Tiểu luận Thực trạng xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở Việt Nam - Những mâu thuẫn nảy sinh và biện pháp giải quyết

MỤC LỤC

Trang

Lời mở đầu 1

Phần I: Quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở Việt Nam 3

I. Nội dung quy luật mâu thuẫn: 3

1.1. Mâu thuẫn là hiện tượng khách quan phổ biến: 3

1.2. Sự thống nhất và đấu tranh giữa các mặt đối lập: 4

1.2.1. Sự thống nhất giữa các mặt đối lập: 4

1.2.2. Sự đấu tranh giữa các mặt đối lập : 4

1.2.3. Mâu thuẫn là nguồn gốc của sự vận động phát triển: 5

1.3. ý nghĩa phương pháp luận của quy luật: 6

II. Tính tất yếu phải xây dựng nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần: 6

2.1. Sở hữu tư liệu sản xuất trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam 6

2.1.1. Sở hữu TLSX và vai trò của nó 6

2.1.2. Các hình thức sở hữu TLSX trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam 8

2.2. Nền kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam 9

2.2.1. Phạm trù thành phần kinh tế 9

2.2.2. Thực tiễn nền kinh tế nhiều thành phần ở Việt Nam: 11

Phần II: Thực trạng xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở Việt Nam Những mâu thuẫn nảy sinh và biện pháp giải quyết 14

I. Thực trạng xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở Việt Nam : 14

1.1. Vai trò của cơ cấu kinh tế nhiều thành phần trong thời kỳ quá độ lên CNXH ở Việt Nam: 14

1.2. Các thành phần kinh tế ở nước ta hiện nay: 15

1.2.1. Kinh tế nhà nước: 15

1.2.2. Kinh tế tập thể: 15

1.2.3. Kinh tế cá thể tiểu chủ: 16

1.2.4. Kinh tế tư bản tư nhân: 17

1.2.5. Kinh tế tư bản nhà nước: 17

1.2.6. Kinh tế có vốn đầu tư của nước ngoài: 17

1.3. Thành tựu đã đạt được: 18

1.4. Hạn chế: 21

1.5. Những mâu thuẫn nảy sinh trong quá trình hình thành nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần và phương hướng giải quyết: 23

1.5.1. Mâu thuẫn giữa tính tự giác và tính tự phát: 23

1.5.2. Mâu thuẫn giữa lợi ích của người lao động làm thuê và người thuê mướn lao động: 24

1.5.3. Mâu thuẫn giữa mục tiêu của CNXH với những ảnh hưởng của cơ chế thị trường gây ra: 25

1.5.4 . Mâu thuẫn giữa lợi ích cá nhân với lợi ích xã hội: 26

Kết luận 28

Danh mục tại liệu tham khảo 29

 

doc32 trang | Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1529 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Tiểu luận Thực trạng xây dựng và phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần ở Việt Nam - Những mâu thuẫn nảy sinh và biện pháp giải quyết, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
lµ h×nh thøc së h÷u thèng trÞ, nh­ng vÉn tån t¹i ®an xen víi së h÷u nhµ n­íc, kÓ c¶ trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ then chèt nh­ ng©n hµng, b¶o hiÓm,…Trong c¸c khu vùc kinh tÕ mµ tr×nh ®é cña LLSX thÊp kÐm h¬n th× tån t¹i d­íi h×nh thøc së h÷u c¸ thÓ, së h÷u tËp thÓ. C¸c h×nh thøc së h÷u lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn lîi Ých cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµ t¸c ®éng víi nhau trªn tÊt c¶ c¸c ph­¬ng diÖn vµ tæ chøc qu¶n lý, ph©n phèi thu nhËp, n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶…Lîi Ých cña c¸c chñ thÓ cßn ®ßi hái c¸c h×nh thøc së h÷u liªn kÕt víi nhau vµ tõ ®ã h×nh thøc së h÷u hçn hîp xuÊt hiÖn. 2.2. NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam 2.2.1. Ph¹m trï thµnh phÇn kinh tÕ Thµnh phÇn kinh tÕ (TPKT) lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc ho¹t ®éng kinh tÕ víi mét QHSX x¸c ®Þnh, cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi LLSX nhÊt ®Þnh ®· ra ®êi, nh­ng ch­a ph¸t triÓn tíi ®é bao trïm vµ thèng trÞ tuyÖt ®èi trong nÒn kinh tÕ hoÆc ®ang bÞ thñ tiªu dÇn, kh«ng cßn ®ñ t­ c¸ch lµ mét PTSX hoµn chØnh. NghÜa lµ, TPKT ph¶n ¸nh mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a QHSX vµ LLSX, ®Æc tr­ng cho mét kiÓu tæ chøc ho¹t ®éng kinh tÕ h­íng tíi viÖc thùc hiÖn mét PTSX nhÊt ®Þnh hoÆc lµ ®ang n¶y sinh, hoÆc lµ ®ang bÞ thñ tiªu dÇn. MÆc dï kh¸i niÖm PTSX vµ kh¸i niÖm TPKT ®Òu bao trïm sù thèng nhÊt biÖn chøng gi÷a QHSX vµ LLSX, nh­ng hai kh¸i niÖm nµy kh«ng ®ång nhÊt. ChØ khi nµo mèi quan hÖ cña mét lo¹i h×nh QHSX nhÊt ®Þnh g¾n víi mét LLSX t­¬ng øng ®¹t tr×nh ®é hoµn chØnh chÝn muåi, gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ vµ quyÕt ®Þnh xu h­íng vËn ®éng ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ th× nã míi trë thµnh PTSX. Cßn khi mèi liªn hÖ gi÷a QHSX vµ LLSX chØ dõng l¹i ë møc ®é ch­a ph¸t triÓn chÝn muåi, ch­a trë thµnh thèng trÞ vµ chØ míi cã ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®Õn xu h­íng vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ, th× khi ®ã míi chØ lµ ho¹t ®éng víi t­ c¸ch lµ mét TPKT. NÒn kinh tÕ qu¸ ®é cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH tån t¹i ®an xen cña nhiÒu kÕt cÊu kinh tÕ x· héi: KÕt cÊu KT-XH cò ®ang suy tho¸i dÇn vµ kÕt cÊu KT-XH míi ®· ph¸t sinh, ®ang ph¸t triÓn dÇn tõng b­íc. V.I. Lª-nin viÕt: “Danh tõ qu¸ ®é nghÜa lµ g× ? VËn dông vµo kinh tÕ, cã ph¶i nã cã nghÜa lµ trong chÕ ®é hiÖn nay cã nh÷ng thµnh phÇn, nh÷ng bé phËn, nh÷ng m¶nh cña CNTB vµ CNXH kh«ng? BÊt cø ai còng thõa nhËn lµ cã”( V.I. Lªnin toµn tËp, tËp 43, Nxb TiÕn bé, M.1978, Tr 248 ). §iÒu ®ã cã nghÜa lµ trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH kh«ng cã PTSX nµo tån t¹i c¶, mµ nã chØ cã nÒn kinh tÕ víi c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn. Sù cïng tån t¹i cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong ph¹m vi mét nÒn KT-XH th× gäi nã lµ tÝnh nhiÒu thµnh phÇn cña nÒn kinh tÕ. TÝnh chÊt nhiÒu TPKT lµ nÐt ®Æc tr­ng cã tÝnh quy luËt cña nÒn kinh tÕ qu¸ ®é v× thêi kú qu¸ ®é lµ thêi kú gi¸p ranh, chuyÓn tiÕp tõ sù thèng trÞ cña PTSX cò sang sù thèng rÞ cña PTSX míi, cao h¬n. Còng v× vËy mµ trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é cu¶ c¸c TPKT ®Òu kh«ng nguyªn d¹ng, Ýt nhiÒu cã nh÷ng tÝnh chÊt míi. Kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ hîp t¸c ch­a thÓ hiÖn ®Çy ®ñ tÝnh chÊt XHCN; cßn kinh tÕ t­ nh©n, kinh tÕ c¸ thÓ kh«ng cßn gi÷ nguyªn b¶n chÊt riªng cña m×nh gièng nh­ nã trong XH cò v× chóng ph¶i chÞu sù qu¶n lý cña nhµ n­íc XHCN. Trong qu¸ tr×nh tån t¹i, ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vËn ®éng ph¸t triÓn theo hai h­íng: hoÆc lµ ®ang ph¸t triÓn tíi ®é hoµn chØnh ®Ó ®i ®Õn kh¼ng ®Þnh m×nh víi t­ c¸ch lµ mét PTSX nhÊt ®Þnh, ®éc lËp, ®¹i diÖn cho mét thêi ®¹i, hoÆc lµ ®ang bÞ suy yÕu dÉn ®Õn møc kh«ng cßn t­ c¸ch lµ mét PTSX hoµn chØnh n÷a, mµ chØ cßn lµ h×nh thøc kinh tÕ, lÖ thuéc h÷u c¬ vµo TPKT ®· ph¸t triÓn nh­ mét PTSX nhÊt ®Þnh ®ang thèng trÞ. Nh­ vËy c¸c TPKT chØ tån t¹i trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é, mµ ë ®ã ch­a xuÊt hiÖn mét PTSX nµo tån t¹i vµ thèng trÞ c¶. Qu¸ tr×nh vËn ®éng, ®Êu tranh gi÷a c¸c TPKT trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é sÏ chØ cã mét TPKT ph¸t triÓn tíi ®é hoµn chØnh. ChÝn muåi v­¬n lªn gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ, quyÕt ®Þnh xu h­íng vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ, ®ñ søc biÕn ®æi nh÷ng TPKT kh¸c lÖ thuéc suy yÕu dÇn thµnh nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ ®éc ®¸o cña viÖc thùc hiÖn PTSX ®· h×nh thµnh vµ thèng trÞ. Khi nÒn kinh tÕ qu¸ ®é víi c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn ®· chuyÓn ho¸ thµnh nÒn kinh tÕ mµ trong ®ã mét TPKT ®· trë thµnh PTSX thèng trÞ c¸c TPKT kh¸c yÕu dÇn thµnh nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ lÖ thuéc, th× lóc ®ã tÝnh chÊt qu¸ ®é cña nÒn kinh tÕ kÕt thóc trë thµnh nÒn kinh tÕ ®· tr­ëng thµnh hoµn chØnh cña mét chÕ ®é XH míi, cña h×nh th¸i KT-XH míi; khi ®ã xÐt vÒ ph­¬ng diÖn kinh tÕ th× thêi kú qu¸ ®é sÏ kÕt thóc. Trong mçi chÕ ®é XH, trong mçi h×nh th¸i kinh tÕ XH ®Òu chØ cã mét PTSX thèng trÞ vµ nhiÒu h×nh thøc kinh tÕ phô thuéc. Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH, nÒn kinh tÕ cßn tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã TPKT nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ cïng víi sù lín m¹nh cña kinh tÕ tËp thÓ lµm nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn KTQD theo ®Þnh h­íng XHCN. C¸c TPKT t­ nh©n, c¸ thÓ ®­îc sö dông vµ c¶i t¹o theo CNXH. Thêi kú qu¸ ®é lµ mét thêi kú lÞch sö ®Æc biÖt, trong ®ã nÒn kinh tÕ lµ nÒn kinh tÕ qóa ®é nhiÒu thµnh phÇn. V.I.Lªnin chØ ra r»ng, ë c¸c n­íc ®i lªn CNXH, phæ biÕn cã ba thµnh phÇn kinh tÕ c¬ b¶n: Kinh tÕ XHCN, kinh tÕ TBCN vµ kinh tÕ s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá. 2.2.2. Thùc tiÔn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam: VËn dông t­ t­ëng cña Lªnin vµo hoµn c¶nh cô thÓ cña ViÖt Nam, §¶ng ta kh¼ng ®Þnh n­íc ta hiÖn cã c¸c TPKT sau: Kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ TBTN, kinh tÕ TB NN vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi. Sù tån t¹i cña nhiÒu TPKT trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan,tÝnh rÊt yÕu ®ã ®­îc quy ®Þnh bëi c¸c ®iÓm sau: Do LLSX x· héi ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c cïng, c¸c ngµnh vµ trong néi bé tõng vïng… T­¬ng øng víi mçi tr×nh ®é cña LLSX cã mét lo¹i h×nh QHSX, do ®ã cã mét TPKT tån t¹i. Cã bao nhiªu tr×nh ®é ph¸t triÓn LLSX th× cã bÊy nhiªu lo¹i h×nh QHSX, do ®ã cã bÊy nhiªu TPKT. Sù xuÊt hiÖn, ph¸t triÓn vµ tiªu vong cña c¸c TPKT phô thuéc vµo tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX. Ng­êi ta kh«ng thÓ “xo¸ bá” hoÆc “­u tiªn” TPKT nµy hay TPKT kh¸c mét c¸ch chñ quan. ViÖc biÕn ®æi QHSX ®­îc quyÕt ®Þnh bëi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX. Kh«ng thÓ bá qua lo¹i h×nh QHSX nµo tøc lµ kh«ng thÓ bá qua TPKT nµo khi nã cßn phï hîp vµ LLSX t­¬ng ®ång víi nã vßn tån t¹i vµ cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. VÞªc chuyÓn tõ nh÷ng QHSX, TPKT cò lçi thêi sang nh÷ng QHSX, TPKT chØ diÔn ra khi nh÷ng ®iÒu kiÖn tån t¹i vËt chÊt cña chóng ®· chÝn muåi. C.M¸c viÕt: “Mét chÕ ®é XH kh«ng bao giê mÊt ®i tr­íc khi tÊt c¶ nh÷ng LLSX mµ chÕe ®é XH ®ã t¹o ®Þa bµn cho ph¸t triÓn ch­a ®­îc ph¸t triÓn vµ nh÷ng QHSX míi cao h¬n kh«ng bao giê xuÊt hiÖn tr­íc khi nhòng ®iÒu kiÖn vËt chÊt cña nh÷ng quan hÖ ®ã ch­a chÝn muåi trong lßng b¶n th©n XH cò”(() Gãp phÇn phª ph¸n chÝnh trÞ kinh tÕ häc- Nxb Sù thËt, H. 1971, Tr.8. ). Do tÝnh chÊt qóa ®é cña nÒn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é. NÒn kinh tÕ qu¸ ®é trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH tån t¹i ®an xen cña nhiÒu kÕt cÊu KT-XH: kÕ cÊu KT-XH cò ®ang suy yÕu dÇn vµ kÕt cÊu KT-XH míi ®· ph¸t sinh, ®ang ph¸t triÓn dÇn tõng b­íc. NghÜa lµ trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é lªn CNXH kh«ng cã PTSX nµo tån t¹i c¶ mµ chØ cã nÒn kinh tÕ víi c¬ cÊu nhiÒu thµnh phÇn. TÝnh chÊt qu¸ ®é cña nÒn kinh tÕ quy ®Þnh tÝnh nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, bëi v×: Thø nhÊt: Khi giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng giµnh ®­îc chÝnh quyÒn vµ b­íc vµo con ®­êng x©y dùng CNXH th× mét ®ßi hái kh¸ch quan lµ ph¶i tõng b­íc x©y dùng c¬ së KT-XH cña chÕ ®é míi, h×nh thµnh nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ ®ãng vai trß nÒn t¶nag cho nÒn kinh tÕ míi lµ kinh tÕ nhµ n­íc, kinh tÕ tËp thÓ, mÆc dï chóng ch­a ®ñ søc thèng trÞ nÒn kinh tÕ. §ång thêi mÆc dï tÝnh chÊt qu¸ ®é tõ mét n­íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn ®i lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN, n­íc ta tÊt yÕu cßn cã kinh tÕ TB nhµ n­íc, kinh tÕ TB t­ nh©n, kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ cña n«ng d©n, thî thñ c«ng, ng­êi lµm th­¬ng nghiÖp, dÞch vô… Nh÷ng TPKT nµy vÉn ®ang tån t¹i vµ ph¸t huy t¸c dông bªn c¹nh nh÷ng TPKT míi. Thø hai: Qu¸ tr×nh x· héi ho¸ nÒn kinh tÕ kh«ng chØ thÓ hiÖn ë ë sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng, sù liªn kÕt hîp t¸c, ®an xen gi÷a c¸c TPKT nhiÒu tÇng n¨ng ®éng mµ cßn ph¶n ¸nh sù dÞch chuyÓn kh«ng ngõng, thay ®æi cÊu tróc kh«ng ngõng vµ chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c TPKT ®Ó duy tr× XH hãa thùc tÕ. Sù cïng tån t¹i cña nhiÒu TPKT lµ mét tÊt yÕu kinh tÕ. Bëi lÏ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn t¹o ra mét ®éng lùc rÊt quan träng vÒ nhiÒu mÆt: Gi¶i quyÕt ®­îc mäi søc s¶n xuÊt tiÒm tµng vµ mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc ®Ó ph¸t triÓn nÒn KTQD, tËp hîp mäi nguån lùc réng r·i trong toµn x· héi vÒ lao ®éng, trÝ tuÖ cho c«ng cuéc ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Mçi TPKT cã vÞ trÝ, vai trß vµ t¸c dông to lín cña nã trong viÖc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, mµ TPKT kh¸c kh«ng thÓ thay thÕ ®­îc. Sù ph¸t triÓn hµi hoµ cña tÊt c¶ c¸c TPKT sÏ t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp cho nÒn kinh tÕ, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng . Ph¸t triÓn c¸c TPKT lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn SX, ph¸t triÓn KTTT, t¹o thuËn lîi cho c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN vËn ®éng cã hiÖu qu¶. Ph¸t triÓn TPKT cã t¸c dông to lín trong viÖc ®éng viªn tèi ®a mäi nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi, ®éng viªn mäi tÇng líp nh©n d©n x©y dùng nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn LLSX phôc vô CNH- H§H ®Êt n­íc. Ph¸t triÓn nÒn KTHH nhiÒu thµnh phÇn lµ c¬ së v­ng ch¾c ®Ó ®¶m b¶o sù d©n chñ vÒ kinh tÕ. Ph¸t triÓn c¸cTPKT lµ ®iÒu kiÖn ®Ó ®¹i ®a sè c«ng d©n tham gia ho¹t ®éng kinh tÕ, lµm giµu chÝnh ®¸ng, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng. §ã lµ tiÒn ®Ò cho d©n chñ ho¸ ®êi sèng KTXH vµ thùc hiÖn ®ù¬c môc tiªu “d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng d©n chñ v¨n minh.” Tr­íc ®©y vÒ mÆt lý luËn ®· kh¼ng ®Þnh r»ng, sù tån t¹i nhiÒu TPKT lµ tÊt yÕu kh¸ch quan, lµ ®Æc tr­ng kinh tÕ cña thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH. Song trªn thùc tÕ chóng ta l¹i chñ tr­¬ng xo¸ bá nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn b»ng “lµn sãng” quèc doanh ho¸, tËp thÓ hãa, t¹o dùng lªn bøc t­êng ng¨n c¸ch gi÷a kinh tÕ XHCN víi c¸c TPKT TBTN , c¸ thÓ. §iÒu nµy tr¸i víi quy luËt kh¸ch quan, tr¸i víi lý luËn cña chñ nghÜa Mac-Lªnin, nã dÉn ®Õn hËu qu¶ tiªu cùc: C¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ cña ®Êt n­íc kh«ng ®­îc khai th¸c, LLSX XH bÞ l·ng phÝ mét c¸ch nghiªm träng, sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng hãa bÞ k×m h·m, do ®ã ®êi sèng cña nh©n d©n lao ®éng gÆp nhiÒu khã kh¨n. §æi míi kinh tÕ kh«ng chØ thõa nhËn sù tån t¹i kh¸ch quan nhiÒu TPKT mµ cßn ph¶i thùc hiÖn nhÊt qu¸n, l©u dµi chÝnh s¸ch c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN. PhÇn II: Thùc tr¹ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam Nh÷ng m©u thuÉn n¶y sinh vµ biÖn ph¸p gi¶i quyÕt I. Thùc tr¹ng x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam : 1.1. Vai trß cña c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam: Sù tån t¹i nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam kh«ng chØ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan mµ nã cßn cã vai trß to lín, v×: NÒn kinh tÕ tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn, cã nghÜa lµ tån t¹i nhiÒu h×nh thøc QHSX, sÏ phï hîp víi thùc tr¹ng thÊp kÐm vµ kh«ng ®ång ®Òu cña LLSX ë n­íc ta hiÖn nay. Sù phï hîp nµy ®Õn l­ît nã l¹i cã t¸c dông thóc ®Èy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng tr­ëng kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trong c¸c TPKT vµ trong toµn bé nÒn KTQD ë n­íc ta. NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, c¶i thiÖn vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n, ph¸t triÓn c¸c mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Cho phÐp khai th¸c vµ sö dông cã hiÖu qu¶ søc m¹nh tæng hîp cña c¸c TPKT trong n­íc nh­: vèn, lao ®éng, tµi nguyªn, kinh nghiÖm, tæ chøc qu¶n lý, KHCN míi trªn thÕ giíi… T¹o ®iÒu kiÖn thùc hiÖn vµ ë réng c¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®é, trong ®ã cã h×nh thøc kinh tÕ TBNN, nã nh­ nh÷ng “cÇu nèi”, tr¹m “trung gian” cÇn thiÕt ®Ó ®­a n­íc ta tõ s¶n xuÊt nhá lªn CNXH bá qua chÕ ®é TBCN. C¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn t¹o ra tiÒn ®Ò kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®éc quyÒn, t¹o ra quan hÖ c¹nh tranh - ®éng lùc quan träng thóc ®Èy c¶i tiÕn kü thuËt ph¸t triÓn LLSX. Nh­ vËy, c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã vai trß to lín trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH. C¬ cÊu ®ã võa phï hîp víi t×nh ®é XH ho¸ cña LLSX ë n­íc ta, võa phï hîp víi lý luËn cña Lªnin vÒ ®Æc ®iÓm kinh tÕ nhiÌu thµnh phÇn trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH. V× vËy, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam kh¼ng ®Þnh r»ng: “chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã ý nghÜa chiÕn l­îc l©u dµi, cã tÝnh quy luËt tõ s¶n xuÊt nhá lªn CNXH vµ thÓ hiÖn tinh thÇn d©n chñ vÒ kinh tÕ, b¶o ®¶m cho mäi ng­êi ®­îc tù do lµm ¨n theo ph¸p luËt”. 1.2. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ë n­íc ta hiÖn nay: C¨n cø vµo nguyªn lý chung vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ViÖt Nam, §¶ng céng s¶n x¸c ®Þnh: NÒn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam cã 6 thµnh phÇn: 1.2.1. Kinh tÕ nhµ n­íc: Kinh tÕ nhµ n­íc lµ thµnh phÇn kinh tÕ dùa trªn chÕ ®é së h÷u c«ng céng vÒ TLSX ( së h÷u toµn d©n vµ së h÷u nhµ n­íc). Kinh tÕ nhµ n­íc bao gåm c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, c¸c quü dù tr÷ quèc gia, c¸c quü b¶o hiÓm nhµ n­íc vµ c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u nhµ n­íc cã thÓ ®­a vµo vßng chu chuyÓn kinh tÕ. Kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o trong nÒn KTQD, lµ nh©n tè më ®­êng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, lµ lùc l­îng vËt chÊt quan träng vµ c«ng cô ®Ó nhµ n­íc ®Þnh h­íng vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ. C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, mét bé phËn quan träng nhÊt cña nÒn kinh tÕ, gi÷ vÞ trÝ then chèt, ph¶i ®i ®Çu trong viÖc øng dông tiÕn bé KHCN, nªu g­¬ng vÒ n¨ng suÊt, chÊt l­îng, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi vµ chÊp hµnh ph¸p luËt. 1.2.2. Kinh tÕ tËp thÓ: Kinh tÕ tËp thÓ lµ TPKT bao gåm nh÷ng c¬ së kinh tÕ do ng­êi lao ®éng tù nguyÖn gãp vèn, cïng kinh doanh theo nguyªn t¾c tËp trung, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi. Kinh tÕ tËp thÓ víi nhiÒu h×nh thøc hîp t¸c ®a d¹ng mµ nßng cèt lµ hîp t¸c dùa trªn së h÷u cña c¸c thµnh viªn vµ së h÷u tËp thÓ, liªn kÕt réng r·i nh÷ng ng­êi lao ®éng, c¸c hé s¶n xuÊt, kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc c¸c TPKT; kh«ng giíi h¹n quy m« vµ thuéc c¸c TPKT, ph©n phèi theo lao ®éng, theo vèn gãp vµ mËt ®é tham gia dÞch vô, ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm. Thµnh viªn kinh tÕ tËp thÓ bao gåm c¶ thÓ nh©n vµ ph¸p nh©n, c¶ ng­êi Ýt vèn vµ ng­êi nhiÒu vèn, cïng gãp vèn vµ gãp søc trªn c¬ së t«n träng nguyªn t¾c tù nguyÖn, b×nh ®¼ng cïng cã lîi vµ qu¶n lý d©n chñ. Kinh tÕ tËp thÓ lÊy lîi Ých kinh tÕ lµm chÝnh bao gåm lîi Ých c¸c thµnh viªn vµ lîi Ých tËp thÓ, ®ång thêi coi träng lîi Ých XH cña c¸c thµnh viªn, gãp phÇn xo¸ ®ãi, gi¶m nghÌo, tiÕn lªn lµm giµu cho c¸c thµnh viªn. Sù ph¸t triÓn kinh tÕ tËp thÓ trong ®iÒu kiÖn n­íc ta rÊt cÇn cã sù l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vµ sù hç trî cña nhµ n­íc. Bëi vËy, “ph¶i t¨ng c­êng l·nh ®¹o, chØ ®¹o vµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch, ­u ®·i, gióp ®ì kinh tÕ hîp t¸c ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn tèt luËt hîp t¸c”( Hå ChÝ Minh toµn tËp, Nxb chÝnh trÞ Quèc Gia, Hµ Néi 1996, TËp 10 Tr. 95 ). 1.2.3. Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ: Thµnh phÇn kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ lµ TPKT dùa trªn t­ h÷u nhá vÒ TLSX vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña b¶n th©n ng­êi lao ®éng vµ gia ®×nh. Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ còng lµ h×nh thøc kinh tÕ dùa trªn t­ h÷u vÒ TLSX nh­ng cã thuª m­ín lao ®éng, tuy nhiªn thu nhËp vÉn chñ yÕu dùa vµo søc lao ®éng vµ vèn vña b¶n th©n. Kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ ®ang cã vÞ trÝ quan träng trong nhiÒu ngµnh nghÒ ë n«ng th«n vµ thµnh thÞ, cã ®iÒu kiÖn ph¸t huy nhanh vµ hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng vÒ vèn, søc lao ®éng, tay nghÒ cña tõng gia ®×nh, tõng ng­êi lao ®éng. Do ®ã viÖc më réng s¶n xuÊt, kinh doanh cña kinh tÕ c¸ thÓ tiÓu chñ cÇn ®­îc khuyÕn khÝch. HiÖn nay ë n­íc ta, thµnh phÇn kinh tÕ nµy phÇn lín ho¹t ®éng d­íi h×nh thøc hé gia ®×nh, ®ang lµ mét bé phËn ®«ng ®¶o, cã tiÒm n¨ng to lín, cã vÞ trÝ quan träng, l©u dµi. §èi víi n­íc ta cÇn ph¸t triÓn m¹nh mÏ thµnh phÇn kinh tÕ nµy ®Ó võa gãp phÇn t¹o ra nhiÒu cña c¶i vËt chÊt cho XH, võa gi¶i quyÕt nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng – mét vÊn ®Ò bøc b¸ch hiÖn nay cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi. Trong nh÷ng n¨m qua, thµnh phÇn kinh tÕ nµy ph¸t triÓn nhanh trong n«ng, l©m, ng­ nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ th­¬ng m¹i dÞch vô. Nã ®· gãp phÇn quan träng vµo c¸c thµnh tùu kinh tÕ x· héi. Tuy nhiªn nã vÉn cã h¹n chÕ, nh­ tÝnh tù ph¸t, manh món, h¹n chÕ vÒ kü thuËt… 1.2.4. Kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n: Kinh tÕ TBTN lµ thµnh phÇn kinh tÕ mµ s¶n xuÊt kinh doanh dùa trªn c¬ së chiÕm h÷u t­ nh©n TBCN vÒ TLSX vµ bãc lét søc lao ®éng lµm thuª. Trong thêi kú qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam hiÖn nay, thµnh phÇn kinh tÕ nµy cßn cã vai trß ®¸ng kÓ xÐt vÒ ph­¬ng diÖn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. §©y còng lµ thµnh phÇn kinh tÕ rÊt n¨ng ®éng, nh¹y bÐn víi KTTT, do ®ã sÏ cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. HiÖn nay, kinh tÕ TBTN b­íc ®Çu cã sù ph¸t triÓn nh­ng phÇn lín tËp trung vµo lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô vµ kinh doanh bÊt ®éng s¶n, ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt cßn Ýt vµ chñ yÕu quy m« võa vµ nhá. V¨n kiÖn ®¹i héi IX cã ®o¹n viÕt: “KhuyÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ TBTN réng r·i trong c¸c ngµnh nghÒ s¶n xuÊt, kinh doanh mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. T¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi vÒ chÝnh s¸ch ph¸p lý ®Ó kinh tÕ TBTN ph¸t triÓn trªn nh÷ng ®Þnh h­íng ­u tiªn cña nhµ n­íc, kÓ c¶ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, khuyÕn khÝch chuyÓn thµnh doanh nghiÖp cæ phÇn, b¸n cæ phiÕu cho ng­êi lao ®éng, liªn doanh, liªn kÕt víi nhau, víi kinh tÕ tËp thÓ vµ kinh tÕ nhµ n­íc, x©y dùng quan hÖ tèt gi÷a chñ doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng.”( V¨n kiÖn ®¹i héi toµn quèc lÇn thø IX, Nxb chÝnh trÞ quèc gia, H.2001, Tr 98. ) 1.2.5. Kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc: Kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc lµ TPKT bao gåm c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt gi÷a kinh tÕ nhµ n­íc víi t­ b¶n t­ nh©n trong n­íc vµ n­íc ngoµi, mang l¹i lîi Ých thiÕt thùc cho c¸c bªn ®Çu t­ kinh doanh. 1.2.6. Kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi: Kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi bao gåm c¸c doanh nghiÖp cã thÓ 100% vèn ( mét hoÆc nhiÒu thµnh viªn) cã thÓ liªn kÕt, liªn doanh víi doanh nghiÖp nhµ n­íc hoÆc doanh nghiÖp t­ nh©n cña n­íc ta. §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· kh¼ng ®Þnh: “T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ cña n­íc ngoµi ph¸t triÓn thuËn lîi, h­íng vµo xuÊt khÈu, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi g¾n víi thu hót m¹nh vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi.”( V¨n kiÖn ®¹i héi toµn quèc lÇn thø IX, Nxb chÝnh trÞ quèc gia, H.2001, Tr 99. ) 1.3. Thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc: C«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta trong ®ã ®æi míi kinh tÕ lµ nÒn t¶ng, diÔn ra trong t×nh thÕ hÕt søc phøc t¹p. HÖ thèng XHCN r¬i vµo khñng ho¶ng trÇm träng, nhiÒu n­íc XHCN trong ®ã cã Liªn X« bÞ tan r·. T×nh h×nh thÕ giíi diÔn biÕn phøc t¹p; khñng bè t¨ng nhanh, chiÕn tranh s¾c téc…gia t¨ng; c¸c cuéc khñng ho¶ng vµ biÕn ®éng kinh tÕ liªn tiÕp diÔn ra. Tuy nhiªn xu thÕ hîp t¸c hoµ b×nh ®Ó ph¸t triÓn vÉn lµ xu thÕ lín cña thÕ giíi, võa t¹o thêi c¬ ®Ó n­íc ta thËt sù n©ng cao tÝnh ®éc lËp tù chñ, m¹nh d¹n chuyÓn nÒn kinh tÕ tõ kÕ ho¹ch ho¸ sang kinh tÕ thÞ tr­êng, tranh thñ thêi c¬ ®Ó héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tranh thñ më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó ph¸t triÓn . VÒ ®­êng lèi chÝnh s¸ch, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· cã nhiÒu b­íc ®æi míi m¹nh mÏ vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch: Xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp, tr­íc hÕt lµ xo¸ bá chÕ ®é tem phiÕu, ph©n phèi ®Þnh l­îng l­¬ng thùc b»ng sæ mua g¹o – mét cuéc c¸ch m¹ng vÒ c¬ chÕ mµ nhiÒu ng­êi khã tin lµ ®¶m b¶o æn ®Þnh cuéc sèng. Xo¸ bá chÕ ®é hai gi¸, chuyÓn ®¹i bé phËn hµng tiªu dïng sang chÕ ®é mét gi¸- gi¸ tho¶ thuËn theo quan hÖ thÞ tr­êng. Nhµ n­íc chØ cßn gi÷ ®éc quyÒn ®Þnh vµ kiÓm so¸t gi¸ mét sè mÆt hµng thiÕt yÕu nh­ ®iÖn, x¨ng, dÇu, n­íc, viÔn th«ng, hµng kh«ng, ®­êng s¾t… ChÊp nhËn c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, ®Æt doanh nghiÖp nhµ n­íc ®èi mÆt víi thÞ tr­êng, tù chñ kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh; Nhµ n­íc gi¶m bao cÊp cho doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®Èy m¹nh s¾p xÕp l¹i doanh nghiÖp nhµ n­íc b»ng nhiÒu h×nh thøc nh­: cæ phÇn ho¸, b¸n, kho¸n, cho thuª kinh doanh, kÓ c¶ gi¶i thÓ, chuyÓn ®æi chÕ ®é së h÷u. Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, kÓ c¶ kinh tÕ t­ nh©n, ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng hãa, ®¶m b¶o cho c¸c chñ thÓ thuéc c¸c TPKT ®­îc tù do kinh doanh hîp ph¸p, ®­îc kinh doanh nh÷ng mÆt hµng mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, trong ®ã cã sù ra ®êi cña luËt doanh nghiÖp cã hiÖu lùc tõ ngµy 1-1-2000 lµ mét sù ®ét ph¸ trong ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Ó khuyÕn khÝch c¸c TPKT ph¸t triÓn KTTT. Tõng b­íc chÊp nhËn vµ h×nh thµnh c¸c lo¹i thÞ tr­êng nh­ thÞ tr­êng bÊt ®éng s¶n, TTCK, thÞ tr­êng lao ®éng… Më réng quan hÖ hîp t¸c ®èi ngo¹i, thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ b­íc ®Çu xóc tiÕn ®Çu t­ ra n­íc ngoµi ( Lµo, Nga,…); ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®a d¹ng ho¸Êp¶n phÈm hµng ho¸ vµ thÞ tr­êng. ChÝnh chñ tr­¬ng ®­êng lèi chuyÓn m¹nh sang KTTT ®· t¹o nªn sù ®ång t×nh vµ h­ëng øng cña nh©n d©n, ®éng lùc kinh tÕ ®­îc ph¸t huy, gãp phÇn quan träng vµo th¾ng lîi cña c«ng cuéc ®æi míi, lµm cho nÒn kinh tÕ cña ®¸t n­íc khëi s¾c, ®êi sèng cña ®a sè nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. §¸nh gi¸ thµnh tùu cña 15 n¨m ®æi míi, chñ yÕu 10 n¨m thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 1991-2000, §¹i héi IX cña §¶ng ®· nhËn ®Þnh: “Tæng s¶n phÈm trong n­íc n¨m 2000 t¨ng gÊp ®«i so víi n¨m 1990. KÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ, x· héi vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt t¨ng nhiÒu. NÒn kinh tÕ tõ t×nh tr¹ng hµng ho¸ khan hiÕm nghiªm träng nay s¶n xuÊt ®· ®¸p øng ®­îc nhu cÇu thiÕt yÕu cña nh©n d©n vµ nÒn kinh tÕ; tõ c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp ®· chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN; tõ chç chñ yÕu chØ cã hai thµnh phÇn kinh tÕ lµ kinh tÕ nhµ n­íc vµ kinh tÕ tËp thÓ ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ cã nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã nÒn kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. §êi sèng c¸c tÇng líp nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn, ®Êt n­íc tho¸t ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi… Søc m¹nh vÒ mäi mÆt vña n­íc ta ®· lín h¬n nhiÒu so víi 10 n¨m tr­íc” V¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng IX. Trang 16-17 . Theo IMF Country report sè 03/382 th¸ng 12/2003 cho thÊy ®ãng gãp cña kinh tÕ t­ nh©n vµo GDP: ( %). 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 Khu vùc nhµ n­íc Khu vùc t­ nh©n 39.9 60.1 40.5 59.5 40.0 60.0 38.7 61.3 38.5 61.5 38.4 61.6 38.3 61.7 N«ng nghiÖp Khu vùc nhµ n­íc Khu vùc t­ nh©n 27.8 1.3 26.5 25.8 1.2 24.6 25.8 1.1 24.7 25.4 1.0 24.4 24.5 1.0 23.6 23.2 0.9 22.3 23.0 0.9 22.1 C«ng nghiÖp vµ XD Khu vùc nhµ n­íc Khu vùc t­ nh©n 29.7 14.4 15.3 32.1 15.4 16.7 32.5 15.4 17.1 34.5 15.5 19.0 36.7 16.4 20.3 38.1 16.8 21.3 38.5 17.1 21.4 DÞch vô Khu vùc nhµ n­íc Khu vùc t­ nh©n 42.5 24.3 18.3 42.2 23.9 18.2 41.7 23.5 18.2 40.1 22.2 17.9 38.7 21.2 17.6 38.6 20.7 18.0 38.5 20.3 18.2 Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy nh÷ng n¨m gÇn ®©y, KTTN lu«n ®ãng gãp æn ®Þnh vµo GDP ë møc 60% , tuy khu vùc kinh tÕ t­ nh©n trong n­íc t¨ng gi¶m kh«ng ®Òu. Ch¼ng h¹n, trong khi phÇn ®ãng gãp tõ KTNN duy tr× ë møc 39-40% GDP vµ kinh tÕ cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¨ng tõ 6.3% GDP n¨m 1995 lªn 13.25% GDP n¨m 2000 th× KTTN trong n­íc ®· suy gi¶m t­¬ng øng. Râ rµng khu vùc kinh tÕ n¨ng ®éng cña nªn KTTT nµy ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vai trß v÷ng ch¾c vµ vÉn cßn tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t huy h¬n n÷a. §Æc biÖt trong lÜnh vùc mòi nhän lµ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. V× do ®Æc tr­ng cña khu vùc kinh tÕ nµy lµ : ThÝch hîp víi quy m« vèn nhá. Kh«ng cã hoÆc Ýt cã nhu cÇu t¨ng gia quy m« vèn. Kh«ng cÇn vèn ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ võa ®ßi hái vèn lín võa rñi ro cao. Nhanh chãng thu håi vèn, ®ång thêi võa n¨ng ®éng, võa dÔ rót ra khái thÞ tr­êng. Høa hÑn kh¶ n¨ng sinh lîi cao phï hîp víi t©m lý kinh doanh cña ng­êi ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã kinh tÕ n­íc ngoµi cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ n­íc ta. Trong h¬n 10 n¨m qua (1991-2000) c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®µu t­ cña n­íc ngoµi ph¸t triÓn kh¸ nhanh chãng, gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng b×nh qu©n 22% mét n¨m. Trong 5 n¨m 1996-2000, vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn kho¶ng 10 tû USD, chiÕm 23% tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹o ra 34% gi¸ trÞ s¶n xuÊt toµn ngµnh c«ng nghiÖp, trªn 22% kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ ®ãng gãp trªn 10% GDP chung cña c¶ n­íc. 1.4. H¹n chÕ: Tõ mét nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, chÞu hËu qu¶ nÆng nÒ cña chiÕn tranh vµ c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp, chuyÓn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn lµ vÊn ®Ò cßn rÊt míi mÎ, nh­ng nh©n d©n ta ®· thu ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng kÓ, ®¶m b¶o æn ®Þnh chÝnh trÞ, x· héi vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao. Tuy nhiªn, nÒn kinh tÕ cßn cã thÓ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng h¬n, thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu kÕt hîp t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi h¬n nÕu nh­ sù qu¶n lý cu¶ nhµ n­íc nãi chung vµ kÕ ho¹ch ho¸ nãi riªng tèt h¬n, kh«ng ph¹m nh÷ng sai lÇm, khuyÕt ®iÓm, ®Æc biÖt trong viÖc ph¸t huy tèi ®a ­u thÕ vµ h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt h¹n chÕ, khuyÕt tËt cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. §©y lµ mét yªu cÇu, mét ®ßi hái cao ®èi víi sù l·nh ®¹o cña ®¶ng vµ qu¶n lý cña nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang nÒn KTTT vµ qu¶n lý KTTT. XÐt trªn tæng thÓ, yªu cÇu ®ã ch­a thùc hiÖn ®­îc. “Qu¶n lý nhµ n­íc ch­a ngang tÇm víi sù ®ßi hái cña thêi kú míi, ch­a ph¸t huy ®­îc ®Çy ®ñ mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ ®­îc tÝnh tù ph¸t, tiªu cùc cña nÒn KTTT” §¶ng céng

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doc35660.doc
Tài liệu liên quan