Tiểu luận Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng đời sống văn hóa mới ở nước ta hiện nay

hông làm được dâu”1 Hồ Chí Minh toàn tập – Sđd t12 tr557 . Tính dân tộc của văn hóa còn được thể hiện ở trong hình thức và phương tiện diễn đạt. HCM là một trong nhũng người có công đầu trong giữ gìn và bảo tồn tiếng Việt. Người đã nói về việc giữ gìn, phát huy tiếng Việt: “Tiếng nói là một thứ của cải rất quý báu của dân tộc, chúng ta phải giữ gìn lấy nó, chớ đẻ bẹnh nói chữ nó lấn át nó đi”. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh thì mỗi khi dân tộc có nếp cảm nếp nghĩ riêng, có hình thức diễn đạt riêng đi thẳng vào lòng người lay động sau xa tâm hồn họ. Dân tộc Việt nam cũng vậy “Nhân dân ta có truyền thống kể chuyện ngắn gọn và có duyên. Các chú giải phải học cách kể chuyện của nhân dân”. Có thể nói tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa là quan điểm toàn diện và sâu sắc: cả từ nội dung đến hình thức diễn đạt. Và bản thân Người một nhà văn hóa lớn của nhưng luôn luôn quan tâm chú trọng đến việc học tập những nét văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc. b) Tính khoa học trong văn hóa Hồ Chí Minh nhấn mạnh coi trọng việc học tập bảo tồn những gái trị của nền văn hóa truyền thống của dân tộc tuy nhiên Người cũng đã chỉ ra rất rõ ràng mặt tích cực và tiêu cực trong những giá trị truyền thống. Và một trong những mặt chưa được là hạn chế của giá trị truyền thống cổ truyền chưa hình thành được tính khoa học. Đất nước ta là một nước nông nghiệp trêntư duy của nhân dân trước đây cũng theo lối tư duy nông nghiệp – một lối tư duy kinh nghiệmm không mở đường cho khoa học tự nhiên phát triển chính vì vậy mà ý thứ chủ đạo trong toàn xã hội chưa phả là tư duy khoa học, khái nhiệm khoa khoa học, phương pháp khoa học. Và trong điều kiện này, mê tín dị đoan và những hủ tục llạc hậu có cơ sửo để phát triển và ăn sâu vào đười sống quần chúng nhân dân. Chính vì vậy mà chủ tịch HCM đã căn dặn: “Nay nước ta đã được độc lập, tinh thần được giải phóng, cần phải có một nền văn hóa hợp với khao học và hợp vứoi cả nguyện vọng của nhân dân”1 Hồ Chí Minh biên niên tiểu sử Sđd t3 tr16 .Và theo tư tưởng Hồ Chí Minh tính khoa học của văn hóa đòi hỏi phải đấu tranh chống lại những gì trái với khóa học, phản tiến bộ, phải truyền bá tư tưởng triết học Max xit, đấu tranh chống chủ nghĩa duy tâm, thần bím mê tín di đoan. Người nhắc nhở nghành văn hóa trong việc khôi phục vốn cũ thì: “chỉ nên khôi phục cái gì tốt, còn cái gì không tốt thì phải loại dần ra” họ được “khôi phục cả đồng bóng rước xách thần thánh”2 Hồ Chí Minh toàn tập – Sđd t9 tr 248 . Ngoài ra Người còn nhắc nhở và giao cho nghành giáo dục phải thường xuyên “dạy bảo các cháu thiếu niên về khoa học kỹ thuật, làm cho các cháu ngay từ thủa nhỏ đã biết yêu khoa học để mai sau các cháu trở thành người có thói quen sinh hoạt, làm việc theo khoa học”. Chủ tịch HCM đã không ngừng thực hiện với xây dựng đời sống văn hóa khoa học – để tuyên truyền nếp sống vệ sinh phong cách sống và làm việc theo khoa học, chủ tịch HCM đã viết tắc phẩm “Đời sống mới”, “Sửa đổi lối làm việc”, nhằm tổ chức lại các quan hệ văn hóa từ trong nhà, một làng, một trường học đến các cơ quan đơn vị bộ đội …. Sao cho việc ăn, ở, lao động, học tập … , tuân theo đời sống mới bài trừ các phong tục tập quán cổ hủ làm cho nếp sống xã hội ta mỗi ngày một tiến bộ hơn hợp với khoa học và văn minh. Tư tưởng HCM về một nền văn hóa khoa học là một tư tưởng toàn diện bao trùm nhiều lĩnh vực nhiều ngành … của xã hội và đến ngày nay những tư tưởng của người vẫn còn nguyên giá trị. c – Tính đại chúng của văn hóa Tư tưởng Hồ Chí Minh về tính đại chúng của văn hóa là một trong những tư tưởng quan trọng đối với xây dựng nên văn hóa Việt nam tư tưởng này được xuất phát từ quan điểm duy vật biện chứng lịch sử: quần chúng nhân dânchính là người sáng tạo ra mọi của cải vật chất tinh thần, là người sáng tạo ra văn hóa do đó họ phải được hưởng thụ các giá trị văn hóa chủ tịch HCM đã nói về vấn đề này: “Quần chúng là người sáng tạo, công nông là những người sáng tạo. Nhưng quần chúng không chỉ sáng tạo ra của cải vật chất cho xã hội quần chúng còn là người sáng tác nữa”. Chính vì vậy mà tư tưởng của Người là xây dựng một nền văn hóa phục vụ cho quảng đại quần chúng nhân dân. Người đã từng đặt ra vấn đề “Văn hóa phục vụ ai? Và người đã khẳng định một cách dứt khoát văn hóa phải phục vụ cho đại đa số nhân dân phải hướng về quảng đại quần chúng phải phản ánh được tâm tư nguyện vọng ý chí nhân dân. Người thường xuyên nhắc nhở những người cầm bút trong việc định hướng cho các nghành sáng tác của mình – đó là phải đặt ra những câu hỏi như: viết cho ai? Viết để làm gì? Viết như thế nào. Và từ đó để có cách phục vụ cho đời sống nhân dân. Văn hóa là trình độ phát triển của con người, do con người làm ra nó, phải trở về phục vụ con người. Chủ tịch HCM đấu tranh giải phóng dân tộc để đem lại tự do hạnh phúc ấm no cho nhân dân trong đó văn hóa. Đó là tính nhất quán trong sự nghiệp cách mạng của Người. Ngòai những điểm trên chủ tịch HCM còn đòi hỏi các nhà hoạt động văn hóa phải tăng cường liên hệ với thực tế đi sâu vào cuộc sống nhân dân để tìm hỉeu và phản ánh những nỗi lo âu và suy nghĩ khát vọng và tình yêu, cuộc đời và số phận của nhân dân vừa để đem ánh sáng văn hóa đến mọi người mọi nhà nhất là những vùng sâu, vùng xa ,những vùng đồng bào miền núi vì có như vậy thì mới đưa văn hóa trở thành đại chúng và nhân dân. Chủ tịch HCM đã phê bìnhmột cách thằng thừng “phải thấy rằng nói chung văn hóa của ta còn loanh quanh thành phố chỗ dễ ăn chứ chưa đến chỗ đồng bào Mèo, đồng bào Mán”. Qua đó thấy rằng quan điểm về tính đại chung trong tư tưởng HCM được thể hiện sâu sắc toàn diện. d – Xây dựng nền văn hóa đa dạng và phong phú Ngòai tính khoa học và đại chúng tư tưởng Hồ Chí Minh còn thể hiện những quan điểm về nền văn hóa mới, một nền văn hóa đa dạng phong phú, nền văn hóa có nội dung XHCN và tính chất dân tộc. Chủ tịch HCM đã xây dựng nền văn hóa của CNXH trên các nguyên lý xuất: truyền thống và hiện đại, dân tộc và quốc tế, cá nhân và cộng đồng. Đó là nền văn hóa mới được xác lập từ hệ tư tưởng Mác – Lênin và sự phong phú thẩm mỹ của mọi giá trị văn hóa của các dân tộc. Nền văn hóa có nội dung CNXH kết tinh tính đa dạng văn hóa của các dân tộc người; kết tinh các gía trị văn hóa đa vùng đa miền như văn hóa miền núi đồng bằng, văn hóa biển, văn hóa đô thị … hợp thành nền văn hóa Việt nam XHCN rất phong phú về nội dung nhưng vẫn mang tính dân tộc đậm đà sâu sắc đồng thời nối tiếp thu các giá trị văn hóa quốc tế mở cửa đón các ngọn gió lành của văn hóa bốn phương hòa nhập vào văn hóa Việt nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhiều lần nhắc tới vườn hoa văn hóa Việt nam có nhiều mằu sắc lý tưởng của Người là xác lập một nền văn hóa kết tinh mọi tài năng của cá nhân có sự phong phú của cộng đồng, Hồ Chí Minh cố gắng xác lập một môi trường văn hóa ở đó sự phong phú tính bao dung là nền tảng cơ bản của nền văn hóa có nội dung XHCN và tính chất dân tộc. HCM luôn coi lợi ích cộng đồng song không bao giờ quên lợi ích cá nhân. Người nói: “đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân không phải là giày xéo lên lợi ích cá nhân, mỗi người đều có tính cách riêng, sở trường riêng, đời sống riêng cảu bản thân và của gia đình mình”. Môi trường văn hóa của CNXH sẽ là các nền tảng không bờ bến phát triển mọi tài năng của con người. Trong tư tưởng văn hóa Hồ Chí Minh tính đa dạng của nền văn hóa còn gắn với khả năng sáng tạo tự do của con người đó là: tự do cam kết không làm tổn hại đến tự do của cộng đồng, văn hóa có nội dung XHCN đậm đà bản sắc dân tộc là một nền văn hóa trong đó các quan hệ giữa người với người là nhân đạo bình đẳng các thị hiếu được tôn trọng, các nhu cầu được thỏa mãn xây dựng một nền văn hóa có nội dung XHCN và tính chất dân tộc làm”. Cần làm cho món ăn tinh thần được phong phú không nên bắt mọi người chỉ ăn theo một món thôi cũng như vào vừờn hoa cần cho mọi người nhìn thấy nhiều bông hoa đẹp. Những quan điểm của tư tưởng Hồ Chí Minh về một nền văn hóa mới đã có ảnh hưởng và tác động rất lớn đến sự phát triển của nền văn hóa Việt nam cũng như những quan điểm của Đảng cộng sản Việt nam về xây dựng và phát triển cách mạng từ khi ra đời cho đến nay. 2 Khái niệm văn hóa mới hiện nay của Đảng ta Nền văn hóa mới Việt nam đã có sự định hướng phát triển từ rất sớm trước cách mạng Tháng Tám năm1945 thành công, văn hóa là một trong bốn mặt của đời sống xã hội (chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội). Chính vì vậy đây cũng là một lĩnh vực được quan tâm từ rất sớm của đảng của chủ tịch HCM. Ngay từ năm 1943 khi đề cương văn hóa Việt nam ra đời đã xác định rất rõ các lĩnh vực của văn hóa: “văn hóa bao gồm cả tư tưởng, học thuật, nghệ thuật”, văn hóa là một trong ba mặt trận kinh tế chính trị và văn hóa, ba phương châm của văn hóa xây dựng văn hóa mới. Năm 1946 tại đại hội văn hóa tòan quốc lần thứ nhất chủtịch HCM đã nói văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi. Tại đại hội III của Đảng năm 1960 cũng đã chỉ ra sự cần thiết phải tiến hành cách mạng tư tưởng và văn hóa đồng thời với cách mạng kỹ thuật và cách mạng trong quan hệ sản xuất. Đại hội IV năm 1976 và đại hội V năm 1981 tiếp tục xác định một trong những nhiệm vụ trong tâm của tòan đảng tòan dân trong thời kỳ quá độ lên CNXH là xây dựng nền văn hóa có nội dung XHCN có hình thức dân tộc có tính Đảng và nhân dân. Các văn kiện đại đại biểu toàn quốc lần VI, VII của Đảng các nghị quyết của bộ chính trị và các hội nghị trung ương không ngừng hoàn thiện các tư tưởng văn hóa mà đảng và chủ tịch HCM đã đặt cơ sở. Năm 1986 báo cáo chính trị tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng đã khẳng định vai trò to lớn của văn hóa trong việc xây dựng tình cảm lành mạnh tác động sâu sắc vào việc đổi mới nếp nghĩ nếp sống của con người. Chúng ta đổi mới nhưng văn hóa chính trị vẫn giữ vững định hướng XHCN; văn hóa lấy tấm gương HCM làm chuẩn mực, văn hóa pháp luật tiến một bước quan trọng trong việc xây dựng nhà nước pháp quyền. Năm 1987 nghị quyết 05 của bộ chính trị ban chấp hành trung ương Đảng khóa VI khẳng định rõ hơn vai trò to lớn của văn hóa – nghệ thuật định hướng nhân cách theo XHCN. Văn hóa – nghệ thuật có tác dụng to lớn trong việc góp phần thực hiện các nhiệm vụ cách mạng giữ vai trò cực kỳ quang trọng trong việc xây dựng con người mới CNXH. Hội nghị lần thứ 5 ban chấp hành trung ương đảng (khóa VI) tháng 6 –1988 và kết luận của bộ chính trị về văn hóa – nghệ thuật tháng 11 – 1988, hội nghị lần thứ VI ban chấp hành trung ương đảng tháng 3 – 1989 và chị thị 52 của ban bí thư trung ương đảng (8 –6 – 1989) “về đổi mới và nâng cao chất lượng phê bình văn học nghệ thuật”; hội nghị ban bí thư tám ban chấp hành trung ương (21 – 6 – 1990) “Về CN hóa và hiện đại hóa”.. đều dựa trên những quan điểm tư tưởng định hướng giá trị về văn hóa mà chủ tịch HCM đã xác lập. Toàn bộ các văn kiện hội nghị TW đều khẳng định: văn hóa sẽ phát triển theo các tư tưởng của chủ nghĩa Max và chủ tịch HCM, theo con đường XHCN xây dựng nhà nước pháp quyền Việt nam. Năm 1991, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII cả Đảng đã thông qua hai văn kiện cực kỳ quan trọng làm sáng tỏ hơn nữa con đường mà chủ tịch HCM đã chọn cho cách mạng nước ta, trong đó cớ sự nghiệp xây dựng phát triển kinh tế xã hội đến năm 2000 đã khẳng định chính sách văn hóa như sau: “Nâng cao đời sống văn hóa và tinh thần của nhân dân, xây dựng nền văn hóa mới, lối sống mới, con người mới, bắt đầu từ gia đình. Chọn lọc và giữ gìn, nâng cao tinh hoa văn hóa cộng đồng các dân tộc Việt nam và của các dân tộc, bảo tồn và phát triển ngôn ngữ và chữ viết của các dân tộc, tiếp thu những giá trị văn hóa, khoa học của nhân loại. Dùng những hình thức sinh hoạt cộng đồng giáo dục lý tưởng, trau dồi đạo đức bồi dưỡng tình cảm, tâm hồn và thẩm mỹ, nâng cao trình độ hiểu biết và hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật của nhân dân, ngăn chặn các văn hóa phẩm và hoạt động nghệ thuật gây độc hại. Hình thành nếp sống và tâm lý và xã hội có sức đề kháng chống lại những lề thói, tư tưởng lạc hạu, lối sống thấp hèn, suy đồ đạo đức, bảo vệ phẩn chất của phủ nữ”1 ĐCSVN: Chiến lược ổn định và phát triển kinh tế xã hội đến năm 2000 NXB sự thật HN 1991 tr36-37. . Phong phú và đa dạng, có nội dung nhân đạo dân chủ, tiến bộ. Phát huy vai trò văn học nghệ thuật trong việc nuôi dưỡng nâng cao tâm hồn Việt nam. Khẳng định và biểu dương những giá trị chân chính, bồi dưỡng cái chân, cân thiên, cái mỹ theo quan điểm tiến bộ, phê phán những cái lỗi thời thấp kém…” Hiến pháp năm 1992 của nước ta cũng khẳng định tính chất của nền văn hóa mới của Việt nam theo ba định chuẩn: Dân tộc – Hiện đại – Nhân văn. Bao trùm nhất và có tầm vóc lịch sử lớn lao nhất là nghị quyết HL lần thứ 4 ban chấp hành trung ương Đảng (khóa VII) về văn hóa văn nghệ và các vấn đề kinh tế giáo dục văn hóa, nghệ thuật, truyền thông dân số kế hoạch hóa gia đình. Tất cả các quan điểm về tư tưởng của Đảng ta đều hướng tới mục tiêu tăng trưởng nguồn lực con người, người dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng văn mình. Con người vừa là mục tiêu vừa là động lực của mọi quá trình văn hóa. Mà văn hóa là nền tảng của tinh thần xã hội đồng thời là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội. Văn học nghệ thuật là bộ phận trong yếu của nền văn hóa dân tộc, thể hiện khát vọng của người dân về chân – thiện – mỹ. Nghị quyết HL lần thứ 4 ban chấp hành TW Đảng cũng đã thâu tóm các tư tưởng văn hóa chủ yếu của HCM và phát triển nâng lên tầm cao mới. Văn kiện đại hội Đảng bộ toàn quốc lần thứ VIII khẳng định: “mọi hoạt động văn hóa nghệ thuật nhằm xây dựng và phát triển nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Xây dựng con người Việt nam về tư tưởng, đạo đức, tâm hồn, tình cảm, lối sống xây dựng môi trường lành mạnh cho sự phát triển xã hội” Đại hội VIII đã khẳng định: “văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Mốc đánh dấu sự đổi mới toàn diện hay tư duy về văn hóa của đảng thể hiện ở nghị quyết TW V – khóa 8 về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Đây là văn kiện mang tính cương lĩnh của đảng trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước. Nghị quyết chỉ rõ năm quan điểm chỉ đạo cơ bản trong quá trình xây dựng và phát triển sự nghiệp phát triển văn hóa nước ta là: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội vừa là mục tiêu vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Nền văn hóa mf chúng ta đang xây dựng là nền văn hóa tiến tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Nền văn hóa Việt nàm là nền văn hóa thống nhất đa dạng trong cộng đồng dân tộc Việt nam. Xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của tòan dân do Đảng lãnh đạo trong đó đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng. Văn hóa là một mặt trận, xây dựng văn hóa và phát triển văn hóa là một sự nghiệp cách mạng lâu dài, đòi hỏi phải có ý chí cách mạng và sự kiên trì thận trọng. Năm quan điểm trên đều mang tính chất chiến lược lâu dài quán triệt nhất quán và xuyên suốt trong quá trình xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa ở nước ta. Hội nghị TW 10 – khóa IX đã tiếp tục phát triển những quan điểm này và đến đại hội Đảng tòan quốc làn thứ 10 của Đảng một lần nữa đảng ta lại khẳng định phát triển văn hóa, nền tảng tinh thần xã hội là một trong những nhiệm vụ của tòan đảng tòan dân toàn quân trong những năm tới. Tất cả những quan điểm của Đảng qua các thời kỳ, các hội nghị, các giai đoạn khác nhau đều cùng hướng tới mục tiêu, mục đích là xây dựng một nền văn hóa mới Việt nam hiện nay. Một nền văn hóa tiên tiến – đậm đà bản sắc dân tộc. III- Tại sao phải vận dụng tủ tưởng văn hóa Hồ Chí Minh vào xây dựng văn hóa Việt Nam hiện nay: Thực trạng văn hóa hiện nay: Tình hình kinh tế chính trị xã hội tác động đến việc hình thành văn hóa. Văn hóa lá yếu tố của kiến trúc thượng tầng vì vậy mà nó chịu ảnh hưởng rất lớn từ cơ sở hạ tầng đặc biệt là sự phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Trong tình hình đất nước hiện nay, khi xã hội phát triển với nhiều xu hướng thì sự ảnh hưởng này ngày càng lớn đối với sự phát triển văn hóa. Hiện nay, nước ta đang diễn ra bốn quá trình song song phát triển và có mối liên hệ bản chất với nhau. Bốn quá trình đó là: Quá trình mở rộng hơn nữa nền kinh tế thị trường, và giao lưu quốc tế có sự quản lý của Nhà nước, theo định hướng Xã hội chủ nghĩa. Quá trình thứ 2 là quá trình công nghiệp hóa Quá trình đô thị hóa Quá trình hiện đại hóa Cả bốn quá trình này đan xen với nhau, đều tác động mạnh mẽ tới văn hóa, phản ánh sự phát triển cực kỳ phức tạp và mang rất nhiều nghịch lý buộc phải vận chuyển đổi nhiều chuẩn mực và các giá trị chính vì vậy mà càng cần phải định hướng sự phát triển văn hóa một cách đúng đắn, khoa học. Ảnh hưởng của quá trình đầu tiên: quá trình mở rộng hơn nữa nền kinh tế thị trường và giao lưu quốc tế có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa là một trong những ảnh hưởng lớn đối với quá trình xây dựng văn hóa đất nước. Ngay từ khi nền kinh tế chuyển đổi từ nền kinh tế với cơ chế hành chính quan liêu bao cấp sang cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa là một sự chuyển đổi rất mới mẻ. Và sự chuyển đổi này kéo theo sự chuyển đổi nhiều chuẩn mực giá trị văn hóa trước hết đòi hỏi phải xác lập được nền tảng khuynh hướng và các chính sách phát triển cho xã hội. Do tính chất sôi động của nền kinh tế thị trường, nhu cầu của xã hội đòi hỏi xác lập tính ưu tiên của văn hóa trong mọi chiến lược phát triển. Các chuẩn mực phát triển lâu bền của xã hội đều phải được đặt trên cơ sở giữ gìn bản sắc văn hóa, tiếp thu tinh hoa các giá trị của các dân tộc. Nền kinh tế thị trường mở ra kéo theo rất nhiều sự thay đổi chuyển biến trong xã hội. Mà trước hết là sự chuyển đổi cơ bản trong sự ưu tiên của bộ ba giá trị: chân –thiện –mỹ trong văn hóa. Nếu trước kia, trong một nền văn hóa tương đối tĩnh các chuẩn mực đạo đức truyền thống, các vấn đề lương tâm, danh dự, sự hổ thẹn có thể chỉ cần được điều chỉnh bằng dư luận xã hội, thì nay cần thiết phải được xác lập. Các giá trị của nhận thức chân lý quy luật khách quan là các nấc thang mới mà nền văn hóa Việt Nam đã đang thúc đẩy để trở thành khuynh hướng ưu tiên nhằm tạo nên một cơ chế vận hành các giá trị mới, đủ sức phòng ngừa các phản giá trị đang tìm cách gia tăng mạnh mẽ do mặt trái của cơ chế thị trường sinh ra. Cũng với sự chuyển hướng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa thì Việt Nam đang mở cửa giao tiếp với nhiều nền văn hóa quốc tế mà trước đây chúng ta chưa mở rộng giao lưu. Với chính sách ngoại giao đa phương, Việt Nam sẵn sàng làm bạn với tất cả các nước, đồng nghĩa với việc là nền văn hóa Việt Nam mở cửa rộng rãi nhất. Nhiều chuẩn mực văn hóa truyền thống bị lãng quên được khôi phục, đồng thời một hệ chuẩn mực mới xuất hiện nhằm xây dựng một nền văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc. Xu thế hiện đại hóa, đô thị hóa cũng đã tác động đến tình hình xây dựng nền văn hóa mới của đất nước. Ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa là sự ảnh hưởng đến nhân cách văn hóa. Nhân cách văn hóa trong cơ chế thị trường, trong đời sống ở Đô thị cần có tố chất năng động, biết kết hợp mạnh mẽ giữa đức và tài. Khả năng sống tự lập trong đời sống thành phố phải cac và có bản lĩnh. Những đam mê và các cám dỗ của đời sống thành phố có thể làm hủy hoại nhân cách. Sự trong sáng về đạo đức, xuất sắc về tài năng, cao đẹp về tâm hồn giữ vị trí quan trọng trong việc hình thành nhân cách văn hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Nước ta là một nước đang phát triển tiềm năng đô thị hóa lớn và quá trình đô thị hóa nhanh. Sự mở rộng và hoàn thiện các đô thị và đại đô thị cần phải có các quan điểm và chính sách nhất quán nhằm khắc phục các quá trình tự phát suy giảm các giá trị văn hóa. Chính vì vậy mà cần thiết tạo nên sự thống nhất trong tính đa dạng giữa quá trình đô thị hóa tổng thể với các quá trình đô thị hóa từng vùng, làm cho tinh hoa văn hóa vùng được xã hội quan tâm rộng rãi mà không phá vỡ cơ cấu và bản sắc văn hóa chung của cả dân tộc như Hồ Chí Minh thường nhắc nhở. Trải qua chiến tranh kéo dài, cơ chế bao cấp khắc nghiệt đến giai đoạn mở cửa giao tiếp với mọi nền văn hóa thế giới, quá trình đô thị hóa ở nước ta diễn ra rất phức tạp không những không giống với các nước đã phát triển, mà còn không giống với các nước đang phát triển. Truyền thống sản xuất, ý thức hệ cùng với mô hình xã hội mà chúng ta đã chọn, buộc chúng ta phải xác lập được một chính sách tổng thể, trong đó có chính sách văn hóa đưa nước ta vào cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước đang diễn ra một cách nhanh chóng trên đất nước ta và điều này cũng đã tác động không nhỏ đến nền văn hóa của nước ta. Quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đã làm cho những vấn đề cơ bản của văn hóa và lối sống đều phải có sự chuyển biến mạnh mẽ, trong đó vấn đề đầu tiên chính là đầu tư cho văn hóa. Hiện đại hóa là sự phát triển mạnh mẽ toàn bộ các khía cạnh của đời sống xã hội: giao thông vận tải, cách tổ chức, quan hệ gia đình và xã hội, cách thức sinh hoạt, lối sống, nhân cách,…Và quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa đã đặt ra rất nhiều vấn đề mà xã hội cần phải giải quyết: sức ép dân số, về dịch vụ,…không giải quyết được, chất lượng đời sống nhân dân có sự phân biệt rõ ràng…sự phân hóa xã hội sâu sắc hơn, các tệ nạn xã hội diễn ra phức tạp hơn. Nói chung sự phát triển của xã hội sự phát triển của bốn quá trình này diễn ra một cách mạnh mẽ ở Việt Nam. Nó tác động rất nhiều mặt đến nền kinh tế xã hội đặc biệt là văn hóa của đất nước. Vì vậy mà để phát triển xã hội theo hướng dân giàu nước mạnh xã hội công bằng và văn minh trên nền tảng văn hóa đó là một sự nghiệp vĩ đại. Nó phải giải quyết rất nhiều những nghịch lý và mâu thuẫn. Phải vừa tăng trưởng nguồn lực con người, vừa vì sự nghiệp phát triển hài hòa giữa cá nhân và cộng đồng giữa dân tộc và quốc tế trên nền tảng hệ giá trị chân- thiện- mỹ. 2-Thực trạng đời sống văn hóa hiện nay: thành tựu và hạn chế: Trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nước theo định hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, mở rộng cơ chế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, hội nhập toàn diện kinh tế quốc tế ,…đã gây ra nhiều khó khăn nhưng cũng tạo ra không ít những thuận lợi cho việc phát triển nền văn hóa đất nước. Và trong những năm gần đây, thực trạng nền văn hóa nước ta cũng đã đạt được một số thành tựu, song bên cạnh đó cũng có những hạn chế cần phải khắc phục: Các thành tựu: Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh được Đảng ta vận dụng và phát triển ngày càng tỏ rõ giá trị bền vững này, trở thành nền tảng tư tưởng kim chỉ nam cho mọi hành động của xã hội ta, tạo ra sự thống nhất và đồng thuận để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Có thể nói đây là một thành tựu lớn của văn hóa Việt khi vận dụng một cách sáng tạo có sự phát huy phù hợp chủ nghĩa Mac-Leenin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào xây dựng đời sống văn hóa xã hội. Đây là sự thành công của Đảng đối với sự nghiệp lãnh đạo và xây dựng đất nước. Trong xã hội, nhiều nét văn hóa mới đã được hình thành bên cạnh đó là những giá trị văn hóa đạo đức cũ vẫn được củng cố và phát triển. Hình thành những nét giá trị văn hóa mới tiêu biểu như tính năng động kinh tế, tính tích cực công dân được khơi dậy và phát huy mạnh mẽ thay cho tâm lý thụ động ỷ lại trong chế độ cơ chế cũ. Thế hệ trẻ ngày nay có ý chí vươn lên lập thân lập nghiệp ngày càng nhiều. Và sự đóng góp của họ ngày càng có ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển của xã hội. Dân trí nhân dân ngày càng được nâng cao, cả đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân đều được củng cố và nâng cao hơn trước nhiêù lần. Trong xã hội năng lực sở trường cá nhân được khuyến khích và được tạo nhiều điều kiện để phát triển năng lực đó. Không khí dân chủ cởi mở trong xã hội tăng lên trong đó có sự cởi mở nhất định về quan điểm giá trị ai có đóng góp vào sự phát triển tiến bộ của đất nước về bất cứ lĩnh vực nào cũng được xã hội coi trọng. Bên cạnh đó những phong trào hướng về cội nguồn, đền ơn đáp nghĩa, tưởng nhớ các anh hùng dân tộc, giúp đỡ người nghèo, người hoạn nạn, các phong trào từ thiện,…đang ngày càng phát triển và trở thành những nét văn hóa mới của dân tộc. Những chuẩn mực nhân cách con người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa hiện đại hóa đang từng bước được hình thành trên cơ sở tiếp thu tinh hoa văn hóa thế giới với sự phát triển văn hóa dân tộc. Một thành tựu nữa phải kể đến là đời sống văn hóa nghệ thuật báo chí, xuất bản, phát thanh, truyền hình,…sôi động và khởi sắc hơn. Nhiều loại hình ra đời làm cho đời sống văn hóa nghệ thuật phong phú và đa dạng hơn cả về nội dung và hình thức nghệ thuật. Các đề tài của các hình thức nghệ thuật cũng đa dạng toàn diện hơn: hiện thực xã hội được mô tả một cách toàn vẹn, trọn vẹn hơn từ cái chung đến cái riêng, cái chiến thắng và mất mát hi sinh, cái cao cả bên cạnh cái thấp hèn, ca ngợi đi đôi với phê phán. Tính hai mặt của các vấn đề trong xã hội được mô tả một cách toàn diện, đa cách nhìn, đa màu sắc hơn. Nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc biệt là tác phẩm văn học có giá trị cao về nhiều đề tài: cách mạng, kháng chiến và công cuộc đổi mới. Tóm lại nghệ thuật văn học đang ngày càng đáp ứng được nhiều nhu cầu tinh thần của nhân dân. Một số nhược điểm và yếu kém: Bên cạnh