doanh nghiÖp nhµ nưíc, hÖ thèng tµi chÝnh ng©n s¸ch ®Ó võa gi¶m nhÑ g¸nh nÆng bao cÊp cña nhµ nưíc theo c¸c cam kÕt ®· ký võa t¹o ra chç dùa v÷ng ch¸c ®Ó nhµ nưíc kiÓm so¸t vÜ m« nÒn kinh tÕ. Thø b¶y, tuyªn truyÒn s©u réng vÒ yªu cÇu néi dung, lé tr×nh héi nhËp cho tõng ngưêi d©n, ®ång thêi gióp hä t×m phư¬ng thøc øng xö hîp lý nhÊt qua c¸c h×nh thøc th«ng tin da d¹ng, th«ng qua ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc vµ ®Æc biÖt kiªn quyÕt cắt bỏ nh÷ng bao cÊp vµ b¶o hé kh«ng thÝch ®¸ng ®Ó t¹o søc Ðp cho ngưêi d©n chñ ®éng chuÈn b