Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh về đặc trưng, bản chất, bước đi và biện pháp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam

I. Tư tưởng Hồ Chí Minh về đặc trưng, bản chất, bước đi và biện pháp xây dựng chủ nghĩa xã hội ( CNXH ) ở Việt Nam. A. Bản chất và đặc trưng tổng quát của CNXH Hå ChÝ Minh tiÕp cËn CNXH theo quan ®iÓm M¸c-Lªnin tõ lËp trường cña mét ngưêi yªu nưíc ®i t×m con ®ưêng gi¶i phãng d©n téc ®Ó x©y dùng mét x· héi míi tèt ®Ñp. Ngưêi tiÕp nhËn quan ®iÓm cña nh÷ng nhµ s¸ng lËp CNXH khoa häc, ®ång thêi cã sù bæ sung c¸ch tiÕp cËn míi vÒ CNXH. Bëi vËy, vÉn lµ theo c¸c nguyªn lý c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ CNXH, nhưng víi c¸ch diÔn ®¹t ng«n ng÷ nãi vµ viÕt cña Hå ChÝ Minh th× tÊt c¶ ®Òu rÊt méc m¹c, dung dÞ, dÔ hiÓu. + Bản chất : Trước tiªn, Hå ChÝ Minh coi CNXH như lµ mét thÓ chÕ x· héi bao gåm c¸c mÆt rÊt phong phó, hoµn chØnh, trong ®ã con ngưêi ®ưîc ph¸t triÓn toµn diÖn, tù do vµ x· héi ®ã hưíng ®Õn môc tiªu gi¶i phãng con ngưêi. VÒ mÆt Kinh tÕ, b¶n chÊt CNXH ®ưîc Hå ChÝ Minh nªu trong ®Æc ®iÓm cña chÕ ®é së h÷u c«ng céng vµ ph©n phèi theo nguyªn t¾c cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ CNXH, ®ã lµ: Lµm theo n¨ng lùc, hưëng theo lao ®éng, cã phóc lîi x· héi. VÒ mÆt ChÝnh trÞ, th× b¶n chÊt ®ưîc thÓ hiÖn ë chÕ ®é d©n chñ, mäi ngêi ®ưîc ph¸t triÓn toµn diÖn víi tinh thÇn lµm chñ. Hå ChÝ Minh quan niÖm vÒ CNXH ë nưíc ta b»ng c¸ch nhÊn m¹nh môc tiªu v× lîi Ých cña Tæ quèc cña nh©n d©n, lµ “ lµm sao cho d©n giµu nưíc m¹nh”, “ lµ lµm cho Tæ quèc giµu m¹nh”, “ lµ nh»m n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n”, lµ lµm cho mäi ngưêi ®ưîc ¨n no, mÆc Êm, ®ưîc sung sưíng, tù do,… Hå ChÝ Minh nªu CNXH ë ViÖt Nam trong ý thøc, ®éng lùc cña toµn d©n dưíi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam. Vµ ë ®©y, søc m¹nh tæng hîp ®ưîc sö dông vµ ph¸t huy ®ã lµ søc m¹nh toµn d©n téc kÕt hîp víi søc m¹nh thêi ®¹i. + §Æc trưng : Hå ChÝ Minh nªu c¸c ®Æc trưng cña CNXH trªn c¸c mÆt cña  ®êi sèng x· héi như sau: §Æc trưng vÒ kinh tÕ: CNXH lµ mét chÕ ®é x· héi cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao, g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña khoa häc-kÜ thuËt. §ã lµ: mét chÕ ®é cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn dùa trªn c¬ së n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao, chÝnh s¸ch g¾n gi÷a sù ph¸t triÓn cña lùc lưîng s¶n xuÊt vµ sù ph¸t triÓn cña Khoa häc-kÜ thuËt, vµ dùa trªn chÝnh s¸ch chÕ ®é c«ng h÷u vÒ tư liÖu s¶n xuÊt tiªn tiÕn. §Æc trưng vÒ chÝnh trÞ: CNXH ViÖt Nam lµ chÕ ®é nh©n d©n lao ®éng lµ   chñ vµ lµm chñ trªn mäi lÜnh vùc. §ã lµ: mét chÕ ®é cã nhµ nưíc lµ cña d©n, do d©n vµ v× d©n, dùa trªn khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n mµ nßng cèt lµ liªn minh c«ng-n«ng-trÝ thøc, vµ CNXH ViÖt Nam ph¶i ®oµn kÕt h÷u nghÞ víi c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ mäi mÆt. Mäi quyÒn lùc ®Òu tËp trung trong tay nh©n d©n. Nh©n d©n ®oµn kÕt thµnh mét khèi thèng nhÊt ®Ó lµm chñ nưíc nhµ. Nh©n d©n lµ ngưêi quyÕt ®Þnh vËn mÖnh còng như sù ph¸t triÓn cña ®Êt nưíc dưíi chÕ ®é XHCN. Bëi vËy, X©y dùng CNXH ph¶i lµ sù nghiÖp cña nh©n d©n, dùa vµo søc m¹nh cña toµn d©n vµ ®ưîc §¶ng chØ lèi l·nh ®¹o. ĐÆc trưng vÒ x· héi: CNXH ViÖt Nam ®ã lµ mét x· héi c«ng b»ng trong lao ®éng vµ trong hưëng thô. §ã lµ: mét chÕ ®é kh«ng cßn ngưêi bãc lét ngưêi. §©y lµ mét vÊn ®Ò ®ưîc hiÓu nã như lµ mét chÕ ®é hoµn chØnh, ®¹t ®Õn ®é chÝn muåi. Trong CNXH, kh«ng cßn bãc lét, ¸p bức bÊt c«ng, thùc hiÖn chÕ ®é së h÷u x· héi vÒ tư liÖu s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng. §ã lµ mét x· héi ®ưîc x©y dùng trªn nguyªn t¾c c«ng b»ng, hîp lý. CNXH kh¾c phôc dÇn sù kh¸c biÖt gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, ®ång b»ng vµ miÒn nói, lao ®éng ch©n tay vµ lao ®éng trÝ ãc. C¸c d©n téc trong nưíc ph¸t triÓn b×nh ®¼ng vµ gióp ®ì nhau cïng ph¸t triÓn. §Æc trưng vÒ v¨n ho¸: CNXH lµ mét x· héi ph¸t triÓn cao vÒ v¨n ho¸, ®¹o ®øc. §ã lµ: mét chÕ ®é x©y dùng ®ưîc mét nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn. Trong ®ã, lÊy yÕu tè v¨n ho¸ d©n téc lµm gèc vµ tõ ®ã tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ cña nh©n lo¹i lµm phong phó vµ hiÖn ®¹i cho nÒn v¨n ho¸ gãp phÇn gióp ®êi sèng con ngưêi vui tư¬i, lµnh m¹nh.   CNXH lµ hiÖn th©n ®Ønh cao cña tiÒn tr×nh tiÕn ho¸ lÞch sö cña nh©n lo¹i. Hå ChÝ Minh quan niÖm ®ã lµ  ®éc lËp, tù do, b×nh ®¼ng, c«ng b»ng, d©n chñ, b¶o  ®¶m quyÒn con ngưêi, b¸c ¸i, ®oµn kÕt, h÷u nghÞ,…trong ®ã, cã nh÷ng gi¸ trÞ t¹o tiÒn ®Ò, cã gi¸ trÞ h¹t nh©n. TÊt c¶ nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n nµy lµ môc tiªu chñ yÕu cña CNXH. Mét khi tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ ®ã ®· ®¹t ®ưîc th× loµi ngưêi sÏ vư¬n tíi lý tưëng cao nhÊt CNXH, ®ã lµ “ liªn hîp tù do cña nh÷ng ngưêi lao ®éng” mµ C.M¸c, Ph.¡ngghen ®· dù b¸o. Nhưng theo Hå ChÝ Minh th× ®ã sÏ lµ mét qu¸ tr×nh phÊn ®Êu khã kh¨n, gian khæ, l©u dµi, dÇn dÇn vµ kh«ng thÓ n«n nãng.  B. Bước đi và biện pháp xây dựng CNXH a. Bưíc ®i Thùc chÊt, lo¹i h×nh vµ ®Æc ®iÓm cña thêi k× qu¸ ®é: Quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ thêi k× qu¸ ®é: chØ râ vµ kh¼ng ®Þnh tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH vÞ trÝ lÞch sö, nhiÖm vô ®Æc thï cña nã trong qu¸ tr×nh vËn ®éng, ph¸t triÓn cña h×nh th¸i kinh tÕ-x· héi céng s¶n chñ nghÜa. Theo quan ®iÓm ®ã, cã hai con ®ưêng qu¸ ®é lªn CNXH. Con ®ưêng thø nhÊt lµ con ®ưêng qu¸ ®é trùc tiÕp tõ nh÷ng nưíc tư b¶n ph¸t triÓn ë tr×nh ®é cao. Con ®ưêng thø hai lµ qu¸ ®é gi¸n tiÕp ë nh÷ng nưíc chñ nghÜa tư b¶n ph¸t triÓn cßn thÊp hoÆc nh÷ng nưíc tr¶i qua thêi k× ph¸t triÓn cña chñ nghÜa tư b¶n nhưng cã жng kiÓu míi cña giai cÊp v« s¶n n¾m quyÒn l·nh ®¹o vµ ®ưîc mét hay nhiÒu nưíc gióp ®ì. Quan ®iÓm cña Hå ChÝ Minh vÒ thêi k× qu¸ ®é ë ViÖt Nam: §ã lµ quan niÖm vÒ mét h×nh th¸i qu¸ ®é gi¸n tiÕp cô thÓ – qu¸ ®é tõ mét x· héi thuéc ®Þa nöa phong kiÕn, n«ng nghiÖp l¹c hËu sau khi giµnh ®ưîc ®éc lËp d©n téc ®i lªn CNXH. Cô thÓ h¬n vÒ con ®ưêng ®ã, Ngưêi kh¼ng ®inh: Con ®ưêng c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ tiÕn hµnh gi¶i phãng d©n téc, hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ nh©n d©n, tiÕn dÇn lªn CNXH. Theo Hå ChÝ  Minh, khi bưíc vµo thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH, nưíc ta cã ®Æc ®iÓm lín nhÊt lµ tõ mét nưíc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn lªn CNXH bá qua giai ®o¹n CNTB (Chñ  nghÜa tư b¶n). Trong ®ã, Ngưêi ®Æc biÖt lưu  ý ®Õn m©u thuÉn c¬ b¶n cña thêi k× qu¸ ®é, ®ã lµ m©u thuÉn gi÷a nhu cÇu ph¸t triÓn cao cña ®Êt nưíc theo xu hưíng tiÕn bé vµ thùc tr¹ng kinh tÕ-x· héi qu¸ thÊp kÐm cña nưíc ta.  NhiÖm vô lÞch sö cña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ë ViÖt Nam: Mét lµ, x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt kÜ thuËt cho CNXH, x©y dùng chÕ ®é míi cã c«ng n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, khoa häc kÜ thuËt tiªn tiÕn, x©y dùng chÝnh trÞ, v¨n ho¸, tư tưëng cho CNXH. Hai lµ, c¶i t¹o x· héi cò, x©y dùng x· héi míi, kÕt hîp c¶i t¹o vµ x©y dùng trong ®ã lÊy x©y dùng lµm träng t©m, lµm néi dung cèt yÕu nhÊt, chñ chèt, l©u dµi. Giai ®o¹n nµy ®ưîc Hå ChÝ Minh nhÊn m¹nh lµ phøc t¹p vµ khã kh¨n: - Thø nhÊt, ®©y thùc sù lµ mét cuéc c¸ch m¹ng lµm ®¶o lén mäi mÆt. Nã ®Æt ra vµ ®ßi hái ®ång thêi gi¶i quyÕt hµng lo¹t m©u thuÉn kh¸c nhau. Hå ChÝ Minh trong ‘Di chóc’ ®· coi sù nghiÖp x©y dùng CNXH lµ mét cuéc chiÕn ®Êu khæng lå cña toµn §¶ng, toµn d©n ViÖt Nam. - Thø hai, trong sù nghiÖp x©y dùng CNXH, §¶ng vµ Nhµ nưíc ta chưa cã kinh nghiÖm, nhÊt lµ trªn lÜnh vùc kinh tÕ. Do vËy, §¶ng ta ph¶i võa häc, võa lµm vµ võa rót kinh nghiÖm. - Thø ba, sù nghiÖp x©y dùng CNXH ë nưíc ta lu«n lu«n bÞ c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng trong vµ ngoµi nưíc t×m c¸ch chèng ph¸. - Ba lµ, kh«ng ngõng n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn, v¨n ho¸ cho nh©n d©n lao ®éng. Néi dung x©y dùng CNXH ë nưíc ta trong thêi k× qu¸ ®é: VÒ ChÝnh trÞ:   - Néi dung quan träng nhÊt lµ gi÷ v÷ng vµ n©ng cao vai trß l·nh ®¹o cña     §¶ng, t¨ng cưêng cñng cè n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý cña Nhµ nưíc. Mèi quan t©m lín nhÊt cña Ngưêi vÒ §¶ng cÇm quyÒn lµ lµm sao cho §¶ng kh«ng trë thµnh §¶ng quan liªu, xa d©n, tho¸i ho¸, biÕn chÊt, lµm mÊt lßng tin cña d©n. - Mét néi dung chÝnh trÞ quan träng nữa trong thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH lµ cñng cè vµ më réng mÆt trËn d©n téc thèng nhÊt, nßng cèt lµ liªn minh c«ng-n«ng-trÝ thøc, do §¶ng Céng S¶n l·nh ®¹o; cñng cè vµ t¨ng cưêng søc m¹nh toµn bé hÖ thèng chÝnh trÞ còng như tõng thµnh tè cña nã. - Ngoµi ra cÇn n©ng cao tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc x· héi. VÒ Kinh tÕ: Thø  nhÊt, Hå ChÝ Minh ®Ò cËp trªn c¸c mÆt, ®ã lµ: Lùc lưîng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt, C¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Ngưêi nhÊn m¹nh ®Õn viÖc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn lùc lưîng s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng trªn c¬ së tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸ XHCN. Bªn c¹nh ®ã, Hå ChÝ Minh rÊt coi träng quan hÖ ph©n phèi vµ qu¶n lý kinh tÕ. -Qu¶n lý kinh tÕ ph¶i dùa trªn c¬ së h¹ch to¸n, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao, sö dông tèt c¸c ®ßn bÈy trong ph¸t triÓn s¶n xuÊt. C¸c nguyªn t¾c trong qu¶n lý kinh tÕ như sau:  TËp trung-d©n chñ H¹nh to¸n kinh tÕ, chèng tham «, l·ng phÝ, quan liªu Nguyªn t¾c kÕ ho¹ch ho¸ §i kÌm víi viÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c trªn th× vÊn ®Ò ®µo t¹o c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ cÇn ®¶m b¶o: Võa cã phÈm chÊt võa cã tr×nh ®é n¨ng lùc. PhÈm chÊt cña ngêi c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ cÇn cã ®ã lµ ®¹o ®øc ‘ cÇn, kiÖm, liªm, chÝnh, trÝ, c«ng v« tư ’. Tr×nh ®é n¨ng lùc ®ã lµ cã kh¶ n¨ng n¾m v÷ng chuyªn m«n nghiÖp vô cña m×nh thµnh th¹o ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô ®ưîc giao. PhÈm chÊt vµ n¨ng lùc lµ hai yÕu tè ®Òu quan träng vµ cã mèi quan hÖ víi nhau, trong ®ã th× phÈm chÊt lµ quan träng nhÊt. Ngưêi chñ trư¬ng thùc hiÖn nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng: Lµm nhiÒu hưëng nhiÒu, lµm Ýt hưëng Ýt, kh«ng lµm kh«ng hưëng; vµ ngoµi ra lµ vÊn ®Ò kho¸n trong s¶n xuÊt. Thø  hai, Hå ChÝ Minh ®Ò cËp c¬ cÊu ngµnh vµ c¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¬ cÊu kinh tÕ vïng, l·nh thæ. Ngưêi coi vµ lÊy n«ng nghiÖp lµm mÆt trËn kinh tÕ hµng ®Çu, cñng cè hÖ thèng thư¬ng nghiÖp lµm cÇu nèi tèt nhÊt gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt x· héi. -Ngưêi lưu ý ph¶i ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a kinh tÕ ®« thÞ vµ kinh tÕ n«ng th«n, chó träng kinh tÕ vïng nói, h¶i ®¶o. - Hå ChÝ Minh lµ ngưêi ®Çu tiªn chñ trư¬ng ph¸t triÓn c¬ cÊu kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn trong suèt thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH.      Trong thêi k× kh¸ng chiÕn, ë vïng tù do, Ngưêi x¸c ®Þnh tån t¹i 6 thµnh phÇn kinh tÕ như sau: Kinh tÕ ®Þa chñ phong kiÕn Kinh tÕ quèc doanh Kinh tÕ hîp t¸c x· Kinh tÕ c¸ thÓ cña n«ng d©n vµ thî thñ c«ng Kinh tÕ t b¶n nhµ níc Kinh tÕ t b¶n t nh©n Hå ChÝ Minh nhËn ®Þnh, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn sÏ thóc ®Èy lÉn nhau cïng tån t¹i, cïng ph¸t triÓn ®Ó t¹o nªn søc m¹nh vËt chÊt, tinh thÇn nh»m thùc hiÖn th¾ng lîi cña cuéc kh¸ng  chiÕn. Trong thêi k×  chÕ ®é d©n chñ míi, Ngưêi x¸c ®Þnh tån t¹i 5 thµnh phÇn kinh tÕ như sau: Kinh tÕ quèc doanh Kinh tÕ hîp t¸c x· Kinh tÕ c¸ nh©n, n«ng d©n vµ thî thñ c«ng Kinh tÕ t b¶n c«ng nghiÖp Kinh tÕ t b¶n nhµ níc Trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trªn, Ngưêi kh¼ng ®Þnh kinh tÕ quèc doanh lµ kinh tÕ chñ ®¹o vµ ph¸t triÓn nhanh h¬n, vµ nưíc ta cÇn ưu tiªn ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh ®Ó t¹o nÒn t¶ng vËt chÊt cho CNXH, thóc ®Èy viÖc c¶i t¹o XHCN. VÒ lÜnh vùc v¨n ho¸-x· héi: Hå ChÝ Minh nhÊn m¹nh ®Õn vÊn ®Ò x©y dùng con nguêi míi. §Æc biÖt, Ngưêi ®Ò cao vai trß cña v¨n ho¸, gi¸o dôc vµ khoa häc-kÜ thuËt trong x· héi XHCN: Muèn x©y dùng CNXH nhÊt ®Þnh ph¶i cã häc thøc, cÇn ph¶i häc c¶ v¨n ho¸, chÝnh trÞ, kÜ thuËt vµ chñ nghÜa x· héi céng víi khoa häc ch¾c ch¾n ®a loµi ngưêi ®Õn h¹nh phóc v« tËn. Bëi vËy cÇn n©ng cao d©n trÝ kh«ng ngõng, ®µo t¹o vµ sö dông nh©n tµi ®Ó phôc vô cho quèc gia d©n téc.   b. BiÖn ph¸p Phư¬ng ch©m: §Ó x¸c ®Þnh bưíc ®i vµ t×m c¸ch lµm phï hîp víi ViÖt Nam, Hå ChÝ Minh ®Ò ra hai nguyªn t¾c cã tÝnh chÊt ph¬ng ph¸p luËn nh sau: -Mét lµ, x©y dùng CNXH lµ mét hiÖn tưîng phæ biÕn mang tÝnh chÊt quèc tÕ, cÇn qu¸n triÖt c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c-Lªnin vÒ x©y dùng chÕ ®é míi vµ tham kh¶o thªm nh÷ng kinh nghiÖm cña c¸c nưíc anh em. Häc tËp ph¶i trªn tinh thÇn vËn dông s¸ng t¹o, kh«ng sao chÐp, m¸y mãc, gi¸o ®iÒu. -Hai lµ, x¸c ®Þnh bưíc ®i vµ biÖn ph¸p x©y dùng CNXH chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn thùc tÕ, ®Æc ®iÓm d©n téc, nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thùc tÕ cña nh©n d©n. Nh÷ng lưu ý trong kh©u thùc hiÖn:  -Trong khi nhÊn m¹nh hai nguyªn t¾c trªn, Hå ChÝ Minh lu ý: Bưíc ®i cña thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH ph¶i tr¶i qua nhiÒu bưíc, ®i bưíc nµo ph¶i ch¾c bưíc Êy, tiÕn dÇn dÇn vµ ph¶i thËn träng; Kh«ng ®ưîc phiªu lưu, lµm Èu, ph¶i n¾m v÷ng quy luËt vµ tÝnh to¸n cô thÓ. -Trong c¸c bưíc ®i lªn CNXH, Hå ChÝ Minh ®Æc biÖt lưu ý ®Õn vai trß cña c«ng nghiÖp ho¸ XHCN, coi ®ã lµ “ con ®ưêng ph¶i ®i cña chóng ta”, lµ nhiÖm vô träng t©m cña c¶ thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH. Vµ theo Ngưêi, muèn th¾ng lîi nhiÖm vô nµy th× ph¶i dùa trªn c¬ së x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp toµn diÖn, v÷ng ch¾c, mét hÖ thèng tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp nhÑ ®a d¹ng nh»m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò lư¬ng thùc, thùc phÈm cho nh©n d©n, c¸c nhu cÇu thiÕt yÕu cho x· héi. BiÖn ph¸p: Hå ChÝ Minh ®· gîi ý nhiÒu phư¬ng thøc, biÖn ph¸p tiÕn hµnh x©y dùng CNXH. Trªn thùc tÕ, Ngưêi ®· chØ ®¹o mét sè c¸ch lµm cô thÓ sau ®©y: Thùc hiÖn c¶i t¹o x· héi cò, x©y dùng x· héi míi, kÕt hîp c¶i t¹o víi x©y dùng, lÊy x©y dùng lµm chÝnh. X©y dùng CNXH ph¶i cã kÕ ho¹ch, kÕ ho¹ch ph¶i khoa häc vµ s¸t víi thùc tÕ, cã biÖn ph¸p vµ quyÕt t©m ®Ó thùc hiÖn th¾ng lîi. KÕt hîp x©y dùng vµ b¶o vÖ, ®ång thêi tiÕn hµnh hai nhiÖm vô chiÕn lîc ë hai miÒn Nam – B¾c kh¸c nhau trong ph¹m vi mét quèc gia. Ph¶i biÕt khai th¸c, ph¸t huy tiÒm n¨ng søc m¹nh cña nh©n d©n vµ v× lîi Ých cña nh©n d©n. Trong ®iÒu kiÖn nưíc ta, biÖn ph¸p c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh, l©u dµi trong x©y dùng CNXH lµ ®em cña d©n, tµi d©n, søc d©n, lµm lîi cho d©n díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. Hay tøc lµ ph¶i biÕn sù nghiÖp x©y dùng CNXH thµnh sù nghiÖp cña toµn d©n do §¶ng l·nh ®¹o TiÕn hµnh t¨ng gia s¶n xuÊt ph¶i ®i liÒn víi tiÕt kiÖm Khi thùc hiÖn ph¶i g¾n môc tiªu víi biÖn ph¸p vµ c¸ch lµm. II. Đảng ta vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong công cuộc đổi mới hiện nay. T­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con đ­êng qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam bao qu¸t nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi, c¬ b¶n nhÊt, trªn c¬ së vËn dông vµ ph¸t triÓn s¸ng t¹o héc thuyÕt M¸c - Lenin. §ã lµ c¸c luËn ®iÓm vÒ b¶n chÊt, môc tiªu vµ ®éng lùc cña chñ nghÜa x· héi; vÒ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña thêi kú qu¸ ®é; vÒ ®Æc ®iÓm, nhiÖm vô lÞch sö, néi dung, c¸c h×nh thøc, b­íc ®i vµ biÖn ph¸p tiÕn hµnh c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta. T­ t­ëng ®ã trë thµnh tµi s¶n v« gi¸, c¬ së lý luËn vµ kim chØ nam cho viÖc kiªn tr×, gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cua §¶ng ta, ®ång thêi gîi më nhiÒu nÊn ®Ò vÒ x¸c ®Þnh h×nh thøc, biÖn ph¸p vµ b­íc ®i lªn chñ nghÜa x· héi phï hîp víi nh÷ng ®Æc ®iÓm d©n téc vµ xu thÕ vËn ®éng cña thêi ®¹i ngµy nay. C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi x­íng vµ l·nh ®¹o ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu quan träng, t¹o ra thÕ vµ lùc míi cho con ®­êng ph¸t triÓn vµ x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta. Cïng víi tæng kÕt thùc tiÔn, quan niệm cña §¶ng ta vÒ chủ nghÜa x· héi, con ®­êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ngµy cµng s¸t thùc, cô thÓ ho¸. Nh­ng trong qu¸ tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi, bªn c¹nh nh÷ng thêi c¬, vËn héi, n­íc ta ®ang ph¶i ®èi ®Çu víi hµng lo¹t th¸ch thøc, khã kh¨n c¶ trªn b×nh diÖn quèc tÕ, còng nh­ ®iÒu kiÖn thùc tÕ trong n­íc t¹o nªn. Trong bèi c¶nh ®ã, vËn dông t­ t­ëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi, chóng ta cÇn tËp trung gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò quan träng nhÊt. Gi÷ v÷ng môc tiªu cña chñ nghÜa x· héi Hå ChÝ Minh lµ ng­êi t×m ra con ®­êng gi¶i phãng d©n téc ViÖt Nam: Con ®­êng ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi. §éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi còng chÝnh lµ môc tiªu cao c¶, bÊt biÕn cña toµn §¶ng, toµn d©n ta. D­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, nh©n d©n ta ®· ®Êu tranh giµnh ®­îc ®éc lËp ®éc d©n téc, tõng b­íc qu¸ ®é dÇn lªn chñ nghÜa x· héi. Trong ®iÒu kiÖn n­íc ta, ®éc lËp d©n téc ph¶i g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi, sau khi giµnh ®­îc ®éc lËp d©n téc ta ph¶i ®i lªn chñ nghÜa x· héi, v× ®ã lµ quy luËt tiÕn ho¸ trong quá tr×nh ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi. ChØ cã chñ nghÜa x· héi míi ®¸p øng ®­îc kh¸t väng cña toµn d©n téc : ®éc lËp cho d©n téc, d©n chñ cho nh©n d©n, c¬m no ¸o Êm cho mäi ng­êi d©n ViÖt Nam. Thùc tiÔn ph¸t triÓn ®Êt n­íc cho thÊy, ®éc lËp d©n téc lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi vµ chñ nghÜa x· héi lµ c¬ së ®¶m b¶o v÷ng ch¾c cho ®éc lËp d©n téc. HiÖn nay, chóng ta ®ang tiÕn hµnh ®æi míi toµn diÖn ®Êt n­íc v× môc tiªu ‘’d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh’’ lµ tiÕp tôc con ®­êng c¸ch m¹ng ®éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi mµ Hå ChÝ Minh ®· lùa chän. V× thÕ ®æi míi lµ qu¸ tr×nh vËn dông vµ ph¸t triÓn t­ t­ëng Hå ChÝ Minh, kiªn ®Þnh môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, chø kh«ng ph¶I lµ thay ®æi môc tiªu. Tuy nhiªn, khi chÊp nhËn kinh tÕ thÞ tr­êng, chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, chóng ta ph¶i tËn dông c¸c mÆt tÝch cùc cña nã, ®ång thêi ph¶i biÕt c¸ch ng¨n chÆn, phßng tr¸nh c¸c mÆt tiªu cùc, b¶o ®¶m nhÞp ®é ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng trªn tÊt c¶ c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi: kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, v¨n ho¸ ; kh«ng v× ph¸t triÓn, t¨ng tr­ëng kinh tÕ b»ng mäi gi¸ mµ lµm ph­¬ng h¹i c¸c mÆt kh¸c cña cuéc sèng con ng­êi. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vÉn gi÷ v÷ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, biÕt c¸ch sö dông c¸c thµnh tùu mµ nh©n lo¹i ®· ®¹t ®­îc ®Ó phôc vô cho c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi, nhÊt lµ thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, lµm cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ lu«n ®i liÒn víi sù tiÕn bé, c«ng b»ng x· héi, sù trong s¹ch, lµnh m¹nh vÒ ®¹o ®øc, tinh thÇn. 2. Phát huy quyền làm chủ của nhân dân, khơi dậy mạnh mẽ tất cả các nguồn lực, trước hết là nội lực để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước Đổi mới là sự nghiệp của nhân dân, do đó cần phải phát huy quyền làm chủ của nhân dân, khơi dậy mạnh mẽ, tổ chức các nguồn lực, trước hết là nguồn lực nội sinh, để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá là con đường tất yếu mà đất nước ta phải trải qua. Chúng ta phải tranh thủ thành tựu của cách mạng khoa học và công nghệ, của điều kiện giao lưu, hội nhập quốc tế để nhanh chóng biến nước ta thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, sánh vai với các cường quốc năm châu như mong muốn của Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh đã chỉ dẫn : xây dựng chủ nghĩa xã hội là sự nghiệp của toàn dân, do Đảng lãnh đạo, phải đem tài sản, sức dân, của dân làm lợi cho dân, nghĩa là phải biết phát huy mọi nguồn lực vốn có trong dân để xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Theo tinh thần đó, ngày nay, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước phải dựa vào nguồn lực trong nước là chính, có phát huy mạnh mẽ nội lực mới có thể tranh thủ sử dụng hiệu quả nguồn lực bên ngoài. Trong nội lực, nguồn lực con người là vốn quý giá. Nguồn lực của nhân dân, của con người Việt Nam bao gồm trí tuệ, tài năng, sức lao động, của cải thật to lớn. Để phát huy sức mạnh tốt của toàn dân tộc để xây dựng và phát triển đất nước, cần giải quyết tốt vấn đề sau: - Tin dân, dựa vào dân, xá lập quyền làm chủ của nhân dân trên thực tế, làm cho chế độ dân chủ được thực hiện trong mọi lĩnh vực hoạt động của con người, nhất là ở địa phương, cơ sở, làm cho dân chủ thật sự trở thành động lực của sự phát triển xã hội. - Chăm lo mọi mặt đời sống của nhân dân để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. -Thực hiện nhất quán chiến lược đại đoàn kết dân tộc của Hồ Chí Minh, trên cơ sở lấy liên minh công-nông-trí thức làm nòng cốt, tạo nên sự đồng thuận xã hội vững chắc vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Xây dựng chủ nghĩa xã hội phải biết tranh thủ các điều kiện quốc tế thuận lợi, tận dụng tối đa sức mạnh của thời đại. Ngày nay sức mạnh của thời đại tập trung ở cuộc cách mạng khoa học và công nghệ, xu hướng toàn cầu hoá. Chúng ta phải tranh thủ tối đa các cơ hội do xu thế đó tạo ra để nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế; phải có cơ chế, chính sách đúng để thu hút vốn đầu tư, kinh nghiệm quản lý và công nghệ hiện đại, thực hiện kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại theo tư tưởng Hồ Chí Minh. Muốn vậy, chúng ta phải có đường lối chính trị độc lập, tự chủ. Tranh thủ hợp tác phải đi đôi với thường xuyên khơi dậy yêu nước, tinh thần dân tộc chân chính của mọi người dân Việt Nam nhằm góp phần làm gia tăng tiềm lực quốc gia. Chủ động hội nhập kinh tế quốc tế phải gắn liền với nhiệm vụ trau dồi bản lĩnh và bản sắc văn hoá dân tộc, nhất là cho thanh niên, thiếu niên – lực lượng rường cột của nước nhà, để không tự đánh mất mình bởi xa rời cội rễ dân tộc. Chỉ có bản lĩnh và bản sắc dân tộc sâu sắc, mạnh mẽ đó mới có thể loại trừ các yếu tố độc hại, tiếp thu tinh hoa văn hoá loài người, làm phong phú, làm giàu thêm nền văn hoá dân tộc. 4. Chăm lo xây dựng Đảng vững mạnh, làm trong sạch bộ máy nhà nước, đẩy mạnh đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, thực hiện cần kiệm xây dựng chủ nghĩa xã hội Thực hiện mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, phát huy quyền làm chủ của nhân dân cần đến vai trò lãnh đạo của một Đảng cách mạng chân chính, một nhà nước thật sự của dân, do dân và vì dân. Muốn vậy phải: -Xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền, một Đảng ‘’ đạo đức, văn minh’. Cán bộ Đảng viên gắn bó máu thịt với nhân dân, vừa là người hướng dẫn lãnh đạo nhân dân, vừa hết lòng hết sức phục vụ nhân dân, gương mẫu trong mọi việc. - Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa mạnh mẽ, của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; thực hiện cải cách nền hành chính quốc gia một cách đồng bộ để phục vụ đời sống nhân dân. - Bằng các giải pháp thiết thực, cụ thể, hình thành một đội ngũ cán bộ liêm khiết, tận trung với nước, tận hiếu với dân; kiên quyết đưa ra khỏi bộ máy chính quyền những ‘’ ông quan cách mạng’’, lạm dụng quyền lực của nhân dân để mưu cầu lợi ích riêng; phát huy vai trò của nhân dân trong cuộc đấu tranh chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí, giữ vững sự ổn định chính trị-xã hội của đất nước. - Giáo dục mọi tầng lớp nhân dân ý thức biết cách làm giàu cho đất nước, hăng hái đẩy mạnh tăng gia sản xuất kinh doanh gắn liền với tiết kiệm để xây dựng nước nhà. Trong điều kiện đất nước còn nghèo, tiết kiệm phải trở thành quốc sách, thành một chính sách kinh tế lớn và cũng là một chuẩn mực đạo đức, một hành vi văn hoá như Hồ Chí Minh đã căn dặn:’’ Một dân tộc biết cần, biết kiệm’’ là một dân tộc văn minh, tiến bộ; dân tộc đó chắc chắn sẽ thắng được nghèo nàn, lạc hậu, ngày càng giàu có về vật chất, cao đẹp về tinh thần. Tóm lại để nhanh chóng đưa đất nước đi lên chủ nghĩa xã hội chúng ta cần học tập, vận dụng lý luận phải quán triệt quan điểm thực tiễn để ngăn ngừa bệnh giáo điều cũng như bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa. Nếu lý luận xa rời thực tiễn thì sớm muộn cũng dẫn đến giáo điều, sách vở hay theo cách nói của Hồ Chí Minh là lý luận suông. Học tập, vận dụng lý luận phải gắn liền với đấu tranh với những quan điểm sai trái, nhằm bảo vệ và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh. Chính vì chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh có sức mạnh to lớn đối với sự nghiệp cách mạng cuả Đảng và nhân dân ta, do đó phải nêu cao cảnh giác, đấu tranh không khoan nhượng với mọi quan điểm sai trái. Học tập đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là noi gương cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, đặt lợi ích của đân tộc, của Đảng, của nhân dân, của tập thể lên trên lợi ích cá nhân. Nói đến tư tưởng Hồ Chí Minh là nói đến lý luận cách mạng hành động, lý luận gắn chặt với thực tiễn, nói đi đôi với làm. . Để đưa công cuộc đổi mới đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa ngày càng phát triển theo chiều sâu, đòi hỏi chúng ta phải quán triệt những quan điểm mà Hồ Chí Minh đã nêu ra. Đó là phải dựa vào sức mạnh toàn dân, phát huy được tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, lòng tự tôn dân tộc, ý chí thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu của mỗi người dân. Coi đại đoàn kết toàn dân là động lực để phát triển kinh tế- xã hội. Tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với thực hiện công bằng xã hội. Thực hiện công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước là nhiệm vụ trung tâm của toàn Đảng, toàn dân. Phát triển kinh tế nhiều thành phần phải đi đôi với củng cố kinh tế nhà nước đủ sức phát huy vai trò chủ đạo để nhà nước định hướng và điều tiết vĩ mô nền kinh tế. Phát triển kinh tế phải đi đôi với phát triển văn hoá, xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng. Tăng cường giáo dục đạo đức Hồ Chí Minh, xây dựng chuẩn mực đạo đức xã hội trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Xây dựng nếp sống xã hội tốt đẹp, gia đình văn hoá, lối sống tình nghĩa, đoàn kết, hoà hiếu. Xây dựng cái mới phải gắn liền với cải tạo những thói hư tật xấu, đấu tranh không khoan nhượng với căn bệnh có nguy cơ xói mòn bản chất tốt đẹp của chế độ xã hội chủ nghĩa. Để đấu tranh hiệu quả với những căn bệnh đó đòi hỏi vai trò tiên phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, đặt lợi ích của Đảng, của dân tộc lên trên hết thảy lợi ích cá nhân.