MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
Phần 1:
TỔNG QUAN VỀ GIAI CẤP VÀ ĐẤU TRANH GIAI CẤP
1.1. Khái niệm và đặc trưng của giai cấp
1.2. Nguồn gốc hình thành giai cấp
1.3. Kết cấu giai cấp
1.4. Đấu tranh giai cấp
1.5. Đấu tranh giai cấp – một trong những động lực phát triển của xã hội có giai cấp
Phần 2:
CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP VÔ SẢN NÓI CHUNG VÀ CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP VÔ SẢN Ở NƯỚC TA NÓI RIÊNG
2.1. Nguyên nhân của cuộc đấu tranh vô sản
2.2. Tính chất, mục tiêu, nội dung của cuộc đấu tranh giai cấp vô sản
2.3. Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản ở nước ta hiện nay
Phần 3:
THỰC TIỄN CUỘC ĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CNXH Ở NƯỚC TA TRONG XU THẾ TOÀN CẦU HÓA
3.1. Nội dung chủ yếu của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kỳ hiện nay
3.2. Đấu tranh toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội
3.3. Kết luận
Phần 4:
GIẢI PHÁP ĐỂ GIẢI QUYẾT MÂU THUẪN GIỮA LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
16 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 15770 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem nội dung tài liệu Tiểu luận Thực tiễn cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở nước ta trong xu thế toàn cầu hóa, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hường mà là một phạm trự kinh tế – xó hội cú tớnh lịch sử. Nú khụng phải là sản phẩm của sản xuất núi chung mà là sản phẩm của những hệ thống sản xuất xó hội nhất định trong lịch sử.
Mỗi hệ thống giai cấp tương ứng với một hệ thống sản xuất xó hội, về bản chất là thể thống nhất của cỏc mặt đối lập. Do đú, sẽ khụng thể hiểu được đặc trưng của từng giai cấp cụ thể nếu khụng đặt nú trong hệ thống, tức là trong mối quan hệ với cỏc giai cấp đối lập khỏc.
Chẳng hạn, khụng thể hiểu giai cấp tư sản là gỡ nếu khụng xem xột trong mối quan hệ với giai cấp vụ sản và ngược lại.
Núi đến giai cấp là núi đến sự khỏc nhau giữa cỏc tập đoàn người về địa vị trong hệ thống kinh tế – xó hội nhất định, trong đú cú tập đoàn người thống trị và tập đoàn người bị trị. Bờn cạnh tập đoàn người thống trị và bị trị kia bao giờ cũng tồn tại những tầng lớp trung gian khụng giữ một địa vị cơ bản nào trong phương thức sản xuất, nú thường xuyờn bị phõn húa, nhõn tố chi phối sự phõn húa của cỏc tầng lớp trung gian là lợi ớch. Cỏc tầng lớp trung gian ngó về phớa giai cấp thống trị hay bị trị là tuỳ thuộc vào lợi ớch của họ.
1.2. Nguồn gốc hỡnh thành giai cấp:
Xó hội loài người khụng phải bao giờ cũng tồn tại giai cấp. Và Mỏc là người đầu tiờn chứng minh rằng “Sự tồn tại của giai cấp chỉ gắn liền với những giai đoạn phỏt triển lịch sử nhất định của sản xuất”. Sự phõn chia xó hội thành giai cấp trước hết là do nguyờn nhõn kinh tế. Thật vậy, điều đú đó được chứng minh qua cỏc chế độ xó hội khỏc nhau.
Chẳng hạn, trong chế độ cụng xó nguyờn thủy, lực lượng sản xuất cũn thấp kộm, cụng cụ lao động thụ sơ bằng đỏ, gậy gộc, cung tờn,… do vậy con người làm ra sản phẩm chỉ đủ để tồn tại, duy trỡ nũi giống, chưa cú sản phẩm thừa. Hơn nữa, lỳc này cũng vỡ lợi ớch mà họ sống cựng nhau, kiếm ăn cựng nhau để chống lại thiờn tai, thỳ dữ,… họ sống giỳp đỡ, bỡnh đẳng với nhau, tương tựa vào nhau mà sống. Khụng những nguyờn nhõn trờn mà trong thời kỳ cụng xó nguyờn thủy vẫn chưa cú giai cấp.
Đến cuối xó hội nguyờn thủy, cụng cụ kim loại ra đời làm cho năng suất lao động tăng lờn, con người cú thể sản xuất số lượng lớn sản phẩm vượt nhu cầu tối thiểu để tồn tại, dẫn đến sản phẩm dư thừa. Lỳc này họ nhận ra rằng làm ăn riờng thỡ cú lợi hơn là làm ăn chung như trước kia, sản xuất cỏ thể của từng gia đỡnh cú hiệu quả hơn là sản xuất tập thể. Và thế là những người cú chức cú quyền trong thị tộc, bộ lạc đó nảy lũng tham chiếm toàn bộ cụng cụ sản xuất, chế độ tư hữu ra đời. Và chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất là cơ sở trực tiếp hỡnh thành giai cấp. Thật vậy, những người nắm trong tay toàn bộ tư liệu sản xuất của xó hội sẽ nắm luụn tất cả cỏc quyền lực về kinh tế, chớnh trị,… trong khi những người khụng cú tư liệu sản xuất, muốn sống phải bỏn sức lao động cho những người kia và chấp nhận bị búc lột sức lao động và bị chiếm đoạt toàn bộ giỏ trị thăng dư do họ làm ra và lỳc này giai cấp xuất hiện. Đú là giai cấp chiếm toàn bộ tư liệu sản xuất của xó hội trở thành giai cấp thống trị, búc lột, trong khi những người khụng cú tư liệu sản xuất thỡ trở thành giai cấp bị ỏp bức, búc lột.
Vậy, sự xuất hiện chế độ tư hữu là nguyờn nhõn quyết định trực tiếp sư ra đời của giai cấp. Sự tồn tại của giai cấp đối khỏng gắn với chế độ chiếm hữu nụ lệ, chế độ phong kiến, chế độ tư bản chủ nghĩa. Chủ nghĩa tư bản phỏt triển cao lại tạo tiền đề khiến chọ sự thủ tiờu chế độ tư hữu, cỏc cơ sở kinh tế của sự đối khỏng giai cấp trở thành xu thế khỏch quan trong sự phỏt triển xó hội. Đú là logic khỏch quan của tiến trỡnh phỏt triển lịch sử.
Nếu nhỡn kỹ lại thỡ ta thấy nguyờn nhõn sõu xa của sự phõn chia xó hội thành giai cấp là do sự phỏt triển của lực lượng sản xuất và sự phõn cụng lớn về lao động xó hội. Cũn nguyờn nhõn kinh tế trực tiếp phõn chia xó hội thành giai cấp đú chớnh là chế độ tư hữu về tư liệu sản xuất. Vỡ vậy mà Cỏc Mỏc và Ăngghen đó chỉ ra rằng, nguyờn nhõn phõn chia xó hội thành giai cấp cũng như nguyờn nhõn của sự ra đời và mất đi của hệ thống giai cấp chớnh là nguyờn nhõn kinh tế chứ khụng phải là nguyờn nhõn chớnh trị hay tư tưởng. Mặt khỏc, Ph. Ăngghen cũng nhấn mạnh chiến tranh cũng gúp phần vào việc phõn chia giai cấp như những thủ đoạn cướp búc, những hành vi bạo ngược đó gúp phần thỳc đẩy quỏ trỡnh phõn húa giai cấp nhưng bản thõn bạo lực chớnh trị khụng tạo ra chế độ tư hữu và giai cấp. Như vậy, sự xuất hiện và mất đi của những giai cấp cụ thể đều dựa trờn lợi ớch kinh tế. Vỡ vậy, muốn mất đi giai cấp thỡ khụng cú gỡ khỏc là bảo vệ lợi ớch cho tất cả cỏc cỏ nhõn trong xó hội.
Tổng kết lại thỡ sự phõn chia xó hội thành giai cấp diễn ra torng lịch sử bằng hai con đường:
- Những người cú chức cú quyền trong bộ lạc chiếm hữu tài sản của cụng xó là của riờng và trở nờn giàu cú, tiến hành búc lột nụ lệ, tự binh qua chiến tranh.
- Sự phõn húa trong bộ lạc dẫn đến cỏc thành viờn trong bộ lạc mất hết tư liệu sản xuất, phụ thuộc vào những người chiếm đoạt tư liệu sản xuất (giai cấp thống trị) họ tham gia ngày càng đụng đảo vào hàng ngũ của những người nụ lệ.
1.3. Kết cấu giai cấp:
Từ khi xó hội phõn chia thành giai cấp đến nay đều luụn tồn tại hai giai cấp cơ bản đối khỏng gắn liền với phương thức sản xuất thống trị của xó hội đú. Đú là chủ nụ và nụ lệ trong chế độ nụ lệ; địa chủ và nụng nụ trong chế độ phong kiến; tư sản và vụ sản trong chế độ tư bản chủ nghĩa. Hai giai cấp của mỗi chế độ kinh tế – xó hội vừa là sản phẩm đớch thực của chế độ kinh tế – xó hội vừa là giai cấp quyết định sự tồn tại và phỏt triển của hệ thống sản xuất trong xó hội đú. Trong đú, giai cấp thống trị là giai cấp tiờu biểu cho bản chất của chế độ kinh tế, xó hội đang tồn tại. Ngoài hai giai cấp cơ bản đú, thỡ mỗi kết cấu giai cấp xó hội cũn cú giai cấp khụng cơ bản (vớ dụ là tập đoàn giai cấp tàn dư của phương thức sản xuất cũ hay là tập đoàn giai cấp là mầm múng của phương thức sản xuất tương lai, những tập đoàn giai cấp này chỉ là mầm múng hay là mầm múng tương lai của phương thức sản xuất đang tồn tại, chứ khụng phải là giai cấp cơ bản.
Như đó đề cập ở trờn thỡ cũn cú cỏc tầng lớp trung gian, là sản phẩm của chớnh phương thức sản xuất đang thống trị, là kết quả của quỏ trỡnh phõn húa xó hội khụng ngừng diễn ra trong xó hội. Nú khụng giữ địa vị cơ bản trong phương thức sản xuất đang tồn tại và rất dễ bị phõn húa, gia nhập vào giai cấp thống trị hoặc rơi vào cỏc địa vị giai cấp bị trị. Đú là tầng lớp bỡnh dõn trong xó hội nụ lệ, tầng lớp tiểu tư sản thành thị và nụng thụn trong xó hội tư bản.
Xó hội cú giai cấp nào cũng tồn tại một tầng lớp xó hội cú vai trũ quan trọng về kinh tế – xó hội – chớnh trị – văn húa, đú là tầng lớp tri thức. Một cõu hỏi đặt ra, vậy tri thức cú phải là một giai cấp hay một tầng lớp đặc biệt đứng ngoài giai cấp. Tri thức là khỏi niệm dựng để chỉ những người làm nghề thuộc về lao động trớ úc chứ khụng phải là khỏi niệm dựng để chỉ giai cấp. Bản thõn một tri thức nào đú cũng xuất thõn từ một giai cấp nhất định. Đú chỉ là xuất thõn của một tri thức, chứ tri thức chỉ là một tầng lớp chứ chưa được gọi là giai cấp vỡ nú khụng gắn với một phương thức sản xuất nào.
1.4. Đấu tranh giai cấp:
Trong xó hội cú giai cấp, quan hệ giai cấp là quan hệ trỏi ngược nhau về địa vị, lợi ớch cả kinh tế lẫn tinh thần. Quan hệ đú dẫn đến mõu thuẩn giữa thống trị và bị trị; giữa ỏp bức và bị ỏp bức; giữa búc lột và bị búc lột. Cỏc giai cấp, tầng lớp bị trị khụng những bị chiếm đoạt kết quả lao động của họ mà họ cũn bị ỏp bức về chớnh trị, xó hội, tinh thần. Vỡ cú ỏp bức giai cấp nờn tất yếu cú đấu tranh giai cấp, mõu thuẫn đối khỏng giai cấp là nguyờn nhõn trực tiếp dẫn đến đấu tranh giai cấp. Chớnh vỡ vậy mà Lờnin đó định nghĩa đấu tranh giai cấp là: “cuộc đấu tranh của quần chỳng bị tước hết quyền, bị ỏp bức và lao động chống lại bọn đặc quyền, đặc lợi, bọn ỏp bức và bọn ăn bỏm; cuộc đấu tranh của những người cụng nhõn làm thuờ hay những người vụ sản chống lại những người hữu sản hay giai cấp tư sản.
Do vậy, thực chất của cuộc đấu tranh để giải quyết mõu thuẫn về mặt lợi ớch của giai cấp bị thống trị, bị búc lột, bị ỏp bức, chống lại sự búc lột, ỏp bức của giai cấp thống trị. Nhưng chỳng ta cũng cần lưu ý để trỏnh hiểu nhầm rằng, giai cấp bị trị, bị búc lột chống lại giai cấp thống trị khụng phải là chống lại sự thống trị của giai cấp thống trị mà chống lại sự ỏp bức, búc lột của giai cấp thống trị. Cũn việc giai cấp nào nắm giữ địa vị thống trị đú là do lịch sử quyết định. Chẳng hạn, giai cấp cụng nhõn tuy giữ địa vị thống trị nhưng khụng hề ỏp bức hay búc lột giai cấp khỏc trong xó hội.
Khụng cú cỏi gỡ tự nhiờn mà cú cả, nếu mõu thuẩn đối khỏng giai cấp là nguyờn nhõn trực tiếp của đấu tranh giai cấp thỡ nguyờn nhõn khỏch quan đú là sự phỏt triển mang tớnh xó hội hoỏ ngày càng sõu rộng của lực lượng sản xuất với quan hệ chiếm hữu tư nhõn về tư liệu sản xuất. Biểu hiện về mặt xó hội đú là mõu thuẫn giai cấp lao động bị thống trị, bị ỏp bức với giai cấp thống trị, búc lột, ỏp bức. Bởi vỡ giai cấp lao động luụn là lực lượng sản xuất chớnh của xó hội nờn nú đại diện cho phương thức sản xuất mới, tiến bộ, hiện đại. Trong khi giai cấp thống trị, búc lột thỡ lại dựng sức mạnh kinh tế, chớnh trị, tư tưởng, kể cả bạo lực để bảo vệ chế độ đương thời, nờn nú luụn đại diện cho quan hệ sản xuất lỗi thời, lạc hậu.
Cỏc giai cấp búc lột của cỏc hỡnh thỏi xó hội khỏc nhau cũng cú thể đối khỏng về lợi ớch như giữa giai cấp tư sản và giai cấp phong kiến. Nhưng trước sự phản khỏng của giai cấp bị búc lột, chỳng dễ dàng liờn kết với nhau. Do đú, thực chất của đối khỏng giai cấp là đối khỏng lợi ớch giữa giai cấp bị búc lột và giai cấp búc lột.
Đấu tranh giai cấp khụng chỉ đơn thuần là giải quyết cỏc mõu thuẫn đối khỏng giữa cỏc tầng lớp, giai cấp thống trị và bị trị trong xó hội mà đấu tranh giai cấp lại cú một vai trũ to lớn đối với sự phỏt triển của xó hội, chớnh là động lực phỏt triển của xó hội cú giai cấp.
1.5. Đấu tranh giai cấp – một trong những động lực phỏt triển của xó hội cú giai cấp:
Vai trũ động lực, thỳc đẩy sự phỏt triển xó hội cú giai cấp trước hết thể hiện ở chỗ thụng qua đấu tranh giai cấp, sự xung đột giữa lực lượng sản xuất mang trỡnh độ xó hội húa cao với quan hệ sản xuất lỗi thời, lạc hậu được giải quyết, lỳc đú tạo điều kiện thỳc đẩy lực lượng sản xuất phỏt triển, giải phúng sức sản xuất xó hội, thay thế phương thức sản xuất cũ bằng phương thức sản xuất mới tiến bộ hơn. Mõu thuẫn này biểu hiện về mặt xó hội là mõu thuẫn giữa giai cấp cỏch mạng, đại biểu cho lực lượng sản xuất mới với giai cấp thống trị, búc lột, giai cấp đại biểu cho những lợi ớch gắn liền với quan hệ sản xuất lỗi thời nhưng cũn đang thống trị. Mõu thuẫn đú được giải quyết bằng cuộc đấu tranh cỏch mạng mà đỉnh cao là cỏch mạng xó hội. Cuộc cỏch mạng này sẽ thay thế quan hệ sản xuất cũ bằng quan hệ sản xuất mới, mở ra địa bàn mới cho sản xuất xó hội phỏt triển.
Đấu tranh giai cấp khụng những là động lực phỏt triển của xó hội cú giai cấp trong thời kỳ cỏch mạng xó hội mà cả trong thời kỳ hoà bỡnh (thời kỳ mà quan hệ sản xuất chưa mõu thuẫn gay gắt với lực lượng sản xuất). Lịch sử phỏt triển của chủ nghĩa tư bản cho thấy: “kể từ 1825 sự phỏt sinh và sử dụng mỏy múc chỉ là kết quả của cuộc đấu tranh giữa cỏc chủ xớ nghiệp và cụng nhõn”. Sự chống đối của cụng nhõn ngăn chặn chủ tư bản tăng lợi nhuận bằng con đường kộo dài ngày lao động, buộc họ phải chỳ ý sử dụng kỹ thuật hoàn thiện hơn để rỳt ngắn thời gian lao động cần thiết nhờ kết quả của việc nõng cao năng suất lao động. Những cải cỏch tiến bộ nhất ở mỗi nước nào đú là kết quả của cuộc đấu tranh giai cấp trong nước và ỏp lực của cuộc đấu tranh giai cấp ở cỏc nước trẹn thế giới.
Đấu tranh giai cấp chẳng những cú tỏc dụng cải tạo xó hội, xúa bỏ cỏc lực lượng xó hội phản động mà cũn cú tỏc dụng cải tạo bản thõn giai cấp cỏch mạng. Giai cấp nào đại biểu cho phương thức sản xuất mới, giai cấp đú sẽ lónh đạo cỏch mạng. Một khi đó trở thành lực lượng lónh đạo cỏch mạng thỡ giai cấp đú sẽ trưởng thành trong nhận thức và hành động. Thành tựu mà loài người đạt được trong tiến trỡnh phỏt triển của lực lượng sản xuất, cỏch mạng khoa học và cụng nghệ, cải cỏch về dõn chủ và tiến bộ xó hội,… khụng tỏch rời cuộc đấu tranh giai cấp giữa giai cấp tiến bộ chống lại cỏc thế lực thự địch, phản động.
Vai trũ của đấu tranh giai cấp đối với sự phỏt triển của lịch sử tựy thuộc vào tớnh chất, trỡnh độ phỏt triển của cỏc cuộc đấu tranh. Những cuộc đấu tranh mang tớnh chất quần chỳng rộng lớn do lực lượng xó hội tiến bộ lónh đạo được tổ chức khoa học cú tỏc dụng đặc biệt to lớn trong việc đỏnh đổ sự thống trị của giai cấp phản động, thỳc đẩy xó hội phỏt triển.
Trong xó hội cú giai cấp, sự phỏt triển của cỏc mặt văn húa, nghệ thuật và cỏc mặt khỏc của đời sống xó hội là do cuộc đấu tranh giai cấp thỳc đẩy nờn nú khụng thể khụng mang dấu ấn của đấu tranh giai cấp.
Phần 2:
CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP Vễ SẢN NểI CHUNG
VÀ CUỘC ĐẤU TRANH CỦA GIAI CẤP Vễ SẢN
Ở NƯỚC TA NểI RIấNG
Từ những lý luận đó trỡnh bày ở trờn, giỳp ta cú thể hiểu rừ hơn về đấu tranh giai cấp của giai cấp vụ sản từ lỳc chưa giành được chớnh quyền cho đến sau khi giành được chớnh quyền về tay giai cấp vụ sản, đặc biệt là khi chuyờn chớnh vụ sản được thiết lập.
2.2. Tớnh chất, mục tiờu, nội dung của cuộc đấu tranh giai cấp vụ sản:
2.3. Cuộc đấu tranh của giai cấp vụ sản ở nước ta hiện nay:
Cuộc đấu tranh của giai cấp vụ sản ở nước ta cú đặc trưng là gắn liền và được tiến hành ngay sau cuộc cỏch mạng giải phúng dõn tộc dõn chủ nhõn dõn. Ở Việt Nam, đấu tranh giai cấp trong giai đoạn quỏ độ hiện nay cũng là một tất yếu. Thật vậy, đất nước chỳng ta đang ở thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội mà thời kỳ quỏ độ là thời kỳ tồn tại đan xen giữa cỏi cũ và cỏi mới. Cỏi cũ ở đõy chớnh là giai cấp tư sản, mặc dự khụng cũn giữ địa vị thống trị nhưng cơ sở kinh tế – xó hội của nú vẫn cũn; cỏi mới chớnh là giai cấp cụng nhõn dự đó giành được chớnh quyền nhưng khả năng, cơ sở kinh tế vẫn chưa vững chắc để đảm bảo cho chớnh quyền đang cú, nền chuyờn chớnh vụ sản đang được thiết lập. Cho nờn, vẫn cũn phải đấu tranh, đấu tranh để xúa bỏ tận gốc tàn dư của cỏi cũ đang kỡm hóm sự phỏt triển của cỏi mới. Hơn nữa, cựng với sự phỏt triển của chủ nghĩa tư bản, giai cấp tư sản đang phỏt triển thành hệ thống quốc tế, chỳng liờn minh tối đa để búc lột giai cấp vụ sản và do đú, giai cấp vụ sản đấu tranh từng giờ từng phỳt từng giõy. Mục tiờu của họ khụng chỉ là giành lại lợi ớch riờng tư, giải phúng cho mỡnh mà giành chớnh quyền để nhõn dõn lao động làm chủ, xúa bỏ tận gốc, triệt để người búc lột người.
Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Đảng ta tiếp tục khẳng định rằng, hiện nay và cả trong thời kỳ quỏ độ của nước ta cũn tồn tại một cỏch khỏch quan cỏc giai cấp và đấu tranh giai cấp. Nhưng đấu tranh giai cấp hiện nay phải nhận thức cho đỳng, nú diễn ra trong điều kiện mới với những nội dung và hỡnh thức mới.
Thời kỳ quỏ độ lờn chủ nghĩa xó hội hiện nay mà nhất là xu hướng toàn cầu húa ngày càng cao đó đặt nước ta trước nhiều nguy cơ và thử thỏch. Dĩ nhiờn cũng tạo cho ta nhiều cơ hội hũa nhập dễ dàng hơn vào thị trường thế giới. Và Hội nghị Đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ (1-1999) của Đảng xỏc định 4 nguy cơ đến nay vẫn tồn tại và cú nhiều diễn biến hơn, đú là: tụt hậu về kinh tế, diễn biến hũa bỡnh, nguy cơ chệch hướng XHCN và nguy cơ nạn tham nhũng. Để giữ vững độc lập dõn tộc và định hướng XHCN đưa đất nước thoỏt ra khỏi những nguy cơ trờn thỡ cỏc giai cấp, tầng lớp xó hội phải hợp tỏc, đoàn kết trong mặt trận dõn tộc thống nhất dưới sự lónh đạo của Đảng như đó từng hợp tỏc, đoàn kết trong thời kỳ giành độc lập dõn tộc.
Đấu tranh giai cấp diễn ra trong những điều kiện mới như sau:
+ Nước ta đang ở trong thời kỳ quỏ độ lờn CNXH chứ chưa thật sự trờn con đường xó hội chủ nghĩa.
+ Chủ nghĩa tư bản đang phỏt triển rất mạnh trờn thế giới.
+ Xu thế hội nhập khu vực và thế giới ngày càng gia tăng.
Mối quan hệ của cỏc giai cấp, sự phỏt triển của cỏc giai cấp trong sự nghiệp xõy dựng đất nước, bảo vệ tổ quốc dưới sự lónh đạo của Đảng và sự lónh đạo của Nhà nước khụng cũn như trước đõy. Ngày nay, mối quan hệ giữa cỏc giai cấp, cỏc tầng lớp chủ yếu là mối quan hệ hợp tỏc và đấu tranh trong nội bộ nhõn dõn nhằm tăng cường đoàn kết trong sự nghiệp xõy dựng và bảo vệ tổ quốc dưới sự lónh đạo của Đảng.
Phần 3:
THỰC TIỄN CUỘC ĐẤU TRANH GIAI CẤP TRONG THỜI KỲ
QUÁ ĐỘ LấN CNXH Ở NƯỚC TA TRONG XU THẾ TOÀN CẦU HểA
3.1. Nội dung chủ yếu của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kỳ hiện nay:
Thứ nhất, Nội dung cơ bản của cuộc đấu tranh giai cấp trong thời kỳ quỏ độ lờn CNXH là cuộc đấu tranh giữa hai con đường TBCN và XHCN.
Đỳng vậy, chỳng ta đang tiến hành cụng nghiệp húa, hiện đại húa với nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, Thực tế tiềm ẩn nhiều khuynh hướng phỏt triển trỏi ngược nhau, cú khuynh hướng phỏt triển tự phỏt lờn CNTB và cả khuynh hướng tự giỏc theo định hướng XHCN. Theo đú, khuynh hướng tự phỏt lờn CNTB được cỏc thế lực thự địch chống đối độc lập dõn tộc và CNXH lợi dụng, khuyến khớch, ủng hộ tiếp tay dưới nhiều hỡnh thức (chỳng đó dựng chiến lược diễn biến hũa bỡnh để làm điều đú). Nú biểu hiện một cỏch tinh vi và phức tạp với nhiều mức độ khỏc nhau trờn tất cả cỏc lĩnh vực: kinh tế, chớnh trị, văn húa, xó hội,… Do đú, đấu tranh giai cấp hiện nay chớnh là cuộc đấu tranh chống khuynh hướng tự phỏt lờn CNTB. Cuộc đấu tranh này vụ cựng gay go, phức tạpvà gian nan. Chỳng ta quỏ độ lờn CNXH bỏ qua chế độ TBCN mà cuộc đấu tranh này lại càng khú khăn hơn. Vỡ vừa phải ngăn chặn khuynh hướng tự phỏt lờn CNTB nhưng phải giữ lại và phỏt triển cỏc nhõn tố kinh tế trung gian, quỏ độ thậm chớ phải phỏt triển CNTB trong một “giới hạn” cú lợi về kinh tế nhằm tạo tiền đề vật chất – kỹ thuật để lờn CNXH. Thà là xúa bỏ sự tồn tại của giai cấp tư sản (nhưng trong thực tế chỳng ta chưa thể làm được điều này khi lực lượng sản xuất của chỳng ta chưa phỏt triển đến mức cao), tức cũn dễ hơn là việc phải tạo điều kiện cho quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa nhưng luụn trong trạng thỏi canh chừng, vẫn phỏt triển và duy trỡ nú nhưng khụng để cho nú giữ vai trũ thống trị.
Như vậy, nhỡn ở gúc độ khỏi quỏt, đấu tranh giai cấp trong thời kỳ mới là đấu tranh giữa hai khuynh hướng vận động trỏi ngược nhau, đú là khuynh hướng vận động khỏch quan mang tớnh tự phỏt của cỏc nhõn tố tiền TBCN, TBCN và khuynh hướng khỏch quan mang tớnh tự giỏc của cỏc nhõn tố XHCN.
Thứ hai, Nội dung chủ yếu của đấu tranh giai cấp trong giai đoạn hiện nay ở nước ta là thực hiện thắng lợi sự nghiệp cụng nghiệp húa, hiện đại húa theo định hướng XHCN.
Những diễn biến hết sức phức tạp trờn thế giới và trong nước thời gian qua cho thấy độc lập dõn tộc chưa thực sự bền vững khi đất nước cũn nghốo, chưa phỏt triển, định hướng XHCN khụng thể giữ vững khi đất nước chưa vượt khỏi tỡnh trạng chậm phỏt triển. Vỡ vậy, chỳng ta phải bằng mọi cỏch phỏt huy toàn bộ sức mạnh của cỏc giai cấp, tầng lớp xó hội hướng vào nhiệm vụ trung tõm của giai đoạn hiện nay là thực hiện thắng lợi sự nghiệp cụng nghiệp húa, hiện đại húa đất nước. Đặc biệt khi mà sự chống đối từ bờn trong của một số phần tử vẫn chưa chấm dứt và sự tiếp tay cho sự chống đối đú từ bờn ngoài vẫn cũn là một thực tế. Với cỏch hiểu vấn đề như vậy, giỳp chỳng ta nhận thức đỳng nhiệm vụ trung tõm của thời kỳ quỏ độ là nhanh chúng phỏt triển lực lượng sản xuất, thực hiện thắng lợi sự nghiệp cụng nghiệp húa, hiện đại húa. Rừ ràng, sự kộm phỏt triển hay phỏt triển chậm là nguyờn nhõn đất nước bị phụ thuộc, mất độc lập, mất tự chủ và đứng bờn ngoài quỏ trỡnh toàn cầu húa. Thua kộm về kinh tế sẽ làm suy yếu về vị thế chớnh trị quốc tế và trong điều kiện như vậy sẽ khú giữ được ổn định chớnh trị trong nước.
Do điểm xuất phỏt thấp lại bỏ qua chế độ TBCN nờn cỏc nhõn tố tiền TBCN khụng hoàn toàn là những nhõn tố tàn dư do xó hội cũ để lại. Vỡ thế cuộc đấu tranh “ai thắng ai” giữa hai khuynh hướng khụng cú nghĩa là loại bỏ tất cả cỏc nhõn tố của khuynh hướng TBCN khi bản thõn nú chưa hết vai trũ lịch sử nờn nhà nước vụ sản cần tạo điều kiện để cỏc nhõn tố ấy vận động trong khuụn khổ của phỏp luật.
3.2. Đấu tranh toàn diện trờn tất cả cỏc lĩnh vực của đời sống xó hội:
* Đấu tranh trong lĩnh vực kinh tế:
Đảng ta đó khẳng định cỏc thành phần kinh tế bỡnh đẳng cựng phỏt triển trong nền kinh tế thị trường định hướng xó hội chủ nghĩa. Chủ trương này khụng nhằm mục đớch nào khỏc mà hướng tới phỏt huy mọi tiềm năng của dõn tộc và đỏp ứng lợi ớch của giai cấp, tầng lớp trong xó hội, giải phúng sức sản xuất, tạo động lực cho xó hội phỏt triển. Mọi giai cấp, tầng lớp xó hội đều tỡm thấy lợi ớch hợp phỏp của giai cấp mỡnh trong mục tiờu chung độc lập dõn tộc gắn liền với chủ nghĩa xó hội, dõn chủ, văn minh. Mặt khỏc, hướng tới hợp tỏc đoàn kết giai cấp, tầng lớp trờn phương diện xó hội, Đảng khẳng định: “Tụn trọng những ý kiến khỏc nhau khụng trỏi với lợi ớch chung của dõn tộc, xúa bỏ mặc cảm, định kiến phõn biệt đối xử về quỏ khứ, giai cấp thành phần, xõy dựng tinh thần cởi mở, tin cậy lẫn nhau, hướng tới tương lai”. Nhờ vậy mà trong những năm đổi mới, nước ta đó nhận được nhiều sự đúng gúp của cỏc doanh nghiệp trong nước, những người cụng nhõn ở nước ngoài, những người tiểu chủ, tiểu thương,… cả về vốn , kinh nghiệm, tri thức và cả bầu nhiệt huyết. Cho nờn, đấu tranh ở đõy là ngăn chặn những biểu hiện tiờu cực của cỏc tầng lớp tư sản nhằm thực hiện chủ trương hợp tỏc, đoàn kết vỡ mục tiờu độc lập dõn tộc và chủ nghĩa xó hội.
Tuy nhiờn bản thõn của nền kinh tế nhiều thành phần tự nú tiềm tàng khả năng phỏt triển theo hướng TBCN, mà điều đú càng thuận lợi hơn trong bối cảnh toàn cầu húa TBCN. Chớnh vỡ vậy mà Văn kiện Đại hội Đảng lần IX khẳng định: “Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện nhất quỏn và lõu dài chớnh sỏch phỏt triển nền kinh tế thị trường cú sự quản lý của Nhà nước theo định hướng XHCN”. Nếu khụng cú sự lónh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước thỡ kinh tế tư bản tư nhõn cú khả năng tạo thành cơ sở xó hội, tạo khả năng khỏch quan cho sự phỏt triển của CNTB. Do vậy, đấu tranh trờn lĩnh vực kinh tế nhằm đảm bảo vai trũ chủ đạo của kinh tế nhà nước trong nền kinh tế nhiều thành phần của nước ta hiện nay.
Túm lại, ngoài giai cấp cụng nhõn, nụng dõn, tầng lớp tri thức, nước ta cũn tồn tại những nhà doanh nghiệp, người sản xuất hàng húa nhỏ, tiểu chủ, tiểu thương. Trong giai đoạn hiện nay, để phỏt triển nền kinh tế hàng húa nhiều thành phần, cỏc giai tầng đều cú vai trũ nhất định, song để giữ vững định hướng XHCN, giai cấp cụng nhõn và liờn minh của nú phải trở thành lực lượng đại diện cho dõn tộc.
* Cuộc đấu tranh trờn lĩnh vực văn húa:
Trong giai đoạn hiện nay, khi nền độc lập về chớnh trị của cỏc quốc gia, dõn tộc đó được phỏp luật quốc tế thừa nhận và hội nhập kinh tế toàn cầu trở thành quỏ trỡnh khụng thể đảo ngược, đấu tranh vỡ lợi ớch dõn tộc được triển khai mạnh mẽ trờn cả lĩnh vực văn húa. Đấu tranh trờn lĩnh vực văn húa để chống lại sự đồng húa, bài trừ tệ nụ dịch, củng cố những giỏ trị truyền thống và tụn trọng những bản sắc đặc trưng của dõn tộc, đẩy mạnh phỏt triển tớn ngưỡng, ngụn ngữ văn học nghệ thuật dõn tộc. Sự bành trướng nụ dịch của CNĐQ trờn lĩnh vực văn húa đối với thế giới thứ 3 được thực hiện bằng cỏc phương tiện thụng tin đại chỳng, mạng lưới xuất bản phim ảnh, lối sống,… Nú cũn được sự hỗ trợ lợi hại của nền kinh tế tư bản chủ nghĩa khổng lồ và của hệ thống quyền lực chớnh trị “sen đầm quốc tế” hựng hậu. Một khi vẫn vẫn tồn tại cỏc thế lực muốn giành kộo quyền phỏn xột về cỏc vấn đề dõn tộc, nhõn quyền tự do và phỏt triển trờn toàn thế giới thỡ cuộc đấu tranh vỡ độc lập và chủ quyền đấu tranh vẫn là nhiệm vụ quan trọng và cấp thiết.
Đấu tranh giai cấp ở nước ta hiện nay biểu hiện nội dung rộng lớn, hỡnh thức phong phỳ, tớnh chất phức tạp, diễn ra hàng ngày, hằng giờ khụng chỉ trờn lĩnh vực kinh tế, văn húa mà nú cũn diễn ra khỏ phức tạp trờn lĩnh vực tư tưởng và cả an ninh quốc gia, trật tự xó hội.
Trước hết, đấu tranh trờn lĩnh vực tư tưởng để khắc phục những tư tưởng, hành động tiờu cực, sai trỏi: “ đấu tranh giai cấp trờn lĩnh vực tư tưởng gắn liền với cuộc đấu tranh chống tệ quan liờu, tham nhũng. Đặc biệt là khi tệ quan liờu, tham những đó trở thành nguy cơ đe dọa, cản trở sự phỏt triển của đất nước thỡ đấu tranh giai cấp hiện nay cũng chớnh là cuộc đấu tranh chống tỡnh trạng tham nhũng, suy thoỏi về tư tưởng, chớnh trị, đạo đức , lối sống của một bộ phận khụng nhỏ cỏn bộ Đảng viờn. Đú là cuộc đấu tranh khụng dễ dàng và khụng kộm phần quyết liệt. Chỳng ta cũng khụng được quờn rằng, hiện nay cú một số thế lực bờn ngoài chẳng ưa thớch gỡ sự tồn tại của nước ta, của chế độ ta. Cỏc thế lực đú cũng chẳng ngần ngại gỡ trong việc dựng mọi cỏch đỏnh phỏ ta từ bờn trong thụng qua những kẻ chống đối, những phần tử thoỏi húa, biến chất và những tệ nạn khỏc nhau. Theo đú, cuộc đấu tranh để làm trong sạch nội bộ sẽ gúp phần vào việc bảo vệ chế độ, bảo vệ độc lập dõn tộc và thành quả cỏch mạng; là một bộ phận khụng tỏch rời của cuộc đấu tranh giai cấp. Điều đỏng sợ nhất lỳc này là sự thoỏi húa từ bờn trong cũng là căn bệnh truyền nhiễm đỏng sợ làm suy yếu đất nước, suy yếu chế độ. Từ khi chuyển sang c
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Đấu tranh giai cấp.DOC