Tiểu luận Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hoá

hoá dân gian, văn hoá đại chúng thường phản ánh các kinh nghiệm sản xuất, tìn cảm yêu thiên nhiên, tình cảm trai gái, trữ tình. Nó không phải là những quan hệ, khuynh hướng văn hoá chính thống và ưu tiên của xã hội, còn nền văn hoá bác học thường chịu ảnh hưởng nhiều của văn hoá Trung Quốc. - Văn hoá Trung Hoa và các tư tưởng của hệ tư tương Nho-Phật-Lão ảnh hưởng rất mạnh trong văn hoá truyền thống Việt Nam. Các tư tưởng nay chi phối thiết chế văn hoá lao động, văn hoá giao tiếp và các quan hệ khác, vừa ảnh hưởng lớn đến nhân cách làm người đặc biệt là nhân cách kẻ sĩ. Khái niệm văn hoá: Theo Hồ Chí Minh văn hoá có khái niệm: Vì lẽ sinh tồn cũng như vì mục đích của cuộc sống loài người mới sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn hoá nghệ thuật, những công cụ hàng ngày về ăn, mặc, ở, và phương thức sử dụng toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó là văn hoá. Văn hoá là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng với những biểu hiện của nó mà loài người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi sự sinh tồn. Nền văn hoá mới theo quan điểm của Hồ Chí Minh chứa đựng nhiều nội dung phong phú, sâu sắc, liên quan tới các vấn đề như ý thức độc lập tự chủ, tự lực tự cường, nền văn hoá mới đó nhân dân phát huy quyền làm chủ của mình, được sống tự do, bình đẳng, hạnh phúc… Quan điểm về xây dựng một nền văn hoá mới : Cùng với định nghĩa về văn hoá, Hồ Chí Minh còn đưa ra năm điểm lớn định hướng cho việc xây dựng nền văn hoá dân tộc: 1. Xây dựng tâm lý: tinh thần độc lập tự cường. 2. Xây dựng luân lý: biết hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng. 3.Xây dựng xã hội: mọi sự nghiệp có liên quan đến phúc lợi của nhân dân trong xã hội. 4. Xây dựng chính trị: dân quyền. 5. Xây dựng kinh tế. èTừ rất sớm, Bác đã quan tâm đến văn hoá. Điều này chứng minh vì sao sau khi độc lập, Bác đã bắt tay vào xây dựng một nền văn hoá mới cho Việt Nam. Sự vận dụng sáng tạo của Hồ Chí Minh trong xây dựng nền văn hoá mới: Năm 1943 với Đề cương về văn hoá Việt Nam của mình, Đảng Cộng sản ra tuyên ngôn cơ cấu lại nền văn hoá truyền thống theo tư tưởng mácxít. Nhấn mạnh các tư tưởng của Đảng Cộng sản thể hiện trong Đề cương về văn hoá Việt Nam 1943, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ phương thức cơ cấu lại nền văn hoá truyền thống trong giai đoạn lịch sử mới của dân tộc. Như đã trình bày trong Báo cáo chính trị đọc tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ II, ngày 11-2-1951, Hồ Chí Minh viết rằng: “Xúc tiến công tác văn hoá để đào tạo con người mới và cán bộ cho công cuộc kháng chiến kiến quốc. Phải triết để tẩy trừ mọi di tích thuộc địa và ảnh hưởng của văn hoá đế quốc. Đồng thời, phát triển những truyền thống tốt đẹp của văn hoá dân tộc và hấp thụ những cái mới của văn hoá xây dựng một nền văn hoá Việt Nam có tính chất dân tộc, khoa học và đại chúng”. Xây dựng nền văn hoá mới Việt Nam, Hồ Chí Minh đã xuất phát từ một nguyên lý tư tưởng mới, trước hết là nguyên lý tư tưởng về truyền thống và hiện đại. Nền văn hoá mới phải kế tục những giá trị nội dinh của nền văn hoá truyền thống, nó đồng thời phát triển những giá trị truyền thống và hấp thụ những cái mới của văn hoá tiến bộ. Đó là nguyên lý tư tưởng quan trọng bậc nhất của các nước phát triển xây dựng nền văn hoá mới. Như đã trình bày, chủ nghĩa yêu nước truyền thống trong tư tưởng Hồ Chí Minh là một giá trị quan trọng. Nó đã tạo nên khí phách kiên cường và chủ nghĩa anh hùng Việt Nam. Nó thử thách cái đẹp, cái xấu, cái cao cả, cái thấp hèn, cái chính nghĩa, cái phi nghĩa. Tuy nhiên chủ nghĩa yêu nước truyền thống coi vấn đề dân tộc theo một thế giới quan “vị chủng”. Xây dựng nền văn hoá mới, tư tưởng biến nền văn hoá dân tộc thành “một bộ phận tinh thần quốc tế”, một mặt, mỗi dân tộc phải chăm lo tới sự phát triển toàn diện của mình, mặt khác nó phải xác lập được nguyên lý giao tiếp văn hoá bình đẳng trên nền tảng giá trị. Văn hoá Việt Nam vừa kết tinh bản sắc dân tộc, vừa gắn với các giá trị văn hoá loài người. Dưới ánh sáng tư tưởng văn hoá Hồ Chí Minh, mấy chục năm qua văn hoá Việt Nam đã được cơ cấu lại theo định chuẩn dân tộc mới. Các thành tựu của nó to lớn và đáng tự hào. Sự tham gia của Hồ Chí Minh vào việc làm trong sáng tiếng Việt đã ngày càng làm hoàn thiện và nâng cao những giá trị văn hoá mới. Nền văn hoá mới có giao lưu quốc tế mở rộng. Hiệu ứng lịch sử có một quy luật rất nghiêm ngặt. Đó là quy luật phát triển tự nhiên nội sinh của các quá trình văn hoá. Nếu tuyền thống không phat triển kịp các giá trị mới thì sự hấp thụ văn hoá sẽ gặp nhiều khó khăn và xuất hiện hai khuynh hướng lai căng. Hồ Chí Minh đã nhìn thấy trước và cảnh báo “phải tránh nguy cơ trở thành kẻ bắt chước”. 1.2/ Những quan điểm chung của Hồ Chí Minh về văn hoá 1.2.1) Quan niệm về vị trí, vai trò của văn hoá Từ sau Cách mạng Tháng Tám 1945 văn hoá được Hồ Chí Minh xác định là đời sống tinh thần của xã hội, là thuộc kiến trúc thượng tầng.Văn hoá có mối quan hệ mật thiết với kinh tế, chính trị, xã hội. Chính trị xã hội được giả phóng thì văn hoá mới được giải phóng. Chính trị giải phóng mở đường cho văn hoá phát triển. Hồ Chí Minh đã vạch ra đường lối “Phải tiến hành cách mạng chính trị trước, cụ thể là cách mạng giải phóng dân tộc để giành chính quyền, từ đó giải phóng văn hoá, mở đường cho văn hoá phát triển”. Người còn nhấn mạnh “Xã hội thế nào thì văn hoá thế ấy. Văn nghệ của ta rất phong phú, nhưng dưới chế độ thực dân và phong kiến nhân dân ta bị nộ lệ, thì văn nghệ cũng bị nô lệ, bị tồi tàn, không thể phát triển được”. Văn hoá là một kiến trúc thượng tầng nhưng không đứng ngoài mà phải ở trong kinh tế và chính trị. Văn hoá phải phục vụ nhiệm vụ chính trị, thúc đẩy xây dựng và phát triển kinh tế. Tuy kinh tế có kiến thiết rồi, văn hoá mới kiến thiết được nhưng văn hoá phát triển không thụ động mà phải có tính tích cực chủ động. Nó đóng vai trò to lớn thúc đẩy kinh tế và chính trị phát triển như một động lực. “Văn hoá ở trong kinh tế” tức là văn hoá phải phục vụ, thúc đẩy xây dựng và phát triển kinh tế. Văn hoá ở trong kinh tế và chính trị cũng có nghĩa là chính trị và kinh tế phải có tính văn hoá. 1.2.2) Quan điểm về chức năng của văn hoá Theo quan niệm của Hồ Chí Minh, văn hoá có ba chức năng chủ yếu : Một là, bồi dưỡng tư tưởng đạo đức đúng đắn và tình cảm cao đẹp cho con người. Văn hoá thuộc đời sống tinh thần của xã hội. Người thường xuyên quan tâm đến việc bồi dưỡng lý tưởng cho cán bộ, Đảng viên và các tầng lớp nhân dân. Đó là chức năng cao quý cuả văn hoá. Văn hoá còn góp phần xây đắp niềm tin con người, niềm tin khoa học, cách mạng, tin vào nhân dân, tin vào tiền đồ tươi sáng của Cách mạng. Hồ Chí Minh nói phải làm cho văn hoá soi đường cho quốc dân đi, đi sâu vào tâm lý quốc dân, để xây dựng tình cảm lớn cho con người. Hai là, nâng cao dân trí. Người đã răn dạy “một dân tộc dốt là dân tộc yếu”. Chính vì thế “mọi người phải hiểu biết quyền lợi của mình…phải có kiến thức mới có thể tham gia vào công cuộc xây dựng nước nhà, và trước hết là phải biết đọc, biết viết chữ Quốc ngữ. Tiếp đến là các hiểu biết các lĩnh vực khác nhau vè chính trị, kinh tế, văn hoá. Tuỳ từng giai đoạn cách mạng mà mục đích của nâng cao dân trí có điểm chung và riêng. Nhưng xuyên suốt là vì mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Ba là, bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, những phong cách, lối sống lành mạnh, luôn hướng con người vươn tới chân-thiện-mỹ để không ngừng hòn thiện bản thân mình. Những phẩm chất tốt đẹp làm nên giá trị của con người. Mỗi người phải biến tư tưởng và tình cảm lớn thành phẩm chất cao đẹp. Đó có thể là phẩm chất chính trị, phẩm chất đạo đức, phẩm chất chuyên môn nghiệp vụ. Hồ Chí Minh đặc biệt nhấn mạnh phẩm chất đạo đức, chính trị của cán bộ Đảng viên. Nếu không có những phẩm chất đó thì không thể biến lý tưởng thành hiện thực. Văn hoá giúp con người phân biệt cái tốt - xấu, cái lạc hậu – tiến bộ… Từ đó văn hoá hướng con người vươn tới chân - thiện - mỹ. 1.2.3) Quan điểm về tính chất của nền văn hoá mới Nền văn hoá mới là nền văn hoá dân chủ mới, đồng thời là nền văn hoá kháng chiến. Nền văn hoá đó có ba tính chất: tính dân tộc – khoa học – đại chúng. - Tính dân tộc, đặc tính dân tộc hay cốt cách dân tộc là cái tinh túy đặc trưng riêng của văn hoá dân tộc. Cốt cách văn hoá dân tộc không phải “nhất thành bất biến”, mà có thể phát triển và bổ sung nét mới. Biết giữ gìn, kế thừa và phát huy những truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc. - Tính khoa học :để phát triển được các giá trị truyền thống, hấp thụ các cái mới, cơ cấu lại nền văn hoá Việt Nam, Đảng Cộng sản và Hồ Chí Minh coi việc xây dựng một hệ thống các giá trị khoa học trong đời sống xã hội có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nền văn hoá truyền thống trong toàn cơ cấu của nó chưa được xây dựng trên nền tảng khoa học. Nền sản xuất nhỏ, tư duy kinh nghiệm chiếm vị trí ưu trội trong nền văn hoá ấy. Hồ Chí Minh đã khẳng định tư tưởng khoa học hoá có một ý nghĩa rất quan trọng. Chỉ có khoa học mới bắt kịp được nền văn minh thế giới. Một nền văn hoá dựa trên cơ sở khoa học là dựa vào chiếc kiềng ba chân của cái đúng, cái chân lý, đó là: + Quy luật khách quan + Cơ cấu công nghệ + Hành lang pháp luật. Những người làm văn hoá phải có trí tuệ, hiểu biết khoa hoc tiên tiến, phải có chiến lược xây dựng văn hoá mang tầm thời đại. - Tính đại chúng: phục vụ nhân dân, phù hợp nguyện vọng của nhân dân, đậm đà tính nhân văn. Nguyên tắc đại chúng hoá mà Đề cương văn hoá năm 1943 đã nêu được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định tại Đại hội Đảng lần thứ II năm 1951 xuất phát từ một quan điểm lớn của lịch sử. Đó là nguyên tắc giải phóng năng lượng sáng tạo to lớn trong lịch sử văn hoá Việt Nam. Ánh sáng của nó mở đường, rọi chiếu xuống lòng sâu xã hội, làm bật dậy các khả năng sáng tạo và khêu gợi trong tận cùng tâm khảm những khát vọng sáng tạo của hàng triệu quần chúng đã từng bị lịch sử dồn nén và bỏ quên. Trên ý tưởng này, Hồ Chí Minh đã nói rằng: sản xuất văn hoá nghệ thuật cốt để phục vụ nhân dân. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, khái niệm nhân dân, đại chúng vừa có tính phổ cập vừa có tính nâng cao. Tính phổ cập ở chổ dễ hiểu, nhiều người cùng biết, nhiều người cùng thực hiện; thực hiện một lần rồi lại thực hiện nhiều lần. Như Hồ Chí Minh thường nói về lợi ích của văn hoá nghệ thuật đối với nhân dân, làm sao cho mọi người thích xem, khi xem thì hiểu, xem một lần rồi muốn xem thêm. Tính nâng cao ở chỗ nó kết tinh tinh hoa của cộng động rộng lớn, thể hiện cái khát vọng vươn lên của những lực lượng cách mạng và có thể cách mạng tới cùng. Nó làm nền tảng của mọi sự phát triển lành mạnh của xã hội. Hồ Chí Minh đã nói về phẩm chất của nhân dân như sau: “Đằng sau sự phục tùng tiêu cực giấu một cái gì đang sôi sục, đang gào thét và sẽ bùng nổ một cách ghê gớm”. Hồ Chí Minh quan tâm đến tính đại chúng của văn hoá trên nền tảng giá trị và tính liên tục lịch sử. Các giá trị văn hoá do quần chúng sáng tạo, phục vụ quần chúng, đánh thức những nhà văn hoá trong biển cả quần chúng từ thế hệ này sang thế hệ khác tạo ra những vòng khâu chất lượng vô tận của chủ thể và đối tượng văn hoá trong các nhu cầu ngày càng cao của lịch sử. Trong tư tưởng văn hoá Hồ Chí Minh, tính đại chúng vừa mang tính chính trị vừa mang tính phổ cập và nâng cao của văn hoá. Văn hoá khơi dậy khả năng sáng tạo của đại chúng, chúng tạo nên các chủ thể văn hoá có chất lượng cao trong lịch sử. Đó chính là nội dung cơ bản chủ của yếu tố văn hoá trong sự phát triển của xã hội. II - NỘI DUNG CHỦ YẾU 2.1) Trước khi Bác mất. (trước 1969) 2.1.1) Xây dựng nền kinh tế. Nước ta là một nước nông nghiệp lạc hậu, nông dân là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội, bị đế quốc, phong kiến bóc lột nặng nề. Nền kinh tế của nước ta bị lệ thuộc vào đế quốc và thực dân phong kiến. Bác chủ yếu vận động bà con nhân dân phát triển kinh tế chủ yếu là phục vụ cho chiến đấu giải phóng dân tộc. (Bác Hồ đi thăm bà con nông dân tỉnh Tuyên Quang trong cải cách ruộng đất) 2.1.2) Bác trong công tác giáo dục: Hồ Chí Minh phê phán nền giáo dục phong kiến (kinh viện, xa thực tế, coi sách của thánh hiền là đỉnh cao của tri thức…) và nền giáo dục thực dân ( ngu dân, đồi bại, xảo trá, nguy hiểm hơn cả sự dốt nát).Người quan tâm xây dựng nền giáo dục mới của nước việt nam độc lập. Nền giáo dục này được hình thành từ những năm hai mươi, thực sự ra đời từ cách mạng tháng tám thánh công và phát triển cùng sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Hồ chí minh xác định, xây dựng nền giáo dục mới là một nhiệm vụ cấp bách, có ý nghĩa chiến lược, vì nó góp phần làm cho dân tộc ta xứng đáng với nước việt nam độc lập. Văn hóa giáo dục là một mặt trận quan trọng trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất nước nhà. ( Bác Hồ đến thăm lớp học_bồi dưỡng văn hóa cho đồng bào Tây Nguyên) Quan điểm Hồ Chí Minh về văn hóa giáo dục: Mục tiêu của văn hóa giáo dục là thực hiện cả 3 chức năng của văn hóa giáo dục: dạy và học để bồi dưỡng lý tưởng đúng đắn và tình cảm cao đẹp; mở mang dân trí; bồi dưỡng những phẩm chất và phong cách tốt đẹp cho con người. Giáo dục để đào tạo con người có ích cho xã hội. Học để làm việc, làm người, làm cán bộ. Giáo dục nhằm đào tạo con người có đức, có tài, kế tục sự ngiệp cách mạng, làm cho nước ta sánh vai cùng các cường quốc năm châu. Cải cách giáo dục bao gồm xây dựng chương trình, nội dung dạy và học hợp lý, phù hợp với các giai đoạn cách mạng. Nội dung giáo dục phải toàn diện: văn hóa, chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, lao động… Các nội dung đó có mối quan hệ mật thiết với nhau. Học chính trị khoa học chủ nghĩa Mác - Lê Nin, đường lối, chính sách của đảng và nhà nước. Cải cách khoa học phải sáng tạo, không giáo điều. Học để nắm các quan điểm có tính nguyên tắc, phương pháp luận. Học khoa học kĩ thuật để đáp ứng đòi hỏi của thời đại mới, thời đại mới, thời đại của cánh mạng khoa học- công nghệ đang phát triển như vũ bão. Phương châm giáo dục: Phương châm bao gồm: học đi đôi với hành, lý luận liên hệ với thực tế; học tập kết hợp với lao động; phối hợp nhà trường - gia đình - xã hội; thực hiện dân chủ, bình đẳng trong giáo dục; trong suốt đời. Coi trọng việc tự học, tự đào tạo và đào tạo lại. Học ở mọi lúc, mọi nơi, học mọi người. Ngôn ngữ của Chủ tịch Hồ Chí Minh Chủ tịch Hồ Chí Minh học rất nhiều ngôn ngữ trên thế giới, nhưng lại dùng tiếng Việt một cách đơn giản, chuẩn mực và trong sáng. Tiếng Việt trong ngôn ngữ của Bác là văn hoá, hồn cốt Việt, là tình yêu nước, yêu dân vô hạn… Trong số những người nghiên cứu về ngôn ngữ Chủ tịch Hồ Chí Minh có GS.TS Bùi Khánh Thế, một người con miền Nam vinh dự được gặp Bác Hồ ba lần. Những lời dạy của Người đã theo sự nghiệp nghiên cứu ngôn ngữ của ông suốt cuộc đời. “Bác là người tinh tế về mặt phong cách: Bác nói với người nông dân bằng ngôn ngữ của người nông dân. Bác nói với người trí thức bằng ngôn ngữ của người trí thức. Cho nên không phải ngẫu nhiên ông Phạm Huy Thông - một nhà Tây học nói: Cụ Hồ dùng ngôn ngữ của Pháp tinh tế như người Pháp, khi nói chuyện với người Nga thì am hiểu như người Nga. Sở dĩ được như vậy vì Bác thâm nhập vào nhân dân rất sâu, tát nước với nông dân, kéo lưới với ngư phủ, Bác đến lớp học ở Hàng Than. Bác thâm nhập vào dân nên bác hiểu ngôn ngữ. 2.1.3) Bác trong công tác văn nghệ. Văn nghệ là một mặt trận, văn nghệ sĩ là chiến sĩ, tác phẩm văn nghệ là vũ khí sắc bén trong đấu tranh cách mạng, trong xây dựng xã hội mới, con người mới. Hồ Chí Minh với tư cách là một nhà nhân văn chân chính, nhà văn hóa kiệt xuất ngay từ rất sớm đã nắm bắt được quy luật hình thành, vận động và phát triển của một nền văn hóa. Xuyên suốt các tác phẩm của Người, từ "Đường Cách mệnh" (1927), "Sửa đổi lối làm việc" (1947), "Cần, kiệm, liêm, chính" (1949) cho đến "Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân" (1969) và bản Di chúc của Người (1969) ta luôn thấy được lòng yêu nước, tính nhân văn sâu sắc trong đó.Trong nhận thức của Người, "Văn hóa Việt Nam chứa đựng sự kỳ diệu giữa cái ổn định và cái linh hoạt" bởi lẽ nền văn hóa này có sợi dây liên hệ bền chặt với cuộc sống. Và, một trong những nội dung cơ bản trong tư tưởng của Người về văn hóa đó là "Văn hóa phải gắn liền với cuộc sống". Tư tưởng cốt lõi này trở thành nội dung xuyên suốt được quán triệt sâu sắc góp phần mang lại nét độc đáo riêng có trong hầu hết các giá trị văn hóa mà Hồ Chí Minh để lại. Hồ Chí Minh am hiểu nhiều lĩnh vực văn hóa nghệ thuật như: Dân ca, âm nhạc, đến hội họa, thơ ca cổ điển... Người đã từng khuyên chúng ta phải biết kế thừa, phát triển di sản quý báu ấy. Người nói xóa bỏ triệt để những cái cũ phiền phức, phát triển những cái cũ mà tốt, phải triệt để làm những cái mới và hay, phải giữ gìn thuần phong, mĩ tục, phải tẩy sạch những gì mà giáo dục thực dân để lại... ( Bác lên sân khấu với nghệ sĩ ) Văn nghệ phải gắn với thực tiễn của đời sống nhân dân. Thực tại đem lại nguồn sinh khí vô tận cho văn nghệ. Chiến sĩ văn nghệ phải thật hòa mình với quần chúng và không được quên rằng “…chỉ có nhân dân mới nuôi dưỡng cho sáng tác của nhà văn bằng những nguồn nhựa sống. Còn nếu nhà văn quên điều đó thì nhân dân cũng sẽ quên anh ta.” Thực tiễn không chỉ là nguồn nuôi dưỡng những sáng tác, mà còn là những tinh hoa trong sáng tác dân gian đã được chắt lọc từ thế hệ này qua thế hệ khác. Phải có những tác phẩm văn nghệ xứng đáng với thời đại mới của đất nước và dân tộc. Phải phản ánh cho hay, cho chân thật sự nghiệp cách mạng của nhân dân.Văn nghệ phải hướng dẫn nhân dân loại bỏ cái giả, cái sai, cái không đúng, để vươn tới cái lý tưởng đó chính là sự phản ánh có tính hướng đích của văn nghệ. 2.1.4) Bác trong công tác đời sống. Xây dựng đời sống văn hóa mới được Hồ Chí Minh chỉ ra ngay sau khi mới giành được chính quyền, rồi nhanh chóng trở thành một phong trào quần chúng sôi nổi, tạo động lực mạnh mẽ cho sự nghiệp kháng chiến kiến quốc. Đạo đức mới: thực hành đời sống mới trước hết là thực hành đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính. Lối sống mới: lối sống mới là lối sống có lý tưởng, có đạo đức; kết hợp hài hòa đời sống văn minh, và tinh hoa văn hóa nhân loại tạo nên lối sống văn minh, tiên tiến. Tính văn hóa ở đây là biết cách ăn mặc, cách mặc, cách ở,.. Con ngừơi văn hóa trong lối sống là phải có một phong cách sống khiêm tốn, giản dị, chừng mực, điều độ, ngăn nắp, vệ sinh, yêu lao động, quý thời gian, ít lòng ham muốn về vật chất, về chức quyền, danh lợi. trong quan hệ với nhân dân, bạn bè, đồng chí thì cởi mở, chân tình, ân cần, tế nhị, giàu lòng thương yêu người… Nếp sống mới: Xây dựng nếp sống mới là xây dựng những thói quen và phong tục tập quán tốt đẹp, kế thừa và phát triển được những thuần phong mĩ tục lâu đời của dân tộc. 2.2) Sau khi Bác mất. (sau 1969) 2.2.1) Xây dựng kinh tế. Tất cả chúng ta đều đồng ý là sự phát triển kinh tế càng ngày càng tăng sau khi đổi mới đã làm cho cuộc sống dân chúng khá lên, và đến năm 2010 chúng ta sẽ thoát khỏi nhóm các nước đói nghèo. Nhưng không nhiều người chú trọng vào văn hóa, như là động lực của kinh tế, như ý kiến của UNESCO. Toàn cầu hóa kinh tế quốc tế là một xu thế, đòi hỏi chúng ta phải chủ động và tích cực hội nhập. & Ví dụ:  1. Khai thác sử dụng vùng biển và bờ biển hiệu quả về kinh tế. (Mũi Né – Bình Thuận). Mối quan hệ giữa người Kinh và đồng bào dân tộc thiểu số thời kì hội nhập. Bảng xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh ngành du lịch khu vực Châu Á Thái Bình Dương (2008 – 2009). Đây là cơ hội để chúng ta phát triển nhanh có hiệu quả, nhưng cũng là thách thức rất lớn với nước ta trên nhiều mặt, trong đó có cả văn hóa. Sự thâm nhập của văn hóa độc hại, của sự lai căng văn hóa, của lối sống thực dụng và những tiêu cực khác của kinh tế thị trường…, đã và đang ảnh hưởng, làm băng hoại những giá trị văn hóa truyền thống, ảnh hưởng tới sự phát triển bền vững của đất nước. Tạo sự hài hoà giữa phát triển văn hoá và kinh tế. Phát biểu tại Hội nghị, ông Tô Huy Rứa nhấn mạnh: Phát triển văn hoá trong kinh tế thị trường, trước hết cần nhận thức đúng về kinh tế thị trường và cần thấy rõ vai trò của văn hoá trong việc xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Vai trò của văn hoá được thể hiện ở tầm hoạch định chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội dựa trên nền tảng văn hoá và nguồn lực xã hội, trong đó quan trọng nhất là nguồn lực con người và chất lượng nguồn nhân lực. Sự tăng trưởng của ngành kinh tế từ năm 1989 đến 2003. 2.2.2) Đảng tiếp nối tư tưởng của Bác trong công tác giáo dục, văn nghệ và đời sống. Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (năm 1991) của Đảng ta nêu rõ rằng, xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc là một trong những nội dung cơ bản của việc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Nghị quyết Đại hội VIII của Đảng yêu cầu: đưa các nhân tố văn hóa, tinh thần thấm sâu vào các lĩnh vực của đời sống xã hội. Nghị quyết Trung ương 5, khóa VIII, ghi rõ: "Để đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng về văn hóa, phải xây dựng văn hóa từ trong Đảng, trong bộ máy nhà nước..." và khẳng định rằng: "Đặt trọng tâm vào nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết là trong các tổ chức đảng và nhà nước, trong các đoàn thể quần chúng và trong từng gia đình". Nghị quyết Đại hội IX của Đảng một lần nữa yêu cầu: "Nâng cao tính văn hóa trong mọi hoạt động kinh tế, chính trị, xã hội và sinh hoạt của nhân dân". Kết luận của Hội nghị Trung ương 10, khóa IX, nhấn mạnh: Tiếp tục đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống lành mạnh trong xã hội, trước hết là trong các tổ chức đảng và nhà nước. Trong Diễn văn đọc tại Lễ kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập Đảng, Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh cũng yêu cầu phải phấn đấu để mỗi tổ chức đảng và đoàn thể, mỗi cơ quan nhà nước đều là "một tấm gương văn hóa trong xã hội". Nhắc lại các nghị quyết nói trên để thấy rõ tính bức bách của nhiệm vụ xây dựng văn hóa trong Đảng hiện nay; cũng là để thấy rõ rằng muốn xây dựng được tư tưởng, đạo đức, lối sống và đời sống văn hóa lành mạnh trong xã hội, trước hết phải xây dựng được các phẩm chất đó trong các tổ chức của Đảng và bộ máy của Nhà nước... Đối chiếu với tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, ta càng thấy rõ vai trò quan trọng biết dường nào của đạo đức cách mạng trong việc xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc nói chung, và xây dựng văn hóa trong Đảng nói riêng. Không phải ngẫu nhiên trong Di chúc Người nói về Đảng và đặc biệt nhấn mạnh vấn đề đạo đức: "Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân". Những lời dạy của Bác Hồ về đạo đức cách mạng, đối với Đảng ta, đối với mỗi cán bộ, đảng viên, ngày nay vẫn còn mang tính thời sự nóng hổi; nhất là những phẩm chất trung với Đảng, trung với nước, hiếu với dân, về cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, về nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân, về đảng viên đi trước, làng nước theo sau... là không bao giờ cũ. Nếu có cái gì gọi là cũ thì đó chính là nhận thức của chúng ta về các lời dạy của Bác không đến nơi, đến chốn, không thật đầy đủ và nhuần nhuyễn, nhất là chúng ta nói mà không đi đôi với làm, hoặc nói nhiều làm ít, khiến cho đời sống văn hóa trong Đảng, nhất là đời sống về đạo đức, có những biểu hiện suy thoái nghiêm trọng. Cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (lần 2), khóa VIII, đòi hỏi phải khắc phục bằng được tình trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức và lối sống trong cán bộ, đảng viên, đặc biệt là tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, một căn bệnh nguy hiểm đang đục khoét cơ thể sống của Đảng ta. Trong cuộc chiến đấu sinh tử này, mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta càng phải đề cao trách nhiệm tu dưỡng và thực hành tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. 2.2.3) Tích cực và tiêu cực trong văn hóa đời sống (học sinh,sinh viên,..) hiện nay. Thực trạng lối sống sinh viên hiện nay: Theo một cuộc điều tra mới nhất về giáo dục học tại thành phố Hồ Chí Minh cho thấy thực trạng hiện nay về lối sống sinh viên đó là: có tới 60% sinh viên sống khép mình, ít tham gia các hoạt động xã hội, 10% sinh viên hướng vào vui chơi, hưởng thụ và chỉ có 30% sinh viên say mê học tập. Theo đó, những sinh viên có lối sống khép mình, ít tham gia các hoạt động xã hội là những sinh viên quỹ có thời gian sinh hoạt tập thể ít hay thiếu năng động trong các hoạt động xã hội, luôn bàng quang không hứng thú trước những sự kiện xảy ra xung quanh họ. Tiếp theo là những sinh viên hướng vào vui chơi, hưởng thụ, họ chỉ luôn tập trung vào những trò chơi mang tính giải trí, thiếu lành mạnh và vô bổ, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, kết quả học tập sa sút hay luôn hướng đến phạm vi nhân cách mang tính tiêu cực. Cuối cùng là những sinh viên say mê, hăng hái trong học tập, tham gia các hoạt động mang tính tập thể, trách nhiệm luôn được đặt lên hàng đầu thông qua cách suy nghĩ, thái độ mang tính năng động, tích cực và có chí hướng. Những hoạt